Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Libros Sententiarum

Liber 1

Prologus

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Liber 2

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Liber 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Liber 4

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Prev

How to Cite

Next

Distinctio 21

Circa textum

1

Distinctio. 21. in cua magister deter minat de statum christi in morte: et de consequentibus corpus christi post separationem anime. Ost predicta considerandum est vtrum in §o morte christi a verbo sit separata anima vel ca ro? Hic signatur. 21. dis. hu ius tertii quae sic continuatur ad praecedentes: Nam postquam in praecedenti distin. passionis iesu posti ta est congruitas: Nunc in praesenti dist. sequenti tangitur mortis acerbitas. Et habet ista pars diuidi in tres partes principales. In prima ostenditur per mortem a diuinitate carnis vt animae non sit disiunctio. In secunda patet veritate carnis ab anima tunc separatio. In tertia ex subtilitate mortem sequentium fit indagatio. Prima in principio. Secunda ibi. Recedente vero anima mortua est caro xpiscoi. Tertia dis. 22. Hic quaeritur vtrum in isto triduo etc. Duabus vltimis partibus indiuisis manentibus. Rur sus prima particula in qua ostenditur quod per mor tem a diuinitate carnis aut animae non sit facta disiunctio in tres partes diuiditur. In prima proponitur obscuritas. In secunda adiungitur sancta veritas. In tertia dissoluitur auctoritas Prima in principio. Secunda ibi. Quibus respondemus illam etc. Tertia ibi. Alii quaem auctoritate innituntur etc. Haec est diuisio etc.

Quaestio

2

¶ Quaestio ista recitat de inseparabilitate diuinitatis ab anima et corpore ac animae impassibilitate cum corporis mortalitate absque tanmen putrefactionis contagionae Scodo in. 3. dis. 21. q. vnica cum aliis multis.

3

Utrum christi caro ab animae vnione morte disiuncta: putrefieri potuerit: Et arguitur quod sic triplici medio.

4

¶ Primo sic. Natura non incipit motum quem non potest perficere seu terminare: sed terminus corruptionis viuentibus est putrefactio ergo exquo in morte christi incepta est huiusmodi mutatio quae dicitur corruptio sequitur quod corpus christi fuisset putrefactum: nisi fuisset resurrectio eius accelerata. Maior est pilosophi in. 3. methaphisice: et. 6. phisicorum in fine et patet ratione: quia cum natura nihil agat frustra: ex de caelo et mundo: nihil incipit quod non possit complere. Minor vero est expresse in principio metheororum.

5

¶ Secundo arguitur sic. Minus repugnat plenitudini sapientiae et bonitatis posse incinerari et putrefieri: quam timor seu tristicia: sed pisopus stante in eo statu summe creatae sapientiae et bonitatis: et ti muit et tristatus est: ergo et potuit caro eius putrefieri. Maior patet ex eo quod tam timor quam tristicia innuunt aliquid debilitatis spiritua lis: quod non innuit posse putrefieri: quia solum corpus non animam aspicit: timor autem et tri sticia ipsam animam. Sed minor est nota euangelico testimonio. Incepit enim inesus opauere et tedere: et alibi. Tristis est anima omea vsque ad mortem.

6

¶ Tertio arguitur fic. Humilitas est causa exaltationis: sed piscous super omnes fuit exaltatus: ergo et infra omnes hu miliatus: sed humilitas magis videtur posse putrefieri et mori simul: quam solum posse mo ri: igitur etc. Maior patet testimonio christi. Qui se humiliauerit exaltabitur: et qui se exaltat humiliabitur. Sed minor probatur ex illo verbo. Propter quod et deus exaltauit illum: et dedit illi nomen quod est super omne no mem.

7

¶ In oppositum vero arguitur: ex illo ver bo. Non dabis sanctum tuum videre corru ptionem: et Slo. dicit: sanctum tuum id est a te sanctificatum. Idem Damas. ca. 74. Domini inquit corpus indestructibile et incorruptibile per resolutionem in elementa fuit.

8

¶ In ista quaestione pariformiter etc. Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus Tertius est terminorum motiuus articulum termini sunt caro / vnio / et putrefactio.

9

¶ Primus ergo terminus est caro. Unde caro solet accipi tripliciter. Primo modo dicitur caro commimissi me id quod ex quattuor elementis est compositum hoc solo addito quod sit in viueute aut immediate fructus eius: et hoc modo dicunt medici carnem in fructibus arborum: sicut dicitur caro cottani pomi: seu piri. Secundo dicitur caro minus communiter scilicet ex quattuor compositum elemen tis solum repertum in animato anima sensibili: hoc modo caro est in piscibus sed non in arboribus esse dicitur: vnde dicunt carnem piscis vt salmonis etc. Tertio modo dicitur caro propriae: et tunc non reperitur nisi in gradientibus animalibus sup terram distinctis a piscibus et hoc modo commun vsu hoc nomine caro vtimur: restringitur autem aliquando solum quo ad hominem: et tunc illa facta restrictione in homine caro accipitur tripiter Primo modo dicitur caro vt sonat in culpam: sicut illud. Caro concupiscit aduersus spi¬ ritum: et spiritus aduersus carnem: et hoc mod non fuit caro in christo. Secundo dicitur caro vt solum sonat incorruptionem penalem: sed non culpabilem: sicut est illud. Caro est spiritus vadens et non rediens: hoc modo secundum ali quid fuit caro in christo: secundum aliud non: quia non omnem nostram suscepit corruptionem: ex dis. 195. Tertio modo dicitur caro vt solum nominat partem materialem hominis instituti: sicut est illud. Hoc nunc os ex ossibus meis: et caro de carne mea: hoc modo sumitur in ti tulo quaestionis. Et dicitur caro quasi cara: quia nemo vnquam carnem suam odio habuit.

10

¶ Se cundus terminus est vnio. Unde secundum docto. deuo. articu. 1. q. 3. vnio in proposito potest accipi tripliciter. Uno modo dicitur vnio actio vnientis: hoc modo vnio aut est in praedicamento actionis: aut illud circumloquitur: et potest vnio vniens vocari. Secundo dicitur vnio passio vnibilis seu vnibilium: hoc modo est vnio in praedicamento passionis. Tertio dicitur vnio relatio vnitorum et ista sequitur tam vnionem actionem quam vnionem passionem: maxime in actu: non autem in potentia: quia respectus passiui ad agens in potentia praesupponitur adminus natura actioni et passioni. Ex quo infertur quod vnio potest nominare aut solum vnibi lium: aut secundus solam vniendi potentiam: aut tertio illam actualem relationem.

11

¶ Tertius ter minus est / putrefactio. Unde putrefactio secundum Aristo. in. 4. metheo. sic diffinitur. Putrefactio est corruptio quadam in vno quoque humido proprie secundum naturam calidita tis ab alia caliditate: haec autem quae est am bientis. In qua diffinitione tria tanguntur Primo genus putrefactionis: dum dicitur / corruptio quaedam: non enim omnis corruptio est putrefactio sed consummata: vnde finis cor ruptionis secundum philosophum in eodem. 4. est putrefa ctio. Ea propter bene dicit doc. subti. in praesenti dist. quod sicut in generationis opere: proceditur a minus perfecto seu ab imperfecto ad perfectum: sic econtra in corruptione proceditur a perfecto ad imperfectum. Secundo tangitur subiectum pu trefactionis: dum dicitur: in vnoquoque humido propriae secundum naturam caliditatis. Teste) enim philosopho quae putrefiunt prius sunt humida postea sicca virtute enim exterioris caliditatis attrahitur interius humidum exterius: et solum siccum remanet interius: et hoc modo fit putrefactio et incineratio. Tertio tan gitur causa efficiens putrefactionis dum dici tur: ab alia caliditate: haec autem quae est ambientis: exterior enim caliditas vt ignis vel aeris quae ambit totum putrefaciendum: humi dum interius attrahit cum quo exalat proprium ca lidum: et remanent partes dissolute: et fit putre factio: huius signum extat manifestum quia in montibus vbi sunt niues perpetue: et calor modicus vix fit corporum putrefactio mortuorum articulum sunt tres conclusiones. Prima conclusio est de vnione tam carnis quam animae tempore mortis et triduo cum diuinitate. Secunda est de morte conuenienti carni xpisci in separatione animae ab ea. Tertia est quod putrefactio carni xpiscpi non conpetebat.

12

¶ Prima igitur conclusio est per tempore mortis pisci tam caro quam anima cum diuinitate fuerunt vnite: et est haec. Licet caro et anima in piscopo per mortem sint separate: indiuisa tamen a diuino verbo eorum fuit vnio. Premittit ista conclusio / quod per mortem xpiscoi anima eius fuit separata a carne sua: patet vnico verbo: quia de hoc in sequenti dis. Quia videlet anima xpisci de scendit ad inferna iuxta fidei articulum corpore eius in sepulcbro remanente. Dicit igi tur secunda pars conclusionis: quod caro non fuit separata a diuinitate tempore mortis: sed sper vnita. Probatur: quia pisopus in triduo dictus est iacuisse in sepulcbro: hoc autem est solum ratione corporis: ergo corpus seu caro semper remansit diuinitati commiunctum. Confirmatur auctoritate leonis pape. Tanta inquit est vnio dei et hominis vt nec supplicio posset dimitti: nec mor te distingui. Unde egregie doc. deuo. q. 2. arti. 1. tres innuit rationes: quare mortis tempore a diuinitate caro non fuit seiuncta. Prima ratio est liberalitas a parte assumentis: quia cum deus dat aliquod donum non subtrahit illud sine culpa: et ita caro quae non peccauerat dimitti non debebat. Secunda ratio est dignitas a parte assumptibilis: scilicet carnis tam nobilis: in qua pisopus magnificentissima exercuerat. Ter tia ratio est vtilitas ex parte assumptionis: quia nem pe propter nos carnem assumpsit: dimittere non congruit cum nulla obuiet ratio. Sed tunc quaeritur ad quam vnitatem erat haec vnio: non natur re: quia alia natura diuina: alia carnis: non persone: quia caro non potest esse persona. Et dicendum quod ipostasis seu suppositi: ipostasis enim com munior est persona: non tamen intelligendo quod caro sic vnita loquendo propriae sit ipostasis: sed ipostasi vnita: quia communicatio idiomatum non est ad partem sed ad totum: nec obuiat quod caro deus se sit insensibilis: potest enim diuinum verbum sumere naturam insensibilem: vt patuit dist. 2. huius tertii: licet Tho. et doc. deuo. tam in prae senti passu: quam in praecedenti: dis. asseuerent oppositum. Ex quo infertur quod licet via naturae praein telligatur vnio carnis ad animam huic vnioni non tamen quan caro vnibilis sit deitati sine anima: vnde nec proprie vnitur caro mediante anima: sed ambe mediante humanitate ex dis. 2. Pri mo enim terminata est haec vnio ad humanitatem: loquor hic de medio non necessitatis sed congruentiae. Sed dicit tertia pars conclusionis / quod anima cpisci nunquam fuit separata a diuino verbo. Probatur: si enim fuit separata in morte: aut nolens: aut volens. Si nolens: iam erat misera: et ita nunquam fuisset beata: de bono enim nullus miser efficitur. Si volens iam fuisset impia: volendo istam separationem. Confirmatur: quia piscopus post mortem dictus est descendisse ad inferos: et tamen sola anima ibi descendit. Ea propter et Aug. et Dam. vnde dicunt. Anathema sit qui dicit verbum deposuisse quod semel assum psit: et habet intelligi quo ad partes principales: vt patebit in sequenti di. Nec enim deum decebat animam dimittere: cum iam quasi matrimonio eam sibi indissolubiliter copulasset: nec nob expediebat quos de limbo erat edu ctura: nec tertio sibi congruebat cum beatissima et innocentissima foret. Et si obiiciatur per illus Potestatem habeo ponendi animam meam: est verbum piscoi: et ita deposita est anima a verboDicendum quod illud verbum innuit quod poterat potentia absoluta deponere etiam animam a diuinitate: non tamen omne ordinata. Ultra innu nuit quod deposuit in morte non a se sed a cat ne animam. Nec tamen oportet quod ista sit vera: diuinum verbum est anima: quia ista communicatio (vt pa tuit) non est respectu partium sed totius: anima autem est pars humanitatis. Sed dicet quis: quia non potuit anima vniri deitati quin ea frueretur et summe delectaretur: hoc tamen non fuit in morte christi: sed calamitas. Unde quaedam glo. super illud. Tristis est anima mea vsque ad mor tem: dicit remota delectatione aeterne deitatis tedio humane calamitatis afficitur. Dicendum / quod illa glo. intelligitur de portione inferiori: in qua per dispensationem: glsia non redundabat superioris portionis: vt acrior esset eius passio: vnde et secundum illam clamabat: Deus deus meus vt quid dereliquisti me: non quidem ratione vnionis: sed tormento passionis.

13

¶ Secunda conclusio est / de morte comuenienti carni cpisci in separatione ab anima: et est haec. Anima xpiscpi in morte effecta impassibilis carnem relinquit mortuam. Dicit prima pars quod anima christi in separatione mortis fuit facta impassibilis: probatur. Omnis passio penalis: de qua modo loquimur: aut fit a contrario et hanc non habuit post separationem anima xpici quae caruit contrario aut propter peccatum ri gore diuinae iusticiae: et hanc non habuit quia peccatum non fecit: aut fit dispensatiue: et hanc tunc non habuit: quia iam redemptionis nostrae prae cium persolutum erat eo in cruce clamante: con summatum est. Confirmatur: quia tota passibilitas animae piscoi videtur ex vnione ad corpus tunc autem non plus erat corpori vnita. Tum se cundo quia caeterae animae post separationem immediate efficiuntur impassibiles: nisi peccatum obuiet. Tum tertio quia passio non ponitur in prisco nisi merendi tempore: quod iam transierat. Nec est simile de corpore xpisci: debuit enim passi bile vsque post triduum remanere vt verum corpus non fantasticum probaretur. Et si obiiciatur quia si anima christi iterum illi corpori in triduo vniretur nunquid esset passibilis? Dicen dum quod licet posset vniri potentia absoluta dei: non tamen ordinata: nec ultra (vt videtur) sequitur quod esset passibilis: posset enim anima beata de se esse in corpore passibili: et tamen non pati: vnde patet illi animae colla tam esse / tunc impassibilitatem. Sed dicit secunda pars conclusionis / quod caro in morte christi relicta est mortua: patet: quia quod prius viuebat et modo non viuit si sit in natura iudicatur mortuum: huiusmodi est caro christi post separationem animae: igitur etc. Confirma tur: quia resuscitata est quod non fuisset nisi prius us fuisset mortua. Unde in simbolo apitulorum dicitur. Mortuus et sepultus: ista autem sepultu racapitur solum ratione caruis: nec obuiat quod vniebatur verbo diuino viuenti: quia diuinum verbum carnem non informabat: quod requiritur ad rationem vitae. Ex quo liquido patet / quod non est simile de anima et carne: quia anima bene dicitur viuere deo: quia informatur immediate amore et cognitione dei: quae sunt vita animae: non ita corpus. Et si dicatur quod caro christi in triduo erat nobilior omni alia carne: et tamen omne viuum nobilius est non viuo. Dicendum quod omne viuum nobilius est non viuo simpliciter: sed non ad tempus als quodcunque compa ratum. Dat exemplum doctor deuotus quaestio. 2. arti. 2. Nobilior est filius regis ca ptiuatus et incarceratus filio rustici libero: ita in proposito.

14

¶ Tertia conclusio est / quod putrefactio christi carni nullaten competebat: et est haec. Nouo non antiquo factum extat miraculo: vt christi caro pu trefactione careret. Probatur breviter comclusio medio docto. subti. in praesenti distin ctione. actiuum sufficiens passiuo disposito sufficienter approximatum naturaliter agens in illud agit: sed solum dato antiquo miraculo: scilicet quo gloria animae christi in corpus non redundabat: vel quodcumque sit illud in conceptione filii dei: caro christi in morte est passiuum dispositum ad putrefacti onem: et calor exterior est naturaliter actiuus et sufficiens et approximatus: igitur pu trefiet. Confirmatur: quia non obstante anti quo miraculo potuit in via sua Iesus sudare: et vngues radere: et similia. Ex quo infertur: quod oportet ponere nouum miraculum vt putrefactio carni xpisici non congruat. Non obstante quod Henricus de gandauo quols. 12. quaestione. 12. dicat quod sufficit antiquum miraculum. Quantum ad tertium articulum sunt tres difficultates.

15

¶ Prima. An in morte christi fuerint alia vnio carnis ad deitatem: alia animae? Dicendum quod sic: re latio enim tripliciter numeratur. Aut ratio. ne fundamenti solum. Aut secundo ratione termini solum. Aut tertio ratione vtriusque Ad propositum autem licet vnus sit terminus scilicet diuinum verbum: sunt tamen duo fundamenta distincta: scilicet anima et caro.

16

¶ Se cunda difficultas. An diuinum verbum sit fatendum mortuum ratione carnis mortuae: Dicendum quod sic: vel verius vt videtur ratione hu manitatis tunc destructe: vt patebit sequin ti dis: quia mutuo communicant sibi proprietates: vt diuinum verbum dicatur mortale et immortale diuersarum naturarum ratione.

17

¶ Tertia diffi cultas. Unde est quod piscpi caro non est dimissa utrefactioni: cum scriptum sit de piscopo: quod dece bat eum per omnia fratribus assimilari. Dicendum quod illa putrefactio sonasset in vituperium et non in adiutorium fidei. Illa autem pauli auctoritas intelligitur de tangentibus redemptionem qua fuit completa in morte: ideo non oportuit quod in pu trefactione nob similis efficeretur. Ex quo patet ad q. quod videlet xpisci caro ab animae vnione morte disiuncta putrefieri non potuerit. Tunc ad argumenta.

18

¶ Ad primum dico ad maiorem: quod est vera nisi veniat aliunde impedimentum. ve nit autem in proposito ex nouo miraculo: vnde di missa est corruptio incipre sed non termina ri: quia fuisset derisio sine vtilitate carnem iesu putrefieri.

19

¶ Ad secundum dicendum ad maiorem: quod habet veritatem quando timor et tristicia capiuntur ex necessitate: non autem quando libere capiuntur et dispensatiue: sic in proposito: quia diui non imperio glsia non redundabat in inferius animaeCeterum nec timor nec tristicia impedientes rationem ponuntur in xpisco sed subdite rationi: ideo argumentum non obuiat.

20

¶ Ad tertium argumentum dicendum ad maiorem: quod humilitas acce pta vt decet est causa exaltationis: summan autem quam decebat assumpsit piscous: ideo merito super omnes est exaltatus: sed non decebat vt pa tuit carnem eius incimerari.

Conclusiones

21

¶ Ex praesenti autem dis. etc. Prima conclusio. Non est dimis sa vt clamat veritas caro vel missa viuens humanitas. Dicit conclusio / quod diuinitas nunquam dimisit assumptam carnem: nec homo viuens a deo dimissus est. Et ponitur a principio dis. vsque ibi. Alia quoque etc.

22

¶ Secunda conclusio. Caro et spiritus bene separantur: sed non segregantur a deo poenitus. Dicit conclusio / quod in morte xpiscopi ca ro et anima bene separantur ab inuicem: sed non a diuino verbo. Et ponitur ab illo ca. Alii quoque vsque ibi. Recedente vero anima etc.

23

¶ Tertia conclusio. Dei gemitus erat mortalis et immortalis vere poenitus. Dicit conclusio / quod dei vnigenitus potest dici mortalis et immorta lis: secundum diuersas naturas in eo repartas: et sic de aliis. Et ponitur ab illo ca. Receden te vero anima etc. vsque ad finem distin.

PrevBack to TopNext