Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Aureum Rosarium Theologiae

Liber 1

Prologus

Abyssus

Absolutum

Abstractum

Accidens

Actio

Addiscere

Adorare

Affectus

Affirmatio

Agere vel actio

Actus animae

Aliud alius alter

Amare vel amor

Amor dilectio et caritas

Amor de ab aeterno ad entia

Angeli ad trinitatem et ad ea quae sunt fidei mysteria

Anima humana est ad dei imaginem

Apparere scilicet Deum in creatura

Appropriata divina ubi proprie

Arbitrium liberum

Argumentalis processus an liceat in theologia

Ars artis habitus quomodo differet ab aliis habitibus vicem

Asserere aliquid de deo

Attributa divina

Bonitas vel bonum

Caritas

Causa

Certitudo

Circumincessio

Cognoscere Deum

Compositio

Comprehensio

Conceptus

Consuetudo

Creare quomodo dicitur de Deo

Dependentia

Deus

Dicere vel dictio

Diligere vel dilectio

Distinctio quales habet modos vel quot

Diuinus

Donum

Elementum

Ens primo

Equalitas

Errare

Esse essentiae et esse existentiae

Eternitas

Evum et Eviternitas

Exclusiva dictio

Fidei christianae

Filius vel filiatio

Finis vel finalis

Finitum

Forma

Frui et uti

Generatio

Genus

Habitus

Hereticus

Hierarchia

Hilias

Hisocheies

Honestas

Identica praedicatio

Imago

Immediate

Immensitas

Immutabilitas

Incircumscriptibilitas

Incomprehensibilitas

Individium

Inesse

Infinitas

Ingenitum

Intellectus

Intentio

Iustitia

Liber

Liberum

Localis motus

Lumen Luminosum

Maior et Minor

Malum

Mens

Meritum

Misericordia

Missio

Mobile

Modus

Modus quo aliquid

Modi quibus aliqua

Modi quibus aliqua

Modi perseitatis

Moralis vel mos

Motus vel mutatio

Mundus

Natura et naturale

Necessitas

Negatio

Numerus

OBduratio

Obiectum

Obiectiva

Omnipotentia

Opinio

Ordo

Originari

Passio

Pater

Perfectio

Permissio

Persona

Possibile et impossibile

Potentia

Praxis

Precipere

Predestinatio

Predestinatio

Praedicatio

Praepositiones

Praesentia

Primum et prioritas

Principium

PRivatio

Processio

Proprie et proprietas

Providentia

Pulcritudo

QUiditas

Quo est et quod est

Ratio

Reduplicativa

Relatio

Reprobatio

Revelatio

Sapientia

Scientia

Se

Si

Solus

Sophistice

Species

Spiratio

Subiectum

Substantia

Summum

Theologia

Transferre

Trinitas

Vertias

Vestigium

Virtus

Vita

Univocum

Voluntas

Voluntas

Xristus (Christus)

Ydea (Idea)

Ypostasis (Hypostasis)

Liber 2

Prologus

Abel

Actio

Accipiter

Actus bonus vel malus

Actus disputato

Adam

Aer

Angelica

Anima

Animalius

Animal

Annus

Apparitio

Aqua

Arbor

Arca

Arcus

Argentum

Armonia

Ars

Augumentum

Auis

Auris

Aurum

Babylon

Balsamum

Bellum

Benedictio

Benefactor

Beniuolentia

Bestia

Bonum

Cain

Casus

Causa

Celum

Cerebum

Complexio

Conscientia

Corpus

Costa

Creatio

Demones

Dies

Differentia

Digestio

Diluuium

Elementum

Embryo

Epacta

Error

Etas

Eternitas

Eua

Fons et Fluuius

Forma

Fortuna

Fructus

Generare

Gens

Gratia

Grana

Guma del Gumi

Habitus

Herbe

Hierarchia

Homo

Ignis

Ignorantia

Imago

Impressiones

Inferni

Infermitas

Innocentie

Intellectus

Intentio

Intrinsecum

Iusticia

Lac

Lachryma

Lapis

Liber

Libertas

Liberum arbitrium

Lignum

Lingua

Locus

Lux

Malum

Mare

Materia

Mel et cera

Membrum

Memoria

Mensura

Meritum

Metalla

Misericordia

Mons del Montes

Monstrus

Mors

Mortui

Motus

Mulier

Mundus

Natatile

Natura

Nebula

Nobilitas

Noe

Nutrimentum

Obedientia

Obiecta

Oleum

Operatio

Ordo

Originalis

Originalis

Paradisus

Passio

Peccatum

Pena

Pisces

Piata

Potestas

Principium

Prophetia

Proportio

Quattuor

Ratio

Ratio seminalis

Radius

Rapacia

Raptus

Reductio

Relatio

Reminiscetia

Reprobatio

Reptilia

Sanitas

Scientia

Semen

Sensualitas

Sensus

Serpens

Seruitus

Synderesis

Somnus

Sonus

Speculum

Tentatio

Tempus

Terra

Vegitabile

Ventus

Vermis

Vigilia

Vinum

Virtus

Vita

Volatile

Volutas

(X)Christus et Christia

Yris

Zodiacus

Liber 3

Prologus

Abba

Abraam

Adam

Adoptio

Adoratio

Adventus dei

Amicicia christi

Amor dei ad creaturas

Angelus

Anima

Anima separata

Annunciatio domini

Apostolus

Ars et scientia

Ascensio christi

Assumptio

Aurea et aureola

Baptismus

Beatitudo

Caput ecclesie

Character

Charitas

Celum

Cognitio christi

Communicatio idiomatum

Conceptio

Conceptio beate virginis

Concilium generale

Concupiscentia

Decima

Dies

Dilectio

Divinatio

Donum spiritus sanctus

Dulia

Fides

Filiatio

Filius

Fortitudo

Fructus

Furtum

Gratia

Homicidium

Honor

Incarnatio

Iuramentum

Iustitia

Lex

Luxuria

Mediator

Mendacium

Meritum

Mors

Nomen

Oratio christi

Passio christi

Periurium

Preceptum decalogi

Prudentia

Resurrectio

Sapientia

Sessio christi

Spes

Temperantia

Timor

Virtus cardinalis

Vita

Zelus

Epilogus

Liber 4

Prologus

Abel

Absolutio

Altare

Aqua

Aureola

Baptismus

Beatitudo

Beneficium

Bigamia

Calix

Character

Casus

Cathecismus

Circumcisio

Clauis

Confessio

Confirmatio

Contritio

Correctio

Chrisma

Damnati

Dos

Elemosyna

Emptio

Eucharistia

Excommunicatio

Extrema unctio

Ieiunium

Indulgentia

Infamia

Interdictum

Irregularitas

Iudex

Iudicium

Iustificatio

Matrimonium

Missa

Oratio

Ordo

Poenitentia

Poenitentia peccatorum venialium

Punitio damnatorum

Recidiuatio

Resurrectio

Restitutio

Sacramentum

Satisfactio

Scandalum

Sepultura

Simonia

Testamentum

Votum

Xenodocium

Prev

How to Cite

Next

Sessio christi

1

1

Sessio Christi ad dexteram patris. Nam secundum Guiller. ista tria differunt Esse a dextris patris. Astare a dextris patris. Et sedere ad dexteram patris. Esse nempe a dextris omnibus beatis competit: secundum illud Matt. xxv. Oues quidem statuet quod pextris. hedos autem a sinistris. Astare autem a dexteris est proprium beate Marie: inquantum bona filii in ipsam speciali dignatione influunt. Astitit sait Dauid regina a dextris tuis. Sedere autem ad patris dexteram est proprium christi. quia illud est esse in potioribus bonis glorie: quod solum ei conuenit.

2

¶ Notandum quoque quod christus dicitur esse in sinu patris ratione sue eterne generationis Dicitur secundo sedere ad dexteram patris ratione bonorum quae primus participat. Dicitur vero dextera patris: quia ea poaticuncta operatur. Ioam scilic.t Omnia enim per ipsum facta sunt. ergo ista dextera intelligenda est spiritualiter: non ad modum humani sensus.

2

3

¶ Utrum fuit christum conueniens ascendere et per consequens sedere ad patris dexteram: Arguitur quod non. quia dicit Philosophus. ii de celo. quod illa que optimo modo se habent possident suum bonum sine motu. Sed christus optime se habuit. quia et secundum naturam diuinam est summum bonum. et secundum humanam naturam est summe glorificatus. ergo suum bonum habet sine motu. Sed ascensio est quidam motus. ergo non fuit conueniens christum ascendere

4

¶ Confirmatur. quia omne quod mouetur: mouetur propter aliquod melius. Sed christo non fuit esse melius in celo quam in terra. quia nihil accreuit ei per hoc quod fuit in celo: neque quantum ad animam: neque quantum ad corpus ergo videtur quod christus non debuit in celum ascendere

5

¶ Respondetur secundum Alexan. de Ales in. iii. parte summe. q. xxiiilet sanctum Tho. in. iii. parte. qi. lviii. quod corpus per suam naturam ad vnum locum est determinatum solum et coartatum. Hec autem determinatio ad vnum solum locum non est perfectionis ineo: sed imperfectionis. quia dicit conclusionem substantiet virtut et operationis. Unde causa prima quae perfectissima est ad nulluocum deturminatur. Similiter substante spirituales quae perfectiores sunt corporalibus minus detr minantur ad locum quam corporales Ex quo patet quod immorari in loco vno solo est imperfectionis ipsi corpori. Si ergo detur ei virtus qua possit moueri de loco ad locum: istud erit perfectionis in ipso. hoc autem in illis qui mouentur a principio quod est intra se. indicium ergo virtutis est moueri a virtute intra se. Une in animatis moueri est perfectionis respectu inaniatorum. Et hec est distinctio per comparationem ad mouens Similiter per comparationem ad finem est distinguendum Quod est motus propter supplementum indigentie. et est motus propter explicationem virtutis. Motus primus ponit imprfectionem in mobili. sed secundus ponit perfectionem. quia si defectus virtutis est immobilitari in loco: perfecte virtutis erit moueri de loco ad locum. Ascensio ergo christi non fuit motus habens principium extra se. nec fuit ad supplementum indigentie. sed habuit principium in se scilicet suam beatam animam et corpus gloriosum obediens anime. et vtrumque obediens diuinitati ergo motus fust in ipso ad declarationem sue virtutis

6

¶ Ad argumentum ergo dicendum quod illud optime habet se quod sine motu possidet locum suum. talis enim est deus qui est immutabilis: secundum quod dicitur Malach. iiii. Ego deus non mutor. Quelibet autem alia creatura aliquo modo est mutabilis. Et natura assumpta a dei filio creata renamsit. Unde non est inconueniens si ei aliquis motus attri buatur

7

¶ Ad confirmationem argumenti dicendum quod per hoc quod christus ascendit in caelum nihil ei accreuit quae sunt de essentia glorie sue secundum corpus siue secundum animam: tamen accreuit ei aliquid quantum ad loci decentiam: quod est ad bene esse glorie. hoc autem aliquo modo pertinebat ad eius gloriam. Et de hac decentia gaudium quoddam habuit Non quidem quod tunc de nouo de hoc gaudere inciperet quando in celum ascendit Sed quia nouo de hoc modo gauisus est: sicut et de re impleta. Unde super illud psalmo. Delectationes in dextera tua vsque in finem. dicit gloDelectatio et leticia erit mihi in conspectu tuo humanis obtutibus subtrato. Hec sanctus Tho. vbi supra.

3

8

¶ Utrum christi ascensio sit motus naturalis vel violentus: Arguitur quod motus sit violentus. quia omne vectum de loco ad locum est violenter motum. Sed corpus christi in ascensione fuit vectum de locoad locum ergo fuit violenter motum. Maior patet. quia quattuor sunt specie violenti motus scilicet Tractus: pulsus: vectio: vertigo

9

¶ Minorem probat Leo papa in ser. de Ascensione: exponens illud verbum Uidentibus illis eleuatus est. dci. Cum audis eleuatum agnosce militie celestis obsequium in eo qui eleuat dininam potentiam. in eo qui eleuatur humanam agnosce naturam. ergo fuit eleuatus et ita vectus

10

¶ In contrarium dicitur Esa. lxiii. Quis est iste qui venitr de Edom etc. gradiens in multitudine virtutis sue. Hoc dixerunt angeli de christo quando ascendit celos. Ex quo patet quod mouebatur propria virtute. Similiter Michee. ii dicitur Ascendit pandens iter ante eos. ergo propria virtute ascendit.

11

¶ Respondet Alex. vbi supra quod ferri dupliciter dicitur. Uno modo necessitate sustentationis scilicet cum virtus corporis non est sufficiens ad sustinendum motum. Alio modo aliquid ferri dicitur obsequio venerationis. sicut papa fertur ab episcopis. et rex a suis militibus. Cum ergo dicitur corpus christi latum per angelos: hoc fuit solum obsequio venerationis. de quo loquitur Leo papa. Et in hoc sensu intelligitur illud salm. Currus dei decem milibus multiplex milia letantium. Unde Grego. in Homel. ascensionis dicit. Notandum est quod Helias in currum legitur ascendisse: vt videlicet aperte demodostraretur quia homo purus adiutorio indiget alieno. Redemptor autem noster non currum: non ab angelis eleuatus legitur. quia qui fecerat omnia: super omnia virtute sua ferebatur. Addit ad hac sanctus Tho. in. iii. parte. quod in christo duplex est natura. Humana scilicet et Diuina. Unde secundum vtranque potest accipi propria virtus eius. Sed secundum humanam naturam est duplex virtus christi. Una quidem naturalis que procedit ex principiis nature. et tali virtute manifestum est quod christus noni ascendit. Alia virtus in eo est virtus glorie. Et ista virtute propria ascendit Et per hec patet responsio ad argumentum.

4

12

¶ Utrum christi ascensio sit motus successiuus in tempore:

13

¶ Respondetur secundum Alexandrum quod circa istam quaestionem diuerse sunt opiniones. Quidam ponunt quod corpus glorificatum motum non describitur per spacium: sicut nec voluntas suo motu describit spacium. Et dicunt quod quando ipsa mouetur a volito in volitum non mouetur per spacium: ita etiam non mouetur corpus gloriosum per spacium. Sed ipsi deficiunt. quia voluntas quando mouetur a volito in volitum non mouetur extra seipam. sed corpus motum de locoad locum mouetur extra seipsum. ergo non est simile. quia natura corporalis nunquam potest attingere subtilitatem spiritualis nature. vnde glorificatum corpus licet sit simplex in genere corporeitatis: nunquam tamen peruenit ad simplicitatem anime.

14

¶ Alii. picunt quod corpus in suo motu describit spacium et nouetur in tempore. sed illud tempus est imperceptibile. et sic illa descriptio est imperceptibilis propter subtilitatem corporum. Unde sicut radius si esset corpus moueretur imperceptibiliter in maiori vel minori spacio: ita dicunt de corpore glorioso quod tamen moueretur successiue. Alii dicunt medio modo quod sicut se habet res ad circumscriptio nem in loco. ita se hahet ad mqueri in loco. Est ergo res que nullo modo circumscribiti in loco ne replet locum: nec commetitur se loco. sicut deus qui vbique est incircum scriptus. Est alia res que circum scribitur loco sed non replet locum nec commetitur se loco: sicut angelus. Est alia res que circumscribitur et commetitur locosed non replet locum: sicut corpus pure luminosum quia si radius sol sit in aere: non propter hoc aer fit spissior Est alia res quae circumscribitur et commetitur se loco et replet locum: sicut corpus elementare non glorificatum. Et inde est quod talia duocorpora non possunt esse simul in eodem loco quia replent locum. Dicunt ergo quod quantum ad conditionem corporis glorificati potest se describere et moueri successiue. sed quantum est de potestate glorie potest se non commetiri et non circumscribi sensibiliter. quia quasi est infinitum quo ad nos respectu possibilitatis corporis non glor ficati. Et hoc est quod vult dicere Augustinus quod vbicunque volet spiritus illuc graditur protinus et corpus. Per praedicta patet responsio ad arguntum.

5

15

¶ Utrum christus ascenderit secundum naturam humanam aut secundum diuinam: Et arguitur quod secundum naturam diuinam. quia illius est ascendere cuius est descendere de celo: secundum illud Ioan. iii. Nemo ascendit in celum nisi qui descendit de celo. Et Eph. x. Qui descendit ipse est et qui ascendit. Sed christus descenlit de celo non secundum quod homo sed secundum quod deus. Non enim natura eius humana ante suam ascensionem fuit in celo: sed diuina. ergo videtur quod christus ascendit in caelum secundum natu ram diuinam. Respondetur secundum Alexan. vbi supra cui concordat sanctus Tho. in. iii. parte. Quod descensus dicitur dupliciter: sic et scensus. Descensus enim dicitur proprie: et improprie. Improprie dicitur descensus de christo secundum diuinitatem scilicet ipsa exinanitio deitatis Phil. ii qui fit non localiter: ideo non ponit motum: set terminum vnionis Eph. iiii. Descendit in inferiores partes terre. Ubi gio. Descendit diuinitas non localiter sed per exinanitionem. Descenlus proprie est proprietas substantie diffinibilis in loco. Et hoc modo christus descendit ad inferos secundum humanita tem. Ascensio similiter dicitur duplicter scilicet Proprie: et Improprie. Improprie ascensio de christo dicitur exaltatio huant tatis in resurrectione: quia tunc multum manifestata est pteatas deitatis. Alio modo ascensio dicitur proprie secundum videlicet motum localem. Et sic secundum idem et descendit ad inferos et ascendit in celos Unde hec praepositio secundum: aliquando nominat conditionem nature: aliquando nominat causam: aliquando vnitatem proprie persone. Conditionem nature notat c um dicitur christus secundum quod homo passibilis: secundum quod deus impassibilis. Causam notat cum dicitur christus secundum quod deus resurrexit: quia virtus diuina fuit causa resurrectionis. Unitatem persone notat cum dicitur: christus secundum quod homo creauit mundum id est christus secundum quod est persona illa que habet humanitatem creauit mundum. Si ergo secundum: in praesenti notet conditionem nature: hoc modo christus secundum quod homo ascendit. Si notet causam: sic ei conuenit ascensio secundum diuinam naturam. quia virtus diuina fuit causa ascensionis. Si notet vnitatem persone: sic ei conuenit ascensio secundum quod deus est et etiam secundum quod homo est. quia persona quae est deus et homo ascendit. Et sic patet responsio ad argumentium ex iam dictis.

6

16

¶ Utrum christus ascenderit super omnes celos: Arguitur quod non. quia super omnes celos non est aliquis locus: vt dicit Philosophus. i de celo. Sed omne corpus oportet esse in loco. ergo corpus christi non ascendit super omnes celos.

17

¶ In contrarium tamen dicitur Eph. iii. Ascendit super omnes celos vt adimpleret omnia.

18

¶ Respondetur secundum Alexan. vbi supra quod distinguendum est. quia sunt localia: et sunt non localia. Ultimum continems scilicet celum empyreum locale non est. Super omnia igitur localia est loco. Sactus vero Tho. dicit in. iii. parte sume. q. lvii. Quod quanto corpora perfectius participant boni tatem diuinam tanto sunt superiora corporali ordine quiest ordo localis. Unde videmus quod corpora que mapis sunt formalia sunt naturaliter superiora vicet per Philosophum. iiii. Physicus. et. ii de celo. Per formam enim vnum quodque participat diuinum esse. vtqu. v. Physicorum. Plus autem participat corpus per gloriam quam quodcunque corpus naturale per formam sue nature et inter cetera gloriosa corpora maximum est corpus christi. ergo conuenies fuit quod sit constitutum super omnia corporagloriosa in alto. et ideo super illud Ephes. iiii. Ascendit super etc. dicit gloia loco et dignitate

19

¶ Ad argumentum autem secndum scilicet Tho. vbi supro dicendum. quod locus habet rationem continentis. vnde primum continens habet rationem primi locantis: quod est primum caelu. intantum igitur copora indigent esse in loco per se inquantum indiget contineri a corpore celesti. Corpora igitur gloriosa et maxime corpus christi non indigent tali continentia. quia nihil recipit a corporibus celestibus. vnde nihil prohibet corpus christi est set extra totam continentiam caelorum corporeorum et non esse in loco continenti. nec tamen oportet quod extra celum sit vacuum. quia non est in loco. nec est ibi aliqua potentia susceptiua alicuius corporis: sed potentia perueniendi illuc est in christo. Quod autem Aristo. probat. ii de celo. quod extra caelum non est corpus. intelligendum est de corporibus in solis naturalibus constitutis. vt patet per probationem.

7

20

¶ Queritur ad quam partem celi empyrei est collata humanitas christi: Respondetur secundum Guill. in. iii. dis. xxii. quod rationabile est satis dicere quod ad partem aquilonis. per illud quod dixit Lucifer Esai ciiii. In celum conscendam super astra dei exaltabo so lium meum: sedebo in monte testamenti in lateribus aquilo nais: ascendam super altitudinem nubium: similis ero altissi. et Psalmus ait. Fundatur exultatione vniuerse terre modos sion: latera aquilonis ciuitas regis magni. Glo. tamen Ios. xxi. dicit sic. Fortassis sicut ordinauit deus stellas celi alias in axe aquilonis: alias in oriente: alias in occidente: alias in austro positas qui ex resurrectione mortuorum erunt sicut stelle in multitudine et claritate ordinabit in regno celorum secundum ordinem stellarum et partium orbis: et dabit aliis sortem ad orietem: aliis ad occidentem: aliis ad austrum: aliis ad aquilonem. Hec glos. et assumpta est ex originalium lib. li.

21

¶ Nota circa christi domini ascensionem aliquo documen ta

22

¶ Primum quod maiori nobilitate condita est summa pars celi empyrei quam media vel infima. quamuis enim omnes partes celi possint dici eque nobiles nobili tate absoluta. Adhuc tamen oportet dicere quod summa pars eius sit nobilior in respectu inquantum magis est abistis inferioribus elongata

23

¶ Si dicas. quod nobilitas et naturalitas magis viget in medio secundum Philosophum Medium in omnibus laudabile est. Dicendum quod quamuis virtus aque et aeris et terre magis vigeat in medio. virtus tantum ignis maxime viget in suo summo. et sic forte est in omnibus spheris celestibus. Hec Richar. super. iii dis. xxii.

24

¶ Secundum documentum. quod beati et hierarchie celestes secundum quod sunt in praemiis excellentiores: secundum hoc etiam suut vlerunt post resurrectione nem in locis superioribus tanquam dignioribus et christo propinquioribus. Unde secundum sanctum Bonanent. in. ii distin. ix. paruuli baptizati qui non habent propria merita sed saluati sunt merito passionis christi constituentur infra choros angelorum super quos erunt angeli: super hos archangeli. et sic de aliis super omnes christus dominus: ratione Richardi pre dicta.

25

¶ Tertium documentum quod christus non transcendit celum empyreum: sed est in summa parte illius celi intra non extra. quia vltra summam partem celi conuexam non est locus neque vacuum neque aliquid aliud: vt dicit Philosophus id iest de celo. Cui concor. apostolus Heb. vi. dicens quod christus introiuit ad interiora celi factus pro nobis praecursor et poestifex. Unde thronus christi potest imaginari in superficie extrema celi empyrei ita quod nihil de celosit supra ipsum. Hec Fran. Mayro. Et eidem concordat Richar. vbi supra. Et sic sunt intelligende autoritates dicentes quod christus ascendit super celum celivel super omnes celos scilicet ad intra: non ad extra. in summa tamen superficie celi empyrei. alioquin non ascendisset super omnes celos: cum ipsum sit vltimum: vt arguit Fran. Mayro.

26

¶ Quartum documentum Quod pie credendum est christum in illo celesti throno glorie sic situatum quod nullum habeat retro se: sed omnes electi in faciem ipsius aspiciunt rastantes summa cum reuerentia et laudibus diuinis tanquam regi praecellentissimo oculis quam corporalibus ipsum dulcissime intuendo. Hinc scilicet Pe. i. dicitur. In quem scilicet christum angeli desi derant prospicere. Hec secundum Richar. vbi supra

27

¶ Sed queritur Utrum christus semper et continue in illo loco residebit vt ad aliam partem celi se non transferat: Respondetur secundum Richar. vbi supra concordare videtur Fran. Mayro. Quod non est affirmandum quod christus semper in illo loco resideat ita quod nunquam ad alium locum se transferat interdum. quia christus non est obligatus illi loco. sed locus sibi: ex quo christo secundum congruentiam suam est deputatus Nam et post suam ascensionem narratur aliquando apparuisse aliquibus in hac vita ex speciali gratia.

28

¶ Nec habeo sait Richar. rationem cogentem quod nunquam se christus ad aliam partem celi transferat. Idem dicit Lyra suee no.

8

29

¶ Utrum sedere ad dexteram comueniat soli christo: Respondetur secundum Asex. de Ales in. iii. parte sumne. cui coniorudari scilicet Tho. et Richar. in. iii. dist. xxii. Quod sedere ad dextram patris nalli alteri creature conuenit: sed soli christo: secundum quod dicitur Mar. vl. Dominus Iesus postquam locutus est eis etc. et sedet a dextris dei. Ideo proprie loquendo nullus praeter christum ad dexteram dei sedet. quia per dexteram que est nobilior pars designatur potius bonum glorie. Dextera enim est nobilior sinistra in agilitate et vigore: vt dicit Philosophus. Unde qui alteri ad dextera sedet nobilissime illi coniungitur. Nam quos honoramus dexteram illi dare solemus Et quia christus est maxime deo coniunctus. ergo proprie ipse sedet ad dei dexteram. Modus autem quo quis deo coniungitur est duplex. quia vel est nobilissimus simpliciter: et sic est equalitas patris. Et sic conuenit christo secundum naturam diuinam. Uel est nobilissimus quantum est possibile creature sublimari in potioribus bonis glorie: et hoc est coniungi in vnitate persone filii dei. et sic conuenit christo secundum naturam humanam secundum quam accepit a deo firmita tem coniunctionis et iurisdicionem iudiciarie potestatis: sicut dicit Augustinus de symbolo. Ipsam scilicet ad dexteram sessionem intelligite potestatem quam accepit ille homo assumptus a deo vt veniat iudicaturus qui prius venerat iudicandus. Hec ille. Ergo quicredit deum patrem materialem dexteram habere in iudicio ille erit a sinistris christi condemnandus. quia spiritus est deus: Ioan. iiii

30

¶ Alia ratione christo conuenit sedere ad dextera patris omnipoter tis. quia ex vi verborum hoc talis sessio significat quod christus sit propinquissimus deo patri in gloria et omnibus creaturis superior. Propter quod dicit apostolus Heb. i. Sedet ad dexteram maiestatis in excelsis: excelsior celis factus Sed esse superiorem omntbus creaturis est proprium christi tam localitate: potestate: dignitate: quam deitatis equalitate.

31

¶ Primo inquanlocalitate: secundum quod dicitur Ephes. iiii. Qui descendit ipse est et qui ascendit super omnes celos vt adimpleret omnia

32

¶ Et confirmatur. quia continens superior est contento. Sed corpus christi est in celoempyreo non sicut contentum in continente: sed potius econuerso. vt patuit supra. quia deus poterat omnia verbo virtutis sue. Hanc autem altissimam localitatem corpus gloriosum christi cum sit terrenum in substantia non habet ex principiis sue nature. sed hoc habet ex vnione deitatis et gloria anime redundantis in ipsum Hinc Palms. Eleuata est magnificentia tua super celos

33

¶ Secundo christus superior est omnibus potestate: dicente Psalmus Omnia subiecisti sub pedibus eius

34

¶ Unde gloia Ambro. Hebre. i. In eo dicit) qui subie cit omnia nihil dimisit non subiectum. Et dicit: subpedibus id est sub humanitate eius

35

¶ Sicut enim pes est pars inferior corporis: ita in chrsto inferior natura est humana: cui sunt subiecte non solum creatum re rationales: sed etiam humane et angelice

36

¶ Tertio corpus christi est superior omnibus dignitate. ex quo enim est vnitum diuinitati: ideo omnibus est praelatum et super omue nomen quod nominatur siue in hoc seculo siue in futuro

37

¶ Nuarto christas omnibus sublimatus est deitatis equalitate. Unde glosa Hieronymi super illud Hebre scilicet Constituit illum super omnem principatum et potestatem. dicit. Sic seciet id est quiescit et regnat sublimatus ad dexteram maiestatis in excelsis id est ad equalitatem patris et locatus non in paradiso vnde Adam cecidit sed in excelsis loco et dignitate.

9

38

¶ Queritur vtrum pater posset dici sedere ad dexteram filii: Respondetur secundum Astexnum in summa. li. ii titlo. lv. quod non. Ratio. quia ly ad denotat cum personali distinctione ordinem originis. Filius autem et spiritus sanctus originantur a patre: et non econuerso. ergo etc

39

¶ Sed d. Utrum spiritus sanctus possit dici sedere Ad dexteram patris vel filii: Respondetur secundum sanctum Tho. iii. parte sunme. q. lviii. quod nomine dextere tria intelligi possunt Uno modo secundum Damasce. gloria deitatis. Alio modo secundum Augustinum beatitudo patris. Tertio modo secundum eundem iudiciaria potestas. Nullo tamen mo¬ do potest dici quod pater sedeat ad dexteram filii vl spiritus sancti. quia filius et spiritus sanccus trahunt originem a patre. Sed spiritus sanctus proprie potesi dici sedere ad dexteram patris vel filii secundum deitatem: licet secundum quandam appropriationem attribuatur filio cui appropriatur equalitas: sicut dicit Augustinus quod in patre est vnitas: in filio equalitas: in spiritu sancto vnitatis equalitatis quem connexio.

10

40

¶ Utrum christus secundum diuinita tem sit extra vel intra caelum: Respondetur secundum omnes theologos in i. dist. xxxvii. quod deus nusquam localiter continetur: nec vllo loco capitur pr oprie: neque dicitur localis. Nam. iii. Reg. viii. dixit Salomodo. Ergo ne putandum est quod deus vere habitet super terram scilicet localiter. Si enim caelum et celi celorum capere non possunt te domine: quanto magis domus hec quam edificaui. Hec ibi. Hinc Augustinus li. lxxxiii. quaestionum: et Magister allegat vbi supro dicens. Deus non alicubi est: quia quod alicubi est continetur loco. sed quod continetur loco corpus est. deus autem non est corpus. non ergo alicubi est. Et infra subdit. Lotus tamen dei sed impropie dicitur templum dei: non quod eo contineatur. Id autem nihil melius quam anima munda intelligitur

41

¶ Sed d. Uidetur quod sit extra celum. quia ille est extra quem celi capere non possunt. Sed talis est christus secundum diuinitatem De quo dicimus. Quem totus non capit orbis in tua se clausit viscera. ergo etc.

42

¶ In contrarium tamen dicit Philosophus i. de celo et mundo. Extra caelum nihil est neque locus: neque vacuum: neque spiritus etc. ergo non est extra mundum. quia in nihilo esse est impossibile

43

¶ Respondetur secundum Richar. in i. di. xxxvii. quod deum esse extra mundum potest intelligi dupliciter. Uno modo sic quod imensitas eius excedit mundum nec dependet a mutum do nec diffinitur mundo quin possit replere plures mundos si essent etiam infiniti. Et sic verum est deum esse extra mundum et extra omnia cum nusquam valeat coartari. Unde sic ly extra non dicit actualem praesentiam ad locum sed potentialem que est dei immensitas. Hec autem immensitas est infinita non quidem distensione vel molis magnitudine: sed virture. Unde viii. Physscis. dicitur Deus est infinite virtutis Infinitum autem excedit finitum nec dependet a fini to. Alio modo potest intelligi deum extra mundum ita quod sit dare spacium extra mundum in quo sit deus. Et sic falsum est. quia cum nihil sit extra mundum: deus non est in nihilo. ergo deus extra mundum non est extensiue: nec in mundo loco clauditur.

44

¶ Sed d. Ubi tunc fuit ante mundi constitutionem: Respondetur quod deus est immutabilis. ergo vbi tunc fuit ibi modo est. Ideo de deo extant versus querendo. v. Ubi tunc fuit quando preter eum nihil fuit. v. Ubi tunc ibi nunc in se quoniam sibi sufficit ipse.

11

45

¶ Utrum ascensio christi sit causa nostre salutis: Respondetur secundum sanctum Tho. i. iii. parte. q. lvii. quod ascensio chri est causa nostre salutis duplicter. Uno modo ex parte nostra Alio modo ex parte ipsius. Ex parte quidem nostra inquantum per christi ascensionem mens nostra mouetur in ipsum. quia per eius ascensionem datur nobis Primo locus fi dei. secundo spei. tertio charitati. quarto per hoc reuerentia nostra augetur ad ipsum dum iam non existimamus eum si cut hominem terrenum: sed sicut deum celestem. Ex parte autem sua quantum ad ea quae ipse fecit ascendens propternostram salutem.

46

¶ Primo quidem viam nobis praeparauit. Ioan. xiiii. Uado vobis parare locum. Secundo quia sicut pontifex in vete. testa. intrabat sanctuarium vt assisteret deo pro populo. ita et christus intrauit caelum ad in terpellandum pro nobis. vt dicitur Heb. vii. Ipsa enim re praesentatio sua ex natura humana qua in celum intulit est quedam interpellatio pro nobis. Ut ex quo deus sic exaltauit humanam naturam: etiam eorum misereatur proquibus filius dei humanam naturam assumpsit

47

¶ Tertio vt in celorum sede quasi deus et dominus constitutus exinde diuina dona hominibus mitteret. secundum illud Ephe. iiii. Ascendit super omnes celos vt adimpleret omnia scilicet donis secundum Gloi. et Psalmus Ascendit in altum dedit dona hominibus. Magnus igitur est fructus ascesionis.

48

Hic inestimabilis praelucet dei altissimi charitas erga homines.

PrevBack to TopNext