Quaestio 1

Quaestio I An corpus Christi pluribus in locis possit reperiri.

VTRVM corpus Christi simul possit esse in pluribus.

Videtur, quod non. Quia vnum indiuiduum non po test esse in locis diuersis: sed corpus Christi est vnum indiuiduum. Maior patet: quia da oppositum, tunc indiuiduum erit diuisum: quia iuxta locorum diuisionem diui duntur ipsa locata. Minor patet de se

In contrarium est fides sancta, quae ponit corpus Christi simul esse in coelo, & in altari, & simul etiam esse in plu ribus altaribus. Hic quattuor sunt videnda, Primo vtrum corpus Christi possi: simul esse in pluribus locis locali¬¬ ter. Secundo vtrum possit simul esse in pluribus locis sacramentaliter. Tertio vtrum in vno loco localiter, & in alio sacramentaliter. Quarto vtrum humana cognitione possit cognosci ibi esse, vbi est sacramentaliter.

RESOLVTIO. corpus quidem christi pluribus in locis esse haud diuinae repu¬¬ quat virtuti cum praesertim in diuersis, diuersis tamen vationi bus, reperiatur, siquidem in coele, localiter, in verbo. perso. naliter, in altari, sacramentaliter, secundum igitur hunc postremum diuersis locis veperiri haud erit impossibile, diuersa tamen ratione.

AR TICVLV S 1. Vtrum corpus christi possit simul esse in pli ribus locis localiter.

QVANTVM ad primum sic procedam: quia ad vtramm que partem contradictionis istius articuli sunt ma onorum doctorum opiniones: ideo ad magnificandum liuinam potentiam ad praesens teneo partem affirmatiuam. Secundo contra eam ducam aliorum doctorum mo tiua, & ipsis quantum potero respondebo.

Primo igitur pro conclusione arguo Sic. Duo corpora diuina virtute possunt esse localiter in eodem loco; ergo vnum corpus potest esse localiter in duobus locis,

Consequentia patet: quia non videtur esse minor repu gnantia in antecedente, quam in consequente. Tanta enim repugnantia videtur esse in antecedente, quod Aristo. 2. Physicorum concedit, quod qua ratione duo torpora simul possent esse in eodem loco, ea ratione infinita possent esse simul: sed antecedens fide tenemus: nam da oppositum, tunc Christus non fuisset natus de virgine salua virginitate, nec clausis ianuis ad discipulos introisset, nec in sua ascesione sine coelorum dilaceratione cum torpore suo per omnes coelos ascendisset

Sed est quidam doctor, qui praedictam consequentiam negat: Quia, vt ipse ait, vnum corpus esse simul in duobus locis implicat contradictionem: duo autem corpora esse simul in vno, & eodem loco tantummodo repugnat propter resistentiam, qua vnum resistit alteri in eodem loco, quae resistentia inest corporibus ratione suae grossiciei: Haec autem grossicies tollitur in corporibus glorificatis per dotem subtilitatis: Nam sicut in glorificatis corporibus tollitur obscuritas per dotem claritatis, mortalitas per dotem impassibilitatis, tarditas per dotem agi litatis: Sic in eisdem corporibus tollitur grossicies per do tem subtilitatis, & per consequens corpus glorificatum tali dote informatum alteri corpori etiam in eodem loco non resistit

1 Sed salua reuerentia istius doctoris, istud dupliciter deficit. Primo: quia non solum corpus glorificatum cum alio corpore, verum etiam plura corpora non glorificat. Deus sine omni resistentia quandoque de facto fecit esse in eodem loco simul. Corpus enim Christi, quando natu est, salua matris virginitate, non caruit grossicie, nondum enim fuit glorificatum.

Etiam legitur de sancto Thoma Apostolo, quod cum voca tus esset a quodam rege ad benedicedum nuptias filij sui, ipse clauso manente cubiculo, in quo sponsus, & sponsa simul morabantur, ingressus fuit, ostendens eis, quantum Deo pla cet virginitas, & vita pudica. Ad quam monitionem casti permanserunt, & sponsa facta est sanctimonialis, & sponsus episcopus. Et tamen planum est, quod corpus sancti Thomae, cum transiuit virtute diuina per illa ostia clau sa, non fuit glorificatum. Item legitur in euangelio Nichodemi, quod postquam loseph de Aramathia sepeliuit col pus lesu, ludei ceperunt eum, posueruntque eum in ca cere firmissimo. Et praeter alias clausuras aliqui principes ludaeorum munierunt carcerem sigillis suis, volentes eu morti tradere immediate, cum tralisset festum paschae. Et venientes ad carcerem post pascha, omnia carceris claustra inuenerunt salua: loseph tamen virtute diuina liberatus inuentus fuit in Aramathia. Ex quibus omnibus patet quod nondum ablata corporali grossicie Deus potest plura corpora simul in eodem loco ponere.

stius doctoris dictum deficit in hoc secudo: quia grossicies est quaedam qualitas, quae accidit quantitati. Hoc patet ex dictis istius doctoris: Quia manente quantitate rei grossicies potest auferri: Sed vnum corpus resistet alteri naturaliter in eodem loco, non ratione qualitatis, sed potius ratione quantitatis, seu ratione dimensionis quantitatiuae. Vnde dato, quod Deus separaret vnam quam titatem corporalem ab omni qualitate naturali, adhuc illa quantitas occuparet locum, & resisteret alteri corpori in eodem loco, vt expresse patet ex dictis Aristotelis 4. Physicorum cap. de vacuo: ergo nisi aliter dicatur, tunc emper maneret resistentia manente corporis quantitate non obstante, quod grossicies esset ablata

Praeterea, arguo secundo pro premissa conclusione fic In quocumque loco est aliquod corpus cum propria sua quantitate, in eodem loco virtute diuina potest esse localiter: sed corpus Christi inest pluribus locis cum pro pria sua quantitate. Maior probatur: quia in illo loco est aliquod corpus localiter, quem occupat, & replet sua quantitate: sed quemlibet locum, in quo est aliquod con pus cum sua quantitate, Deus potest replere cum illius corporis quantitate. Minor patet ex fide, & etiam patebit in secundo articulo istius quaestionis,

Forte dicetur, quod licet maior sit vera, quando substantia corporis determinatur ad locum mediante quan titate, tamen non est vera quando quantitas corporis est in huiusmodi loco mediante substantia: sed sic corpus Christi est in pluribus locis cum sua propria quantitate, quod quantitas est in talibus locis mediante substantia & non econuerso, vt infra patebit etiam ex dictis fratris Aegidi;j: ergo maior in proposito non videtur esse vera,

Ad probationem dicerent aliqui iuxta sua principa, quod minor illius probationis non est vera, vbi quantitas huiusmodi corporis, & locus non sunt aequales: sed quantitas corporis Christi non est aequalis loco specierum, sub uibus est corpus Christi.

Sed primum istorum doctorum non valet: quia dato, quod de facto quantitas corporis Christi sit mediante sub stantia in pluribus altaribus, ex hoc tamen non habetur, quin de absoluta Dei potentia substantia possit ibi esse mediante quantitate: quia magis videtur mirabile, & ma gis alienum a cursu naturali rerum corporalium quantitatem esse in loco mediante substantia, quam ecouerso; si igitur Deus potest primum, non apparet ratio, quare non possit secundum.

Etiam secundum dictum non valet: quia potest Deus facere, quod commensuratiue tantum de panc conuertatur in corpus Christi quantum est corpus suum: Quo acto tunc locus specierum aequalis erit quantitati corporis Christi

Praeterea, Deus mediante conuersione substantiae panis in corpus Christi manentibus accidentibus facit corpus Christi esse in pluribus locis: ergo sine huius¬¬ modi conuersione, & accidentibus hoc poterit facere, & per consequens, quod sit in pluribus locis localiter. Antecedens patet ex fide. Prima consequentia etiam paet: quia quicquid Deus potest mediante causa secun¬ da, hoc potest immediate per seipsum, & hoc in quocun ue genere causae, excepta materiali quantum ad hoc uod est perfici, & potentiam habere passiuam, & recepti uam: quia si quid dignitatis conuenit causae matenial illo non priuatur Deus, quin hoc immediate possit, si tut est formam etiam accidentalem conseruare, & sustentare, vt patet in speciebus istius benedicti sactame ti. Et excepta causa formali quantum ad hoc, quode formaliter perficere, & perficiendo formaliter inhaere sed praesentialis existentiae corporis Christi in alta conuersio panis, & permanentia accidentium, necs causa materialis, nec formalis: ergo &c

Patet etiam secunda consequentia: quia etiam do ctores oppositae partis dicunt, quod pro tanto com Christi non est localiter, vbi est sacramentaliter: qu est ibi per conuersionem alterius in ipsum, & determ natum est ad locum illum non sua quantitate, sed ali na, puta mediante quantitate panis, quae remanet, fabu conuersione

Praeterea, Deus potest omne illud, quod non imp cat contradictionem: sed virtute diuina vnum com simul esse localiter in pluribus locis non implicat contradictionem: ergo &c. Maior patet. 8. ethicorum, & ab omnibus catholicis communiter est concessa. Minorpi tebit respondendo obiectis, quibus doctores alterius p tis nituntur ducere ad contradictionem eum, qui tenem M praesumpserit praedictam conclusionem.

Vnde quidam eorum arguunt sic1 Quandocumque aliquod corpus est in vnole co, tunc impossibile est quod capiat alium locum, nii vel ipsum moueatur ad illum alium locum, vel ille alij locus moueatur ad ipsum: sed quocumque istorum po sito huiusmodi corpus non erit in pluribus locis: erimpossibile est vnum corpus simul esse localiter in plribus locis. Maior patet per sufficientem diuisionen Declaratur minor: quia si illud corpus moueretur alium locum, tunc non maneret in primo loco: qu omne, quod mouetur, quantum capit de termino quem, tantum perdit de termino a quo, nam in nul motu terminus a quo, & terminus ad quem sunt fim compossibiles: Si autem locus moueretur ad ips tunc vter que locus responderet sibi pro vno loco, non diceretur propter hoc esse in pluribus locis: po pter hoc enim corpus alicuius non dicitur esse ini tibus locis, si tunicam trahit super camisiam: qua pri erat indutus.

2 Praeterea, si vnum corbus simul esset in diueru locis, tunc vel contraria accidentia, vel saltem plunao cidentia eiusdem rationis essent simul in eodem subio cto. Consequens ex vtraque parte supponitur esse in conueniens Probatur consequentia: quia vbi non estim loco, sed in re locata, vt patet in lib. 8. principiorum, ei go si vnum corpus simul esset in diuersis locis, tunc beret in se simul diuersa vbi. Ista igitur vbi, vel ennm contraria, sicut sursum, & deorsum, & tunc sequua prima pars consequentis, vel non erunt contraria, & tunc sequitur secunda pars consequentis.

3 Praeterea, sicut se habent differentiae temporis a tempus, & ad rem temporalem, sic differentiae loci adlo cum, & rem localem: sed impossibile est, quod tempi secundum plures suas differentias, simul respiciat ex dem rem temporalem: alias n eadem res simul esserm tempore priori, & posteriori: ergo impossibile est lo cum secundum plures suas differentias simul respiten eandem rem locatam, & per consequens eadem res non poterit simul esse in diuersis locis.

praeterea, qua ratione aliquod corpus posset simul es se in duobus locis, eadem ratione posset esse in omni pus locis: sed hoc est impossibile: quia vbique esse dis proprium ipsius solius Dei, & per consequens non estni communicabile alicui creaturae.

3 Praeterea, hoc idem arguit quidam alius doctor i¬ Si vnum corpus esset simul localiter in pluribus locis, tunc vnum corpus esset plura corpora, Consequentia patet: quia sicut locatum commensuratur loco, fic etiam es connumeratur

s Praeterea, sequitur quod vnum, & idem corpus es set simul maxime calidum, & maxime frigidum: quia in vno loco potest poni in igne, & in alio loco in niue¬

3 Praeterea, idem corpus posset simul esse sanum, & aegrum: quia in vno loco posset habere sanissimam aeri remperiem, in alio loco pestiferam intemperiem. S Preterea, idem corpus simul moueretur, & quiesce ret secundum diuersa sua loca.

S Praeterea, vnum, & idem corpus posset esse saturatu cibo, quo abundaret in vno loco, & famelicum propter defectum cibi, quem sustineret in alio loco. ro Praeterea, idem lignum in diuersis locis faceret diuersos ignes aeque magnos, sicut si arderet in vno loco tantum, & in vno loco posset comburi, & in alio loco incombustum permanere.

I1 Praeterea, idem ponum posset comedi Homae, & Pa risiis, & per consequens homae posset conuerti in car¬¬ nem Homani, & Parisuis in carnem Parisiensis, & sic eadem materia esset informata diuersis formis localiter distinctis

12 Praeterea, idem animal posset in vno loco occidi, & in alio loco benigne tractari, & sic idem animal simul esset viuum, & mortuum.

Praeterea, sicut res per naturam suam se habet ad spe ciem, sic per quantitatem suam se habet ad locum, sco per vnam naturam non potest esse nisi in vna specie ergo per vnam quantitatem non potest esse nisi in vno loco.

I4 Praeterea, qua ratione vnum corpus posset esse indiuersis locis, eadem ratione vnus punctus posset poni in principio diuersarum linearum aeque distantium. Con sequentia patet: Sed consequens est falsum: quia hoposito, tunc paralellae concurrerent, nam omnes lincae m rei veritate concurrunt, quae ad vnum punctum ter¬¬ minantur.

1 Praeterea, vnum & idem refertur simul oppositis relationibus: nam idem esset distans, & indistans respectu eiusdem, puta respectu loci, in quo esset

1e Praeterea, sicut se habet angelus ad locum diffinitiue, sic corpus circumscriptiue: sed idem angelus non potest simul esse in diuersis locis diffinitiue: ergo nec idem corpus circumscriptiue.

1 Praeterea, quandocumque aliqua duo sic se habent quod vltima eorum, siue termini eorum, ad inuicem adequate commensurantur, tunc quicquid reperitur extra vnum, hoc de necessitate reperitur extra alterum: sed superficies connexa corporis locati, & superficies concau; corporis locantis adaequate commensurantur: ergo si aliquod corpus posset esse in alio loco extra superficiem corporis locantis, in qua nunc est, tunc posset esse extra suam propriam superficiem. Maior patet, quia da oppositum, tunc simul erunt adaequata, & non adaequata, commensurata, & non commesurata. Minor habetur a philo. phy.

ro Praeterea, si corpus Christi posset simul esse in diuer sis locis, vel hoc competeret sibi in quantum corpus, vel in quantum est glorificatum, vel in quantum est personae diuinae vnitum. Non primo modo: quia tunc competeret omni eorqori. Nec secundo: quia spiritus glorificatus non potest esse simul in diuersis locis: ergo multo minus co pus glorificatum. Nec tertio modo: quia illa vnio non ponit ipsum extra condicionem corporis

to Praeterea, idem corpus respectu eiusdem loci, in quo haberet esse, esset propinquum, & remotum, & per consequens propinquum, & non propinquum: remotum, & non remotum, distans, & non distans, quae omnia implicant contradictionem: ergo &c.

2o Praeterea, quod est hic, non est alibi, & quod est alibi non est hic: Si ergo vnum corpus simul esset hic, & alibbtue esset hic & non esset hic, & esset alibi, & non esset alibn

2I Praeterea, qua ratione idem corpus posset esse Simul Romae, & Parisijs, eadem ratione posset esse simul in om- nibus locis intermediis, & Sic vnum corpus, vel vnus homo de seipso solo posset facere vnam choream, quae exten deretur a Parisiis vsque Homam, & econuerso.

22 Preterea, nullum agens naturale intendit per se conn ruptionem termini a quo, sed solum per accidens, puta pro tanto, quia incompossibilis est cum termino ad quem: Si enim esset compossibilis cum eo, tunt non corrumpetet eum: ergo Si vnum vbi non esset incompossibile alte ri vbi, tunc quando actione naturalis agentis aliquod con us acquireret vnum vbi, tunc non perderet alterum vbis naturaliter simul esset in duobus locis; ergo a destructione istius sequentis consequitur, quod duo vbi sint sim pliciter imcompossibilia, respectu eiusdem locati, & per consequens nulla virtute idem corpus poterit simul esse in diuersis locis

23 Praeterea, si vnum corpus esset vimul localiter in duobus locis, tunc illa loca essent simul inter se. Consequentia patet: quia quaecumque vni, & eidem sunt simul, illa sunt simul inter se, sed Si vnum corpus esset simul Parisiis, & Homae localiter, tunc quilibet illorum locorum esset simul localiter cum illo corpore; ergo illa duo loca essent simul localiter inter se. Minor patet. Probatur maior, quia sicut illa, quae vni, & eidem sunt eadem inter se sunt eadem, vt dicitur. 1. Elencho. Sic illa, quae vni, & eidem sunt simul, inter se sunt simul. Falsitas tiam consequentis patet de se. Quamuis ista sint multum difficilia multorum, & magnorum doctorum dictaspem tamen pouendo in diuinae maiestatis praesidio, ad eius omnipotentiam extollendam ad praesens sustineo conclusionem praemissam, & prout potero ad singulespondebo.

Ad primum ergo dicendum, quod licet maior sit vera in ordine ad virtutem agentae creati: tamen in ordine ad omnipotentiam Dei non est vera: quia virture diuina corpus Christi realiter manens in coelo, dictis verbis con secrationis, realiter praesens est sub speciebus hostiae, & ta men nec corpus Christi mouebatur ad species, nec species mouebantur ad ipsum

Et si dicitur, quod hoc fit mediante conuersione substantiae panis in ipsum.

Dico, quod sicut Deus hoc pro nunc facit mediante conuersione, sic, si vellet, posset facere sine illa conuersione, llla enini conuersio non est causa intrinseca ilius realis praesentiae corporis Christi in altari.

Quod patet: quia cessante causa intrinseca, tunc cessat tausatum, cuius est causa: sed illa conuersio transit, & cessat esse, manente reali praesentia corporis Christi in ltari. Sed licet Deus non possit ponere effectum in esse sine suis causis intrinsecis: quia hoc implicaret contradi ctionem, puta, hominem esse sine forma humana, & maeria humana, tamen quemlibet effectum potest Deus ponere in esse immediate per seipsum sine causa simpliciter extrinseca: Ergo Sine tali conuersione posset Deus, Si vellet, corpus Christi, & quodlibet aliud corpus ponete in multis locis, & hoc sine motu proprie dicto, Sicut, nunc facit de corpore Christi

Et ista videtur esse intentio Hugonis de sancto victore, lib. 3. de sacramentis, vbi ait, quod Deus, qui fecit; quod torpus vnum in vno loco esset, fecit, vt voluit, & Si voluisset, aliter facere potuisset

Etiam minor non est vsquequaque vera. Et cum proba tur, quod terminus a quo, & ad quem non possunt esse simul, distinguendum est de termino a quo: quia vno mo do appellatur terminus a quo ipsius motus sequentis illud, quod acquisitum est per motum praecedentem, & hocimproprie: quia non habet rationem termini a quo, nisi quia praecedit ipsum motum, & perficitur quandoque per ipsum, Sicut apparet in motu augmenti, & alter a4 tionis. Alio modo, accipitur terminus a quo proprieEt tunc in omni motu acquisitiuo terminus a quo es ipsa priuatio, quae opponitur formae per illum motum acquirendae, Siue priuatio, quae opponitur gradui il¬¬ lius formae, Si acquiritur aliquis gradus: In motu autem deperditiuo illud positiuum, quod primo est acqui situm, est terminus a quo: scilicet priuatio sibi opposita est terminus ad quem. Loquendo ergo de termino large, improprie dicto, tunc proposito assumpta est falsa, sicut euidenter apparet in motu augmenti, vbi quantitas praeexistens motui non tollitur per aduentum termini ac quem: sed potius perficitur, alias augmentum non esse praeexistentis quantitatis additamentem, sicut ipsum diffinit philosophus in libro praedicamentorum. Et eoden modo apparet in motu alterationis, cum acceditur ad formae praeacquisitae intensionem. Sed accipiendo termi- num a quo proprie, puta, pro ipsa priuatione ipsius termini ad quem, tunc illa proposito assumpta est vera: sec non est ad propositum: quia vnum vbi non est formaliter priuatio alterlus vbi, dato bene, quod secundum naturalem cursum rerum concomitanter se habeat cum pri uatione alterius vbi. Dato igitur, quod formalis terminus a quo nulla virtute sit compossibilis cum formali ter mino ad quem: quia ponere simul priuationem, & posi tiuum, cui epponitur illa priuatio, est simul ponere esse & non esse respectu eiusdem, quae sunt termini contradictorij: tamen ex hoc non habetur, quod nulla virtute idem locatum simul possit fundare plura vbi a diuersis locis sortita

Ad secundum nego consequentiam: quia non est netesse, quod omnia vbi, vel sint contraria, vel eiusden rationis: quia possunt esse desperata. Licet enim sursum & deorsum sint aliquo modo opposita, & sursum & sur sum sint eiusdem rationis: tamen sursum, & dextrorsum vel dextrorsum & retrorsum, nec sunt opposita, nec eiusdem rationis. Patet igitur, quod in forma arguendi est falla tia consequentis, & similiter in probatione consequen tiae, cum dicitur, si non sunt contraria, tunc erunt eiusdem rationis.

Ad tertium dicendum, quod maior non est vera, prou trahitur ad propositum: non est enim simile de tempore & de loco quantum ad simultatem essendi: quia tempus est ens suceessiuum, & per consequens impossibile est esse simul, seu dare plures partes temporis: sed locus, vel vbisunt de genere permanentium, & pluribus talibus non repugnat simul esse: ergo licet Deus non possit facere aliquid simul esse in diuersis temporibus, siuc in tempore priori simul, & posteriori: quia talia non possunt esse fimul: tamen ex hoc non sequitur, quin possit aliqui simul ponere in diuersis locis: quia pluribus locis non repugnat simul esse

Ad quartum dicendum, quod loquendo de potentiDei, tunc consequens non est falsum: quia si in omni lo co esset sacerdos celebrans, tunc in omni loco esset con pus Christi: sed quicquid Deus potest mediante sacerdote, hocpotest etiam sine eo: ergo Deus per ipsum po test corpus suum ponere in omni loco. Ad probationem dicendum, quod licet esse in omni loco sua propria virtute sit proprium solius Dei: tamen in omni loco esse in virtute non propria, sed superioris, hoc non est proprium ipsius Dei, & per consequens videtur esse communicabile ipsi creaturae: quia non ponit creaturam extra limites creaturae: Sic autem est in proposito.

Ad quintum nego consequentiam: quia sicut Si Deus duo corpora poneret in vno loco: non propter hoc vnu locus esset duo loca; Sic Si vnum eorpus poneret in duobus locis; non propter hoc vnum corpus esset duo con pora. Ad probationem dicendum, quod sicut via natur. locatum comensuratur, & connumeratur loco; sic econ uerso locus connumeratur locato. Et Sicut via diuina potentiae locus commensuratur locato, quod tamet non connumeratur locato: quia plura corpora realiter differentia, quorum quodlibet per se aequatur toti loco, possunt simul esse in eodem loco, Sicut quilibet catholicus habet concedere; sie via eiusdem potentiae locatum Sic commensuratur loco, quod tamen non connumeratur loco: quia potest esse vnum loco plurificato.

Ad sextum nego consequentiam. Ad probationem di cendum, quod illo casu posito, tunc ambae virtutes, puta virtus calefactiua, & frigefactiua, vel attingunt illud corpus secundum eandem partem sui, vel secundum aliam, & aliam: Si secundum eandem partem tunc vel illae dua virtutes sunt omnino aequales, & Sic illa pars corporis nec erit calida, nec frigida: quia propter aequalitatem illarum contrariarum virtutum Sic vna impediet aliam, quod illa pars corporis, vel nihil recipiet ab eis, Vel Si aliquid recipiet, hoc erit qualitas media, puta, nec frigiditas, nec caliditas: sed potius tepidit as. Vel erunt inaequales, tuns qualificabitur illa pars secundum modum excedentis vit tutis, & non excessae: & ideo vel erit tantummodo illa pars calida, Si calor obtinet victoriam, vel econuerso erie tantummodo frigida, Si virtus frigoris vincet calorem ionis. Si vero attingunt illud corpus secundum aliam, & aliam partem, tunc illis distinctis partibus possunt indu ci oppositae qualitates, Sicut nunc posset accidere, Si pedes alicuius hominis ponerentur in glacie, & manus in igne

Et per idem patet ad septimum: quia vel temperies, & intemperies in illis duobus locis Sic erunt proportionate, quod quantum vna potest nocere, tantum altera prodest, & tunc illud animal manebit in eodem statu santatis, quo fuit ante, quam ad illa loca veniret: Vel vna vincet aliam, & tunc secundum excessum vincentis qualificabitur illud animal: nam Si vincit in temperies, tunc erit in firmum; Si vero vincet temperies, tunc erit magis sanum Patet ergo quod neganda est consequentia.

Ad octauum negari potest consequentia; quia posito antecedente in esse, possibile est consequens non esse; Si enim vnum corpus virtute diuina poneretur in pluribus focis, tunc posset Deus facere, quod illud corpus semper simili modo se haberet in omuibus illis locis. Ex quo pa tet, quod in ista ratione, & in multis, & in multis aliis pra cedentibus, & sequentibus est fallacia consequentis; Sicui enim quilibet diceret hanc consequentiam non valere, Si Sortes currit, Sortes disputat, quia nulla est necessitas bortem currentem disputare: Consequentia vero quantum deficit a necessitate, tantum deficit a veritate; Sic in omnibus rationibus istis, vbi tale ponitur consequens que virtus diuina potest praeuenire, ne contingat, supposito quod vnum corpus esset in pluribus locis, ibi semper deficit virtus consequentiae.

Forte dicetur, quod intentio istorum doctorum non est, quod consequens: accipiatur de inesse: sed de possibili: Verbi gra tia, dicatur sic. Si vnum corpus esset in duobus locis, tuo possibile est ipsum quiescere in vno loco, dum actu mouetur in alio loco: Sed hoc est falsum: quia possibile si comtingit, nullum sequitur impossibile: sed isto posito in esse sequitur impossibile, scilicet manifesta contradictio; Nam, quod mouetur, non quiescit: & quod quiescit, non mouetur: ergo vnum & idem simul quiescit, & non quiescit, mouetur, & non mouetur: ergo primum antecedens; scilicet vnum corpus simul esse in diuersis locis, ex quo ista sequitur, est impossibile

Si alicui videretur, quod omnibus modis esset impossibili idem corpus simul quiescere, & moueri: ille etiam ista consequentiam haberet negare: Nam posito, qued idem con us esset in diuersis locis, tunc diceret ille, quod. dum quiesci in vno loco, pro tunc non est possibile, quod moueatur in alio loco. Vnde licet possibile sit illud corpus moueri unc quando quiescit: tamen non est possibile pro tuncEt ideo licet illud possibile sit quandoque in esse ponibi le: tamen non est in esse ponibile pro runc, scilicet quando quiescit: quia pro illo tunc est impossibile

Etiam concessa consequentia adhuc posset dici, quod consequens non est omnino impossibile: quia dato, quod impossibile sit idem corpus simul quiescere, & moueri super eadem magnitudine, & secundum idem vbi, tamen secundum diuersa vbi, & super diuersis magnitudinibus hoc non est impossibile¬

Et cum dicitur, quod sequitur idem simul moueri, & n on moueri, quae sunt contradictoria.

DICO, quod sicut moueri, & non moueri suer eadem magnitudine, diuersis tamen tempori¬¬ bus non sunt contradictoria, sic moueri, & non moueri eodem tempore, tamen secundum diuersa vbi, & secundum aliam, & aliam praesentiam, & super alia, & alia magnitudine non contradicunt. Da opposi¬¬ tum, tunc quando corpus Christi realiter existens praesens in altari non mouetur, pro tunc impossibile esset ipsum moueri in coelo, vel in quocumque alio lo co, quod nullus catholicus dicere debet: Ad hoc enim, quod aliquis terminus affirmatus, & negatus de eodem subiecto conti adictoria implicet, non sufficit, quod affirmetur, & negetur de eadem re, & nomine, sed requiritur, quod hoc fiat secundum idem, & respectu eiusdem, & in eodem tempore, vt patet primo elenchorum: Cum igitur in proposito moueri, & non moueri, nec accipiantur respectu eiusdem magnitudinis, nec secundum vnum, & idem vbi, nec secundum eandem praesentiam, ideo patet, quod non sunt contradictoria: ergo &c

FORTE dicetur, quod opposita priuatiua inferunt opposita contradictoria: semper enim priuatio infert contradictoriam negationem illius, cuius est priuatio, sicut cecum infert non videns, & iniustum non iustum, sed quiescere, & moueri sunt priuatiue opposita, ergo &c.

RESPONDEO, quod licet proposito affirma tiua de praedicato priuato inferat propositionem negatiuam de praedicato finito, vt patet primo priorum, & secundo periherminias, tamen proposito affirmatius de praedicato priuato cum praecisione certae determinationis accepta, non infert propositionem negatiuam de praedicato finito omnimode, siue simpliciter, & absolute, sed solum prout est limitata per eandem praeci¬¬ sionem, seu determinationem, qua limitata est illa de praedicato priuato: Non enim sequitur: Sortes est caecus secundum vnum oculum: ergo Sortes non est videns, quamuis bene sequatur: ergo non est videns secundum vnum oculum. Cuius ratio est: quia in priuatiuis, & negatiuis illationibus illatum non debet esse vni uersalius inferente.

Posito igitur, quod vnum corpus virture diuina sit in duobus locis, quorum in vno moueatur, & in alio quiescat, tunc quies competit illi corpori cum certa determi- natione quantum ad illum locum, in quo quiescit: ergo licet ex hoc possit inferri, quod non moueatur in illo lo co, in quo quiescit: tamen absolute non potest inferri quod non moueatur: quia tunc illatum esset vniuersalius inferente, & per consequens committeretur falla cia secundum quid ad simpliciter, & similiter fallacia consequentis.

AD nonum nego consequentiam: quia corpus il¬¬ lud posset esse glorificatum, vel non animatum, & per consequens nullo indigeret cibo: Posito tamen, quod cibo indigeret, tunc in quocumque locorum suorum esset cibo saturatum, in nullo alio loco esset famelicum etiam dato, quod pro tunc nihil comederet in quocumue alio loco.

Ad decimum nego consequentiam. Primo: quia Deus posset tale corpus ponere in diuersis locis, quod nullo modo esset combustibile. Secundo: quia dato, quod esset combustibile, adhuc posset facere, quod numquam attingeretur ab aliquo igne. Positis tamen vtrisque adhuc non seque retur illud, qud insertur: quia si illi ignes essent aequalis virtutis, & aequaliter approximati ad illud lignum in duo bus locis positum, tunc in quolibet loco solum fieret me dietas illius ignis, qui de illo ligno factus fuisset, Si vnum ocum tantum occupasset: quia tantum vnus ignis combussisset: de illo ligno, quantum alius, & quantum in vno loco de illo ligno consumptum fuisset, tantum defecisset n altero. Si autem illi ignes fuerint inaequales in virtute tunc quantum virtus vnius excederet virtutem alterius; tantum de illo ligno plus consumeretur in vno loco, quam in alio, & fieret maior ignis.

Si etiam in vno loco totaliter huiusmodi lignum com bureretur, nihil de ipso maneret in alio loco.

Ad vndecimum dicendum, quod consequentia non est vera: quia dato, quod quilibet istorum masticando omum totum traiiceret in stomachum suum, tamen nec totum pomum, nec aliqua pars eius conuerteretum n carnem vtriusque comedentis, sed tanto vnus istorum lus in se conuerteret, quam alter, quanto eius virtus di estiua excederet virtute alterius in vigore. Quod si nulla excederet aliam, tunc quilibet conuerteret in se melietatem illius pomi.

Ad duodecimum nego consequentiam: nam si vnum animal esset in mille locis, quando mortuum est in vno, in omnibus mortuum est: cum enim Christus tradidit corpus suum verum, & viuum discipulis suis in cena, si hu usmodi corpus fuisset reseruatum in mille pixidibus, situt nunc solet reseruari in ecclesus, in meridie diei crasti nae, quando hoc corpus mortuum fuit in cruce, in om- nibus illis pixidibus mortuum fuisset: Sic in proposit o &c.

Forte dicetur, quod ista solutio contradicit his, quae dixi in solutione octauae rationis, respondendo ad vlti¬¬ mam instantiam ibi factam: quia si ad praedicatum pri¬¬ uatum cum determinatione sumptum, non potest inferri praedicatum negatum, nisi sumatur cum eadem determi- natione, tunc ad istam, Christus est mortuus in cruce, solum sequebatur ista: Christus non est viuus in cruce, & non ista absolute, Christus non est viuus, & per conseuens ex morte corporis Christi in cruce, non poterat at gui mors eius in pixide, nec ad mortem animalis in vno loco sequeretur mors eius in omni loco, dato, quod esset in pluribus locis,

Respondeo, quod determinatio praedicta circa praedicatum priuatum dupliciter potest considerari. Vno modo, vt est necessario requisita ad veritatem propositonis. Alio modo, vt non exigitur ad veritatem propositonis; quia proposito est simpliciter, & absolute vera praeter illam determinationem: si tamen adiicitur, tunc exprimit aliquem modum circa huiusmodi veritatem.

Primo modo accipienda sunt illa, quae dixi in octaua solutione, quod patet per exempla, quae posui: quia de illo, qui est caecus solum in uno oculo: caecum esse non verifica tur nisi exprimatur illa determinatio, scilicet, quod sit taecus in vno oculo. Sed secundo modo sunt intelligenla ca, quae dixi in ista solutione. In illa enim hora quan do anima Christi separata suit a suo corpore, absolute, & simpliciter haec proposito fuit vera: corpus Christi mortuum est, nulla adiectione facta de cruce: si tamen adde batur, dicendo, corpus Christi mortuum est in cruce, hoc non siebat pro verificatione propositonis, quae praeter hoc absolute, & simpliciter fuit vera: sed solum dabatur ntelligi, quo instrumento mors infuit sibi Ad tertium decimum dicendum, quod minor non est vera: quia etiam secundum hunc venerabilem doctorem, qui facit hanc rationem, vna res per vnam, & eandem naturam non solum in distinctis speciebus: ve¬¬ tum etiam in distinctis generibus esse potest propter solam diuersitatem modorum eiusdem naturae: nam motus in se vnus existens, vt procedit ab agente, est actio de praedicamento actionis: vt est quid illatum in pa tiente, est de praedicamento passionis: vt est quedam natura suceessiua continua, est de praedicamento quantitatis: sed vt terminatur ad illud, quod per motum ac¬ quiritur, tunc reducitur ad eadem speciem cum termino ad quem. Ista omnia clare patent diligenter intuenti te) tum, & commentum tertij phyficorum.

Ad decimumquartum dicendum, quod non est similo de puncto & de corpore: quia corpus dicit entitatem separabilem a loco, in quo est: punctus autem non dicit entitatem a linea separabilem: & ideo licet vnum con pus virtute diuina possit esse in distinctis locis: tamen vnus punctus nulla virtute potest esse in distinctis lineis Qui autem omnino vellet sustinere, quod Deus vnum punctum posset creare in principio duarum linearum aeque distantium, ille haberet dicere, quod plures lincae terminatae ad vnum punctum non concurrunt praecise propter puncti vnitatem, nisi huiusmodi punctus sit in eodem situ positus: & quia in proposito iste vnus punctus respiceret duplicem situm: ideo lineae per ipsum terminatae n on concurrerent.

Ad decimumquintum dicendum, quod relationes ex pressae per modum priuationis, & habitus possunt simul conuenire eidem rei ratione eiusdem fundamenti, respectu diuersorum terminorum: sicut idem pomum informatum rubedine, ratione eiusdem rubedinis est simile pomo rubeo, & dissimile pomo viridi, etiam eaedem ap pellationes respectu eiusdem termini ratione duorum fundamentorum poterunt conuenire simul eidem rei: Nam idem pomum existens rubeum, & dulce, potest alteri po mo existenti rubeo, & amaro, seu pontico esse simile ratione rubedinis, & dissimile ratione dulcedinis: Cum ergo localis distantia, & indistantia sunt quaedam relationes expressae per modum peiuationis, & habitus, fundatae in re locata mediante ipso vbi. ideo ratione vnius vbi eadem res potest simul esse distans, & indistans respectu diuersorum terminorum, quorum vnus est sibi coniunctus, & alter ab eo disiunctus: & eadem res habens duo vb erit simul distans, & indistans respectu eius loci: nam ratione illius vbi, quod sortita est ex circumscriptione il lius loci, est indsstans ab isto loco: sed ratione alterius vbi quod sortita est ex circumscriptione alterius loci, est distans ab isto loco: &c

Forte dicetur, quod hic concedam priuatiue opposita simul eidem inesse: quod tamen superius negaui

Respondeo, quod licet similitudo, & dissimilitudo, prout alicui conueniunt ratione eiusdem sundamenti respectu eiusdem termini sint priuatiue opposita: tamen quocumque istorum mutato fundamento, scilicet, vel termino, tunc non sunt priuatiue opposita, licet talibus non minibus exprimantur propter paenuriam vocabulorum ideo licet primo modo numquam possint simul eidem inesse, tamen hoc possunt secundo modo: quia, vt sic non sunt opposita. Et eodem modo dicendum est de distantia, & indistantia. Et ideo in primo ingressu istius solutionis notanter dixi relationes expressae per modum habitus, & priuationis, & non dixi relationes priuatiuc oppositae. Patet etiam ex iam dictis, quod falsum assumitur n argumento quando dicitur, quod si vnum corpus esset in duobus locis, tunc idem simul referretur oppositis relationibus, & hoc si illa opposito intelligitur priua tiua: Si autem intelligitur de oppositone relatiua, tuns adhuc falsa est consequentia: quia sicut simile simili opponitur relatiue, & non dissimili: sic distans opponitur distanti relatiue, & non indistanti: talia enim sunt relationes similium nominum, vt patet in praedicamentis: ergo &c,.

Ad sextumdecimum nego minorem: nam licet an gelus propria sua virtute non possit simul esse in plu ribus locis, Vt plura sunt: potest tamen hoc diuina virtute.

Ad decimumseptimum dicendum, quod licet ista ratio sit apparens valde: tamen quilibet catholicus habet eam soluere: quia per eundem modum arguendi probari potest, corpus Christi non esse in altari, nisi extra suan propriam superficiem ponatur, quae superficies est adae¬ quate commensurata concauae superficiei, in qua localiter continetur in coelis: Sicut igitur non obstante illa adaequata commensuratione, quam corpus Christi pro nunc cum loco suo in coelis habet, ipsum infra propriam suam superficiem manens reperitur in altari: sic in proposito & cet.

FORTE DICETVR, quod contra arguere non esi soluere.

Ideo respondeo ad rationem, & dico, quod illa commensurata possunt dupliciter considerari. Vno modo, secundum cursum naturalem. Alio modo, per comparationem ad superiorem, & illimitatam virtutem, quae vni illorum tribuere potest quandam illimitationem per con parationem ad alterum. Primo modo maior istius rationis est vera: sed secundo modo non est vera: quia non obstante illa commensuratione; tamen virtus diuinam quae est infinita, & totaliter illimitata, potest vni illorum respectu alterius tribuere talem illimitationem, quod pluribus aliis possit commensurari, inuiolata tamen permanente comensuratione cum illo primo, & pe consequens aliquid manens infra superficiem hoc modo llimitatam potest inueniri extra superficiem sibi commensuratam, cui talis illimitatio non est communicata Quamuis igitur superficies corporis Christi commensuretur loco sibi coaequali in coelis: tamen communicata sibi per diuinam potentiam predicta illiminatione respectu illius loci poterit cum corpore Christi alibi reperiri, quamuis commensurata remaneat illi loco coelesti. Et eodem modo dico de quolibet alio corpore, si Deus vellet ipsum in pluribus locis ponere. Ad probatio nem illius maioris dicendum, quod illae duae superficies erunt adaequate quantum ad comextensionem in eodem situ: quia, vt sic, nec est excedens, nec excessum inter eas in illo situ. Et possunt dici inadaequatae quantum ad virtutem, vel illimitationem communicatam vni, quae non est communicata alteri: vt sic autem, adaequatum, & inadaequatum non contradicunt

Ad decimumoctauum dicendum, quod esse in pluribus locis simul conuenit corpori Christi, prout obedien tiali potentia est diuinae voluntati subiectum intantum, quod omne illud potest immediate de ipso fieri, quod placet diuinae voluntati.

Ad decimumnonum patet per ea, quae dicta sunt ac argumentum decimumquintum.

Ad vigesimum dicendum, quod infinita virtute Dei hoc, quod est hic, potest esse alibi, & quod est alibi potest esse hic: quamuis hoc virtute naturali ficri non possit

Ad vigesimumprimum dicendum, quod consequeni non est falsum, sicut patet ex his, quae dixi in solutione quartae rationis.

Ad vigesimumsecundum, praesuppositis his, quae in solutione primae rationis dixi de termino a quo:respondeo ad minorem illius rationis, & dico ad praesens, quod quam uis duo vbi sint incompossibilia via naturae: tamen non unt incompossibilia via diuinae potentiae. Sicut enim fi- ium parere, & virginem purissimam permanere, incompossibilia sunt via naturae: &tamen per diuinam potentiam compossibilia sunt in ipsa gloriosa Virgine: sic in proposito &c.

Ad vigesimumtertium nego consequentiam. Ad probationem nego maiorem, maxime quando illud tertium est illimitatius his, quae cum eo simul esse dicuntur: anima enim rationalis est tota in qualibet parte corporis, vt patet per Augustinum in sermone de imagine, ita quod espectu cuiuslibet partis habet talem illiminationem, quod potest esse cum alia parte: ideo non sequitur, anima est simul cum manu, & est simul cum pede: ergo pes est simul cum manu. Et eade ratione non sequitur, Sortem, & Platonem esse simul, dato, quod Deus sit Homae simul cum Platone, & Parisiis simul cum Sorte. Sic in proposito: quia virtute diuina illud corpus esset illimitatum respectu cuiuslibet loci, qui simul esset cum eo: ideo non oporte¬ ret huiusmodi lota esse simul. Ad probationem illius maioris patet per idem: quia si illud tertium est illimi tatius his, quae dicuntur ei idem, tunc non oportet quod vsquequaque fint idem inter se. Dato enim, quod entitas specifica esset res vna, sicut ponunt quidam doctores, tunc oporteret dicere, quod duo homines partitu lares, puta Sortes, & Plato esset idem realiter illi vni entitati: &tamen different realiter inter se, & hoc propter illimitationem illius vnius entitatis respectu cuiuslibet hominis particularis. Et quodammodo eadem ratione quaelibet diuina persona est omnino idem diuinae essentiae, licet diuinae personae realiter differant inter se: quia quo ad modum identificandi, tunc diuina essentia aliquo modo illimitate se habet respectu cuiuslibet diuina personae, eo quod quaelibet persona sit omnino idem essentiae: tamen non est omnino idem alteri personae. Etiam patet, praedictam rationem esse fallacem: quia similiter concludit, quod accidentia remanentia in sacramento altaris sint simul tum loco, quem Christus replet in coelis: quia corpus Christi eadem hora, quando est simul cum illo loco in coelis, est etiam simul reali praesentia cum istis accidentibus

Est etiam aduertendum, quod ad tenendum praedictam conclusionem me inclinant exempla, quae saepe legimus in legendis sanctorum. Legimus enim in legenda de assumptione virginis gloriose, Christum cum ceteris Apostolis praesentem fuisse, cum beata virgo migrauit ab hoc saeculo, nec propter hoc videtur dereliquisse pro tun, locum in coelis: alias non esset verum verbum beati Au gustini positum in decretis, de consecratione distinctione secunda, capitulo, Prima haeresis, quo ait. Donec fi- niatur saeculum sursum est dominus. Et loquitur ibi de Christo secundum corporalem substantiam. Item legitur in legenda de sancta Martha, quod postquam obit beata Martha, Christus in propria persona interfuit exequiis & ipsam personaliter sepeliuit. Item legitur ibidem quod Christus apparuit sancto Prontoni episcopo Petraporiensi, & inuitauit eum ad exequias beatae Marthae, dicens. Veni fronto, iuua me Martham meam sepelire. Et vt ibidem habetur, sanctus Fronto vestitus suis pontificalibus interfuit cum domino Tesu Christo excquiis sanctae Marthae, & nihilominus non defuit in loco, vbi Christus eum ad huiusmodi exequias inuitauit. Etiam beatus Ambrosius, cum praesens esset Mediolani infra missarum sollemnia, ipse idem dicitur interfuisse exequiis beati Martini in ciuitate Tutonensi¬

ARTIC. IL ET III Vtrum corpus chrissi possit simul esse in pliribus locis sacramentaliter. etVtrum possit esse in vno loco localiter,

Et m alio sacramentaliter. SVANTVM ad secundum, & tertium articulum causa breuitatis simul respondeo cum Innocentio tertio, qui sic ait. Sicut filius Dei per diuinam naturam habet triplicem modum existendi in rebus: quia in omnibus est per essentiam, in iustis per gratiam, & in na tura assumpta per vnionis efficaciam, ita corpus eius habet triplicem modum essendi. Est enim in coelo localiter, in verbo personaliter, in altari sacramentaliter. Secundum quidem eius esse naturale in caelo est in vno loco, secundum esse personale non est in loco, secundum esse sacramentale est in pluribus locis. Ex qua auctoritate patet illud, quod ponitur in his duobus articulis. Et quia horum atticulorum materiam ratio non attingit: ideo hac auctoritate contentus transeo.

ARTICVLVS IIII. Vtrum humand cognitione possit cognosci ibi esse corpus christi, vbi est sacra mentaliter.

VANTVM ad quartum articulum est aduertendum quod duplex est humana notitia, seu cognitio, scilicet sensitiua, & intellectiua. Et haec duplex est, scilicet viatoris, & comprehensoris. Et secundum hoc pono tres conclusiones.

Prima est, quod nulla cognitione sensitiua potest cognosci corpus Christi ibi esse, vbi est sacramentaliter.

1 Quia sensus visus suo actu ad hoc non potest attingere: ergo nullus alius sensus, Consequentia patet: quisi aliquis sensus hoc posset, ille maxime videretur esse sensus visus, eo, quod plures nobis rerum differentias de monstret, vt dicitur primo metaphysic. Antecedens probo: quia vbi nihil apparet de rei quantitate, ibi nihil est, quod sensum visus obiectine possit mouere, sed sub speciebus panis nihil apparet de quantitate corporis Christi, nec etiam sub speciebus vmi: ergo &c. Maior patet: quia omne, quod obiectiue debet visum mouere, opor- tet, quod appareat tantae quantitatis, quod possit fundare basim trianguli visualis, cuius conus pertingat vsque ad oculum, vt probatur in perspectiua. Minor etiam patet, & declarabitur in quaestione proxime sequenti.

2 Praeterea confirmatur illud antecedens sic. Quantumcumque aliquod corpus sit lucidum, & coloratum. tamen vbi nihil apparet de sua luciditate, vel colore, ibioculus corporalis nihil de eo potest videre: sed non obstante, quod corpus Christi sit coloratum, & valde luminosum, eo quod sit glorisicatum: tamen de eo nihil apparet, prout sacramentaliter existit sub speciebus panis, & vini: ergo &c.

Sed est quidam doctor, quilicet non teneat opposit istius conclusionis, arguit tamen contra eam sic.

1 Corpus Christi, vt existit sub speciebus panis sacramentaliter, non est praesens alicui, quod sit minus ninimo sensibili. Ista patet: quia non est praesens alicui indiuisibili: sed minimum sensibile potest recipi a sensu perfectissimo, vt patet per Aristotel. in de sensu, & sensato: ergo corpus Christi existens sub sacramento potest percipi ad minus sensu perfectissimo, & per consequens oculo glorificato: quia ille oculus habet perfectissimum visum: ergo &c.

2 Praeterea, hoc idem quidam alij arguunt sic. Si beatus habens oculum glorificatum, non videret clare corus Christi esse in sacramento, tunc circa hoc posset er- rare, vel ad minus dubitare, vtrum adhuc sub talibus accidentibus esset substantia panis, vel non sed perfecta beatitudo excludit non solum errorem, sed etiam dubie tatem: ergo &c

Ad primum dicendum, quod licet corpus Christi sit totum praesens toti quanti tati panis conuersi in ipsum & cuilibet parti eius: tamen sic est praesens, quod nec coextenditur toti illi quantitati, nec alicui parti eius: ideo ratione illius praesentiae non conuincitur, quod ab aliquo sensu possit percipi ibi esse, eo quod nulla sua extenso appareat secundum illud esse

Ad secundum nego maiorem: quia dato, quod aliquis nunc existens beatus corpore, & anima, oculo suo corporali non videat essentiam diuinam, vel aliquam substantiam separatam: tamen talis propter hoc non dubitat, nec errat circa illa: Sic in proposito &c.

Forte dicetur, quod non solum de possibili, verum etiam de facto corpus Christi quandoque visum est sub sacramento. Scribit enim Pascasius diaconus in suo libro de sacramento, quod cuidam sacerdori deuoto apparuit Christus sub specie pulcherrimi pueri in Fucha ristiae sacramento, quem puerum sacerdos osculabatur deuotissime. Quo facto, ad preces sacerdotis illius disparuit illa apparentia ad hoc, quod sacerdos posset sumeri sacramentum. Etiam vt legitur in legenda beati Grego rij sibi apparuit sactamentum per modum carnis habentis figuram digiti¬

Respondeo, quod in talibus apparentiis non videtur corpus Christi immediate: quia corpus Christi, prout ha bet esse sacramentaliter, non excedit species sacramenti sed tales apparentiae excedunt huiusmodi species. Vnde in talibus apparentiis minus immediate videtur corpus Christi, quam quando videtur sub speciebus panis: quia in tali apparentia est duplex velamen. Nam talis apparet tia velat species panis, & species panis velat corpus Christi. Sed non existente huiusmodi apparentia, est ibi solu vnum velamen, scilicet species panis

Forte dices, quod ille puer posset ita paruus apparere, quod excederetur a speciebus sactamenti

Dico, quod adhuc non videtur verum corpus Christi; quia corpus Christi si videretur in sua propria quantitate, multum excederet species sacramenti, cum ipse magnus fuerit in corpore, vt communiter dicitur.

Conclusio secunda est, quod corpus Christi esse sub sacramento non potest euidenter cognosci cognitione naturali ab intellectu viatoris.

1 Quia illud, quod sola fide tenetur, hoc non cognoscitur, euidenter cognitione naturali ab intellectu viatoris: sed corpus Christi esse sub illis speciebus sola fide tenetur: ergo &c. Maior patet: quia fides est credere, quod non vides, & per consequens non euidenter naturali cognitione cognoscitur, quod sola fide tenetur. Minor etiam patet: quia istud comprehenditur sub 10 articulo fidei, quo dicitur, Credo in sanctam ecclesiam catholicam, sanctorum communionem.

2 Praeterea, illud, ad cuius cognitionem nullus fidelis. naturaliter potest induci, hoc non est cuidenter cognosci bile naturali cognitione. Istud est huiusmodi, vt de se patet: ergo &c

i3 Praeterea, eadem sensibilia eodem modo se habentia in exteriori apparentia non variant naturalem cognitionem talis intellectus, qui naturaliter est aptus natus cognoscere ex sensibilibus Sed accidentia panis, postquam est sub eis verum corpus Christi, sunt eadem, quae primo fuerunt cum substantia panis, & eodem modo se habent quantum ad exteriorem apparentiam, & intellectus viatoris est aptus natus cognoscere ex sensibilibus: ergo sicut intellectus viatoris ante conuersionem iudicabat sub illis accidentibus esse substantiam panis: fic hoc idem iu dicabit post conuersionem cognitione naturali, alias eius cognitio esset variata. Maior patet de se. Minor habet trepartes, quarum prima patet ex fide, secunda patet ex sensi bili experientia, tertia patet in natu ali philosophia, scilicet primo de anima & primo posteriorum

Forte contra istam conclusionem dicetur sic: Quod non potest intelligi, hoc non potest enunciari. Ista patet in libro de causis, vbi dicitur, quod est super intellectum, excedit narrationem, Patet etiam primo perihermenias; vbi ilicitur, quod voces sunt notae carum passionum, quam sunt in anima. Ab opposito igitur consequentis proceden do, cum viator possit enunciare veridice existentiam cor poris Christi sub sacramento, sequitur, quod talem existen tiam possit intelligere.

Respondeo, quod maier non est vera, loquendo de euidenti cognitione, scu intellectione: quia omnes articulos fidei enunciamus, quamuis eos naturali cognitione hic in via euidenter non cognoscamus

Ad ambas probationes dicendum, quod dato, quod non possit narrari, vel concipi, quod nullo modo est cognitum; tamen saepius narratur, & concipitur, quod non est cuidenter cognitum. Vnde sufficit, quod aliquid sit cognitum cognitione creditiua in lumine fidei ad hoc quod vere com cipiatur, & narretur.

Tertia conclusio est, quod cognitione intellectiua conpre hensoris euidenter cognoscitur corporis Christi existentia in isto benedicto sacramento,. quia cognitioni aenig maticae, quam habemus in via de his, quae hdei sunt, succedit in patria clara visio, & euidens cognitio, sed existen tiam corporis Christi in satramento sub aenigmate fidei nic in via cognoscimus: ergo &c. Maior patet ex dictis sanctorum super illo verbo Psal. Sicut audiuimus, sic vidi mus in ciuitate domini virtutum. Patet etiam ad Cor. vbi nit Apostolus. Nunc videmus per speculum, & in aenigmate, tunc autem facie ad faciem: nunc cognosco ex par te, tunc autem cognoscam, sicut & cognitus sum. Minor etiam patet: quia quilibet fidelis in via tenetur credere raedictam existentiam

Ad argumentum dicendum ad minorem, quod licet corpus Christi in se consideratum sit vnum indiuiduum; tamen sacramentaliter est in pluribus locis, prout plura indiuidua sunt in ipsum conuertibilia.

Etiam maior est falsa, loquendo de esse in pluribus locis localiter: quia non obstante, quod aliquid sit indiuiduum: tamen manens indiuisum de absoluta Dei poten tia potest esse in pluribus locis localiter, vt patet ex his quae dicta sunt in articulo primo istius quaestionis.