Ordo

Ordo quid sit: nota secundum Guil. di. xx. primi et di. xliiii. eiusdem libro vt diffinit Aug. xix. de ciui. dei. Ordo est parium dispariumque rerum. sua cuique loca tribuens dispositon. Si et iquit Aug. omnia essent equalia iam non essent ordinata Ideus dicit parium: dispariumquam. Nam si omnia Sol: vbi esset luna etsi omnia homo vbi leo et sic de aliis.

¶ Quottuplex distinguitur ordo est Nota secundum. Guil ibiud ac Bo. in i. d. xx. q. i. ar. ii Ordo distinguitur triplex. Primus ordo est secundum situm vel positionem. Qui attenditur inter illa quorum vnum est superius et aliud inferius. vel loco sicut so por est quam mercurius eo quod est superior. Uel digni tate. si cut homo est prieor. quia perfectior leone etc. Secundus ordo est secundum ancessionem. Et hoc vel temporis sicut an tiquum est prius nouo. vel rationis quando aliquid naturali intelligentia praecedit aliud. Exempli gratia. Sicut esse praecedit agere et cognoscere. vel nature sicut causa praecedit causatum naturali esse et intelligentia vel ratione Tertius ordo est secundum naturam. alias. secundum originem sicut praecedit producens productum. et pater filiii. et dicitur ordo origis. Et dicitur simpliciter ordo nature.

¶ Not etiam secundum e. Guil. supra. di. xliiii. quod loquendo large ordo nature iudicatur multiplex. Primus secundum originem sicut in diuinis proter praecedit filium. Secundus secundum perfecti onem sicut homo praecedit asinum. Tertius secundum nature su perioritatem. sicut animal praecedit hominem. quia ab eo non conuertitur vicem subsistendi consequentia. Hec ex Guil. qui de aliis modis partransit etc

¶ Et nota pro re gula quod communiora sunt priora secundum naturam iuxta Aristo. in postpredicamentis. vnde homo per prius habeesse substantiaque animal. et animal quam homo. De istis et aliis mo dis praoritatis. vbi Primum vel Prioritas. §. ii. la tius. Sed contra ista regulam potest fieri iustantia de spiratione actiua quae est communior quam gignitio. sed non praecedit. vide vbi Spiratio. §. iii.

¶ Utrum in diuinis psonis sit ordo vel paeoritas naturalis: Respondetur secundum Guil. in primo di. xx. per conclusionem quod sic.

¶ Probatur primo auctoritate scilicet Aug. contra Maximum. Cum dicitur inquit filius a patre non signatur inequalitas substantie sed ordo nature. Hoc autem dictum secundum Bonauem. supra et Rich. e. di. xx. q. iii. et iiii. Non est intelligendum sic quod in diuinis sit ordo nature vel essentie ita quod ordinetur natura vel essentia quasi ibi ordinate nature plures essentum sint idem omnino in natura ipse persone divine. vnde non est ibi ordo nature ordinate. Sed est ibi in eadem natura ordo persone. Dicitur tamen ordo nature per Augu. quia est ordo naturalis originis. Natura enim dicit vim productiuam. quia est vis insita rebus similia ex similibus producens. vt habetur. ii. Phy. vnde genitiuus cilicet nature non construitur ibi subiectiue. sicut dicendo al bedo petri. Sed ex vi declarationis essentie sicut dicendo albedo claritatis. vt sit sensus. ordo na ture id est naturalis originis. quia in eadem vel ex eadem natura ordo iste oritur.

¶ Secundo probatur ratione. quia perfectiones quae sunt in deo distinguuntur et habent ordinem ex ratione formali. vtputa pror est intellectus quam vo luntas praeor. sceia quam dilecton. sicut patet manifeste in nobis vbi sunt realiter distincta. ergo et in diuins hunc ha bent ordinem ex ratione formali vbi non distinguuntur ni si formaliter. Nam generaliter hoc verum est quod quando aliquoa vbi distinguuntur realiter scilicet in nobis habent ordinem ex suam ratione formali. Etiam illum ordinem fruant vbi non sunt distincta realiter. scilicet in diuinis. quia stante ratione formali stat distinctio et ordo. Hec Guil.

¶ Ter tio onditur declaratione secundum Bona. Rich. et Tho. quia ecclesia ordinate dicit patrem esse primam personam et fili um secundam et spiritum sanctum tertiam. Sed primum. ii et iii dicunt ordinem. vnde licet in diuinis non sit ordo secundum positionem nec secundum ancessionem. quia tolleretur simultas vel equalitas eternitatis. Est tamtum ibi ordo secundum originem et emanationem qua est inter producentem et productum. Qua propter sicut in diuins non est numerus proprie nisi cum deter minatione scilicet numerus personarum. sic non debet dici quod ibi sit ordo simpliciter nisi cum determinatione scilicet ordo origis qua vnus est ab alio. Hec ex praedictis doc.

¶ Sed an in diuinis cum ordie sit etiam prioritas nature. De hoc est vna opinio scilicet Thoin scrip. primi di. xx. q. iii. quod inter diuinas personas est ordo. et non prius vel praioritas nature. sed rationis vel intellectus tantum. Et dicit quod inter patrem et filium est ordo origis. non tamen pater est prior filio. Sed secundum Guil. e. di. ac Scotorlis. concor. Non sufficit iste modus dicendi Quia praeoritas est passio ordis. non est ergo intelligibile quod in aliquo ordine ex parte rei sint aliqua ordinata. Et tamtum illo modo vnum non praecedat aliud. Preterea secundum Fran. Mayro. di. xii. primi. q. ii ar. ii arguitur sic. In diuinis est primum. vt patet etiam per ipsum Tho. supra. et per vsum loquendi et per sanctos doctores qui nominant patrem esse primam personam. Sed vbicumque est superlatiuum ibi est et comparatiuum tamquam posterius in po ri. Si ergo est prima persona in diuis. sequitur quod est praeor quam illa persona quae est posterior. et sic patet.

¶ Alia ergo est opinio quae fundatur in dictis doc. subti. secundum Scotor. in primo di. ix. distinguedo quod prioritas potest accipi quinque modis. Prima enim est prioritas durationis Secunda nature. Tertia perfec tionis. Quarta ra tionis. Quinta originis. In diuinis autem non ca dunt prima et tertia poritates. quia vt dicit Aug. lib. de fide ad Petr. de personis Nullus ait horum praecedit alium eternitate: aut excedit magnitudine. aut superat potestate. Ponitur autem in patre praoritas rationis et origis respectu filii. quia agere praesupponit esse. Sed pater producit filium. ergo aliquius ratione et origine pater praor est filio Per istam autem praoritatem origis nihil aliud intelligo nisi a quo alius et ipse a nullo. Sed praeoritatis nature signa bene ponuntur in diuins. patet infra. §. vi. Pre terea sexta praioritas ponitur secundum Bonauem. licet ad praedictos modos possit reduci scilicet praeoritas auctoritis vt prius dicatur id est principalius. et hec etiam cadit in deo rt patet vbi Spiritus sanctus. §. xxvii.

Item An in diuinis sit gradus sicut est ordo: Respondetur secundum e. Guil. e. di. xx. primi quod in diuinis est ordo. sed non gradus. Unde Eusebius. In diuinis est numerus. sed non or do id est gradus secundum Glosas. Et ratio est. quia gradus est a magis perfecto ad minus perfectum In diuinis autem omnia eque perfecta sunt identice. ergo etc. Unde et gradus dicitur inquantum id quod secundo or dinatur: imperfectius est primo. quia plus distat ab illo ad quod ordinatur vt innuit Glo. superillud Exo. xx. Non ascendes per gradus ad altare Glo. di cit Per gradus ad altare ascendit qui patrem dicit ma iorem filio aut spiritu sancto Ideoque licet sint ordo et notio in diuinis non tamen gradus. vbi omnia vnum sunt infinita deitate. vnde Hiero. et habetur dist xxv. libri primi sententiarum dicit. Non est prorsus in deitate gradus. Hec Guil

¶ Qualis ordo seruari debet in diuinis pro signo praeoritatis vel posterioritatis: No ta secundum Guil. di. xii. primi. et di. xx. colligendo quod in di uinis solet poni triplex signum vicem nature. origi nis. et perfectionis. et ordo consequenter fundatus in ter ista signa

¶ Primo est in diuinis signum nal ture et vocatur ordo nature in deo. non quod ibi sint plu res nature. Sed quod in eadem natura. istud est in per mo signo illius nature. et istud est in secundo signo Isto modo praor est intellectus quam voluntas. Et or do positus inter hoc primum signum et istud secundum vo catur ordo nature vt patuit etiam. §. iii.

¶ Secundum signum est originis et ordo consequens vocantur ordo originis qui est inter producentem personam et productam Nam producens persona dicitur in primo signo originis esse. quia a se. et producta in secundo signo. quia ab alio. ita quod esse a se et ab alio sunt signa originis. et relatio primi ad secundum dicitur ordo origis

¶ Eertium signum: perfectionis: vocatur. Et est dum vnum dicit per fectionem formaliter. reliquum non. Et reparitur inter essentialia et notionalia. Nam essentialia omnia dicunt perfectionem simpliciter. sed notionalia non. Nam si paternitas diceret perfectionem: aliqua esse perfectio in patre que non esset in filio. vt patuit su pra Notio. §. ix. in finali regula. Itaque primum si gnum dicitur in eo quod dicit perfectionem simpliciter secundum in eo quod non dicit. In diuinis enim aliqua di cunt perfectionem et a se et in se sicut deitas. Alia in se sed non a se sicut attributa. Tertia nec a se nec in se vel ex se formaliter quamuis bene identice sicut rela tiones. Unde ordo exinde ortus dicitur ordo perfe ctionis. In primo enim signo sunt essentialia. in si cundo attributa. in tertio notionalia. et in quarto ea que dicunt respectum ad creaturas siue sint es sentialia sicut scientia. siue notionalia sicut donumEt huius ratio est. quia prius est quod est a se quam quod est ad aliud. Et prius quod solum refertur ad distinctum in persona quam ad distinctum in essentia cuiusmodi sunt creature. Proinde in diuinis est prius natura. prgo us origine. et prius perfectione modo exposito. et fun datur talis praeoritas in his que dicuntur hac praeora: si cut similitudo in his quae dicuntur similia. Hec omnia ex Guil.

¶ Qualis est ordo in diuinis re lationibus Respondetur secundum Guil. di. xviii. primi. quod in diuinis relationibus ordo est iste. Quod in primo ordie sunt relationes personas constituentes sicut sunt generatio actiua et passiua. Spiratio actiua et pass siua In secundo ordie sunt relationes communes sicut sunt equalitas similitudo et identitas etc. In tertio ordine sunt relationes dei ad creaturam sicut donum et donabilitas. Et nota quod omnes iste relationes in ter tio ordine sunt relationes rationis sicut donum vel donabilitas. Ideo ei donum quia alicui creature de nabile est. dei autem ad creaturam est relatio rationis vl secundum dici tantum. Sed relationes in primo ordine et secundo dicunt ens reale. et sic sunt relationes reales vnde Augu. libro. de doctrina christiana dicite Sunt enim in diuinis tres res relatiue. Est enim libi generatio et spiratio realis personarum. Ordo rerum appropriatur spiritui sancto. vide vbi Potentia. §. lxxiiii.

¶ Item ordinatum vel ordinabile tripliciter dicitur. vide vbi Malum. §. xv.