Distinctio 13

Distinctio. 13. quae docet de productione rerum corporalium: et hoc quantum ad eius completionem vel formationem: aut pri cipium formale. Prima autem di stinctionis operatio fuit formatio lucis: sicut ostendit scriptura etc.

¶ hic signatur. 13. distinctio huius secundi li. quae sic continuatur ad praecedentes: Nam postquam in praecedenti distinctione declaratum est opus creationis: Nunc in praesenti opus declaratur distinctionis: et partitur in tres partes principales. In prima lucis creatio prima die ponitur. In secunda: caeli formatio secunda sequitur. In tertia: terrae ostensio tertia dicitur. prima in principio: secunda ibi 14. Dixit quoque: deus fiat firmamentum etc. tertia in eadem distinctione ibi dixit. Congregentur aquae etc. Prima rursus particula quae est praesens distinctio: in qua lucis creatio prima die ponitur: in tres partes diuiditur. In prima palam declaratur huius lucis quidditas. In secunda nobis manifestatur eius causalitas. In tertia huius denotatur originalitas. prima in principio. secunda ibi: Hic notandum quod dies diuersimode ac cipitur. tertia ibi. Praeterea inuestigandum est. prima iterum particula: vicem Huius lucis quidditas: in tres partes diuiditur. In prima tempus requiritur quo sit condita. In secunda qualis sit petitur primo elicita. In tertia locus exprimitur quo erat posita. prima in principio. secunda ibi. Si quaeritur qua lis illa lux etc. tertia ibi. Quaeritur autem vbi etc. Rursus illa secunda particula. Hic no tandum est quod dies etc. In qua lucis manifestatur planae causalitas: In tres partes diuiditur. In prima ponitur diei pulchra diuisio. In secunda sue maneriei claret condi tio. In tertia huius speciei patet completio. prima in principio. secunda ibi. Hic est na turalis ordo etc. tertia ibi. Solet autem quae ri: quare sanctus etc. Et sequitur illa tertia par ticula: Praeterea inuestigandum est etc. In qua lucis denotatur originalitas. Et ista in tres partes diuiditur. In prima quae sit declaratur diuina ditio. in secunda. quid patrem notatur agere filio. in tertia heresis damnatur mala opinio: prima in principio. secun da ibi. Hic quaeri solet etc. tertia ibi. Sed dicet haereticus hac ratione etc. Et haec est diuisio etc. Circa quam quaeritur.

¶ Quaestio ista docet quomodo lux gignat lumen tamquam propriam speciem in qua notat opiniones sanctorum thome et bonauenture similiter errores senece et democriti. et. N lucida nu bes recto radio primam dicit effecerit. Et arguitur quod non triplici medio.

¶ Primo sic. Si fuisset talis nubes lucida: aut fuisset in caelo empireo: aut in materia prima. Sed nec sic nec sic: igitur. maior patet: quia non erat aliud corporale ex praecedenti distinctione. Sed probatur minor. Primo quod non fuit in empireo caelo quia caelum empireum est de se lucidissimum: ei longe plus illa luce quam dicunt nubem. Secundo non in materia prima: quia illa materia prima erat substantia corporea: et ista nubes lucida substantia corporea: et ita duo corpora simul quod est impossibile per naturam: duo corpora esse simul. Nec valet dicere: quod deus potest facere: quia in rerum prima conditione non requiritur quod deus potuerit sed re rum conditio.

¶ Secundo arguitur: quod non effecerit primam diem: omnis dies perfectus habet mane et vespere. Sed illa dies in qua legitur illa lux seu nubes lucida creata solum legitur habere vespere non mane: igitur non fuit perfecta: et cum omne imperfectum ad perfe ctum reducatur: oportet quod aliqua perfecta dies prae cesserit. Maior patet: quia sicut vespare est finis diei: ita mane est principium. Sed minor patet. Dixit deus: fiat lux: et facta est lux. Sequitur. Et factum est vespere et mane dies vnus. Istud mane secundum expositores accipitur pro principio secundae diei. Et per consequens incedentis diei solum relinquitur vespere.

¶ Tertio arguitur sic. Si sit condita talis nubes lucida a principio: aut adhuc manet: aut destructa est: sed neutrum potest dici: igitur nunquam fuit condita. Maior patet perdiuisionem sufficientem. Sed probatur minor. Primo quod non sit destructa: non enim sapientis est artificis suum opus immediate constructum immediate destruere. Secundo probatur / quod non maneat: quia nullum est caelorum: quia firmamentum et caelum cristallinum seu aqueum fuerunt creata die lunae: nec aliquod elementorum: nec tertio aliquis planetarum: patet. Quia omnia ista fuerunt cosequenter producta: et cum non vi deatur aliud sequitur.

¶ In oppositum horumest in listra magister ponens quandam lucem per mo dum nubis lucide suo accessu et recessu facere diem et noctem in primis tribus diebus Unde Beda loquens de ista nube lucida dicit. Occidente luce paulatim et post spa cium diuturne lucis inferiores partes subeumte factum est vespere: sicut nunc vsitato so lis cursu fieri solet.

¶ In ista quaestione etc. Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus

¶ Tertius est dubiorum motiuus

¶ Quantum ad primum articulum termini sunt nubes lucida: dies prima: et radius rectus.

¶ Primus igitur termi nus est nubes lucida. Unde notandum quod secundum Isid. libro tertio ethimologiarum Ista tria differunt / nubes / nebula / et nimbus. Nebula quippe ex calore aliquo a terra oritur et maxime in vallibus: Et dicitur nebula dum adhuc est prope terram: quae dum serenitas est petit ima: dum petit nub: lumsumma. Nimbus autem est nubis densitas intempesta et obscura. Unde et nimbi a nube dicti sunt. Nubes autem aer simpliciter densus dicitur: seu sit ex vaporibus a terra eleuatis seu aliunde. Et dicta est nubes a nubendo id est operiendo: quia superiora nobis abscondit. Et ideo quia nubes ista quam mox ses vocat lucem erat clara. Additur in titulo lucida. Non enim ex vaporibus terreis seu aqueis sursum eleuata fuit: sed creata digito dei nec obumbrabat sed lumen infun debat.

¶ Secundus terminus est dies. Unde dies dicitur a dyan quod est clarum. Solet autem accipi tripliciter. Uno modo pro die facto ab illa lucida nube: et hoc vel quando nostrum solum emisperium illuminabat. Et sic dicit moys. Appellauitque lucem diem: et tenebras noctem: vel pro die naturali: vt scilicet illa lux faciebat suum circumitum super nostrum emisperium: et inferius per spacium. xxiiii. horarum. Sicut dicit movs. Factum est vespe re et mane dies vnus. Et vtroque modo loquem do fuerunt tres dies distinctionis per istam nubem lucidam ante creationem solis. Secundo modo dicitur dies pro cursusolis: seu solum super nostrum emisperium. Et sic dicitur dies ar tificialis. Quomodo loquitur Aristo. in. 6. thopicorum diffiniens diem. Dies inquit est la tio solis super terram: vel vt totum girat aerem: et sic dicitur dies naturalis. Tertio mo do dicitur dies vt complectitur omne tempus tam creationis quam distinctionis quam ornatus sicut loquitur Movs. Iste sunt generatio nes caeli et terrae quando create sunt in die quo fecit deus caelum et terram. Dicitur autem in propo sito prima dies non opus ornatus nec creationis: sed prima dies distinctionis quando dixit deus: fiat lux.

¶ Tertius terminus est tadius rectus. Unde ultra dicta de ra dio in secunda parte tertie distinctionis primi li bri: Noto secundum Alacen. in sua perspectiua quod triplex est radius: scilicet rectus / reflexus et fractus. Radius rectus est qui diffun ditur a corpore luminoso: in medio eiusdemu diaffaneitatis quantum durat virtus luminosi. Et vocatur hic corpus luminosum subiectum lucis: sed vocatur corpus diaffanum susceptiuum luminis quod differt a luce: sicuti species coloris a colore. Lumen enim ita est effectus lucis quod etiam est species eius mul tiplicata in profundum aeris. Radius reflexus est qui antequam terminetur virtus corpo ris luminosi reperit corpus opacum id est obscurum: et in partem non ex electione: sed natu raliter terminatur oppositum: et sepe causat vmbram et emittit tenebram. Differunt enim te nebra et vmbra: quia tenebra negat omnem lu cis participationem: non sic vmbra: sed solum negat radium rectum et ponit reflexum Radius autem fractus est / quando antequam terminetur virtus corporis luminosi in primo diaffano inuenit corpus alterius diaffaneitatis: et ideo fraugitur: sicuti si antequam terminarebur solis virtus in aere: inueniret aquam quae est alterius diffaneitatis medium.

¶ Quantum ad secundum articculum sunt tres conclusiones. Prima est de natura huius nubis lucide quam moyses dicit lucem. Secunda de radiis eius inferius. Tertia de lumine quod est eius effectus.

¶ Prima est haec. Et licem lux corporea vere dicatur qualitas: nubes attamen lucida substantia predicatur. Dicit prima pars conclusionis: quod lux de qua loquitur moyses fuit corporea: probatur ordine textus: Praemissum enim fuit quod tenebrae erant super facien ab vssi. Cum ergo ista lux expulerit istas tenebras videtur quod fuerit corporea. Confirmatur: quia isti sex dies debent esse vnifor mes: sed in aliis diebus quinque creata fuerunt corpora: igitur et in ista. Et si dicatur quod movses describens vniuersi principium non debuit omittere naturam angelicam quae est. maxima eius portio. Non videtur autem in hoc textu alibi facta mentio nisi quando di cit: dixit deus: fiat lux: igitur etc. Respon dendum primo quod moyses populo rudi loquibatur: ideo non oportuit exprimere nisi grossa et materialia. Secundo quod intelligitur percaelum ipsa natura angelica dum dicitur: In principio creauit deus caelum: id est ange los secundum vnam expositionem quae est Augstin. Tertio quod non negatur quin intelligatur etiam her istam lucem sed non primo. Ex quo patet quod non sine causa hic non tenetur Augstin. maximae si voluit simpliciter dicere quod per istam lucem solummodo intelliguntur angeli. Sed nunquid lux principaliter dicitur de an gelo seu feparatis substantiis quam de corpo ralibus. Dicendum quod immo cum dicatur de deo quod est lux vera quae illuminat omnem ho minem. Et a dyonisio dicuuntur angeli specula clara etc. et manifestatio occulti luminis. Ex quo patet quod defecit sanctus Tho. ponens lucem principaliter dici de corporibus: et secundo de spiritibus: patet oppositum. Non enim videtur lux esse nomen translatiuum a creaturis ad diuina: sicuti leo aut vnicornis: sed nomen prius deo conueniens et quadam participatione postea nobis: sicuti paternitas de qua dicit Paulus. Ex quo omnis paternitas in caelo et in terra nominatur. Et si dicat quias: quod lux est corpusecundum Augustinus in libro de libero arbitrio. In corporibus lux primum locum obtiuet inquit. Et ita deo non conuenit. Respondendum quod loqui tur de luce limitata ad corpus: nec inten dit quod sit corpus sed circumloquitur per accidens subiectum: sicut facerem per hoc nomen episcopus eum qui esset episcopus.

¶ Secunda pars conclusionis dicit: quod lux est qualitas seu accidens: probatur argumento doctoris subti. in hac dist. Quod vni est substans tia: nulli est accidens: nec econtra: quod vni est accidens: nulli est substantia: ex primo phisicorum. Sed lux in aliquo est ac cidens: ergo in nullo est substantia: minor probatur. Capio enim ignem: ignis est lucidus. Quaero igitur aut lux in igne est accidens: aut substantia: Si accidens: habeo propositum. Si autem substantia vtputa forma substantialis: aut est vltima forma: aut non. Si primo: ergo ignis est eiusdem rationis cum corporibus caelestibus: quorum etiam erit lux forma vltima. Si autem sit ante vl timam: igitur ignis habebit formam aliquam vlteriorem perficientem formam lucis: sicuti vlteriora perficiunt priora: et ita erit ignis perfectior corpore caelesti. Et si dicatur: quia Ari sto. in. 5. thopicorum diuidit ignem in tria membra: in ignem carbonem: in ignem flammam: et in ignem lucem et ita videtur quod ignis lux sit species ignis et non accidens ignis: Dicendum quod ista diuisio est intelligenda sic ignis aut est in materia aliena: et hoc vel est terra: et sic dicitur ignis carbo: vel est aer: et sic dicitur ignis flamma: vel in materia propria: et sic dicitur ignis lux: ita quod non inten dit dicere quod lux sit de essentia ignis: nec econtra. Et si dicatur: si lux esset accidens cum in deo nullum sit accidens: deo non compe teret ratio lucis quod fuit negatum. Respon dendum quod ratio lucis vt competit deo et creaturis abstrahit a natura accidentis et substantiae: sicuti sapientia. Ex quo patem defettus doctoris deuoti qui huius distin. ar ti. 2. q. 2. posuit lucem esse formam substantialem. Unde dicit quod non videmus in corpo ribus luminosis ipsam lucem sed ipsum cor pus luminosum. Huius lucis virtute cau sat circa se quendam fulgorem: in quo lucidum corpus aspicitur: patet oppositum ex conclusione. Confirmatur: quia quod augetur manente eadem substantia non auctorta est accidens: Sed huiusmodi est lux in corporibus luminosis: igitur probatur assumpta ii. or auctoritate. Erit lux lunae sicut lux solis: et lux solis erit sicut lux septem dierum.

¶ Sed tertia pars conclusionis dicit: quod haec nubes lucida est substantia: probatur secundum Augusti. In opere creationis seu rerum primario non est quaerendum quid deus possit: sed quid res exigat: ergo cum semper accidens exigat subiectum non fuit productum accidens solum in prima die: et ita relinquitur substantiam fuisse productam: in qua illa lux erat accidens: ita quod quando dicit textus: fiat lux: per accidens intelligit substantiam. Et si quaeratur in quo loco fuit crea ta ista nubes lucida. Dicunt doctores quod in materia prima non in caelo empireo: sed qua parte materiae primae: dico quod in illa vbi est modo sol: Sed erat ne idem cum sole: Dicit Tho. q. 4. huius distinctionis: quod sic et quod solum differebat in virtute. Sed salua sua sanctitate hoc nullo modo videtur: quia expresse habet magister quod ex illa po stea factus est sol. Idem autem de seipso fie ri nequit: tum quia derisio esset appellare solem nubem lucidam. Sed quaeritur qualem lucem habuerit: an scilicet illuminauit partem superiorem et inferiorem illius materiae primae. Dicunt quod sic. Sed an ita clare sicuti modo facit sol dicitur quod non. ordina tus enim nature progressus: est ab imperfecto ad perfectum per medium: imperfectum fuit tenebra. Tenebrae inquit erant super faciem ab vssi. Perfectum est claritas solis medium fuit illa lucida nubes. Sed erat ne magne quantitatis: Creditur ad quantitatem solis: ex quo patet quod longe maior fuit terra. Sed erat ne aequalis claritatis in omnibus partibus? Dicitur quod sic: alioquin sine causa fuisset disparitas in opere dei. Sed ad quid seruiebat: quia nondum erant aues: pisces: aut homines: aut plante ad viuificandum: Dicit doctor deuo tus quod in nostri exemplum: quatenus medi temur bonitatem dei: qui tam diligenter et ordinate in suis processit operibus. Sed vnde fuit sumpta an ex vaporibus: an de nihilo? Dicitur quod fuit creata de materia prima: ita quod illa pars materiae vbi erat: conuersa fuit in eam.

¶ Secunda conclusio est / de radiis huius nubis lucide ver sus inferius: et est haec. Sic radiorun emissione diem causabat nubes lucida primarium: vt extractione noctem non faceret. Dicit prima pars: quod ista nubes emittendo radios causabat dicit primarium: et ita de secundo et tertio probatur. Causa na¬ turaniis in patiente et disposito necessario suum inducit effectum: nisi ex parte sui adueni at impedimentum: sed istius nubis lux est causa naturalis: et non erat impedita: Et materia prima erat illuminabilis: ergo etc. Sed quaeritur: quid erat istud emittere: an de sua natura aliquid extra mittebat. Dicendum quod non: solum quippe dicebat virtutem eius extendi ad causandum dieit per huiusmodi radios rectos quammaximae in prima die: quia nondum erat opacum corpus seu terra: rectos et fractos in secunda die: quia tunc facta est di uisio aquarum ab aquis rectos reflexos et fractos in tertia die quia apparuit arida.

¶ Exquo patet error senece dicentis: a cor pore luminoso continue egredi substantiam in id quod illuminatur et restauratur ex vaporibus attractis virtute sui patet manifestae falsum: quia corpus luminosum non est corpus corruptibile caelestae. Dico nec est animal vt dicebant aegyptii a quibus haec processit opi nio: vt dicatur ali aut nutriti. Sed si quaeratur in qua parte nostri emisperii fuit creata ista nubes. Dicit Beda / quod rectei meridiae iuxta 3enith capitum nrorum: et hinc est quod prima dies legitur habere vespere et mane. Sed tunc dubitatur: an isti tres dies fuerunt magni. Dicitur quod si fiat mentio de die artificiali durauit duodeci horis computando sex horas tenebrarum ante creationem istius nubis in meridiae: quia creditur quod mundus recte fuit creatus in equinoctio. Si autem fiat mentio de die naturali continebat. xxiiii. horas recte: sicuti modo. Sed quid faciebat deus in reliqua parte diei? Dicendum quod opus factum conseruabat. Sed vnde causabat diem ista nubes? Dicendum quod ab oriente super nostrum emisperium. Nam dum apparebat super nos causabat dieit: ipsa posita subtus nox causabatur: sicuti modo de sole. Et hoc est quod dicit secunda pars conclusionis / quod non causabat no ctem extractione. Posuerunt enim Dam. et Basilius in hexameron quod faciebat noctem extractione suorum radiorum sicuti in Exo. le gitur. Quando factae sunt tenebrae super facien aegypti: patet hoc esse falsum ex conclusione. Unde ex accessu et recessu ad nos causabatur dies et nox. Sed nunquid tota materia cir conustans nuhen mouebatur in motu eius ? Po test dici quod non oportebat: sicuti modo videmus quod cometa mouetur iuxta motum so lis. Et tamen non oportet quod aer circumquaque moueatur. Sed quid mouebat eam: dici potest quod deus aut aliqua intelligentia: sicuti dicitur de caelo. Sed cuius naturae erat igneae vel aeree: Creditur fuisse illius naturae cuiusmodi est modo caelum: scilicet quintae essentiae: et si non ita distincta. Unde motus quo mouebatur erat sibi naturalis ex parte principii passiu licet non sufficeret ex parte actiui. Et patet quod in motu suo ex quo alia materie pars non moue batur scindebat eam: et poterat suo calore ali quos generare vapores ex illa materia: et ita ventos et alia multa subtili digna con sideratione.

¶ Tertia conclusio est / de lumine quod est effectus lucis et illius nubit lucide: et est haec. Sic lucis lumen fertur in tentio vt substantia non dicatur. Dicit prima pars / quod lumen est intentio seu species lucis: probatur. Purum sensibile positum supra sensum impedit sensationem: ex secundo de anima. Et per comentatorem super de sensu et sensato Sed lumen positum super sensum sicuti visum non impedit visum: igitur est intentio seu spe cies alicuius visibilis non videtur nisi lucis gitur etc. Ita quod secundum docto. subti. sit ordo istae. Primo intelligitur lux. Secundo intelligi tur lumen quasi effectus eius primarius in cor pore diafano. Tertio color in corpore terminato: et maxime respectu motionis oci li: nunquam enim mouebit color oculum nisi pri us lumen causetur in medio. Et si dicatur species obiectorum non videntur: sicut patet in medio non videtur species: aut albi: aut nigri: ergo si lumen esset species lucis: non videretur. Respondeo quod assumptum est falsum: scilicet quod species obiectorum non videatur. Ista enim est bum vera species obiecti non est tantum visibilis: quia scilicet etiam representat obiectum: sed ista non est vera Species obiectorum non est visibilis: quod pa tet triplici experim: to. Primum est quando radius solis partransit per vitrum: aut rubeum: aut viride: et terminatur ad parietem per tale medium videtur: aut viridis: aut rubeus Uum hoc: nisi quia species rubei aut viridis terminatur ad illum parietem. Simile patet in luna. Luna enim de se non est lumi nosa: et tamen: quando radii solares in eam terminantur videtur lucere: non dubium quin lumen illud sit species lucis solis. Secun dum experimentum est Aristo. in lib. de sen su et sensato: fulgor expressus ab oculo vio lenter moto visibilis est ad sensum: patet hoc: nec ratio patet quin sit species lucis in oculo existentis. Tertium experi mentum certum est apud astrologum: solemu maiorem esse tota terra: et ita quando est subtus nos proiicit radios suos super conum pyramidalem vmbrosae terrae nec tamin videntur. Et vnde hoc: non est alia ratio nisi quia radii ad opacum non terminantur. Unde si esset carcer et solum radii intrarent pervnum foramen carceris: et per aliud exirens et non terminarentur ad parietem: nullum paenitus lumen causarent. Unde patet quod species potest videri quando ad obiectum terminatur opacum. Et si dicatur: quia species non denominat medium: sicuti aer non dicitur al bus propter speciem albi: nec niger proptei specic nigri. Cum igitur dicatur luminosus videtur quod lumen non sit species. Responden dum est quod ratio est: quia aliis speciebus non est nomen impositum: sub quo denominent suum subiectum seu deferens: lumini autem bene: sed vnde hoc: Respondendum propter lucis nobilitatem mediante qua et lumine cuncta alia sunt visibilia.

¶ Sed dicit se cunda pars conclusionis quod lumen non est substantia probatur: si lumen est substantia: aut spiritualis: aut corporalis: sed nec sic nec sic: igitur etc. Maior patet: quia nulla alia reperitur substantia. Similiter probatur minor. Primo quod non sit substantia spiritualis: quia non videretur: cuius oppositum iam est probatum: nec corporalis: quia aut esset ma teria: aut forma: aut compositum: non est materia certum est: quia aduenit aeri vltimato et materiae est primo aduenire. Non forma: patet: quia scilicet est in aere iam in specie completo: et ita nequit sibi dare esse complemen tum. Nec tertio est corpus ex his compositum: quia cum sit in eodem loco cum aere essent duo corpora simul. Unde Aristo. secundo de anima: Lumen nec est corpus nec defluxus corporis. Et si dicatur / quod aer est val de rarus: et ita in aduentu luminis constrin gitur: et lumen intrat illas vacuitates: hoc nihil est: quia cum lumen subito exeat oporte bit vnum de duobus dare: aut ponere vacuum quod negat philosophus in. 4. phisicorum aut motum aeris subitum vt repleat illa vacua: quod negatur in. 6.

¶ Ex quo patet error democriti ponentis lumen esse quaedam parua corpora viuentia a corpore luminoso. Quantum ad tertium articulum sunt s tres difficultates.

¶ Prima est. An ista nubes lucida cum his nubibus aliqualem haberet conuenientiam. Dicendum quod nubes quae libet habet tria. Primum quod operit superiora secundum vim vocabuli: et hoc huic nubi non competebat: quia illuminabat etiam partem superiorem materiae prime. Secundum quod congrege tur in vnum locum dum perfecta est. Tertium quod mouetur de loco ad locum remanente reliquo aere quasi immobili: et haec duo vt patuit lucide nubi competebant.

¶ Secundo difficultas. Quis fuit simpliciter di es primarius totius seculi? Dicendum quod en es dominica quae signatur in nostro falendari x viii. marcii. vt sit verum quod compostite di cunt Tertia. g. martis etc. Et hoc satis in nuit arietis principium: quo sol habere incipit virtutem.

¶ Tertia difficultas Utrum lumen sit de colorum quidditate. Di cendum quod non nisi capiendo colorem vt acti mouet: vt primo intelligatur lux in corpore lucido. Secundo lumen in perspicuo. Tertio color in opaco seu terminato. Et sic patet ad quaestionem quod videlicet nubes lucida re cto radio dicit effecit primarium. Tunc ad ai gumenta.

¶ Ad primum. Iam responsum est quod erat in illa prima materia: nec erant duo corpora simul: quia illa materia praeiacens erat conuersa in istam nubem.

¶ Ad secundum dico tria. Primum quod verum est quod prima dies non habuit mane maxime clarum: quia illa lux fuit creata in meridiae. Secundo dico quod fuit illa ratione imperfectus. Tertio dico quod non oportet quod reducatur ad dieit priorem tanquam ad perfectum eiusdem rationis: sufficit quod reducatur ad perfectum simpliciter: sicut est deus. Licet enim omnis motus (quia ens in potentia) sit imperfectus: non tamen reducitur ad motum perfectum simpliciter: sed ad primum motorem sic in proposito.

¶ Ad ter tium dicitur quod est conuersa in solem nec fuit fru¬ stra immo in hoc patet ordinatus dei processus: ab imperfecto vsque ad perfectum ascendens: in hoc insinuans quatinus nullus ne ruat subito summa apprehendat. Et sic patet ad quaestionem.

¶ Ex hac autem etc. Prima conclusio die primaria lucida creatur nubes: et in via solis collocatur. Dicit conclusio quod nubes lucida fuit prima die creata: et posita vbi est modo sol. Et ponitur a principio distinctionis vsque hic. Notandum est etc.

¶ Secunda conclusio Luce exoritur dies tripharia atque conuertitur solis essentia. Dicit conclusio / quod ista lux egit tres primos dies: et vltimo conuersa est in solem: et incipit ab illo. c. Hic notandum est. vsque ibi: Preterea inuestigandum.

¶ Tertia conclusio: pater conceditur agere filio: sed non conuertitur haec locutio. Dicit conclusio / quod ista est vera: pater operatur per filium aut spiritum sanctum: sed non conuertitur: scilicet vt dicatur filium aut spiritum sanctum operari per patrem. Et inci pit ibi: Praeterea inuestigandum est: vsque ad finem distinctionis.