Incomprehensibilitas

Incomprehensibilitas diuina. Queritur de hoc. Utrum deus sit incomprehensibilis ab omni creatura: Ad quod ponitur responsiua conclusio quod sic. Probatur primo autoritatibus. Nam apostolus expresse dicit quod deus habitat lucem inaccessibile id est incompre hensibile. Et Rho. xi. exclamat di. O altitudo di uitiarum sapientie et scientie dei quamincomprehensibilia sunt iudicia eius. Item Boecius. lib de trini tate dicit. Quod trinitas sibi soli nota est. intelligitur scilicet comprehensiue. Addit quod et homini christo. Sed hoc non est intelligendum comprehesiue. licet super omnia creata videat. Ad idem Bern. Nil deo inquit praestantius est et nil incomprehensibilius. Quid nempe cuique rei praestam tius quam esse suum: sane esse omnium dixeri deum. Non quia illa sunt quod sunt ille scilicet deus. Sed quia ex ipso et per ipsum et in ipso sunt omnia. Est enim intelligentia nostra ad illam lucem inaccessibile multo minus quam visus noctue ad solem. Ut etiam patet. ii. Meta. Proinde etiam Au gusti. li.ro de videndo deo. quod aliud est videre deum aliud comprehendere quod est totum videndo capere vt nil eius lateat videnti. Idemque dicit quod licet sufficit in patria videbimus maiestatis diuine essentiam sicuti est. et eo espicacius videbit vnusquisque quo hic vixerit purius Tamen nec in via nec patria totaliter deum comprehendere poterimus. Et de his satis patuit. supra. vbi Cogscere comprehensiue.

¶ Secundo probatur rationibus. Nam. viii. philosophen. Et primo Celi habetur et constat quod finiti ad infi nitum proportio nulla. Sed omnis crcatura est finita Deus autem est infinitus. ergo improportionabiliter deficit omnis creatura tam in presenti quam in patria a dei captu pleno quod est comprehendere. Item secundum Grammaticos etiam et theologos. vt patet etiam in libro Catholicon Comprehendere dicitur a com quod est similis et prem dere quod est capere quasi totum simul capere. Si ergo deus totus similis posset comprehendi a creatura. sequitur quod posset limitari et sic non esset infinitus nec summum bonum. per consequens posset deus non esse deus quod est impossibile ergo etc

¶ Sed an deus suo intellectu comprehendat seipsum: Ad hoc respondetur praesertim secundum san ctum Tho. in scripto super primo di. lxiii. q. i. arti. i. Ad quartum argumentum quod de ratione comprehensionis duo sunt vnum est quod fines rei apprehendantur vebl contingantur aut contineantur. et sic infinitum puta deus nullo modo comprehenditur neque a finito neque ab infinito. Unde nec ipse deus comprehendit se hoc modo quia fines non habet cum sit infinitus Aliud de ratione comprehensionis est quod nihil comprehensi sit extra conprehensorem et sic infinitum seipsum comprehendit. Unde sic intellectus diuinus comprehendit essentiam suam et potentiam cum nihil extra ipsum est quam adequat Hec ex Tho.

¶ Sed quomodo intellectus diuinus comprehendat se deum vel essentia diuinam: Difficul tatem in hoc facit verbum Augustini. xi. de ciui. dei c. xviii. Aut vt allegat Tho. lib. de videndo deum vbi dicit sic Quicquid scitur scientis comprehensione. finitur. Idem vel consimile dicit etiam philosophus. ii. metaph. vbi ait sic Infinitum non est scibile. sed quicquid intel lectus intelligit id finit. Hec ibi. Ex quibus Fran. maro. in confla. super primo di. xxxv. vel. xxxvi. q. vl Arguit quod cum deus sit sibi comprehensibilis sequitur quod comprehendit se vt obiectum secundum aliquam deter minatam mensuram: soli deo comprehensibilem Et sic sciendo se comprehenditur a seipso tanquam infint tum ab infinito. Sed tamen secundum Bonauem. et Rich. super i. dist. xliii. q. ii diuinus intellectus vere cognoscit et iudicat diuinam essentiam esse infinitam. ergo deo non est finita vel sub determinata mensura cogni ta cum non possit ipsa essentia diuina limitari. Unde Rich. Ibidem dicit quod illud verbum Augustini Quicid scitur finitur etc. Similiter philosophi. Sic intelligendum est y comprehensum a scientia ita perfecte capitur ab il la comprehensione sicut capitur aliquod finitum ab aliquo comprehendente. Ego autem concedo inquit quod diuinus intellectus cognoscendo ita perfectissi me comprehendit infinita sicut finita. Hec Rich. Unde concluditur quod diuinus ipse intellectus conprehendit se deum vel diuinam suam essentiam. cognoscendo vere eam esse infinitam. et comprehendit illam: infinita scientia et sapientia sua Non enim repu gnat rationi quod infinitum comprehendat et capiat totum infinitum. Sicut et linea infinita bene habet et continet infinitas partes etc.

¶ Nec valet argumentum tale Diuina essentia comphenditur et equitur intellectui diuino. ergo est finita. Sicut non sequitur Hoc equatur infinito. ergo est finitum. quia est fallacia a secundum quid ad simpliciter. imo potius sequitur oppositum quod ergo non est finitum. Sic etiam est in proposito iudicandum. Hec ex Bonauen. concor. Tho.

¶ Ad hec habes plura vbi de Essentia diuina. § xl. et vbi Scientia. §. xxiii.