Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Libros Sententiarum

Liber 1

Prologus

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Liber 2

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Liber 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Liber 4

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Prev

How to Cite

Next

Distinctio 8

Circa textum

1

Distinctio octaua libri quarti in cipit tractare de tertio sacramento scilicet eu charistia et primo de eius quidditate.

2

POst sacramen tum baptismi et confirmationis sequitur eucha ristiae sacrametum etc. Hic signatur octaua distin. huius quarti: quae ita habet continuari ad praecedentem: Nam postquam in praecedenti distin. frons hominis venustatur ex chrismali vnctione: Hic panis transubstantiatur sa¬ cra consecratione. Et habet diuidi ista pars iuae est tertia inter sacramenta noue legis in tres partes principales. In prima ostendit quid est eucharistia in esse capiens. In secun da quisue sit malicia digne suscipiens. In tertia in sacra pollicia quis est conficiens. Prima in principio. Secunda ibi distin. 9. seu sequenti. Et ibi. Sicut duae res sunt hu ius sacramenti etc. Tertia distin. 11. ibi. Si autem quaeritur qualis etc. Prima rursus par ticula in qua magister ostendit quid est eu charistia in esse capiens: et est praesens distin. in tres partes diuiditur. In prima precedunt praecedentia: quibus sacramentum figuratur. qin secunda succedunt huic communia quibus sacramentum integratur. In tertia sequuntur consequentia quae in sacramento assignantur. Prima in principio. Secunda ibi. Hic etiam ante illa. Tertia ibi. Nunc quid sit ibi sa cramentum etc. Prima particula indiuisa manente. Rursus secunda pars in tres partes diuiditur. In prima huius sacramen ti determinatur institutio. In secunda inde intimatur forme ratio. In tertia hinc suscitatur quaedam quaestio. Prima in principio Secunda ibi. Forma vero est. Tertia ibi. Ubi consideratione dignum est etc. Haec est diuisio huius distinctionis.

Quaestio

3

Questio haec docet pulchre de sa cramento eucharistiae quantum ad pronomen hichaec hoc et quatum ad formam. N eucharistie sacramentum hic haec hoc demostrent. Et arguitur quod non triplici medio.

4

¶ Primo sic. Sacramentum eucharistiae non est nec potest esse: ergo demonstrari non potest. Patet consequentia: quia demonstratio est entium possibilium: ex primo posteriorum. Antecedens proba tur: quia non est vnum immo duo: patet er hoc in corpore: et per hic in sanguine. Dicit autem philosophus in quarto methaphisice: quod non vnum signat: nibil signat.

5

¶ Secundo arguitur sic. Hoc pronomen hoc dum dicitur: hoc est corpus meum non signat eucharistiam: ergo non demonstrat eucharistiam Patet consequentia: quia id quod signat demodo strat. Assumptum probatur: quia tunc non est sub specie panis corpus christi. Idem est iudicium de hic respectu sanguinis.

6

¶ Tertio arguitur sic. Falsum non demonstratur: ergo nec per hic aut haec aut hoc potest hoc sacra mentum eucharistie demonstrari. Antecedens est philosophi in primo posteriorum: verorum est enimu demonstratio. Sed patet consequentia: quia nomem hoc eucharistia designat bonam gratiam quae tamen ibidem non continetur: sed corpus christi verum: rursus illud mysticum quod ibi non continetur.

7

¶ In oppositum quod eucharistia sit sa cramentum: habetur de consecra. dis. 2. in sacra mentorum oblationibus loquitur de eucharistia: et ibidem. Non oportet in sacramento dominico aliud offerre praeter etc. De his pronomnibus rursus in virtute habetur extra de celebra. missa. cum marthe. §. ex eo. Credimus ait Innocentius tertius: quod forma verborum sicut in canone scribitur: a christo apostoli et ab ipsis eorum acceperunt successores.

8

¶ In hac quaestione tria sunt declaranda. Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus Tertius est terminorum motiuus Quo ad primum articulum termini sunt eucharistia. Hic haec hoc: et demonstratio.

9

¶ Primius igitur terminus est eucharistia. Unde doctur. subti. suo more praesentis dis. q. 1. arti. 1. eucharistiam diffiniens dicit. Cucharistia est sacraendum corporis christi et san guinis veraciter contentiuum sub speciebus panis et vini post consecrationem factam a sacerdote verbis certis cum debita intentione prolatis: in qua diffinitione tria notantur. Primum quod auctor omnium gratiarum id est christus rea liter in hoc sacramento continetur: quod alia no ue legis non habent sacramenta: et si efficacitur significent gratiam qualificantem nec tamen semper confertur vt si obex adueniat hic semper dominus iesus ideo eucharistia dicitur ab eu quod est bonum et caris gratia charitas. Unde triplex in fertur differentia huius sacramenti in significando ad alia. Prima est in significando est sper veracissimum caetera si vera sint quantum ex se est tamen in suscipiente non sper est quod signi ficatur. Secunda differentia: quia quod signat hoc sacaendum id continet realiter: reliqua non. Tertia reliqua gratiam accidentalem signant: hoc gra tiam subsistentem. Ex quo infertur primo hoc sa cramentum esse in esse permanenti et quieto: reli qua in vsu et in fieri. Secundo infertur quod verba non sunt de essentia huius sacramenti sicut sunt in reliquis: sed consecrationis: ideo glo sa speciali indiget in loco hoc illud dictum aug. Accedit verbum ad elementum et fit sacramentum. In reliquis enim exiguntur vt partes sacramenti hic non: sed preeunt et transeunt: et fit in fine sacramentum: nec mirum cum verbum non vocale sed aeternum inibi contineatur. Tertio infertur sanguinem in altari maiori vene. ratione debere venerari: quia latria quam sanguinem quem dimisit in terris qui vperdulia extat adorandus: quia non est coniunctus deitati. Nec dissonum est sanguinis christi aliquid in terris remansisse: cum inquit Franciscus de maronis: in praesenti dis. arti. 1. Non oporteat corpus gloriosum tantum habere sanguinis cum digestione non egeat: sicut habet non gloriosum: sic enim magis apparet pius quae tot modis vsque ad seculi finem nobiscum est: hoc ostendunt plures aecclesie: vt Regium pa latium parisius etc. vel dicatur quod est possibile totum sanguinem esse resumptum a xpiscopo dum surrexit: et tamen aliquam portionem non esse sibi vnitam in loco aliquo: vt est possibile deo: vt totus sim in niorto: et solum secundum pedem in dinnano. Sic quidem dicit idem Franciscus de iohanne bapcista: 16. dis. huius quarti quaestionem: vtrum per diuinam potentiam fieri possit quod vno corpore existente in vno loco: possint eius par tes esse in diuersis: quod possit in caelis viue re in corpore et anima: et tamen in diuersis locis eius esse reliquias: et forte in locis pluribus eandem esse reliquiam. Sed tunc exurgit dubium quod tunc foret venerandus. Cui ego vt hic iper dulia: quia hic non est communiunctus simpliciter tamen la tria: quia simpliciter foret coniunctus. Secundum non tandum est dum ioh. dicit post consecrationem factam a sacerdote vbi totum capiendo pa tent tria: sacramentale sacramentum sacramen tale sacramentum in medio duorum sacramen talium. Consecratio sacrementalis praecedit sed non extat sacramentum sed via ad sacramendum: perceptio sequitur sacramentalis quae non est sacramendum: sed est vsus sacramenti: et in vtroque sacra¬ mentali potest conferri gratia inhaerens / non subsistens / nisi capiendo corpus domini: magis tamen in vsu perceptionis / seu vsu quie est perceptio est enim spirituals nutritio / quae est per collationem gra tiae. Tertium quod notatur in diffinitione ioannis / est verbis certis cum debita intentione prolatis. Sed occurrunt tria dubia. Pri mum: si solis verbis quattuor prolatis / dimis so enim: quod non est de essentia formae: sed ponitur ad signandum ordinem conserationis sacramenti ad vsum sacramenti: vt hic vult tho. arti. 2. q. 1. in solutione secundi arti. fieret comsecratio corporis dominici. Baufredus pictauinus in quarta parte summae sue / in materia hu ius sacramenti: et frater Richar. de media villa hic arti. 3. q. 1. in solutione principali / di cit quod sic. Obuiat doctor sub. hic in quaestione. 2. quia iungi debent verba quibus designentur verba fore christi / non ipsius sacerdotis: non vt sint de essentia formae / sed comferant: vt ab illo loco: Qui praedie quam pateretur. Uel ab illo / vt dicit Ambro. Acci pite: de conse. distin. 2. Panis est in altari. Primum videtur securius: Qui praedie. Secun dum dubium / de forma sanguinis. Dicit frater Petrus de tharen. hic arti. 3. q. 2. Et frater Richar. de media villa hic arti. 3. q. 2. soluendo primum et secundum argu. et per quamcumque formam positam in euangeliis / vel ha bitam ab apostolis: potest confici sanguis dominicus. Tertium dubium / quae est forma in qua greci conficiunt / et a quo habuerunt eam? Dico: haec est forma: Hic est sanguis meus noui testamenti / pro vobis et pro multis effusus in re missionem peccatorum: et hanc a paulo habuerunt / sicut nos nostram a petro: quae durat vsque: hoc facite etc. secundum Tho. articu. 2. q. 2. licet doctor noster non asserat / sed remane at dubius. Et sicut sunt duo imperia princi palia in mundo / orientale et occidentale: sic duae formae vsitatae principales in consecratio ne languinis: Romana et romea: peccaret tamen romanus seu occidentalis / si in formaorientali vel romea consecraret. Qua liter ergo intelligatur certis dvebis / satis pa tet de intentione: distingue sicut in sacromen to baptismi et confirmationis extitit distin ctum: actualis non requiritur: habitualis defi cit: virtualis sufficit. Ulterius notandum / quod eucharistia tria alia habet nomina: vt notat hic frater Landulphus: respondendo primae quaestioni / conclusione. 3. quae sunt: Uiaticum. 26. q. 6. Is qui in infirmitate. Hostia: de conse. dis. 2. sacramentum. Sinaxis: patet per Diony. de ecclesiastica hierar. 3. ca. Dicitur viaticum: vt inquit doc. deuo. dubio secundo listrali prius me partis praesentis distin. triplici de causa. Pri ma / quia cibus itinerantium. Secunda / quia cibus institutus a christo itinerante. Tertia / quia figura transitus christi: semper tamen eucharistia quia cibus optimus. Primo bonus est cibus quae se communicat pluribus / sed per partes. Secundo melior: quae se communicat pluribus totus / sed successiue / vt verbum dei. Tertio optimus cibus / quae se communicat pluribus totus et simul et semel: hic est cibus viaticus eucharistia. Hostia: quia arcet demones a nobis vt hostes: aut secundo: quia christus hostia patri pro nobis oblatus in cru ce est: aut tertio: quia nobis hostium caeli factum est. Sinaxis id est communio: hoc equidem sacra mento primo fit communio dei et bomins: secundo angeli et hominis: tertio hominis et hominis.

10

¶ So tundus terminus est hic haec hoc. Unde previter est pronomen demonstratiuum / tria signans: aliquando est articulus: secundo quidem signat: tertio talis. Unde Cbrardus in grecis mo / tractatu de pronomine. Hic est articulus: et pro quidam reperitur: vt si quis dicat hominum: stant hi: resident hi. Hic quoque si dicas pro talis po nitur: vt si tu dicas / haec herba meo crescit in prto. Hic quoque demonstrat: quod sepe potest reperiri. Hic demonstrat christum sub vtraque specie: est articulus: quia artat nos ad credemdum tantum mysterium: signat quidem: quia specialissimum secretum significat talis: quia talis in sa cramento altaris secundum conditiones absolutas qualis est in caelo. Hic / haec / hoc / nouem littere tres dictiones: signans de tribus hierarchiis angelorum / et nouem ordinibus angelorum aliquis astare in tanti confectione sacramenti: vt notat Franeur. de maronis. 16. arti. hic: Et tantum de hic / haec / hoc. Hic sanguis haec eucha ristia / hoc corpus.

11

¶ Tertius terminus est demonstratio: et solet accipi tri pliciter. Uno modo seu primo pro quodam colo xe rhetorico: quae est vltimus in numero colorum apud Marcum tullium / in quarto nouae rhetorice. seu. 64. vnde et descendit demonstratiua materia in antiqua et noua rhetorica condistincta contra deliberatiuam et iudicialem. Secundo accipitur pro syllogismo concludente conclusionem scibilem. Unde ex. 1. posterur. dictum est / quod scilicet demonstratio est syllogismus faciens scire: sic enim maior et minor pertinent ad demonstra tionem / non conclusio: quasi de quo vel de quib fit monstratio scilicet conclusionis scibilis seu scitae Tertio dicitur demonstratio eius quod aliunde de monstratur: vt sit demonstratio quasi de alio monstratio / vt conclusio per praemissas: quomodo in. 1. poster. dicit philosophus. Tunc vnumquodque arbitramur cognoscere cum causas illius cognoscimus: et quoniam illius sunt causae: et non contingit alio modo se habere: primo modo demonstratur corpus chri sti in sacramento: cuius tot laudes concinimus. Est etiam primo demonstratio ad sensum: secundo ad intellectum: tertio ad vtrumque: ad sensum species videmus: ad intellectum hic christum esse cognoscimus: ad vtrumque totum sacramenti accipimus. Quantum ad secundum articulum sunt tres conclusiones. Prima est de institutione. Secunda de celebratione. Tertia de perceptione.

12

¶ Prima est haec. Praefigura tum eucharistiae sacramentum a christo tempore par sionis est conditum. Haec conclusio tres habet parti culas. Prima dicit. Praefiguratum eucharistiae saciaendum in patribus: vnde si eius multae sunt figurae: tres sunt tamen principales: vt notat fra ter Richar. arti. 1. q. 3. Prima panis et vi num melchisedech: qui est rex iusticiae. Me lech hebreus dicit rex / sedech iusticia. Et de christo propheta canitur. Eric iusticia cingulum lumborum eius. Nec inuenitur sub hoc no mine eius pater vel mater vel genealogia: nulla enim fit mentio in scriptura de ortum vel obitu eius: ideo praefigurauit christum qua non habet principium neque finem: neque patrem in ter ris / neque matrem in caelis. Secunda agnus pa schae mosaicus vel legalis. Et tertia man na plutum de supernis. In primo species huius sacramenti accipias. In secundo rem contentan In tertio dulcedinem in suscipiente effectum. Sic enim decebat tam nobile sacramentum apud illos figurari: apud quos etiam mi nora contingebant in figura. Unde apostolus: Omnes eandem escam spiritualem manducauerunt: et omnes eundem potum spiritualem bibe / runt. Sic enim in natura inter tenebram et lucem vmbra mediat: et inter ignorantiam et plenam cognitionem veritatis figura locum accipit: ne repentina mutatio stuporem animae incutiat. Confirmat hoc c redemptia difficilis tanti sacramenti: vnde figuris iuuari habet animus. Secunda pars conclusionis est a christo. Nam ipse dicit: Ego dispono vobis sicut disposuit mihi pater meus regnum: vt edatis et bibatis sup mensam etc. Quod intelligitur de regno militantis ecclesiae. MHotus equidem fuit ad hoc: vt qui in lege veteri de sacrificiis animalium per latriam colebatur / de seipso ipse coleretur: et vt peccator (si peccaret contra deum) melius quam peccatum fuit prauum: deo posset offerre ipsum deum.

13

¶ Sed surgit dubium: si i prius confecerit quam dixerit verbum. Ordo quidem rationis hoc exigit: vt eisdem verbis quibus conficimus ipse confecerit: cum nostrum sit exemplar hoc in facto praecipuo: et eiusdem rationis sit sacramentum / quod com fecit cum illo quod conficimus. Unde cum di cit / vt habetur in euangelio. Benedixit et fre git / deditque discipulis / dicens: Accipite et comedite: hoc est corpus meum. Illa be nedictio non est seu fuit consecratio / sed gratiarumactio seu materiae praeparatio ad consecrationem fiendam. vt in hac parte non teneatur tertius Innocentius: licet sit summus pontifex: in libro de officio missae / par te tertia / capitulo sexto et. 14. Locutus est enim magistraliter / non iudicialiter. Nec Franciscus de maronis in praesenti distincti one / articulo vndecimo. Tertia pars con clusionis dicit: quod est institutum tempore pas sionis: in qua tria sunt videnda. Dies ho ra / circunstantiae. Die iouis ante parasceuen iam proximus passioni: quae dies tripli ci magno alio mysterio decoratur. In hac die pisces maris et aues caeli conditi sunt: vt actiui et contemplatiui digni hoc sacramento notarentur: actiui in piscibus: peraues contemplatiui inquit Oregorius. Secundo in hac die (vt velle videtur Augstinus quarto de trinitate) beata Maria filium Iesum in templo obtulit: quod consonat mysterio. Tertio / quia in hac die caelos ascen dit christus: quae hoc sacramento caelorum nos constituit ascensores. Hora completorii quae triplici est mysterio decorata. Primo mysterio virginalis salutationis. Secundo mysto rio huius consecrationis. Tertio mysterio domini cae sepulture. Frater Franteur. de maro. hic quarrum addit scilicet creationem mundi: quam dicit fuisse in vespare. Sed sua salua reuerentia hoc non videtur: immo in mane facta est creatio primaria: et protracta est dies vsque ad vesperam: et a vespere in mane sequens per spacium. 24. horarum: vt in prima parte de vniuerso lucide declarat guiller. parrhysiensis. Nec obstat id quod adducit / quod facium est. vespere et mane: et vespere praecedit: et mane sequitur: vespere quidem praecedit mane quod sequitur sed mane habet praecedens: mane prae cedit inominatum inquit: vespere dat illud in telligere euius est correlatiuum: vespere non di citur ad sequens mane: vespere potius nox diceretur. Iuxta quod Paulus dicit: Nox prae cessit: dies autem appropiquauit: aut tene bra: vt alibi. Eratus aliquando tenebrae / nunc autem lux in domino ita quod inter duo mane primum innominatum: secundum est nominatum mediatum vni vespere: vt sint tria mane subintellecta: vespere coniunctiuum et medium mane finis: vespare ergo fit finis mane praecedentis et initium sequentis. Sic igitur vt dicatur in vespere diei materialis lux mundi: et vera dies ad sui vespare et occasum deueniens in tempore passionis: caloris amore motus / hoc sacramentum instituit: euangin. sic dicente: Cum dilexisset suos qui erant in mundo: in finem di lexit eos. Quid secundo conuenientius hoc instituere sacramentum quam hora coenae vlti me: cum christus verus sit cibus / quae de caelo egressus est. Sic tertio veritas figuram impleuit: et figuram veritas immediate secuta est: vt agno comesto paschali hoc sacramentum confectum sit: sic enim vt amicus rece debat. Circustantiae dum hoc instituebat sa cramentum tres sunt principales. Oculos ele uare / hostiam frangere: tertio hostiam bendice re.

14

¶ Secunda conclusio est de celebratione seu consecratione: et est haec. Uerba consecrationis corporis et sanguinis dominici sic vera sunt vt quod signant efficiunt. Ista conclusio tres ha¬ bet partes. Prima est / quod verba consecrationis sunt vera. Secunda quod sunt signa. Tertia quod es fectiua id est efficacitur signantia. Praenotandum tamen quod verba ista consecrationis capi debent signi ficatiue / non materialitur: vt voluit Banfridus pictauinus: ad euitandum difficultates quas soluere non poterat. Hoc habito probatur conclusio quo ad tres partes eius simul. Sacramentum eucharistiae est sacramentum nouae legen: ergo conclusio vera. Assumptum est primae conclusionis. Patet consequentia: quia sacramenta nouae legilis sunt vera / sunt significatiua / sunt effectiua. Inquantum vera distinguuntur a sacramentis paganorum / sub quibus inerat falsitas. Inquantum signa distinguuntur a rebus: quae hoc modo signa non sunt: et hoc modo diuidunt sapientes huius saeculi quadriuium a triuio: quia quadriuium est de rebus / sed triuium est de signis. Inquantum effectiua distinguuntur a sacramentis veterus legis. Sed magna est difficultas vt habeatur verius tas quid demonstret aut hoc aut hic / dicendo: Hoc est enim corpus meum: hic est calix etc. Reliquis partibus omissis veteribus doctoribus assumo tres propositiones scoticas ex. 13. qas ponit in. 2. q. egregie decem dimissis. Prima mea sit decima eius imaginor cum eo hic: et in primo. §. dist. q. 3. operis angliae: quod quodlibet superius habet proprium indiuiduum in suo inferiori: vt in pane et corpore dominico aut sanguine est hoc ens: et extat verum dice re / panis est hoc ens: corpus domini est hoc ens: sanguis domini est hoc ens: sic enim abstrahen tium non est mendacium: ex. 2. physicorum. Et patet ad quaesitum optima solutio quid hic aut haec demonstrat quia hoc ens: et hic de clarat praecedens noticia eius. Secunda propositio mea et doctorum est: quod non oportet in eodem seu pro eodem instanti propositionem con cipere et eiusdem veritatem: sicut ista: Deus creauit mundum: in hoc instanti concipitur: et tamen pro alio instanti eius concipitur veritas: quia pro instanti creationis: sic se cundo soluitur / vt hoc aut hic demonstret corpus aut sanguinem dominicum: et ita concipiatur: sed vt pars sit orationis: vt vera est ad vltimum instans prolationis refertur. Tertia mea et doctorum propositio: vt hoc pronomem hoc aut hic significet demonstrans pro vl timo instanti prolationis verborum quo est sub¬ speciebus corpus et sanguis christi: vt sit demonstratio ad intellectum in recto /et ad sensum in obliquo: vt sit sensus sub his spe ciebus: ecce obliquitas: est corpus aut sanguis: ecce rectitudo. Sic soluit Richar. de media villa articulo. 3. q. 1. in solutione ad quaentum argumentum: et quo ad hoc potest tertio solui.

15

¶ Tertia conclusio est de percipiente istud sacramentum: et est talis. Con secrans sic est obligatus ad suscipiendum ic iunus sub vtraque specie: quod non communit laicus. Haec conclusio habet tres partes. Prima pars dicit / quod consecrans debet ac cipere sub vtraque specie: patet ex prima in stitutione: quia sic fecit christus suis discipulis. Tum secundo: quia sacramentum vniuersita tis. Tum tertio: quia de conse. dist. 2. Comperimus: dicitur. Aut integra sacramenta percipiant: aut ab integris arceantur: et loquitur de sacerdotibus conficientibus / et postea con municantibus: et subditur ratio pro secundo: quia diuisio eiusdem sacramenti sine grandi sacri legio non potest prouenire. Secunda pars dicit quod ineiunus / nedum ieiunio ecclesiae / sed na turae. de conse. dist. 2. liquido. Et accipitur ab Augustin. ad inquisitiones Ianuarii. Placuit spiritusancto / vt in bonorem tanti sacramenti prius in os christiani corpus dominicum intraret quam ali cibi: ideo vbique mos iste seruatur. Tertia pars dicit / quod laicus non debet accipere sub vtra que specie communiter: patet ex romana con suetudine / cuius fides non deficit: si ex deuotione tamen quas capiat: peccatum non est / nisi aliunde proueniat. Quantum ad tertium articulum sunt tres difficultates.

16

¶ Prima difficul tas. Quae est forma huius sacramenti: cum verba non sint forma nisi consecrationis / vt dictum est: et omne sacramentum vt dicitur communiter / constet ex materia et forma: Respondendum / quod species sensibiles: et hae sunt figura tae maxime in oblatione melchisedech.

17

¶ Se cunda difficultas. Quid ad consecratio nem est principalius / aut verba / aut sacerdos? Dicendum quod sacerdos: quia propinquior summo sacerdoti christo: neutrum tamen sine altero quicquam facit nisi punitione diuina: vt narrat frater Alexam. de ales de pueris in quarto: qui incaute verba protulerunt: et fue tunt combusti.

18

¶ Tertia difficultas. Si quis vt deuotius celebret / lauatos: et gutta vna intrat stomachum: vtrum teneatur non i celebrare illa die: Respondet frater Richar. arti. 2. q. 3. quod credit quod non / maxime in die solenni. Idem dicit de illo qui bibit post matutinas dictas in sero: potest in crastinum celebrare non redictis matutinis: solum quod di gestum sit quod sumpsit: siue de nocte dormi erit / siue non. Et sic patet ad quaestionem / quod de eucharistia vere dicitur: hoc est corpus domini: hic est sanguis domini: haec est eucharistia

19

¶ Ad primum dicit Tho. prima conclusione hic: quod est vnum indiuisibilitate vt punctus: qui nec diuiditur nec actu nec potentia. Secundus vnum continuitate: quod est diuisibile potentiais non actu. Tertius vnum integritate id est perfectione: hoc modo eucharistia est vnum sacramentum / et sufficit.

20

¶ Ad secundum argu. patet per dicta in secunda conclusione: non tamen valet consequenptia ex arte: quia contingit vnum significare et aliud demonstrare: vt si dico: Talis her ba est in horto meo: demonstro herbam hor ti tui / et significo herbam horti mei.

21

¶ Ad tertium dicendum / quod gratia subsistens id est christus est ibi: in quo sunt omnes thesauri gratiarum.

Conclusiones

22

¶ Ex ista distin. sicut ex praecedem. etc. Prima cocsusio. Cucharistia variis figu ris signatur in via atque picturis. Dicit comclusio / quod sacramentum eucharistiae est praefiguratum apud patres. Et ponitur haec conclusio a principio dist. vsque ad illud ca. Hic etiam ante etc.

23

¶ Secunda conclusio. Tantum mysterium iesus istituit / quae per ieiunium assumi voluit. Dicit conclusio / quod hoc sacramentum est institutum a christo sub certa forma: et debet sumi a ieiuno / nisi in casu necessitatis. Et ponitur ab illo ca. Hoc etiam ante etc. vsque ibi: Nunc quid ibi sacramentum.

24

¶ Tertia conclusio est. Hoc trisagio hic perficitur modo vario / et conspicitur. Dicit conclusio / quod in hoc sacramento sunt tria: sacramentum / et non res. vt species visibiles: sacramentum et res: vt corpus christi verum: res et non sacramentum vt corpus christi mysticum. Et ponitur ab illo ca. Nunc quid ibi etc. vsque ad finem dist.

PrevBack to TopNext