Iustitia

Iusticia. Circa hoc queritur. Utrum in deo sit iusticia Et quod sic. manifestum est ex sacra scri E ex partura. Unde Psalmus Iustus dominus et iusticiam dileiit. Et multe sunt ad idem autoritates quas transeo.

¶ Sed qualis iusticia conpetit deo. Nota secundum Tho. prima parte. q. xxi. arti. i. quod iusticia est duplex vt ponit philosophus. v. Eth

¶ Una dicitur commutatiua sicut est iusticia fori qua datu panis pro denario vel vlna panni pro ortone etc. Hec non competit deo quia nullius est debitor. Rhom. xi. Quis prior dedit illi scilicet deo et retribu etur ei. q. dicit. nullus. Et quia deus ex largissima pietate et liberalitate semper plus dat quam nos offerimus vel quam nos secundum equalitatem meremur. Ut hec dicit Aureolus in compen

¶ Secunda iusticia dicitur distributiua scilicet qua distribuuntur dona secundum proportionem ad merita vel secundum dignitatem vniuscuiusque ex liberalitate principis. Hec iusticia est in deo qui est rex regum liberalissimus. Unde Dionysius de di. no. c. viii. dicit. Qupatem videre in hoc veram esse dei iustici quod omnibus tribuit propria secundum vniuscuiusque existentium dignitatem. Hec ex Tho. et Aureol.

¶ Sed difficultas est. Quomodo est in deo iusticia cum quicquid est in deo est idem quod eius essentia. Sed Boecius lib. de hebdo. dici quod bonum essentiam iustum vero actum respicit. Item quia deus omnia operatur pro libito sue voluntatis. Iuxta illud Eph. i. Operatur omnia secundum consilium sue voluntatis Quomodo ergo est iusticia in deo: Respondetur secundum eundem Tho. supra. quod iusticia in deo idem est quod essentia di uina realiter vel essentialiter. quo modo omnia in deo sunt idem. tamen differt respectu actus. Nec per hoc quod respicit actum excluditur quin sit essentia dei iuste agens. Item exquo impossibile est deum velle nisi iustum et rectum secundum ordinem sue sapientie. Unde et Psalmus Iustus es domine et rectum iudicium tuum. Et iterum. Fidelis dominus in omnibus viis suis et sanctus in omnibus operibus suis. Ideoque de omnibonus. quicquid facit secundum sue voluntatis libi tum et consilium: non nisi iuste facit: Quia ipsa eius voluntas est infallibilis regula et lex iusticie. Si cut enim nos quicquid secundum legem iusticie facimus iu ste facimus. vt dictat lex alicuius superioris. Ita deus qui est sibiipsi lex quicquid pro libito sue voluntatis facit semper iuste facit. Hec ex Tho¬

¶ Ad idem vide vbi misericor dia. §. iii. et se. Item plura de Iusticia libro. ii

¶ Utrum deus agat de necessita¬ ar. te iusticie scilicet sic quod non possit aliter agere: Ad hoc arguitur quod sic. quia glo. super illud. ii Timo. ii. Seipsum negare non potest: dicit sic Deus seipsum negaret si iusticiam suam dimitteret que est ipsemet ergo etc. Item si deus posset iniuste agere sequitur quod posset peccare. quia contra iusticiam facere est peccare ergo etc

¶ Sed in oppositum Arguitur quia Iobs. ii glo. et Chrys. dicunt quod deus misericors paratus et saluare per misericordiam quos non potest saluare per iusticiam Et patet de Traiano imperatore quem saluasse legitur ad preces beati Grego. etc.

¶ Ad hec ergo. Respondetur secundum Tho. in Scripto primi di. xliii. q. ii ar. ii. Et Rich. e. di. recolligendo quod deum agere de necessitate iusticie dupliciter potest intelli gi.

¶ Uno modo sic quod deus nil possit agere tale id si a deo fieret non esset iustum. et sic verum est quia quicquid deus facit vult et scit. nec potest facere aliquid quod non sit volitum et scitum ab eo Sed quicquid deus fieri vult: eo ipso quod vult iustum est fieri Similiter de non fieri. Ideo quia voluntas dei est ipsa regula iusticie ergo etc.

¶ Alio modo potest intelligi sic quod deus et iusticia sua determinetur ad aliquid vnum necessa rio faciendum ita quod aliud facere non possit. et sic fal sum est quia deus nulla necessitate iusticie cogi potest sed quicquid facit iustum est Etsi aliud faceret illud iustum esset. nec ipse esset iniustus sic faciendo vel non faciendo.

¶ Ad argumenta satis patet solu tio ex dictis. Quia si accipitur pro ordinatione diuine voluntatis quae est ipsamet iusticia sic deus eam dimittere non potest nec preter eam facere: sicut nec pre ter sactiam suam. Als seipsam negaret. Sed si iusticia capitur secundum quod ex ordinatione voluntatis divine in aliquo opere causato determinatur iusticia: pre ter illam facere potest nec seipsum in hoc negaret Nec peccaret contra iusticiam: faciendo aliter quia in hac ipso etiam quod taliter faceret ordo sue iusticie appareret. Hec ex Tho. et Rich. Ad argumentu in oppositum patet ex sequo

¶ An contra iusticiam esset si deus Iudam vel aliquem damnatum saluaret ex inferno: Et videtur quod sic quia secundum iusticiam diuini di creti in inferno nulla est redemptio vt dicit scriptura in Iob.

¶ Sed oppositum arguitur de Tra iano imperatore quem liberauit ex inferno precibus sancti Gregorii et de pluribus huiusmodi liberatis ergo etc.

¶ Respondetur Primo notando secundum Tho. super. iiii. distin. xl vi. q. ii. arti. ii Ubi dicit quod dum aliquis Princeps vel Rex ex clementia et liberalitate exhibet alicui quod non debetur illi. hoc non fit contra ordinem iusticie Sed potius est clementie et bonitatis regis. nec ex hoc fit iniuria alicui Unuod si deus ex misericordia remitte ret penam Iude vel alicui damnato: nulli faceret iniuriam Ideoque iuste hoc posset.

¶ Secundo nota secundum Rich. super. iiii. dist. e. xl vi. q. ii quod deus iusto ordine posset Iudam vel alium dana tum reucare ad vitam praesentem: et infundere veram fidenet penitentiam de peccatis prius commissis. ac gratiam finalite perseuerantie dare et per consequens saluare. Sicut est de Tra iano imperatore legitur: similiter et de resuscitatis pluribus paga nis: puta de filio Theophili quem suscitauit Pal trus a mortuis. xiii. anno mortis illius. et de su citatis per beatum Martinum et multis aliis. Nam et secundum Guill. super i. dist. xl vi. deus facit talia ex praeuilegio speciali hoc autem non facit legem communem. Unde deus ordinata potentia posset si vellet Iu dam vel alium damnatu saluare si vellet quia hoc condeceret suam bonitatem et liberalitatem. Nam vt Aug. dicit. Deus posset etiam ipsi diabolo dare bonam voluntatem et per consequens tandem salua.

¶ Sed nunquid posset deus sal uare Iudam saluis eius demeritis permanentibus Respondetur secundum Bonauen. super primo dist. xliii. circa litteram quod sic non posset. Quia hoc esset iniuste iudicare et contra suam iustam sententiam diffi nitiuam qua iam finaliter in perpetuum fore damna tum determinauit. faciendo non posset esse iustum cum implicat contradictionem: sed non saluis demeritis. vt predictum est bene posset.

¶ Si obiicitur de Traiano imperatore qui finaliter paganus decessit et in peccatis: et tamen postea saluatus fuit vt praetactum est Quare ergo non posset pari modo facere cum aliis. Dicendum secundum Guill. e. dist. xliii. quod non est simile quia super Traianum nondum erat finalis sententia damnationis a deo lata. Presciebat enim deus posi cecc. annos beatum Gregorium pro eo oraturum cuius meritis vite extit restitutus et in christum credidit a penitentiam egit. sicut et de aliis multis legitur vt pa tuit. Et dist. xl vi. ipse Guill. dicit idem de Dagoberto Rege francorum. Hec ex Guill. Unde quia super Iudam et finaliter damnatos lata est iam senten tia: ergo non potest eum deus saluare vel tales saluis demeritis: quia in inferno nulla est redemptio. Ita que sic accipiendum est dictum Augustini lib. de natura et gratia quod allegat magister e. dist. xliii. dicit. sic. Dominus Taarum suscitauit in corpore. Nunquid dicen dum est non potuit Iudam suscitare in mente. potuit quidem sed noluit. Hec ille. Hoc intelligendum est quod bene potuit ante latam sententiam etc.

¶ An deus iuste posset Petrum apostolum vel alium beatum damnare: Et arguitur quod sic. pari ratione enim posset beatum damnare sicut et damnatum sal uare si vellet: quia posset destruere omnia quae fec quod ma ius est. ergo mlto fortius hoc posset

¶ Ad quaestionem hanc ppter dictam rationem fuerunt secundum Bonaue. supa et Tho. e. di. q. ii ar. ii et Rich. in. iiii. recolligendo vario modo dicentes Aliqui enim distinguendo de potentia absoluta et ordinata dixerunt quod talia potest deus potentia absoluta sed non ordinata. Iste autem modus dicendi non valet ad propositum: quia posse inordinate est non posse sicut peccare vel mentiri non posse est deo etiam de potentia absoluta loquendo. Alii autem dixerunt quod neutrum hoc est nec Petrum vel beatum aliquem damnare. nec Iudam saluare potest deus simpliciter loquendo. Sed nec hoc valet dici quia derogat potentie dei. Alii praeterea. dit quod quamuis deus Iudam saluare possit ex superabundanti sua misericordia praescriptis modis in prece dentibus. Tamen Petrum damnare non potest. Primo quia beatum aliquem damnare esset contra iusticiam. Ratio quid quod rationalis creatura puta angelus bonus. et anima beata iam meruerunt hoc est eternam beatitudinem auferre ab eisdem nullo modo potest fieri salua iusticia. Secundo quia si deus sic faceret. iniuria fiere beatis eadem ratione. Tertio quia non condecet dei bonitatem auferre beatitudinem a beato. Sed bene condecet facere misercordiam damnato. sicut si Rex auferret alicui sua esset rapina minus iuste auferrendo quod non decet regem. sed facere misericordiam latroni condecet aliquando. Quarto quia saluis meritis beatus non potest damnari cum iam non possit peccare ergo etc.

¶ Sed nunquid deus bene posset beatum reducere ad hanc vitam mortalem Et hic beatus talis scilicet Petrus posset peccare ac damnationem demereri: Respondetur secundum Rich. supra. Quod deus hoc bene posset facere ordinata potentia. Tamen non posset salua iusticia claram dei visionem a beato auferre. Illa autem dei scilicet visione manente nullo mo do: talis etiam in hoc mortali corpore posset peccare ergo etc.