Numerus

NUmerus Nota de hoc secundum Guil. in primo dist. xxii. cum Alber. in suo philosophie compendio

¶ Quod triplex extat numerus Nam primus dicitur numerus numeratus. sicut. iiii. Phy. habetur quod tempus est numarus motus secundum prius et posterius. similiter quelibet res numerata sic dicitur etc. Secundus est numerus arithmeticus scilicet quo numeramus. sicut vnum duo tria et huiusmodi. et iste numerus est obiectum arithmetice Et est quoddam ens reale de praedicamen to quantitatis. est emim quantitas discreta etc. Ter tius est numerus numerans. et est anima vel alia intellectualis natura quae numerat res et sic forsitan. intellexit Plato. dicit quod anima est numerus seipsam mo uens

¶ Nota etiam secundum eundem Guil. ibidem quod ista tria se habent per ordinem multitudo: numerus: aggregatio. Omne enim aggregatum numeratur non econ uerso Nam trinitas in diuinis est numerus non tantum aggregatum. non enim collectiue sunt tres persone in di uinis sed identice Ut patet Extra De Trinitate et fide. ca. c. damnamus. Rursum Omnis numerus est multitudo non tamen proprie econtra. Nam numerus secundum Ari. x. metaph. multitudie mensuratur. Mensura aut quodam signo praecedit mensuratum Hec ex Guil.

¶ Utrum in diuinis sit numerus formaliter et proprie: Et videtur quod non. quia Boetius lib. de trinitate dicit quod in deo nullus est numerus cum sit summe vnum: Sed contra Bernardus dicit vna est essentia in diuinis et tres persone quis numerum neget etc. Respondetur secundum Guil. in primo dist. xxv. per con clusionem quod numerus formaliter in diuinis reperit Ratio quia vbi est reparire vere vnitatem et trinitatem ibi est numerus sed in diuins est vere vnitas et trinitas ergo etc Item Tritas est vere numerus etc. Sed in diuins e tritas ergo etc. Ad obiectum dicendum secundum Tho. in scripto primi di. xxiiii. q. i. ar. ii quod Boetius loquitur de vnita te essentiali quia in essentia diuina nullus numeitus cadit sed in personis tantum ergo etc

¶ Sed difficultas est Quo in di uinis proprie dicitur numerus et formaliter: Quia secundum Aristo. iii physi. numerus causatur ex diuisione conm tinui. Sed in diuinis non est continuum nec diuisiergo etc. Ad hoc Tho. vbi supra dicit quod licet in personis diuinis cadat numerus non in essentia tamen etiam ille non est simpliciter et absolute numerus. quia ratio numeri absolute consistit in diuisione Unde que inuenimus diuisa: simpliciter dicimus esse plura. vt lineam diuisam in duas partes dicimus esse duas lineas. Sed in deo nulla est diuisio. Est tantum numerus qui dam scilicet trinitas personarum. et hoc ex numero relatio num. Nam pluralitas personarum non est aliud nisi ipse persone secundum quod sunt distincte per relationes. non in essentia Hec Tho. concor. Rich.

¶ Sed Guil. vbi supra aliter dicit et forte melius. quod bene numerus materialis causatur ex diuisione continui. et de illo numero loquitur philosophus. Sed tamen est alius numerus formaliter dictus qui solum requirit vnionem in vniuocatis sicut Abraham Isaac et Iacob dicuntur tres homines. de quo numero loquitur Augu. vii. de trinitate Et iste nummerus est in diuinis in tribus personis que distincte sunt suis proprietatibus. sed sunt idem in es¬ sentia. Hec Guil. Unde et Scotorlis. ea. di. xxiiii. dicit quod omnis numerus fundatur super vnitatem. Unitas autem est triplex. Una que conuertitur cum ente. Alia que se habet in ratione partis. Tertia que est principium continui. In diuinis autem est numerus qui aspicit vnitatem primo modo. quia est pluralitas suppositorum. sed non est ibi numerus qui aspicit vnitatem secundo modo nec terton modo. quia in diuinis non est ratio pertis nec ratio continui. Hec Scotorlis.

¶ Utrum in diuinis numerus dicat aliquid positiuum. vel ipsi termini numerales in diuinis dicant solam priuationem vel negationem: Ad hoc respondetur quod magistri sententiarum opinio est in primo libro. dist. xxiiii. et di. iii. Quod numerus in diuinis est ne gatiue vel privatiue. vtputa quando dicimus sunt tres persone. signamus quod in diuinis non est solitudo. Et munit se magister dictis beati Hilarii et Augu. Sed salua sua reuerentia communiter a doctoribus in l non tenetur vt dicit Bonauem. et Guil. addit quod nec Hi larius nec Aug. est pro eo. quia negant solum pluralita tem essentie. et non dicunt quin in diuinis positiue sit numerus personarum. Denique si solum privatiue dicere mus in deo tres personas. eo quod non vna tantum vel due ¶ Tunc sequeretur quod pari ratione posset dici quod chimere sunt tres. quia non sunt vna vel due. sed hoc non dicitur. ergo etc.

¶ Unde ad questionem dicendum sicut communis ma gistrorum perisienus tenet sententia secundum Bonauem. et Guil. quod in diuinis est numerus positiuus. Probatur. Omne includens positiuum est positiuum. quia impossi bile est positiuum constitui ex priuatiuis. Sed numerus includit distinctionem que est quoddam po sitiuum. omne enim quod numeratur distinguitur. ergo omnis numerus est distinctio. tenet per locum a coniugatis Hec Guil.

¶ Sed quomodo positiue cadit nume rus in deum: Cum numerus in creaturis sit accisens in deum autem nullum cadit accidens. Respondetur secundum .e. Guil. quod numerus in creaturis bene est accidens quodda. Sed in deo non est accisuens. quia in deo numerus sicut et persona est et conuenit deo sub ratione en tis transcendentis. et sic abstrahit ab accidente et sub stantia. a limitatione et illimitatione et similibus

¶ Sed quid importaut positiue in diuinis termini numerales Respondetur supra. secundum Bo nauem. quod ex quo in diuinis est distinctio tantum a proprie tatibus relatiuis. ideo termini distinctiui et numerales dicuntur de deo secundum relationem et non secundum substantia et important ipsas notiones. Unde ly Tres impotat proprietatem trium personarum. quia dicuntur persone tres tribus proprietatibus distincte. Proinde quando dicitur: tres no tiones vel tres proprietates: non dicit aliud nisi notio nes ipsas. quia notiones et proprietates seipsis distinguuntur. Hec Bonauen. vum et Tho. supra dicit quod pluralitas personarum in diuinis non est aliud nisi ipse persone secundum quod sunt distincte per relatiuas proprietates. et sic etiam numerus personarum est ipe persone vt ster numerate

¶ Queritur ergo An numerus hambeat aliqua entitate in re: Respondetur secundum Scotorlis. ea. dist. xxiiii. primi. quod due sunt opiniones. vna dici quod non. quia philosophus. iiii. Phy. dicit quod numerus non est si ne numerante. ergo non est extra intellectum.

¶ Alia opinio icit quod numerus habet entitatem in re. vnde Auicenna iii. Meta. c. v. dicit quod numerus habet esse inrebus et habet esse in anima. Et probatur ratione. quia numerus est speiens quantitatis. et sic praedicamenti positiui. ergo per quanti tatem ponit entitatem in re. Item quicquid est per se sensibile habet entitatem in re Sed numerus est per se sen sibilis ex. ii de anima. Dicendum ergo sicut ponit Commen tator. iiii. Phy. quod aliqua entia sunt totaliter extra intellectum. aliqua totaliter in intellectum. Et aliqua partim in re partim in intellectum. Isto tertio modo est nul merus. vnde prima opinio non satis firmatur auctoritate philosophi quia licet numerus non est sine numerante quo ad illud scilicet quod est ab anima vel numerante. tamen habet entitatem in se quam anima percipit in re. Hec et Scotorlis.

¶ Quare iste numerus scilicet trinitas non dicitur collectiue in diuinis. cum tameum magister in primo libr di. xxii. dicat quod trinitas est nomen quanim collectiuum etc. Respondetur secundum Bonauem. in q. circa litteram e. di. xxii. concor. Tho. di. xxiiii. ar. fi. Quod hoc nomen trinitas habet aliquid simile cum nomine collectiuo. tamen non est vere nomen collectiuum. Ideo magister non dicit quod sit collectiuum simpliciter sed quasi collectiuum. nam deficit a nomine proprie collectiuo Primo in hoc quod illa que nomi collectiuum colligit habent simpliciter diuersitatem Et secum do. quia habent secundum quid vnitatem vt patet de hoc nomine populus vel turba. Sed econtra est in hoc nomine trinitas in diuinis vbi est verissima vnitas essentialis et diuer sitas tantummodo personarum. Tertio quia vt Bern. dicit vnitas collectiua est minima inter vnitates alias. Sed vnitas diuine trinitatis arcem tenet inter omnes vnitates. Nam vnitas collectia est quoaniam plures res diuersarum essentiarum numero conueniunt in ali quod vnum. Sed in diuinis vna est numero essentia in tribus personis. ergo non collectio. Uerumtamen in hoc est tantummodo similitudo. quia sicut nomen collectiuum vt popululus etc. dicit simul plures et de nullo per se praedica tur. ita hoc nomen trinitas in diuinis etc

¶ Unde est quod iuxta numerum personarum non possumus dicere vel numerare tres deos: Respondetur secundum Bonauen. in primo. di. xxiii. q. vlti. et alios. Primo quia contradicit scriptura Deuter. vi. Audi istlis deus tuus deus vnus est etc. Secunda quia contradicit fi des catholica in symbolo dicit. deus pater deus filius deus spiritus sanctus. non tamen tres dii etc. Tertio quia non patit ratio theologica. quia hoc nom deus dicit diuinam naturam vel essentiam solam sine proprietate relatiua. quae est vnica et simplicissima. ergo non potest plurificari vel numera ri. ergo non potest dici pluraliter dii. Sed hoc nomen per sona tam in singulari quam in plurali dictum de deo significat diuinam substantiam sub relatiua proprietate si ae hypostasim cum proprietate. Ideoque ratione proprietatis. relatiue que in deo numerantur potest plurificari. et pluraliter dici numerando tres personas diuinas Hec ex Bonauem. concor. communiter doctores.

¶ Quid de illis locutionibus hu iusmodi quae negat Athanasius in symbolo dicit quod non sunt tres omnipotentes sed vnus omnipotens. non tres eterni sed vnus eternus. Sicut non tres increati nec tres immensi. sed vnus increatus et vnus immensus. non tres domini sed vnus dominus. Similiter est secundum doc. de illa non tres creatores. sed vnus creator

¶ Re spondet Fran. Mayro. in conflat. primi di. xii. q. i. ar. ii. quod huiusmodi locutiones de vi sermonis non essent negande qua negat athanasius sed propter timorem erroris. ne tres deos suspicaremur dicendo tres eternos tres omnipotentes et huiusmodi. Sed Guil. e. di. xii. dicit quod hoc ideo est quia nomina diuina substantiue sumpta si gnificantia essentiam non dicuntur in plurali. sicut non dicitur tres dii vel domini vel omnipotentes. nisi termini isti caperentur adiectiue. Et patet vbi Nomen diuinum. tertio vice. §. xxiiii. ex regula sexta ibi posita. Ad idem aliqua vbi Principium. §. x. et. xi.