Communicatio idiomatum

Communicatio i diomatum.

¶ U deus voluit excharitate in christo communicationem idiomatum ex personali vnione ortam

¶ Quomodo fieri vel dici habeat communicatio idiomatum:

¶ De hoc nota Primo der isto termino communicatio secundum Guill. li. iii. dist. v. quod tripliciter fit communicatio.

¶ Uno modo per modum forme seu partis essentialis: sicut forma suum esse cmmunicat materie.

¶ Secundo modo per modum totius. sicut superius suum esse communicat inferiori: veluti homo Platoni.

¶ Tertio modo percommunicationem idiomatum. sicut Marie filius dicitur dei filius et econtra. Nam et si quis dicat: Quomodo eternum: puta deus vel dei filius potest vere dicitemporalis cum nullum eternum possit fieri temporale nec econtra. Dicendum est quod eternum non potest fieri temporale nec econtra per idetitatem: sed hae per communicationem idioma tum. et sic dicitur homo deus.

¶ Secundo notandum quod iste terminus idioma vt dicit idem Guill. e. iii. dist. xi. tripliciter capitur.

¶ Primo dicitur idioma id quod preter intentum alicui ac cidit seu a casu vel fortuna. Isto modo Damascenus ait quod malum scilicet sub ratione mali non est substantia nec natura aliqua sed est substantie idioma id est praeter intentionem operantis adueniens. quia ditente Dionys. iiii. de diui. no

Nullus inquit operatur ad malum aspiciens. Et sic communicatio idiomatum dicitur malorum communicatio. de hoc non est ad propositum

¶ Secundo dicitur idioma idem quod proprius sermo. ab idios grecoquod est proprium. et homos sermo. Et hoc modo communicatio idiomatum dicitur communicatio linguarum ad inuicem. sicut lingua hispanorum ad italos. Tertio dicitur idioma idem quod proprietas cuiuscunque rei. Et hoc modo dicunt theologi idiomatum communicationem. Respondetur ergo quod quando inter duas naturas scilicet diuinam et humanam in christo vnitas persone vnitate illarum puta diuine et humane proprietates praedicantur alterutum scilicet proprietates diuine de humana et econtra: tunc est communicatio. Nec ex tali prae dicatione fit aliqua diminutio diuine perfectionis: nec aliqua additio per fectionis. cum hoc dicendo solum sit termina re dependentiam nature assumpte a diuina persona. Mira ergo dei charitas patet: qua sic voluit sibi vnire humana naturam. vt ea quae dei sunt propria praedicentur de humana: et econtra. videlicet quod deus est homo vel deus est de virginc natus. deus est passus et mortuus et sepultus et resurrexit etc. Et econtra. Iste puer scilicet christus creauit celum et terram et stellas et angelos. et est deus eternus et huiusmodi.

In quibus tenet et in quibus non tenet communicatio idiomatum: Respondetur secundum e. Guill. e. dist. xi. et doc. alios quod de hoc intelligendo dantur regule¬

¶ Una est. quod ista communicatio idiomatum intelligitr teneri in concreto et non in abstracto. Unde hec bene conceditur Filius dei est homo. Sed in abstracto non conceditur dicendo Filius dci est humanitas. vel: filtus dei est humana natura. vel homo est deitas etc.

¶ Alia regula. quod comunicatio idiomatum non tenet in illis quae signant hanc vnionem explicite. quia hec conmunicatio est per illam vnionem. ieo eam praeexigit. Unde licet hec concedatur Deus est incarnatus non tamen conceditur No est incarnatus. et ita de consilibus.

¶ Tertia regula. quod non tenet etiam in his quae signant hanc vnione implicite. Et hanc ponit sanctus Tho. e. dis. xi. q. iiii. arguutum. iiii. solu. Unde licet ista concedatur: Ille homo est praedestinatus. non tamen ista conceditur proprie Filius dei est praedestina tus. Ratio: quia vnio praesupponit praedestinationem

¶ Quarta regula: quod communicatio idiomatum non tenet vbi est intellectuum repugnantia. Et hanc ponit Bonauen. e. di. xi. q. iii dans exemplum. Sicuti non dicimus propterea christum esse creatura. patet. §. v. quia sic dicendo intelligeretur quod filius dei haberet principium. et non haberet: respectu eiusdem loquendo proprie.

¶ Si dicas quod et in aliis est similiter repugnatia. sicuti mortalis et immortalis. Dicendum est quod non sic est in aliis ser indicant naturas quarum vel cuius earum sunt proprietates. puta mortalis est proprietas humane nature et immortalis est diuine. Sed cum dico Christus est creatura: non facit hoc absolute loquendo. Ideo. quoed auctoritates sanctorum dicentium christum creaturam pie sunt exponende sic. Christus est creatura id est christus in cludit naturam humanam qui est creatura. Sed simpliciter et absolute hec: christus est creatura non conceditur a magistro et doc. Ecce dei charitas quae docet eccletam qualiter in tali communicatione idiomatum discernat veritatem.

¶ An ergo percommunicationem idiomatum hec concedatur:. Christus est mortalis: et non est mortals sicut ista conceditur Christus est mortalis et immortalis. et sic de aliis Dicit Bona. supra. q. ii et Scotus ac Guill. supra quod non est similie. Ideoque non conceditur negatiue dicendo: non est mortalis et est mortalis. Ratio: quia negatio plus tollit quam ponat affirmatio scilicet affirmatiue dicendo: Christus est immortalis. Nam affirmatio hec: christus est immortalis solum hoc ponit: quod christo ratione diuine nature competit immortalitas. Dum autem negando dicitur: christus non est mortalis. tunc negatur mortalitas respectucuius libet nature in christo. ideo est falsa etc. et per consequens contraria charitati.

¶ Utrum communicatio idiomatum ponat aliquam imperfectionem in verbo dei scilicet cum dicitur: Dei filius est passus: mortuus et huiusmod

¶ Respondetur secundum Guill. supra quod nullam ponit imperfectionem. Ratio quia ista communicatio ex vnione personali venit propter sustentationem nature assumpte a verbo. Hoc autem non ponit imperfectionem in verbo sed independentiam. Unde quando dicitur: filius dei est passus aut mortuus otum fit in natura assumpta: cuius dependentiam terminat filius dei. propter quam terminationem talem suscipit praedicationem ex charitate.

¶ Quare per communicationem idiomatum christus non dicitur creatura. cum tamen homo christus bene dicitur creator. concedendo quod iste puer creauit stellas et huiusmodi. vt patet per Magistrum. Item conceditur etiam hec: Christus est homo: sed omnis homo est creatura. ergo christus est creatura veraciter. Unde et dicit Ecci. xxiiii. Ab initio et ante secula creata sum scilicet ego sapientia dei quae est filius dei. Respondetur ad hec secundum Guill. et Bonauen. ea. di. xi. quod licet creator bene dicatur de homine per communicationem idiomatum. quia creator ita conuenit nature quod denominat suppositum eadem denominatione. eo quod creator dicit agens quod est conditio suppositi. vt patet. Uerumtamem creatura ita de nominat naturam quod non denominat suppositum nisi noua denominatio adueniat. quia creatura non dicit agens expresse de se. ergo non est simile de istis. Ad illud autem quod omnis homo est creatura. dicit Tho. q. ii quod talis argumentatio bene procedit in praedicatis essentialibus alias non. etquia creatura non est praedicatum quiditatiue et essentialiter superius ad hominem vt patet. quia creatura in sua ratione dicit respectum. homo autem non dicit nisi absolutum. sed nullus respectus est de ratione quiditatiua absoluti. ergo argumentum non valet. Denique ad illud Ecci. xxiiii. dicit Lyra. quod ibi cum dicitur: Creata sum. intelligitr id est producta sum a patre scilicet per eternam generationem: non per creationem. et sic non concluditur quod christus dei filius creatura dicatur.

¶ Ad quesitu autem dicendum. quod a doctoribus varie traduntur rationes quare christus non dicitur creatura.

¶ Primo Tho. q. ii. dicit. quod ideo est. quia creatio dicit esse. in christo autem vnicum est esse et id eternum scilicet esse diuini verbi. ergo non potest dici creatura. sed hec ratio non placet Guill. quia in christo sunt duo esse existentie: licet solum sit vnicum esse subsistentie. vt alibi patebit.

¶ Secundo ergo Bonauenq. i. dicit. quod hec propositio: Christus est creatura non conceditur. ideo ne suspicaretur opinio Arrii vera qui errauit ponendo christum esse puram creaturam. vnde omnes autoritates quaecunque inueniuntur dicere christum esse creaturam sunt parie exponende ad vitandum errorem. vt patuit. §. ii.

¶ Tertio Scotus dicit. quod exquo creatura ideo discitur. quia post omnino non esse habet totale esse a deo. in proposito autem esse christi principale non est post omnino non esse. quia esse christi principalissimum est esse eternum et increatum scilicet diuini suppositi denique esse totale christi non dicitur creatura. quia in christo nihil resultat tertium ex diuinitate et humanitate. ergo christus nullo modo potest dici esse creatura. Debe mus itaque ex charitate christum diligere supra omnem creaturam vt dominum vniuersorum etc.

¶ Sed an concedendum est quod christus secundum quod homo est creatura. Rich. ea. di. xi. ar. ii. q. i. dicit quod sic. quia per virtutem illius determinatio nis secundum quod homo praedicatio fit non ratione persone diuine: sed humane nature que creatura est. Sed Guil. supra dicit quidem concorditer quod sane conceditur. vt dicit Magister. veruntamen est impropria et quasi per synec dochen vera. Huius ratio secundum Sco. q. ii est. quia quando aliqua propositio est simpliciter falsa: tunc reduplicatio proprie sunpta ad alterum extremum posita non tollit falsitatem. sicuti ista est falsa: Ethiops est alhus. ergo ista non erit vera: Ethiops inquantum homomo est albus. Ita dico inquit et de ista Christus secundum quod homo est creatura loquendo proprie est falsa. eo quod hec est falsa scilicet Christus est creatura. sed improprie loquendo. sicut ista est vera per partem Ethiops secundum dentes est albus. ita ista Christus secundum quod homo est creatura. quia in humana natura quae est quasi pars christi est creatura. Unde Diony. iiii. de diui. non. dicit compositionem ineffabilem Iesu etc. Huius compositionis partem intelligens humanam naturam. Ad idimeper synecdochem ponendo partem pro toto dicitur. v. philosophicorum. quod homo sanatur: quia thorax sanatur.

¶ Quod si arguatur Christus secundum quod homo est creatura. ergo christus est creatura. Dicendum quod non sequitur. quia teste magistero. Ex talibus locutionibus topicis non semper valet argumentatio in diuinis. Non enim valet argumentum Deus secundum quod essentia diuina non generat nec gignitur. ergo de us non generat. Sic in proposito.

¶ Quare communicatione idiomatum chrs conceditur esse genitus et non conceditur esse creatus: Respondetur secundum Guill. et Scotorel. e. dist. xi. quod ratio est quia esse genitum natum est denominare totum christum ratione nature in supposito diuino genito a patre. et in humana natura a matre genita. Sed esse creatum non est natum de nominare totum ratione nature: quia non denominat suppositum diuinum. Exemplum. Uere denomina tur Sortes esse crispus: eo quod Sortes est crispus in capite. Sed non dicitur vel non denominatur Sortes est rotundus ex eo quod est rotundus in capite

¶ Ratio est. quia crispitudo capitis nata est denominare totum hominem: non sic rotunditas capitis. Sic in proposito est de gignitione et creatione. vt claret manifeste: ergo non est simile de istis

¶ Si adhuc arguatur quia christus est homo et secundum hoc est aliquid. Extra de here. c. cum christus

¶ Quero ergo: aut christus est aliquit increatum: aut est aliquid creatum. Sed non potest dici aliquid increatum: quia tunc esset patri equalis: contra christi dictum Io. xiiii. Pater maior me est. quo insinuat quod pater est eternus creator. sed christus minor patre: ego est creatura. Item si diceretur christus aliquid increatum: tunc solum nominaretur diuinum suppositum. Relinquitur ergo quod christus est aliquid creatum: et per consequens creatura. Respondetur secundum Scotorels. supra quod maior est vera. Sed in minore cum que ritur: diuisio est insufficiens. quia omnis natura in se licet sit aut creata aut increata sufficienti diuisione: tamen hec diuisio non est vera de natura quae implicat suppositum existens in diuina personalitate cui repugnat sic denominari a creatione passiua. Sic vero natura humana est in supposito diui no in christi persona. Patet ergo in omnibus diuina charitas quam exhibuit tam miro modo in humane nature vnione. Unde peccat et contra fidem et contra charitatem dei: qui asserit erronee sicut Arrius christum esse creaturam Ideo Amb. libro de incarnatione dicit. Quid perfidius dicere vel credere. quam quod christus sit creatura. Et Hilarius libro de synodo dicit Damnamus heresim dicentem christum esse creaturam. Ad idem est Augustinus etc.

¶ Utrum hec verba incipit et desi nit per communicationem idiomatum vere praedicentur in christo dicendo: christus incepit esse et huiusmodi.

¶ Notandum primo circa hoc secundum Guill. eadem dis. xi quod iste termi nus incipit vt dicit Guilhelmus Occan in logica sua tractatu propositionum potest accipi: aliquando proprie et aliquando comuniter. Quando acctpitur proprie tunc exponitur tam in permanentibus quam in successiuis per vnam propositionem affirmatiuam de presenti et vnam negati uam de praeterito cum isto aduerbio immediate. vt si dicam: christus incipit esse homo exponitur sic: christus est homo. et immediate antc hoc non fuit homo. Addi autem debet aduerbium immediate. quia alias non semper teneret veritatem. patet in casu Si Petrus primo sit albus secundo niger: tertio iterum albus. tunc pro isto tertio forma retur ista propositio: Petrus incipit esse albus. hec erit vera. Si autem exponatur sic: Petrus nunc est albus. et ante hoc non fuit albus: sic est falsa. quia aliquando fiit albus. sed addendo ly immediate habebit vertatem. quia ante hoc immediate non fuit albus per casum Quando autem hoc verbum accipitur communiter tunc exponendo praedicto modo non oportet quod in negatiua ponatur ad uerbium immediate. Sicut si dicatur: Iste incipit cotare missam: dato quod iam finierit introitum misse satis est pro veritate propositionis. quia est iuxta principium

¶ Sed de hoc verbo desinit Nota: quod in ceteris pari modo habet exponi sicut hoc verbum incipit: excepto hoc solo quod exponitur per vnam affirmatiua depraesenti et vnam negatiuam de futuro: addendo aduerbium immediate quando capitur proprie. vt si dica tur de christo moriente: christus desinit esse homo exponitur sic. Christus est homo et immediate post hoc non erit homo ergo christus desinit esse homo etc. is praemissis ad quesitum respondetur omissis aliis modis dicendi per conclusiones

¶ Prima est quod hec verba incipit et desinit de christo inquantum habet esse diuinum vel ratione diuini verbi ne queunt dici. Probatio patet. quia diuinum verbius est eternum carens principio et fine. vt patuit libro primo. sed quod fuit necessario inefse non. incepit. et go etc. Unde loquendo de christo secundum deitatem hec est ralsa: christus incepit esse. Similiter si loquatur quis absolute non est concedenda sed distinguenda. Hec secundum Guill. supra et Scotorel. ibidem.

¶ Secunda conclusio quod hec verba incipit et desinit: de christo rationo assumpte nature predicantur vere ex idiomatum comunicatione: vidicet sub hoc sensu Christus incepit esse id est habet aliquod esse quod prius non habuit sciec est esse hominem. Probatio patet ex tertia subsequen ti conclusione

¶ Tertia conclusio: quod ista propositio Christus incepit esse concedenda est non ratione totius sed ratione quasi partis. videlicet ratione huma ne nature. Hec secundum Guill. Et probatur sic. Quia quando est vnum predicatum respiciens vnum subiectum complexum potest attribui tale predicatum subiecto: auc ratione totius subiecti: aut ratione vnius partis. Exemplum primi scilicet ratione totius. Si dicatur animal rationale est risibile. ibi risibile nec atribuitur soli animali quia alias praedicaretur de brutis. nec attribuitur soli. rationali. quia tunc anima rationalis separata posset ridere. sed toti subieco scilicet animali rationali attribuitur. Exemplum secundi scilicet rati one partis: si dicatur Paries albus disgregat visum Nam disgregare no inest ratione parietis nec ei at tribuitur: sed ratione albedinis. Si ergo sic est in aliis praedicatis non videtur ratio quare no ita sit in his verbis incipit et desinit.

¶ Proinde quando christus conceptus est vcre potuit dici quod christus incipit esse non ratione totius quod est in christo in quo est deitas simul et humanitas: eo quod deitas christi non incepit sed semper fuit. sed vere dicitur ratione quasi partis scilicet humanitatis assumpte. Et similiter dicendum est de ista Christus desinit esse: videlice in morte sua. Nam tunc in illo triduo mortis non fuit homo secundum doctis. Et hoc modo patent solutiones infinitarum obiectionum. autem dicetium christum incipere aut negantium secundum diuersas in eo naturas Sicut scutum licet antiquum fuerit. tamen cum incipit dealbari: vere dicitur quod scutum album incipit esse. Sic christus licet eternus cum incepit na turam humanam assumere que quodammodo ac cidentaliter aduenit christi deitati. dicitur quod incepit esse homo. Et hoc ex immensa charitate diuina propter nostram salutem. ergo etc.

¶ Utrum per communicationem idio matum hec sit concedenda: Iste homo incepit esse deus demonstrato vielicet christo. Dicit Guill. eadem dist. xi. quod concedenda est tanquam vera. Quia sicut est vera eius conuertens videlicet Deus incipit esse iste homo. quod patet expone ndo. quia deus est nunc homo: et immediate ante hoc non erat homo id est ante incarnationem. Ita etiam ista illius conuersa videlicet Iste homo incipit esse deus est vera: quod patet eodem modo per exponentes: puta Iste homo nunc est deus et immediate ante hoc non erat deus. ergo iste homo incipit esse deus

¶ Si queratur Quid demonstratur cum dicitur Iste homo: Dicit idem Guill. quod cum dicitur

¶ Iste homo incipit esse: vel dicendo Iste homo inclpit esse deus non demonstratur suppositum in christo. quia in eo non est aliud suppositum nisi diuinum: et hoc est eternum. ergo numquam incepit esse. Sed per ly iste homo demonstratur in diuiduum humanum in christo. Nam quando granmatici dicunt quod pronomina signant personam debet persona accipi large pro indiuiduo. Sicut etiam bene dicitur Ista albedo: demostrata aliqua albedineUnde in praedictis non demostratur persona vel suppositum verbi: quia hoc est eternum. quod dicitur incepisse esse homo et econuerso ex charitate infinita

¶ Quid de illa locutione: Uerbum caro factum est. et pluribus huiusmodi: Notandum quod hanc constat esse verissimam. Primo auctoritate euangelica Io. i. Secundo ex ratione secundum Tho. iii. scip. sententiarum di. vii. Et. iii. parte. qi. xvi. quia omne quod est et non fuit prius vere dicitur factum. Sed verbum id est dei filius est caro. in homo. et prius non fuit homo. ergo caro factum est.

¶ Sed circa hoc occurrit difficultas hec. Quomodo hoc parti cipium factum habet referri ad verbum dei. De hoc Rayne. in summa cum Tho. supra dicit quod istud parti cipium potest referri comparando subiectum ad praedicatum. vel ad praedicati et subiecti coniunctionem. Et sic vtraque istarum est vera. videlicet verbum caro factum est. et caro verbum factum est. vt sit sensus Factum est quod verbum sit caro et caro verbum id est quod deus sit homo: et homo deus. Secundo potest referri ad ipsum subiectum positionis vel ad praedicatum tanquam ad extrema conpositionis puta ad deum et ad hominem. Et sic vtra que hec locutio est falsa: videlicet. deus vel verbum est factus vel factum. Et similiter hec Iste homo factus est: demostrato christo. eo quod supponit subiectum huius suppositum eternum. ergo non factum. Et ita istas idem Tho. et Rayn. dicunt simpliciter esse falsas scilicet christus incepit esse. Et quod iste homo id est christus incepit esse deus. et iste homo fit deus. et iste homo factus est deus Et similiter hec: Deus factus est persona filii. Omns (inquiunt) tales locutiones et similes sunt false. Et ratio Thome de his est. quia terminus in subiecto positus stat pro supposito diuino vel persona. de quo non potest dici quod incepit esse. quia repugnat proprieta tibus diuine nature. ergo etc.

¶ Sed Scotorei. eadem dist. xi. q. ii contra hec dicit. Ex eadem ratione sequeretur quod ista sit falsa Christus est mortuus. quio terminus in subiecto positus stat pro supposito. sed repugnat mori proprietati diuine. Et falsum est dicere: suppositum diuinum est mortuum. ergo simi liter quod christus est mortuus dicere ssi ratio praedicta Thome valeret) esset falsum. quod est contra syuntumbolum. Ideo praedicta opinio Thome non valet. sed propositiones inducte sunt distinguende secundum diuersas naturas in christo. sicut dictum est. §. viii. et ix. Ut ergo finaliter dicam cum Augustino et Bernardo pensandum est quoniam immense charitatis diuine fuerit hec sanctam vnio quae verbum fecit carnem id est hominem. et econuerso. Et communicationem idiomatum fieri tam miro modo constituit.