Nobilitas

¶ Ibilitas et excellentia quottuplex distinguitur. Nota secundum Grego. nazanze. in apolog. tractatu de se. originaliumque lib. frater Ioannes erfordien. dicit. Quod in hominibus quadruplex est nobilitas.

¶ Prima spiritualis secundum quam omnes equaliter nobiles sumus quoniam ad imaginem facti sumus ipsius dei regis praenobilissimi. Unde et Aug. viii. dci ciui. dei dicit. Quamnobilis est anima humana quae ad visionem dei et fruitionem est creata.

¶ Secunda est nobilitas carnalis scilicet generis et sanguinis que secundum Boecium lih. iii. de consola. prosa. vi. est quedam laus vel gloria de meritis parentum proueniens. Unde et Hierony mus in Epistolis dicit. Nobilitatis ad hoc memiris vt claritatem generis morum sanctitate conscendas. Alioquin Chrys. super Matt. dicente. Quid prodest generatio clara quam mores sordidant. inaneergo nomen est nobilitas sanguinis nisi cissit nobilitas virtutis. Exemplum de iudeis gloriantibus se esse de genere abrae. Quibus christus respondit. Si filii abrae estis opera abrae facite Ioam. viii. Nam vna omnium generatio et corruptio.

¶ Tertia est nobilitas legalis quae sit per codicellorum et clenodiorum priuilegiationem a regibus aut per adoptionem. Et de hac etiam Hierony. in epistola ad filiam Mauricii dicit. Mundanam nobilitatem non nature equitas praestitit sed cupiditatis ambitio. Omnes certe homines per diuinum lauacrum baptismi efficiuntur equales per quam tam diues quam pauper tam seruus quam liber: tam nobilis quam ignobilis: dei efficitur filius. Et terrena nobilitas splendore glorie celestis et regalis illustratur.

¶ Quarta est nobilitas virtualis De qua Tullius lib. de offi. dicit. Hec est indubitata nobilitas que moribus probatur ornata quia pulcrum est non commodum fame sed feda neglexisse. Unde et Hierony. in Epistolis. Sola apud deum libertas est non seruire peccatis: summa nobilitas est clarum esse virtutibus. Hec Hieronymus.

¶ Sed simpliciter loquendo que harum nobilitatu sit melior. Respondetur secundum Cassiod. in epistola dicentem. Quod melius est de contemptibili genere nasci et clarum virtutibus fieri quam de claro genere natum criminose viuere. Exemplum habemus dicente Amb. in decretis. dist. xl. c. Illud. de adam et eua. Nam adam fuit de viliori origine et loco or¬ tus scilicet de limo terre in agro Damasceno. et sic extra paradisum. Eua autem de nobiliori scilicet de costa Ade et in loco nobilissimo scilicet in paradiso: inferior Adam Item Abraam de thare idolatra natus patre: in caput omnium electorum pro virtute est sublimatus. et sic de aliis. Ad hec etiam facit dictum Aug. li. iiii. de ciui. dici vbi ait. quod bonus etiamsi seruiat liber est. Malus autem etiamsi regnet seruus est: nec vnius. Sed quod est grauius tot dominorum quot viciorum.

¶ Que sunt proprietates nobilita e tis virtuose. Respondetur secundum doc. et philosophos colligendo quod praecipue sunt quattuor.

¶ Prima humilitas Ecci. iii. Quanto magnus es humilia te in omnibus Bernd. Honor honoris est humilitas. Exemplum de Saule qui humilis electus fuit in regem: postea superbiens deiectus est. et loco eius Dauid huilis electus ¶. Secunda est veritas Prouer. xii. Labium veritatis firmum erit in per petuum. Et. e. xvii. Non decet principem labium mendax etc

¶ Tertia est iusticie equitas. Psalmus Dilexisti iusticiam et odisti iniquitatem: propterea vnxit te deus oleo leticie prae consortibus tuis scilicet nobilitando. vnde et Hiero. dicit. xxiii. q. v. Regum inquit officium proprium. est facere iudicium at que iusticiam et liberare vi oppressos a calumniantibus et pusillis ac viduis auxiliari.

¶ Quarta est pietas. vnde Prouer. xx. Misericordia et veritas custodiunt regem et roborabitur clementia thronus eius. Sed henmo impletur illud Ezech. xxii. dictum. principes in meqduiper eius quasi lupi rapaces.

¶ Sed an nobilibus regere subditos magis conueniat pietate an seueritate. Respondet Sene. de clementia dicit. Remissius imperanti melius paretur pietati. Nam contumax est animus humanus et in contrarium nitens sequitur quo facilius ducatur: Ideo inquit nullum ex omnibus magis quam regenvels principerem clementia pecet. Hec Sene. Et patet satis.

¶ Primo scripto theologico. Ex praedictis. §. praecedeti. et Ecci. iiii. Noli esse sicut leo in domo tua euertens domesticos tuos et subditos tibi opprimens. Et i. Tin. iiii. Pietas ad omnia valet promissionem ha.

¶ Secundo patet exemplo philosophico. quia Arist. li. vi. animalium dicit. quod nobilis comlexionis et liberalitatis signum est longa brachia habere vsque ad genua saltem deficiente spacio duorum digiorum Nam et. v. Politer. dicit quod habere longa brachia fortitudinem indicat. ergo patet propositum.

¶ Tertio patet exemplo politico. quia reges inungi solet pro signo clementie quando coronantur. Et in vexillis suis ac clenodiis solent habere leones vel aquilas quae sunt animalia liberalitate praedita aut forte alia huiusmodi quae etsi ferocitatem habeant tamen etpietatem praetendunt. vt leo in parcendo prostratis. et aquila partem largiendo de praeda sua aliis: nec totum partem comedendo etc.

Item an principibus nobilibus melius sit vt iudicent secundum misercordiam an secundum iusticiam. Respondetur secundum doc. colligendo quod distinguendum est. quia Aut talis nobilis qui debet facere misericordiam vel iusticiam est persona priuata: Siue se habet in huiusmodi faciendo vt privata persona. Et in vindicta priuata. Et tunc semper melius est facere ceteris paribusecundum misericor diam quam secundum iusticiam. Unde Gratianus. xxiii. q. i. ca. i. dicit quod vindicta priuata est deo seruanda qui dicit. Mihi vindictam et ego retribuam. Et Matth. v. Beati misericordes quoniam ipsi misericordiam consequentur. Aut secundo talis est persona publica et in foro publico vt iudex vel princeps in iudicio etc. Et tunc iterum distinguendum est quia aut ille cui facienda est iusticia vel misericordia est bonus aut malus. si certum est esse malum: tunc melius est vt faciat talisecundum iusticiam quam secundum misericordiam. quia malus per iusticiam corrigitur sed per misericordiam deterioratur nec reformidat deterius agere. Unde Amb. lib. i. de offi. Facilitas inquit venie incentiuum tribuit delinquendi Item. C. de epali audientia lcet Nemo. dicitur Remis sionem venie crimina non semel commissa non habeant etc. Si autem certum est talem fore bonum decetero: melius est vt publica iusticia faciat sibi misericor diam: tamen cum potest hoc facere saluis legibus: alias tenetur facere quod dictat iusticia prout de meruit ex culpa.

¶ Sed quid si dubium est an talis sit bonus vel malus. Dicedum quod secundum Chrys. et Aug. in dubiis declinandum est ad partem benigniorem id est misericordie semper plus: quam ad partem iusticie. vt etiam dicit Lyra. super illud Iacob. ii. Superexaltat misericordia iudicium. Facilius enim est reddere rationem de misericordia quam de iusticia. Plura de nobilitate vbi Seraitus et Libertas. videlicet vnde hec orta sunt. Uide ibi. §. ii. et sequentibus.

¶ Eu dei bonitas laudabilis est pro multiplicatione hominum per Noe et filios eius.