Quaestio 1

Questio 1. An ordo sit sacramentum.

VTRVM ordo sit sacramentum.

Et videtur, quod non Quia ordo vere reperitur in Angelis: ergo ordo non est sacramentum. Antecedens patet ex dictis lib. 2 dist. 9. Consequentia probatur: quia illud non est sacramentum, quod vere reperitur in eo, in quo non reperitur sacra mentum: Sed in Angelis non reperitur sacramentum, quod patet: quia ipsi non sunt ciues Ecclessae militantis; sed potius triumphantis: recipere autem sacramenta, so lum conuenit degentibus in Ecclesia militante

Contra, illud est vere sacramentum, mediante quo cetera sacramenta conficiuntur, & dispensantur, sacramentum ordinis est huiusmodi: maior patet, quia pro pter quod vnumquodque tale, & ipsum magis. vt dici tur i poster. Minor etiam patet, quia habens ordinem sacerdotalem conficit Eucharistiam, & ipsam, ac ceter. sacramenta dispensat. ic primo videndum est de ord ne quantum ad suam diffinitionem, & quidditatem. Secundo, quantum ad suam distinctionem, & pluralita tem Tertio, quantum ad suam actionem, & virtuosita tem. Et quarto, quantum ad suam perfectionem, & di gnitatem.

RESOLVTIO. Licet ordo non in natur alibus solum, uerum in ecclesiacticis etiam reperiatur. Ecclesi asticus tamen ordo nil aliud est, quam signa culum quoddam seu sacrum quiddam, quo spiritualis facultas siuae officium traditur ordinato. Vude proprie loquenao septer ab Ecclesia enumerantur ordines, quamiis nonem a quibus dam satis communit er ffatuantur.

ARTICVLVS 1. De ordine quantum ad suam diffinitionem. & quidditatem

QVANTVM ad primum artic. sciendum, quod quaestio quid est praesupponit questionem si est vt patet: posteri: ideo sic est procedendum. Primo enim videbitur, an ordo, de quo ad praesens loquimur sit aliquid. Secundo, quid sit. Tertio ex his videbitus de principali quaesito, scilicet vtrum ordo sit sacramen tum. Et iuxta haec tria puncta pono tres conclusiones

Prima est, quod non solum in rebus naturalibus, de quibus locuti sunt philosophi: verum etiam in rebu; Eclesiasticis, de quibus loquuntur theologi, vere est da re ordinem

Quia vbicunque est dare multitudinem diuerso. gradus potestans, & dignitatis includentem, ibi est dare ordinem: sed in sancta Dei Ecclesia est dare huiusmod multitudinem. Maior patet, quia huiusmodi graduali diuerstas dignitatis, & potestatis non potest esse sin ordine. Minor probatur, quia, sicut patet ex dictis in prae cedentibus distinctionibus, in Ecclesia est dare eum, qui ex officio potest baptixare, & subditis poenitentias salutares iniungere, corpus Christi consecrare, v alteri mini strare, & sic de multis aliis actibus hierarchicis, de qui bus dictum est superius

2 Praeterea, quandocuque aliquid mediat inter duo extrema, si ordo reperitur in vtroque extremo, tunc etiam inuenitur ordo in medio: sed status ecclesiae tenet medium inter statum naturae, & statum gloriae, & tam in sta tu naturae, quam in statu gloriae res sunt ordinatae: ergo res ecclesiae non carebunt ordine. Maior patet ex eo. quod medium sapiat naturam extremorum. Minor patet, quantum ad primam partem: quia status ecclesiae est infra statum gloriae, & super statum naturae. Quod auti in istis extremis sit ordo, patet primo de statu gloriae; quia pertinentia ad statum gloriae sunt sempiterna: in sempiternis autem tantus est ordo, quod in eis nihil accidit fortuite, vel ex casu, vt patet per commentato. 12. metaphisicae. Vnde illa vita gloriae de seipsa loquens, me rito dicere potest illud. Ab aeterno ordinata sum, & ex antiquis, antequam terra fieret. Patet etiam de statu na turae, de quo loquens Arist. 2 met ait, quod primum bonum, post bonum ducis, est bonum ordinis

3 Praeterea, vbicunque est multitudo sine confusione, ibi est ordo: sed in rebus ecclesiasticis est multitudo. sine confusione Maior patet: quia ad oppositum praedicati sequitur oppositum subiecti: Nam in quacunque mul titudine non est ordo, ibi necessario videtur esse confusio: Et ideo communiter consueuit dici, vbi multitudo ibi confusio. Quod prouerbium isto modo verum est, si sine ordine ponitur multitudo Minor etiam patet: quia quanto director multitudinis est magis sapiens, tant minus in huiusmodi multitudine accidit de confusione, sed multitudinem ecclesiasticam sons sapientiae verbum Dei in excelsis primo per seipsum immediate dire xit, quando iuxta vaticinium Daruch Prophetae in terris, visus est, & cum hominibus conuersatus est. Postea Vicarium constituit, scilicet D. Petrum, & spiritum sanctum, qui est spiritus sapientiae, & intellectus, misit ad perfecte dirigendum tam vicarium constitutum, quam subiectum sibi populum, ergo &c

Praeterea, quae a Deo sunt, ordinata sunt, vt ait Apo stolus. Sed, vt patet ex iam dictis, ecclesia, quae est congregatio fidelium, singulariter est a Deo: ergo &c. IForte dicetur; illud, quod repugnat libertati, hoc non debet poni in ecclesia Dei: sed ordo repugnat libes tati: ergo &c. Maior est nota, quia vbi spiritus Domini, ibi libertas, sicut ait Apostolus, sed multitudo fidelium dirigitur spiritu sancto, sicut iam dictum est, ergo quiequid repugnat libertati, hoc non debet poni in ecclesia Dei. Probatur minor, quia ordo ecclesiasticus non potest esse sine praelatione, & subiectione: sed vbi est subie ctio, ibi non est libertas, ergo videtur, quod ordo repugnet libertati

Et confirmatur, quia non magis debet admitti in statu gratiae, quod repugnat libertati, quam in statu innocentiae: sed in statu innocentiae propter libertatem illius status nulla fuit subiectio, nec per consequens ordo, er- go nec in statu gratiae, qui est status ecclesiae, subiectio, vel ordo poni debet. Maior patet, quia in statu gratiae, se cundum Apostolum, filii sumus non ancillae, sed libers ea libertate, qua liberauit nos Christus. Cum igitur Christus met. dicat in fuang. si filius vos liberauerit, uere liberi eritis, sequitur, quod homines in statu gratiae a filio liberati vitare debent omne repugnams libertati non minus, quam in statu innocentiae Minor etiam patet per Deatum oreg. super illo verbo. Dominamini piscibus maris, & volatilibus celi, vbi sic ait, Mon dicit dominamini hominibus, sed piscibus, quia contra naturam hominis primo institutam est, vt homo homini vellet dominat

Ad primum nego minorem Ad probationem, cum dicitur, quod vbi est subiectio, ibi non libertas, dicendum, quod duplex est subiectio; vna, quae non potest esse sine peccato, alia, quae nullum implicat peccatum, sed potius auget vitae meritum. Modo licet prima subiectio non possit stare cum libertate spiritus, quae est a spiritu sancto, de qua libertate ad prae sens loquimur, quia implicat oppositam seruitutem: nam, qui facit peccatum, seruus est peccati, sicut ait Saluator. tamen subiectio secundo modo dicta, non repugnat hay usmodi libertati: quia etiam de hac libertate loquens D. Petrus ait, Serui subditi estote Dominis vestris, non tantum bonis, & modestis, sed etiam discolis. Quando autem licet seruo discedere a Domino suo ratione liber tatis ecclesiae, seu fidei, dixi lib. 2. distinct. 24. artic. 4. inquisitione :

Etiam potest distingui de eo, qui praeest subiectis sibi populis, quia vel praeest per modum mercenatum solum quaerendo suam vtilitatem, & non subditorum salutem: vel per modum veri pastoris principaliter intendendo subditorum salutem. Modo dato, quod subiici ei, qui praeest primo modo deroget libertati: tamen secundo modo subiici non derogat, sed magis promouet liberta tem spiritus, quae ducit ad salutem: cum ergo secundo mo do debeat esse praelatio in ecclesia, & non primo modo iuxta verbum Saluatoris, qui ait, bonus pastor animam suam ponit pro ouibus suis: ideo nec subiectio, nec per consequens ordo, repugnat ecclesiasticae libertati

Ad secundum nego minorem. Ad probationem patet per ea, quae dixi lib. 2. dist. 44. art. 2. inquisitione.

Notanter etiam dicit Ore. vt homo homini vellet dominari: quia nec tale velle etiam debet esse in praelatis ecclesiae: Nam qui volunt dominari; illi affecti dominio quaerunt, quae sua sunt, non quae lesu Christi; nec quaerunt subditorum salutem, sed suam vtilitatem, & honorem Ideo suadet Apostolus ad ceb. quod nullus sumat ho norem, nisi qui vocatur a Domino tamquam Aaron.

Forte dices, quod idem Apostolus ait, qui Episcopatum desiderat, bonum opus desiderat: ergo videtur, quod homo possit velle dominari ecclesiastica platura sine peccato

Dicendum, quod, sicut hic in tex. dicit Magister, Episcopatus est nomen officii, & dignitatis: igitur quamuis nullus debeat desiderare episcopatum ratione dignita tis, qua praesit aliis hominibus: quia hoc praecise intendi do non potest transire sine peccato: tamen licite potest desiderare episcopatum ratione officui, quo prosit alii hominibus, se, & sua pro ipsis impendendo in necessitatis articulo: Et ideo neganda est consequentia: quia secu dum formam consequentiae sic desiderans episcopatum non desideraret ratione officii, quo prodesset, sed potius ratione dignitatis, qua praeesset.

Conclusio secunda est, quod loquendo de diffinitione, & quidditate ipsius ecclesiastici ordinis, dicere possu mus cum Magistro hic inlittera, quod ordo est signaculum quoddam, id est sacrum quiddam, quo spiritualis potestas traditur ordinato, & officium. Eandem etiam descriptionem ponit Hug. de 8. vic & satis rationabilis es se videtur: Describitur enim hic ordo, quantum ad actu exteriorem, cum dicitur, signaculum, & quantum ad ef fectum interiorem, cum dicitur, spiritualis potestas; & quantum ad illius potestatis subiectum, cum dicitur, o dinato; & quantum ad eiusdem potestatis executionem cum vltimo additur, & officium.

1 Forte dicetur, cum sacramentum sit res manens, & actus exterior ipsius ordinantis sit trasiens: igitur ordo qui est sacramentum, non potest esse signaculum, accipiendo signaculum pro actu exteriori. Da oppositum; tunc manens erit transiens, & per consequens manens & non manens, quod est contradictio.

2 Praeterea, secundum lsi in li¬ de officiis, officium est congruus actus cuiuslibet persone secundum statuta pro triae: sed malus non habet congruum actum: ergo si offitium est de ratione ordinis, tunc nullus malus posset re tipere ordinem, quod est simpliciter falsum.

Ad primum dicendum, quod consequentia non valet. Ad probationem dico, quod quando episcopus confert sacramentum ordinis, est ibi tria considerare. Vnum, quod est sacramentu tantum; Aliud, quod est res sacramenti tamtum, tertium, quod est vtruque simul, scilicet sacramentum, & res sacramenti; nam illud, quod agitur extrinsecus per episc. est sacramentum tantum: quia est sacrae rei signum. s characteris, & gratiae a Deo infusae, sed gratia ipsa, quae nfunditur a Deo, supposito, quod ille, qui ordinatur, non ponat obice, est res sacramenti tantum: quia ita se habet per modum significati, quod non habet rationem signi, nec per consequens sacramenti: quia esse signum est de ratione intrinseca sacramenti, sed character est simul sacramentum, & res sacramenti. Est enim sacramentum respectu gratiae, quam significat, & aliquo modo dispositiue causat. & est res sacramenti respectu eius, quod extrinsecus geritur, quod est sactamentum tantum, quia ab illo signif catur, & aliquo me do causatur Et ex his patet, quod or- do, vt est sacramentum tantum, transit, & non manet in se formaliter, licet maneat aliquo modo in suo effectu, scilicet in charactere, qui dicitur res, & sacramentum, cuius est causa non solum significatiua, sed etiam aliquo modo dispositiua. Ex quo etiam apparet, quod non sequitur ex praedictis, transiens esse manes, vel manes non esse manes Ad secundum dicendum, quod officium dicitur actus congruus non in ordine ad subiectum, sed in ordine ad finem: quamuis ergo aliquis sit peccator, dum ordinatur ab episcopo, tamen vere recipit ordinem, quia recipit potestatem eliciendi actum congruum respectu finis, ad quem ordinatur, licet huiusmodi actus non sit congruus in ordine ad subiectum, a quo elicitur.

Conclusio3 est, quod ordo vere est sacramentum, quia cui vere conuenit diffinitio sacramenti, illud vere est sactamentum, sed ordini vere conuenit haec diffinitio sacramenti, qua dicebatur circa principium istius 4. libus sacramentum est inuisibilis gratiae visibile signum, seu uisibilis forma, ita vt eius similitudinem gerat, & causa existat. Et loquor hic de ordine, prout accipitur pro actu ex teriori, quem exercet Episc. circa eu, qui ordinatur: quia vt Sic, est visibilis forma, seu signum inuisibilis gratiae, quam Deus infundit animae illius, qui ordinatur. Si quis autm voluerit hanc diffinitionem characteri conuenire, qui est res, a sacramentum, tunc vbi in hac diffinitione poni tur visibilis forma, ibi debet poni inuisibilis forma, quia character videri non potest oculo corporali.

ARTICVLV SII. De ordine quantum ad suam distinctionem. G plur alitatem.

VANTVM ad secundum art, pono duas concluiones

Prima est, quod proprie loquendo de ordine eccleSiastico, tunc sunt 7. ordines, quorum primus origine, licet non dignitate, est ordo hostiarii, secundus ordo Lectoris, tertius Exorcistae, quartus Acolithi, quintus Subdiaconi, sextus Diaconi, septimus Sacerdotis, seu Praesbyteri. Istorum vocabulorum expositio, & impositionis ratio habetur ab ISi. ethic 7. Et ita complete recitantur verba ISi. hic per Magistrum in littera, quod non est necesse de his per me hic fieri mentionem bufficientia etiam istorum ordinum Sic haberi potest Omnes enim gradus ecclesiastici ordinis ordinantur id sacramentum altaris, quod dicitur sacramentum vnionis, quia fideles illo sacramento vniuntur Domino lesu Christo. Ad quam vnionem duo requiruntur. Primo, Christi ad nos approximatio, quae fit per sactamenti eucharistiae consecrationem, & ad istum actum deseruiunt tres sacri ordines, scilicet Praesbvteratus, Diaconatus, & Subdiaconatus: Quia Subdiaconus materiam preparat. parando calicem cum vino, & aqua, & patenam cum hostia consecranda. haec autem Sic parata offert. Diaconus Sacerdoti: Sacerdos autem haec accipiens a Diacono offert ipsi Deo, & consecrat diuinorum verborum ministerio. Secundo ad vnionem praedictam requiritur, vt nos Christo incorporemur, & hoc maxime fieri potest per istius sacramenti deuotam & debi¬ tam comestionem quia iste cibus conuertit manducante in seipsum, vt apparet ex his, quae dixi di 12 q4. art. 2. Et istud satis insinuat dominus lesus Christus di. Qui man ducat meam carnem, & bibit meum sancuinem, in mi nanet, & ego in eo. Ad hoc autem, vt ista manducatio ordinate fiat, deseruiunt quattuor alii ordines, qui dici tur ordines minores. Huuamur enim ad huiusmodi sa cramenti dignam perceptionem, vno modo, per remo tionem prohibentis; alio modo, per collationem dispo nentis Primum fit dupliciter vno modo, repeslendo ho stes visibiles, & ad hoc deseruit hostiarius, qui custodiens portam ecclesiae sollerter antiquitus obseruabat, ne aliquis infidelis intraret ecclesiam, quando missa cele bra batur, ne per eorum tumultum, & irrisionem im pediremn tur fideles, qui recipere debebant sacram communionem Alio modo, expellendo hostes inuisibiles, scilicet de mones; & ad hoc deseruit exorcista, cuius officium est fa cere coniurationes, vt demones ab hominibus exeant, quos quandoque vexare consuescunt. Si iuuamur per collationem disponentis, hoc fit dupliciter: quia ve huiusmodi disposito valet ad intellectus informationem & ad hoc deseruit lector, cuius est legere prophetias; ve ad affectus inflammationem, & ad hoc deseruit acolythus, cuius officium est accendere candelas tepore, quo legitur euangelium, & eleuatur satramentum.

Sed contra praedicta potest argui sic. Si 7. sunt ordines ecclesiastici, cum quilibet ordinum sit sactamentum, se quitur, quod in ecclesia Dei non sint tantum 7. sacramenta, sicut dictum est a principio istius li sed erunt 15. sacramenta, puta 7. sacramenta ordinis, & sex alia sacramenta

Praeterea, si dicitur, quod isti. 7. ordines sint vnum sacramentum tantum, tunc huic dicto obuiat quaedam opinio, quae ponit, quod quamuis isti 7. ordines sint vnum sacramentum vnitate generis; tamen non sunt vnum sa eramentum vnitate speciei. 1. quia prima diuisio sacramenti, quae d iuiditur in 7. sacramenta, non est in specie specialissimas: & ideo quamuis ordo sit vnum membrum illius primariae diuisionis, qua sacrame ntum diuiditur in 7. sacramenta:tamen sacramentum ordinis potest vlterius diuidi in quaedam contenta sub ipso Secundum isti igitur opinionem videtur esse dicendum, quod 7. ordines sint 7. sacramenta specie differentia. Et licet istud ipsi non probent aliquibus rationibus: tamen pro ista parte possum arguere sic

2 Non est possibile multiplicari inferius, nisi multiplicetur superius, quod essentialiter praedicatur de tal inferiori: sed sactamentum praedicatur de ecclesiastico ordine essentialiter, tamquam superius de inferiori: er go multiplicato ordine penes numerum septenarium uxta eundem numerum multiplicabitur ordinis sacramentum.

3 Praeterea, quando diuiditur ordo, qui est sacramen tum, in 7. ordines, aut illa diuisio est in partes integrales, aut in partes subiectiuas. Non potest dari primum: quia totum diuisum non praedicatur de aliqua sua parte integrali, maxime quando partes sunt dissimiles, & eterogeneae: ergo dabitur secundum, & per consequenhabetur intentum quia partes subiectiuae non solun recipiunt in plurali praedicationem generis propinqui, verum etiam generis remoti: homo enim, & asinus non solum sunt plura animalia, sed etiam sunt plura corpora. Sic illa, in quae diuiditur ordo, non solum sunt 7. ordines, verum etiam sunt7 sacramenta, cum sacramentum sit genus eorum remotum

Praeterea, his 7. ordinibus respondent 7. distincti cha racteres: ergo hi. 7. ordines sunt7 distincta sacramenta. Antecedens communiter conceditur, & patebit in sequenti arti Sed consequentia videtur esse nota secundum istos: quia non videtur, quod ratione vnius sactamenti imprimantur diuersi characteres specie differentes.

Praeterea, contra conclusionem in se est quaedam opinio, quae ponit, quod episcopatus, & psalmistatus, sint duo ordines ecclesiastici, & sic erunt o. ordines, & non solum7. sicut dicit praedicta conclusio: Quod enim epist opatus sit ordo, habetur in decre: distinct. 21. cap cleros. Etiam hoc ponit lsid. 2 etvm. Quod auten psalmistatus sit ordo, probatur per hoc: quia non ess minoris dignitatis canere psalmos, qui sunt nobilissima prophetiae, quam legere ceteras prophetias: Sed lectoratus est ordo conueniens ei, qui legit alias prophetias ergo & psalmistatus. Et confirmatur: quia psalmista com utatur inter ordinatos ordine ecclesi astico distinct. 2i. cap. cleros.

4 Praeterea, signatio, qua per episcopum datur prima tonsura, videtur esse ordo: ergo non solum sunt 7. on dines consequentia patet: probatur antecedens: quia nu lus debet gaudere priuilegio clericali, inisi sit ordinatus, vel hab eat aliquem ordinem: sed quilibet habens coronam ab episcopo gaudet priuilegio clericali.

7 Praeterea, arguunt quidam alij, quod veri ordines. ecclesiastici sint pauciores, quam 7. quia non legitur, quod in primitiua ecclesia fuerint plures ordines, quam tres scilicet episcopatus, praesbvteratus, & diaconatus: ergo s plures essent ordines, tunc ordo ecclesiasticus tempori us Apostolorum fuisset diminutus

3 Praeterea, b. Dyoni in de ecclesi. Hierarc. distinguit solum tres ordines ecclesiasticos, secundum tres actus hierarchicos, qui sunt, purgare, illuminare, & per- ficere, ad quos perficiendos ordines in ecclesia Dei ponuntur

Ad primum dicendum, quod licet sint 7. ordines: ta men sacramentum ordinis est tantum vnum. Et quando dicit illa opinio, qued sacramentum non diuiditur in 7. sacramenta, tamuuam in species specialissimas, nego. quia isti 7. ordines, ratione vnius finis, ad quem ordinan tur, suur vnum sacramentum Finis autem iste est, vt patet ex praedictis, vnire fideles Christo, mediante eucharistia, quae est sacramentum vnionis.

Ad secundum dicendum, quod maior non est vera isi fiat vniformis comparatio superioris ad inferius, & inferioris ad illa, secundum quae dicitur multiplicari, pu ta, quod sicut ipsum superius est quoddam totum vniuersale, cuius pars subiectiua est ipsum inferius; sic illud idem inferius sit quoddam totum vniuersale respectu ipsorum multiplicatorum, & illa multiplicata sint suae partes subiectiuae: Sic autem non est in proposito: nam licet sacramentum sit quoddam totum vniuersale, respo ctu huius sacramenti, quod dicitur ordortamen sactamen tum ordinis non est totum vniuersale respectu supradictorum 7. ordinum: sed potius est quoddam totum pote statiuum, respectu huiusmodi ordinum

Ad tertium dicendum, quod nec sic, nec sic, sed est di uisio totius potestatiui in suas partes potestatiuas, qua aliquo modo conuenit cum vtraque, licet proprie loquendo differat ab vtraque. Conuenit enim diuisio totius potestatiui cum diuisione totius integralis: quia sicut totum integrale resultat ex vnione partium, in quas diuiditur, sic totum potestatiuum resultat ex suis parti bus differt tamen: quia totum potestatiuum praedicatur de qualibet sua parte: sed non totum integrale. Conuenit etiam cum diuisione totius vniuersalis: quia sicut il dictum est, totum potestatiuum praedicatur de his, in quae liuiditur, quod proprie conuenit toti vniuersali. Sed in hoc differt, quia totum vniuersale aequaliter praedicatur de omnibus suis partibus: sed totum potestatiuum de vno praedicatur perfecte; de aliis autem participatiue. Vnde regalis potestas est quoddam totum potestatiuum claudens in se potestate regis, & potestate omnium regalium offi cialium: omnes enim officiales regales dicuntur posse regia potestate: & tamen regia potestas complete, & perfecte solum praedicatur de potestate regis: quia in solo rege inuenitur secundum suam rationem completam. De potestate autem Praepo siti, vel Paliui, vel cuiuscunque alterius re galis officialis praedicatur potestas regia solum participatiue, & hoc secundum magis, & minus, secundum quod vnus officialis magis participat de huiusmodi po testate, & alter minus. Sic eodem modo sacramentum or dinis licet praedicetur de quolibet ordine supradicto: tamen de solo ordine praesbvteratus praedicatur, secundum suam rationem completam: de aliis autem secundum magis, & minus, secundum quam vnus ordo magis appropinquat ad ordinem praesbvteratus, & alter minus Ex quo etiam patet: quia licet totum potestatiuum habeat multas partes: ipsum tamen secundum se est vnum vna est enim regia potestas, licet modo praedicto habeat plures partes. Et ideo licet sint plures ordines, qui sunt partes potestatiur huius sacramenti: tamen sacramentum ordinis est vnum sacramentum, & non plura satramenta

Ad quartum nego consequentiam. Ad prob ationem dicendum, quod quando vnum sactamentum habet diuersos gradus, tunc ex talis sacramenti collatione secundum diuersos suos gradus pote runt conferri diuersi characteres: & ideo per sactamen tum ordinis, non obstante quod sit vnum, possunt conferri 7 characteres, si confertur secundum omnes suos gradus: eo quod7 habeat gradus, secundum quod in suo esse completo claudit in se 7. ordines, ex quibus result at tamquam vnum totum potestatiuum ex suis partibus.

Ad quintum dicendum, quod episcopatus non est non men ordinis, sed dignitatis.

Ad probationem dicendum, quod auctoritas decreti, ac etiam lsi loquitur large de ordine, prout se extendit ad nomen significans officium, & dignitatem. Etiam psalmistatus non est, proprie loquendo, nomen ordinis sed officii: Accipitur enim quandoque psalmista pro car fore etiam, quia legere psalmos est commune lomnibus personis ad chorum spectantibus: ideo non constituit hominem in aliquo gradu speciali, ratione cuius psalmi tatus debeat dici ordo. Et per hoc patet ad primam propationem: quia ratione lectoratus constituitur homo in aliquo gradu ministerii respicientis sactamentum corpo tis, & sanguinis Christi.

Ad secundam probationem dicendum, quod decretum illud iccipit psalmistam pro cantore, & loquitur large de or- linatis, extendendo nomen ordinati ad nomen officiati.

Ad sextum nego antecedens Ad probationem nego maiorem: quia quilibet conersus approb atae religionis gaudet priuilegio clericali secundum expressam determinationem iuris: & tamen onuersus non est clericus.

Ad septimum dicendum, quod omnes 7. ordines fue runt in primitiua ecclesia, quamuis non essent ita expli nite in distinctis personis tempore Apostolorum, sicut berunt poste a Tempore enim Apostolorum ita pauc ferunt fideles, & numerus ministrorum ecclesiae ita dininutus, quod solus diaconus suppleuit ministerium o nmum inferiorum ordinum, & per impositionem malus Apostolorum recipiebat non solum ordinem diaco latus, sed etiam omnes ordines inferiores. Sed postquam treuit ecclesia, & fideles multiplicati sunt, tunc singulis inistris singuli, & distincti ordines distincte ab episcoStribueb antur. Et sub isto sensu intelligenda sunt verTmagistri, quando haec dicit in littera, subdiaconos vero acolvthos subsequenti tempore ecclesia sibi constituit Ad octauum dicendum, quod Dion ibi nec loquitur oprie de ordinibus: quia episcopatus, vt d stinguitur ntra praesb vteratum, non est ordi;nec loquitur distin e:quia, sicut ibidem patet, sub nomine diaconi comchedit omnes inferiores ministros; nec videtur loqui se ordinibus, secundum quod sunt sactamentum, sed se undum quod ordinatur ad hicrarchicas actiones.

Conclusio secunda est, quod isti ondines licet sic se ha eant, quod semper perfectior praesupponat imperfeiorem, secundum statum ecelesiae: tamen huiusmodi rdo presuppofitonis non est simpliciter necessarius, & sentialis. Quia si ordo sacerdotalis essentialiter, & ne Sario praesupponeret alios ordines, tunc clericus reci piens ordinem sacerdotalem sine ordine precedenti, non esset sacerdos, nisi secundario sacerdos ordinaretur, cont sequentia patet, quia in his, quae essentialem habent ordinem, postetrius non potest inesse, nisi praesupposita prioris inexistentia. Sed salsitas consequentis patet, quia clericus promotus per saltum non est reordinandus, quantum ad illum ordine, quem per saltum suscepit, sed solum est supplen dum illud, quod sibi deficit de ordinibus, quos nondum suscepit, sicut declaratur extra de clerico per saltum ordinato, ctur litterae Et idem patet di. 2 c. sollicitudo. Forte contra istud dicetur, quod non est minor connexio ordinis posterioris ad priorem, quam ordinis ad b aptismum Sed quicunque reciperet ordinem, non prius recepto baptismo, ille esset reordinandus, postquam esset bapticatus: ergo quicunque recipit ordinem posteriorem, non recepto praecedenti ordine, ille videtur esse reor dinandus. Maior patet, quia character vnius ordinis habet maiorem conformitatem ad charactere alterius ordinis, quam ad characterem baptismi. Minor expresse ponitur extra de praesbvtero non baptix ato, vbi in princi pio illius tituli dicitur sic. Si quis praesbyter ordinatus comprehenderit se non esse baptixatum, baptiretur, & it erum ordinetur.

Re spondeo negando maiorem, nam baptismus est fundamentum omnium sacramentorum, vt probat. Inns: multis Sanctorum auctoritatibus extra de praes bytero non baptixato. Quod vt que verum est, loquendo de sa cramentis nouae legis, secundum quod sacramenta noua legis sunt, & ideo essentiali ordine sacramentum ordinis, quod est praecise sacramentum nouae legis, praesupponif sactamentum baptismi. Sed vnus ordo est absolute necessarium fundamentum respectu alterius.

ARTICVLVS II1 De ordine quantum ad suam actionem, C PVrtuositatem.

VANTVM ad tertium art. dicendum, quod virtuositas istius sactamenti in hoc conuenit cum ceteris sacramentis nouae legis, quia aliquo modo est cau sa gratiae, quam figurat. Septenarius enim numerus ordi num hoc sacramento comprehensorum septiformen gra tiam spiritus sancti videtur significare, seu figurare, cum igitur sacramenta nouae legis efficiant, quod figurant, ideo &c. Sed in hoc, quody characteres conferuntur ei, qui istud sactamentum complete recipit, secundum 7 suos gradus, seu ordines; virtuositas, & modus agendi istius acramenti differet a modo omnium ceterorum sacramentorum, quia in collatione cuiuscunque alterius sacra menti, vel non confertur character, vel si confertur, tan tum vnus confertur, sicut patet ex praedictis superius.

Sed contra istud sunt duae opiniones. Quarum vna po nit, quod in solo ordine sacerdotali character imprim tur. Quia character est quaedam potestas actiua, vel passiua, qua homo disponitur ad aliquod sactrum, vel sactamen tum dandum, vel recipiendum. Sed ad recipiendum passiue omne sacrum, & sacramentum sufficienter disponitur ho mo per sactamentum haptismi, illud enim est sanua ceterorum sactamentotum, sine quo nonpotestr ecipi aliquod acramentum, quia nullus potest recipere illud, respectu cuius non habet potentam receptiuam, sed non baptixatus non habet potentiam receptiuam ceterorum sactamentorum, quia talis potentia confertur in baptismo; est enim talis poten tia, vel ipse character baptism alis, vel est annexa huiu modi characteri. Ad conferendum autem actiue omne sa crum, & satramentum, quod per hominem confetri consueuiti sufficienter ascribitur, & dispoditur homo per characterem sacerdotalentergo in nullo ordine consertur charactet, nisi in ordinec sacerdotali Tamen alii ordines, vt dicunt, non sunt superflui, quia disponunt hominem ad susceptionem ordinis sacerdotalis, & sui characteris.

Alij dicunt, quod quamuis character imprimatur qui libet sacro ordine: tamen minoribus ordinibus nullun character imprimitur: quia character est quaedam spiri tualis potestas, sed potestas ordinum minorum non eis spiritualis. Maior patet: quia omne, quod recipitur it subiecto spirituali, est quid spirituale: sed character reci pitur in subiecto spirituali, puta in anima rationali. pro batur minor: quia potestas, quae datur ad exercendun opera corporalia, est corporalis, sed potestas ordinum minorum est huiusmodi: maior patet: probatio minoris; quia opus hostiarii est aperire, & claudere portas ecclehae: lectoris vocaliter legere prophetias: exorcistae opus est per coniurationes vocaliter, & corporaliter prolatas eripere hominem a corporali vexatione daemonis acoIvthi est candelas accendere, & portare Et confirmatur ista minor sic: quia cuius vsus est corporalis, ipsum est corporale: sed vsus potestatis ordinum minorum est conn poralis, vt apparet ex iam dictis: ergo &c

2 Praeterea, ordinatus secundum e ordines minores licite potest transire ad seculum, & contrahere matri monium: ergo in collatione istorum ordinum non imprimitur aliquis character Antecedens patet: quia nul lo iure acolvtus prohibetur matrimonium contrahere; nec per consequens hostiarius: lector, & exorcista prohi bentur: quia inter omnes ordines minores ordo acolythatus est dignior, & magis appropinquans ad ordinen sacrum, probatur consequentia: quia character est signum distinctiuum, & indelebile: ergo habes characterem cle ricalem semper a laicis debet esse distinctus, & per con sequens si acolvthus haberet characterem clericalem, tunc numquam liceret ei transite ad statum laicalem

Sed ista non concludunt: quia, vt patet ex praedictis; omne sacramentum, in quo non imprimitur character. est iterabile: sed nullus ordo est iterabilis circa eandem personam, vt patet in capitulis praeallegatis de eo, qui per saltum fuit promotus ergo &c

Ad motiuum primae opinionis dicendum, quod secun da pars minoris non est vera, quia ad hoc faciendum non sufficienter disponitur homo, per solum characterem sacerdotalem, ad quod requiritur disposito ceterorum ordinum: quia, vt ipsi met dicunt, aliij ordines disponunt hominem ad susceptionem characteris sacerdotalis. Pterea, si character sacerdotalis cum exclusione ceterori characterum sufficientem redderet hominem ad confe rendum omne sacramentum, tunc promotus per saltum, qui solum haberet ordinem sacerdotalem, esset sufficiens & per consequens idoneus sacramentorum dispensator Sed istud est simpliciter falsum: quia ois executio sacerdotalis officii sibi dignoscitur interdicta, vt patet di. 2.

Ad primum secundae opiniinis dicendum, quod mi- nor non est vera: quia cum actus cuiuslibet ordinis resp ciat sac ramentum Fucharistiae, vt patet ex dictis in 2.a ideo in collatione cuiuslibet ordinis confertur homini aliqua potestas spiritualis

Ad probationem dicendum, quod maior est falsa, quan do illa opera corporalia fiunt in ordine ad spiritualia, & hoc ex officio facientis: Sic autem est in proposito: quihostiarius ad hoc claudit, & aperit fores ecclesiae, vt qui digni sunt admittantur ad communionem diuinorum officiorum, & spiritualiter sacrae Fucharistiae, & vt indigni ab eisdem excludantur.

Forte dices, quod haec omnia posset facere aeque bene aliquis laicus non ordinatus, sicut hostiarius ordinatus; & ideo non requiritur, quo ad hoc, aliqua spiritualis potestas

Respondeo, quod licet alter posset istud facere, tami noc non competeret sibi ex officio, & ideo talis actus non praesupponeret in eo spiritualem potestat em: sed hostiario hoc conuenit ex proprio suo officio, & ideo in ipso praesupponit quandam spiritualem potestatem. Et eodem modo dicendum est de lectore, exorcista, & acoltho. Ad confirmationem patet per idem: quia licet illud, quod sistit im vsu corporali, non habendo huiusmodi vssi in ordine ad spirituale: tamen si vtens ex proprio officio habet, vt talem vsum ordinet ad spirituale, tunc nihil obstat, quin eius pot estas sit spiritualis: Vius euim cuius libet sacramenti exterior est corporalis: &tamen potestas sacramentalis est spiritualis.

Ad 2 nego consequentiam. Ad probationem dicendum, quod acolvthum contra hentem matrimonium manere distinctum a puris laicis potest dupliciter intelligi: vno modo extrinseco signo, puta portando elericalem coronam, alio modo intrinsece per impressionem signi, seu figurae spiritualis, quae est ipse character. Primo modo manere distinctum est in sua voluntate: quia non obstante, quod existens in minoribus ordinibus habeat vxorem legitimam: tamen si vult, potest portare coronam, & per consequens, gaudere priuilegio cleric ali secundum aliquorum regnorum consuetudinem. Vnde in Regno Franciae si clericus vxo ratus portat coronam ratione ordinis, quem suscepit prius, quam contraheret matrimonium, tunc ipse non potest conueniri in iudicio seculari. Et dato, quod ibi ci- tetur ipse, remittitur ad iudicium spirituale. Sed secundo modo manere distinctum est de necessitate: quia, siue velit, siue non velit, ipse intrinsece semper manet distinctus a puris laicis: quia dato, quod post mortem vxoris, vel de consensu adhuc viuentis, ipse velit suscipere scrum ordinem, tunc non reordinatur, quantum ad ord nes minores, quos susceperat, antequam contraheret matrimonium: tamen huiusmodi reordinatio esset netessaria, si non mansisset aliquod signum, quo intrinsece distinctus fuisset a puro laico¬

ARTICVLVS IIII Pe ordine quantum ad suam perfectionem, & dignitatem.

VANTVM ad quartum articulum dico breui ter, quod se cundum 7 ordine: supe rius numeratos; possumus notare gradus perfectionis, & digritatis in isto sacramento Nam scmper graduspostvrior dignior est priore, & per cons quens dignissimus gradus conue niens homini ratione ordinis est gradus praesbyteratus; seu status sacerdot alis.

Sed ratione officii super praesbyteralem dignitaten inueniuntur in ecclesia s. gradus singularis dignitatis quorum primum tenent Episcopi, secundum Arehiepicopi, tertium primates, quartum Patriart hae, quintun Papa, siue homanus Pontifex, a quo tota Monarchia fdelium, tamquam ab vno principe, vniuersalem & cum hot immediatam habente potestatem super omnes, & singulos fideles cuiuscunque conditionis existant, con uenientissime gubernatur.

Ad argumentum princ. dicendum, quod consequentia est falsa si satramentum vniuersaliter nepatur in con sequente de omni ordine. Si autem in consequente or- do sic restringitur, quod praecise stat pro ordine angelicae hierarchiae, tunc nihil concluditur ad propositum; quia non plus habetur ex consequentia, & eius probatione, nisi, quod ordo, qui est in angelica hierarchia, non sit sacramentum: ex hoc tamen non sequitur, quod ordo, qui est in ecclesiastica hierarchia, non sit satramen tum: quia cum signum sensibile sit de ratione sacramenti, & ordo angelicus careat huiusmodi sensibili signo; on do autem ecclesiasticus non caret huiusmodi signo: ideo

non obstante, quod ordo angelicus non sit sacramen tum: tamen ordo ecclesiasticus vere est sacra mentum eo modo, quo di ctum est in prae missis.