Quaestio 1

Questio 1. An Minister malus recta intentione consecrandi consacret

VTR VM sacerdote defectuoso dicente verba eds V secrationis cum intentione consecrandi, subitanta panis vere conuertatur in corpus Christi. Et videnm quod non. Quia, qui non potest benedicere, ille non pytest istud sacramentum conficere, nec per consequens substantiam panis in corpus Christi conuertere: dicerdos defectuosus in moribus, vel in fide non potesno nedicere: ergo &c. Maior patet. Probo minorem: quia, qui maledictus est, ille non potest benedicere: sed talis sacet dos est maledictus: ergo &c

In contrarium videtur esse Au. qui ait. Intra ecclesiam catholicam in ministerio corporis, & sanguinis domini nihil a bono maius, nihila malo minus perficitur sacerdote: quia non in merito consecrantis, sed in verbo creatoris perficitur, & in virtute spiritus sancti. In ista quaestio ne quattuor sunt videnda. Primo quid intelligatur nomine corporis, quando substantia panis dicitur conuerti in eorpus Christi. Secundo de princ. quesito. Tertio vtrum ordo sacerdotalis sit de necessitate consecrationis. Et quai to, vtrum intentio consecrandi necessario requiratur ad hoc vt sacerdos conficiat istud sacramentum.

RESOLVTI O Quilib et sacerdos siue bonus, siue malus, dummodo intendat fa cere, quod intendit Ecclesia, proftrens debitam formam super debitam materiam Eucharistiae cum int entione conficiendi idi quod christus quo ad hoc fieri instituit, ille vere conficit sacramentum corporis, & languinis domini nostri Tesa christi, non obstante malitia quacisque, vel spirituali ligamine ipsius.

ARTICVLVS 1. Quid intelligatior nomine corporis, quando substantia panis dicitur conuerti in corpus christi.

VANTVM ad primum est aduertendum, quod corA pus potest tripliciter accipi. Vno modo, prout ess de praedicamento quantitatis, & sic praecise dicit trinam dimensionem. Alio modo, prout est directe in praedicamento substantiae, & praedicatur essentialiter de homine & de aliis rebus corporeis directe in predicamento substantiae existentibus, & sic dicit rem compositam ex materia, & forma substantiali. Tertio modo, prout in rebus animatis dicit alteram partem distinctam contra animam, secundum quod ait philosophus 2. de anima. Anima est actus corporis organici physici potentia vitam habentis & sic dicit ipsam materiam, non quomodocumque, sed modificatam quantitate, puta materiam extensam: Et isto modo non est directe in praedicamento, sed per reductio nem: quia pars essentialis reducitur ad praedicamentum sui totius, nec praedicatur essentialiter de homine: quia pars non praedicatur essentialiter de suo toto: Et quia his tribus modis reperitur corpus in humanitate Christi: ideo quantum ad istum articulum iuxta hanc tri membrem corporis dist. pono triplicem conclusionem.

Prima conclusio est, quod cum dicitur substantia panis conuerti in corpus Christi, tunc nomine corporis non intelligitur corpus primo modo dictum. Quia si conuerteretur in tale corpus) quod est de praedicamento quantitatis, tunc substantia corporis Christi esset in sacramen to mediante quantitate, & per consequene extense, &quam titatiue, sed consequens est falsum: ergo & antecedens. Falsi tas consequentis patet ex dictis in ro dist. q. 2 articulo. I Consequentia etiam patet: quia sicut nunc ponimus, quod licet quantitas Christi sit in sacramento: tamen non est ibi quantitatiue, eo quod concomitanter est ibi mediante substantia, quae de se est indiuisibilis: sic econuerso, si, principaliter esset ibi quantitas, & substantia concomitanter mediante quantitate, tunc substantia caperet ibi modum quantitatis, & esset ibi diuisibiliter, eo quod quantitas de se sit diuisibilis.

Contra istam conclusionem potest argui sic. Quando aliqua sic se habent, quod sunt idem, & indistincta realiter, quicquid realiter conuenit vni, & alteri: sed corpus de praedicamento quantitatis existens in Christo est realitcr idem cum substantia corporis Christi: ergo si sub stantia panis conuertitur in substantiam corporis Christi, vt dictum est, sequitur, quod conuertatur in quantitatem corporis Christi, quod est directe contra hanc conclusionem. Maior patet. Sed minorem probant quidam Anglici sic¬

Omnem rem priorem alia Deus potest facere, & con eruare, & posteriorem destruere non mutando localiter rem priorem: sed si quantitas differret realiter a substanstia, tunc quantitas esset posterior ipsa substantia: ergo virtute diuina, destructa quantitate, potest manere substantia, nulla mutatione locali sacta circa ipsam, & tunc locum occupauit sicut prius, & per consequens erit continua, & quanta sine quantitate ab ea realiter distincta. 2 Praeterea, contingit intelligere substantiam lapidis manere in eodem loco, circumscripta per intellectum a tali substantia omni re, quae est posterior ipsa: sed substan tia lapidis non potest intelligi manere in eodem loco, circumscripta omni quantitate per intellectum: ergo quan titas lapidis non est posterior substantia lapidis, & per consequens non differt ab ea: quia si differret, tunc esset posterior ea

3 Praeterea, si quantitas differt a substantia, tunc Deus otest facere, quod substantia corporalis coexistat quancitati: & tamen non informetur per eam: ergo talis substantia esset quanta seipsa sine aliqua quantitate per informationem addita. Consequentia patet: quia tota illa substantia corresponderet toti quantitati, cui dicitur coc xistere, & pars parti, quod fieri non posset, nisi huiusmodi ubstantia esset quanta, & hoc seipsa: quia supponitur, quod non informetur quantitate, cui coexistit.

4 Praeterea, Magister sententiarum dicit, quod color, sapor, &c. huiusmodi in sacro altaris sint sine subiecto: sed si esset ibi quantitas, que esset res media disferens a substantia, & qualitate, tunc huiusmodi accidentia non essent sine subiecto: quia fundarentur in huiusmodi quantitate ergo &c.

Ptaeterea, si quantitas differt a substantia, tunc eius subiectum adaequatum, vel est materia, vel forma, vel compositum ex materia, & forma. Non materia: quia tunc aliquod accidens praecederet substantialem forma in materia. Nec forma: quia tunc si materia esset separata a forma, ipsa non esset quanta. Nec compositum: quia tuc subiectum quantitatis esset compositus quantitate, quod est falsum: quia nullum accidens absolutum est simplicius suo subiecto.

4 Praeterea, si quantitas non esset idem, quod substan tia, non esset susceptiua contrariorum: consequens est falsum: quia proprium est substantiae secundum sui muationem esse susceptiuam contrariorum, vt videtur in praedicamentis.

7 Praeterea, si differunt substantia, & quantitas, tune quando de denso fit rarum, aut est ibi noua quantitas, aut non: si sic: aut est tota noua, & tunc tota prima quantitas corrumpitur, quod videtur esse falsum: aut pars est noua, & tunc petitur de subiecto illius nouae quantitatis: quia vel est tota substantia, aut pars substantiae, quorum trumque est inconueniens: quia quocumque istorum dato, sequitur, quod duae quantitates sint simul in eodem subiecto: quod via naturae est impossibile. Si vero in illa ubstantia nulla noua quantitas est acquisita, & tamen est rarefacta, hoc non potest esse, nisi quia eadem quanti as coexistit nunc maiori loco, quam prius, & hoc aeque bene potest dici de substantia: ergo frustra poneretur quam titas differre a substantia

3 Praeterea, illud, de quo vere praedicantur proprietates quantitatis, hoc vere est quantitas: sed de substantia vere praedicantur proprietates quantitatis, puta longum, latum, finitum, infinitum, habere n ositionem, &c. talia.

p Praeterea, cuicumque conuenit diffinitio, & diffinitum: sed substantiae corporeae conuenit diffinitio quanitatis continuae: quia partes eius copulantur ad eundem terminum communem, alias essent ab inuicem disiunctae: ergo &c.

Sed ista non concludunt 1 Quia res simpliciter absolute distinctae genere praedicamentali necessario differunt realiter: sed substantia, & quantitas continua, de qua ad praesens agitur, sunt re praedicamentali genere distinctae, vt patet s. meta. &in libus praedicamentorum: ergo &c.

2 Praeterea, vbi motus, vel mutationes realiter differunt, ibi termini non possunt esse idem: sed motus augmenti, cuius terminus est quantitas, & generatio proprie dicta, cuius terminus est substantia, realiter differunt, vt patet. 5. phisi. & in libs praedica. Maior patet: quia motus distinguuntur per terminos, ad quos sunt motus. Minor etiam patet in locis iam allegatis

3 Praeterea, quantitas pedalis in lapide, & in ligno, est eiusdem speciei: ergo quantitas realiter differt a substan tia. Antecedens probatur: quia sicut similitudo fundatu super vno in qualitate, sic aequalitas super vno in quantitate: sed lignum habens quantitatem pedalem est aequale lapidi pedali: ergo &c. Consequentia patet: quia illa, quae differunt specle, non ponunt esse idem realiter cum his, quae sunt eiusdem speciei: sed lapis, & lignum, diffe runt specie, & quantitas lapidis, & ligni non differunt specie, vt iam probatum est: ergo nec quantitas ligni est idem cum substantia ligni, nec quantitas lapidis est idem; quod substantia lapidis.

4 Praeterea, quando aliqua sic se habent, quod vnum transubstantiatione in alterum desinit esse, & alterum manet, & nonidesinit esse, illa non sunt idem realiter, sed in sacramento altaris substantia panis transubstantiatur in corpus Christi, & quantitas manet, vt declaratun est superius dist. 11. q4. 1. ergo substantia non est quantitas

3 Praeterea, illud, quod est per se sensibile, differt rea liter ab eo, quod non est per se sensibile: sed quantitas es per se sensibilis, & substantia non est per se sensibilis: er- go & cetera. Maior patet per extrema contradictionis. Minor patet per philosophum. 2. de anima, vbi ponit, uod sensibilia communia sunt sensibilia per se; magnitu do autem, vt ibidem patet, est vnum de sensibilibus com munibus: sed substantia est sensibilis per accidens, vt dicitur ibidem

e Praeterea, secundum philosophum 1. physicorum si substantia est, & quantitas est, tuc multa sunt, quae sunt Hoc autem non sequeretur, si quantitas, & substantia idem essent

7 Praeterea, ibidem dicitur, quod si sola substantia est tunc non erit aliqua magnitudo: hoc autem non sequeretur, si magnitudo, seu quantitas esset substantia

Ad rationem factam contra conclusionem dicendum, quod minor est falsa.

Ad primam probationem dicendum, quod substanti potest dupliciter considerari. Vno modo, secundum se, & sic est prior quantitate. Alio modo, vt locum occupat, & sic non est prior quantitate: quia hoc conuenit sibi precise per quantitatem, seu mediante quantitate. Et tunc ad formam argumenti dico, quod licet maior sit vera, si illres, quae dicitur esse prior, sit prior alia secundum esse locale, tamen opposito illius posito, tunc maior est falla Ad minorem dico, quod substantia non est prior quantitate quantum ad esse locale, secuudum quod locatum re let, & occupat locum: substantia enim, secundum se, est indiuisibilis, licet ex hoc sit diuisibilis, quod est subiectu rei per se diuisibilis, scilicet ipsius quantitatis: & idco secundum se substantia nihil replet, nec occupat nisi me diante quantitate, quae ipsam informat. Patet igitur, quo si medium accipitur vniformiter, semper vna praemissari est falsa: quia si in ambabus praemissis accipitur prius secundum esse simpliciter, tunc licet minor sit vera, tamet maior est falsa. Si autem accipitur prius secundum esse lo cale: tunc minor est falsa. Si vero in maiori accipitur prius secundum esse locale, & in minori secudum esse simpliciter, tunc medium mutatur, & svllogicatur in quattuor terminis, & per consequens nihil concluditur;

Et per idem patet solutio ad secundum: quia licet con¬ tingat, vel possit intelligi, substantiam manere in eoles loco, circumscripto omni eo, quod posterius est substam tia, prout substantiae conuenit esse in loco circumscrim ue, tamen non potest substantia intelligi manere inedem loco, circum scripta quantitate: quia, vt sic, quantius non est posterior substantia, sed causaliter prior subi tia: quia quantitas est causa, quare substantia sic est inloo

Ad tertium nego consequentiam: quia substantiaoi poris Christi comnexistit quantitati panis in sacramento, non informatur illa quantitate, & tamen non est quaa ta per quantitatem ipsam informantem. Ad probation dicendum, quod falsum ibi assumitur: quia non oportet, i omne conexistens, seu alicui quantitati praesens sit ei to tensum, sicut patet in exemplo iam dato: nam quamu corpus Christi comnexistat quantitati panis, tamen non cod tenditur ei, ita, quod totum respondeat toti, & pars parti

Ad quartum dicendum, sicut etiam dixi superius dissl 12. duplex est subiectum, scilicet, primum, & proximun Modo quamuis intentio magistri sit, quod omnia illaa cidentia sint sine subiecto primo, puta sine substantiad per hoc non intendit dicere, quod omnia sint sine subit pximo, similitudo enim ibi immediate fundatur in oui litate, & qualitas in quantitate, sed nec qualitas, i quantitas fundatur in subiecto primo, puta, in substam quia illa in corpus Christi est transustantiata

Ad quintum dicedum, quod nec materia sola, necl ma subitantialis corporalis sola, nec compositum so est subiectum adaequatum quantitatis, sed omni- simul sunt huiusmodi subiectum: quia dato, quod mad ria poneretur in esse sine forma substantiali, adhucim esset subiectum adaequatum quantitatis, sed omni- simul sunt huiusmodi; quia dato, quod materia pond tur in esse sinc forma substantiali, adhuc ipsa esset sul ctum quantitatis, sicut patuit de materia Christi intud mortis suae, quando forma substantialis, scilicet anima tionalis ab ea fuit per mortem separata. Etiam formaed oralis si daretur sine materia, ipsa posset esse subieo quantitatis, sicut Auerroes ponit in coelo non esse m riam: &tamen ad sensum apparet, quod substantia coelis citur quantitati. Quod etiam res composita sit qua hoc omni hora experimur. Nec reputo istos dicenes cum dicunt, quod nullum accidens absolutum sit fil cius suo subiecto, loquendo de simplicitate, quae opn tur compositoni, quae est ex his.

Ad sextum nego consequentiam. Probationem isto non inueni: tamen si probaret istam consequentiam quia indiuisibile non est contrariorum susceptibile, si substantia non esset quantitas, tunc esset indiuiha Item quod non est attingibile actione naturalis ages hoc non est susceptibile contrariorum, sed nullum in nisibile est attingibile actione naturalis agentis ergol Tunc ad primam probationem nego maiorem: qui ma rationalis est indiuisibilis secundum quantitatem. lis, de cuius diuisibilitate ad pisens loquimur, & tame estij sceptibilis gaudij, & doloris, quae sunt contraria, & am & odij. Etiam minor non est vera, quia licet per hod substantia non est quantitas, bene concludatur, quodi sit diuisibilis, primo ex hoc tamen inferre, quod omninond sit diuisibilis est sallacia, consequentis: quia ipsa estro liter diuisibilis, eo quod extenditur extensione quam tis ipsam informantis. Ad secundam probationemn minorem, loquendo de eo, quod est indiuisibile sec dum se acceptum, tamen diuisibile alteri adiuctum s est in proposito. Nam licet substantia separata a quand te sit indiuisibilis, tamen adiuncta quantitati est rmaliod diuisibilis.

Ad septimum quo ad primam inquisitionem, dicom quando de denso fit rarum, ibi est noua quantitas O tum ad secundam inquisitionem dico, quod si tota subuti tia densi transmutatur, tunc tota quantitas ent nonpars, tunc pars quantitatis erit noua. Ad tertiam inoi tionem quando petitur de subiecto illius nouae quatid tis; dico, quod si tota substantia rei densae transmutatuo noua substantia genita ex illa transmutatione erit subiectum illius totius nouae quantitatis, puta si rarefactio, u calefactio intantum intenduntur, quod ex terra generatur ignis, tunc ex quantitate vnius pugilli terrae generantur mille pugilli ignis, secundum proportionem, quam fa cit Aristo. In libs maeteororum, & tunc subiectum illius quantitatis, puta mille pugillorum erit substantia ignis, quae ex vno pugillo tertae genita est. Si vero pars transmu tatur, tunc illud, quod ex illa parte generatur, erit sublectum illius nouae partis ipsius quantitatis. Semper enim in omni rarefactione aliquid corrumpitur de ipso corpore denso, ex quo genetantur ipsa corpora subtilia, qui ingrediuntur porositates corporis prioris ipsum dilatan do, in quibus subtilibus corporibus subiectiue fundatur pars quantitatis de nouo genita. Et quocumque istorum dato, non sequitur, quod duae quantitates sint simul in eodem subiecto, vt patet ex iam dictis.

Ad 8. dicendum, quod licet illud sit quantitas, de quo praedicantur proprietates quantitatis per se, & primo: tamen non oportet, quod illud sit quantitas, de quo non praedicantur huiusmodi proprietates, nisi mediante quantitate tali rei formaliter inherente: sicut est in proposito

Et eodem modo dico ad 9. argumentum.

Secunda conclusio est, quod corpus Christi terminans si pradictam panis conuersionem non est corbus secundo modo dictum, scilicet corpus compositum ex materia, & forma substantiali. Quia si sic, tunc anima Christi essei in sacramento ex vi sacramenti: sed consequens est fal sum: quia quamuis corpus Christi sit sub speciebus hostia ex vi sacramenti: tamen, vt communiter ponitur, anima Christi solum est ibi concomitanter Probatur consequen tia: quia cum in Christo sicut in quolibet alio homine, non sit nisi vna forma substantialis, quae est anima rationalis: ergo si conuersio panis fieret in substantiam compositam ex materia, & forma substantiali, tunc huiusmodi conuersio ficret immediate in animam Christi

Sed contra ista est opinio omnium doctorum de Anglia, & etiam aliquorum Parisien. qui ponunt, quod in christo, & in quolibet alio homine sint plures forma ubstantiales, & per consequens ponunt, quod predicta conuersio fit in corpus Christi, vt est res composita ex materia, & forma substantiali, quam formam appellant formam corporeitatis. Primum dictum ipsi probant sic

1 Embrio primo viuit vita vegetatiua, deinde vita sen sitiua, & vltimo vita humana: ergo antequam infundatu anima intellectiua, tunc in embrione est anima vegetatiua, & anima sensitiua veniente igitur anima intellectiua, tunc vel istae animae corrumpuntur, vel non. Si non, tunc praeter formam corporeitatis erut in quolibet homine istae tres substantiales formae, scilicet vegetatiua, sensitiua, & intellectiua. Si dicitur, quod corrumpantur, hoc est impossibile: quia disposito disponens ad aliquam formam non corrumpitur adueniente tali forma: sed vege tatiuum, & sensitiuum disponunt ad introductionem ani mae intellectiuae: ergo manent cum anima intellectiua 2 Praeterea, si in homine non esset aliqua forma substantialis, quae remaneret post separationem animae ra tionalis, tunc nullum accidens maneret idem numero in homine mortuo, & viuo: sed ad sensum apparet falsitas consequentis: manet enim in coruo mortuo eaden nigredo, quae fuit in viuo, & albedo in cigno, figura, citatrix, & magnitudo in homine. Consequentia patet. quia corrupto subiecto, corrumpuntur omnia, quae sunt in eo: sed si vna sola forma esset in homine, tunc illa corrupta, vel separata non maneret aliquod subiectum incorruptum: ergo nec aliquod accidens, cuius oppositum expresse ponit Auicen. in t. libs suorum naturalium di Quae vero accidentia consequuntur ratione materiae aliquando remanent post formam, sicut cicatrices vulnerum, & nigredo Aethiopum post mortem

3 Praeterea, loquendo de causa naturali, tunc vera es illa proposito Arist. 2. de generatione. Idem manen idem semper facit idem, seda materia, & forma substan¬ tiali causantur diuersae proprietates & accidentia. Nam materia cum forma est causa omnium accidentium, qua fiunt in ea, & manifestum est, quod aliae proprietates conueniunt homini, vt homo, & vt animal, & vt corpus: ergo alia, & alia forma erit, per quam est homo, animal, & coous: maxime cum huiusmodi diuersitatem non possimus reducere in diuersitatem materiae, oportet, qreducamus eam in diuersitatem formae.

4 Praeterea, si in homine non essent plures formae sub stantiales, tunc vel homo non poterit vere dici genitus vel anima intellectiua non erit forma substantialis homi nis, sed falsitas consequentis quantum ad primam, partem patet. 2. physi. vbi dicitur, quod nomo generat hominum & Sol. Patet etiam quantum ad secundam partem: quia in hoc est error Auer,. quem ipse posuit 3. de anima, & est, error condemnatus vniuersaliter ab omnibus catholicis, vt patet in constitutionibus Clementinis. Patet etiam consequentia: quia genitum accipit formam substantialem a generante: sed posito, quod sola anima intellectiua sit forma substantialis hominis, tunc homo per actum homi nis, vel Solis nullam formam substantialem acciperet, ci anima intellectiua a solo Deo crectur: ergo homo non posset dici genitus ab homine, vel a Sole¬

Praeterea, causa mere priuatiua non inducit immediate effectum posituum, sed diuidens caput a corpore humano est, vt sic, causa mere priuatiua: ergo per solum actum diuisionis non inducit aliquam formam, & per cosequens illa forma corporeitatis, quae immediate ibi apparet, occiso homine mere fuit in illo homine cum anima intellectiua iam per occisionem separata

4 Praeterea, anima intellectiua praesupponit corporis humani formationem, & membrorum dispositionem seu organixationem: sed talis organixatio, cum sit acci dens, praesupponit necessario formam substantialem: ergo praeter animam intellectiuam erit alia forma substantialis in homine. Maior patet, quia anima est actus corporis organici physici, vt dicitur 2. de anima. Vnde propter eo lementum huiusmodi formationis non infunditur ani ma intellectiua ante 4o. diem secundum Arist. in lib. 2. de gen animalium, vel ante 48. diem secundum Aug Patet etiam minor: quia actus secundum quid praesuppe nit actum simpliciter: sed organixatio, cum sit accidens est actus secundum quid: ergo praesupponit formam substantialem, quae est actus simpliciter

3 Preterea, vna, & eadem forma non potest simul esse corporalis, & spiritualis, sed forma, per quam homo est corpus, est corporalis: quia qualis est forma, tale dat esse, & forma per quam est rationalis, est spiritualis: ergo &c

Praeterea, si non essent plures formae substantiales in animali, tunc vnus motus cotinuus non esset continuus. Consequens est falsum, & impossibile: quia implicat con tr adictionem. Probatio consequentiae: ponatur, quod vnum animal valde infirmum proficiatur de altissima turri ita quod moriatur in medio illius descensionis, antequam tangat terram, tunc si nulla forma substantialis manet, quae prius erat, necessario oportet dicere, quod motus sit discontinuatus: quia continuitas motus praesupponit vnitatem mobilis; hic autem non esset vnum mobile; quia primum corruptum est, & aliud genitum est. Sed ex altera parte iste motus est continuus: quia nulla quiete est inter ruptus, ideo simul esset continuus, & non continuus.

Praeterea, si vna sola forma substantialis esset in ant mali, tunc in puncto mortis omnia ossa caderent de iuncturis suis, nec manerent ferramenta in pedibus equorum nec vngues in digitis hominum, nec digiti in manibus nec manus in brachus, & sic de aliis membris, omnia ista sunt falsa, sicut ad sensum patet. Consequentia probatur, quia facta resolutione vsque ad primam materiam, tunc omnia, quae prius fuerunt contuncta, ab inuicem resoluumtur, sed si vna sola forma substantialis est in quolibet ani mali, tunc in corruptione, seu morte cuiuslibet animalis fieret resolutio vsque ad primam materiam

o Preterea, diffinitio habet plures partes: ergo dif¬ finitum habet plures formas. Antecedens, & etiam aliquo modo consequentia patent per philosophum. 5. met vbi ait. Diffinitio ratio est, & omnis ratio partes habet: vt autem ratio ad rem, sic pars rationis ad partem rei simili ter se habet. Consequentia etiam alterius patet: quiquaelibet pars diffinitionis indicat formam rei diffinite: si ergo diuersis partibus diffinitionis respondent diuersa partes in diffinito, oportet in qualibet re diffinibili ponere plures formas.

I1 Praeterea, si sensitiua, vegetatiua, & intellectiua, in homine essent vna forma substantialis, tunc vna, & eadem forma esset corruptibilis. Falsitas consequentis patet: quia incorruptibile est non corruptibile, & sic idem esset corruptibile, & non esset corruptile, quod est contradictio. Etiam corruptibile, & incorruptibile differunt genere, vt dicitur to, met. Consequentia patet: quia hoc scilicet intellectiuum separatur ab aliis, sicut perpetuum a corrupti bili, vt dicitur 2. de anima

12 Praeterea, si esset vna sola forma substantialis in re composita, tunc praeter vltimam formam ipsius rei non esset dare aliqua aliam formam, consequentia patet, sec consequens est contra Com. 1. physicorum, vbi ait, quod omnia, quae sunt inter primam materiam, & vltimam for mam, sunt materiae compositae, & formae compositae.

Praeterea, Com. 1. met. ait, quod "materia prius re cipit formas magis vniuersales, & postea minus vniuersa les vsque ad formas indiuiduales": ergo videtur, quod for ma generis differat a forma speciei, & indiuidui.

I4 Praeterea, sicut se habent dimensiones determinatae ad formam substantialem determinatam, sic se habet dimensiones indeterminatae ad formam substantialem communem, & indeterminatam: sed dimensiones determin atae praesupponunt formam substantialem determinatam, vt communiter conceditur: ergo dimensione; indeterminatae praesupponunt formam substantialem conmunem, & indeterminatam cum igitur dimensiones indeterminatae praecedant formam substantialem determi- natam, vt patet per commen. in de substantia orbis: ergo dimensiones indeterminatas praecedet forma indetermi- nata, & per consequens erunt duae formae substantiales simul eiusdem rei, quarum vna per alteram determinatur.

I3 Praeterea, praeter formam substantialem cuiuslibet rei mixtae sunt in re mixta formae quattuor elementorum. ergo plures formae substantiales sunt in eadem re mixta. consequentia patet. Antecedens videtur esse de intentio he commen. 7. meta. vbi ait,. forma substantialis in quo- libet ente est aliquid additum formis complexionalibus id est, formis elementalibus. Illas enim appellat Commen formas complexionales. Item, istud ant ecedens, scilicet quod quattuor formae elementorum maneant in qua libet re mixta, ponit Auicenna, vt Commen. sibi imponit 3. coeli, & mun. & commento 9. vbi dicit Commenquod Auicenna posuit elementa manere in mixto secun dum suas completas essentias: remissis tamen eorum qualitatibus

Sed contra istam opinionem secundum doctrinam in schola Parisiensi magis communem potest argui sic

Ex duobus existentibus in actu non potest fieri vnum essentialiter, sed quaelibet forma est aliquid in actu: ergo si in homine, vel in quacumque alia re essent plures formae substantiales, tunc illa res esset ens per accidens quia non haberet vnam essentiam. Maior patet per Arist. 5. neta. Minor patet per eundem 2. physi. 2 Preterea, Deus, & natura, nihil faciunt frustra, vt dicitur 1 coeli, & mun sed si plures formae substantiales essent eiusdem rei, tunc aliqua essent frustra: quia frustra sit per plura, quod aeque fieri potest per pauciora, vt dicitur 1. physi sed quicquid fieri, vel saluari debet in entibus hoc aeque bene saluatur positone vnius formae substantialis in vna re, sicut si plures ponerentur, vt patebi respondendo inconuenientiis, ad quas deducunt rationes istorum doctorum: ergo &c.

Ad primum igitur motiuum eorum dicendum, quod quandocumque recipitur vna forma substantialis in aliqua materia, tunc corrumpitur alia, quae praecessit in eadem materia. Vnde licet Deus per suam omnipotentiam posset facere oppositum, tamen via naturae istud est necessarium; quia via naturae semper generatio vnius est con ruptio alterius, vt patet 1. de gene. sed si prima forma substantialis maneret, veniente secunda, tune esset gene ratio substantiae sine corruptione substantiae, quod est im possibile via naturae Et ista est expressa intentio conmenin de substantia orbis, vbi ait. Si subiectu naturalis transmutationis ad formam substantialem haberet aliqua for mam, tunc nullam aliam reciperet, nisi, illa destructa. Au probationem dicendum, que in ipsa introductione noua ormae substantialis destruuntur dispositiones praeuiae, qui hyle est proprium subiectum generationis, vt dicitur r. de genera. & ideo in instanti generationis, quo res noua generatur, & noua forma substantialis introducitur, tunc fit resolutio vsque ad primam materiam, & per consequens forma substantialis praecedens in materia destruitur. Da oppositum, tunc hyle non essetsubiectum generationis sed res composita actu ens, & perfecta forma substantialiquod negat omnis vera philosophia, quamuis enim trans mutatio, quae est circa subiectum actu ens, possit dici alteratio; tamen numquam est substantialis generatio, vt atet 5. physico. Et ista videtur esse intentio P. August. 2. confes. vbi loquens de transitu, quo materia de vna forma substantiali transit ad aliam, ait sic. Eundem transitum de forma in formam per informe quiddam fieri su spicatus sum, sed non per omnino nihil corte dicetur, quod manentibus formarum operationibus propriis, necessario manent ipsae formae: quia forma est principium operationis: & ideo operatio fecit scire formam, vt ait commenta. 8. meta. Sed veniente sensitiuo vere manet operatio vegetatiui, & veniente intellectiuo vere manet operatio vegetatiui, & sensitiui: ergo veniente anima intellectiua vere manet anima vegetatiua, & anima sensitiua

2 Praeterea, nihil disponit ad corruptionem suiipsius: sed anima vegetatiua disponit per se ad introductionem animae sensitiuae, & anima sensitiua ad introductionem animae intellectiuae: ergo nec vegetatiua corrumpitur in troducta sensitiua, nec sensitiua introducta intellectiua

Ad primam dico, quod formas manere potest duplici ter intelligi. Vno modo, essentialiter, scu secundum suas proprias essentias. Alio modo virtualiter, puta: quia forma superueniens ipsas virtualiter comprehendit. Primo modo maior est falsa. Secundo modo est vera: tamen ex noc non habetur pluralitas formarum. Vnde ista se habent per ordinem secundum virtualem inclusionem scilicet formae elementorum, forma mixti, vegetatiuum, sensitium, & intellectiuum: nam forma mixti virtualiter comprehendit formas quattuor elementorum, vt probaui lib. 2. dist. 15. ani ma vegetatiua comprehendit virturem formae mixti, & sic deinceps vsque ad animam intellectiuam, quae virtutes omnium praecedentium in se comprehendit: & ideo ipsa sola posita in materia potest exercere operationes om- nium ceterarum. Et haec est intentio Aug. in lib de ec- clesiasticis dogmatibus, vbi sic ait. Non dicimus duas ani, mas esse in homine, sicut lacobus, & alij disputatores svderum dicunt, vnam animalem, qua animatur corpus, & aliam spiritualem, quae rationem administret: sed dicimus vnam esse, eandemque animam in homine, quae & corpus sua societate viuificet, & semetipsam sua ratione disponat. Ista etiam videtur esse intentio Arist. 2. de anima, vbi ait, quod vegetatiuum comprehenditur in sensitiuo, sicut trigonum in tetragono: sed trigonum in tetragono non est duplex figura, seu duae figure, sed vna tar tum: ergo vegetatiuum, & sensitiuum in eodem animali non sunt duae auimae, sed vna tantum. Et eodem modo iudicandum est de sensitiuo respectu intellectiui; quia sicut se habet vegetatiuum ad sensitiuum, sic sensitiuum ad intellectiuum,

Ad istantiam secuudam dicendum, quod quamuis non per se: tamen per accidens aliquid potest disponere ad corruptionem suiipsius. Fripiditas enim superueniens animali disponit ad consirictionem pororum, quibu constrictis, congregatur calor intrinsecus, & corrumpitur frigus. Posset etiam dici, quod vegetatiuum, & sensi tiuum, vt disponunt ad intellectiuum, disponunt ad su perfectionem, quia nobiliori mo habet esse in aia intelle ctiua, quam habuerint in sua formali, & propria existentia

Ad secundam rationem potest concedi consequentia & negari falsitas consequentis, quia multi, & magni do ctores dicunt, quod omnia accidentia cotrumpuntur, corri pta forma substantiali.

Ad prob ationem dicendum est secundum illam opinio nem, quod accidentia, quae apparent in cadauere pos mortem animalis, non sunt eadem numero, quae primo fuerunt, sed eadem specie cum his, quae praefuerunt in animali viuo, nec illam mutationem sensus potest perci pere; quia sicut priora accidentia corrumpuntur corruptione subiecti, quando corrumpitur praecedens forma substantialis, sic similia accidentia eiusdem speciei gene rantur in eodem instanti, quo alia forma substantialis in troducitur, & prior corrnmpitur.

Sed secundum aliam opinionem etiam valde sollem nium doctorum negatur consequentia: quia dicunt isti doctores cum Auicenna, quod triplicia sunt accidentia, quia uaedam accidentia sequuntur totum compositum ra tione totius speciei, sicut ridere sequitur hominem; qua dam ratione formae, sicut sentire, vegetare, & similia, que dam vero ratione materiae, sicut figura, magnitudo, ci tatrix, & similia: Modo secundum istos doctores licet prima duo genera accidentium corrumpantur corrupta forma substantiali; tamen tertium genus potest manere, eo que maneat eadem materia, ratione cuius talia accidentia sequuntur compositum sequens, sicut sequebantur compositum praecedens Sicut enim color est in corpore ratione superficiei; ideo si per potentiam Dei vna superficies poneretur in duobus corporibus simul, uel suceessiue, idem color esset in duobus corporibus; sic quia eade materia suceessiue concurrit ad compositionem diuerforum corporum, eadem accidentia, quae consequuntur corpus ratione materiae, poterunt successiue esse in diuersis corporibus. Et ista videtur esse intentio Auic. in multis locis librorum suorum. Etiam videtur esse inter tio Commen. in de substantia orbis, vbi ponit, quod ma: eria numquam a morpheis separatur. Et licet secundum vtramque opinionem sufficienter tollatur argumentum tamen primam opinionem reputo magis philosophicam iuxta aliqua, quae alias in li. 2. dixi cirta istam materiam.

Ad tertium dicendum, quod licet idem eodem modo se habens secundum essentiam, & virtutem, quantum in se est naturaliter semper faciat idem: tamen idem secundum essentiam, multiplex secundum virtutem, multa potest facere, & actus multorum supplere: quamuis igitur in ho mine sint multae proprietates, quas non possumus reducere in diuersitatem materiae: tamen ex hoc concludere formarum substantialium diuersitatem est fallacia consequen is: quia proceditur a pluribus causis Veritatis ad vnam: quia huiusmodi diuersitas proprietatum potest esse, & de facto est ab eadem forma secundum essentiam virtualiter comprehendente diuersas formas, a quibus aptae nata sunt fluere huiusmodi proprietates,

Ad quartum nego consequentiam. Ad probationem dicendum, quod genitum accipere for mam substantialem a generante potest dupliciter intelligi. Vno modo, productiue, puta, quod forma sit producta, vel educta ab ipso generante Alio modo, dispositiue, pro ta: quia generans sufficienter disponit materiam ad recibiendum talem formam. Primo modo, Deus generat hominem. Et ideo dicitur homini peccatori, Deum, qui te genuit, dereliquisti, & oblitus es domini creatoris tu Secundo modo, homo, & Sol, generant hominem: quia inta sufficienter disponunt materiam ad suscipiendum animam rationalem, quod secudum communem legem, seu tursum naturae Deus semper introducit animam ratio. nalem, ab homine, & a Sole facta huiusmodi dispositone, & ita communiter istud sibi vindicat cursum nature quod miratulum fieri merito putaretur si in materiam ab homine, & a Sole vltimate dispositam Deus nen infunderet rationalem animam

Ad quintum dicendum, quod licet causa priuatiua, vt riuatiua est, non sit per se causa effectus positui; tamer hoc poterit esse per accidens, & tamquam causa, sine qua non, quia si non priuaret materiam vna furma tunc non induceretur alia: Cum igitur aliquis occidit hominem, occisor est causa per accidens nouae generationis, qua in materiam priuatam forma humana, inducitur forma corporeitatis, cuius generationis causa per se est ipse Sol, seu agens vniuersale.

Forte dicetur, quod agens vniuersale non producit er fectum particularem, nisi determ inetur per aliquam cat sam particularem, quae sit per se causa illius effectus.

Respondeo, quod agens vniuersale potest formam corporeitatis inducere in materiam sufficienter dispositam. dato, quod non concurrat particulare agens vniuocum existens per se causa illius effectus. In regionibus enim calidis quandoque sine igne coagente Sol incendit stipulam in campis. Cum igitur in puncto mortis, licet materia sit indisposita ad retinendum animam, tamen adhuc est sufficienter disposita ad recipiendum formam corporeitatis; ergo dato, quod non concurrat ibi, pro tunc aliquod agens particulare ad huiusmodi generatio nem, quod sit per se causa eius adhuc sufficiet ad huiusmodi generationem complendam causa vniuersalis

Forte adhuc dices, secundum opinionem, quam tuin solutione secundi argumenti dixisti magis esse philosophicam, corrupto subiecto, omnia accidentia cotrumpuntur, quae fuerunt in eo: ideo non secundum hoc, quod materia sit magis disposita pro vna forma su cipienda, quam pro alia, & per consequens vniuersale non indutit formam modo quo dixisti.

Respondeo negando consequentiam, quia eo ipso, u istae dispositiones manent in materia vsque ad instans; uo introducitur forma substantialis, ad quam suscipien dam inclinant ipsam materiam: ideo materia est deterterminate disposita pro illa forma, & non pro alia, non obstante, quod tales dispositiones corrumpantur corruptione subiecti. Si enim illa corruptio praecederet generationem tempore, vel instanti, tunc praedicta consequentia non esset neganda; sed hoc non est; quia licet prius natura, tamen simul duratione, & in eodem instanti corrumpitur subiectum praecedens, cuius corruptione corrumpuntur iam dictae dispositiones, & generatur subiectum sequens, cuius generatione induci tur forma substantialis, ad cuius receptionem iam dicta accidentia materiam sufficienter inclinauerunt. Si enim alio instanti cortumperetur subiectum praecedens, & in alio generaretur sequens, tunc quia inter duo instantia ca dit tempus medium: sequeretur, quod in illo tempore medio mate ia esset sine forma, quod est inconueniens

Ad sextum patet per iam dicta; quia licet illa organia atio praesupponat aliam formam substanti alem; tamen illa non manet in propria essentia sua veniente ani ma intellectiua, quamuis virtualiter possit aliquo modo dici manere inquantum virtus eius comprehenditur in ipsa anima intellectiua

Ad septimum dicendum, quod maior non est vera; quia anima rationalis tenet medium inter formas simpliciter immateriales, quas intelligentias vocamus, & sim liciter materiales, quae educuntur de materia: sed & si a Deo creetur de nihilo, & in hoc conueniat cum substantiis se paratis: tamen vere informat materiam, & in hoc conue nit cum formis materialibus. Et propter hunc medium statum, quem tenet anima tationalis, ait Auctor de causis, quod ipsa creatur in orixonte aeternitatis. Nam Sicut Orixon tenet medium inter Emisperium superius, & Emisperium inferius, tic anima rationalis tenet medium inter formas aeternas, & incorruptibiles, & formas sim pliciter corruptibiles: quia secundum suas virtutes inferiores, anima est corruptibilis, puta, secundum potentias senfitiuas, & secundum virtutes superiores, que immediate fundantur in parte intellectiua, est incorruptibilis. & ideo non mirum fi ipsa anima dicitur aliquo modi forma corporalis, quamuis sit vere spiritualis. Nam li cet sit spiritualis essentialiter, tamen, vt supra dictum est, ipsa est corporalis virtualiter, inquantum compre hendit virtutem form: mixti, quae dat esse corporale.

Ad octauum nego consequentiam Ad probationem dico, quod illo casu posito, tumc non esset vnus motus a summitate turris vsque ad terram, sed duo, secundum dualitatem subiectorr m, quia accidentia num erantut, si fuerint in subiectis numeraliter distin ctis: quia tamen in eodem instanti, quo vnum subiectum corrumpitur, aliud subiectum generatur: ideo licet isti duo motus sint ab inuicem discontinui: tamen sunt contigui, & penitus nulla quiete interposita sunt interrupti

Ad nonum nego consequentiam Ad probationem dicendum, quod licet fiat resolutio vsque ad primam materiam tamen quia in eodem instanti fit reunito, seu reformatio destructae coniunctionis: ideo preuenitur ille casus ne fiat. Motus enim velocior praeuenit tardiorem, vt ait philosophus 8. Physi. po nens ibidem exemplum de circulo reuoluto, in cuius cir cumferentia posita est scutella plena aque Nam quan uis in aliqua parte illius reuolutionis scutella sit transuersa, ita quod fundum habeat superius tamen nihil cadit de aqua extra illam scutellam, eo quod motus illius reuolutionis sit velocior, quam motus naturalis aque quo aqua naturaliter mouetur deorsum: Sc multo magiin proposito, ferramenta non cadunt de pedibus equiquia licet figura pedis, & cetera accidentia destruantur corruptione ipsius equi: tamen quia huiusmodi acciden tia non habent repugnantiam, sed potius conformitatem, & conuenientiam ad formam cadaueris: ideo in eo dem instanti, quo forma equi corrumpitur, & forma cadaueris introducitur: etiam ista accidentia renouantur, & per consequens etiam innouatur vnio ferri cum pede reformato: propter quod eius casus praeuenitur.

Forte dicetur, quod ista videntur contradictionem im plicare: Nam si corruptio prioris subiecti, & generatio posterioris sunt in eodem instanti, & idem accidens, quod corrumpitur corruptione prioris subiecti, generatur generatione posterioris subiecti, tunc idem accidens in eo dem instanti simul generatur, & corrumpitur, quod impossibile esse videtur.

Respondeo, quod hoc non sequitur: quia licet illud, quod generatur sit idem quandoque specie cum eo quod corrumpitur: est tamen aliud numero, & realiter diffetens ab eo

Forte iterum dices, quod motus, & mutationes sunt a contrario in contrarium, vt. patet. 1. Physicorum: sed duo accidentia solo numero differentia non habent ali quam ad inuicem contrarietatem: ergo non potest esse simmediatus transitus de corruptione vnius ad generationem alterius.

Respondeo, quod aliquid corrumpi potest dupliciter intelligi, vno modo actione sui contrarii, Alio modo corruptione subiecti. Modo dato, quod maior contineat veritatem, loquendo de his, quae corrumpuntur actioni sui contrarij tamen non est vera de his, quae corrumpun tur tantum modo corruptione sui subiecti, in talibus e nim non est necesse, quod eorruptum, & genitum differant specie: sufficit enim quod subiecta differant specie ad quorum corruptionem, & generationem sequitur naturaliter huiusmodi accidentium corruptio, & generatio.

Adhuc potest instari sic. Terminus ad quem ipsius cor ruptionis est non esse, & terminus ad quem ipsius gene rationis est esse :ergo si in eodem instanti, quo eoruum moritur, cotrumpitur nigredo corui ad corruptionem subiecti, & g neratur alia nigredo ad generationem cadaueris, tunc simul, & in eodem instanti erit esse nigredinis, & non esse nigredinis.

Dicendum, quod esse, & non esse, non contradicunt, nisi accipiantur respectu eiusdem, & secundum idem; sed esse, & non esse in proposito accipiuntur in ordine ad duas nigredines realiter differentes. Etiam est varietas ex parte subiectiquia non esse, ad quod terminatur cor ruptio prioris nigredinis, respicit nudam materiam, in qua facta est resolutio prioris subiecti: sed esse mgredinis genitae respicit subiectum compositum ex materia & forma cadauetis

Ad decimum, nego consequentiam, maxime si conse quens intelligitur de reali pluralitate formarum: Parte enim diffinitionis sunt plures secundum rationem: & ideo ex earum pluralitate non potest inferri realis, pluralitas in formis ipsius diffiniti: sed tantum modo secundum ra tionem. Et ista videtur esse intentio Arist. 7. Metaph¬t vbi dicit sic. Partes diffinitionis non sunt vnum, quia sint in vno, sed pro tanto sunt vnum: quia dicunt vnam natu ram, & vnum actum,

Ad probationem dicendum, quod licet quaelibot pars diffinitionis dicat formam tamen huiusmodi partes nen dicunt aliam, & aliam formam realiter, & essentialiter, sicut ista opinio intendit concludere, sed dicunt eadem formam, seu naturam secundum rem: sub alia tamen, & alia ratione, quia hoc, quod differentia exprimit sub ratione determinata, hoc idem exprimitur per genus sub ratione communi, & indeterminata. Et hoc intenditi Aristo 4. Metaph cum ait. Idem est homo, & vnus homo, & ens homo, & non diuersum aliquid ostendit Et ex istis auctoritatibus patet, quod multi de ista opinione decepti sunt, qui ponunt, quod forma generis sit alia realiter a forma speciei, puta forma corporeitatis a forma humanitatis. Si enim sic esset, tunc genus diceret partem, & non totum, & per consequens non posset prae dicari de specie essentialiter: quia pars non praedicatur. de toto essentialiter. Vnde contra istos est expressa auctoritas. 2. Topicorum, vbi dicitur, Qenus non dicit par tem, sed totum: quia pars non praedicatur de toto; genus autem de specie praedicatur. Patet etiam, quod isti idem falsum ponunt, cum dicunt, quod destructa natura speci fica, res secundum formam generis manet eadem nume ro, puta, corrupto animali, manet idem corpus numero. Et licet falsitas istius dicti satis pateat ex dictis superius: tamen etiam proprie contra istud est dictum Aristot. 4. opicorum, vbi ait, Si destruitur species, impossibile est indiuiduum generis idem numero remanere. Isti etiam sic dicendo tollunt omnem veram gencrationem: quisecundum Arist. 1. de genera, & 5. Physicorum, vbi sub iectum manet vnum, & idem numero, non proprie est generatio, sed alteratio.

Ad vndecimum nego consequentiam. Ad probationem dicendum, quod illa auctoritas Ari- debet intelligi de potentiis animae rationalis, nam lices ipsa sit simpliciter incorruptibilis, quantum ad totam suam essentiam: tamen ipsa habet potentias, & proprietates, quarum aliquae sunt corruptibiles, eo quod sint im mersae materiae, & subiectiue fundentur in organis corporalibus: aliae vero incorruptibiles, eo quod immediate fundentur in essentia ipsius animae.

Ad duodecimum dicendum, quod si per vltimam formam intelligunt formam substantialem, tunc concedo consequen tiam: quia consequens non est inconueniens, sed necessarium, nec probatio istorum est ad propositum eorum, quia Commen. non videtur ibi comparare diuersas formas ad inuicem, quae simul sint in eadem re, sed videtur loqui de diuersis formis in diuersis rebus existentibus. Vnde per primam materiam videtur intelligere materiam nudam, non magis, dispositam ad vnam formam, quam ad aliam, per vltimam formam videtur intelligere formam elementi, quae est vltima perfectione, licet sit prima generatione inter omnes formas substantiales; omnes igitur materiae, & formae ceterae sunt compositae, quod patet ex parte materiae, quia omni- alia materia, praeter nudam primam materiam, est mate ria disposita, ac per consequens aliquo modo composita & quanto magis est disposita, tanto magis potest dici ci posita. Patet etiam hoc de forma: quia, vt superius dictum est, ascendendo a forma elementi vsque ad animam intellectiuam, semper posterior includit perfectio nem prioris, & per consequens omnes ceterae, vt sic, sunt compositae respectu formae elementi.

Forte dicetur, quod si ista exposito aliquid valet, tumo forma, quae Deus est, esset maxime composita. Falsitas consequentis patet: quia Deus est purus actus, vt probatur. 12. Metaph. Etiam in primo libro ostensum est, quod Deus est ens simpliciter simplex. Consequentia etian patet: quia Deus includit perfectiones omnium formarum, & omnium generum, vt patet. Metaph¬

Respondeo, quod quantum ad hoc, tuc opposito mo do se habent formae materiam informantes, & forma ab informatione materiae penitus separatae: quia prima quanto sunt perfectiores, tanto possunt dici composito res, sed secundae, quanto sunt perfectiores, tanto sunt sim pliciores. Et ideo, quia inter formas separatas Deus est perfectissimus; ideo simplicissimus. Anima vero intelle ctiua conuenit cum vtrisque: quia & si non sit semper a materia separata, tamen secundum suam essentiam siinformat materiam, quod etiam est separabilis a materia: ideo licet virtualiter includat ceteras formas materiales; tamen proprie loquendo non dicitur compositior eis, maxime loquendo de ea secundum portionem superiorem, secundum quam ipsa est super seipsam conuersiua, & separabilis a materia.

Ad decimumtertium dicendum, quod Commen. per for mas magis vniuersales intelligit formas imperfectas: & ideo per huiusmodi verba non vult commentator, quod forma generis differat a forma speciei: sed vult quod via generationis naturalis est processus de minus perfecto ad magis perfectum, quod nec ego nego

Ad decimumquartum dicendum, quod, tota illa deductione concessa, non habetur propositum i quia licet ex illis dictis bene concludatur, quod via naturae forma indeterminata, & imperfecta prius recipiatur in materia quam perfecta:tamen virtute istorum verborum non habetur, quod veniente forma perfecta remaneat imperfecta.

Ad quintum decimum dicendum, quod formas elementorum manere in re mixta potest dupliciter intelligi. vno modo, secundum suas essentias. Alio modo, secundum suas virtutes, & qualitates remissas. Primo mo do antecedens est falsum, ficut probaui lib. 2. distin. 15. Et quid circa hoc senserit Commen. & Auicenna, ibi pa tet. Secundo modo consequentia est falsa, prout consequens trahitur ad propositum istius opinionis.

Tertia conclusio istius primi articuli est, quod nomine corporis, prout corpus Christi, terminat conuersionem ans, debet intelligi materia extensa, seu materia cum uodam modo, quem sortitur a quantitate. Et ista conclusio patet corollarie ex praedictis.

1 Quia omne corpus, vel est praecise trina dimensio, tel compositum ex materia, & forma substantiali, vel est materia extensa, & organixata: sed corpus Christi terminans conuersionem panis, non dicitur eorpus primo modo, vt patet ex dictis in prima conclusione: nec secunde modo, vt patet ex dictis in secunda conclusione ergo &c

2 Praeterea, de corpore, in quod fit panis conuersio loquitur Christus, cum ait. Hoc est corpus meum sehoc non potuit esse compositum ex materia, & forma quia corpus compositum ex materia, & forma est directe in praedicamento substantiae, & praedicatur de Christo, & de quolibet alio homine essentialiter praedicatione dicente, hoc est hoc: & ideo demonstrando corpus compositum ex materia, & forma, non dixisset Christus Hoc est corpus meum, sed magis dixisset, hoc est corpus, quod sum ego. Sicut loquendo de animali, quod est it praedicamento substantiae non dixisset, hoc est animal meum, sed hoc est animal, quod sum ego. Relinquitur ergo, quod corpus, de quo loquitur Christus, sit alter: ars composit distincta contra formam substantialem, & hoc non potest esse praecise nuda materia: quia nudae materiae non conuenit nomen corporis, vt patet t. metaphysic. vbi ait Aristot. contra antiquos philosophos, quod modus errorum suorum erat: quia dicebant materiam esse principium corporum: non corporum autem non, idest dicebant materiam esse principium de nume ro corporum, & non de numero non corporum. Quomodo autem praedictus modus materiae non differt a materia, & tamen materia a seipsa non modificata differt per talem modum, dixi lib 3. dist. 8. Motiuis oppositae opinionis ibidem respondi

Sed contra istam conclusionem sunt multi doctores aliqui directe; aliqui vero indirecte

Aliqui enim de opinione iam proxime improbata a guunt directe contra praedicta sic¬

1 Aut iste modus quantitatiuus est praecifissime idi materiae, aut non: si sic, tunc conuersio fieret in solam materiam, quod tu negas; sola enim materia non est con us. Si est aliud a materia, tunc vel est forma substantialis, vel accidentalis: si primum, tunc habetur propositum, quod fieret conuersio in corpus compositum ex materia, & forma substantiali: si secundum, tunc fieret con iersio in aliquod accidens, quod tu negas

2 Praeterea, nihil causatum a posteriori potest esse realiter idem priori: sed iste modus causatur a quantitate, quae est posterior ipsa materia: ergo iste modus non potest esse idem realiter, quod materia, sicut tu ponis. Maior patet: quia nihil realiter idem priori, potest dependere a posteriori: sed causatum dependet a sua causa: ergo &c

3 Praeterea, aut illud corpus, quod ponis esse primum terminum istius conuersionis, est corpus mathematicum, aut naturale. si mathematicum, tunc includit quantit atem, & per consequens accidens per se terminaret illam conuersionem, quod tu negas: si naturale, tunc vel erit naturale per formam substantialem, & tunc habetui propositum quia erit ibi forma substantialis praeter animam intellectiuam. Etiam compositum ex materia, & forma substantiali terminaret iam dictam conuersionem, quod est contra praedicta. Vel erit naturale per qualit atem, & tunc quia qualitas praesupponit quantitatem, con uersio praedicta erit dupliciter in accidens, puta, in qualitatem, & quantitatem.

4 Praeterea, quando vinum conuertitur in sanguinem huiusmodi conuersio nonterminatur ad materiam cum modo quantit atiuo ergo nec conuersio panis. Antecedens patet, quia sanguis dicitur substantia, quae generatur ex nutrimento, & per consequens habet formam sub stantialem, alias non generaretur. Patet etiam consequen tia: quia non sunt efficaciora verba consecrationis super sanguinem, quam super corpus.

3 Praeterea, caro Christi non dicit solam materiam cum modo quantitatiuo: ergo nec corpus Christi, in quod fit conuersio, dicit solam materiam cum modo quantita tiuo. Antecedens patet quia fictio videretur, si quis dice ret carnem, vel ossa dicere materiam cum huiusmodi modo,. Consequentia etiam patet: quia corpus Christi, in uoe fit conuersio, includit catnem, ossa, neruos, & consimilia

o Praeterea, adducit iste doctor auctoritates multas de dictis Aug. Sreg Damas. &Leonis Papae, quae omnes videntur sonare, quod corpus Christi ante mortem, & post morte fuerit idem numero: Hoc aute non potuit esse per ani mam rationalem, quia illa in morte fuit separata a corpore: ergo oportet nos ponere praeter animam intellectiuam in Christo esse aliquam forma substantialem dantem esse corpo reum, per quam corpus sit idem numero mortuum, & viuum.

3 Praeterea arguunt quidam alij contra istam posito nem doctoris nostri dicentes, quod ista posito non posfit stare saluis verbis consecrationis: quia in consecrando sacerdos in persona Christi dicit. Hoc est corpus meum sed materia sine forma substantiali non est demonstrab lis: ergo non potest notari pronomine demonstratiuo, cum dicitur, hoc. Nec potest dici, meum: quia materi. secundum se accepta sine forma substantiali non magis respicit corpus istius, quam alterius.

3 Praeterea, quando substantia panis conuertitur in corpus Christi, tunc dicimus, quod totum conuertitur in to tum: sed sola materia sine forma substantiali non pot d ici totum ergo oportet, quod corpus Christi, terminans hmoni couersionem, sit compositum ex materia, & forma substanti ali¬

o Praeterea, corpus Christi, quod est altera pars com posit, dicitur formatum de purissimis sangumibus glotiosae virginis: sed materia sine forma substantiali non po test dici formata: ergo dicere, quod corpus Christi, vt est ab tera pars compositi, dicat solam materiam sine forma sub stantiali, contradicit formationi corporis Christi, & per consequens eius passioni: quia si non accepisset a virgine corpus passibile, tunc non potuisset pati¬

ro Praeterea, separata anima rationali de corpore mortuo, quod erat altera pars compositonis humanitatis Christi, fluxit sanguis, & aqua, vt patet in loan sed di sola materia sine forma substantiali accepta, nec potest fluere sanguis, nec aqua: quia tam sanguis, quam aqua in cludunt formam substantialem.

It Praeterea, corpus Christi mortuum fuit graue sec pola materia non potuit dici grauis Si dicitur, quod sepa rata anima, corpus Christirecepit aliam formam substamtialem, hoc non valet propter duo. Primo: quia tuc non fuisset idem corpus numero mortuum, & viuum. Secun lo: quia tunc caro eius vidisset corruptionem. Oppositum primi habetur ex dictis Aug. in libro de fi. ad Det. Opositum secundi habetur ex dictis. 8. Petri, qui exponens illud Psal. non dabis sanctum tuum videre corruptionem it, quod caro Christi non vidit corruptionem.

Sed ista licet sint satis apparentia, tamen suppositis ali uibus, quae dicit frater AEgidius in tractatu suo de gradi bus formarum, tuc haec omnia sine difficultate soluentur

Ad primum ergo dicendum, quod si appellas illud praecisis sime idem, quod materia, quod nulla alia res est a materia, tunc iste modus est praecisissime idem, quod ma teria: quia iste modus non est aliqua res addita differens a materia: quia sicut quantitas seipsa, & non mediante aliqua alia re a se differente extendit materiam, sio materia seipsa extenditur Et ideo sicut modus extensionis actiuae non dicit aliam rem ab ipsa quantitate, sed est id ipsum, quod quantitas extendens, sic modus exten sionis passiuae non dicit aliam rem a materia: sed id ipsum quod materia extensa. Et sicut quantitas extendens non est aliud, quam quantitas, sic materia extensa non est aliud, quam materia. Ad probationem dicendum, quod hos posito conuersio non fit in solam materiam, inquantum Iy solam, excludit nomen, & veritatem corporis, quia ma teria passiue extensa, vere dicitur corpus, eo quod actua liter subiecta sit trinae dimensioni Si autem hoc solum appellas praecisissime idem, quod materia, quod conuenit ei secundum se, & sine omnis rei extrinsece connota tione, tunc iste modus non esset precisissime idem, quod materia: quia materia sic modificata connotat quantita tem a se realiter differentem. Per huiusmodi tamen non identitatem non habetur, quod iste modus sit forma, sub stantialis, vel accidentalis, quamuis hoc bene possit con cludi de illa re connotata.

Ad secundum dicendum, quod aliquid causari potest dupliciter intelligi. Vno modo, quando ipsum causatum habet rationem rei proprie dictae. Alio modo, quando illud, quod dicitur causatum, non habet secundum se ra tionem rei proptie dictae: sed magis rationem modi. Pri mo modo, concedo maiorem: sed secundo modo nego eam: quia si modus causatus a posteriori in priori esset res differens are priori, tunc illa res causata, causaret alium modum, & sic esset. processus in infinitum, nisi detur aliquis modus causatus are posteriori, qui sit indit ferens realiter a re priori; Cum ergo in aliquo modo oporteat sistere istum processum quia in causis; & caustis non est processus in infinitum, vt orobatur 2. metaph ergo pari, & validiori ratione standum erat in primo mo do: Et ideo est dicendum, quod ille modus non differebat realiter a re priori, quamuis esset causatus a re posicriori.

Ad tertium dicendum, quod illud corpus est naturale: quia sic est quantum quod tamen non est a qualitatibus abstractum. Vnde huiusmodi corpus potest dici na turale a forma substantiali, quae dat sibi esse naturale, & etiam a qualitatibus naturalibus, quae ipsum naturaliter qualificant.

Ad primam partem probationis dicendum, quod ex hoc non sequitur huiusmodi corpus habere aliam fora mam substantialem praeter animam intellectiuam: quia tale esse potest huiusmodi corpus habere ab anima intellectiua

Ad secundam partem probationis dicendum, quod nec hoc sequitur: quia sic istud corpus dicit materiam extensam, quod tamen non est materia, & quantitas: sec est materia sub quantitate, & sic dicit materiam qualificatam, quod tamen non est materia, & qualitas, sed es materia extensa qualitati actualiter subiecta: Et idec uamuis illa conuersio fiat in materiam extensam, & qualificatam: tamen nec fit in quantitatem, nec in qualitatem.

Ad quartum forte dicerent multi, quod sanguis non est in corpore humano, sicut pars in toto: sed magis sicut ocatum in loco: quia in nulla sui parte continuatur cum humano corpore, priusquam fuerit conuersus in carnem numanam. Quod si ita est, tunc sicut cibus habet propriam formam substantialem, antequam conuertatur in sanguinem, sic sanguis haberet propriam fermam substantialem praeter formam hominis. Et isto modo neganda est consequentia. Sed posito, quod sanguis sit pars corporis humani, sicut sunt carnes, ossa, & nerui, tunc sanguis hominis non habet aliam formam substan tialem ab anima intellectiua. Nec, vt distinguitur in composito contra animam, dicit compositum ex materia, & forma sustantiali: sed dicit materiam cum modo sortito ab aliqua determinata qualitate, qua materia qualifica ta dicitur sanguis Et eodem modo dicedum est de carni pus, ossibus, & neruis: Haec enim omnia informantur per vnam formam substantialem, & non per plures, pro sit haec omnia integrant vnum corpus, quod est altera pars composit: Differunt tamen haec singula ab inuicem secundum proprios suos modos, quos sortiuntur a propriis suis qualitatibus. Et sicut modus quantitatiuus, ratione cuius materia dicitur corpus, non differt a materia, quae cum hoc modo habet rationem corporis, sic modus qualificatiuus, seu qualitatiuus, ratione cuius. materia habet rationem sangumis, carnis, nerui, vel ossis non differt a materia sed est realiter idem cum ipsa¬

Ad quintum patet per iam dicta: quia materia, vt sortitur modum extensionis passiuae a quanitate trinae dimensionis vere habet rationem corporis: sed vt sortitur lium, & alium modum qualificationis passiuae, sic vere habet rationem carnis, ossis, nerui, & sic de aliis.

Ad sextum dicendum, quod licet anima per mortem fuerit separata a corpore Christi: tamen nec anima, nec corpus fuerunt a supposito verbi, vt probaui libno tertio distinct. 21. & quia identitas numeralis principaliter attenditur ex identitate suppositi: ideo corpus Chri sti viuum, & mortuum, fuit vnum, & idem numero propter vnionem cum vno, & eodem supposito, & non proter vnitatem alicuius formae substantialis: quia dato, quod in corpus Christi mortuum noua forma fuisset introducta, sicut contingit in morte aliorum hominum, adhuc torpus Christi vere fuisset idem numero propter vnitatem suppositi diuini, a quo secundum Dam: & alios sanctos doctores ipsum numquam fuit separatum.

Ad 7. dicendum, quolicet materia secudum se; & hude accepta proprie non sit demonstrabilis, nec dicatur mevel tua: tamen vt est figura hac quantitate, & disposita hi qualitatibus, & determinate sumpta sub hac forma sub stanti ali, tunc potest demostrari, & mea, vel tua dici se nunc ita est, quod corpus Christi, de quo fit mentio in consecratione, quamuis non dicat materiam, & formam: tamen non dicit materiam sine forma substantiali: qui dicit materiam sub forma substantiali, & dicit materiam quantitate signatam, & organixatam, & certa qualitate; vel qualit atibus dispositam: ideo &c

Ad octauum nego minorem: quia aliquid dicitur totum in ordine ad partes sed materia quanta, & organixa ta, habet partes, etiam si esset ab ea separata forma substantialis.

Ad nonum dicendum, quod materia qualis, & quanta, seu organitata, vere est formata. Etiam, non dicimus quod vmquam materia corporis Christi fuerit sola cum exclusione quantitatis, & qualitatis, vel etiam sine forma substantiali, excepto triduo mortis in illo enim tri duo, licet remanserit qualis, & quanta: tamen non remam sit anima rationali informata, quae sola erat forma sua substantialis ante illud triduum.

Ad decimum dicendum de sanguine, sicut superius dictum est in quarta solutione: sed de aqua distinguenguendum est: quia vel illud fuit vera aqua elementaris & tunc ille fluxus fuit supernaturalis: quia aqua eleme taris accepta in sua puritate, non habetur in corpore humano secundum cursum naturae, nisi forte ab extrinse co imponatur, vel non fuit aqua pura elementaris: set quidam humor aquae naturaliter se habes ad corpus hu manum, sicut sanguis: & tunc de isto humore eodem mo do est dicendum, sicut superius dictum est de sanguine

Ad vndecimum dicendum, quod licet sola, idest nu da materia non sit grauis. hoc enim esset contradictio quia cum grauitas sit quaedam qualitas: ergo si nuda ma teria esset grauis, tunc esset qualis sine qualitate: & gra uis sine grauitate: tamen materia qualis, & quanta, potest esse grauis, dato, quod conseruetur in esse sine forma sul stantiali: sic autem est in pra posito.

Forte dicetur, quod ista contradicant dictis in secundi conclusione: ibi enim dixi, quod dato, quod aliqua accidentia non corrumpantur actione contrarij: tamen s subiectum corrumpitur, tunc etiam talia accidentia cont rumpuntur corruptione subiecti: hic autem videor dici re, quod eadem quantitas, & qualitas remanserint in conn pore Christi corrupto humanitatis, sine subiecto.

Hic duo dico. Primo, quod doctor noster frater AEgidius est istius opinionis, quod accidentia, quae in re com posita se tenent ex parte materiae, maneant eadem numero post rei corruptionem, sicut etiam manet eadem materia: Et quia, vt tetigi in principio istarum solutionum, istis istantiis volui respondere ex dictis fratris AEg dij ideo dato, qued in aliis locis aliquo modo oppositum d ctorum in his solutionibus tenerem, ex hoc mihi ipsi non contradicerem,

Secundo dico, quod istud conueniebat Christo non secundum communem cursum naturae: sed ex singulat priuilegio: Propter quod Psal. sequens de Christo ait Non dabis sanctum tuum videre corruptionem. Quod verbum non intelligitur de tota humanitate: quia illa to talitas fuit dissoluta, & per mortem corrupta nec intel ligitur de anima intellectiua: quia nec illa corrumpitu in morte ceterorum hominum; ergo intelligitur de con pore, quod in humanitate Christi est altera pars compo siti, & per consequens etiam intelligitur de talibus acci dentibus, sine quorum conseruatione huiusmodi corpus non mansisset incorruptum. Et istum sensum magis ex presse tetigit. 8. Petrus, cum dixit. Caro eius non vidi corruptionem, & accepit ibi Petrus carnem pro tot corpore, quod est altera pars composit. Et istud quam uis fuerit ex singulari priuilegio tamen fuit valde deces & congruum: quia istud corpus a sumposito filij Dei quo semel fuit assumptum, numquam fuit derelictum,

Et ex his possum elicerem quatuor corellariaPrimum, contra eos, qui ponunt formam corporeitatis eandem numero manere in quolibet animali corrupto: quia hoc posito, tunc nihil prodigiosum, & singulare praedixisset Dauid de Christo in praeallegata prophetia.

Secundum, contra eos, qui ponunt praedicta accidentia secundum communem cursum naturae remanere quia, hoc posito, non apparet maior corruptio carnis in morte Detri, quam in morte Christi.

Tertium corellarium est, quod quamuis secundum communem legem naturae non possit esse noua corruptio, nisi fiat noua generatio: quia corrupta, vel separati forma substantiali a materia, immediate introducitur alia: tamen in morte Christi hoc fuit de priuilegio singilari, quod erat ibi vera corruptio absque generatione. quia corpus eius ita fuit priuatum vna forma substantia li, quod tamen nulla altera fuit introducta.

Quartum est, quod praedicta instantia in nullo est con tra me quia quod de corruptione ipsorum accidentium dixi in praecedenti conclusione, hoc dixi quantum ad communem, & naturalem cursum generationis, & con ruptionis rerum naturalium: illud autem, quod in ista conclusione dixi de Christo, hoc verum est de speciali priuilegio.

Secundo, contra istam tertiam conclusionem indirecte est opinio, quae dicit, quod corpus Christi terminans praedictam conuersionem dicit materiam, & animam in tellectiuam, vt virtualiter continet gradum formae mix ti. Eadem enim anima constituit rem in esse hominis animalis, corporis, & substantiae: & ideo sicut res potes a ere per animam, vt dat esse corporeum, licet non aga huiusmodi actionem per animam, vt dat esse rationale ita potest terminare actionem sub ratione, qua dat esse corporeum, quamuis non terminet ea sub ratione, qua dat esse rationale, seu esse humanum.

Sed nec istud valet. 1 Quia si hoc esset verum, tunc si aliquis Apostolorum consecrasset in triduo, puta, ab hora, qua Christu fuit mortuus vsque ad horam, qua resurrexit, substantia panis non fuisset conuersa in corpus christi Falsitas con sequentis patet apud omnes doctores. Consequentiam probo; quia in morte Christi anima totaliter separabatur a materia eius, nec remansit in ea secudum aliquem gradum in anima contentum; ergo in illo triduo non po tuit panis conuerti in materiam Christi acceptam cum aliquo gradum ipsius animae.

2 Praeterea, sic loquendo de corpore, tunc corpus non dicit alteram partem composit; sed dicit totum compositum, secundum rationem generalem acceptum; quia dicit corpus, quod directe ponitur in praedicamento sub stantiae, sed, vt probatum est in secuda conclusione, conu er sio panis non fit in corpus compositum ex materia, & for ma substantiali, & in tertia conclusione probatum est, quod huiusmodi conuersio fit in corpus, vt dicit alteram partem composit; ergo &c

ARTICVLVS II. Vtrum minister malus recta intentiono consecrandi consecret.

VANTVM ad secundum art. pono hanc conclusionem, quod omnis sacerdos proferens debita formam verborum super debitam materiam panis, & vi ni cum intentione consecrandi, vel salte cum intentioni faciedi illud, quod Christus quo ad hoc fieri instituit, ille Vere conficit sacramentum corporis, & sanguinis domini nostrilesu Christi, non obstante quacunque malitia, vel spi rituali ligamine sacerdotis.

1 Quia sacerdotalis character est semper manens, & indelebilis sed potestas consecrandi consequitur characterem sacerdotalem; ergo &c.

2 Praeterea, hoc videtur esse intentio beati Angust. ad Permenianum, vbi ait, quod sicut baptismus, qui per com secrationem datur, nuquam amittitur, quamuis aliquis in haeresim, vel scisma, vel excommunicationem lab atur: ita nec sacerdotalis ordo aliquo modo amitti potest.

Sed contra illud videntur esse aliquae auctoritates iutis canonici

Nam in libro decretorum. 24. quaest. 1c audiuimus dicitur. Quicuque ab vnitate ecclesiae fuerit alienus, exe crare potest, consecrare non valet: sed haeretici, scismati ri, excommunicati, & degradati, sunt ab vnitate ecclesiae alieni, & separatir ego &c

2 Praeterea, prima quaestio 2. dicitur, quod sacerdos degradatus non habet potestatem consecrandi, quamuis habeat potestatem baptixandi.

Praeterea, pro ista parte videtur esse opinio Magistri sententiarum, vt apparet hic in littera, vbi multas auctoritates pro ista parte adducit.

4 Praeterea, habens sacerdotalem potestatem non traditur puniendus saeculari: sed sacerdos degradatus tra ditur saeculari potestati: ergo non manet in ipso sacerdo talis potestas, nec per consequens potest consecrare.

Praeterea, priuilegium meretur amittere, qui per missa sibi abutitur potestate, sicut dicitur extra de priu legiis. c. vt priuilegia: sed quilibet praedictorum abutitu priuilegio sacerdotalis dignitatis, & potestatis: ergo, &c

His non obstantibus, teneo praedictam conclusionem, eo, quod satis communiter a doctoribus teneatur. Vide tur etiam canon decretorum istud sentire. 114. 1 e. quod quidam S. de his, vbi dicitur, Sacramentorum sanctitaten, siue in peruersis hominibus, qui intus sunt, siue qui foris sunt, constat impollutam inuiolabilemque manere.

Ad primum dicendum, quod esse alienum ab vnitate ecclesiae potest dupliciter intelligi. Vno modo, quantum ad formam consecrandi, puta quia vtitur alia forma, quam ea; quae iustituta est a Christo, & hactenus obseruata in sancta matre ecclesia. Alio modo, quod sit alienus ab ex clesia propter sua demerita, & peccata, seu etiam propter ccclesiasticam sententiam, & sehsuram. Primo modi sunt intelligenda verba canonis pro argumento adducta: sed non secundo modo.

Ad secundum dicendum, quod in iure dicimur hoc so lum posse, quod iuste, & sine peccato possumus: & ideo quamuis degradatus habet potestatem sacerdotalem qua absolute potest consecrare: tamen ius dicit ipsum hoc non posse: quia executio illius potestatis est sibi interdicta ideo non potest hoc iuste, & sine peccato facere. Dicitur autem habere potestatem baptixandi: quia in necessitatis articulo hoc iuste potest, & sine peccato.

Ad tertium dici potest, quod magister in hoc a modernis doctoribus non tenetur. Ad auctoritates vero quas magister pro ista parte adducit, dicendum, quod vbicunque in illis auctoritatibus dicitur, extra ecclesiam exponendum est pro eo, quod est extra formam, qua in consecrando vtimur in ecclesia: Et etiam vbi dicitur, quod non possunt, intelligendum est, quod non iuste possunt hoc enim possumus, quod iuste possumus

Ad quartum dicendum, quod degradatus traditur sae culari potestati, non tanquam saeculari, sed tanquam instrumento potestatis spiritualis Vel dicendum, quod nim est de necessitate sacerdotalis ordinis, & potestatis, quod non possit tradi seculari potestati: sed est ex priuilegio specialiter clericis indulto, quod priuilegium perdidit degradatus exigentibus suis demeritis.

Ad quintum dicendum, quod licet tales perdant priuilegium ecclesiasticae defensionis: tamen ex hoc abiolu te non perdunt sacerdotalem potestatem: talis enim po testas non est priuilegium: sed est gratia a Deo gratia da ta, non auferibilis humana actione: quia consequitur cha racterem indelebilem, ad cuius ablationem non exten dit se actio humana

ARTICVLVS III vitrum ordo sacerdotalis sit de necessitatt consecrationis.

VANTVM ad tertium artic dico, quod soli si cerdotes possunt conficere, seu consecrare istus sacramentum

1 Quia Christus solis sacerdotibus commisit illud or ficium. Et istud patet extra de sum trini. & fid cap. Fimi ter credimus, vbi de sacramento Eucharistiae, dicitur ho Et hoc vtique sacramentum nemo potest conficere, ni sacerdos, qui rite fuerit ordinatus secundum claues e clesiae, quas ipse concessit Apostolis, eorumque suceesss ribus lesus Christus

2 Praeterea, dispensatio corporis Christi spectat adso los sacerdotes: ergo multo magis consecratio. Consequentia patet: quia dignius est corpus Christi consecrare, quam indigenti porrigere, vel portare. probo anteces dens: quia de conse. dist. 2 peruenit, dicitur sic. Quidam presbvteri in tantum paruipendunt diuina mysteria, a laico tradant corpus domini ad deferendum infirmis, i terdicit svnodus ne talis temeratia praesumptio vlterius fiat: ergo &c.

ARTICVLVS IIII Vtrum intentio consecrandi necessario vemman ad hoc, vt sacerdos conficiat istud sacramentum.

SVANTVM ad quartum art. dico breuiter, quind etio consecrandi requiritur in sacerdote ad hoo quod vere conficiat, & hoc vel in particulari, vel saltem vniuersali Vnde Ambro alloquens sacerdotem de istios sacramenti confectione, ait. Quantum intendis, tantum fatis.

Forte dicetur, quod istud repugnet dictis in 2 arti D ctum enim est ibi, quod istud haereticus potest conficere sed haereticus non habet intentionem conficiendi: qui intentio non potest esse sine fide sed haereticus non ere dit, quod sacramentaliter conficiatur corpus Christi. Respondeo, quod si talis fuerit haereticus, quod nullo modo intendat conficere, tunc nihil conficit: Et ideo, vt allega tum est, notanter dicit Ambr. Quantum intendis, tantu facis: sed si non intendit in particulari, puta quia non credit, quod dictis verbis consecrationis in speciebus panis sit corpus Christi, tamen si intendit in vniuersali, pi ta quia intendit dicere illa verba in ordine ad finem illum, ad quem Christus instituit esse huiusmodi verbadi cenda, tunc, vt satis communiter dicunt doctores, talis haereticus consecrat corpus Christi, licer gtauiter percet in consecrando: potest enim aliquis esse haereticus in alijs articulis fidei, dato, quod non erret circa consecta tionem istius sacramenti.

Ad argumentum princi. dicendum, quod licet aliqui sit in se maledictus: tamen si est ordinatus ad hoc, quod benedicat, tunc potest benedicere: quamuis huiumodi benedictio sibijpsi possit esse maledictio, ficut vnun in se sanum, & bonum infirmo potest esse mortifermmi vnde sicut bonus dominus, quandoque per malum: m aledictum seruum trasmittit bonum, & benedicum donum, sic tota trinitas, & appropriate spiritullanc istud benedictum sacramentum quandoque benediom & conficit mediante maledicto sacerdote et in hoc a raesent istius benedicti sacramenti sententia termi- natur.