Distinctio 28

Distinctio. 28. in qua magister agit de charitatequantum ad numerum dilige dorum et distinctione.

HAc quaeri po test: vtrum illo mandato dilectionis proximi: to tum proximum id est animam et Dien corpus etc. Hic signatur 26. distin. huius tertii: quae sic continuatur ad praecedentes: Nam postquam in praecedenti distin. perquisita est charitatis ratio: Nunc incipit penari diligendorum multiplicatio. Et habet diuidi in tres partes principales. In prima ponitur diligendorum distinctio. In secunda additur eorundem ordinatio. In tertia clauditur ad hoc meriti perfectio. Prima in principio. Secunda dist. 29. ibi: Post praedi cta omne ordine charitatis. Tertia distinc. 36. Hic solet quaeri quid potius sit etc. Rut sus prima particula quae est praesens dist. In qua diligendorum ponitur distinctio: in tres partes diuiditur. In prima assignantur diligibilia. In secunda remouentur dubitabilia. In tertia edocentur hic necessaria. Prima in principio. Secunda ibi: Oritur autem quaestio. Tertia ibi: Hic notandum est proximum etc. Haec est diuisio etc.

¶ Quaestio ista proponit dilectionem charitatiua moderata coparatione necnon dilectionem proximi ac boni ipsius. Scundo in praesenti dist. etc. Utrum ex charitate nostra corpora diligantur et proximus et Et ar. ad partem falsam tribus mediis.

¶ Primo arg. sic: quod nostra corpora non sunt diligeda ex charitate. Nihil enim ex charitate diligendum quod impedit hominem ab assecutione sui finis: sed caro nostra est huiusmodi: igitur etc. Maior patetm ex motu charitatem. Charitas quippe mouet principaliter ad suprimum bonum di ligendum: et ita huius boni oppositum non diligit Sed minor probatur: vnde scribitur. Caro concupiscit aduersus spiritumet spiritus aduersus carnem. Et alibi. Inuenio in membris meis aliam legen repugnantem legi mentis meae.

¶ Secundo arg. ad idem sic. Ratio imaginis expressa est id propter quod elicitur dilectio ex charitate: sed nostra corpora non sunt imago / nec ad imagi nem dei: igitur etc. Maior patet ex eo quod cha ritas est reformatiua imaginis per peccatum infectae: vnde et dicitur imago recreationis. Sed minor probatur ex eo: quod imago dei stat in memoria / in intellectu et voluntate: quae non habet corpus. Rursus imago est perpetua: de corpore autem nostro dicitur: Corpus quod corrumpitur ag grauat animam.

¶ Tertio arg. sic: quod proximus noster non sit diligendus ex charitate. Si enim proximus noster diligeretur a nobis ex charitatem: aut esset amicus / aut inimicus: sed nec sic nec sic: igitur. Maior patet ex diuisione sufficienti. Sed minor probatur. Primo quod non inimi cus conuenit amico diligi: ergo odiu inimico. Sicut enim oppositum in opposito / et propositum in proposito: in thopitutr. Secundo probatur quod non amicus eodem medio. Dicit enim saluator deus inimicem. Diligite inimicos vtros: benefacite his qui oderunt vos.

¶ In oppositum vero arguitur auctoritate Augustinus in lib. de doc. christia. et est in listra enumerantius quattuor ex charitate diligenda scilicet deum seipsum / proximum suum et corpus proprium. Unde de proximo specialiter dicitur. Diliges proximum tuum sicut teipsum. Ubi Augustinus et Breg id est ad id ad quod teipsum.

¶ In ista. q. ad alias pariformiter sunt tres ar. ticuli declarandi. Prmius est terminorum declaratiuus Quorum. Secundus est quaestionis responsiuus. Tertius est dubiorum motiuus Quo ad primum articulum termini sunt charitas / ex charitate diligi / et proximus.

¶ Primus igitur terminus est chari tas: quasi chara vnitas. Unde vltra datas de charitate in praecedenti distinctione diffinitiones: solet ab apostuolo chariats sic diffiniri. Charitas est finis praecepti / omne corde pu ro et conscientia bona / et fide non ficta. Ubi tria tanguntur. Primo charitatis intentiodum dicitur / finis. Unde Paulus dicit: Finis. legis est charitas. Et in lib. de laude cha ritatis. Augustinus dicit: Ille tenet quicquid la tet: quicquid patet in diuinis sermonibus qui charitatem seruat in moribus. Secundo tangitur impletio charitatis / dum dicitur /praecepti. In his enim praeceptis charitatis / quae alleuiat charitas / sicut plumae motum auis: vniuersa lex pendet et prophetae. Tertio tangitur radix seu origo charitatis. Et hoc in tribus. Primo in cordis mundicia / dum dicitur: ex corde pu ro. Unde sponsa sponso loquens inducitur: Recti diligunt te. Secundo in speibonitate / dum dicitur: ex conscientia bona. Conscientia enim ibi secundum glo. stat pro spe. Unde propheta canit: Spera in domino et fac bonitatem: et pasceris in deliciis eius. Tertio in fidei veritate/ dum concluditur: et fide non ficta. Unde apostolus diciti / quod iustus ex fide viuit. Et debet intelligi ista origo non tempore: quia simul infunduntur spes fides et charitas: sed ve ra vel actuum ratione: quia praeintelligitur credere: secundo sperare: tertio diligere. Quis enim sperat quod non credit: quias diligit quod non sperat aut credit: vtique nullus.

¶ Se cundus terminus est diligi ex charitate. Unde in prima. q. huius dist. notat doc. de uotus / quod diligi ex charitate potest intelli gi tripliciter. Primo quod charitas faciat circa dilectum ponere affectum et finem: et hoc modo solum deus diligitur ex charitate. Secundo modo ita quod charitas faciat circa dilectum ponere affectum / sed non finem: hoc modo diligimus proximum ex charitate: quia non propter se / sed pro pter deum. Tertio modo intelligitur aliquid diligi ex charitate: non quod charitas in eo po nat affectum seu finem / sed solum in eo dicitur dilectio ratione dilecti: sicuti quas amat canem amici sui propter scilicet amicum suum: hoc modo possumus dici diligere corpora nostra: quia cum his deum videbimus.

¶ Tertius termi nus est proximus. Unde proximus est superla tiuus de prope: dicitur enim: prope / propior / proximus. Possunt autem modi accipiendi proximum: quos in vltimo ca. praesentis dist. adduxit ma gister: ad ternarium reduci numerum. Primo enim modo dicitur proximus conditione: et hoc vel na ture: et hoc modo omnis homo omni homni est proximus: et sic intelligitur illud domini praeceptum. Diliges proximum tuum sicut teipsum. Uel intelligi tur ratione sanguinis: hoc modo ex eodem ge niti sanguine dicuntur adinuicem proximi: sicut Catho loquitur. Semper tibi proximus esto. Secundo dicitur proximus ratione conuersatio nis: hoc modo angeli et homines dicuntur proximi ad inuicem: quia ex eis vna efficitur triumphans eccle sia. Crunt enim homines sicut angeli dei in caelo. Tertio modo dicitur proximus ratione exhibitionis. benficii. Unde super illo verbo: Quis tibi videtur esse proximus? Dicit glo. Proximus est cui impenditur vel quo impendit misericordiam.

¶ Quantum adsecudum articu lum sunt tres conclusiones. Prima est de dilectione s charitatiua nostrorum corporum. Secunda de dilectione mali proximi. Tertia de dilectione boni proximi.

¶ Prima est haec. Sic nostra corpora complectitur charitas: vt ad caetera corpora eius motus non moueat. Di cit prima pars conclusionis / quod nostra corpora sunt diligenda ex charitate. Probatur: Quia dicit apostolus / quod viri diligant vxores suas sicut corpora sua. Sed vxores sunt diligendae ex charitate: ergo et nostra corpora. Unde charitas aspicit tria: quod est supra nos: et est deus: quod iuxta nos: et est proximus: quod infra nos: et est corpus proprium: vt sic motus charitatis in tria temdat. Primo in bonum per essentiam scilicet in de um. Secundo in bonum per primam influentiam: et sic est intellectualis natura creata. Ter tio in bonum per quandam redundantiam: et sic est corpus proprium: in quod gloria redundat animae. Unde et secundum Ambrosium: et patebit in sequenti dist. Inamore charitatis praeponuntur consanguinei non consanguine is / caeteris paribus. Et si dicatur quod scriptum est in euangelio. Qui amat animam suami perdet eam: et per consequens exquo non est perdenda anima / non est diligenda anima. Certum est autem quod hic accipitur anima pro vita / quae fit mediante corpore. Dicendum quod in nobis reperitur et libido ad malum prouocans: et haec non est diligenda / sed fugienda: vt in praedicto dicto doceti christus / eam vocans animam: quia in nobis semper habitat et viuit. Est rursus vita naturae: et haec est di ligenda inquantum ducit ad gaudium sem piternum. Sed dicit secunda pars conclusionis / quod caetera corpora ab humanis non sunt diligenda ex charitate. Probatur. Nobili or est amor charitatis quam sit amor socialis: sed amor socialis reperitur solum in natura intellectuali: igitur etc. Unde et Augustinus in lib. de doc. christia. dicit: et habetur in praecedem ti distinc. Ca sola ex charitate diligenda sunt / quae nobiscum societate quadam re feruntur in deum: sicut homo vel angelus vel nostrum corpus: talia non sunt alia corpora. Confirmatur: quia principale obiectum cha ritatis est deus: ideo illa sola ex charitate sunt diligenda / quae tanto bono fruitione et visi one coniungi queunt: cuiusmodi non sunt alia corpora ab humanis: vnde hoc ostendit manifeste: quia dilectio talium corporum non clauditur in praeceptis charitatis. Caeterum charitas est vinculum perfectionis: et ita illa sola ex charitate diligenda sunt qua / nata sunt hoc modo necti: huiusmodi non sunt talia corpora. Ex quo patet quod ex charitate eliciente non sunt talia corpora diligenda: bene tamen possunt diligi ex charitate imperante / si propter deum tales quis diligat creaturas: sicut de beto patre no stro Francisco legitur: quod in omnem creaturam mi ra pietate ferebatur: qui etiam poenas et infirmitates sorores vocabat. Et ad laudemus creatoris aues incitabat: sicut de quadan cicada dicit: Canta soror mea cicada: vnde et passeres de manu beati Remigii remen sis archipsulis in mensa sepius sumebani panem. Sicut enim sancti patres in hoc conformantur creatori: de quo dicitur: Diligis omnia domine: et nihilodisti eorum quae fecisti. In ipsis enim creaturis irrionalibus quaedam similitudo relucet dei: qua in laudem referuntur opificis: sicuti artificem opus collaudat proprium. Et hoc modo bona temporalia diligi habent imperio scilicet charitatis: vt per ea ad aeterna peruenire mereamur. Ex quo patet quod respectu tali um bonorum potest esse et amor vitiosus ni mis amplectendo / et gratuitus propter deum diligendo: vt sicut fides suo modo est omnis creature: sic charitas in laudem dei omnia referat.

¶ Secunda conclusio est de dilectione ma li proximi: et est haec. Malus homo ens in via charitate diligitur: sed daemodo eo horretur. Dicit prima pars conclusionis / quod malus homo dum est in via debet diligi charitate. Probatur. Dnens praedestinati sunt diligendi ex charitate: sed multi modo sunt mali / quae tamen praedestinati sunt ad salutem: igitur. Confirmatur: quia illi sunt cha ri tate diligendi pro quabus oratur: huiusmodi sunt ma lihomines viatores: igitur. Unde hic vnum bonum verbum dixit doc. sub. Amor charitatis in deum non est amor celotypi: qui non vult habere consortium in amato sed est amor quo vult diligens suum dilectum ab omnibus dili gi quos nescit an sint in odio praedilecti: vt latius hugo venerabilis in lib. de arra sponsae insinuat: huiusmodi est omnis viator. De nemine enim (inquit Augustinus / desperandum est dum est in via. Tantus est enim dominus deus / vt omnibus sufficiat et singulis: nec amore vnius impediatur amor alterius. Unde quod peccatores sint diligendi / isinuat christi amor qui cum essemus peccatores / dilexit nos. Notandum tamen quod in malis hominibus est consideranda natura cum possibilitate ad gloriam: et hoc est diligendum totum: et sic intelligitur conclusio. Est rursus attendenda malicia: et ista est odienda. Unde dicitur: Iniquos odio habui: et legem tuam dilexi. Et alibi. Nonne qui oderunt te domine oderam: et super inimicos tuos tabescebam. In hoc quippe altissimo domino conformamur qui diligit naturam / et odit culpam. Scriptum est enim. Altissimus odio habet peccatores. Et iterum. Abominabils est deo impius et impietas eius. Sed habet secunda pars conclusionis / quod daemones non sunt di ligendi ex charitate / probatur. Nihil est cha ritate amplectendum quod est perpetualiter separatum ab his qui charitate iunguntur: sed demones sunt huiusmodi: igitur etc. Curia quippe caelestis daemones non diligit / quan potius odit eosque detestatur. Ut simus igitur conformes curiae caelesti: cuncti daemones a nostro consortio funditus separentur. Confirmatur: quia solum is charitate diligitur qui potest effici be atus. Unde aug. §. de trini. Qui diligit homines vel quia iusti sunt / vel vt iusti sint amare debet: daemones autem cum sint obstinati non sunt omodoi: igitur. Idem dicendum de bominibus damnatis: pro quibus nulla funditus oratio ad deum est facienda: Unde fertur dixisse Augustinus quod si sciret patrem suum in inferno: non plus oraret pro eo quam pro diabolo. Et Breg. quia pro Traiano orauit / ample ab angelo est redargutus. Nec obuiat quod daemones sunt ad nostrum meritum et exercitium dum nostentant. Hoc quippe praeter intentum faciunt: intendunt enim ad malum praecipitare / non in bonum erigere. Nec illud quod tam daemones quam damnati sunt ad ostensionem diuinae iusticiae et decorem vniuersi: inuoluntarie quippe hoc faciunt. Unde et si naturalia diuini testimonio Dionysii i. 4. nominum diuinorum: in eis manserunt integra: obfuscata suut tamen et infecta cri minibus vt vix possit figi in natura eorum consideratio / non considerata culpa: deformaue runt quippe in ipsis quae charitate erat diligi bilis imaginem dei. Et si obiiciatur ex illo verbo. Diliges proximum tuum sicut teipsum. Di cit glo. Proximus non proprietate sanguinis intelligendus est / sed societate rationis Daemones autem habent rationem sicut nos: et ita videtur quod sint diligendi ex charitate Dicendum / quod illa societas rationis non est intel ligenda secundum naturam rationis absolute: sicut obuiatarg. sed secundum ordinationem ad gratiam et gliam: et hanc non habent daemones.

¶ Tertia coclubo est de dilectione boni proximi videlicet haec. Angelici bomoni spiritus cum deuo tis hominibus veluti proximi charitate diliguntur. Patet conclusio. quia tam boni angeli qua deuoti seu boni homines sunt nostri proximi: et tales ex charitate habent diligi: igitur etc. Corroborat passum istum: quia exquo amicus noster deus diligit ex charitate tam angelos quam bonos homines: et nos debemus id facere. Ami corum enim est idem velle et nolle: vt habet Seneca. Et si dicatur: quia amicitia est aequalium: vt habet philosophus i. 5. ethicorum. Angeli autem longe nobiliores sunt nobis: et ita videtur quod non sint ex charitate diligendi. Dicendum quod licet sint superiores secundum naturam: erimus tamem eis aequales secundum gloriam: et hoc sufficit vnde illo modo plus conuenimus cum eis quam ratione corporis cum brutis: quia teste philosopho in. 19. ethicorum homo maximi est intellectus. Quantum ad tertium articuium sunt tres difficultates.

¶ Prima. An virtu tes sint diligendae ex charitate? Dicit doc. deuo. q. 5. quod sic. Unde expresse habet Augstinus 6. de trini. quod charitas est charitate diligen da: est tamen virtus: diligenda tamen est non amore amicitiae / sed amore concupiscentiae: inquantum est medium perueniendi ad vitam beatam.

¶ So i cunda difficultas. Quare non ponitur prae ceptum de dilectione sui / sicuti ponitur de di lectione dei et proximi? Dicit sam. Tho. q. 6. quia sicut in speculatiuis cognitio conclusionum retertur ad principia per se nota / quae non probantur: fic pariformiter in agibilibus ea quae sunt ad alterum ex his quae sunt / ad se dependent. Unde et philosophus in. 9. scribit ethicorum quod amicabilia quae sunt ad alterum: ex his pendent quae sunt ad seipsum: et ita de hoc non oportuit dare prae ceptum: cum sit quasi primum: et ad hoc satis inclinet natura.

¶ Tertia difficultas. Si christus sit dicendus noster proximus: Dicendum quod in christo est attendenda diui na natura: et huius ratione noster non dicitur proximus. Est rursus attendenda naturam humana: et huius ratione noster potest dici proximus: licet nobis sit longe altior. Ex quo patet ad quaestionem: quod videlicet tam corpora nostra quam proximus ex charitate diliguntur. Tunc ad ar gumenta.

¶ Ad primum dicendum ad minore: ad illam Pauli auctoritatem: Caro con cupiscit etc. Caro enim aliquando accipitur pro carnali concupiscentia / sicut ibi: et sic non est di ligenda ex charitate. Aliquando vero accipitur pro altera parte compositi hominis: et sic diligitur ex charitate: sicut dicit conclusio. Idem dicendum de alia autctoritate: Uideo aliam legem etc. Non enim diligitur corpus ratione illius legis: sed quia erit coniunctum cum anima in caelis.

¶ Ad secundum dicendum ad minorem quod licet corpus hominis non sit ad immaginem dei: est tamen participabile imaginis dei: inquan tum gloria animae in illud redundat: et id sufficit vt ex charitate diligatur. Ceterum quod additur / quod corpus corrumpitur: quia scriptum est: Corpus quod corrumpitur etc. Dicendum quod ite rum resurget / et fiet immortale: ideo non obuiat argumentum.

¶ Ad tertium neganda est mi nor pro vtraque sui parte. Et quod obiicit: quia dili gi conuenit amico: ergo non diligi inimicoex regula thopi. totum conceditur capta modo debito regula. Amicus enim inquantum amicus diligitur: inimicus enim inquantum inimicus non diligitur: non tamen obstat quin natura inimicitiae subiecta diligatur. Et hoc suffi cit ad veritatem conclusionis. Idem dicendum de alia parte minoris: vt patet aspicienti etc.

¶ Ex praesenti autem etc. Prima conclusioQuattuor in rebus praecepta complentur duo: et docentur in maneriebus. Dicit conclusio / quod duo praecepta charitatis complentur in quattuor diligen dis: quae ponuntur in littera. Et ponitur a princi¬. dist. vsque ibi: Oritur autem etc.

¶ Secunda conclu sio. Intellectuale proximius censetur fatetur quad tale: dum tamen creetur. Dicit conclusio / quod omnis natura intellectualis creata est noster proximus: et habet intelligi / nisi sit obstinata sicut daemones. Et incipit ab illo ca. Oritur autem etc. vsque ibi: hic notandum etc.

¶ Tertia conclusio. Uarie dicitur quis esse proximus: vt no ster optimus textus loquitur. Dicit conclusio / quod proximus dicitur multipliciter. Et po nitur ab illo ca. Hic notandum: vsque ad finem distinctionis.