Quaestio 1

Questio I. An filij generatio sit prior spiratione. spiritus sancti.

VTRVM GENERATIO filij fit prios spiratione spiritus sancti.

Et videtur quod ic, quia illud, cuius terminus est principium spirationis, hoc est prius spiraeione sed generationis terminus, puta filus, in Tdiuinis est principium spirationis, erga &c Contra, sicut se habet filius ad spiritum sanctum, ic se habet generatio ad spirationem, sed filius non potst ese prior spiritu sancto, ergo nec generatio erit priorprocessione, siue spiratione: maior patet: quia sicut se labes terminus ad terminum, sic se habet via ad viam: mnor si militer patet: quia non maiorem prioritatem habet filusrespectu spiritus sancti, quam pater respectu filij: sed sinerius probatum est, quod pater non est prior filio, ergo &c. Hic lib. 1 quattuor sunt videnda. Primo de eo, quod quaeritir. Se: Dist. 8 cundo quantum ad dist sequentem videndum est, itrun generatio, & spiratio differant realiter. Tertio vtrim ex rum distinctio magis assimiletur distinctioni speifica vel numerali. Et quarto vtrum spiritus sanctus posst dici ingenitus, sicut videtur dicere P. Hiero.

RESOLVTIO. Licet spiratio actiua quo quomodo praesupponat gtneratinem in diuinis, non tamen ob id inter has notiones ussa vealis aeguitur prioritas; generatio tamen &x spiratio vtaliter dist insui possunt, saltem indirecte, quarum emanationum distinctu distinctioni secundum numerum assimilatur: verunt amen abusius spiritus sanctus ingenitus uocitatur.

ARTICVLVS L. Vtrum filij generatiosit prior spiratione spiritus sancti.

QVANTVM ad primum, utrum generatio filij sit prior spiratione spiritus sancti, dictum est superius in distinctione 7. Sed vnum est, quod distuli vsque modo, vi delicet, quod sunt quidam, qui quantum ad prius, & posterius in diuinis tria ponunt, quae non reputo esse vera Primum est, quod generatio filij est prior spiratione spiritus sancti naturali praesuppositone; et posset probar secundum eos

1 Quia ficut se habet terminus processionis vnius ad terminum processionis alterius; sic se habet processio ad processionem: sed spiritus sanctus praesupponit filium cum sit tertia persona in diuinis, & filius secunda, ergo processio spiritus sancti presupponit processionem filit

2 Secundo idem dicunt de paternitate, vel quacum que alia diuina relatione per comparationem ad, fundamentum: quia sicut ipsi dicunt, in creaturis non plus differt relatio a fundamento, quam in diuinis: quia vtrobi que reperitur absolutum, & relatiuum, vtrumque secundum propriam rationem vtriusque: sed in creaturis est ordo naturae secundum prius, & posterius inter fundamen tum, & relationem, ergo & in diuinis

Et, si dicitur eis, si in diuinis fundamentum esset prius natura, quam respectus, tuc essent in diuinis duae naturae.

Ipsi respodent, quod licet in diuinis non sunt duae naturae facientes compositonem, sunt tamen in diuinis duae res, extendendo nomen rei ad absolutum, & relatiuum

3 Tertio idem dicunt de communi spiratione respectu paternitatis: Nam cum paternitas sit personae patris constitutiua, & communis spiratio non constituat: sed pa tris personam constitutam praesupponat, sequitur quod paternitas sit naturaliter prior communi spiratione.

Sed illa non videntur esse vera: quia summe primo ni hil potest esse prius naturaliter, sed quodlibet praedi¬¬ ctorum est summe primum, cum sit simpliciter aeternum, ergo &c.

Ad primum ergo dicendum, quod non quaelibet praesuppo fitio arguit realem prioritatem, seu naturalem: sed sol um illa praesupposito, quae est in diuersitate naturae: personenim diuina quae est pater, praesupponit seipsam vt ess Deus, & tamen inter Deum, & patrem in diuinis non est prius, & posterius reale, de quo tu loqueris: Falsum etiam m argumento assumitur, quia quamuis filius producat spi ritum sanctum, & praesupponatur a spiritu sancto, tamet non est realiter, seu naturaliter prior spiritu sancto, cum eandem habeant naturam penitus indiuisam.

In secundo dicto similiter falsum assumunt, cum dicuns quod non plus differat relatio in creaturis a suo fundamento, quam in diuinis. Illa est falsissima: quia dato, quod relatio creata transeat quantum ad esse in suum funda mentum ad ipsum comparata, non tamen recibit praedieationem fundamenti, sed diuina essentia substantialiter & identice praedicatur de qualibet diuina relatione praedicatione dicente, hoc est hoc: Cum ergo talis predicatio, vbicumque inuenitur, necessario concernat maiorem conuenientiam praedicati ad subiectum, quam vbi inueniri non potest, ergo necessario sequitur, quod plus diffe tant relatio creata, & suum fundamentum quam relatio diuina

Etiam non est simile, quod assumunt, quia cum relationes creaturarum sint temporales, & quasi tota dic quam tum ad actualem denominationem sui fundamenti adue niant, & recedant, quid mirum si suum fundamentum tam quam naturaliter praesupponunt: Relationes vero diuino sunt simpliciter aeternae, & immutabiles, & ideo nihil est ad propositum quod assumunt

Responsio etiam eorum, cum dicunt, quod in diuinis fint duae res extendendo nomen rei ad absolutum, & re latiuum, est periculosa valde: quia si res absoluta in diui nis poneret numerum cum re relata, cum sint tres res re atae & vna absoluta ponens cum eis numerum, tunc esset realis quaternitas in diuinis, quod fuit error loachim: qui error est expresse damnatus extra de summa trinitate & fide catholica ca. damnamus &c. Nos autem satro approbante contilio. Nec tertium eorum dictum valet quia euam secundum eos, paternitas non est prior filianione, sed simul sunt natura, & naturali intelligentia: sed filiatio non potest esse prior spiratione actiuae, ergo nec paternitas: quia quandocumque aliqua simul sunt, quicquid non est posterius vno, non potest esse posterius alte ro: probo minorem: quia nihil eorum, quae pater commu nicat filio, est posterius filiatione:quia omne tale, quod pater communicat, in se praehabet, cum nihil det, quod non habet: sed pater non solum essentiam, verumetiam communem notionem, vel ipsam spirationem filio com mnnicat, ergo huiusmodi spiratio non poterit esse poste rior filiatione. Item, cum talis communis notio aequalem habeat relatiu am oppositonem, & simultatem cum spiratione passiua, quae est spiritus sancti constitutiua proprie tas, qualem habet paternitas, & filiatio: liquido apparet, quod in diuinis nulla potest esse realis prioritas, nec per sonarum, nec relationum, siue oppositarum, nec desperatarum, nec processionum, siue originum. Et cum dicunt quod communis notio non constituit: de hoc sunt opi- niones, vt infra poterit patere, cum tractabo de constitutiuis principiis personarum. Ad praesens tamen dico, quod dato, quod non constituat patris personam in esse distinctiuo quo ad filiu, non tamen est posterior paternitate: sicut nec essentia diuina, quae personam patris non constituit in distinctiuo respectu cuiuscumque diuinae personae.

ARTICVLVS I. Vtrum generatio & spiratio differant realiter.

QVANTVM ad secundum principale, vtrum generatio, & spiratio differant realiter, dicendum, quod omnes catholici doctores in hoc conueniunt, quod duae sint verae, & reales productiones in diuinis, puta productio fi lij, quae dicitur generatio, & productio spiritus sancti, que dicitur spiratio: Sed in modo declarandi istarum processionum distinctionem doctores variantur.

Dicit enim doctor noster, quod relationes oppositae in diuinis distinguuntur secundum se, supposita vero distinguuntur. er tales oppositas relationes; desperatae vero relationes distinguuntur eo, quod immediate fundantur in suppositis distinctis oppositis relationibus; & ideo cum generatio & spi- ratio sint in duobus suppositis relationibus oppositis rea liter distinctis, puta in filio & spiritu sancto, ideo huiusmodi processiones realiter sunt distinctae.

Sed contra istum modum, quem credo esse verum, arguit quidam doctor sic

Quia tu alias dixisti, quod tota causa, quare generare, & spi rare possunt stare simul, est, quia non habent ad inuice op positionem, sed non plus opponuntur generari, & spirari, quam generare & spirare, ergo & illa poterunt stare simul, m illa est causa sufficiens, quam assumis 2 Praeterea, tu pluries dixisti, quod relationes despera tae non multiplicantur, seu distinguuntur, nisi adsit distin ctio secundum esse, cum ergo in diuinis, etiam secundum te, non sit distinctio secundum esse, ergo secundum dicta tua processiones, siue desperatae relationes, non crunt ibi distinctae

3 Praeterea, si relationes desperatae distinguuntur reaiter ex hoc, quod sunt in distiactis suppositis, tunc communis notio erit realiter distincta a seipsa eo, quod sit in patre & filio, probatio consequentiae: quia existente eadem cau a, semper sequitur idem effectus, sed secundum te causa distinctionis realis relationum desperatarum in diuinis. est: quia sunt in distinctis suppositis.

Sed istis non obstantibus dicta nostri doctoris manet in¬l concussa, loquitur enim doctor de talibus desperatis, quae ambae sunt personales proprietates, & incommunicabiles, ex cuius ignorantia procedunt argumenta praedicta.

Ad primum ergo dicedum, quod causa, quare generare & spirare stant simui, est non opposito, tamen hoc non est tota causa, etiam secundum dicta doctoris nostri: Est e- nim intentio doctoris nostri, quod cum praedicta non oppositone causa huius compossibilitatis est, quia spira¬ re non est incommunicabilis personis proprietas,; sed generari & spirari sunt duarum personarum incommunica. biles, & personales proprietates. Etiam minor videtur esse falsa: quia eo ipso, quod per ipsum generari communicatur filio ipsa spiratio actiua, quae directe opponitur spirationi passiuae, ergo saltem indirecte magis opponuntu generari & spirari, quam generare & spirare: quia per generare nihil communicatur patri, quod directe spirationi actiuae opponitur

Ad secundum dicendum, quod est dare gradus in rela tionibus desperatis: quia quaedam nec directe, nec indirecte opponuntur, & illae, vt rem dicunt non multiplicam, tur, nisi multiplicato ipso esse rei in qua fundantur, quamuis multiplicari possint vt relationes sunt, si ad distinctos terminos referantur. Aliae sunt, quae saltem indirecte aliquo modo opponuntur, sicut iam patuit de generari & spirari, & hae possunt multiplicari etiam, vt res sunt distin ctis & multiplicatis suppositis, in quibus sunt, non multiplicato ipso esse.

Ad tertium dicendum, quod communis notio non est in patre, & filio, vt duo sunt, sed vt vnum principium sunt ipsius spiritus sancti, vt patuit superius distin ro: &1i. Doctor etiam communis in diuersis suis dictis, & scriptis diuersimode nititur declarare modum distinctionis illarum processionum, quandoque namque dicit, quod distinguuntur per comparationes ad terminos. quia processiones se habent per modum motus, omnes autem mo tus, & mutationes specificantur, & distinguuntur ex terminis, ergo cum illarum processionum termini sint realiter distincti, puta filius & spiritus sanctus, ergo & ipsa processiones realiter distinguuntur.

Sed istud impugnatur primo a doctore nostro sic. 1 Quia motus non sortitur speciem ex termino ad quem est, inquantum suppositum habet rationem termim: quia vt sic dealbari, & denigrari essent eiusdem speciet quando dealbari terminaretur ad suppositum Sortis, & denigrari ad suppositum Platonis. Item, duae albedines differrent specle, cum terminaretur vna ad hominem, alia ad lapidem. Distinguuntur ergo motus ex terminis im quantum forma, seu natura habet rationem termini, vt atet 3. physicorum. Differunt enim denigratio, & dealbatio specie: quia albedo, & nigredo, quae sunt termini formales illorum motuum, differunt specle, & dealbatio, & dealbatio differunt numero: quia albedo, & albedo differunt numero. Cum igitur in diuinis terminus formalis sit vnus, puta natura diuina, quamuis termini suppositales differant, ergo ex termino, quo motus specificatur. non possumus probare realem diffinctionem processionum in diuinis.

2 Etiam illud potest probari sic, sicut se habent emanationes ad terminos emanationum, sic se habent princi. pia emanationum, puta intellectus & voluntas ad ipsas emanationes: quia emanationes mediant inter principia & terminos; sed in diuinis principia non distinguuntur rea liter ex emanationibus, ergo nec emanationes distinguentur realiter ex terminis.

Praeterea, ab eodem res habet esse, & distinctu esse; sed ipsi motus non habet esse ex terminis: quia secudum suum esse ipsi motus praecedunt terminos: ergo &c.

4 Praeterea, si omnis motus specificaretur ex termino, tunc motus curuus, & motus rectus, essent eiusdem speciei. consequens est falsum: quia non minus differunt, quae distinguuntur diuisione principali, quam quae secundaria, puta quae differunt ex subdiuisione vnius membri prima diuisionis.: Sed motus secundum locum primo diuiditum in motum rectum, & circularem, motus autem rectus diuiditur in motum sursum, & deorsum, qui differunt specie, ergo &c. consequentia patet: quia motus rectus, & mo tus curuus, siue circularis, possunt ad idem vbi terminari

Propter quod doctor praedictus ponit adhuc tres alios modos praeter iam dictum modum

1 Primo enim ait, quod talis distinctio emanationum st ratione modorum emanandi, puta quia vna est modo intellectus, siue naturae, & alia modo voluntatis.

2 Secundo: quia vna emanatio est ab vno puta genefd tio, & alia est a duobus, puta ipsa spiratio, siue spiritus sancti proeessio.

3 Tertio dicit, quod distinguuntur ratione ordinis, ex eo videlicet, quod velle habet ordinem ad intelligere. Sed printus illorum trium modorum non valet: quia cum natura & voluntas in diuinis sola ratione differant nisi aliud dicatur, ex earum differentia, quae est per modum nostrum intelligendi, non poterimus arguere realem differentiam ipsarum processionum.

Nec secundus modus valet: quia procedere ab vno, ve a pluribus, non in eo quod plura, sed magis in eo quod vnum hoc per se non facit differentiam.

Nec tertius modus valet: quia talis ordo, qui est inter velle & intelligere diuinum, non potest esse ordo realis: quia ordo realis presupponit ordinata realiter distincta, sed intelligere & velle Dei sunt idem realiter, ergo &c

Dixerunt ergo quidam alij; quodillae emanationes non possunt distingui, nisi ponatur, quod earum principia, mita. intellectus, siue natura & voluntas, sint formaliter distincta ex natura rei, quod probant sic.

1 Quia idem manens idem semper facit idem 2. de ge neratione, ergo si principium illarum emanationum esser indistinctum realiter, & formaliter, tunc solum vnam ema nationem produceret.

2 Praeterea, impossibile est, quod vnum indistinctum realiteri & formaliter duorum productorum sit principium, quori vnum procedat libere, & alterum necessario, sed spiritus anctus procedit libere, & filius necessario, ergo &c.

3 Praeterea, agens quodcumque secudum principium indistinctum formaliter non determinat sibi certum numerum productorum, sicut patet tam in agente vniuoco puta in igne producente ignem, quam in agente aequiuo co, puta de sole producente ignem. Si igitur principium productiuum in diuinis esset indistinctum formaliter, tum immoderata esset diuina productio.

Sed quamuis illa distinctio formalis sit superius repro; bata, tamen quantum ad praesens spectat negotium, at, guo contra eam sic.

1 Vbicumque reperitur ratio omnis entitatis sub vna ratione entitatis vnitissime, & simplicissime, quantum est ex natura rei, & ab intra, ibi nulla cadit distinctio fon malis ex natura rei, & per consequens omnis ratio actiuitatis ibidem poterit vnitissime reperiri; sed in diuinis ost buiusmodi, vt declaratum est superius, ergo &c.

2 Preterea, non minus est mirabile & singularc oppositas relationes fundari in vno penitus indistincto funda mento, quam idem simplex & formaliter indistinctum esse principium duarum emanationum realiter distinctarum maxime cum motus & emanationes, etiam naturaliter loquendo, non numerentur per ea, quibus sunt, motus enim vnius nauis vnus existens posset esse a mille viris; bed in diuinis oppositae relationes sunt in eodem simplicissimo, & indistincto fundamento, ergo &c.

Ad primum potest dici, quod philosophus per illam propositionem non intendit excludere ab eodem producen te, quin possit plura producere,; sed intendit concluders productionis perpetuitatem; puta si tale agens est inuaria bile, tunc si semel producit semper producet, & sub illo sensu tunc concedo propositionem etiam in diuinis: quia pater inuariabiliter semper genuit, generat & in sempi- ternum generabit filium suum. Et eodem modo dico de patre & filio, quo ad spiritum sanctum,

Ad secundum dicendum, quod filius sic procedit natural ter & necessario, quod tamen procedit liberrime: quide nulla tenus procedit coacte, & spiritus sanctus sic procedit libe re, quod tamen procedit determinate & necessario, determi nate quidem: quia per suam processionem sibi communi catur eadem natura, quae & filio communicatur per genetationem, & necessario procedit; quia immutabiliter procedit, & impossibile est eum non procedere.

Ad tertium dicendum, quod quamuis maior aliquam ceritatem habeat de agentibus secundis, non est tamenus ra de agente primo: Agentia namque secunda determi- nantur ad distincte agendum per certa principia sibi indi ta ab agente primo. Primum autem agens non expectans impressionem, seu determinationem cuiuscunque alterius agentis per vnam suam simplicem entitatem ex seipso est determinatum ad producendum omnia, quae producit, ram ad intra, quam ad extra; unde ex infinitate perfectionis diuinae naturae contingit, quod ipsa omnino existens andistincta est principium distinctorum. Etiam ipsa diuina essentia inquantum est faecundum principium illarum duarum emanationum, sic connotat paternitatem, & commu nem notionem, quae & si non sint distinctae res, sunt tamen distinctae relationes Posito enim, quod voluntas, & intel lectus in diuinis essent distincti modo, quo ipsi ponunt adhuc talis distinctio oporteret, quod immediate orire tur ab ipsa diuina essentia omnino & penitus indistincta. alias esset processus in infinitum; & ideo pari ratione stan dum est in primis, scilicet quod ipsa diuina essentia formaliter & realiter indistincta, est principium productiuum duorum suppositorum, secundum duas distinctas emanationes.

ARTICVLVS I vtrum distinctio generationis, & spirationis magis assimiletur distinctioni specifice pel numerali.

QVANTVM ad tertium principale, vtrum distinctio m generationis, & spirationis magis assimiletur distin ctioni specificae, vel numerali, deberem trifariam procede re, primo enim deberem istum articulum tractare de ipsis emanationibus, secudo de ipsis relationibus, seu personalibus proprietatibus, & tertio de ipsis diuinis suppositis; attamen ratione breuitatis, quantum ad haec omnia istum articulum simul, & indistincte tractabo, primo recitando doctorum opiniones, & in fine quid ego sentiam breuiter insinuabo.

est igitur quaedam opinio dicens distinctionem in diuinis magis assimilari distinctioni specificae, quam numerali,

1 Quia illa distinctio est specifica, quae est secundum for mas specifice distinctas, sed relationes in diuinis, qbus diui na supposita distinguunt sunt specifice distincte, ergo &c.

Ad hanc rationem quidam dicunt, quod maior non est ve ta, nisi in his, vbi formae specificae concernunt naturarum diuersitatem, hoc autem non est in diuinis, vbi relationes specifice differentes stant cum una, & indistincta natura,

Sed nisi aliter dicatur, illud non sufficeret: quia si ex hoc velles arguere, quod non differrent specifice: quia natura, in qua fundantur relationes personas constituentes, non dif fert specifice, tunc consimiliter posses dicere, quod non differrent numero: quia huiusmodi natura non distingui tur numeraliter,

Et ideo alij negant minorem: quia cum praedictae relationes fundentur in essentia diuina, & per consequens in eam transeant, ipsae non possunt specifice differre. Secus autem est, vt dicunt in creaturis, vbi diuersae relationes fundantur in diuersis naturis.

Sed nec illud valet eadem ratione iam dicta: quia cum natura diuina sit una numero &c

2 Praeterea, principia distinctiua distinctis per ipsa non possunt dare aliam distinctionem, quam eam, quae eis competit secundum eorum rationem formalem, sed paterni- tas & filiatio secundum earum formales rationes differunt specifice, ergo &c

3 Praeterea, relationes diuinae non possunt personas di stinguere, nisi eo modo, quo manent i diuinis; sed ut coniter di, ipsae secundum esse traseunt in diuinam essentiam, & manent secundum rationem quidditatis, quae est ratio specifica, & for malis, ergo personas distinguunt specifice, & formaliter.

4 Praeterea, relationes similes non possunt multiplicari in diuinis, ergo solummodo ibi erunt relationes specie differentes, & per consequens constituunt supposita specifice differentia, antecedens ab omnibus est concessum, consequentia patet.

3 Praeterea, secundum Aug. 15. de tri,. producta diuina supposita determinant sibi productiones specie differen es, cum ergo productiones specificentur ex terminis, neces se est terminos ipsos per modum speciei esse distinctos.

Etiam sunt quidam hic medium tenentes, qui dicunt, quoi relationes diuinae possunt dupliciter considerari. Vno mo do vt sunt merae, & simpliciter relationes, & vt referunt ipsa supposita, & sic aliquo modo differunt specie. Alio mo do vt contrahunt a diuina essentia vim formarum substamtialium, & sic sunt formae eiusdem speciei, & constituunt ersonas in genere substantiae solo numero differentes; & quia ordine nature supposita prius sunt constituta, quam relata, ideo non differunt specie

Sed nec illud videtur valere: quia si relatio non constituit, nisi ut contrahit ab essentia vim, seu virtutem formae substantialis, tunc non constitueret suppositum relatiuum, sed simpliciter absolutum, & sic haberemus tria supposita ibsoluta in diuinis, quod est contra fidem.

Alij dicunt, quod respiciendo ad relationes, potest conuenienter concedi, quod differant specle, sed respiciendo ad naturam diuinam, non debent dici differre spe cie, sed numero solum.

Sed etiam illud non est verum, quia respiciendo diuinam naturam, tunc supposita diuina non differunt nume ro: sed sunt vna res numero simplicissima,

Et ideo dico, quod quamuis non possimus proprie lo qui de differentia numerali, vel specifica applicando sermones nostros ad diuina; tamen si ad vnum istorum nos polumus determinare, debemus magis dicere, quod di- stinctio diuinorum suppositorum assimiletur distinctioni numer ali, quam specifice.

1 Quia quantum possumus, salua semper veritate, dicta nostra sic moderari debemus, vt haereticis non demus occasionem suae haereticae prauitatis. Sed distinctio suppo sitorum specifica secundum vsitatum modum loquendi sonat in diuersitatem, & distinctionem naturae, quam diuersitatem posuit Arrius in diuinis, ergo magis debemus asserere diuinorum suppositorum distinctionem numeralem, quam specificam. Et eodem modo dicere nos oportet de processionibus, cum processiones non sint di tinctae, nisi quia in distinctis sunt suppositis, ut dicit una opinio, vel quia terminatur ad distincta supposita, ut dicit lia opinio.

2 Preterea, omne agens perfectum producit sibi simile in natura, nisi adsit aliquod impedimentum, uel ex pat te agentis, uel ex parte recipientis, vt patet per commen ta. 7. metaph & illa est vera loquendo de agente non aequiuoco, sed in diuinis est agens perfectum, & nullum est ibi impedimentum, productum autem in similitudine naturae est eiusdem speciei cum producente, ergo &c.

3 Praeterea, vbicunque producens, & productum in om nibus conueniunt praeter solam actionem producentis, passio nem producti, ibi producens & productum sunt necessario eiusdem speciei: quia in omni productione quamuiscuue vniuoca producens, & productum differunt penes hu iusmodi actionem, & passionem, sed sic est in diuinis teste Dama. qui ait lib. i. quod in diuinis omuia sunt idem pre ter generationem, ingenerationem, & processionem

4 Praeterea supposita omnino eiusdem, & aequalis per fectionis non differunt specle: quia in simpliciter differen tibus specie non possunt dari duae species aequalis perfectionis; sed supposita diuina sunt omnino aequalis, immo eiusdem perfectionis: quia cuicunque suppositorum deficeret aliqua perfectio, illud non esset Deus, cum hoc intelli gatur nomine Dei, quod est perfectum omni perfectione, vt patet per commentatorem 5. metaphysicae

3 Praererea, illa est expressa intentio Dam. li. 3. vbi ait. "Numero, & non natura dicuntur differre hypostases"

Ad primum ergo contrariae opinionis dicendum ad minorem, quod quamuis paternitas, & filiatio secundum se consideratae distinguuntur specifice, tamen vt constituunt diuina supposita induunt modum indiuidualium proprietatum, igitur vt sic distinguunt ipsa constituta supposit solum indiuidualiter. Hoc etiam videmus in creaturis, pu ta quod aliqua indiuidualia principia secundum se considerata specie differunt, attamen vt distinguunt sua indi uidua sub communi natura non distinguunt ea specle, sed solo numero

Ad secundum dicendum, quod maior solum verificatur di talibus principiis distinctiuis quae distinctis per ipsa dant esse simpliciter, non autem de his, quae dant esse indiuiduale, & incommunicabilo

Ad tertium dicendum, quod dato, quod duo hominehascerentur, quorum vnus esset triangularis, & alter quadragularis; non obstante, quod tales figurae differant specie secundum se consideratae, tamen hi duo homines per tales figuras, tamquam per sua principia indiuiduantia differrent solo numero, & indiuidualiter, sic &c

Ad quartum patet per idem

Ad quintum dicendum, quod August. loquitur de pro ductionibus ratione, quae sunt idem relationibus consti tutiuis, quod cum diligentia quaesiui in illo capitulo, sed nec haec verba, net aliqua ipsis similia inueni. Si tamen alicubi talia verba, vel his similia inuenirentur in dictis Au tunc dico, quae si considerentur secundum se, tunc differunt specle, sicut iam dictum est

ARTICVLVS IIIL

Vtrum spiritus sanctus possit dici ingenitus.

QVANTVM ad quartum principale vtrum spiritus sanctus possit dici ingenitus, dicendum, quod quamuis haec sit falsa, spiritus sanctus est genitus, haec ta men non est vera, spiritus sanctus est ingenitus, accipiendo ingenitum priuatiue: quia affirmatiua de praedicato priuatiuo non sequitur ad negatiuam de praedicato finito, nisi praesupposita constantia subiecti cum aptitudine ad for mam oppositam illi priuationi, sed spiritus sanctus non si caret generatione, quod habeat aptitudinem ad eam.

Ad argumentum principale dicendum, quod quamuis terminus generationis sit principium spirationis, tamet quia spiratio & generatio sunt personales proprietates duorum suppositorum simpliciter coaeternorum, & relatiue oppositorum; ideo non est ibi prioritas, nisi rationis