Voluntas

Voluntas primo l¶ in communi. Notandum secundum Guil. in primi. di. x. Quod voluntas dicitur a volito volitas. quia sicut res quasiad animam veniunt quando intelliguntur. sic anima quasi ad rei volitat: quando hanc vel illam rem vult et amat. Unde est illud Augu. Anima verius est vbi amat quam vbi animat.

¶ Quibus modis dicitur voluntas. Nota secundum. e. Guil. in primi. dist. xl v. Uoluntas dicitur pluribus modis

¶ Uno modo voluntas dicitur quicunque appetitus generaliter. siue sit sensitiuus siue rationalis. siue creatus siue increatus Quo modo accipit voluntatie doc. subti. in. iii. li. di. xvii. Ubi distinguit triplicem voluntatem in chro scilicet voluntate increata. et voluntati creatam rationalem. et appetitum sensitiuum. quem quandoque vocat voluntatem: hoc emim modo et vsus habet quia dicimus. Hio canis vult comedere. cum non hebeat nisi appetitum sen sitiuum

¶ Secundo modo dicitur voluntas appetitus rationalis creatus solum. et hoc modo Aug. li. de libe. arb. diffinit diUoluntas est rationalis motus sensui praesidens et appetitui. Nam hoc modo voluntas est regina anime nostre: imperans ceteris potentiis: vt prosequatur aliquid aut fugiat etc. Et secundum venerabilem Hug. de sco vic. libro de volun tatibus christi. Hec ipsa voluntas creata est triplex. scilicet Uoluntas rationis: inquantum sequitur scilicet rationis deliberat onem. Et voluntas pietatis: inquantum compatitur patient malum. Et voluntas charitatis dicitur: inquantum informa ta dono dei specieali se conformat: pro viribus voluntat increate seu divine. et sic est perfectior praedictis duabus. quoe charitas quae superadditur: perficit ipsam et dirigit. sicut sessor equum. Hec Guil. addit. di. xl viii primi

¶ Ter tio modo secundum. e. Guil. supradcam di. xl v. Rursus volun tas potest accipi pro ipsa virtute volitiua: quae distinguitur contra intellectum etc.

¶ Quarto praeterea pro ipsa operationem respectu finis. Et hoc modo accipit voluntatem Arist. i Ethi. vbi distinguit ista tria. electionem. consilium. et vd luntatem. Consilium emim est actus intellectus: quem sequitur electio. ita quod vbi desinit consilium: incipit electio. Unde electio secundum ipsum est acceptio praeconsiliati. Rursus vbi desinit electio: incipit voluntas. Electio enim est entium ad finem. sed voluntas est ipsius finis. Nam finis li. cet prior sit intentione. tamen est vltimus executione. Itaque ibi voluntas accipitur pro ipsa operatione respectu finis

¶ Ultimo voluntas dicitur ipsum obiectum volitum. hoc modo voluntas signi: sicut est preceptio vel prohibitio dicitur voluntas. Unde apstolus dicit. Hec est voluntas dei sanct ficatio vestra etc. Hec omnia ex Guil. licet variis passibus et alio modo diuisionis.

¶ Item de voluntatis diui. sione in voluntatem signi et bnplaciti. et in ancedenti et consequentem. patebit infra prosequendo etc.

¶ Quomodo voluntas dicitur in deo et in creaturis: Respondetur quod sicut Guil. dicit e. di. xl v. Uoluntas potest capi pro quodam communi appetitu vniuoco deo et creaturis. Et hoc modo Alex. de Al. primi parte summe difi finit di. Uoluntas est vis cognoscens domina sui actus. Per hoc quod dicitur vis cognoscens: differt a parte sensitiua: in qua non cognitio proprie. licet sit aliqualis sui obiecti perceptio. Per hoc autem quod dicitur domins sui actus. differt ab intellectu: qui mere naturalier mouetur ex parte sui: in obiectum suum. non sic voluntas. seu nostra seu diuina: sed libere mouetur. Unde lic voluntas divina sit principium producendi spiritum sanctum necessario. non tamen naturaliter: sed per modum liberalitati et amoris. Hec ex Guill. Et de hoc latius vbi De Spiritu sancto

¶ Aduertendum autem. quod voluntas diuina increataquam. et voluntas creata scilicet angelica et humana maxima distant differentia secundum. e. Alex. de Al. quia voluntas divina est ab eterno: et vsque in eternum inuariabilis omnino etc. Sed voluntas humana sper est vertibilis: et ante electionem et postea: quandiu est in via Ticet post terminum vite hoc faciat homini mors: quod fecit angelis casus. vt dieDamascis. Unde post mortem erit inuertibilis voluntas. Uoluntas autem angelica ante electionem fuit ad vtrumlibet vertibilis: sed post electionem fit vel facta est inuertibilis. et sic quasi medium tenet inter diuinam et hominis viatoris voluntatem etc. Hinc est quod augelus bonus qui elegit semel in principio bonum. iam nunquam po test velle malum: vel contra deum. Sed angelus malus qui aelegit malum: nunquam potest expost velle bonum