Donum spiritus sanctus

Donum spiritu anp cti Ubi magna claret charitas dici et ga homines quibus sua dona dignatur conferre ex mera liberalitate sua: non exigentibus nostris meritis.

¶ Donum vero dicitur secundum Guill. tripliciter.

¶ Primo modo donum dicitur quodlibet alteri voluntarie collatum. hoc modo bona nature dicuntur donam dei: dicente apostolo. Quid habes quod non accepi¬ sti: quia non obligatus nobis ea contulit.

¶ Secundo modo dicitur donum quodlibet nature superadditum. hoc modo quaelibet gratia dicitur donum dei. Sic loquitur glo. super illud Iat. i. Ome datum optim et omne donum perfectum hoc sursum es. Datum optimum in naturalibus: sed donum perfectum in gratuitis Tertio modo dicitur donum dei quidam gradus virtutis excelsus Hoc modo scribuntur septem dona spiritus sancti quae nominat quod dam virtutum fastigium. Unde donum potest sic diffiniri. Est datio irreddibilis simpliciter Ubi tria tanguntur. Primo genus doni: cum dicitur datio. Aliqua autem dantur secundum Auicennam quae dici dona non merentur. Qui enim dat vt accipiat: questus est non donum. Qui vero dat vt liberetur redemptio est.

¶ Secundo tangitur doni differentia: cum dicitur irreddibilis. Nullum enim est donum quod spe rhabendi tribuitur: sed accommodatio. Ideo tertio additur simupliciter vt donans tempus non limitet ad reddendum ei cuibonatio facta est.

¶ Hic plura quaeruntur

¶ Que et quit sunt dona spiritus sancti. Respondetur secundum magistrum in. iii. di. xxxiiii. Et sanctum Bonauen. ibidem. quod sut septem. Quod probatur Esaie. xi. Requiescet inquit super eum spiritus domini: spiritus sapientie et intellectus spiritus consilii et fortitudinis: spiritus scientie et pietatis. et replebit eum spiritus timoris domini. Quod probans Grego. in moralis. ex ponens illud Iob. Nati sunt ei septem filii. dicit quod septem filii sunt septem dona spiritus sancti. Similiter glo. super illud Esa. iiii. Apprehendent septem mulieres virum vnum in die illa dicit. Sept est mulieres sunt septem dona spiritus sancti. Que quidem primo figurata sunt per septem oculos super lapidem vnum. Tach. iii. Ubi glor. exponit de christo qui est lapis angularis coniungens duos perietes in vnum. super quem sunt septem oculi id est septem dona spiritus sancti Similiter Apoc. i. significantur per septem stellas in dextera christi. Quorum quidem numerus a quibusdam doctoribus acclpitur ex parte medicine excludentis syntomata siue passiones anime. quia dona spiritus sancti sunt remedia ad auferenda septem peccata. vbi gratia. Superbiam eradicat tior: inuidiam interficit pietas. auariciam scientia: acidam fortitudo. ram compescit consilium. gulam quae intellectum obumbrat eiicitur intellectus. luxuriam sapientia. Quia secundum Greg. gustato spiritu desspit omnis caro.

¶ Secundo alii doctores numerum donorum accipiunt ex parte pene redimentis scilicet secundum ea quae in christo exigebantur. quae quidem fuerit quattuor scilicet Reuerentia ad patrem mittente: et est timor. Compassio ad getem peccantem: et sic est pietas. Uirilitas ad passiones sustinendas: et sic est fortitudo: fructus passionis consideratio. et sic est intellectus. Consilium autem fortitudinem dirigit scientia pietatem. sapientia intellectum.

¶ Tertio alii docto. numerum assignant ex parte virtutum: comparando illa ad virtutes. Sapientia enim corrndet charitati: intellectus fidei: consilium spei. fortitudo fortitudini. scientia prudentie. pietas iusticie. timor temperantie

¶ Utrum dona spiritus sancti in patria permaneant: Ret. sacur scilicet Tho. i. iii. di. xxxiiii. ar. iii. et Guill. eadem di. quod secundum quosdam actus manent et secundum quosdam non. Quod autem dona in patria maneant probatur sic. Timor enim dei inter dona est infimum donu qui tamen manebit. ergo etc. Hinc psalmus. Timor domini sanctus permanet in secuum seculi.

¶ Confirmatur sic. quia perfectio ra sunt dona virtutibus cardinalibus quae tamen manent in patria. vt dicit Magister in. iii. dis. xxxiiii. Ceterum christus fuit comprehensor et viator. et tamen hec dona per fecte habuit. ergo non repugnat statui glorie. et ita ma nebunt in patria. Secundum quosdam actus et dona spiritus sancti non manebunt. quod beatus Greg. i. Morali. probat per hoc. quod quodlibet donum duos actus habet: quorum vnus remanebit et alius non. Et de singulis ponit exemplum di. Sapientia mentem reficit spe et certitudine eternorum. quorum duorum spes transit sed certitudo remanebit. Intellectus reficit corin eo quod audita penetrat et tenebras cordis illustrat. quorum auditus transit. quia non docebit vir fratrem su um. vt dicitur Hiere. xxxi. sed illustratio mentis manebit Consilium est de dubiis quod transit: et ratione anim replet quod manebit. Fortitudo aduersa non metuit quod est necessarium in praesenti. et iterum confidentia reficit quod in futurto remanebit. Scientia ignorantiam fugat: quod partinet ad vitam presentem. et mentem cognitione replet: quod pertinet ad vitam futuram. Pietas cordis visceramisericordie operibus replet: quod pertinet ad statum presentem et gratulationis affectum: quod ad futurum spectat

¶ Timor premit mentem ne superbiat quod statui praesenti congruit. et de rebus obtentis mentem confortat: quod pertinet ad statum futurum.

¶ Utrum virtutes: dona: beatitudines: et fructus sint diuersi habitus: Et videtur quod sint diuersi. quia non est idem numerus donorum beati tudinum: virtutum: et fructuum. Numerata etiam non concordant. quia aliquid beatitudo est quod non est donum. et econuerso. Aliquid est donum quod non virtus. et sic de aliis. Dicit enim Philosophus. ii de anima quod habitus per actus et actus perobiecta diuersificantur. Sed virtus donum: et beatitudo habent differentes actus. quia conuenit per virtutes agere recte. per dona perfecte. et per beatitudinem expedite. ergo videtur quod sint diuersi habitus

¶ Respondetur quod de hoc sunt opiniones doctorum. veriorur tamen est Scoti in. iii. di. xxxiiii. dicentis. quod virtutes: dona: fructus: et beatitudines non sunt diuersi habitus. quod probatur secundum eum. Si enim in operibus nature nihil fit frustra. fortiori ratione nec in operibus gratuitis qualia sunt dona dei et virtutes.

¶ Sic arguit Scotus. Illiinquit habitus tantum ponendi sunt in viatore quibus perficitur circa omne obiectum quo perfici potest in via. huiusmodi autem sunt septem virtutes in genere: non curando de scientiis speculatiuis. igitur praeter scientias adquisitas nullus erit habitus in viatore ponendus a septem virtutibus. quia obiectum circa quod perfici potest viator non potest esse nisi deus vel creatura. sed per virtutes sufficienter homo disponitur ad deum: proximum et seipsum: non ponendo habitus distinctos donorum et fructuum quod patet per Grego. super i. ca

¶ Iob. vbi dona virtutes nominat. et sibi mutuo conueniunt diffinitiones. Uirtus enim est bona qualitas intelligentis quae recte viuitur: qua nemo male vtitur: quam deus operatur in nobis sine nobis Cotum hoc competit donis spiritus sancti et fructibus. vndetres vtutes theologice sufficienter ordinant hominem ad deum. Charitas diligendo Spes tendendo Fides credendo. Iusticia vero in ordine ad proximum. Fortitudo et tem peratia sufficienter refrenant in se passiones. Et prudentia disponit tam respectu sui quam respectu proximi. Ex quibus clare infertur quod alios habitus a virtutibus non possunt ponere dona: beatitudines et fructus. prout liquide deducit Scotus vbi supra tam dona spiritus sancti quam etiam beatitudines et fructus ad habitus virtutum. Nam hec spiritus scncti dona scilicet Sapient ia Intellectus Scientia Consilium aspiciunt in tellectum. Tria vero sequentia scilicet fortitudo Pietas et Timor respiciunt affectum. Similiter octo beatitudines qua enumerantur Mat i scilicet Paupertas spiritus: Luctus:

¶ Misericordia Nuditas Cordis mundicia Pax Pati entia Persecutio pro christo: respiciunt omnes volutatem excepta cordis mudicia quae respicit intellectum. Similiter fructus spiritus sunt duodeci. prout enumerantur Gal. v. qui sunt Charitas: gaudium: pax: patientia: benignitas bonitas: longanimitas: mansuetudo: fides: modetia: continentia: castitas. Quorum quilibet potest dici virtus. dempto gaudio: quod passio est. Unde charitas: honitas bax et benignitas ad charitatem reducuntur. quia charitas in proprio nomine alii duo in re. licet nomine differat. Ubi enim verior pax quam vbi est charitas. vbi bonitas melior: Ubi maior beignitas quam vbi charitas: Fides ad fidem reducitur in nomine proprio. loganimitas spes est De patribus eim legitur longanimes in spe Gaudium ad proximum recte reducitur vt sit passio iusticie. Gaudere in it Paulus cum gaudentibus. Mamsuetudo autem pertinet. id fortitudne ne ira praeualeat. Similiter patientia. quia nobile vincendi genus est patientia. Modestia vero continen tia et castitas sunt species temperantie. Ideo dona et beatitu dines siue fructus non sunt distincti habitus: sed solum virtutum habituum gradus. Quod sic probat Scotus vbi supra Sicut enim habitus in genere qualitatis est quoddam genus intermedium. ita habet sub se multa intermedia antequam veniat ad species specialissimas. siue enim diuidatur primo per intellectuale et appetitiuum. quod videtur probabile. et vlterius vtrumque horum per adquisitum et infusum. et vtrumque per intellectuale et appetitiuum et. Et subdit quod de tota illa diuisione habitus intellecti ui non accipitur in numero virtutum nisi vna virtus infusa que est fides. et quoddam genus intermedium ad multas practicas adquisitas: quod dicitur prudentia. Et sic connumerando species satis communes possunt haberi. Hec ille.

¶ Alia opinio est sancti Thome in. iii. di. xxxiiii. parte. i. q. i. ponentis differentiam inter virtutes et dona: veluti inter habitus distinctos di. Quod in hoc differunt virtutes. quia virtutes disponunt secundum humanum modum. sed dona vltra humanum modum. Similiter Henricus de Gandauo in quodlibetur. iiii. q. xxxiii. ponit differre velut diuersos habitus: virtutes: dona et beatitudines. Quia inquit virtutes disponunt modo humano. dona modo superhumano

¶ Geatitudines vero modo inhumano id est quasi diuino. Et hi in hoc non sunt tenendi. Cuius ratio est. quia virtutes dona et beatitu dines solum differunt gradibus non habitibuss Sicut sapiens sapientior et sapientissimus: differunt secundum gradu tantum. Sed et sanctus Bonauen. in. iii. di. xxx iiii. arti. i. q. i. dicit. Quod virtutes recte: dona expedite: beatitudines vero perfecte operantur. qui si accipiat secundum magis perfectum et minus tenendum est. Si vero secundum distinctos habitus hic relinquendus est. Unde ascendenti scalam caelorum primo accipiendi sunt virtutes quibus rectus efficitur.

¶ Secundo bona ip altiori gradu virtutum quibus expeditior redditur.

¶ Tertio beatitudines quibus iam perficitur. vt dicat christus: Beati pauperes spiritu quoniam vestrum est regnum celorum. Deinde in cacumine scale apprehedat fructus qui dulces sunt gutturi ascendentis.