Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Libros Sententiarum

Liber 1

Prologus

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Liber 2

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Liber 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Liber 4

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Prev

How to Cite

Next

Distinctio 6

Circa textum

1

Distinctio sexta de mortali casu angelorum peruersorum / sequenti eos propter auersione. Peterea sci sae ri oportet: quoniam sipo cut de maioribus et mi noribus quidam perstite runt: ita de vtroque gradu quidam corruerunt etc. Hic signatur se xta distinctio huius secundi: quae sic continuatur ad praecedentem: Nam postquam in praecedenti distinctione daemonis miseri ostensa est auersio: Nunc in ista sexta ostenditur eius de caelo celeri casu descensio. Et diuiditur praesens pistinctio in tres partes principales. In prima casus communiter tangitur veritas. In secunda est specialiter patens labilitas. In tertia claret subtilitur mota dubietas. Pri ma in principio. Secunda ibi. Inter quos vnus fuit etc. Tertia ibi: Solet autem quaeri vtrum omnes etc. Prima parte indiuila manente: pars secunda in qua daemonum spe cialiter declaratur labilitas: in tres partes diuiditur. In prima ostenditur locus empire vnde eiicitur. In secunda locus aereus in quem deiicitur. In tertia ordo tartareus plane exprimitur. Prima in principio. Secunda ibi: Et tantae superbiae merito etc. Tertia ibi: Et sicut inter bonos angelos etc. Et sequitur tertia particula / scilicet Solet autem quaeri etc. In qua claret subtiliter mota dubietas. Et ista diuiditur in tres parartes principalegi. In prima loci notatur vnitas daemonum minorum. In secunda declaratur vbeitas principis maiorum. In tertia patescit bellicositas nostri et ipsorum. Prima in principio. Se cunda ibi: De lucifero autem etc. Tertia ibi: Aliis quam qui a sanctis etc. Et haec est diuisio etc

Quaestio

2

¶ Quaestio ista docet de dispositionae daemonum quantum ad ex pulsione / locum et praelatione: in qua impugnat opinionem Thomae. e¶ Utrum in infernius motu continuo diabolus casu suo ceciderit: Et arguitur quod non / tri plici medio.

3

¶ Primo sic. Nullum indiui sibile potest moueri motu continuo: sed diabolus est indiuisibilis: ergo non potuit descendere motu continuo. Maior probatur. Tum quia (vt probat Aristo. in. 6. physicorum) punctus nequit moueri. Tum secundo: quia oportet motum prius pertransire eo minus quam sibi aequale. Indiuisibili autem nihil est mi nus. Tum tertio: quia tunc contingeret per ransire infinita: cum sint infinita instantia in quali bet parte motus: et cuilibet aequaretur. Sed minor nota est / cum sit simpelx spiritus.

4

¶ Secundo arguitur. Si daemiones ceciderunt: aut omnes simul in infernum / aut aliqui sic / aliqui non: sed nec sic nec sic: igitur. Maior patet a diuisione sufficienti. Sed probatur minor: prius modo quod non omnes: quia si hoc fuisset: maxime fuisset verum de lucifero / quo maxime peccauit: quod tamen est falsum: quia super terram post tentauit primum hominem et vicit: tentau it et deum / et victus est: vt innuit magister: nec secundum: quia non est maior ratio de daemonibus quam hominibus: et tamen omnes homines in peccato mortali moriemtes / vadunt ad infernum: ergo et omnes daemo nes / si aliquis eorum ceciderit.

5

¶ Tertio arguitur sic. Secundum naturam rerum et additum rebus debet eis locus ordinari: sed angeli damnati sunt medii inter bonos angelos et bomines damnatos scilicet peccatores: ergo eis debetur locus medius scilicet aereus. Maior patet per philosophum in. 4. physicorum: quia locus habet naturam communem cum locato. Sed probatur minor. Angeli enim damnati ratione naturae conueniunt cu bonis angelis: ratione culpae cum damnatis hominibus: quemadmodum medium conuenit cum vtroque extremo. In oppositum arguitur auctoritate christi / di. Ite maledicti in ignem aeternum etc: vnde dicuntur daemones angeli infernales.

6

¶ In ista quaestione ad alias pariformitur sunt tres articuli declarandi Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus.

7

¶ Tertius est dubiorum motiuus.

8

¶ Quantum ad primum articulum termini sunt: casus / infernus et motus.

9

¶ Primns igitur terminus est casus / a ca dendo seu cadentia. Solet autem casus accipi tripliciter. Uno modo nominalitur seu communius sermocinalitur: et sic dicitur casus vel actiue a quo aliud cadit / sicut nominatiuus casus: vel quod ab alio cadit / sicut caeteri casus: et omne quod ab alio cadit in sermo ne. Et hoc modo accipit casum philosophus in antepredicamentis / dum dicit: Denomninatiua sunt qua ab aliquo solo casu differunt: et secundum illud no mem habent appellationem. Limitatur tamen quamdoque casus aliquotiens pro secunda cadentia in aliquo nomine vel dictione: et inde dicitur locus a casibus ab Aristo. in thopic. li. vt verbi gratia: iusticia / iustus et iuste. Iusticia dicitur nomen principale: iustum nomen communiugatum: et inde inter iusticiam et iustum oritur locus a commuingatis. Iuste autem dicitur casus: et inde inter iustum et iuste oritur locus a casibus. Se cundo principalitur dicitur casus: vt habet opus poni contra fortunam. Et sic accipit casum philosophus in. 2. physicorum: vbi diciti / quod in hoc differt casus a fortuna: quia casus est in his quae accidunt praeter intentionem in agentibus a natu ra: sed fortuna in his quae accidunt praeter intentionem in agentibus a proposito. Et notat doctor deuotus sui primi distin. 46. q. 3. quod ista tria differunt: causa / casus et occasio. Causa enim est / quandocausatum secundum intentionem attingit: sicut dum ex intentione meditus curat infirmum. Casus vero est quando causans attigit quidem causatum: et efficit quodam modo / sed tamen praeter intentionem: sicut dum fodien do quis inuenit thesaurum: non intendens illum reperire: vel verius: puer cum sex nascitur digitis: quod non intendebat natura. Oo casio vero nec per se attingit causatum / nec in¬ tendit: sicut dum quis ex verbo inconsulte alicuius dicto alius irascitur: illud enim verbum nec est causa irae: nec ab alio propter huiusmodi iram dicebatur: ita quod causa ponit et intentionem et causalitatem: sed occasio negat vtrumque. In medio autem est casus negans intentionem / et ponens causalitatem. Tertio prin cipaliter dicitur casus deiectio a statu suo. Et isto modo in proposito in angelus fuit triplex casus. Primus casus fuit a statu gratie: fue erunt enim ex quarta dist. creati in gratia: quam peccando amiserant in primo peccato. Secundus ca sus fuit a statu gloriae: quando per obstinationem in malo confirmati sunt. Tertius fuit a caelo emipireo in locum aeris caliginosum: dum de caelis veluti apostatae expulsi sunt: et de his du obus vltimis casibus dicit Ioam. damas. Quod hominibus est mors / hoc est casus daemonihus. Hoc est dictu: quod sicut non est remissio post mortem homin existenti in peccato mortali: sic nec daemoni postquam de caelo cecidit.

10

¶ Secundus terminus est infernus. So et autem in fernus accipi tripliciter. Primo modo dicitur infernus omne quod est ub globo lunari inferius a sphaera ignis: locus scilicet vbi fiunt transmutationes i genera tiones rerum et corruptiones. Hoc modo visi sunt accipere infernum antiqui philosophi: qua po fuerunt animas de caelo descendere: et esse in corporibus veluti in carceribus: sicuti Pla to et Pitagoras: et sic accipiendo nos omnes sumus in inferno: quia in continentia actiuorum et passiuorum: et sic accipitur illud prophetae. Cruisti animam meam ex inferno inferiori: vt primus locus huius inferni sit sphaera ignis: secundus aer: et quammaxime caliginosus / vbi daemones habitant: tertius terra in qua nos sumus. Secundo dicitur infernus locus quidam subterraneus / in quo pro debitoAdae / diuersimode tamen / totum genus humanum tenebatur. Et diuiditur in sinum patrum vbi erant sancti patres. In pur gatorium: vbi erant animae purgandae: et in limbum: vbi erant pueri pro solo peccato originali. Et damnationis locum / vbi erant obstina ti. Et de isto secundo modo accipiendi infernum habetur. vbi inquit Iacob de iosephus filio suo. Descendam ad filium meum lugens in infernum. Certum est quod non intelligebat de inferno: id est de loco damnatorum. Ter tio modo dicitur infernus locus subterraneus solis damnatis deputatus: et sic est quidam locus positus per diametrum seu lineam rectam sub terrestri paradiso recte in centro terrae seu medio: vt patebit distinctione. 17. Et de isto scriptum est: quia in inferno nulla est redemptio.

11

¶ Tertius terminus est motus. Unde Aristo. in. 3. physicorum: motum diffiniens dicit: Hotue est actus entis in potentia secundum quod huiusmodi. In qua diffinitione dicit tria. Primo diciti / quod motus est actus: et in hoc innuit quod habet modum formae / non materiae. Secundo dicit quod est actus entis: et in hoc differt proprie a creatione: quae exit simpliciter de non esse ad esse: non sic motus: praesupponit enim suum subiectum actu. Tertio dicit / entis in potentia / et secundum per huiusmodi: et patet ex eo quod dicit / entis in potentia: quod illa quae penitus sunt in actu non mo entur / cuiusmodi est deus: et ex eo vno quod dicit inquantum huiusmodi / innuit: quod licet aliquid sit in potentia: non tamen dicitur moueri / nisi secundum illam potentiam aliquid acquiratur. Unde notandum ultra / quod motus dicitur tripliciter: motus supitus / motus continuus / et motus huic et illi communiunctus. Motus subitus dicitur mutatio subita quae fit in instanti: vnde improprie participat nomen motus nisi ex vsu loquentium: ita quod ex parte mobilis sit mutatum esse: ex parte motus sit mutatio subita: et ex par te temporis ipsum nunc. Secundo dicitur motus continuus fluxus scilicet partis post partem seu in loco seu in forma: et habet ex. 4. physicorum ac. 6. motus continuitatem suam ex ma gnitudine / aut mobilis / aut magnitudinis: super quam fit motus: veluti tempus ex motu et magnitudine. Motus autem in commu ni intelligitur ratio motus motui subito et continuo conueniens: aut vniuoce / aut aequiuoce. Et tantum de primo articulo.

12

¶ Quantum ad secundum arti.s culum sunt tres conclusiones. Prima est de expulsione daemonum de caelis. Secunda de loco in quem sunt expulsi. Tertia omne ordine patese lationis quem non habent.

13

¶ Primam est i haec. Lucifer primarii ordinis cum angelis de quolibet ordine apostatis motu com¬ tinuo de caelo expulsus est empireo. Prima pars dicit: quod lucifer fuit expulsus de caelo empireo fuit de primo ordine: proba tur: peccatum enim luciferi fuit maximum inter peccata angelorum omnium: immo et omnium creaturarum. Sed tanto est maius vitium quanto in nobiliori natura. igitur fuit naturae nobilissime: et per consequens omne ordine seraphico. Et confirmatur ratio triplici auctoritate. Prima est: iob vbi loquens de ve c emoth qui dicitur lucifer dicit Ipse est principium viarum dei: hoc nequit intelligi de prioritate temporis: quia omnes simul sunt conditi: igitur intelligitur de prioritate perfectionis. Secunda est gregorii. 32. moralium tractantis illud. Lu cherub extentus et protegens: dicit. Quia con paratione claritatis suae caeterorum claritatem obumbrasse creditur: ideo ipse extensus et protegens perhibetur. Tertia est magistrorum nostrorum hoc communiter opinantium. Et si obiiciatur: quia exquo ita erat naturae nobilis: et cum hoc in gratia fuerat conditus videtur verisimiliter: quod deus eum super alios custodi ebat et diligebat: et per consequens si ita fuisset nobilis non peccasset. Respondet doc. deuot quod in hoc relucet maxime dei iusticia quae intantum odit peccatum: quod pro vno malo motu animi aut pro aliqua mala in paruo tempore voluntate: suum supremum angelum quem in tense diligebat sine vlla spe venie carceri bus deputauit perpetuis: valde quippe magnum monstrum est nobis miseris hominibus: quod luciferum tantum angelum et adam hominem primarium quos ambos sua propria manu fecerat: sic damnaret: vt lucifer nunquam resurgeret: et peccatum ade vsque in finemu ieculi in suis posteris puniretur: vt discamus quod est horrendum incidere in manus dei viuemtis. Sed diceret quis: quod iste lucifer fuit de ordine cherubin: quia scriptum est de eo. Tu cherub extentus. Respondit: sanctus thomas: et bene huius dist. q. 1. quod secundum veritatem fuit omne ordine seraphin: dicitur tamen hic cherub: quia superiores angeli capiunt bene nomina inferiorum: sicuti habent perfectiones: vt patebit distinctione 9. et causa huius est. Seraphin enim interpretatur incendens: non enim peccauit: vt cha ritate incensus. Cherubin autem interpraeta tur effusio scientiae: et quia secundum apostolum. Scien entia inflat charitas edificat: melius expmitur lucifer peccans sub nomine cherubin quam seraphin. Sed secunda pars conclusionis dicit: quod de quolibet ordine angelorum aliqui sunt expulsi: haec persuadetur sic: Dnens angeli respectu hominum sunt administratorii spiritus: ergo vt mutuo sit charitatis exhibitio reparat homo ruinam angelicam: et per consequens de quolibet ordine aliquis angelus ruit. Unde Breg. dicit quod ad omnes ordines angelorum aliqui homines sunt assumpti: vnde ista est expressa sententia hugonis de sancto victore expresse ponentis de quolibet ordine aliquos cecidisse. Et si obiiciatur: quia apostolus loquitur de huiusmodi daemonibus bene nominat principatus et potestates: et caeteros quinque ordines: de quibus infra: numque tamen nominat thronos aut seraphin. ergo videtur: quod de illis ordinibus nullus ceciderit. Respondendum: quod quia seraphin interpretatur incendium charitatis: et thronus dicitur locus vbi sedet deus: ideo licet de his duobus ordinibus aliqui ceciderunt: non tamen exprimuntur nomine thronorum: aut seraphin: quia significant sanctitatem. Tertia pars conclusionis dicit: quod iste casus a celo empireo fuit motum continuo hoc ostendo: supposito sicut est valde verisimile) quod in casu isto non fuerit in natura eorum factum aliquod miraculum: sed quod ceciderunt secundum quod exigebat peccatum in tali natura. Tunc arguo sic: si in hoc decensu non fuerit motus continuus hoc maxi me est: quia daemon est simplex spiritus et indiuisibilis: et indiuisibile nequit moueri comtinuo motu: ex. 6. philosophicorum. Sed hoc est fal sum. igitur maior est clara de se. Sed mi nor declaratur. capio vnam spheram rotum dam iuxta mentem doctoris subtilis huius secundi dist. ii. q. 9. et moueatur super planum certum est: quod secundum mathema. solum tanget in puncto planum: et tamen describet motu suo lineam nec illam oportebit componi ex punctis: et ita moueretur vnus punctus si her se esset: huic argumento docto. subtilis valde respondetur tripliciter. Primi dicunt quod in natura nihil est sphericum hii primo. deficiunt: quia caelum est simpliciter sphericum: secundo dato: quod non sit fiat a deo exquo non repugnat: et curret argumentum. Secundi dicunt quod linea plana tangit spheram non in puncto solum: sed in parte lineae: sed hoc est falsum: quia tunc linea recta esset curua: probatur: quaelibet nempe pars spherae est curua: et per consequens quodlibet sibi commensuratum erit curuum Tertii dicunt quod mouetur per acciens: et ideo non est ad propositum de motu per se continuo. Dicendum quod licet moueatur per accesmens sicut pars in toto. tamen ita describit lineam ac si esset per se. prima intelligatur sicut Arist. loquitur de cubo. in. 4. philosophicorum Spheram esse in vacuo: et lineam sibi suppositam sine quacumque superficie: tunc sphera solum tanget punctum in sinea: et tamen moueri poterit si sit possibilis motus in vacuo: dequo forsan dist. 10. Nota tamen propter intem tionem philosophi in. 6. philosophicorum. quod motum fore conti nuum potest intelligi tripliciter: aut solum a parte mobilis sicuti si imaginaretur solum punctum suppositum: super quem vnum moue retur corpus: esset in motu continuitas: non ratione eius super quod fit motus: sed ratione mobilis. Secundo a parte eius super quod fit motus: et non a parte mobilis: sicuti si pirituctus super magnitudinem moueretur: vel ange lus qui est indiuisibilis: tunc motus esset continuus a parte eius super quod fit motus sed non a parte mobilis. Tertio a parte vtriusque scilicet tam mobilis quam eius supra quod fit motus et isto modo loquitur philosophus de mo tum continuo per totum librum philosophicorum et vadunt ad hoc suae rationes: et non vltra: vt patet inspiciennti. Et si quaeratur: vtrum iste motus multum durauit: dicendum quod valde modicum: vnde fuit iste descensus quasi tprimpopus imper ceptibile. Et hoc innuit saluator quando dicit. Uidebam sathanam quasi fulgur de caelo cadentem. Sed surgit dubium: an potuerit venire ad locum sibi deputatum non pertranseundo media: sicut sunt caeli octo et sphaera ignis: et pars superior aeris. Dicendum quod potuit de potentia absoluta dei veluti modo apparet in corpore christi quod sit praesens hostiae non pertranseundo media: vt patebit in quarto. Tnen de potentta sua non potuit cum habeat potentiam limitatam: et ad huc per peccatum impeditam: et limitata executiua potentia prius agit in medium quam extremum. Di citur executiuam propter intellectiuam et volitiuam: quia possum intelligere: et velle extrema non intelligendo aut olendo medium sicut velle et intelligere romam: et parisius: nihil intel ligendo aut volendo de mediis ciuiatibus

14

¶ Ex ista parte conclusionis patet defectus so sancti thome: ponentis solum angelum mo¬ti ueri motu vicissitudinis: quia videre non potuit qualiter indiuisibile moueatur motu com tinuo. patet oppositum ex conclusione. Et si quaeratur vtrum omnes simul ceciderunt: dicen dum quod sic: licet prius peccauerit lucifer quam alii et tunc demonstrauerit conceptum suum aliis: et mali ei consenserint Licet dicat tho. q. 2. huius dist. quod in eodem instanti lucifer pecca uit: et ostendit conceptum suum aliis: et ipsi pec cauerunt: tamen omnes malissimul obstinati sunt: et de caelo expulsi sunt imperio dei: et forsan mihaele: et aliis angelis obsequen tibus: vt quodammodo innuere videtur.

15

¶ Secunda conclusio est de loco inquem expulsi sunt daemones: et est haec. sic daemo nes in aerem detrusi sunt caliginis: vt semper ignis tormenta patiantur. Prima pars dicit: quod daemones fuerunt expulsi: in aerem caliginosum. Pro declaratione huius notandum: quod tria sunt intersticia aeris: vt trahi potest aliqualiter ex primo marciant de nuptiis philologiae et mercurii. Primum intersticium dicitur superius: et est valde clarum propter propinquitatem ad ignem et caete ra caeli lumina et distantiam a terra: et in isto generantur cometae et columnae et ros: secundum quasdam tertium intersticium aeris est prope nos vbi habitamus. In medio autem est secundum intersticium: et dicitur caliginosum: quia vapores elementi a terra virtute solis illuc eleuantur et conuertuntur in diuersa scilicet pluuiam grandinem et caeteras tempestates: ideo semper est obscurum. Tunc probatur illa pars conclusionis: iusti cia dei et eius sapientia hoc exigit vt quaelibet res ibi sit: vbi de ea melius bonum venit. Sed sic est de daemonibus in isto aere ca liginoso positis. probatur: quia nos exercent per tentationes varias. Et hoc est quod dicit aug. Numquam deus quos praesciebat futuros esse malos fecisset: nisi pariter nosset quibus bonorum vsibus accomodaret: ideo non sunt damnati in inferno subterraneo vsque in fi nem iudicii communiter loquendo: vtrum ta men aliqui sint ligati et detrusi in infernum e vt ad nos non ascendant: dicit doc. deuotus huius distin. articulo. 2. q. 1. se nescire: verum est tamen inquit: quod hii qui nobiscum habitant: visi sunt a viris sanctis circa nos volitare in magno numero ad modum mu scarum. Et iungit. Credo etiam inquit quod aliquotiens desendunt in infernum ad torquendum animas secundum quod habent maledictionis disposita officia. Et si dicatur: quod daemod debetur infernus cum sit peccator obsti natus sicuti et malis hominibus. Dicendum quod daemon potest considerari tripliciter. Primo secundum naturae suae statum: et sic de betur ei pro loco caelum empireum. Secundo secundum suum peccatum: et sic debetur sibi pro loco infernus subterraneus. Aut tertio ratio ne nostri exercitii: et sic debetur iste locus caliginis: qui est valde prope nos ad tria miliaria secundum quendam philosophum. Et debet capi miliare vel ad modum syrie: et tunc a terra vsque ad locum illum erit leuca cu dimidia: quia miliare in siria facit dimidi am leucam: vt tangitur a magistro Nycolao de lyra super esaiam: vel capiatur ad modum italiae: et sic erit solum leuca franciquia tria miliaria illic leucam faciunt: non ad modum teutoniae seu almaniae: vbi mi liare quasi quattuor leucas facit: modici plus vel minus: et sic de loco illo cito ad nos veniunt. Secunda pars dicit: quod semper portant secum infernale ignis suppli cium: probatur a simili: angeli enim boni licet nobis ministrent: non tamen sunt sine suo praemio: quin semper videant deum: ergo a simili mali angeli licet nos exerce ant: habent tamen semper quod meruerunt. Confirmatur: quia grauius est de commu ni cursu peccatum angelicum quam humanum. Sed homo cum moritur immediate vadit ad infernum: et est in igne perpetuo: et per consequens demones licet permittantur: hic superius pro pter nos habitare: tamen cum poena ignis. Et hoc est quod dicit Beda: quod sicut febrici tans: habet semper secum febres vbicumque vadat: sic mali angeli infernale supplicium. De hoc amplius in quarto.

16

¶ Tertia con¬ clusio est de praelatione quam modo habent: et est haec: sic daemones ordinantur: vt ad inuicem praeferantur. Prima pars dicit: quod demones sunt ordinati. probatur: in vniuerso nihil relinquitur inordinatum: sed daemones sunt de vniuerso: vnde licet peccatum eorum priuet de se modum speciem et ordinem: tamen in ordinem alium relabuntur. Et si obiiciatur: quia secundum hugonem de sancto victore: omnes in eandem maliciam consenserunt et vnum ordinem peruerse societatis effecerunt: et ita non ordinantur: cum inter eos vnicus sit ordo et peruersus. Respondetur quod angelici spiritus in triplici statu possunt considera ri: gloriae: naturae institutae: et naturae lapse. Quantum ad statum gloriae est ponendus in angelis ordo perfectus qualis est in beatuem quantum ad statum naturae institute est ordo: sed tamen imperfectus: et hic est in bonis et malis angelis tantum multiphariae in malis per peccatum deturpatus. Quantum ad statum naturae lapse est in eis ordo peruersus et imperfectus secundm quod quidam magis: quidam minus peccauerunt et his duobus modis vltimis est ordo mul tiplex in malis angelis. Secunda pars dicit: quod praelatio est inter daemones probatui auctoritate magistri in littera. vnde. Ite male dicti in ignem aeternum qui paratus est dia bolo et angelis eius: vndelrecte isti daemo nes comparantur simiis. Simia quippe hoc facit quod fieri videt: sic quia isti daemones sciunt curiam caelestem per principatus et principes dispensari simeimant et praelatos sibi constituunt: et sicut in bonis semper melior preficitur: sic inter ipsos pessim est eorum praelatus et vocatur rex superbiae. Tum rursus: quia colluctant aduersus genus humanum: ideo vt melius conualeant eligunt sibi praelatum cui obediant: quia sciunt vt sacrae etiam attestantur litterae Luce scilicet vndecimo quod regnum in seipsum diuisum desolabitur: Unde licet simpliciter sint diuisi: (quia prouerb. 13. scribitur quod semper inter superbos iurgia sunt) qui autem agunt cum consilio reguntur sapientia tamen propter istam coniunctio nem vniuntur: vt scilicet habeant. victoriam. con tra nos: sicut herodes et pylatus in mor tem iesu. Et tantum de secundo articulo. Quantum ad tertium articullum sunt tres breves difficultates.

17

¶ Prima est quis hominium replet locum luciferi in caelo emi pireo: visio ostensa cuidam deuoto homini dicit quod beatus Iohannes baptista: quo inter natos mulierum non surrexit maior: teste chri sto vel quia btam dei genitrix super choros est exaltata angelicos.

18

¶ Secunda diffi cultas. vtrum daemones in aere illo calig noso aliquas moueant tempestates. Dicitur quod sic multas et maxime patet tempore toni trui: vbi quedam mira fiunt in edificiis: aut domorum: aut ecclesiarum: quorum ratio non potest reperiri naturalis.

19

¶ Tertia dis ficultas: an in daemonibus sint diuersi principatus: dicit magister quod sic: vnde admin sunt septem principes geniales: iuxta septem pec cata mortalia: et horum principum lucifer est im perator. Et tantum de tertio articulo. Ex quo patet ad quaestionem: quod videlicet diabolus casu suo motu continuo de caelo ceciderit empireo in infernum: capiendo infernum pri mo modo non secundo: aut tertio. Tunc ad argumenta.

20

¶ Ad primum negatur maior: ad primam probationem: scilicet auctoritatem philosophi Dicendum quod intelligit de motu continuo di uisibili: et ratione mobilis: et eius super quod fit motus. Et quod secundo dicitur: quod oportet mobile pertransire prius minus: eo quod sibi aequale: eodem modo soluitur: scilicet quando diuisibi ie mouetur. Et quod tertio dicit: quod transiret in finita actu: quia sunt in magnitudine super quam fit motus puncta infinita. dicendum quod angelus licet sit indiuisibilis: non tamen acci pit ipsa puncta in continuo: vt sunt actu: se vt sunt potentia: quia in mouendo habet motum continuum: ideo argumentum non concludit

21

¶ Ad secundum dicendum: quod omnes ceciderunt in infernum primo modo sumptum scilicet in illo aere etc. Sed quod postea addit: quod homines damnati immediate vadunt ad infernum ter tium. ergo et daemones. Dico quod non est simile quia daemones relinquuntur hoc ad nostrum ex ercitium: vsque ad finem mundi. hoc autem non est officium hominum: licet aliqui aliquotiens appa reant.

22

¶ Ad tertium dicendum: quod de facto sunt in loco medio: tamen argumentum non con cludit: solum quippe simpliciter in natu¬ ra intellectuali sunt duo loca: locus bonorum vltimus hic est caelum: locus malorum vltimus: hic est infernus dispensatiue tamen apud nos manent. Et sic patet ad questionem.

Conclusiones

23

¶ Ex praesenti aut distinctione: sicut de praecedentibus de mente magistri tres capiuntur conclusiones.

24

¶ Prima de caeli gaudiis lucifer pellitur cum suis so cuis etiam carceri traditur. Dicit conclusio: quod lucifer et sui socii est expulsus de caelo: et positus in carcere aeris caliginosi. Et incipit a principio distinctionis: vsque huc: Et sicut inter bonos angelos.

25

¶ Secunda conclusio. peruersi spiritus parlatione ex auersione non carent funditus. Dicit conclusio quod daemones habent inter se prelaturam. Et deducitur ab illo loco. Et sicut inter etc. vsque ibi. Solet autem quaeri.

26

¶ Tertia conclusio sic malos vexantes nobis praeliantur: qo modo vincentes a nobis vincuntur. Dicit conclusio quod diuersimode daemones torquemtes damnatos nos vicunt: et vincuntur a no bis. Et incipit ab illo loco. Solet autem quae ri: vsque ad finem distinctionis.

PrevBack to TopNext