Iudex

Iudex potest quilibet qui non prohibetur. extra de spon. c. cum apud. Prohibentur aut surdus: mutus: et perpetuo furiosus: ipubes: femine: seruus: excommunicatus con sanguinei rei et inimici actoris: velalia causa suspecti vel iperiti etc. Nam malus iudex iudicando peccat mortaliter. secundum Alex. de ales in. iii. Et secundum Ray. et Hosti non licet iudici vendere iustum iudicium. xi. q. iii non licet Qui autem accipit pecuniam vt iudicet: vel vt non male iudicet tenetur restituere ei qui dedit. Si vero ei data fuerit vt male iudicet: seu ad ipsum corrumpendum ne iusticiam debitam faciat non debet restituere ei qui dedit quia turpiter dedit: sed ei in cuius iniuriam accepit vel pauperibus. Idem etiam dicendum si iudex accepit pecuniam vt non iudicaret cum haberet iudicare. i. q. i. circa fint c. Imperator. et sequentibus. De sponte autem oblatis cre¬ dit Ray. quod non debeant a partibus illa recipere propter suspicionem vitandam nisi consideratis bene circumstantiis bonis. Quomodo autem teneantur ad restitutionem iudices a sede apostolica delegati habetur extra de rescip. Statutum. liro vi. Iudex qui scienter iniuste iudica uit timore: cupiditate: odio: amore: vel alia quacum que casa tenetur leso satisfacere nisi possit inducere illum pro quo tulit sententiam ad prenariam restitutionem: vt dicit Ray. Iudex vero ecclesiasticus qui contra iusticiam et contra conscientiam in grauamen partis alterius in iudicio quicque facit per gratiam vel per sordes seu praece vel preciosuspensus est per annum ab executione officii et debet condemnari ad estimationem litis parti quam leserat. Etsi sublpensione durante ingesserit se diuinis officiis fit irregularis nec nisi per papam poterit liberari. extra de sen. et re iud. Cum eterni. li. vi

¶ Quid si iudex sententiam nullo modo ferre voluit: et ideo pauper vel alius ius suum amittit. Respondetur secundum Hostien. quod tenetur leso ad estimationem litis. xxiii. q. ii dominus.

¶ Utrum iudici liceat iudicare secundum allegata contra veritatem quam ipse nouit. require supra li. iii. titulo Homicidium

¶ Sed quid de ministris sententias exequentibus contra innocentes: Respondet Ray. quod si ministersciat quod condemnatus est innocens non debet exequi mandatum iudicis. secus si dubitat. tunc enim excusatur pro pter obedientiam. xxiii. q. i. Quid culpatur.

¶ Quid si aduocatus scienter defendit causam iniustam: Respondetur secundum Monal. quod vltra peccatum mortale quod commisit sic aduocando tentur ad restitutionem illi contra quem patrocinium praestabat siue per maliciam siue per pertina ciam vel falsitatem et etiam clientulo si eum decipit dans ei intelligere quod habeat iustam causam

¶ Quid si ignorabat fore iniustam causam: Respondetur quod si hec ignorantia prouenit ex culpa sua: vtputa quia non est peritus in iure: aut quia non inquisiuit a clientulo vt debuit debita merita cause: credo quod similiter teneatur ad restitutionem non solum illi contra quem aduocauit sed etiam clientulo suo si aliter non litigasset. Si vero pradicta ignorantia prouenit ex qualitate ingenii vel falsa informatione excusatur. tenetur tamen dimittere eam post quam cognoscit iniustam.

¶ Utrum possit quis aduocare pro vtraque parte: Arglitur quod non. quia cuiuslibet conditionis altera pars est vera Sed qui aduocat pro vtraque parte fouet partem vtramque et sic fouet et defendit partem falsam: ergo etc.

¶ In contrarium dicit Spe. in ti. de aduocatis. quod aduocatus praeti pro vtraque parte aduocare. ar. dist. xlv. disciplina. quasi pe fine. et ibi glosa. extra de postu. pre. bone memorie Respondetur secundum Rodi. quod aduocatus potest aduocare pro vtra que parte in dubio alias non. quia quamdiu caus est dubia potest ad uocatus patrocinarisine peccato.

¶ Utrum aduocatus possit vti deceptionibus contra niustam causam: Arguitur quod non. quia dicitur Exo. xxiii. Quod iustum est iuste exequeris. sed qui facit de ceptiones videtur quod non iuste exequatur: ergo etc.

¶ In contrarium Iosue vlus est insidiis contra Hai Iosue. viii. Respondetur quod ad vincendum inimicos iusticie vti potest deceptione: dolo vel insidiis: dummodo mendacium non dicat: vel fidem promissam non frangat. Facit ad hoc. c. vtilem simulationem. xxii. q. ii c. dominus. et. q. vii. in summa. xiiii. q. v. dixit. Et gloao de ele. c. cupientes lib. vi.

¶ Utrum iudicare magis debet appropriari christo quam alii persor e in trinitate: Arguitur quod non: quia actus magis debet appropriari illi a quo magis est. sed actus magis est a patre quam a christo: quia ptestatem iudicandi habet a patre. ergo magis debet appro. priari patri quam filio.

¶ Item iudicium generale erit ad distinctionem bonorus et malorum. sed hec distinctio erit per charitatem quae appropriatur spiritiscon. quia secundum Aug. xv de trini. Sola diuidit inter filios regni et perditionis. ergo iudicari debet appropriari spiritui sco

¶ In ontrarium dicit saluator Ioan. v. Pater non iudicat quemquae: sed omne iudicium dedit filio. ergo iudicare appropriatur filio. Respondetur secundum Rich. in. iiii. dis. xlviii. ar. i q. i. Quod christus non tantum iudicabit in natura diuina secundum quam est creator. sed etiam in natura humana secundum quam est redemptor. quia ad hoc iudicabit vt electi ad re gnum admittantur eternum: ad quod non sufficerent dona creationis sine beneficio redemptionis vt reprobi ab illo regno in perpetuum excludantur: quia non receperunt efficacia in hac vita beneficii redemptionis: sed non eodem modo iudicabit secundum vtramque naturam. quia secundum diuinam iudicabit principali autoritate potestate ordinaria. secundum humanam veroptante delegata. ergo potest dici quod iudicare potest tripliciter accipi scilicet duobus modis praedictis: et prout dicit quid commune vtroque modo communitate analogie: sic ens in sua generalitate dictum dicit quid commune analogum enti increato et creato. Et potestas in sua generalitate dicta dicit quid commune analogum potestati increate et create. Dicendum ergo quod si accipiatur iudicare in communi appropriatur christo: quia vtroque modo iudicabit scilicet potestate ordinaria et delegata. Pater autem et spiritus sanctus non iudicabunt nisi potestate principali seu ordinaria

¶ Iudicare autem secundum quod accipitur ex potestate delegata non ex christo appropria tu: sed proprium quia nulla persona in trinitate est ho nisi persona christi. Iudicare vero potestate principali seu ordinaria commune est tribus personis: et equaliter eis conuenit quia in eis est vna et eadem in numero iudicandi potestas: et sunt vnus iudex. appropriari tamen potest pluribus personis secundum rationem aliam et alia. non enim inconueniens est quod idem sub ratione diuersa pluribus appropietur personis. vnde sapientia subratione qua importat cognitionem appropriatur filio: et sub ratione qua est donum appropiatur spiritui sancto. Dicendum ergo quod ratione potestatis quae requiritur ad iudicandum iudicare potest appropriari patri cui appropriatur potentia

¶ Ratione autem discretionis quae requiritur in iudicio potest appropriari filio cui appropriatur sapientia. Ratione vero rectitudinis quae reuiritur in voluntate iudicantis potest appropriari spiritisconcui appropriatur bonitas. Et sic ex praedictis patent solutiones argumentorum. Sed et sanctus Bonauen. in iiii. dist. xlviii. ar. i. q. i. de christi potestate dicit: quod ad hoc quod iudicium sit firmum concurrit autoritas et potestas Auctoritas in sententiando et potestas in retribuendo praemi¬ um secundum meritum si alterum horum deficiat non est iudici um. hec duo principaliter sunt in deo. Nam in ipso est autoritas ad sententiandum: quia dominus omnium est et nos serui eius. Est etiam potestas ad retribuendum: quia potentissi mus: et non est qui contra eum se valeat erigere vel eius nimam irritare. Hec duo communicauit deus trinitas homini christo autoritatem dando et dominium. sicut dicitur Actuum. ii Dominum fecit deus hunc Iesum. habet etiam ptestatem sibi ceteros subiiciendo Matth. vlti. Data est mihi omnis potestas: Ideo ipse est qui constitutus est a deo iudex viuorum et mortuorum Actus. x. Quoniam ergo potestas iudiciaria respicit illa duo iam dicta et illa sunt in deo per naturam in christo homine per gratiam Ideo iudiciaria potestas est christi secundum diuinitatem per naturam: secundum humanitatem collata pergratiam. Sco. au tem dicit in. iiii. dist. xlviii. quod principaliter iudicare est nullo modo dependere: nec secundum intellectum dictando sententiam: nec secundum voluntatem volendo executioni demandare nec posse impediri. Hec tria solum competunt christo secundum quod deus. anima enim christi in se non est independens: nec etiam omnipotens. iudicabit tamen commissione sin gulari in humana natura quod reparire non potest in conmissario pure creato. Et si quis amplius tribuat potesta tis anime christi blasphemus est attribuendo creature quod est creatoris proprium. Ex quo infertur defectus san. Tho. praefata di. q. i.

¶ Utrum christus in forma hominis sit iudicaturus non quaerit vtrum habens formam hominis sit iudicaturus. quia ibi in dubium non virteretur. multum enim differt quaerere vtrum in forma hominis an secundum formam hominis: et vt sit dubiu capere oe secundo modo ex processu rationum san. Tho. tum quia ratione nature humane habet christus in nos dominium iure redempitionis Rom. xiiii. In hoc enim christus mortuus est et resurrexit vt et viuorum t mortuorum dominetur. tum quia non admitteremur ad regnandum cum co: quia de regno celorum post lapsum actio non competit nisi redeptis.

¶ Utrum in iudicio christus ab omnibus videbitur in forma gloriosa: Arguitur quod non: quia oculus non potest videre nisi in proportionata distantia sed in iudicio aliqui ita erunt remoti a christo propter maximam hominum multitudinem quod erit distantia improportionata oculo ad videndum christum. ergo non videbitur ab omnibus nec in forma gloriosa nec aliter.

¶ Item lumen corporis glorificati improportionabile est oculo non glorificato. sed damnati no habebunt oculos glorificatos. ergo humanitatis christi gloriam non videhunt Item visio humanitatis christi delectabilis est videnti. sed damnati nullam delectationem habebunt. ergo non videbunt gloriosam christi humanitatem.

¶ In contrarium dicitur Lu. xxi. Tunc videbunt filium hominis in nuibbe venientem cum ptate magna et maiestate: Respondetur secundum san. Bonauen. et Rich. vbi supra. q. ii quod sicut dicit Aug. li. i. de tri. Boni et mali visuri sunt iudicem viuorum mortuorum: sed proculdubio eum mali videre non poterit nisi secundum formam qua filius hominis est. sed tamen in claritate in qua iundicabit non in humilitate in qua iudicatus est. Cuius ratio est: quia iudicare et iudicari actus sunt oppositiPrimus respicit potestatem. Secundus vero infirmitatem. Et ideo sicut in primo aduentum quando venit vt pro nobis iudicaretur apparuit in natura humana mortali: ita in secundo aduentum quando venit vt iudicet apparebit omnibus in forma humana gl oriosa. Et quamuis mali visuri sint gloriam corporis. gloriam tamen anime eius non videbunt: nec oculo corporali nec intellectuali nisi in quibusdam effectibus suis de quibus dolebunt. Sed eam boni vi debunt: et quantum ad gloriam corporis oculo corporli: et quantum ad gloriam anime oculo mentali.

¶ Ad primum argumentum dicendum quod nullus tantum distabit quin ipsum videat quod erit in aere eminens et maxima claritate refulgens. et ideo valde a longinquo poterit videri. Uel potest dici quod sicut supernaturaliter fiet vt sua vox a remotioribus partibus audiatur quam per naturam posset audiri: sic supernaturaliter fiet vt a remotiori loco vi deatur.

¶ Ad secundum dicendum quod in potestate hominis glorifica ti est vt benedat vel non ostendat gloriam corporis sui oculo non glorificato. ergo multo fortius est hoc in potestate christi qui est deus et homo. Cuius tamten contrarium dicit Sco. dis. qua supra dices. Non video quod aliqua naturalis actio subsit voluntati create. nulla enim voluntas creata potest impedire actionem ignis ne agat in rem approximatam quamuis possit separare ea ab inuicem. Et ide dicit. quare claritas corporis chistoi non immutauit oculios disciplsulorum: cas fuit potentia diuina non coagens claritati ad immuta tione oculaorum discipulorum: vt supra patuit de dote claritatis.

¶ Ad tertium dicendum quod quamuis videre corpus gloriosum christi sit per se: delectabile tamten per accantens erit reprohis tristabile: quia erunt eius inimici et inuidebunt ei. inimicus enim tristatur videndo gloriam illius quem odit. Et addit san. Bonauen. quod christus apparebit in forma gloriosa non tantum bonis sed etiam ma lis. et non erit differentia ex parte apparentis: sed ex parte re cipientium. boni enim recipiunt gloriosam forma cum gaudio: sed mali cum confusione et pena. Confundentur et in aspectu eius: et no poterunt eius sustinere intuitum propter conscientiae remorsum: et propter expectationem ferendam sententie contra eos: econtra boni delectabuntur.

¶ Utrum christus in iudicio etiam malis apparebit in forma diuinitatis: Arguitur quod sic: quia reprobi qui noluerunt credere christum esse deum tunc non dubitabunt ipsum esse deum. igitur christi diuinitas tunc erit eis manifesta cognitione.

¶ In oppositum est quod dicitur Ioan. xvii. Hec est vita eterfia vt cognoscant te verum deum. Cum ergo videre deum sit vita eterna: et reprobi nuquam sint habituri vitam eternam. ergo numquam videbunt christi diuintatem: Respondetur secundum Bonauen. vbi supra quod duplex est noticia diuintatis. Una per signa et effectus alia in propria forma et essentia. Unde reprobi habebunt cognitionem de christi diuintate. quia per signa certissi ma et effectus manifestos cognoscent quod ipse est deus omnipotens. Uidebunt enim totam naturam sibi subiici. Cognitionem autem quae est in forma propria per apertam visio nem non habebunt. Cuius rationest: quia talis visio est omnino oculis peccatorum improportionabilis: ideo omnibus qui non sunt sublimati per abundantiam gratiae et glorie non apparebit Rationem autem dat Aug. et Isid. et Magister allegat in literscilicet ne summe delectentur. Uisio enim diuintatis esse non potest sine summa delectatione. Unde dicitur in littera: humanitatem christi videbunt mali vt timeant. diuintatem eius non videbunt ne gaudeant secundum quod dicit Esaias. Tollatur impius ne videat gloriam dei. Ex his patet responsio arquetos.