Tractatus 70

De eo quod Dominus ait, Si cognovissetis me, ei Patrem meum, utique cognovissetis; usque ad id, Non credis quia ogo in Patre, et Pater in me est? Cap. XIV, ℣. 7-10.

i. Verba sancti Evangelii, fratres, ita recte intelliguntur, si cum superioribus rcperidntur habere concordiam: convenire enim debent praecedentia consequentibus, qnando vertas loquitur. Superius dixerat Dominus, i Et si abiero, et praeparavero vobis locum; iterum venio, et accipiam vos ad meipsum, ut ubi ego sum, et vos sitis: » deinde addiderat, r Et qno ego vado scitis, et viam scitis; r nihilque aliud ostendit esse quod dixit, nisi quia ipsum sciebant. Quid ergo cssetire ad seipsum per seipsum, quod etiam discipulis praeStat ut eant ad ipsum per ipsum, ut potuimus pristino sermone jam diximus. Quod itaque ait, Ut ubi ego ium, et vos sitis, ubi erant futuri nisi in ipso ? Ac per hoc est etiam ipse in scipso, et ideo ibi illi ubiet ipse, id est, in ipso. Ipse est igitur vita aeterna in qua futuri sumus, cum acceperit nos ad se: et ipa fita aeterna quod ipse est in ipso est, ut ubi est ipse, et nos simus, hoc est, iH ipso. Sicut enim habet Pater vitam in semetipso, et utique non aliad est vita quam kabet, nisi quod est ipse qni hanc habet: sic dedit Filio kabere vitam in semetipso (Joan. v, 26), eum ipse sit eadem vita quom habet in semetipso. Numquid autem nos vita quod est ipse, hoc erimus, cum in iila vita, hoc est in ipso esse coeperimus? Non utique, quia ipse existendo vita habet vitam, ei ipse est quod habet, et quod vita est in ipsa, ipse est in seipso: nos autem non ipsa vita, sed ipsius vitae participes sumus, atqoe ita ibi erimus, ut in nobis ipsis non quod ipse est esse possimus, sed nos ipsi non vita, ipsum habeamus vitam, qui scipsum habet vitam, eo quod ipse sit vita. Denique ipse et in seipso est immutabiliter, et in Patre inseparabiliter: nos vero cum in nobis ipsis esse voluissemus, ad nos ipsos turbati sumus; unde illa vox est, Ad meipsum turbata est anima mea (Psal. XLI, 7): atque in dcterius commutati, neque id quod fmmus, manere potuimus. Cum autem per ipsum venimus ad Patrem, sicut ait, Nemo venit ad Pahrem, nisi per me; manentes in illo, nec a Patre nos quisquam poterit separare, nec ab illo.

2. Connectens itaque consequentia praecedentibus Si cognovistis me it inquit, et Patrem meum utique co­ gnovistis. Hoc est quod alt: Nemo venit ad Patrem, nisi per me. Deinde subjungit: Et amodo cognoscetis eam, et vidistis eum. Sed Philippus unus ex Apostolis, quid audierit non intelligens: Domine, inquit, ostende nobi, Patrem, et sufficit nobis. Cui Dominus: Tanto, inquit, tempore vobiscum sum, et non cognovi­ stis me, Philippe ? Qui videt me, videt et Patrem. Ecce increpat quod tanto tempore cum ipsis erat, et non co' gnoscebatur. Nonne ipse dixerat, Et quo ego vado scitis, et viam scitis; et se nescire dicentes, eos haecscire convi­ cerat, addendo atquedicendo, Ego sum via, veritas et vi- tu ? Quomodo nunc dicit, Tanto tempore vobiscum sum, et non cognovistis me ? cum profecto, et quo iret, et viam scirent, non ob aliud nisi quod ipsum utique scirent? Sed facile ista solvitur quaestio, si dicamus quod eum aliqui eorum sciebant, aliqui nesciebant, atque in his qui nesciebant et Philippus erat: ut quod ait, Et quo ego vado scitis, et viam .cilia, illis dixisse intelligatur qui sciebant; non Philippo oui dictum est, Tanto tempore vobiscum sum, et non cognovistis me, Philippe? His ergo qui Filium jam noverant, etiam illud de Patre dictum est, Et amodo cognoscetis eum, et vidistis eum: dictum est enim propter omnimodam similitudinem quae illi cum Patrc est, ut ideo amodo diceren­ tur nosse Patrem, quia noverant similem Filium. Ergo jam sciebant Filium, etsi non omnes, certe quidam eorum quibus dicitur, Et quo vado scitis, et viam scitis: ipse est enim via. Sed Patrem nesciebant, ideo audiunt, Si cognovistis me, et Patrem meum cognovi­ stis: per me utique et illum. Alius enim ego sum, alius ille. Sed ne putarent dissimilem, Et amodo, inquit, cognoscetis eum, et vidistis eum. Viderunt enim ejus simillimum Filium, sed admonendi fuerant talem esse etiam Patrem quem nondum videbant, qualis est Filius quem videbant. Et ad hoc valet quod postea Philippo dicitur, Qui videt me, videt et Patrem. Non quod ipse esset Pater et Filius, quod in Sabellianis, qui vocantur etiam Patripassiani, catholica fides damnat: sed quod tam similes sint Pater et Filius, ut qui unum noverit, ambos noverit. Solemus enim de simillimis duobus ita loqui eis qui unum illorum vident, et qualis est alius volunt nosse, ut dicamus: Vidistis istum, illum vidistis. Sic ergo dictum est, Qui me videt, videt et Patrem: non utique ut ipse sit Pater qui Filius, sed quod a Patris similitudine in nullo prorsus discrepet Filius. Nam nisi duo essent Pateret Filius, non dictum esset, Si cognovistis me, et Patrem meum cognovistis. Utique enim, quia nemo, inquit, ne­ nit ad Patrem, nisi per me; si cognovistis me, et Patrem meum cognovistis: quoniam ego per quem venitur ad Patrem, perducam vos ad eum, ut ipsum etiam cogno- scaLis. Sed quoniam illi sum omnino simillimus, amodo cognoscetis eum, cum cognoscitis me: et vidi­ stis eum, si oculis cordis vidistis me.

3. Quid ergo est quod dicis, Philippe, Ostende nobis Patrem, et sufficit nobis ? Tanto, inquit, tempore vobiscum sum, et non cognovistis me, Philippe? Qui vi. det me, videt et Patrem. Quod si ad te multum est hoc videre, saltem quod non vides hoc crede. Quomodo enim dicis, inquit, Ostende nobis Patrem? Si me vidisti qui omnimodo similis sum, vidisti illum cui similis sum. Quod si videre non potes, non saltem credis quia ego in Patre, et Pater in me eat ? Potcrat hie dicere Philippus: Video quidem te, et credo simillimum esse Patri; sed numquid arguendus et objurgandus est qui cum similem videt, etiam illum cui similis est vult videre ? Similem quidem novi, sed adbuc alterum sine altero novi; non mihi sufficit, nisi et illum, cujus est iste similis noverim. Ostende itaque nobis Patrem, et sufficit nobis. Sed ideo magister discipulum arguebat, quoniam cor postulantis videbat. Tanquam cnim melior esset Pater quam Filius, ita Philippus Patrem nosse cupiebat: et ideo nec Filium scicbat, quo melius esse aliquid credebat. Ad hunc sensum corrigendum dictum est, Qui videt me, videt et Patrem. Quomodo tu dicis, Ostende nobis Patrem ? Video quo. modo tu dicas: non alterum quaeris videre similem, sed illum putas esse meliorem. Non credis quia eqo in Patre, et Pater in me est? Cur in similibus distantiam cupis cernere ? cur inseparabiles separatim desideras nosse? Dcinde non ad solum Philippum, sed ad eos pluraliter loquitur, quae non sunt in angustias coarctanda, ut adjuvante ipso diligentius exponantur.