Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Distinctio 17
Circa textum
Ic oritur quoe stio multiplex. Primo enim quaeritur vtrum absque satisfactione et oris cofessione per so lam cordis contritione peccatum ali cui dimittatur. Hic signatur. 17. distin. huius quarti: quae ita habet continuari ad praecedentes: Nam postquam magister distin. 14. et. 15. manifestauit quid poenitentia habet interius: et secundo elucidauit quid ei sit exterius in distin. 16. Nunc in hac prae senti distincti. clarificat quis ministret ei exterius. Et habet diuidi praesens dis. in tres partes principales secundum tres conclusiones. In pria quaerit vtrum confessio sit necessaria peccatori ad iustificationem. In secunda / an confi teri corde sufficiat: vel sit necesse per prola tionem. In tertia / cui est necesse confiteri vel suam facere confessionem. Prima in principio Secunda ibi. Iam secundum quaestionis articu lum inspiciamus etc. Tertia ibi. Nunc priusquam praemissis auctoritatibus etc.
Quaestio
Questio haec declarat cui sit confitendum et quis debeat cofiteri: et habetur) a Sco. lib. 4. dis. 17. q. vnica. Utrum annos discretionis habenti ad iustifica tionem habendam necesse sit confi teri omnia peccata sua proprio sacerdoti: Et arguitur quod non tripliciter.
¶ Primo sic. Confessio non est contenta in aliquo praecepto decalogi: ergo non est necessaria ad sa lutem simpliciter. Antecedens patet: quia enim decalogus erat de lege nature adminus obligabantur in lege mosayca ad custodiendum decalogum: non autem erant obligati ad faciendum confessionem sacramentalem. Patet consequentia: quia decalogus sufficie. bat ad vitam aeternam. Tum primo. Si vis ad vitam ingredi serua mandata. Tum se cundo. Praecepta nosti. Tum tertio. Hoc fac et viues.
¶ Secundo arguitur sic: Nul lus obligatur ad impossibile: igitur non om nis habens discretionis annos tenetur etc. Patet antecedens. Unde Hiero. in epistola de explanatione fidei catholice ad damasum papam. Qui dicit / deum praecepisse impossibile anathema sit. Patet consequem tia: quia mutus non potest loqui.
¶ Tertio arguitur sic. Nullus tenetur mentiri: ergo non omnis habens discretionis annos tenetur etc. Patet consequentia: quia deo propitio sunt multi qui non peccant mortaliter per totum annum: mentirentur autem si di cerent se peccasse mortaliter. Antecedens patet: quinimo tenetur non mentiri saltems pernitiosae. Oppositum Ambro. in lib. de paradiso: Non potest quisquam iustificari a peccato nisi ante peccatum fuerit confessus. Secundo Aug. Nemo dicat sibi occulte: ago poenitentiam nouit deus quia in corde ago: et sequitur: ergo sine causa dictum est: quae solueritis in terra: soluta erunt in caelo: ergo sine causa claues date sunt frustramus verbum christi. Tertio idem super illum locum pates. Non absorbeat me profun dum: puteus est profunditas iniquitatis: in quem si cecideris non claudet super teos suum si tu non claudis os tuum.
¶ In ista quaestione tres sunt etc. Primus est terminorum declaQuorumratiuus Secundus est quaestionis responsiuus Tertius est terminorum motiuus Quo ad primum articulum cermini sunt iustificatio / anni discretionis / proprius sacerdos.
¶ Primus terminus est iu stificatio quauis de iusticia dictum sit lib. 2. distin. 20. in secundo termino: et amplius lib. 3. dist. 33. termino primo. Tamen de prae senti est notandum / quod iustificatio est quedam dispositio in iustificato: quae fit a iustificante effectiue: sed a iusticia quae in proposito vocatur charitas formaliter. Ex quo sequi tur quod sunt tres iustificationes. Primo iustificatio iustificantis effectiue: et est deus secundum connotatum et nominat actionem apud pro ductionem formaliter. Secundo iustificatio formalis: et dicitur a turonemsi fratre Nicolao boneti in suis praedicamentis: in praedicamen to qualitatis actus forme: nec differt vt quidam dicunt a forma realiter. Sed contrat quia potest esse separata iusticia creata potentia diuina absoluta a quocumque iusto: et tunc non iustificabit: erit ergo sine actu for mali: ergo non sunt idem realiter. Sic enim arguit philosophus. in. 7. thopitur. de eodem et diuerso. Tertio iustificatio quae est passio: iuxta philosophi dictum in. 3. de anima. Intelligere est quoddam pati: sicut enim intelligimus non inquantum producimus intellectionem: sed inquantum suscipimus: sic iustificamur inquantum iusticia informa. mur. Et notandum quod huiusmodi iustificatio dicitur tripliciter. Primo modo ad iusticiam praeparatio. Secundo iusticiae: id est charitatis infusio. Tertio in iusticia exer citatio. In primo attritio. In secundo contritio. In tertio prosecutio.
¶ Secundus terminus est anni discretionis. Slo. extra de poenitem. et remissio. Omnis vtriusque sexus: dicit super illo verbo: annos discretionis: id est cum est doli capax: quod citius fit in vno quam in alio vt videmus. Et hoc notat frater Richar. in praesenti distin. arti cu. 2. q. 4. soluendo sextum argumentum.
¶ Tertius terminus est pro prius sa cerdos. Unde notandum quod proprius sacerdos dicitur tripliciter: vt notat doctor deuotus in tertia parte praesentis distin. artitc. i. q. 2. communissime: communiter: et proprie. Communissime dicitur proprius sacerdos qui potest confitentem absoluere: siue per propriam auctoritatem: siue per commissionem vel demandationem: vt sunt illi qui priuilegium habent praedicandi: et dum praedicant audire comfessiones. Communiter vero dicitur proprius sacerdos omnis ille qui ex propria autctoritate et officio tanquam praelatus ordinarius po test absoluere: vt episcopus. Proprie vero proprius sacerdos dicitur qui administrat sacramenta: et cui commissa est specialis cura: et iste est sacerdos parrochialis: vnde infra dicit. quod confessi priuilegiatis debent induci vt confiteantur semel in anno suo proprio curato: et credit quod tenentur quando curati sunt boni et idonei: et ab eis exigitur comfessio: quia huiusmodi priuilegium datum est in fauorem populi: et priuilegiatus non ha bet commissionem nisi in casu: scilicet quando sacerdos non est idoneus: aut alia legittima causa. Si enim inquit haberent priuilegiati commissionem plenariam: idem esset iudicium sicut omnelordinario sicut patet de poenitentiariis domini pape. Ad hanc sententiam addu cunt moderni bullam martini quarti: missam generali et prouincialibus ordinis fra trum minorum: quae incipit. Ad fructus vberes: sicut pridie vidi parisius: et eis videtur achilles: quia dicitur in fine: volumus autem quod hi qui fratribus confitebuntur eisdem suis parrochialibus presbyteris confiteri saltem semel in anno: prout generale con cilium statuit: nihilominus teneantur quod quod iidem fratres eos ad hoc diligenter et efficaciter secundum datam a domino eis gratiam exhortentur. Ex quo tria inferunt. Primum quod statutum generale per proprium sacerdotem curatum solum intelligit. Secundum quod parrochia¬ ni ad hoc tenentur facere. Tertium quod fratres ad hoc debent eos inducere. Credo tamen dicendum id quod dicitur communiter distin gue tempora et concordabis scripturas: dico igitur cum supportatione sententiae melioris: quod dominus Bonauentura fuit ante vienense concilium in quo sunt edite clementine: quae septi mus liber numcupantur: quas iohannes pub licauit. Sic et papa martinus qui illam bullam edidit: et tempore illo priuilegiati potestatem solum habebant: de qua loquuntur papa martinus et doctor deuo. Sed postmodum discidio consurgente inter curatos et priuilegiatos satore id malorum operante: vt patet in decretali: dudum: et in decretali Inter cunctas: quam edidit benedictus. Et tertio in decretali. Super cathedram papa approbante concilio ad sedandam discor diam fratrum ampliauit potentiam: si procedatur vt notatur: et illud concilium vienense tante fuit auctoritatis sicut lateran. conciliumin quo fuit illa decretalis edita. Omnis vtriusque sexus. Et vniuersalitur iura sequentia praecedentia declarant: vnde patet solutio ad illa quae inducuntur. Et dum dicitur / quod concilium generale lateranum per proprium sacerdotem solum intelligat curatum: quia dicitur suis parrochialibus praesub vteris / non sequitur: quia etiam aliquando episcopus in iure vocatur perochialis sacerdos: vnde est fallatia consequentis: ani mal est ergo homo est parrochiali praesbvtero: ergo curato. Assumptum patet ex iure: vnde episcopatus quandoque parrochia et episcopus praesbvter parrochialis appellatur: extra de perochiis et alienis perochianis: nullus: et nona. q. 2. nullus: et. c. nullus primas: et. c. vlti. Et fra ter Richar. de media villa in praesenti dist. arti. 3. q. 2. qui fuit amplissimus iurista alia omissa opinione primam rationabilem dicit: dicant hi curati episcopius quod ipsis confessi. de necessitate confiteri eisdem semel in anno tenentur: si enim curatum martinus intellexit proprium sacerdotem: non auderent nec deberent: si igitur ipsi committere possunt: loco sui quod non negant sed gloriantur plurimum cur non possit committere etiam ecclesia sanctam dei: aut ipse episcophus quod iam fecit: vt patet in decretali: super cathedram: modo inibi obseruato: parabola haec est non socratis iunioris: sed praesumptuosi hominis: sic in praesubvteris seculi adimpleat deus vt non cogitetur nisi bonum ouis et non lana et erit pax in diebus nostris.
¶ Quantum ad secundum arti culum sunt tres conclusiones. Prima est de confessionis institutione. Secunda de confessionis inclusione. Tertia de confessionis per ecclesiam explicatione.
¶ Prima est haec. Nec lege moysi aut naturae est a piscopo con fessio instituta: sed gratiae. Ista conclusio tres habet partes. Prima pars diciti / quod con fessio sacramentalis non fuit instituta in lege naturae. Probatur: tunc in statu innocen tiae fuisset haec obligatio: illud enim verum pra cticum quod est de lege nature loquendo propriae aut est notum ex terminis aut manifestum sequi ex talibus principiis: cuiusmodi sunt sequentes de necessitate conclusiones: licem quandoque lex nature extendatur ad ea quae sunt conso na tali dictamini: intantum quod statim notum est omnibus illud conuenire illi legi. Ex quo infertur defectus gratiani de iure naturae loquentis in principio decretorum. Humanum ge nus volendo quod illa quae sunt in lege et euangelio sunt de lege nature: nec valet quorundam excusatio dicentium quod loqui nititur par ticulariter: patet quod non est ad intentionem eius: immo apud eum illa singularis videlicet vniuersalem: quia nec omnia ibi contenta sunt nota ex terminis nec ex talibus secundo se quuntur necessario: nec tertio vera euidenter consona talibus principiis nec conclusionibus: vnde oportet si saluamus eum dicere quod extendebat nomen iuris naturalis ad ius positum ab auctore nature: contra ius positiuum aliunde positum quam a conditore. Et si quis obiiciat per glo. Adam vbi es: vox est inquit increpantis et confessionem inquirentis Et de aaron et filiis eius legitur: quod debuerunt confiteri peccata filiorum israel. Dicendum quod adan peccatum proprium recognoscere deo debuit a quo abscondere no potuit: sed hoc deo non fecit: sed seipsum excusauit in mulierem retorquendo: non tamen concludit quod facienda esset homini confessio. Ad secundum dicitur quod in tota lege ista sacramentalis confessio non fie bat sed in generali quodam publice dicebatur peccauimus iniuste egimus: et huiusmodi publi ca confessio dispositio erat ad petendum mi sericordiam dei. Ex quo infertur corrolarie quod auctoritates loquentes in antiqua testamento de confessione sunt vocales non reales: vt confessio publica danielis aut alterius. Et dato quod sit notum per naturam vt conforme rationi esse iudicem malorum et retributorem bonorum non tamen quod in tali modo accusare se debet delinquens maxime cum ille iudex per se cuncta cognoscat: et quilibet possit in se vindicare quod deliquit in se: nec rationem habet sufficientem in se: vnde sic recurrat ad alium vt iudicem: cuilibet enim commisit deus vt sit mi nister eius in vindicando culpam quam commisit. Et sic patet prima pars conclusionis quod non est confessio de lege nature: et secunda quod nec de le ge mosaica. Sed tertia pars diciti / quod a piscopo est instituta confessio in lege gratie. Quomodo enim tam arduum praeceptum ecclesia tradidisset: nisi in diuino iurae fundamentum habuisset: vnde et antequam quicquam ecclesia statuerit sancti dixerunt confessionem obligare. Si enim illud ca pitulum allegatur: extra de poeni. et remis. patet quod illud capitulum est innocentii tertii in concilio lateranensi. Ante autem illud tempus per mul tos annos erat Aug. plusquam per. lxxx. qui praedicat confessionem valde necessariam: sicut in lib. suo de vera et falsa poenitentia appa ret: nec facile inuenit canonista consilium aut praeceptum ecclesie: quo fuerit istituta con fessio: vt modo de ea loquimur: hanc tamen opini nionem tenet bartholomeus brixien. super de ponia dis. 5. in principio: vbi multis improbatis opinionibus suam subdit ipsam fuisse institutam a quodam concilio ecclesiae potiusquam noui aut veteris testamenti istitutione. Sed cum reuerentia turpe loquitur: allegat quia ita est: sed vbi de hoc non ostendit quasi theologus diceret hoc esse: sed non probans: etiam si haec opinio esset vera papa non teneretur confiteri: dato quod esset super concilium genera le: hanc abissum non introeo pro praesenti. Et si dicatur vt dicit brixien. quod non ex biblia sed aliunde confessio ortum habet greci inquit non confitentur. Argumentum est de facto non de iure multas laudabiles consuetudines omiserunt a recessu sedis apostolice: aut forsan non ita est: mandatum enim aliunde fuisset littetis sicut de suis aliis abusionibus de qui¬ bus non tacent latini vnde melius est nos vi dere altius: vnde est instituta. An a xpiscopo immediate: de quo dicit euangelium. Aut se cundo in apostolica doctrina. Aut tertio dato praecepto vocaliter apostolis et vocaliter ab eis promulgato. Primum magis est tenendum si solidum habeatur fundamentum: non illud. Tibi dabo claues: solum est promissio de datione e futura: vnde si quid valeat illud est. Accipi te spiritum sanctum quorum remiseritis peccata remittuntur eis et quorum retinueritis re tenta sunt. Arguitur enim sic. Data est potestas apostolis et in eis praesuvteris remittendi peccata ministerialiter: sed arbitrari in causa ignota nequeunt: ergo est causa manife standa: quae manifestatio confessio est: ergo ex hoc peccatores obligantur ad manifestandum vulnera peccatorum. Sed forsan quis dicet: verum est: institutum est sacramentum confessionis a cpiscopo: si quis velit accipere: sicut extrema vnctio: nullum tamen eorum est simpli citer necessarium ad salutem. Et dum dicitur sunt arbitri: verum est si quis vult se submittere: vt patet ex commissione: dicit enim christus affirmatiue: quorum retinueritis peccata retenta erunt: sed negatiuam non protulit: quorum non retinueritis peccata etc. In quo notatur quod in con missione non est praecisio. Sed arguitur contra: nulli committitur potestas iudiciaria: nisi alicui imponatur necessitas committendi se sibi: sed apostolis commissa est auctoritas iudiciaria: igi tur pplitolis necessitas committendi se sibi. Et patet assumptum: quia nullus est iudex alicu ius in cuius potestate est iudicari ab illo vel non iudicari. Dicendum quod apostoli habuerunt po testatem arbitrariam si aliquis se eis committeret alias non: quod non habet vnus alius sci ens ius sed commissione carens. Sed aliter arguitur. Omnis perdens primam gratiam: tenetur illam quantum in se est reparare virtute illius praecepti. Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo etc. et virtute illius praecepti Diliges teipsum peccator amisit primam gratiam et potest illam recuperare per istud sacraendum ab isto arbitro datum: quia istud est institutum vt remedium efficax ad recuperandam primam gratiam: ex illo verbo. Quorumremiseritis: igitur etc. et sic concludetur necessitas confessionis ex tribus. ex illo. Quo¬ rum remiseritis etc. Secundo ex illo. Dili ges dominum deum tuum etc. Tertio ex illo. Dili ges teipsum. Sed diceret quis: verum quod perdens primam gratiam tenetur ad recuperandam eam per hanc viam vel aliam: sed sunt alie vie possibiles. Si contrarium diceretur. Nulla via est ita facilis vt ista: nulla equae certa vt ista: vt non solum non oporteat attri tionem habere: sed impedimentum non pone re: magis autem certus est quis quod impedimen tum non ponit quam quod attritionem habeat maxime sufficientem: et tunc sicut homo tenetur) eligere viam magis facilem ad salutem et viam securiorem: alioquin seipsum exponeret periculo et diceretur contemptor ista est huiusmodi: est enim facilima: est etiam certissima: igitur ex verbo christi in Ioh. 20. secundo dilectione dei: et tertio sui ipsius ad hoc tenetur. Si ista ratio concludat bene quidem hic tamen habemus quod est remedium vtilissimum communitati et certissimum: sicut dato quod in baptismo flamins multi bapticati sint ho mines: tamen baptismus fluminis datus fuit con munitati vt vtilis. Et si contendas ista verba non ostendere confessionem tunc fuisse institutam: nunquid secundum dicetur quod scilicet id praeceptum habeatur ex verbis alicuius apostoli: frater Alexander de halis. id velle videtur in quarta parte summe tracta tu de confessione ex illo verbo. Confitemi ni alterutrum peccata vestra. Sed vnde hoc habuit beatus Iacobus cum solum esset hie rosolymis episcopus: vt in tam magno totam obligaret ecclesiam dei: nec hierosolymita na erat tunc principalis ecclesia: nec roma ni dicunt tunc suspensam potestatem petri: nec potest dici quod praeceptum domini publicauit ex modo enim loquendi debebat ostendi: quod non patet: sicut patet per illud apostoli: quando voluit publicare praeceptum domini: dicit: praecipio non ego sed dominus: quando autem vult ta cere propriam persuasionem dicit: ego non sed dominus: alioquin non esset manifestum ecclesiae illum praeconem esse vel non: quorum neutrum patet in verbis iacobi: dicit enim. Confite mini alterutrum: non inquit sacerdoti: et orate pro inuicem: vbi nullus diceret eum instituisse sacramenmum: vnde concluditur ex illis verbis nos instruxisse ad humilitatem quia confitemini alterutrum peccata vestra: dicendo: vos peccatores: et ad fraternam charitatem: et orate pro inuicem: si non tenetur primum nec secundum teneatur. Tertium quod oretenus hoc imperauit apostolis: et apostoli oretenus narrauerunt ecclesiae. Sic enim dicitur. Multa quidem et alia signa fecit iesus: quae non sunt scripta in libro hoc. Et extra de cele. mis. ca. cum marthe.
¶ Secunda conclusio est / de confessionis inclusione: et est haec. Confessio sic cadit subpraecepto vt confitens et cui et qualiter videa tur. Ista conclusio habet tres particulas. Prima est quod in confessione oportet aspicere quis est confitens: dicit decretalis: habens annos discretionis. Quis est ille: quae scit discernere inter bonum et malum contra legem dei: et non solum in malis ad quae natura est prona: sed secundo in bonis vt beata agnes cuius infantia computabatur in annis: sed erat senectus mentis immensa. Et tertio interrogatus ordinate percipit quid contra legem dei et quid non: sed si confitetur) quid quaeritur peccatum mortale non veniale de necessario: et hoc faciat diligenti inuesti gatione quanta de aliquo arduo nec diuidat: vt vnum dicat vni: reliquum alteri: totum vni ne sit hypocrita. Et non solum peccatum in se: sed circunmstantias criminis iuxta quod inquit Aug. Considera qualitatem criminis: in loco / in tempore / in perseuerantia / in varietate persone etc: et maxime aggrauantes aut transferentes in aliam speciem peccati. Secunda particula est: cui consitebitur: sacerdoti habenti autortoritatem. Tertia particula. Quali ter quo ad tempus: in periculo mortis vt praeparet se ad misericordiam dum mare ascendit periculosum: dum bellum vult intrare: dum praeparat se ad eucharistiam: et reliqua simi lia etiam qualiter quo ad se humuliter venien do. Secundo proponendo emendam. Tertio se subiiciendo aecclesiae: non quod sit de necessitate obligatus ad capiendam poenitentiam sibi iniunctam a sacerdote: sed patienter sufferendi paenam sibi infligendam a deo: hic aut in pur gatorio.
¶ Tertia conclusio est / de comfessionis per ecclesiam explicatione: et est haec. Quis: cui: quando confessio impleatur ecclesia explicat: quae habet tres particulas.
¶ Prima quis: incipit decretalis. Omnis vtriusque sexus cum inquit ad annos discretionis: hic inquit fra¬ ter robertus holcot ordinis praedicatorum in quarto suo: pro ioco est non debet capi: omnis vtriusque sexus pro hermofroditis qui vtrumque se xum habent: sed intelligi habet et distribui pro viro et muliere ad annos discretionis adultum signat modo praexposito. Sed quae tenetur confiteri referendo ad eandem partem conclusio nis propter consimile principium: dicit hic frater Richar. arti. 2. q. 4. in solutione ad pri mum argumentum / quod peccata mortalia si habet et non venialia: si non habet mortalia tenetur confiteri venialia: propter praeceptum aecclesie. Tam durum: tam grossum est hoc quod dicitur quod hoc non intelligit doc. subti. quia arguit cum dicitur in illo decreto. Omnis vtriusque sexus etc. omnia pctam: aut fit distributio pro peccatis venialibus et mortalibus simul: et sic habens mortalia tenetur confiteri venialia: si non fit distributio pro venialibus non tenetur ea confiteri: dato quod non habeat mortalia: vnde concludit doctor subti. quod nullus ex statuto aecclesie tenetur comfiteri venialia.
¶ Secunda pars est cui ecclesia specificauit: proprio sacerdoti: quod in primiti ua ecclesia fieri non potuit ex discursu apostolico ad diuersas prouincias. Et debet accipi proprius vt non diuiditur aut distinguitur contra communem: sic enim quilibet suum proprium haberet catnfessorem in gona vt dicatur: immo multotiens contingit vnum subiici duobus equae primo: vt patet in ciuitate aurelianen. in sancto paulo: n cuius ecclesia sunt duo curati eque primi. Sed debet capi vt diuiditur proprius contra alienum: et tunc applicetur distinctio bonauentu re de qua in 1. arti.
¶ Tertia pars conclusio nis est de quando specificat pascha: non dicit pasche: sic patet in decretali: vnde si quis motus obreuerentiam xpiscoi: quae caenam fecit die iouis: et corpus suum sibi dedit et apostolis: conficeretur: et cor bus suum domini: scilicet susciperet: non crederem obligari ad sumendum die pasche ex virtute decretalis. pascha enim hic tempus non diemm significat. Sed quaeritur si quis peccat mortaliter vtrum teneatur simpliciter confiteri habita oportunitate sacerdotis et non expectare pascha. Frater Alexander de hales de quando confessionis dicit quod sic. Frater Richardus. hic arti. 3. q. 6. dicit quod non: nisi proposito confitendi in pascha. Doctor subtilis hic tria notatione dignissima dicit. Primum quod ante editam de cretalem nullus obligabatur ad confessionem nisi ad tempus indeterminatum ante mortem. Secundum post editam decretalem solum ad semel in anno. Tertium quod nunquam debet habere noluntatem: sed semper voluntatem confitendi. Quantum ad tertium articulum sunt tres difficultates.
¶ Prima difficultas. Quando confessio fuit instituta a xpo. Dicendum die resurrectionis de sero: sicut legitur. Quorum remiseritis peccata etc. tenendo primam scilicet viam iuris diuini: de qua pa tuit in 1. conclusione artic. 2. et praesente petro: ideo mirum non est id quod dicit Amb. de petro. Lachrymas lego: satisfactionem non le go: quia adhuc instituta non erat.
¶ Secunda difficultas. Si laico est facienda confessio Dico quod non sacramentalis: sed aliquando ex hu militate vt dicit iacobus.
¶ Tertia diffi cultas. Si confessio est facienda per interpre tem. Tho. in praesenti dis. arti. 4. q. 3. soluendo secundum argumentum quaestiuncule tertie dicit quod sic. Frater Ioham. non est contentus sic enim malignari possent confessor et interpres contra confitentem: et iste forus est secutissimus. Thomas cantuarien. etiam scripsit alexandro tertio quod fecerat veniam petens: ambo thome sancti: vnus dicens: reliquus faciens: tutius est tamen vtrumque negare et confessione vti vt ea vtendum est. Ex quo patet ad quaestionem: quod habenti annos discretionis ad habendam iustificationem necesse est saltem in proposito habere voluntatem omnia peccata mortalia proprio sacerdoti confiteri. Tunc ad argumenta.
Conclusiones
¶ Pri ma conclusio est. Sola contritio sepius suffi¬ cit vt sit remissio mali quod efficit. Dicit com clusio / quod aliquando remittitur peccatum persolam contritionem. Et ponitur a principio praesen tis dis. vsque ad illud ca. Iam secundum quaestionis articulum etc.
