Quaestio 1

Quaestio 1. An in Christo sint duo supposita.

ETRVM in Christo sint duo supposita.

Et videtur quod sic. Quia in quocunque est verus Deus, verus homo, in illo sunt vere duo supposita, diuinum: s& humanum: sed Christus est verus Deus, & verus homo. Maior patet, quia sicut verus Deus vel dicit, vel implicat suppositum diuinum, sic verus homo suppositum humanum. Minorem autem tenemus ex catholica fide, cum Christus sit perfectus Deus & perfectus homo ex anima rationali & humana carne subsistens

CONTRA distincta supposita suarum proprietatum. idiomata sibi mutuo non communicant: sed idiomata Christo conuenientia secundum humanitatem predicam tur de Deo, quia dicitur Deus paisus, & mortuus, & e conuerso: ergo &c. Hic quattuor sunt videnda. Primo, vtrum suppositum, & natuia in creaturis realiter differat. Secundo de eo quod quaeritur. Et hoc quantum ad sex tam distinctionem. Tertio videndum est vtrum haec proosirio sit vera, Deus factus est homo. Et quarto, vtrum haec sit vera, Deus est homo. Et hoc quantum ad distinctionem septimam.

RESOLVTIO. Suppositum, & natura in creaturis vealiter differunt, non ta men suppositum includit in se vem aliquam intrinsece, quam nan includat natura: verum, cum in christo plura non reperiantur supposita: se naturae, catholice asserimus, Deum sactum esse hominem, hominem Deum.

ARTICVLVS 1 VANTVM ad primum primo pono hanc conlusionem, quod suppositum & natura in creaturis realiter differunt. Secundo ostendam per quid differant. Et tertio adducam oppositarum opinionum motiua, & ipsis respondebo. CONCLVSIONEM primam probo sic¬

Si in creaturis suppositum, & natura essent idem realiter, a quocunque assumeretur natura, ab eodem assumeretur suppositum consequens est falsum, vt patebit in 2 artic.

2 Praeterea, si non differrent realiter, tunc natura in abstracto praedicaretur de supposito consequens est falsum: ergo & antecedens Consequentia patet, quia sicut ista est vera, Deus pater est deitas propter identitatem realem, quae est diuinae naturae ad diuinum suppositum, sic eadem ratione haec esset vera, homo est humanitas, vel Sortes est humanitas.

3 Praeterea, in rebus creatis agens, & illud, quod est sibi ratio agendi, realiter differunt: ergo & in rebus increa tis suppositum, & natura realiter differunt Consequentia patet: quia in rebus creatis suppositum est agens; natura vero est sibi ratio agendi. Antecedens probo: quis agens est de genere causae efficientis; ratio autem agen di est de genere causae formalis; efficiens autem, & forma non coincidunt in idei numero, vt patet 2. physicorum. si enim coipciderent, tunc non essent quattuor genera causarum.

SECVNDO dico, quod suppositum creatum sic differt a natura, quod tamen non includit in se rem aliquam intrinsece, quam non includat natura: sed tantum modo modum rei, puta, modum per se essendi, quem consequitur ex hoc, quod ad esse suae actualis existentiae taliter coniungitur, quod alteri supposito in subsistendo nm innititur, quia taliter debemus suppositum ponere esse constitutum, quod ipsum sit ens per se praedicamenti sub stantiae, & tamen realiter differata natura, cuius est suppositum sed haec omnia saluamus ponendo suppositum creatum constitui per modum essendi per se sortitum ex tali coniunctione naturae ad esse actualis existentiae, quod ipsa natura alieno supposito non innitatur: ergo &c Maior patet: quia eo ipso, quod omne creatum suppositum recipit per se praedicationem substantiae, necesse est, quod sit ens per se praedicamenti substantiae, & non ens por aceidens, quod autem differat realiter a sua natura, patet ex conclusione praecedenti. Minorem probo; quia licet suppositum esset ens per accidens, si adderet rem aliqua proprie dictam super naturam, quia ex duobus existenti bus in actu non fit vnum per se, nec per consequens tale compositum esset res vnius speciei; tamen modus rei nec impedit perseitatem suae entitatis, nec trahit ipsum extr. propriam suam speciem. Patet etiam secunda pars mino ris; quia res intrinsece modum includens, realiter differt a se ipsa sumpta cum exclusione modi, Sicut materia ex tensa realiter differt a se ipsa non extensa¬

SED CONTRA primam conclusionem sunt quilam doctores, quod ponunt, quod suppositum creatum non differt realiter a natura, qua sicut se habet diffinitio naturae ad dif finitionem suppositi, sic se habet suppositum& natura, sed diff nitio naturae humanae, quod est animalitas, rationalitas, non dis fert realiter a diffinitione suppositi, quam est animal rationa le; solum. enim differunt illae diffinitiones, sicut concretum, & ab stractum; ergo nec suppositum & natura differunt realiter

2 Praeterea, si suppositum differret realiter a natura, hoc sibi competeret per additionem alicuius rei super ip sam naturam: hoc autem additum, vel esset accidens, ve modus accidentis, vel esset ipsum esse. Primum dari non potest, quia tam accidens, quam modus accidentis sunt posteriora ipso supposito, cum recipiantur in eo; posterius autem non constituit insum prius: sed ipsum consti tutum psuponit. Nec potest dari secundum: quia illud esse aus differt realiter a natura, & tunc suppositum includens vtrunque non erit ens per, se sed solum per accidens; qua includeret duo, quorum vtrunque dicit actum: aut non differt a natura, & tunc similiter non faciet suppositum differre a natura. Et confirmatur, quia suppositum commune, puta homo, abstrahit a tali esse, in sua enim diffinitione nulla fit mentio de ipso esse. igitur si suppositum particulare includeret tale esse, tunc suppositum commune non posset essentialiter predicari de supposito particulari, quod salsum est: haec enim est essentialis prae dicatio, Sortes est homo.

3 Praeterea, si suppositum vt suppositum est. Sic differt a natura, quod includit naturam, & aliquid aliud a natura tunc vel suppositum, vt suppositum est, prius habet naturam, quam illud aliud, aut ecouerso. Si primo modo, tumo praecise per se per nihil aliud erit suppositum, quam pe naturam. Si secundo modo, tunc aliquid esset in supposito, cuius natura non esset causa, quod est falsum: quia ma teria cum forma sunt causa omnium, quae fiunt in re com posita ex materia, & forma, vt patet 1. physic. er- go. &c.

4 Praeterea, quandocunque aliquid habet aliquam formam, qua est essentialiter tale, illa forma est sibi essentia liter idem, propter hoc enim homo non est essentialiter albus; quia albedo non est homini essentialiter idem: sed suppositum humanum Sic habet naturam humanam, quo est essentialiter homo, ergo humanitas crit essentialiter idem supposito humano: ergo &c.

3 Praeterea, in his quae suut per se, idem est res, & quod quid est rei, vt dicitur 7. metaph sed in his, quae sunt per se, res dicitur ipsum suppositum, quod quid est dicitur ipsa natura: ergo &c. ETS1 dicitur istis, quod Si natura, & suppositum non differrent, tunc natura in abstracto prae dicaretur de supposito. IPSI respondent, quod hoc non se quitur propter duo. Primo quia natura & supporitum differunt quantum ad modum praedicandi sepenes ab stractum, & concretum: & ideo vnum de alio non predi catur. Secundo quia natura dicitur, vt potens participare esse; suppositum vero actu participans,

OSED isti nec per praedictas rationes concludunt, nec er huiusmodi responsiones euadunt. Igitur ad primum dicendum, quod sumendo minorem vniformiter sub maiori, tunc minor est falsa, proprie n. loquendo de supposito, tunc natura sumpta in concreto non oportet, quod Sit suppositum, quia Christus est verus homo, & tamen non ha bet personam humanam, suppositum n vt suppositum est, in sua formali ratione concernit perseitatem essendi Sicut enim materia extensa, vt extensa est, non potest in telligi sine quantitate, sic suppositata, vt suppositata est nou potest intelligi sine per se esse. Et ideo diffinitio sup posit proprie dicti realiter differt a diffinitione naturae, sicut & ipsum suppositum differt a natura

Ad secundum dicendum, quod intrinsece, & de suo proprio significato suppositum super naturam addit modum per se essendi secudum actualem subsistentiam: ipum autem esse, ac etiam aliquas alias proprietates accidentales quauis in suo formali significato non includat, tamen includit ea in suo consignificato: licet enim suppositum non dicat naturam, & esse cum talibus accidentibus, dicit tamen naturam sub ipso esse, & sub talibus acc dentibs: & ideo talia necessario sunt de cointellectu suppo iti, licet non sint de principali intellectu. Et forte ex isto sensu mouetur AEgidius in suo tractatu dc compositone angelorum qu. 5. cum ait, quod si suppositum diffiniretur aliquid intraret diffinitionem suppositi, quod non intra ret diffinitionem naturae, puta esse & proprietates, sine quibus suppositum non potest intelligi. Et paucis intel ositis subdit, quod licet ista iam dicta, quae sunt extra naturam, ponerentur in diffinitione suppositi, tamen suppositum in suo significato non includeret illa, sed sup positum solum significaret naturam cum quodam modo uem natura consequitur ex hoc, quod coniuncta est ipsi esse, & aliis proprietatibus hypostaticis, sine quibus ipsa natura actu non existit. Ad formam argumenti dicendum, quod licet natura & esse sint duae res, natura tamen, & praedictus modus in natura derelictus, non sunt duae res, sed vna tantum, scilicet ipsa natura, aliter tamen se habens. Ad confirmationem dicendum, quod falso innititur fundamento, quia semper genus abstrahit a differentia constitutiua speciei, puta animal a rationali, nec vmuam talis differentia ponitur in diffinitione generis, & tamen venus praedicatur essentialiter de specle, puta, ani mal de homine, sic in proposito &c

ESTetiam aduertendum quantum ad istud proposium, quod aliter & aliter respiciunt ipsum esse natura sumpta in abstracto & natura sumpta in concreto: quam isti ap ellant suppositum comunc: & suppositum proprie dictu; quod isti appellant suppositum particulare: quia natura abstracta vt abstracta excludit ipsum esse in suo formali significato, quia distinguitur contra ipsum natura in concreto non includit ipsum esse: quia potest intelligi sinc esse actuali, nec excludit: quia ratione concretionis implicat suppositum, vel habet modum significandi ipsius suppositi, ratione cuius non repugnat sibi actualiter esse quamuis repugnet naturae abstractae, vt abstracta est. Sed ipsum suppositum particulare, puta suppositum proprie dictum in formali suo significato, includit modum praedictum sortitum ab ipso esse in suo autem consignificato includit ipsum esse. Ad propositum igitur dicedum, quod cum nutura cum inclusione modi predicti, & cum exclusione, seu non inclusione eiusdem modi non dicat aliam, & aliam rem: sed dicat eandem realiter se habentem: ideo per inclusionem talis modi non impeditur esset tialis praedicatio sui generis, & speciei de ipso supposito.

Ad tertium patet per iam dicta. Ad quartum dicendum, quod non oportet, quod forma essentialiter sit idem illi, quod dicitur tale per eam essen tialiter, & hoc per modum praedicationis, puta, quod ipsa forma praedicetur essentialiter de illo: sed sufficit quod essentialiter spectet ad ipsum, vel per modum partis essentialis, sicut anima rationalis, qua homo dicitur essentialiter rationalis: vel per modum eiusdem aliter se habentis, sicut humanitate suppositum humanum dicitur essentialiter homo.

Ad quintum dicendum, quod Arist. per ea, quae sunt por se, non intelligit quascunque substantias: sed solum substantias separatas, in quibus credidit esse non differre ab essentia, & per consequens in eis non differre suppositum a natura. Hoc autem ego secundum doctrinam, quam vt plurimum sequor, pono in solo Deo. Et ideo in solo Deo dico idem omnino esse suppositum, & naturam, in quo natura praedicatur de supposito, & abstracte sumpta, & econuerso. Et eodem modo respondendum est ad dictu Auic. qui in sua metaph ait, quod in rebus immateria libus idem est quidditas, & habens quidditatem. Etiam euasiones, quas praetendunt, friuolae esse videntur. Prima enim responsio non valet; quia licet propter alium, & alium modum praedicandi impeditur praedicatio formalis naturae de supposito, tamen ex hoc non impeditur praedicatio identica, seu per identitatem, sicut patet in diuinis, ergo &c. Nec responsio secunda valet, quia in re extra quandocunque suppositum actu participat esse, etiam ipsa natura actu participat esse: & quandocunque natura est in potentia & potentia participat esse, necessario ipsum suppositum potentia participat esse: quia in re extra fieri non potest, vt vnum istorum s. suppositum, vel natura sit in actu, & alterum in potentia: sed quadocunque vnum est in actu, & alterum est in actu, & quando vnum est in potentia & alterum.

CONTRA secundam conclusionem videntur esse dita multorum doctorum, aliter tamen & aliter. Quia vnus istorum ponit, quod suppositum in rebus materialibus dicit signatam materiam, & formam cum accidentibus, quaea natura rei realiter differunt. Quod probant per Damas: qui dicit, quod suppositum est natura cum accidentibus. Item Boethius dicit, quod in omni re creta est hoc, & hoc in Deo autem non est hoc & hoc Item Aug. dicit, quod in omni re composita aliud est habens & quod habetur: sed suppositum est habens & natura habetur. ETEx his videtur, quod secunda conclusio non possit stare pro ea parte, qua dicit, quod suppositum crea tum, non includit intrinsece aliquam rem, quam natura non includat. SED de hoc me breuiter expediendo dico, quod istam opinionem tria sequuntur inconuenientia quae doctor noster assignat in quaestione praeallegata. Dr mum est, quod suppositum non esset vnum per se: sed solum per accidens Secundum est, quod suppositum non esset per se in aliquo praedicamento. Tertium est. quod superiora praedicamenti substantiae non praedicaremtur essentialiter de suppositis eiusdem praedicamenti

Ad dictum Damas: & Boethij dicendum, quod huiusmodi auctoritates, & quaecunque ceterae consimiles his, intelligendae sunt de consignificato suppositi, & non de formali & principali significato. Auctoritas August. magis est pro me quam contra me¬

ARGVVNT insuper alij magis directe contra conclusionem, & probant, quod suppositum non potest realiter differre a natura per solum modum. Quia non pos sunt aliqua differre ab inuicem ratione nisi per aliam, & aliam rationem: ergo non possunt aliqua ab inuicem realiter differre, nisi per aliam, & aliam rem. Antecedens patet. Consequentia etiam nota est per locum a simili; quia sicut se habet differentia rationis ad rationem, sic differentia realis ad rem.

2 Praeterea, prius oportet naturam intelligi sub esse, quam intelligatur talis modus, cum huiusmodi modus causetur ex vnione naturae ad esse, & accidentia: sed natura non potest intelligi sub esse, nisi habeat rationem suppositi in se subsistentis, & esse ac accidentia sustentan tis: si ergo esse & accidentia non sunt de ratione suppositi, multo minus ille modus, qui est posterior eis, erit de ratione suppositi, ergo &c

3 Preterea, constitutum denominatur a suo formali constitutiuo: ergo si formale constitutiuum suppositi creati esset modus, tunc sicut supposita diuina dicuntu relatiua, quia relatione constituuntur: sic omnia supposita creata dicerentur modalia; quia per modos constituuntur, 4 Praeterea, iste modus aut est omnino nihil, aut est aliquid. Si omnino nihil, tunc nullius differentiae poterit esse causa, maxime inter entia positiua. Si est aliquid, aut est idem, quod natura, & tunc non facict naturam differre a seipsa. Si differt a natura, differt ab ea, vt ens ab solutum, & tunc natura cum illo modo ess t realiter composita ex duobus entibus absolutis, quod tu negas: autm respectiuum, & tunc omne creatum suppositum per taem modum formaliter constitutum esset suppositum re atiuum, & non absolutum.

3 Praeterea, iste modus vel est idem, quod natura, & tunc si natura suppositatur per modum, suppositatur per seipsam: aut est aia res a natura, & tunc suppositum ex his constitutum erit ens per accidens, quorum consequenium vtrumque negas

e Praeterea, per illud supposita formaliter constituuntur, per quod a se inuicem distiguntur: sed non possunt a binuicem distingui per modos solum, ergo oportet. huiusmodi distinctionem reduci in aliqua intrinseca principia, quae erunt entia naturae superaddita.

Preterea, quia doctor noster saepius quo ad istam materiam declarat se per exemplum superius recitatum de ex tensione materiae, & quo ad hoc tria ponit. Primo, quod lle modus, qui est extensio materiae, non differt realiter., a materia. Secundo, quod talis modus facit materiam. realiter differre a seipsa, prout non habet talem modum Tertio, quod talis extensio materiae realiter differt ab ex tensione quantitaitis.

Contra primum arguitur sic. Impossibile est, qillud, quod causatur a posteriori, sit idem cum priori: sed iste modus. causatur a quantitate, quae est posterior ipsa materia, praeupponit enim ipsam materiam, cum subiectiue recipiatur in materia: ergo talis modus non poterit esse idem cum materia

2 Praeterea, illud quod est in potentia ad aliquid, & potest stare cum opposito eius, hoc realiter differt ab illosed materia non extensa bipedali extensione, vel tripeda i, seu quacunque alia est in potentia ad eam, & actualiter stat sub priuatione sibi opposita: ergo &c

3 Preterea, quando aliqua sunt idem realiter, vno illorum corrupto, corrumpitur & alterum: sed isti modi corrumpuntur ad corruptionem formarum, de quibus caulantur, manente subiecto, cuius dicuntur nodi incorruto. ergo non sunt realiter idem cum eo, cuius sunt modi.

4 Praeterea, contra secundum arguitur sic. lllud, quod est idem aliciu, non potest esse causa distinctionis sui a seipso, quia sicut identitas non est distinctio, sic &c sed secundum te, modus iste est idem realiter cum eo, cuius est modus: ergo non potest esse causa distinctionis sui a seipso, & sic primum membrum contradicit secundo.

3 Praeterea, si talis modus est idem materiae: tunc non pot est aliquid competere materiae mediante tali modo, quod non competat materiae secundum se sumptae: ergo si materia mediante tali modo differt a seipsa, sequitur uod materia secundum se sumpta differat a seipsa, quod est impossibile¬

3 CONTRA tertium arguitur sic. Si alia esset extensio materiae, & alia quantitatis, cum trina, siue corporea sit talis extensio; qua ratione tales extensiones possent esse simul in eodem loco, eade ratione, duo corpora posent esse simul, & per consequens infinita, vt patet ex con sequentia, quam facit philosophus 2 physicorum.

Praeterea, sicut in albificando praeter albedinem for maliter dantem esse album non oportet dare aliam albedinem, sic in extendendo preter extensionem quantitatis formaliter materiam extendentis, non oportet dare iliquam aliam extensionem.

3 Preterea, si extensio materiae esset alia ab extensione quantitatis, tur: ce Deus posset materiam extensam searare ab extensione quantitatis, quia Deus potest qua: ibet rem absolutam separare a qualibet alia re absoiuta realiter ab ea differente. Falsitas autem consequentis est nota, quia videtur contradictionem implicare aliquid esse extensum sine quantitate. Deus cnm non potest supplere uicem causae formalis sormaliter inherentis, & hoc propter suam perfectionem. Istae sunt rationes diuersotum doctorum, quas pro nunc videre potui. Multas tamen tationes dimisi factas contra istos modos, vel quia non sunt contra praesens propositum vel quia magis respiciunt materiam corporis Christi, quae est tractanda in quarto libro: ideo eas ad praesens non adduxi

AD PRIMVM de supposito, & natura potest nega ri antecedens quia saepius aliqua differunt conceptibiliter siue secundum rationem, non propter aliam & aliam ra tionem: sed quia eadem ratio eis competit, alio tamen & alio modo, sicut patet in omni analogia, vbi vna & ea dem ratio conuenit vni per prius, & alteri per posterius Item eadem est diffinitio hominis & huius hominis vt dicitur t. elenchorum, & tamen planum est, quod illa edem diffinitio alio & alio modo conuenit homini, & huic

homini: quia homini conuenit primo & per se: huic autem homini ex consequenti: quia per se loquendo parti cularium nec est diffinitio, nec demonstratio vt patet i posteriorum. Potest etiam negari consequentia, maxime quando aliqua differunt realiter non sicut duae res: sed sicut vna & eadem res aliter & aliter se habens, sicut es in proposito; quia suppositum, & natura dicunt vnam & eandem rem, alio tamen modo, seu aliter se habentem: quia natura secundum se sumpta dicit illam rem cum prae cisione a modo, per se existendi: sed suppositum dicit eadem rem cum inclusione illius modi.

Ad secundum nego minorem, quia si natura non esset prius sub esse, quam haberet rationem suppositi, tunc ver bum Dei non potuisset assumere naturam humanam, nisi suppositum assumpsisset. Nam quod non est, non potest assumi: ideo illa natura prioritate naturali prius fuit sut esse, quam assumeretur.

Ad tertium dicendum, quod cum ille modus non sit aliud a natura rei: ideo suppositum debet dici naturale seu substantiale. Nec etiam reputo inconueniens, quod dicatur modale

Ad quartum dicendum, quod ille modus est idem, quo naturarhoc est nullam aliam rem dicit a re, quae est natura: tamen ratione talis modi inclusi vere variatur, & aliter se habet natura, quia cum inclusione istius modi sic nati ra habet per se esse, quod nulli alteri innititur: sed cum exclusione talis modi, vel natura non habet actualiter esse, puta natura rosae, vel alterius rei in pura potentia existentis, vel si habet actualiter esse saltem non habet por se esse: sed alteri innititur, vt patet de humana natura in Christo.

Ad quintum nego primam consequentiam: quia paternitas diuina idem est, quod deitas; & tamen natura diuina sic suppositatur supposito patris cum inclusione paternitatis, quod non suppositatur per se ipsam formaliter, sed paternitate: sic in proposito &c. Et licet non sit simile per omnia: sufficit tamen mihi ostendere formam illius consequentiae non valere

Ad sextum nego minorem. Vnde non oportet distin ctione modorum reducere in aliquam distinctionem re- rum: quae sint intrinsece, & formaliter inclusae in per se significato suppositi, vel naturae: sed sufficit eam reducere in aliqua extrinseca, quae sunt de consignificato sup positi, puta in esse, & proprietates

AD PRIMVM de extensione materiae nego maio rem: quia sicut non repugnat posteriori, quin possit affice re, & informare ipsum prius, sic non repugnat priori intrinsece affici a posteriori, & per consequens modum aliquem ab eo sortiri: quia si nihil intrinsece sortitur, tunc non magis materia afficeretur a forma, qua informaturi quam lapis a lapide, cui accumulatur. Si autem ille modus sortitus esset res alias a subiecto, cuius est modus, tumc etiam ipse talis modus ipsum subiectum informaret, & causaret alium modum, & Sic modi esset modus vsque in infinitum.

Ad secundum dicendum, quod aliquid potest esse in potentia dupliciter. Vno modo in potentia receptiua Alio modo in potentia modificatiua, quae etiam posset dici potentia entitatiua. De prima potentia concludit argumentum, non autem de secunda. Quamuis enim materia sit in potentia receptiua respectu quantitatis, a qua causatur extensio passiua, tamen respectu talis modi qui dicitur extensio passiua, materia non est in potentia receptiua: quia, vt dictum est, tunc talis modus causaret alium modum, & Sic in infinitum: sed magis respectu talis modi est in potentia modificatiua, siue in potentia entitatiua, quae est in illo modo; materia enim cum illo mo do non est aliud, quam materia vt est actu sub quantitate. Vnde eadem res isto modo potentiae est in potentiam ad se ipsam secundum alium modum essendi.

Ad tertium dicendum, quod quamuis materia sit simliciter ingenerabilis, incorruptibilis, Vt patet 1. physicorum, tamen corrupto quocunque modo materiae aliquo modo corrumpitur ipsa materia, quia aliter se habebit & corrumpitur secundum talem modum

Ad quartum dicendum, quod ipse modus proprie loquen do non est causa distinctionis: sed est ipsa res distincta, & aliter se habens, vt modificata, & non modificata sed illud a quo causatur talis modus, hoc est cam illius distinctionis

Ad quintum nego consequentiam, quia licet ille modus Sit idem materiae, tamen non est idem materiae secudum se sumptae: sed vt stat sub quantitate: & ideo non oportet, quod omne illud conueniat materiae secundum se sumpte, quod conuenit ei mediante tali modo, Sicut non oportet, quod quicquid conuenit materiae, vt actu est coniuncta quantitati, quod omne tale conueniat materiae secundum se sumptae

Ad sextum dicendum, quod necessario habemus dicere extensionem materiae esse aliam ab extensione quantitatis; quia si non, tunc partes materiae non differrent; partibus quantitatis, & per consequens vel idem esset sub lectum sui ipsius, vel partes quantitatis non essent in al quo subiecto. Quamuis autem extensio materiae Sit a lia ab extensione quantitatis; est tamen per extensionem quantitatis, seu per informationem quantitatis; ideo non occupatur plus de loco per illas duas extensiones, quam per solam extensionem quantitatis. Ad formam tamen rationis dicendo, nego consequentiam: quia quantitas per se est extensa, materia autem non est per se extensa: sed per quantitatem sibi formaliter inherentem; ideo non est maior extensio materiae & quantitatis, quam Sit sola extensio quantitatis. Vnum autem corbus non extenditur per alterum: sed quodlibet extenditur supropria quantitate: ideo ex duobus corporibus simul iuctis resultat maior extensio, quae indiget maiori locoquia duo corpora duas habent quantitates, & per consequens habent duas per se extensiones. Et ideo licet extensio quantitatis, & extensio materiae sint in eodem lo co, tamen extensiones duorum corporum naturaliter non possunt esse in eodem loco.

Ad septimum dicendum, quod quamuis non detur alia albedo, datur tamen quidam modus derelictus in subiecto, quod afficitur ex informatione albedinis: omnia e- nim quae per informationem coniunguntur, Sibi mutuo communicant suos modos.

Ad octauum nego consequentiam. Ad probationem dicendum, quod quamuis materia sit res absoluta, tamen materia extensa necessario concernit respectum ad quan titatem extendentem. Et ideo materia, vt est extensa, nequaquam ab ipsa quantitate potest separari.

ARTICLVS II Vtrum in christo sint duo supposita

QVANTVM ad secundum articulum breuiter di co, quod in Christo non sunt plura supposita realia,

Quia Si aliquod aliud suppositum esset in Christo prae ter suppositum verbi, hoc maxime esset humanum supositum, sed hoc non: ergo nullum aliud. Maior patet Minorem probo; quia illud, quod concretiue, ac etiam denominatiue de altero praedicatur, cum suppositaliter, ab ipso non distinguitur: sed ipsa humana natura de ipso filio Dei praedicatur concretiue: quia filius Dei vere dicitur homo, & denominatiue: quia vere dicitur humanatus, vel incarnatus

2 Praeterea, si in Christo essent plura supposita, humanum, scilicet, & diuinum, tunc in Christo essent plures personae. Consequens est falsum, cum hoc fuerit erro Nestorij. Consequentia patet: quia cum persona super suopositum non addat nisi solum esse rationale, siue intellectuale, ideo siue in diuina natura, quae est intellectu; lis, siue in humana, quae est rationalis ponatur suppositum necessario sequitur tale suppositum esse personam.

3 Praeterea, de ratione suppositi est per se subsistere; sec humana natura innititur subsistentiae verbi, & non subsisfit per se, vt etiam superius declaratum est: ergo &c.

SED contra istam veritatem videtur esse prima opinio inter illas tres opiniones, quas Magister recitat in littera circa istam materiam. Ponit enim illa opinio in Christo esse duo supposita: & ad hoc poterat moueri his motiuis. Quia illud, quod vere est in aliqua specie substantiae, hoc vere est aliquod suppositum illius speciei; sed Chri stus habens in se verum suppositum diuinum est vere in specie humana secundum humanitatem, ergo cum supposito diuino habet verum suppositum humanum.

2 Praeterea, si non separatur a re illud, quod est sibi mi nus proprium, nec separabitur ab ea illud, quod est sibi magis proprium: sed esse indiuiduum minus proprie conn uenit substantiae, quam esse suppositum, quia esse indiuiduum conuenit sibi, & aliis praedicamentis: sed esse supo situm conuenit solum substantiae, cum igitur esse indiuiduum non sit separatum ab humanitate Christi, ergo nec esse suppositum.

3 Praeterea, homo est nomen suppositi: sed Christu est verus homo, ergo &c.

4 Praeterea, si verbum dimitteret naturam assumptam & per solam vniuersalem influentiam conseruaret eam in esse, ille homo dimissus sibi ipsi esset verum humanum suppositum, ergo & nunc est verum humanum suppositum Consequentia patet, quia sola separatio, cum sit quid pr uatiuum, non largitur alicui suppositalem perfectionem

4 Praeterea, suppositum dicitur quasi sub alio positum sed Deus nulli creaturae substernitur, seu supponitur: ergo humana natura habebit sibi substratum sui generi suppositum.

Sed praeter alios defectus, qui ex ista opinione sequutur, ipsa sibi ipsi manifeste contradicit, quia, sicut hic patet in littera, cum hoc, quod videntur in Christo ponero duo supposita, ponunt vnam personam solam in dominc Tesu Christo, cum enim persona sit consequens, necessa rium ad per se esse, seu suppositale esse in rationali, seu in tellectuali natura, igitur ponere plura supposita, & nega re plures personas in praedictis naturis, est ponere ante cedens & negare consequens, & per consequens contra dictoria impli care.

Ad primum igitur dicendum, quod maior non est vera, nisi illa substantia sit sibi ipsi derelicta pones cursum naturalem, sed natura humana in Christo non est sibi ipsi derclicta

Ad secundum dicendum, quod maior non est vera; qui secundum istam viam esse animal magis esset separabile ab homine, quam esse bipedem. Vnde si illud; quod ess magis proprium, praesupponit necessario illud, quod es minus proprium & habet se per modum additionis ac ipsum, tunc illud, quod est minus proprium, est minus separabile, quam illud, quod dicitur magis proprium: sec esse indiuiduale est secundum naturam prius esse suppositali; indiuiduum enim est res, quae est vna numero, super hoc autem addit suppositum per se esse, ideo magiest separabile a re esse suppositale, quam esse indiuiduale¬

Ad tertium dicendum, quod homo, vt non existit po se, sic est nomen naturae, & non suppositi, nisi velimus no men suppositi extendere ad suppositum locutionis, vel ad suppositum ratione concretionis implicatum: sic enim hoc nomen homo in Christo significat suppositum verbi¬

Ad quartum dicendum, quod licet per huiusmodi searationem non daretur aliud esse ab eo, quod nunc habet, consequeretur tamen per illam separationem modum essendi, ratione cuius veram haberet rationem supposit quam ante non habebat. Sicut enim ex sola separatione partis a toto contingit, quod aliquid est suppositum per se subsistens, quod ante non fuit suppositum; quia erat suo toti insistens, sic &c

Ad quintum dicendum, quod verbum Dei sic sustentat naturam humanam, quod tamen non largitur sibi intrin sece esse suppositale, & ideo sic sustentat, quod proprie loquendo sibi supponitur.

ARTICVLVS II Vtrum haec supposito sit vera, Deus

factus est homo. VANTVM ad tertium articulum dicendum, quo secundum catholicam fidem, oportet nos concedere hanc propositionem esse veram, qua dicitur. Deus factus est homo. Quia de filio Dei domino nostro lesu Christo, qui est verus Deus, dicitur in svmbolo, Et incarnatu est de spiritu sancto, ex Maria Virgine, & homo factus est.

2 Praeterea, soan. 1. dicitur, verbum caro factum est, quod secundum August. sic debet intelligi: quia Verbum homo factum est

3 Preterea, dicit August. Talis erat illa susceptio, qua Deum faceret hominem, & hominem Deum.

Sed contra illud potest instari sic. Aquocunque veri negatur superius, de eo non potest vere affirmari inferius eo quod ad destructionem consequentis necessario sequa tur destructio antecedentis: sed moueri, seu mutari, quod ost superius ad fieri, vere negatur de Deo tam a theologis, quam a philosophis, igitur impossibile esse videtur fieri, vel factum esse vere affirmar: de Deo.

2 Praeterea, omne, quod fit necessario, est sublectum alicuius factionis, & per consequens passionis: sed Deus nullius passionis potest esse subiectum

3 Praeterea, omne, quod fit aliquo modo, perficitur tes mino formali ipsius factionis: sed Deus cum sit ab aeterno summe perfectus, non potest aliqua perfectione di nouo perfici

4 Praeterea, Deus non est factus, ergo Deus non est factus homo. Antecedens patet in svmbolo Athanasij, vbi esse factum negatur a qualibet diuina persona. Conse quentia patet per locum a superiori ad inferius negatiues Praeterea, vel Deus esset terminus illius factionis, vel subiectum. Non terminus: quia terminus factionis non praeexistit factioni; sed acquiritur per eam. Nec subiectuquia tunc realiter mutaretur.

Sed est hic aduertendum propter solutionem istorum, quod hoc participium factus, vel refertur ad totam propositionem, & sic predicta proposito est uera: quia est sensus, Deus factus est homo, id est, factum est, quod Deus sit homo. Vel refertur ad subiectum propositonis absolute: & tunc est locutio falsa, quia in Deo nullo mo do secundum se potest esse factio passiua.

Ad primum patet per iam dicta: Vel dicendum, quod in hoc differunt fieri, & mutari: quia mutari ponit significatum suum magis ex parte termini a quo: sed fieri magis ex parte termini ad quem. Vnde mutari, vel moueri proprie dicitur de subiecto ipsius motus, sed fieri dicitur de termino motus: igitur mutari non potest dici de Deo quia poneret suum significatum in Deo; sed fieri potest dici de Deo: quia non ponit suum significatum in Deo sed in termino differente a Deo.

Ad secundum dicendum, quod maior non est vera, si tali modo fit, quod factio refertur ad propositionem, & non ab subiectum.

Ad tertium dicendum eodem modo. Ad quartum nego consequentiam: quia sicut non sequitur, AEthiops non est simpliciter albus, ergo non est secundum dentes albus, sic in proposito &c. FoRre dicetur, quod fieri substantiam est fieri simpliciter, vt patet. 5. physic sed fieri hominem est fieri substantiam, ergo in predicta ratione non negatur factio secundunquid ad negationem factionis simpliciter, sed potius factio simpliciter ad negationem factionis simpliciter. Respondeo, quod quamuis fieri hominem per se existentem sit factio fimpliciter, tamen fieri hominem in supposito preexistente, vbi modum habet accidentis, est fieri secun dum quid, & sic est in proposito

Ad quintum dicendum, quod proprie loquendo, nec Deus est subiectum illius factionis, nec terminus, sed est extremum, ad quod terminus illius factionis, puta humanitas, realem habet habitudinem, cum per se non exi stat, sed a Deo assumatur.

ARTICVLVS IIII Vtrum haec propositio vera, Deus est homo.

TSVANTVM ad quartum articulum dicendum, quod CTecum secudum fidem Christus sit vnum suppositum duas habens naturas, quarum vna est simplex, scilicet diuina; & alia composita, puta humana, & quia natura sim plex praedicatur de supposito abstracte, & concrete, composita concrete, quamuis non abstracte, hinc est, quod suppositum filij Dei est Deus, & deitas, & est homo, quam uis non humanitas. Istud etiam per expositorium svllogismum conuincitur: nam hic Christus est hic homo, sumendo hominem pro indiuidua humana natura cum im plicatione suppositi diuini ratione concretionis, de qua ait Damas. quod filius Dei humanam naturam assumpsit in atomo: & hic Christus est hic Deus, sumendo Deum pro hoc supposito filij Dei: ergo hic Deus est hic homoSed contra hoc potest argui sic. Maior est vnio trium personarum in vna diuina natura, quam duarum naturarum in vna persona Christi; sed non obstante prima vnione, ista non est vera, pater est filius, ergo non obstante secunda ista non est vera, Deus est homo.

2 Praeterea, secundum philosophum 1 topicorum, om- ne praedicatum vel est essentiale non conuertibile, vt genus, vel essentiale conuertibile, vt diffinitio, vel acccidetale non conuertibile, vt accidens commune, vel accidetale conuertibile, vt proprium: Sed neutro istorum modorum homo potest praedicari de Deo, ergo nullo modo praedicatur de Deo.

3 Preterea, omne, quod praedicatur de altero, aut praedicatur de eo per se, aut per accidens: sed homo non praedicatur per se de Deo: quia omne praedicatum per se ess de omni, quamuis non econuerso, vt patet 1. posteriorum; sed homo nec praedicatur de Deo semper, nec de omni habente deitatem: nam pater non est homo, & filius quandoque non fuit homo, nec per accidens, cum homo sit vera substantia.

4 Praeterea, omne, quod praedicatur de Deo, aut est praedicatum essentiale, aut relatiuum: sed homo, vt dicitur de Deo, non est praedicatum essentiale, quia tunc esset commune tribus personis, nec relatiuum, vt de se patet: ergo &c.

3 Praeterea, omne predicatum aut est per essentiam, vi homo est animali aat per inherentiam, vt homo est albus, aut per causam, vt dies est latio Solis super terram, sed nullum tale est ibi: ergo &c.

G Praeterea, nihil commune vniuocum praedicatur de Deo & creaturis: sed hoc nomen homo vniuoce praedica tur de hoine in Christo, & in ceteris hominibs ergo &c.

Ad primum dicendum, quod quae vni, & eidem sun eadem, inter se sunt eadem, vt patet 1. priorum, & hoest intelligendum secundum quod sunt idem in tertio & ideo quia pater, & filius sunt idem in natura, & non in persona, igitur quantum ad omnia nomina naturam exprimentia de se mutuo possunt predicari, hic autem econuerso: quia Deus & homo sunt vnum in persona, & non in natura, ideo secundum omhia nomina personam implicantia, homo Christus predicatur de Deo & econuerso, non autem secundum nomina nudam naturam exprimentia.

Ad secundum dicendum, quod est predicatum essentiale non conuertibile, est enim essentiale; quia ibi praedicatur natura substantialis de supposito, in quo sustentatursed non est praedicatum conuertibile cum subiecto; immo habet se, sicut excedens & excessum ratione modi accidentalis, quem habent, eo quod humanitas, quae con crete sumpta de diuino supposito sic praedicatur, quod tamen ipsum non constituit, sed praesupponit constitutum, & ideo, sicut cum dicitur homo est albus, praedicatum & subiectum mutuo se excedunt, sic &c

Ad tertium dicendum, quod homo Christus per se praedicatur de Deo, habet tamen aliqualem similitudinem cum praedatis accidentalibus, vt patuit ex iam dictis.

Ad quartum dicendum, quod est praedicatum essenti; le: sed quia non dicitur essentiale ab essentia diuina; sed ab humana: ideo non praedicatur de omnibus suppositis, quibus conuenit diuina essentia: sed solum de illo, quod assumpsit essentiam humanam. Forte dicetur, quod omnis praedicatio affirmatiua in remota materia de necessitate est falsa, nec per consequens essentialis; quia essentialis praedicatio de necessitate est vera: sed cum dititur, Deus est homo, non solum est in materia remota verum ctiam remotissima ergo &c. Respondeo, quod quamuis quo ad ceteros homines praedicta proposito sij in materia remota, non tamen de homine Christo, qui di citur homo ratione assumptae humanae naturae in vnitatem diuinae personae.

Ad quintum dicendum, quod est per essentiam, non quod essentia diuina sit essentia humana: sed quia idem luppositum diuinum habet vtramque essentiam diuinam scilicet, & humanam, aliquid tamen habet de modo acci dentali, eo quod humanae naturae assumptio a diuino supposito facta sit in tempore, & aduenerit enti completo.

Ad sextum dicendum, quod licet Deo, in eo quod Deus, non conueniat aliquod praedicatum simpliciter vniuoce cum creaturis, tamen ratione assumptae nature mul ta praedicata possunt vniuoce dici de Deo, & creaturis

Ad argumentum principale dicendum, quod maior non est vera, nisi ille verus homo per se subsistat, & nulli alteri supposito innitatur. Ad probationem dicendum quod hoc nomen homo in dommo Tesu Christo non im licat humanum suppositum, sed diuinum suppositum, a quo sustentatur.