Amare vel amor

Amare vel amor scilicet dei. Circa hoc consideranda fo lrent plurima. Sed quia eorumdem ampliora partinent ad tertium libru vbi agetur de Charitate Dic igitur solum de amore prout est in deo aliquas quaestiones tractemus.

¶ Questio Prima de amoris in Utrum Amor sit in deo: Ar¬

¶ Ueo existentia. guitur quod non. quia in deo nulla potest esse passio nec odii nec ire etc. vt patet etiam per Philosophos et Platonem in Phedrone. sed amor est passio quaedam. ergo non potest esse in deo nisi metaphorice.

¶ Con tra. Deus charitas est. i. Iob. iiii. Et hec est prdicatio essentialis. et non per causam: sicut dicendo Deus est fortitudo mea et huiusmodi id est causans fortitu dinem in me: secundum Aug. ergo etc.

¶ Ad hec obiecta et id quaestionem respondendo tripliciter procedemus vt sequitur.

¶ Primo quada preambula permittuntur Et quidem ex Cho i. pere. q. xx. ar. i.

¶ Primum est. Quod amor: odium: ita: et huiusmodi passiones accipiuntur dupliciter Uno modo inquantum sunt actus appetitus sensitiui Et sic dicuntur passiones proprie Et vt sic nullo modo possunt esse in deo. quia alias deus esset alterabilis: quod est mpossibile. vnde et secundum philosophos procul a deo remouetur omnis passio: vt dictum est in argumento. Alio modo accipiuntur inquantum sunt actus appetitus intellectiui. Et sic non sunt passiones. vnde sic ponuntur in deo. quia vt Philosophus. vii. Eth. dicit. Deus vna et simplici operatione gaudet. et eadem ratione sine passione amat. Cum enim deus charitas est essentialiter secundum Aug. ergo in deo charitatis amor est.

¶ Secundum preambulum. Ex eodem Thoma vbi supra. est Notandum quod huiusmodi actus passionum vel passiines quae secundum suum esse formale dicunt aliquam imperfectionem Sicut exempli gratia. Desiderium dicit affectum boni non habiti. similiter et tristicia que est de aliquo contrario: et ira: et odium: et huiusmodi ipsi deo non possunt conuenire. sed dicuntur de deo metaphorice propter similitudinem effectus scilicet quia deus facit quandoque aliquid ad modum irati vel odientis puta cum punit. Sed passiones que nullam imperfectionem important formaliter dicuntur de deo proprie: vt amor et gaudium. tamen sine passione: vt praedictum est Hec Tho. supra.

¶ Secundo ergo principaliter Conclusio responsiua ponitur secundum eundem Tho. vbi supra. Quod amorem necesse est ponere in deo. Ratio. quia voluntas ponitur in deo: vt patet per multas scriptu ras ve. ac no. testamenti. et per rationes infra vbi de Uoluntate dei. Sed quoniam primus motus voluntatis et cuiussibet appetitiue virtutis est amor. ergo necesse est amorem ponere in deo sicut et voluntatem: tantum sine omni passione: vt patuit.

¶ Tertio declaratur. Quia voluntatis et appetitus pincipale et proprium obiectum est bonum: quoniam in illud tedit. Etsi aliquod malum vult: illud est obiectum secun dario et per aliud: inquantum scilicet sibi apparet aliquo modo bonum. Unde sequitur quod amor naturaliter est primus actus voluntatis et appetitus. Quod etiam claret ex pluribus signis. Primum. quia propter hoc scilicet quod Amor naturaliter est primus actus voluntatis et appetitus: experimur quod omnes alii motus appetitiui praesupponunt amorem quasi primam radicem. Nullus enim desiderat aliquid nisi bonum amatum: nec gaudet: nec delectatur nisi de bono amato. ergo patet propositum. Secundum signum. quia quicquid homo vult et appetit hoc non est nisi quia illud amat. Tertium per oppositum. quia odium et tristicia et dolor non est nisi de eo quod contrariatur rei amate. Clarum est ergo quod amor est na turaliter primus actus voluntatis. Unde optime sequitur quod vbicunque vel in quocunque est voluntas: in eo oportet ponere amorem. sed in deo ponitur volun tas necessario. ergo ex amor.

¶ Ex predictis difficultas est Que figura est vel committitur. dum metaphorice deo aliqua passio attribuitur. Respondetur secundum quod habetur in li. Catholicon. Quando illud quod est hominis attribuitur deo: vt sunt irasci: gaudere: penitere: odire: furere: et huiusmodi. iuxta illud Psalmus Domine ne in furore tuo arguas me: neque in ira tua etc. tunc est figura que vocatur Anthropospatos. et dicitur ab anthropos quod est homo in latino. et pasis vel patos: quod est passio: quasi humana passio deo attributa. Similiter an thropospatos est quando fit et conuerso scilicet quod est dei at tribuitur homini: vt tonare: coruscare: fulminare Item ea que. ii. Machab. ix. leguntur de Antiocho superbo scilicet sidera attingere: fluctibus maris imperare etc. licet talia etiam dicta sint hyperbolice ad designandum magnitudinem eius superbie: vt dicit Lyra.

¶ Questio secunda de amore dei (quo ad se et ad alia. Utrum deus eadem di lectione diligat se et alia omnia: Ratio quaestionis. quia vt Magister li. iii. dist. xxxii. dicit. Dilectio dei ad se non recipit maius et minus. Dilectio autem ad creaturas recipit maius et minus. ergo non videtur quod eadem dilectio sit illa et ista. Sed in oppositum est. quia deus eodem actu cognoscendi cognoscit se et creaturas. ergo et eodem actu diligendi et volendi diligit se et creaturas. alias deus non esset simplicissimus. Respondetur breviter secundum Richar. super. iii. li. dist. xxxii. ar. i. q. iiii. per distinctionem Quod de dilectione qua diligit nos deus loqui possumus du pliciter. Uno modo de ipsa dilectione diuina quantum ad sui essentiam. et sic proprie loquimur de ea. Unde sic dicendum est: quod realiter eadem est dilectio quae deus diligit se et creaturam omnem. Ratio. quia eodem actu volendi qui realiter est idem quod ipse deus vult sibi bonum increatum: et creature bonum creatum. Diffe runt tamen secundum quasdam relationes rationis. quia in illo actu diligendi inquantum est respectu creature est relatio quaedam rationis ad creaturam. Sed inquantum in illo actu est aliqua relatio rationis ad deum est relatio quaedam ad creatorem. Alio modo loqui possumus de ipsa dilectione ratione boni voliti per eam. Et sic dicendum quod non est eadem dilectio illa et ista. quia deus diligendo se vult sibi bonum increatum per essentiam: et illo eodem actu vult creature aliquam illius boni imitationem in creaturis secundum plus vel minus iuxta diuersitatem graduum earum perfectionum. Et sic solui possunt obiecta pro et contra. quia argumentum vel ratio principalis procedit de dilectione secundo modo scilicet ratione boni voliti vel optati. Sed illud in oppositum procedit de dilectione primo modo scilicet ratione sui secundum essentiam Hec ex Richar. De hac tamen materia patebit la tius infra vbi erit questio scilicet Utrum pater et filius diligant se et nos spiritu sancto etc.

¶ Questio tertia de amoris ordinatione et praeintelligentia. scilicet Utrum prius fu erit creatura bona quam a deo dilecta in praeordinatione diuina: Respondetur secundum Rich. super. iii. dist. xxxii. ar. i. q. iii. Quod creaturam fuisse bonam: tripliciter potest intelligi

¶ Uno modo In effectu. et sic planum est quod prius fuerit creatura a deo dilecta quam fuerit bona. Ratio. quia fuit dilecta ab eterno a deo. sed non fuit bona: sicut non fuit ens nisi in tempore quo facta est. Unde Magister di. qua supra dicit in littera: quod omnia bona nostra nobis proueniunt ex dilectione dei ad nos. ergo prius sumus a deo dilecti quam boni.

¶ Secundo modo potest intelligi in potentia ordinata ad effectum. et sic secundum rationem intelligendi creatura prius fuit bona quam a deo dilecta. quia rationabiliter ideo res diligenda est scilicet quod bona est vel bona esse potest.

¶ Unde nota quod non quia deus voluit posse fieri creaturam bonam: ideo potuit a deo fieri creatura bona: quod est ipsam esse bonam in potentia. sed quia a deo potuit fi eri creatura bona: ideo voluit deus ipsam fieri bonam. Hoc est dictu: quod ideo vult deus vt fiat aliquod futurum bonum: puta resurrectionem corporum futuram et huiusmodi. quid illud fieri posse est bonum. Nam si hoc fieri posse esset malum: deus nollet fieri. Et sic patet.

¶ Tertio modo potest intelligi creaturam fuisse bonam prius quam dilectam secundum rationem intelligendi vel in esse intellecto. Et sic prius fuit creatura bona quam a deo dilecta. Ratio. quia secundum rationem intelligendi prius intellexit deus bonitatem creature quam vellet eidem bonum reale vel bonum secundum rationem. Nam nil volitum nisi prius cognitum aliquo modo Ex. ii de anima. Unde creatura nunquam fuit diligibilis nisi inquantum bona: vel in effectu reali: vel in potentia: vel in esse intellecto. Et quamuis non fuit bona in effectu prius quam a deo dilecta: tamen secundum rationem intelligendi prius fuit bona in poten tia diligentis et in esse intellecto quam a deo dilecta Hec ex Rich.