Quaestio 1

Quaestio. 1. An inter infideles coniunctos ea affinitate Christiana prohibita religione, possit esse uerum matrimonium,

VTRVM inter duas personas nfideles infra gradum consanguinitatis, Christiano prohibitum, possit es se verum matrimonium videtur, quod non. Quia duo impedimenta simul iuncta non minus impediunt matri monium, quam vtrumque per se sumptum: Sed tam con sanguinitas per se sumpta, quam etiam infidelitas, impe diunt matrimonium ergo etiam impediunt simul iucta Maior est per se nota. Minor, quantum ad primam sui pa tem, patet, scilicet quod consanguinitas impediat, qui omnis cognatio proprie dicta, impedit matrimonium; sed consanguinitas est cognatio proprie dicta Patet etiam quantum ad secundam partem, quia ratione infidelita tis fidelis cum infideli non potest contrahere matrimonium. Contra Abraam habuit verum matrimonium ci Sara ergo consanguinitas non impedit verum matrimo nium extra fidem Christianam. Antecedens patet, quia alias lsaac, quem Abraam habuit de Sara, non fuisset le gitimus heres, cuius oppositum testatur scriptura, in O ne Patet etiam consequentia: quia Sara fuit filia patris ipsius Abraae ex alia matre, vt patet in Sene. In ista quae stione primo videndum est, quomodo infideles se habe ant ad matrimonium, manente eorum infidelitate, Secun do quomodo se habeant ad matrimonium cessante in fidelitate. Et hoc, quantum ad distinctionem trigesimam nonam Tertio videndum est, quid sit consanguinitas, qui de diuersitate suorum graduum. Et quarto vsque ad quo tum gradum impediatur matrimonium, tam fidelium, quam etiam infidelium. Et hoc quantum ad distin. 4o.

RE SOLVTIO. Quamuis infidelis cum infideli verum possit contrahere matri monium, fidelis tamen tum infideli non potest Vnde quando segi timi coniuges de infidelitate ad christianam conuertuntur fidem eorum matrimonium prius contractum non dissoluitur, licet setui contingat, ubi personae offenduntur illegitima

ARTICVLVS RR Quo modo infideles se habeant ad matimonuum cessante eorum infidelitate.

VANTVM ad ptimum pono duas conclusiones. Prima est, quod infidelis cum infideli potest ve¬ rum contrahere matrimonium.

1 Quia illi, apud quos potest esse lex, seu ius naturae tales possunt matrimonium verum contrahere: Sed lex naturae potest esse apud infideles: ergo matrimonium potest esse inter eos

Maior patet, quia sicut dixi superius, matrimonium est aliquo modo de lege naturae, cuius etiam signum est, quia homines contraxerunt matrimonium nte omnem legem scriptam. Patet etiam minor: Quia ad homan dicitur de infidelibus gentilibus, quod legem Dei habuerunt scriptam in cordibus suis: Hoc autem non potest intelligi, nisi inquantum habue¬¬ runt legem naturae, qur includit legem Dei, quantum ad decem praecepta decalogi¬

2 Praeterea, quibus nihil eorum repugnat, qua ad verum matrimonium requiruntur, illis vere potest competere matrimonium: Sed, duobus infidelibus personis possunt conuenire omnia, quae ad verum matrimonium sunt necessario requisita. Maior patet. Minorem probo; quia omnia, quae in diffinitione matrimonii ponuntur, possunt infidelibus conuenire: Sed necessario requisita pro matrimonio, debent tangi in eius diffinitione. Maior patet: haec est enim diffinitio matrimonii secundum Hugonem de sancto victore, Matrimonium est maris, & feminae coniunctio, indiuiduam vitae retinens consuetudinem. Sed omnia, in ista diffinitione posita, conueniunt etiam infidelibus, vtroque manente infideli. Minor etiam patet, quia cum accidens non solum per essentialia, verumetiam per additamenta diffiniatur, vt patet septim. Metaph videtur, quod in sua diffinitione completa, nihil debeat omitti de his, quae ad ipsum suns necessario requisita.

Sed contrarium istius tenet quaedam opinio, pro qua potest argui sic. 1 Nullum sacramentum ecclesiae potest alicui conuenire, nisi sit baptixatus: Sed matrimonium est sacramentum ecclesie, & infideles, puta, ludaei, & Sentiles non sunt baptixati, ergo &c

Maior patet, quia baptismus est ianua intrandi ad alis sacramenta, & est fundamentum omnium aliorum sacta mentorum. Minor de se patet

2 Praeterea, vbicumque deficit signatum, ibi signum non est verum, sed falsum: Sed matrimonium, sicut & quodlibet aliud sacramentum, est quoddam signu cuius signatum deficit in statu infidelium: ergo &c Maior patet, quia signum, & signatum, dicuntur relatiue: Sest perempto vno relatiuorum, perimitur & alterum; gitur vbi deficit signatum, ibi non potest esse verum signum. Probatur minor: quia matrimonium signat coniunctionem Christi cum ecclesia, de qua coniunctione infideles nihil tenent

3 Praeterea, Beatus Augustinus dicit, quod non est ratum coniugium, quod sine Deo est. Et habetur haec auctoritas vigesim aoctaua questione prima, Sed coniugium infidelium sine Deo est: Nam sine fido impossibile est placere Deo, vt dicitur ad Hebreos.

2 Praeterea, si inter infideles verum esset matrimonium, tunc actus carnalis copulae talium infidelium, qui habe rent matrimonium, non esset peccatum. Consequentia patet, quia verum matrimonium ex cusat huiusmodi actum a peccato, vt dictum est supra d stinctione trigesima prima, artic secundo. Sed falsitas com sequentis probatur, quia ad Homa. dicitur. Omne, quod non est ex fide, peccatum est. Et ibidem dicitur in glosOmnis vita infidelium, peccatum est: Sed, carnalis copu la infidelium non est ex fide, & procedit auita infidelium, ergo &cetera

Sed ista non concludunt. t. quia extra de diuortus, capitulo gaudemus ex dictis Apostoli euidenter oster ditur, quod inter personas infideles verum potest esse matrimonium.

Praeterea dato, quod duo infideles coniuges ad fi dem Christi simul conuertantur, ad hoc, quod verum si eorum matrimonium, non oportet, quod de nouo contrahant: ergo supponitur prius contractum, & per conse quens, antequam essent conuersi, verum habuerunt ma trimonium.

Ad primum igitur dicendum, quod sacramentum ec clesiae, cum sit signum quoddam, dupliciter potest accipi. Vno modo, secundum suam significationem comple tam, & actualem. Alio modo, secundum suam significa tionem aptitudinalem. Primo modo, licet maior sit aliquo modo vera, tamen secundo modo non est vera: quia sacramentum ecclesiae, quod est matrimonium, quantum ad suam aptitudinem significationalem potest conuenire ei, qui non est baptixatus. Ad probationem dicendum, quod licet ex baptismi carentia bene arguatur, quod sa cramentum ecclesiae non conueniat non baptixato, secundum actualem, & perfectam significationem, ex hoc tamen non habetur, quin possit ei conuenire secundum aptitudinalem suam significationem: quod patet, quia si duo coniuges infideles ad fidem Christi conuersi, bapti entur, tunc sine aliquo nouo matrimoniali contractu idem matrimonium, quod habebant ante baptismum significabit actualiter post baptismum illud, quod signif cat matrimonium fidelium, scilicet coniunctionem Chri sti cum ecclesia

Ad secundum dicendum, quod minor non est veraAd probationem dicendum, quod vt patet ex dictis superius, verum matrimonium non solum significat conium ctionem Christi cum ecclesia, & dato, quod eam significet:tamen non semper significat eam actualiter, sed ap titudinaliter: si enim huiusmodi actualis significatio, secu dum quod actualiter signum concernit signatum in actu perfecto positum, esset de ratione matrimonii, tunc pri mi parentes, & ceteri antiqui testamenti patres non ha buissent verum matrimonium, quod nullo modo est dicendum

Ad tertium est dicendum, quamuis ratio probet matrimonium infidelium non esse ratum: tamen ex hoc non sequitur, quod eorum matrimonium non sit verum, &le gitimum: Quia ficut habetur. 18 qi capit item illud ma trimonium, quandoque est ratum, sed non legitimum, si cut matrimonium inter personas fideles, & legitimas, absque debita sollemnitate clandestine contractum. Quandoque legitimum, sed non ratum, ut matrimonium inter personas legitimas, sed infideles contractum. Istuo enim matrimonium non est ratum: eo, quod dissolu b ile efficiatur per conuersionem vnius coniugis ad fidem Christianam: vinculum enim Christianae fidei est maius vinculum vinculo praecedentis matrimonii: lgitur in casu, in quo praecedens matrimonium derogat huic dignissimo vinculo subsequenti, tunc vinculum praecedet tis matrimonii ipso iure meretur dissolui. Et istud euidemter habetur ex dictis Innocentii tertii, extra de diuortiis cap. quanto te¬

Ad quartum dicendum, quod consequens non est fal sum. Ad auctoritatem Apostoli, qua falsitas consequen tis probatur dicendum, quod sicut ibidem dicitur in glo. Apostolus non accipit ibi fidem, prouirtute, sed pro cont scientia, & ideo est sensus, quod omne factum contra fa cientis conscientiam peccatum est, quia qui facit contra conscientiam, aedificat ad gchennam.

Ad glosam dicendum, quod non est intelligendum eausam, sed per quandam concomitantiam, quia vita in fidelium nuquam est sine peccato, & hoc vel originali tam tum, sicut in paruulis ipsorum infidelium, vel originali & actuali simul, sicut in adultis, quia sine gratia, & carita te, quae veram fidem praesupponunt, non delentur peccata: Vel potest dici, quod illud dictum debet intellig cum reduplicatione, vt sit sensus, Omnis vita infidelium, id est, omne illud, cuius infideles sunt causa, secundun quod infideles sunt, hoc est peccatum, & hoc est necessrtum, quia hoc procedit ab infidelitate: illud autem ne cessario est peceatum, quod sic procedit ab infideli, quod infidelitas eius est causa¬

Conclusio 2. est, quod fidelis cum infideli non potest contra here verum matrimonium, & hoc maxime propter statutum ecclesiae, quo huiusmodi sacramentum prohibetur contrahendum, & dirimitur contractum, vt patet 22. qci vbi dicitur, Non nisi eiusdem religionis, & fidei maneant copulata coniugia. Et idem patet. 7. quae.. in pluribus capitulis illius quaestionis. Hinc etm ait Ambro n libro de patriarchis, Caue, Christiane, gentili, vel ludaeo filiam tuam dare

Praeterea, haec videtur esse intentio Apost. 2. ad Con rinth vbi ait, Nolite iugum ducere cum infidelibus quae enim participatio lucis ad tenebras aut quae pars fidelis cum infideli

3 Praeterea, exemplum istius habetur in veteri testamento 1. Esdre. vbi Hesdras dissoluit coniugia contracta iudaeis cum mulieribus alienigenis

Et in Deuto. vbi dominus precipit filiis lsrael, ne matrimonium contrahant cum Cananaeis dicens, Non inibis cum eis foedus, nec misereberis eorum, neque sociabis cum eis coniugia, filiam tuam non dabis filio eius, nec fi liam eius accipies filio tuo, quia seducet filium tuum, no sequatur me, & ut magis seruiat diis alienis. Et hic tangi tur ratio, super qua fundatur praedictum statutum ecclesiae, praecipiens, ne fidelis matrimonium contrahat cum infideli¬

Sed contra istud forte dicetur, quod ista conclusio re pugnat primae. Quia si ifidelitas ipedit matrimonium, tuc maior infidelitas magis habet impedire. Sed ab obus con iugibus existentibus infidelibus, maior videtur esse infidelitas, quam si vnus est fidelis, & alter infidelis: ergo si vnius infidelitas non patitur verum matrimonium, sicut ista conclusio pretendit, multo magis amborum infidelitas non admittet verum matrimonium, cuius oppositum habetur ex prima conclusione.

2 Preterea, ecclesia non debet statuere oppositum illius, quod Apostolus videtur consulere. Sed Apostolus videtur consulere matrimonium habendum inter fi delem, & infidelem. 1. ad Corint. 5. dicens, Sanctificatur vit infidelis per mulierem fidelem, & econuerso: ergo &c.

4 Praeterea exemplum istius habetur in multis locis veteris testamenti: Nam Toseph contraxit cum mulie re Aegvptiaca, ut patet i Sen. Movses cum Aethiopissa vt patet in Numeri. Hester, quae fuit fidelis iudaea, contra xit cum rege Assuero, qui fuit Qentilis, ut patet Hester secundo cap. Et Salamon cum filia Pharaonis, & cum a liis multis mulieribus Oentilibus, vt patet. 3. Reg: & secu do Paralipo.

Ad primum dicendum, quod hic nulla est contractio Ad probationem dicendum, quod infidelitas praecise non impedit matrimonium, sed pro tanto impedit, pro quanto derogat alterius coniugis fidelitati: Hoc autem non contingit ambobus coniugibus existentibus infide libus, sed altero tantum.

Ad secundum dicendum, quod Apostolus non loqui tur ibi de fideli muliere, quae erat fidelis priusquam con traheret, sed loquitur de ea, quae infidelis existens cum viro infideli contraxit, & postea conuersa est ad fidem: igitur ex iam dicta auctoritate nihil arguitur contra prae sens propositum. Etiam ecclesia posset rationabiliter ali quid statuere pro nuc, quod obuiaret consilio dato ab Apo stolo pro tunc, supposito, quod obseruatio illius consilii pro tunc fuerit expediens, & pro nuc non esset expediens

Ad tertium dicedum, quod antiqui patres, qui fuerunt ante legem Movsis, potuerunt contrahere matrimonium cum infidelibus, eo, quod pro tunc huiusmodi contractus nulla lege fuit prohibitus. Sed tepore legis prohiti fuerunt, ne contraherent cum Cananaeis mulieribs ipsis ma nentibus in ritu Chananaeorum, bitamen mulier mutabat ritum suum, & transferebat se ad ritum hebraeorum, tumo licebat contrahere cum ea: Sicut apparuit de haab, quae ca¬ pta suit in Hierico, cum qua tontraxit Naason princep militiae tribus lude, & de ea genuit Dooa, vt patet Matt

1. De aliis tamen infidelibus mulieribus, exceptis Chananaeis, non fuerunt filij lsrael prohibiti, quin possent in sis matrimonialiter copulari, dummodo huiusmodi mi lieres viros non allicerent ad infidelitatem: quaecumque enim tales nefarias allectiones fecissent, illae secundum legem immediate debebant lapidari, vt apparet in Deu teronom. Sed tepore legis euangelicae nullus fidelis Chri stianus debet contrahere cum aliqua infideli muliere, siue sit ludaea, siue pagana, vel gentilis.

ARTICVLVS I Quando infideles se habeant ad matrimonim cessante eorum infidelitate.

VANTVM ad secundum articulum est sciedum, quod infidelitas coniugum dupliciter potest ces sare vno modo pariter in ambobus. Alio modo in vno tantum. Et secundum hoc pono duas conclusiones.

Prima est haec. Quando ambo legitimi coniuges de infidelitate conuertutur ad fidem Christianam, tunc ma trimonium, prius contractum, non est dissoluendum Quia ex ritus, & fidei mutatione non dissoluitur matri monium, nisi interueniente cultus dispantate: Sed quam do ambo coniuges ad fidem Christianam conuertuntur ex hoc non oritur inter eos cultus disparitas: ergo &c

2 Praeterea, fides Christi non infirmat, sed magis rat ficat quodlibet legitimum matrimonium, maxime si fides suscipitur in vtroque contrahentium: Sed istis coniu ges ante sui conuersionem supponuntur ex predictis legitimum habuisse matrimonium, & in ambobus pariter fides suscipitur, ergo &c

3 Preterea, ista conclusio expresse habetur extra de diuortuis. cap. gaudemus, vbi de talibus coniugibus ait Papa Inno. 3. quod libere possunt, & licite manere con- iuncti, cum per sacramentum baptismi non soluantur con iugia, sed crimina dimittantur.

1 Forte dicetur, quod quandoque vir conuersus habes duas, vel plues legitimas vxores secundum priorem ritum suum, quae vxores omnes simul conuertuntur cum eo ad fidem Christianam: Cum igitur nefas sit in fide christiana eundem virum simul habere plures vxores igitur non obstante, quod ambo coniuges ad fidem con uertantur, videtur, quod necessario talium coniugum matrimonium dissoluatur.

2 Praeterea, rides Christiana, secundum ecclesi astica statuta, ditimit matrimonium contractum infra quartum gradum consanguinitatis: Sed infideles consueto modo contra hunt infra quartum gradum: ergo non obstante. quod tales ambo conuertantur ad fidem, matrimonit eorum dissoluetur

Ad primum dicendum, quod illo casu posito, tunc di bet retinere primam solam, & alias dimittere, nec ex hu iusmodi dimissione dissoluitur aliquod matrimonium, quia cum sola prima habuit verum matrimonium

Forte dices, quod nulla istarum est prior alia, quia simul contraxit cum ababus, dicens, Accipio vos duas in vxores meat, & illae ambae consentientes aequ animiter in matri monium, responderunt, & nos accipimus te in maritun nostrum cum igitur iste non possit habere ambas, secun dum christianum ritum, necesse est, quod dissoluatur istud matrimonium,

Respondeo, quod isto casu posito, cum nulla istarum ta lis vir cont rahit matrimonium, sicut expresse dicit Hos¬ libro quarto rubrica 3: de sponsalibus duarum. Et idem ponit Sanfre. Et ideo ex dimissione istarum non disso uitur aliquod verum matrimonium, quia numquam fuis matrimonium inter illum virum, & huiusmodi mulierem, Et ideo dato, quod post conuersionem ad fidem iste vi vnam istarum mulierum voluerit retinere, oportet, quid de nouo cum ea contrahat matrimonium.

Ad secundum patebit inferius in 4. artio onclusio secunda est, quod vno infidelium coniugum ad fidem conuerso, altero in infidelitate manente, tunc fidelis licite potest recedere a coniuge infideli. Quia nul lus tenetur cohabitare alicui cum periculo suae salutis: Sed fidelis de nouo conuersus cum periculo suae salutis cohabitaret coniugi infideli. Maior patet de se. Minor probatur ex hoc, quia manens in infidelitate, vel esset vir, vel mulier, Si vir, tunc forte per vim timorem vxori fideli incuteret talem, quod a bono incepto desiste ret, & ad pristinam infidelitatem rediret. Si mulier, tuc suis blanditiis, & allectionibus niteretur seducere vitum quia vinuui, & mulieres apostatare faciunt sapientes, sicut dicitur in eccl. Quod bene tangens quidam poeta, sic ait, Adam, Samsonem, regem.. Dauid, & Salomonem, decepit mulier, quis modo tutus erit. Et alter poeta ait Nonne vides, quam parua fides est in muliere, Crede mihi; si credis ei decipiere

Forte dicetur, quod oppositum istius habetur ex di ctis Apostoli. 1. ad Corr, vbi ait, Ceteris ego dico non do minus. Si quis frater vxorem habet infidelem, & haec consentiat habitare cum illo, non dimittat illam, Et si qua mulier virum habet infidelem, & hic consentit habi tare cum illa, non dimittat virum: Sanctificatur enim vir, &c. Ex quo patet, quod ista conclusio aperte repugnat consilio ipsius Apostoli.

2 Praeterea, Christus in Euangelio prohibet dimitti vxorem, nisi causa fornicationis: Sed possibile est mulierem infidelem non esse fornicatricem: igitur talem non potest licite vir fidelis dimittere

Praeterea, dato, quod vir fidelis possit vxorem infidelem dimittere, tamen non videtur, quod possit aliam ducere, cum vinculum matrimonii, sit indissolubile¬

Ad primum dicendum, quod obseruatio illius consilii, tem pore aposto expediebat fidelibus, pro nunc auti non expedit, & ideo ecclesia oppositum illius consilili aliquo modo videtur precipere. 28. q.i dicens, Non potest infidelis in eius coniunctione manere, quae iam in fi dem Christianam translata est. Ad cuius intellectum est aduertendum, quod secundum triplicem statum ecclesiae, triplex fuit iudicium de dimittendo coniugem infidelem: Nam in principio, nec ludaei, nec Oentiles fuerunt obstinati, quin immo quasi quotidie multi, tam Qenties, quam iudaei conuertebantur ad Christum, propter Apostolorum praedicationem, & miraculorum operatio nem. Et ideo pro tunc consuluit Apostolus, tam iudaeis, quam Qentilibus, vt fidelis non discederet ab infideli, i pter spem conuersionis ipsius infidelis ab ipso fideli: In suceessu uero temporis, iudaei fuerunt obstinati in sua ma litia. & non Centiles, & ideo consilium fuit circa tepora Constantini lmperatoris, vt in casu predicto, coniux fide lis maneret cum infideli de natione iudeorum, Nunc au tem, in istis temporibus, non solum iudaei: verum etiam Sentiles, ut plurimum, sunt obstinati, & hoc quantum ad saracenos, propter peruersas leges ipsius Maumetis, & ideo pro nunc expedit, ut fidelis ab infideli, siue sit Sen tilis, siue iudeus, citius separetur,

Ad secundum dicendum, quod licet infidelitas non sit fornicatio corporalis, tamen est fornicatio spiritualis, quia in vera fide desponsantur Deo animae bumanae. lu xta quod dixit beata Agnes, Anulo fidei suae subarrauit me dominus meus Tesus Christus: Propter quod om nis anima infidelis, quasi fornicando, recedit a vero suo sponso domino Tesu Christo, & per consequens, a fideli coniuge, qui fide, & amore vnitur Christo infidelis merito separatur. Et hinc est, quod plures prophetarum ani mam infidelem describunt, per modum meretricis adul terae, quae recessit a legitimo suo uiro.

Ad tertium dicendum, quod in tribus casib. pont aliam ducere. Quorum primus est, si infidelis non vult cohabi tare fideli, Secundus, si vult cohabitare tamen non sine blasphemia creatoris Tertius, si sine blasphemia creato ris, tamen non sine scandalo coniugis, puta ipsum coniu nem trahendo ad aliquod mortale peccatum. Et ista ess determinatio Innocentii tertum, extra de diuor capitulo quanto. vbi sic ait, Si enim alter infidelium coniugum ad fidem catholicam conuertatur, altero, vel nullo modo, vel non sine blasphemia diuini nominis, vel vt eum per trahat ad mortale peccatum, ei cohabitare volente, ad secunda, si voluerit, vota transibit.

Ad probationem dicendum, quod vinculum matrimonii infidelium coniugum, non est simpliciter indissolubile: & ideo post verba praedicta subdit Innocentius, nam & si matrimonium verum inter infideles existat, non tamen est ratum.

ARTICVLVS III Quid sit consanguinitas, &d de diuersitate suorum graduum.

QVANTVM ad tertium articulum sciendum, quod consanguinitas communiter diffinitur sic. Consanguinitas est vinculum personarum, ab eodem stipite descendentium, carnali propagatione contractum. Sti- pes, hic appellatur persona, a qua tamquam a proximo vno principio hi, qui sunt consanguinei, processerunt. Li nea vero consanguinitatis est ordo huiusmodi personarum, secundum determinatos gradus ab inuicem distan tium. Huiusmodi autem ordo potest tripliciter accipi, scilicet, in altum, in profundum, & in latum. Et secudum hoc, tres dicuntur lineae consanguinitatis, scilicet, ascen dens, descendens, & transuersalis. In linea ascendente, primum gradum faciunt pater, & mater. Secundum gra dum, auus, & auia. Tertium, proauus, & proauia Quartum, attauus, & attauia. In linea descendente, primum gradum faciunt filius, & filia. Secundum, nepos, & netis. Tertium, pronepos, & proneptis Quartum, abne pos & abneptis. In linea vero transuersali, primum gradum faciunt duo fratres, seu duae sorores, seu frater, & so ror Secundum, filij duorum fratrum, qui dicuntur fratrueles; vel filij duarum sororum, qui dicuntur consobrini Tertium, nepotes duorum fratrum, vel duarum soro rum, vel fratris, & sororis. Quartum, pronepotes eorum Est etiam hic aduertendum, quod in linea transuersali, quoto gradu personae distant a stipite, toto gradu distant inter se. Et si vna personarum magis, quam alia distat a stipite, tunc distantia huiusmodi personatum debet ac cipi secundum distantiam remotioris personae. verbi gratia: Duorum fratrum nepotes distant a patre illorum ratrum in tertio gradu: ideo distant inter se in tertio gra du: Sed nepos vnius fratris, & pronepos alterius fratris, distant inter se in quarto gradu: eo quod pronepos alterius fratris distat a stipite, scilicet a patre illorum fratrum, in quarto gradu¬

ARTICVL V S IIIT Vsque ad quotum gradum impediatur matrimonum tam fidelium, quam infidelium

QVANTVM ad quartum articulum pono duas con clusiones. Vnam, circa matrimonium fidelium; Aliam, circa matrimonium infidelium

Prima est, quod fideles prohibentur contrahere matri monium vsque ad quartum gradum consanguinitatis inclusiuae, & hoc pro tanto, quia vsque ad illum gradum du¬ rat ex propinquitate naturali inter homines amicitia; gitur non est necesse infra illum gradum homines contrahere soedus amicitiae mediante matrimonio. Ista con clusio determinata est per generale concilium extra de consanguinitate, & affinitate, capit non debet. vbi Inno centius Papa sic ait, Prohibitio quoque copulae coniuga lis quartum consanguinitatis, & affinitatis gradum de tetero non excedat: quia in vlterioribus gradibus iam non potest absque graui dispendio huiusmodi prohibitio generaliter obseruari Et circa finem eiusdem cap. sic con cludit: Cum ergo iam vsque ad quartum gradum prohibitio coniugalis copulae sit restricta, ea ita volumus esse perpetuam, non obstantibus constitutionibus super hoc dudum editis, vel ab aliis, vel a nobis, vt si quis contra rohibitionem huiusmodi praesumpserit copulari, nulla longinquitate desendatur annorum, cum diuturnitas ten poris non minuat peccatum, sed augeat, tantoque sunt grauiora crimina, quanto diutius infelicem animam de tinent alligatam. Ex quo patet, quod per istud statutum concilii generalis tolluntur tres gradus prohibitionis; quia secundum antiqua iura non licuit alicui contrahere matrimonium infra septimum gradum consanguinitatis, vt patet 3 5. quest. 5. c. ad sedem

Conclusio secunda est, quod homines non baptixati extra christianam fidem degentes, possunt contrahere verum matrimonium infra gradum christianis prohibitum,

Quia tales, vel sunt ludaei innitentis legi a domino datae per Movsen, vel sunt Qentiles innitentes legi natu tae. Si sunt ludaei, tunc possunt contrahere in tertio, & quarto gradu, vt patet in Leuit. vbi solum per legem ipsis latam, prohibentur in primo, & secundo gradu, Si gentiles, solummodo innitentes legi naturae, tunc verum matrimonium contrahunt in secundo gradu: Quia quamuis lex positua scripta hoc prohibeat tamen lex naturae hoc non videtur prohibere, quod bene patuit in anti quis patribus, qui legem Mosaicam praecesserunt: nam Sara vxor Abraam, fuit soror sua ex parte patris, & LVa vxor lacob fuit consobrina sua, cum fuerit filia Laban, qui fuit frater Rebeccae, matris ipsius lacob

2 Praeterea, si ludaei, vel Qentiles infra praedictos gra dus non haberent verum matrimonium, tunc posito, quod aliqui, infra predictos gradus copulati, ad fidem christia nam conuerterentur, ecclesia non pateretur eos manere coniunctos: Sed consequens est falsum: ergo & antecedens Consequentia patet: quia in his, qui ad fidem conuertuntur, ecclesia non patitur adulterina coniugia: Sed falsitas consequentis euidenter habetur extra de conanguinitate, & affinitate, cap de infidelibus, vbi dicit In nocentius, quod matrimonium, secundum legem veterem, infra gradum consanguinitatis contractum, post batismum non est separandum. Et idem patet extra de di uortiis cap gaudemus, & cap is, qui ecclesiam suam.

Ad argumentum principale dicendum, quod minor non est vera: quia infidelitas per se sumpta non impedit matrimonium sed solum per accidens, puta ratione diparitatis in cultu. Etiam consanguinitas in gradibus praedictis, non impedit matrimonium per se, vel secundum se, sed solum ratione statuti ecclesiae, vel legis Mosavcae: nam, secundum legem naturae, proles non prohibetur contrahere, nisi cum stipite, sicut dicunt aliqui magni doctores: quia contra omne dictamen rectae rationis sem per fuit, quod filia esset vxor patris, vel filius esset maritus matris: Et ideo filiae Lot peccauerunt contra legem naturae, quando patri suo inebriato se supposuerunt: Sed Abraam non peccauit, quando sororem suam in vxorem duxit: Non enim peccauit contra legem scriptam: quia nondum erat lex scripta, quae hoc postea prohibuit, vt atet in Teuit. Nec etiam aliquo modo putandum esti quod vir tantae perfectionis contra legem naturae pecca uerit, quod tamen vtique secisset, si acciperet sororem n vxorem contra legem naturae fecisset: quia sicut ipsemet fatetur, cara, vxor sua, fuit soror sua, filia patris sui.