Potestas

otestas De ro latio vel Presidentia. Queritur. Utrum omnis platio sit a deo. et omnis potestas pro uentatur ab ipso. Notandum pro praeambulo secundum Guill. in. ii sen. dis. xliiii. cum Bona. ibidem. ar. ii q. ii quod Pre latio seu praesidentia tripliciter capitur. Uno modo generalissime scilicet respectu omnis rei quae homo potest ad votum et libitum suum vti. Et sic Gen i. dixit deus. Faciamus hominem qui praesit piscibus. Secundo minus large. et sic dicit in praelato excelletiam potestatis in imperando ei qui est ca pax praecepti Tertio capitur prope pro ptetate coercendi subdi¬ tos. Et hec nominat in subdito quandam libtatis artationem. Unde huic proprie opponitur relatiue seruitus. secunde magis subditus. Et prime magis possessio¬

¶ Ad quesitum respondetur secundum e. Guill. per conclusionem. quod omnis praelatio seu potestas est a deo. Probatur autoritatibus Rhom. xiii. Non est potestas nonsi a deo. qui ergo potestati resistit: dei ordinatio resistit. August. super Psal. Uoluntas nocendi potest esse ab homine. potestas non nisi a deo. Item ratione patet. quia potestas et praelatio nominat quid positiuum Omne autem positiuum inquantum sic est a deo ergo etc. Unde et christus dixit Pilato Ioan. xix. Non haberes in me potestatem nisi tibi datum esse desuper.

¶ Quid ergo de prelationibus it iustis: cum nullum iniustum sit a bono deo. Respondet idem Guill. cum Tho. e. dist. xliiii. ar. i. q. ii. ac Bona. ibidem quod in praelatione tria attenduntur. scilce Modus: principium et executio.

¶ Primo que ad modum semper iusta est praelatio. Modus enim praelationis est ordo inferioris ad superiorem et econuerso. Et hic notat vniuersi pulcritudinem et iustum ordinem.

¶ Secundo quo ad principium triplicir ter adquiritur praelatio. Primo per iusticiam. Secundo per astutiam. Tertio per violentiam. Si princi pium prelationis sit iusticia est a deo faciente. Si ve ro sit astutia vel violentia est a deo solum permittente. vel ad probationem bonorum: vel ad punitionemn malorum. Unde Iob. xxiiii. Deus facit regnare hepocritam. scilicet permissiue. propter peccata populi. Et Osee xiii. Dabo eis regem in furore meo etc

¶ Tertio quo ad executionem praelature si sit debito modo: tunc est a deo vt efficiente. alas non. Unde ex his patet multarum rationum solutio. videlicet quare deus quandoque praeficit stultum etiam sapientibus. vel quare remo uet plationem quam semel dedit: et huiusmodi. vt patet de Saule rege. et sic de aliis. Talia enim ad minfiunt aut ad probationem bonorum aut ad punitio nem malorum.

¶ Et similiter de prelatione vsurpata vel potestate dicendum est secundum eundem Guill. quod bene simul stat vt aliqua potestas vel praelatio sit a deo. et tamen dicatur vsurpata. Nam dicitur esse a deo permissiue in hoc casu. Sed vsurpata dicitur ab homine ambiente. Unde de quodam dicitur in libro qui vocatur Fasciculus temporum: quod ad prelatione intrauit vt vulpis. vixit vt leo. mortuus est vt canis id est damnabili morte.

¶ Sed quomodo prelatio hominis in hominem sit iusta et a deo: difficultas est. quia nihils contra ius nature est iustum. nec a deo per consequens. quia autor nature nil facit contra se et contra naturam: licet faciat praeter naturam in miraculis. Si prelatio est contra ius nature. quia dicitur lir. Institr. quod bella et captiuitates ac seruitus sunt iurinaturali contraria

¶ Confirmatur. quia teste Amb. seruitus ex ebrietate inducta est. Ideo Gene. ix. dixit Noe. Maledictus Chanaan: seruus seruorum erit fratribus suis. Item Augustinus. xix. de ciuitur. dei dicit. Rationalem hominem ad imaginem dei factum dominari voluit deus: non rationalibus sed irrationalibus.

¶ Respondetur secundum eundem Guill. supra. quod aliquid fieri contra ius nature potest intelligi vno modo in vniuersali id est contra vniuersale dicta men nature. Et sic verum est quod deus non facit contra ius nature. Sed sic praelatio non est contra ius nature. Sicut enim eadem medicina concedit vinum et dat egro. sed negat quandoque sano. ita eadem lex nature dictat seruitutem in statu nature lapse: non in statu innocentie. Alio modo potest intelliges aliquid fieri contra ius nature in particulari. et sic aliquando deus facit contra ius nature propter certam causam. maxime propter demerita peccatorum. Sicut et in proposito patet. Nam iure nature humane institute deus omnes homines equaliter ad imaginem dei fecit. vt dicit Grego. Sed quia homo cum in honore esset non intellexit: sed peccando comporauit seipsum iumentis mortalibus. ideo iusto dei iudicio: similis factus est illis: tam in mortis necessitate quam etiam in subiectione seruili. Ita quod propter peccatum factus est homo homini seruus sic brutum seruit homini. Unde et Eue que facta fuit Ade in adiutorium vt socia: post peccatum dicum est. Sub viri potestate eris. et ipse dominabitur tui. et sic currunt ac solui habent praedicte obiectiones. vt patebit ex sequentibus. Unde patet deus laudabilis in omnibus

¶ Ad hec vbi Seruitus. praesertim §. ii. et sequentibus.

¶ Utrum in statum innocentie fusset prelatio hominis super hominem.

¶ Respondetur secundum eundem Guill. e. dist. xliiii. Primo dicem do quod prelatio que est ad coercendum malos non fuisset pro illo statu. quia talis inducta est ex pcctato: sicut et seruitus ex ebrietate. vt n praecedenti patuit. Nec stante innocentia fuisset aliquis malus qui debuisset coerceri. ergo etc.

¶ Secundo dicendum quod alia prelatio protunc bene fuisset: sicut et obedientia filiorum ad parentes et vxoris marito: et seniorum reuerentia exhibenda a itnioribus Et patet ratione. quia omne id quod est conseruatiuum vel ordinatum ad conseruandum odinem naturalem fuisset in statu innocentie. sed hriusmo di est praelatio. vt claret in praemissis exemplis inductis. ergo etc. Item in statu innocentie praelatio fuisset in hoc quod aliqui in naturalibus fuissent n aliis et eos de multis docuissent. et ad operandum perfectius inuitassent. Nam licet nullus eorum nalus fuisset: non tamen omnes equaliter boni fussent. sicut et inter angelos gradus sunt bonitatis.

¶ Si dicatur. quia Gregorius dicit quod natura omnes homines equales fecit. sed pro variis meritis alios aliis occulta dei dispensatio praeposuit. claret dcendtum quod illa autoritas de equalitate immaginis diaine in natura anime est intelligenda: tamen aliqui praeponuntur in neritis. maxime: cum status innocentie erat status viatoris. ergo infra statum glorie vbi excellentius omnes erunt docibiles dei. In statu autem innocentie vnus in multis alterum docuisset. ergo etc.

¶ Utrum obediendum sit in omnibus praeceptis tam praelatis bonis quam malis

¶ Nota pro pambulo secundum eundem Guill. supra. cum Tho. eadem di. xliiii. q. iii. ar. ii quod obedientia est triplex.

¶ Prima dicitur indiscreta. quando quis in his quae sunt contra deum suo prelato obedit. Hec obedientia non obligat ad facere sed potius ad non facere contra deum

¶ Secunda dicitur obedientia imperfecta: que ad salutem sufficit. dum scilicet in his solum quae vouit suo superiori obedit. Unde quo ad hoc Ber. ib. de dispensatione et praecepto dicit. Subditus nec citra promissum est inhibendus: nec vltra cogendus. Hec ille

¶ Sed tertia dicitur obedientia perfecta. quando quis prompte etiam in his que non vouit prelato obedit. si tamen ea que praecipit praelatus non sint comtra deum. Unde Bernds. dicit. Perfecta obedientia est que legem nescit. terminis non artatur. non con tentatur professionis angustiis. largior voluntate fertur in latitudinem charitatis. et ad omne quod iniungitur: spontaneo vigore liberalis alacrisque ac nimi: modum non considerans i infinitum extenditur. De ista etiam obedientia perfecta intelligi debet illud dictum sancti Benedicti in sua regula. quod si prelatus precipiat etiam impossibile: tentandum est id facere

¶ Notandum secundo quod obedientia distinguitur Quia quedam est obedientia hominis ad deum. et hec diffinitur ab Ans. sic Obedientia est affectio volunta tis coniuncte deo. Quedam est obedientia hominis ad diabolum: que veracius est inobedientia. quia separat hominem a deo: et subiicit diabolo per peccati voluntatem. Tertia est obedientia hominis ad hominem et est debita reuerentia inferioris ad superiorem

¶ Ad quesitum ergo ponitur prima conclusio secundum e. Guill. quod subditus obedire tenetur tam bonis quam malis prelatis in licitis que pertinent ad eorum autoritatem vel potestatem. Unde Rhoma. xiii. Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit. Et Matth. xviii. Qui ecclesiam non audierit sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Et Hebre. xiii. Obedite praepositis vestris etc. Et. i. Petri. ii Serui sub diti est ote in omni timore dominis: non tantum bonis et modestis: sed etiam discholis etc.

¶ Secunda conclusio quod subditus non tenetur in omnibus obedire suis superioribus. quamuis obedire in licitis omnibus sit perfectius. Et patet ex premissis. quia non tenetur quis suo praelato etiam religiosus nisi secundum regulam suam quam vouit. Unde Bernru s libro de dispen. et praecep. dicit. Nil prohibeat ipse prelatus horum que promisi. nil plus exigat quam promisi etc. Sed quia religiosus non se obligat ad quodlibet verbum precipientis cum esset quasi impossibile: Proinde bene dicit sanctus Francis. in sua Regula Minorum quod fratres obediant suis Ministris in omnibus quepro¬ miserunt domino obseruare. et non sunt contraria iime et regule nostre. Et sic patet conclusio.

¶ Tertia conclusio additur ex dictis Alexan. d u Ales. iii. parte summe de tertio praecepto. videlicet quod subditi tenentur obedire superioribus vario modo limitando secundum superioritatis gradus. Declaratur: quia trilex est superioritas. Prima in spiritualibus. Et ta li superiori obediendum est in spiritualibus necessariis ad salutem. vel ad hoc pertinentibus. sicut pape: episcopo: et aliis prelatis ecclesie. et confessoripiscrete penitentiam iniungenti. secundum quod dicit Scotus. Secunda est superioritas in temporalibus in regimine reipublice. Et talibus scilicet ominis et principibus obediendum est a suis subditis in his que ad huiusmodi egimen pertinent. Si tamen potestas eorum non sit surpata secundum Richar. in. ii. di. xliiii. quia si est vsurpata non tenentur nisi propter scandalum. Tertia est in temporalibus quo ad regimen proprie familie. vt patri cum preest cure rei familiaris debetur obedientia a filiis in his que pertinent ad dispositionem rei familiaris. Unde talibus non obedientes in praefatis scienter in re alicuius importantie presertim ex contemptu peccant mortaliter. Sed in aliis que ad eorum superioritatem non pertinent non est necessarium obedire. Sicut si princeps imponat populo multam indebitam et huiusmodi.

¶ Plura de praelatis et obedientia habentur in Summis. er go hic dimitto pro brevitate.

¶ Quo dei bonitas est laudabilis super omnia: in eo quod est principium omnium creaetim.