Mons del Montes

ex. One del montes. m

¶ e colles vnde habent fieri in tera. Nota primo secundum Isido. li. xiiii. quod in terra sunt insulCo quod in sanlo sint id est in mari. vt in oceano Britamnia interfuso mari orbe toto diuisa. Et ibi Hybernia que et Scotia Britannie prorima: de qua Scotus subtilis extat oriundus. et in mari mediterraneo sunt constitute alie insule Cyprus Cretos etc. Omnibus autem insulis commune est vt promineant. vnde et earum loca dicuntur promontoria. De insulis quibusdam mira aliqua vide vbi Terra. §. ix.

¶ Nota secundo iutta e. Isido. quod montes sunt tumores terrarum altissimi sic dicti montes quasi eminentes. Colles autem sunt praeeminentia montium iuga quasi colla. Tumulus autenest mons breuis quasi tumens tellus vel terra congesta.

¶ Tertio nota quod libro de nat. re. dicitur et Pe. conmestor etiam narrat quod in initio dispositionis sue terra fuit rotunda omnino et plana: nec valles: nec montes fuert in ea. Nunc aut est montuosa: sed tamen spherica. Unde in fine mundi mquites equabuntur omnes replen valles. Patet Esa. xl.

¶ Ande ad quaesitum Dicendum quod sicut habter. iii. Metheor. in fi

¶ Primo montes fiunt quandoque ex causa essentiali: quando videlicet ex vehementi terremotum eleuatur terra et fit modos. Secundo quandoque fiunt ex causa accidentali: vt cum ex ventis vel aquductu accidit et fit praulatim cauatio profunda. sicque fit iuxta eam eminentia magna terre. Nam sunt quedam terre molles que aqueductibus: ventis quam attolluntur. Tertio fit etiam quandoque generatio montium: sicut generatio lapidum: quoniam aqueductus vel aqua fluens adducit aliquod lutosum viscosum continue: quod per longitudinem temporis desiccatur et fit lapis. nec est longe quin sit ibi vis mineralis verens aquas in sapidtes.

¶ Sed an adhuc vsque modo crescant montes: Dicitur in fi. e. iiii. Metheor. in additis: quod montes quidem per multa tempora facti sunt: sed nunc decrescentes sunt. Maris quoque accessus et recessus loca quedam cauat: quaedam extollit. Et quia quandoque totam terram cooperit: (sicuti factum est in diluuio tempore Noc) inde mollia quedam terre abrasit: dura reliquit: et in quibusdam locis congessit. Mollia quoque quaedam ab aquis congesta: cum aque abscenderent desiccata sunt et in montes conuersa. Item in libro de natu. rerum dicitur: quod sicut aqua putei crescit post ablationem vel post exhaustum: Ita crescere contingit terram humorosam. Sienim auferatur in aliqua quantitate: continuo crementum erit in equali propter humorem illi terre admixtum qui per minimas particulas eleuat terram ex sua origine accrescendo. Hine est quod montes circa Toletum crescunt post ablationem suarum partium. Hec ibi. Alii dicunt quod postquam in christi morte mota terra: petre scisse sunt: iam ex eo vlterius montes vniuersaliter non habent crescere vt prius. Ergo deus laudabilis.

¶ Quid de montium altitudine et significatione: Nota secundum Arist. ii. Metheororum Primo quod omnibus montibus quae sunt in ortu solis maior est

¶ Caucasus: Nam qui huius montis locum inferiorem habitant vident solem super hunc montem in nocte non amplius donec transierit tertia pars noctis eorum ex parte orientis et occidentis. alas sunt in vmbra miontis. Et est mons iste secundum Isidi densit simis niuibus candidatus

¶ Item modos Libanus excelsus mons phenicis cuius meminerunt prophe. Ibi thus colligitur melius.

¶ Ararathu modos Armenie altissimus est in quo Arca Noe resedit. cuius vestigia ibi videntur Olympus est modos macedonie. secundum e. Isid. pracels sus. ita quod sub eo sint nubes vt dic Uirgilius. ibi vt dicit commestor prae nimia aeris raritate nec etiam aues viuere possunt nec philosophi stare bene: nisi habeant spongias plena aqua quae naribus apponant vt crassiorem aerem trahant

¶ Achos mons Macedonie et ipe altior nubibus. cuius vmbra. lxxvi. milibus protenditur. secundum Mons Etna in Sicilia: ex igne et sul. Isid phure semper ardet Unde dicitur gehenna. de hoc

¶ Modos calpas qui nunc Atlas cognominatur propter altitudinem suam quasi celum vel astra sustentare videtur vt Solinus etiam dicit vicinus est lunari circulo. Hic dirimit Europam ab Africa. secundum Isido.

¶ Mons Gelhoe: vt dicit. ii Reg. i. gioss. Anquam Dauid maledicerm ei: libere pluuias habuit post

¶ Modos oliueti bene conuenit christo. ad sea nunquae sercandum oleum misericordie et illuminationis in ortu veri solis christi nobis exhibitum. Ideo vt dicit Glos. Actus. ii. Modos oliueti dicebatur modos trium luminum. scilicet lucerne de templo resplendentis in ipso. et solis ex altera parte orientis. ac olei in ipso monte crescentis Hec secundum Gloss. Denique secundum Bernds. super Can. sermone. liet Et etiam Gregorium. super Canticorum i. Christus est modos scilicet altitudine perfectionis etc. Et saliens in modo tibu silest perfectis scilicet oli in patribus et prophetis tandem in apostolis etc. Palmus Iusticia tua sicut montes dei in