OBduratio

OBduratio Quid sit et vnde dicatur. Nota secundum Guil. in pri mo di. xli. iuxta sententiam Aug. lib. de Predestina. sanctorum. Quod obdurari est obuiare dei man datis et resistere diuine inspirationi ex voluntatis ma licia. Unde secundum Bonauen. in primo dist. xl. ar. iii. q. i. concor. Rich. e. dist. Obduratio in spiritualibus transla tiue dicitur a duricia corporali. Nam vt dicitur. iiii. Methe. Durum in corporalibus est quod non cedit tactui. Et ita cor humanum dicitur obduratum quando non cedit tactui diuine inspirationis et praeceptis diuinis rebellat. Et de tali scribitur. Ecci. iii. Cor durum male habebit in no uissimo. Et qui amat periculum peribit in illo etc.

¶ Utrum obduratio sit culpa an pena: Respondetur secundum Bona. vbi supra et Rich. aliosque Quod sicut durum corporaliter habet tres proprietates. Prima quod non suscipit impressionem. patet de sigillo quod non imprimitur cere dure. Secunda quod stabilis est ad permanendum in se dure patet in lapide. Tertia quod for titer resistit tactui. Ita spiritualiter anima dicitur indurata Primo quando non est habilis ad susceptionem gratiae eo quod deus in penam peccati commissi subtrahit gratiam qua haberet mollificare cor hominis. et sic est passio consequens culpam. Et hoc modo ita est pena quod non culpa vt patebit infra Secundo quando firmiter adheret pecatis et perti naciter stat in eis in tantum quod decedit in voluntate obdurata. et sic est dispositio peccati praecedentis in homine Tertio quando est rebellis diuinis madatis et fortiter resistit inspirationi dei. Et quia huiusmodi rebellio ex ma litia procedit. Ideo est peccatum graue. Nam et secundum moder nos doc. potest quis peccare ex malicia dupliciter. Uno modo ex malicia id est ex habitu vicioso malicie inclinan te ad eligendum malum. et sic est peccatum sed non in spiritumsanctum. Alio modo ex malicia certa ita quod studiose contendit abiicere omne illud quod posset impedire ele¬ ctionem peccati. et contemnit dei inspirationem ac abiicit vt liberius peccet et hoc est peccatum in spiritum sanctum et per con sequens grauissimum. vt patet in sum. Ange. et Anthon.

¶ Utrum obduratio cordis sit a deo: arguitur quod sic. quia Rho. ix. dicitur quod deus cuius vult miseretur et quem vult indurat. Item. ii Corum. iiii. De us huius seculi excecauit mentes infidelium. Et Exo. iiii. dicit dominus. Ego indurabo cor pharaon. In oppo situm Psalmus dicit psalm. xciiii. Hodie si vocem domini aud. no ite obdurare corda vestra. ergo hominis est obdurare Item Aug. dicit quod deo autore non fit homo deterior. hoc autem fieret si deus esset causa obdurationis. ergo etc

¶ Dicendum ergo ad obiecta ex scipturis praetactis quod omnes huiusmodi auctoritates quae sonant quod a deo est obduratio: intelligende sunt permissiue tantum. Et per accidens inquantum scilicet deus non impertitur gratiam emollientem cor hominis illi qui non vult eam habere. Et hoc iusto iudicio vt infra patebit statim. Non sunt autem intelligende sic quod deus sit causa ob durationis operatiue vel causatiue scilicet imittendo ma liciam obdurationis etc.

¶ Respondetur ergo ad quaesitum recoligendo secundum Bonauem. Rich. et Tho. in scripto primi di. xl. q. vlti. nec non Lyram in postil. super Heb. iii. etc quod de obduratione dupliciter est loqui. et sic diuersimode potest attribui. deo vel homini sicut idem effectus diuersis causis

¶ Uno modo enim obduratio dicit men tem obstinatam in malo culpe. Et quia sic est peccatum. ideo non est a deo. quia deus non est causa peccati vt dicit Augu. Sed est a voluntate mala hominis inchoatiue et demeritorie inquantum per liberum arbitrium adheret peccato. et per consequens auersus a deo totaliter quantum in se est: demeretur quod deus subtrahat sibi gratiam suam mollificantem cor. ideo per peccatum homo obduratur

¶ Alio modo obdura tio est quedam pena iuste inflicta. et sic dicit priuationem gratiae quae est in penam peccati perpetrati. Et sic est a deo in quantum est pena iuste inflicta. Nam omne iustum est bonum. et omne bonum est a deo. ergo etc. Et declaratur sic. Quero namque vnde est quod iste peccator non habet gratiam mollificantem cor. Ad hoc Diony. Aug. Anselmus. ac sancti communiter dicunt quod non ideo. quia deus nollet dare gratiam cum praesto sit omnibus dare vt patet per scripturas. Sed ideo quia ipse homo non vult gratiam recipere vel habere nec vult petere aut praeparare se ad eam vt de bet. Propterea deus non infundit sibi. et hoc est iustum vt gratia non detur ei qui non vult eam. Sicut iu stum est vt rex non det donum suum ei qui non vult accipere Et sol non det lucem ei qui claudit oculos ne videat. sic ergo fit iusto iudicio vt peccator obdu retur ex malicia sua de se. et non est hoc a deo nisi inquantum pena iusta pro peccato hominis illius etc.

¶ Sed difficultas est. quia idem per sui praesentiam et absentiam est causa contrariorum vt dicitur. ii. Phy. Nauta enim per sui praesentiam est causa salutis nauis et per sui absentiam est causa periclitati onis eiusdem. Sed deus per sui praesentiam est causa mollificationis cordis. ergo per sui absentiam est causa obdurationis hominis. Item habetur extra de iniur.. et dam. dato c. Si culpa. Qui occasionem damni dat damnum dedisse videtur. Exemplum de ion lato qui posset subditum reucare a peccato. et non reuocat talis est causa malorum in subdito. Similiter fa me morienti cum posses subuenire et non subuenis es causa mortis. Sic in proposito

¶ Dicendum ad ir mum quod non aliud concludit nisi quod sicut absentia naute est causa non per se sed per accidens periclitationis nauis ita deus est causa per accidens obdurationis scilic permissiue iusto iudicio. Denique secundum Ric. et Bonauem. Ad secundum dicendum quod ista argumenta bene concluderent in casu scilicet de illis qui obligantur praecaue re pericula talia. Deus autem quamuis posset omnia peri cusa praecauere. tamen non obligatur. ideoque permittendo obdurationem non dicitur causa obdurationis efficiens maxime cum hoc faciat iusto iudicio. Sicut si quis iudicatur occidi fame tunc nemo debet ei subuenire nec propter hoc est causa mortis illius.

¶ Unde est quod deus piissimus aliquos induratos peccatores liberat a peccatis emolli endo ad praeneintam. aliis relictis in duricia sua: Respondetur secundum Tho. contra gentiles lib. iii. c. clxxxi. Et Ray ne. in sum. quod hoc fit ex tribus.

¶ Primo ex abundantia divine bonitatis. Nimirum quiam quamuis huiusmodi induratus peccator secundum exigentiam diuine iusticie ni esset dignus vt sibi infunderetur gratia emolliens cor: Tamen deus vt ostendat suam bonitatem immensam hoc facere dignatur praeter ordinem rebus inditum. Sicut exempli gratia. Cum cecum aliquem illuminat vel mortuum suscitat hoc facit preter or dinem rebus inditum ex sua bonitate gratuita Sed quod non omnes cecos illuminat nec omnes mor tuos suscitat. licet eque posset hoc facit iuste secundum ordinem rebus inditu. Sic in proposito quod aliquos induratos liberat etc. Secundo hoc fit ex euiden tia divine pietatis vt sicut in reprobis ostendit deus ordinem iusticie eos damnando iuste. ita in re uocatis aliquibus iuduratis puta Paulo aplo latrone iuxta crucem pendente etc. ostenderet ma gnitudinem misericordie et pietatis. Et hoc docet apostolus Rho. ix. etc. Nam si nullus durus reuca retur non appareret dici misercordia tammagna Etsi omnes duri reucarentur ac nullus damnaretur non appare ret dici iusticia

¶ Tertio fit ex complacentia diuine voluntatis. Sicut enim ex voluntate dei processit vt fierent creature ex nihilo: et quedam aliis dignie res. Et sicut ex voluntate artificis puta figuli procedit vt ex eadem materia luti similiter disposita: quedam vasa formaret ad vsus honorabiles scilicet pic caria pro mensa amphoras etc. Et quedam ad vsus ignobiles vt ollas et cacabos igne deturpandos vrinale et huiusmodi. Sic in proposito vt docet etiam apo stolus ad Rho. ix. hoc eodem exemplo. Exquo et tota natura humani generis facta est massa cor rupta et vilis per peccatu primorum parentum. Siquas deus ex hominibus velit liberare vt sint ad gloriam celestem facit ex bonitate sua secundum complacentiam sue voluntatis. et ex misericordia Quod aut alios in cul pa relinquit iuste facit sicut ille demeruit etc.

¶ Ad id exatum ponit Aug. xxiii. q iiii. c. Nabuchodonosor. de pharaone qui flagellis induratus est et periit. Et de Nabuchodo. qui flagellatus peni tuit et regnum quod perdiderat reaccepit deo ordinam te et iuste Cum tamen ambo essent conformes In natura quia homines In dignitate quia reges. et in causa quia am bo captiuum dei populum tenebant. Quid ergo fecit eorum fines diuersos. Nisi quia iste ingemuit Ille autem repugnauit contra misercordiam dei Et concludit ibi Augu. quod boni per gratiam dei corriguntur non necessitate predestinationis Mali autem libero arbitrio pereunt. Et vtrumque iustum est a deo etc.

¶ Sed vnde est quod deus permittit indurari aliquos in peccatis ita vt pereant. Cum tamt dicente psalmos. Suauis dominus vniuersis et misera tiones est. super o. etc. Respondetur secundum Alex. de Ales. prima parte et Tho. ac Rayne. in summa. Aliosque doc. super i. distin. xli. concor. quod huius est triplex causa concurrens insimul scilicet Prima est causa deficiens. Et hoc est liberum arbitrium quod eligit malum et sic deficit a bono. Secunda causa est per mittens scilicet deus cuius iusticia dictat vt homines permittat in suo libero arbitrio. Et non cogat eum qui non vult accipere gratiam nec surgere a peccatis. Et patet ex precedentibus. Ter tia est causa promerens scilicet peccatum. tam originale quam actuale Nam homo per peccatum suum demeretur perdere gratiam dei et separari a deo Esa. lix. Iniquita tes vestre diuiserunt inter vos et deum. Et per consequens homo induratur ex propria malicia.

¶ De pre scriptis istis duobus. §. vide etiam vbi de Prede stinatione. §. xix. et se.

¶ Quibus viciis occasionaliter indurari magis demeretur homo Nota secundum doctur. sertim Anton. in sua summa per. ii. ti. viii. c. ix. colligendo

¶ Primo hominem praecipue fac indurari in malicia sua Auaricia. Unde Bern. ad Euge. dici Prudentius te abstrahe a curis huius seculi quam traharis ab illis ne paulatim ducaris ad cor du rum Exemplum de Iuda proditore et principibus sa cerdotum ac phariseis quos indurauit auaricia.

¶ Secundo indurat bonorum temporalium prospera fortu na Unde Aug. ad marcellinum dicit Nil infelicius felicitate: id est prosperitate peccantium quia mala vo luntas velut hostis interior roboratur id est induratur in sua malicia ex prosperitate sua Exemplum de An tiocho rege durissimo in prosperitate sed postea in infirmitate se recoguit. ii. Mach. ix.

¶ Tertio indurat criminum assuefactio diutina Nam secundum philosophum de memoria et reminiscen. Consuetudo est altera natura. Et Greg. dicit Difficile surgit quem moles male consuetudinis premit Exemplum de assuetis in luxuria et huiusmodi.

¶ Quarto indurat diuturna ira odium et inuidia quia sic frigescit cor a dei amore et congelatur sicut glacies ex frigiditate indurata. Sen. xlix. Maledictus furor eorum quia pertinax et indignatio eorum quia dura etc.

¶ Uitimo indurat emende contemptus etiam per flagella. Et ideo Greg. dicit. Quos praesentia flagella non corrigunt ad futura supplicia perpetua perducunt. Nam Ecci. iii. Cor durum male habebit in nouissimo. Exemplum de iudeis a deo multipliciter flagellatis et de regno eiectis et adhuc induratis

¶ An homo qui cadit a iusticiainduratur in malicia coronam suam sic perdat quod alius resurgens a malicia illam accipiat: Ad hoc scriptura satis clara est Apoc. iii dicit. Tene quod habes no alius accipiat coronam tuam Super quo Aug. lib. de praedestina. sanctorum dicit sic. Predestinatorum ita certus est numerus vt nec addatur eis quicquam. nec minuatur ex eis. Tene ergo quod habes ne alius accipi at coronam tuam. Si autem alius non est accepturus nisi iste perdideritcertus est numerus electorum Hec ille. Ex auibus patet ad quesitum

¶ Sed restant du bia scilicet

¶ Quo coronam suam homo dicitur perdere. Ad quod respondetur secundum Tho. prima parte. q. xxiii. ar. vi. in solprimi argumenti dicit quod corona dicitur esse alicuius du pliciter vicem. Uno modo ex praedestinatione diuina. et sic nullus perdit coronam suam quam deus ille prae uidit. Alio modo ex merito gratie. Quod enim me remur quodammodo nostrum est. Et sic homo quamdiu est in gratia meretur coronam. Et potest illam perdere per peccatum subsequens etc. Qui si iterum conuertitur ad pe nitentiam recuperare potest eam. Si aut induratur non recuprabit. Sed in tali duricia moriens in pecca tis in eternum peribit

¶ Sed quomodo coronam vnius perditam alter accipiat Tho. ibidem dicit quod duobus modis. Uno modo inquantum in officium eius vel in locum illius surrogatur. quia vt ait idem et concor. Lyra in postilla super Apoc. iii. Deus non sic permittit aliquos cadere quin alios erigat secundum illud Iob. xxxiiii. Conteret multos et inumerabiles alios stare faciet pro eis. Sic enim in locum caden tium angelorum substituti sunt homines. Et in locum Iude apostolis Matthias. Et in locum gentis iudaice christiani. Alio modo inquantum de bonis que alius fecit in patria gaudebit iste specialiter substitutus. Nam ibi vnusquisque gaudebit de bo nis tam a se quam ab aliis factis. Hec ex Tho. Item exemplum de. xl. Martyribus quorum vnus cecidit et eius coronam clauicularius ad fidem conuei sus accepit patet in legenda: