Circumincessio

CIrcumincessio secundum Guil. super i. distinctionem. xix. dicitur a circum et incedo incedis quia illa quae sunt simul circumincessione similis ad inuicem incedunt puta A est in B et B est in A. Sic in trinitate pater est in filio et econuerso. et similiter de spiritu sancto.

¶ Quid est circumincessio. Respon detur secundum subti. doc. super i. di. xix. q. ii ar. ii Circumincessio est subsistentis in subsistente realiter distinctio mu tua praesentialitatis. assistentia in eadem substantia sibi inuicem intimate.

¶ Ex quae paest. quod scilicet ad circumincessionem tria exiguntur vel requirunt

¶ primo quod illa que sic sunt: mutuo habeant eandem substantiam numero. Et propter hoc duo corpora si essent simlis in eodem loco licet sint sub sistentia et mutuo praesentia. quia tamen non habent eandem numero substantiam non sunt circumincessiue in se inuicem. Secundo quod illa quae sic sunt similis sint subsistentia. vnde quamuis attributa diuina sint idem cum diuina essentia et idem inter se quia tantum non subsistunt propria subsistentia licet habeant existentiam diuine essentie. non dicuntur adinuicem per circumincessionem. Tertio requiritur quod subsistentes sint disticti realiter. vnde persone diuie licet eandem hebeant essentia numero et sint subsistentes. si tamen per impossibile non differrent realiter. non essent in se inuicem circumincessiue.

¶ Exemplum ad hec secundum eundem Sco. Potentie anime sunt idem realiter cum anima. secundum Aug. Etsi daremus quod essent distincta supposita in anima recte essent in se inuicem per circumincessionem. Nam primo haberent eandem essentiam numero. secundo essent supposita. tertio essent di stincta realiter. ergo etc. Sic in diuinis pater et filius ex spiritus sanctus primohabent eandem essentiam numero et secundo st supposita. et tertio sunt distincta realiter id est personaliter ideo mutuo in se inuicem sunt per circumincessionem Ioam. xiiii. Ego in patre et pater in me est etc. hec ex Guil.

¶ In citra deu. scilicet in aliqua creatura sit circumincessio Respondetur secundum Bona. et Rich. ac Tho. super i. dist. xix. quod circumincessio in essendo ponit distinctionem similis et vnitatem. Et quia in solo deo est vnitas cum distinctione ita quod distinctio sit incon fusa et vnitas indistincta. hinc est quod in solo deo et in nula creatura est circumincessio perfecta. quia vnitas essentie cum distinetione personarum solius dei est proprium Sed tantum minus perfecte circumincessionis in creatura ha demus aliqua exempla licet dissimilia. Nam videmus quod ppter conuenientiam generis ad spes: genus est in spe ciebus et econuerso. puta animal in homine. et iterum specites in indiuiduis et econuerso. Item videmus consimiliter. quod totum est in partibus et econuerso propter conuenientiam totius ad pertes. Sed quia maior est conuenientia in diuins personis quam generis ad spes et speciei ad indiuidua. Aut totius ad partes. ergo ibi est a fortiori circumincessio¬

¶ Utrum inter diuinas personas sit tam perfecta equalitas quod sint mutuo in se inuicem circumincessiue respondetur secundum Scotorlis. super i. di. xix. concorditur Guil. et alios. quod in ista quaestione aliquid est certum. Et aliquid est dubium. Nam hoc certum est quod vna persona est in alia per circumincessionem. Sicut patet per scripturam Io. xiiii. Ego in patre et pater in me est. Item patet per Aug. li. de fide ad pe. dicit propter vnitatem naturalem totus pater in filio et scilicet est. totus quam scilicet in patre et filio est. nullus horum ex tra quemlibet ipsorum est Idem testatur etiam Hilarius. iii. de trini. Et Amb. ii epistula ad Corum. sicut allegat magister e. dist. xix. primi. Ratio ad idem secundum Bona. Quia in quaocumque est substantia vel essentia patris in eo est pater. Sed ubstantia patris est in filio. ergo pater est in filio. Et eadem ratione filius in patre. et similiter scilict Nam si vna persona esset extra aliam. sequitur quod differrent per substantiam quoniam illa quarum vnum est extra alterum differunt per substantiam. Exemplum de Ioanno et eius filio etc.

¶ Sed dubium est in quastione ista. de modo quo vna persona est in alia. Nam de hoc varie sunt opiniones Quas partransiens: videtur melior ista opinio Scotistarum. vicem quod vna persona est in alia non sic natura in supposito nec sicut forma in materia. Sed sicut subsistens in subsistente. Subsistere autem id est incommunicabiliter per se esse conuenit persone primo. et sic vna persona est in alia secundum se totam per praesentiam intimitatis

¶ Que autem sit ratio istius linexistentie declarant iidem Scotis. Primo quod tota huius ratio non est praecise diuina essetia sola. probatur. quia cum pater hebeat essentiam diuinam in seipso. sequeretur quod pater esset in se eo modo quo pater est in filio. quod non conceditur. quia ista inexistentia requirit distinctionem. pater autem non distinguitur a seipso ergo isto modo non est in seipso. Secundo declarant quod tota ratio huius non est relatio originis sola. tum quia si sic esset sequeretur quod cum creature originentur a deo. ergo creature essent in deo et econuerso per circumincessionem quod non conceditur. Tum quia in creaturis quando pater generat filium est inter eos relatio origis. et tamen pater puta Ioam nes non est in suo filio scilicet petro nec econuerso. quia non habent identitatem nature etc. Tum quia relationes in di uinis non sunt eiusdem rationis. et sic persone non vniformiter essent in se inuicem Terto ergo declarant iidem Scotiste quod ratio tota istius inexistentie circumincessiue est ipsa essentia diuina et relatio similis Nam neutrum per se suffi cit sed ambo concurrunt quamuis essentia diuina sit principalior ro huius Hec ex Scotorlis. et Guil.

¶ Sed difficultas est. Si ex his predictis sequitur quod sit confusio personarum in diuis: contra illud symboli. neque confundentes personas etc. nam Aristo i. Phy. dicit quod ponere quodlibet in qualibet est confusio. ergo similiter i proposito videtur etc. Respondetur secundum Scotorlis. quod non sequitur confusio in personis. quia ponere quodli bet in qualibet esse sicut partem vniuscuiusque vel aliquid eius bene est confusio vt dicit philosophus contra Anaxagoram vbi supra. Sed persona non ponitur in persona esse sicut pars vel aliquid eius. ideo non sequitur confusio quam ponebant Sabel liani confundentes personas. dicendo quod eadem eet persona pris quae et filii et spiritus sancti. et dum pater vellet vocauerit se patrem in scriptura. ac dum vellet: filium se vo caret. vel spiritums sanctum sicque vnam essentiam trium persona ram confusiue ponebant propter quod in symbolo contra eosdenicitur. neque confundentes personas etc. vnde in proposito non sic est vna persona in alia. Sed sic quod in vnica essentia sunt distincte persone in seipis subsistentes. quaerum vna est in alia per praesentiam intimitatis in identitate essentie. Exemplum ponit secundum Diony. Bonauem. licet non sit simile nisi imperfecte. vicem si essent multa lumi na in eodem aere inconfusa et distincta cuius distin ctionis signum est quod quando lumen vnum aufertur: inde secuntrahit lumen suum. nil de aliis conuellens etc.

¶ Item contra praedicta de circuminces sione personarum posset dialectice argui. Omne quod est in filio est in patre. sed pater est in filio. ergo pater est in patre Respondetur secundum Bona supra. quod non valet quia est fallacia accidentis. quia li in est nota distinctionis. sicut etiam nccidentis fallacia esset arguendo. petrus est similis paulo. et praulus est similis petro. ergo petrus est similis petro.

¶ Item adhuc posset argui sic. Quicquid est in deo est deus. propter simplicitate. ergo quicquid est in filio est filius. sed pater est in filio. ergo pater est filius. Respondetur secundum eundem Bonauem. quod non valet. quia est fallacia figure dictionis. nam mutatur quid in quis scilicet in minore cum assumitur sic. Pater est in filio. pater enim et filius non dicit quid sed quis secundum regulam theologicam

¶ Item de praepositionibus conuenientibus personarum circumincessioni. vt de ca. praepositiones.

¶ Item adhuc arguitur sic. Circulo demonstrari est impossibile scilist Poste. quia sic idem esset causa suiipsius. Sed si in diuinis esset circumincessio esset circulus. ergo etc. respondetur secundum Guil. quod non est sic in proposito. non enim dicitur pater in filio vt causa in causato nec econuerso. sed quia habent eandem numero essentiam. Et sunt diuersa supposita.

¶ Item de circumincessione videvbi spiritus sanctus. §. xxxii. et. xxxiii.

¶ Utrum vna persona sit in alia per illapsum. et sic per cir cumincessionem. respondetur secundum Bonaue. e. di. ix. primi quod non potest vna persona illabi alteri. quia ad hoc quod ali quid sit in alio per illapsum. requiritur primo essentiarum diuersitas quia idem non illabitur sibiipi. Secundo requiritur quod aliquo modo vnum se hebeat vt materiale respectu alteri ilicet qui illabitur. Tertio quod vna sit magis spiritualis quae scilic possit illabi minus spirituali Sicut exempli gratia de cum sit summe spiritualis bene potest illabi angelo et anime quia sunt multo minus spirituales. vnde si per impossibili essent due essentie diuine vna non posset illabi alteri cum eque essent spirituales. Sed quia persone diuine sunt vnius essentie et equa spirituales ergo etc