Distinctio 31

Dist. 31. huius tertii determinat de charitatis perduratione. Tludqum non praetereundum est quod quidam asserunt charitatem etc. Hic signatur. 31. dist. huius ter tii. quae sic continuatur ad praecedem. Nam postquam in. 27. dist. perquisita est charitatis ratio. Et in tribus sequentibus distinctionibus est adiuncta diligendorum multiplicatio: Nunc autem in hac praesenti distinctione concluditur charitatis vigens duratio. Et habet diuidi ista pars in tres partes principales. In prima exquiritur an sit pos sibilis charitatis amissio. In secunda dis ponitur in glesia charitatis exordinatio. In tertia coniungitur incidentur aeterna veraque dilectio prima in principio. secunda ibi. Nunc super¬ est inuesti. etc. Tertia ibi. dist. 32. Praemis sis adiiciendum est etc. Rursus prima particula aliis duabus indiuisis manentibus: in qua exquiritur: an sit possibilis etc. intres partes diuiditur. In prima falsidica patet opinio. In secunda veridica est impugnatio. In tertia autentica euacuatio. prima in principio. secunda ibi. Hic innuere videtur quod chari. etc. tertia ibi. Aduertendum etiam etc.

¶ Quaestio ista docet de charitate remanente in paratria et quo quae habetur sco. ibide q. vnica. Utrum ordocharitatis scientia et credere: seu fidei actus in patria remaneant Et arguitur ad partem falsam tribus mediis.

¶ Primo arguitur quod non remaneat ordocharitatis in patria. Si enim in patria ordoremaneret charitatis: hoc ideo maxime esset: quia plus seipsum quam proximum suum quisque diligeret. Sed hoc est falsum: igitur etc. Maior patet ex eo quod appetitu naturali quem perficere videtur charitas: vnusquis que maxime seipsum diligit. Sed probatur mi nor: quia in patria maior bonum amplius di liget. Unde Aug. in li. de vera religi. Perfecta iusticia haec est: vt plus potiora bona et minus minora diligamus: cum ergo videat aliquos se meliores: sequitur quod magis eos se diliget.

¶ Secundo arguitut quod scientia non manet in patria: quod plus habet de lumine et veritate: minus est in patria euacuabile quam id quod minus habet: sed lumen fidei est maius lumine scientiae: et tamen i patria fides euacuatur: ergo et scientia. Maior patet: quia causa euacuationis est oppositio habituum viae ad gloriam non tantum autem opponitur gloriae lumini maius lumen quam minus immo magis approximat. Sed probatur minor: ex eo quod lumen scientiae rationi inniti naturali: lumen vero fidei eleuat hominis intel lectum supra se: et prime conformat veritati.

¶ Tertio arguitur quod actus fidei seu credere remaneat in patria: vbicumque remanet habitus: remanet et actus: sed fides quae est ha bitus: actus credendi remanet in patria. erg et ipse actus remanebit: maior patet: quia alioquin habitus intelligeretur frustra si actum non haberet: cum habitus ratio sit habilitare potentiam ad agendum. Unde dicit auerrois. in. 3. de anima: quod habitus est quo quis vtitur cum voluerit. Sed minor probatur: quia fides est virtus theologica: et ita perfectior quam virtu tes cardinales: et tamen heae remanebunt: vt patebit. 33. distinctione. igitur et fides.

¶ In oppositum primi arguitur ex illo verboOrdinauit in me charitatem. Ex quo igitur de se ordinata est charitas in patria remanem te charitate remanebit eius ordo. In oppositum secundi arguitur auctoritate anf. in li. de simili. Tunc inquit iusti caetera scient quae deus fecit scienda: ibi a singulis omnes: ibi ab omnibus singuli cognoscentur: nec vn quam omnino latebit: qua patria: qua gente qua stirpe quis editus sit. In oppositum tertii arguitur: ex illo verbo apostoli. Cum vene / rit quod perfectum est: euacuabitur quod ex par te est: tam autem fides quam credere sunt ex parte: quia habent enigma adiunctum.

¶ In ista quaesti. sunt tres articuli declarandi Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus Tertius est dubiorum motiuus. Quo ad primum articulum termini sunt Ordo: scientia: et credere.

¶ Primus igi tur terminus est ordo. de quo li. 1. dist. 20. Unde aurelius aug. in. 19. de ciui. dei ordinem diffiniens ait. Ordo est parium dispari umquam sua cuilibet tribuens loca dispositio. In qua diffinitione tria tanguntur. Primo genus ordinis: dum dicitur ordo est dispon. Sicut enim dispositio relatio est quae dicitur dispositio dispositi dispositio sic et ordonon enim ad se: sed ad aliud dicitur: ordinabilium enim ordo dicitur. Secundo tangitur subiectum ordinis: dum dicitur: parium dispariumque. Si nempe omnia essent paria non esset ordo. Ideo secundum augustins. Si omnia essent aequalia: omnia non essent omnia. Si enim luna soli foret aequa lis: iam luna non esset: sed sol: ita de aliis. Ideo ad ordinem in creaturis exigitur: vt cum paribus sint disparia: vt gradus seu prius et posterius ordo habeat. Tertio tangitur modus ordinis: dum dicitur: quod ordo cuilibet rei suum trihuit locum: et in hoc distinguitur a confusione qua cuncta ordine semoto miscentur. In proposito autem dicitur ordo charitatis gradus sequens: aut Augustinus aut Am bro. in. 26. aut. 29. tactos distin.

¶ Secundus terminus est scientia. Unde scien tia quo ad praesens potest accipi tripliciter. Primo dicitur scientia quaelibet certa rei noticia: hoc modo accipit philosophus scientiam in. 6. ethi. dum dicit. Scientia est habitus quo determinate verum dicimus: hoc modo capta scientia tam principia quam conclusiones: tam necessaria quam contingentia dicuntur sciri: hoc modo dicimus: scio romam vel parisius magnam fore ciuita tem. Secundo dicitur scientia vt habet diuidi con tra sapientiam: sicut dicit apostolus. Aliis quidem per spiritum datur sermo sapientiae aliis sermo scientiae: secundum eundem spiritum: quae tractans verba Augustinus in. 14. de trini. diciti / quod sapien tia est aeternorum: sed scientia temporalium. Hoc uoppe modo capta scientia sola creata non increatum bonum sciri dicuntur. Tertio modo di citur scientia habitus conclusionis demonstrate vel daemonstrabilis: sicut accipit philosophus scien tiam in primo posteriorum dum dicit. Tunc vnumquodque scire arbitramur per se et non so phistico modo: quod est secundum accidens cum causas illius cognoscimus: et quoniam illius sunt causae: et quoniam non contingit alio modo se habere: vbi tres scientiae conditiones tanguntur. Prima conditio: quod effectuum est non causarum maxime inquantum cause sunt: dum dicitur / cum causas illius cognoscimus: vnde intellectus est principiorum: sicut scientia conclusionum. Secunda conditioquod scientia acquiritur sillogistico discursu: dum dicitur et quoniam illius sunt causae. Tertia conditio / quod est solum necessariorum: dum dicitur / et quoniam impossibile est alio modo se habere hoc modo tertio maximae in titulo quaestionis accipitur scientia licet possit et aliis.

¶ Tertius termi nus est credere. Unde notat magister dis. 23 huius tertii: quod haec tria differunti credere deo / credere deum credere in deum. Credere enim deo / est credere his quae nobis reuelat deus. Credere deum / est credere quod de sit. Credere vero in deum / est side quae per dilettionem operatur in deum tendere. Ultra noto secundum docto. subti. in praesenti distin. quod tria suunt credibilium genera. Prima sunt quorum visio pertinet essentialiter ad beati¬ tudinem: sicut est beata trinitas: et de his credibilibus illud commune accipitur dictum: visio succedit fidei. Secunda credibilia sunt quorum visio aliqualiter non tamen essentialiter pertinet ad beatitudinem sicut est humanitas christi: passio eius et mors: quae in verbo videbuntur. Tertia sunt quae nec principaliter nec concomitantur pertinent ad beatitudinem sicut est credere actus huma nos: et talia etiam creduntur in gloria et nunquam intelliguntur.

¶ Quantum ad secundum arti.¬s culum sunt tres conclusiones iuxta etc. Prima est s de permanentia tam charitatis quam ordinis eius in patria. Secunda de permanentia hapitus scientiae. Tertia de euacuatione fidei et actus credendi in gloria.

¶ Prima est haec. Nec in caelis euacuatur charitas nec citra tertium gradum ordo eius immutatur. Dicit prima pars conclusionis / quod charitas non euacuatur in gloria. Probatur. Charitatis enim est diligere deum propter se et super omnia ex tota anima: et ex tota mente sua. Sed hoc maxime erit in patria: igitur charitas in caelis perficitur et non euacuatur. Caeterum charita tis est vnire. Unde in. 4. diuinorum nominum dyonisius nominat amorem vim vnitiuam. Est etiam amoris assimilare. Unde hugo de sancto victo. diciti / quod anima in eius similitudinem quem diligit transformatur: sed in patria magis vniti erimus deo quam modo: magis etiam similes. Unde. Cum apparuerit similes ei erimus: et ita in patria non desinit charitas. Unde bene paulus dicit. Charitas nunquam excidit. Et glo. ibi. Nec in hoc eculo nec in futuro: et si opera eius cessenti Cuius ratio triplex a docto. deuoto assignata: arti. 3. q. 1. Prima ratio sumitur ex parte charitatis habitus. Est enim charitas tam absentis quam praesentis: et per consequens tam in via vbi est deus: per modum absen tis: quam in patria vbi est per modum praesentis fides vero et spes sunt de obiecto per modum absentis: quia fides est de non apparen rentibus: spes vero de futuris: ideo praesen tia adueniente obiecti in patria euacuantur Et haec eadem ratio a doctore subti. in presenti signatur distinctione. Secunda ratio est: ex parte potentiarum: nobilior est enim affectus quam intellectus. Unde Bern. in libro de amore dei dicit. Ubi deficit intellectus: proficit ibi affectus. Et idem habet Dyonisius in lib. 7. diuino. nominum. Et ita quia altior est po tentia non mirum si habitus fidei: qui est in intellectu non manet: charitas deo quae est affectus non corrumpitur sed perficitur. Tertia ratio est diuina largitas quae disposuit viris deuotis quendam saporis gustum bonorum gloriae tribuere: ne deficientes in hoc mundi heremo prae ariditate: maxime autem hunc saporem congruit eiusdem fore rationis cum illo qui erit in gloria: et huiusmodi est charitas. Et si obiiciatur: quia cessante causa cessat effe ctus: cum ergo fides sit causa charitatis: et non maneat in patria videtur quod nec chari tas. Dicitur primo / quod fides non est causa charitatis. He enim tres virtutes fides / spes charitas: simul infunduntur. Unde quod habet glo super illo. Abraam genuit isaac. Isa ac autem genuit etc. Fides genuit spem: spes charitatem: habet intelligi non ratione habituum: sed actuum. Ultra dico quod fides non praexigitur charitati nisi propter cognitionem non propter enigma. In patria autem visio praiuiat charitati. Ex quo patet quod illud. Cum venerit quod perfectum est euacuabitur quod ex parte est habet locum pro fide: quia enigma quod est quoddam imperfectum est de ratione fidei: non autem pro charitate: quia licet charitas vie sit imperfecta respectu charitatis patriae tamen illa imperfectio non est de ratione eius: ideo solum tollitur imperfectio charitate remanente. Sed dicit secunda pars conclusio nis: quod in patria non mutatur ordo charita tis citra tertium gradum: hoc est dictu quod in gloria plus diligemus nos quam quemcumque alium post deum: in aliis autem gradibus quos po nit Ambro. non manebit ordo: praeponetu enim melior minus bono: siue sit consangui neus siue non. Probatur haec pars: praecepta enim charitatis hic incipiunt in via: vt perfe ctius impleantur in patria. Cum ergo in praece pto dilectionis proximi praeponatur diligens proximo: dicitur enim. Diliges proximum tuum sicut teipsum: ita quod primo diligente sequis oppositum. Ex quo patet quod non satis est pro babilis opinio docto. deuo. q. 3. articot. 3. qui dicit / quod si velimus loqui vt plures: di cemus quod quilibet magis diliget se quam proxi mum. Si vero loquamur vt sapientes di cemus: quod quilibet tantum diligit proximum quantum se: et tantum gaudebit de bonis proximi quantum de proprio bono / dicente Ansel mo in prosolo. in capitulo vltimo. In illa perfe cta charitate innumerabilium angelorum et hominum bonorum: vbi nullus minus alium quam seipsum diligit non aliter gaudebit quisque pro singulis aliis quam pro seipo. Patet tamen oppositum: vnde exquo charitas primo reflectitur super actum suum ex dictis. 20. distin. huius tertii oportet quod primo ad diligentem reflectatur post deum. Nec illud obuiat Anselmi qui innuit perfectionem charitatis in gloria non negando gradum: nec obuiat quod deus plus diligat meliores: quia inseruit nobis hunc appetitum quem perficit charitas vt post eum nosmet diligamus.

¶ Secunda conclusio est / de permanem tia habitus scientiae: et est haec. In gloria ha bitus manet scientiae: licet modus immutetur cognoscendi. Unde quo ad totam communio nem noto quod dicit sanctus Thomas arti. 2. q. 4. In scientia nostra sunt tria: modus cognoscendiur qui scilicet est a phantasmatibus et perdiscursum sillogisticum: et hic non manebit: vnde dicit Augustinus quod in gloria non erunt vo lubiles cogitationes. Et hoc modo illud in apostoli. Siue prophetiae euacuabuntur: siue linguae cessabunt: siue scientia destruetur. Secundo in nostra scientia consideratur ipse actus qui dicitur cognitio: et hic remanebit longe perfectior quam modo sit. Nec obuiat quod anima cognoscet omnia in verbo: et ita non indigebit ista intellectione? Dicendum / quod licet non indigeat simpliciter: tamen perfectionis est vnum cognoscere plu ribus modis. Ex quo patet quod illud quod Hugo de sancto victore in didascalon quod scilicet scientiae sunt inuente propter indigentias et necessitates: non exprimit nisi vnam cau sam scientiae et non omnem. Tertio in nostra scientia consideratur habitus sciendi: et hic re manebit simpliciter. Probatur: quia scien tia non corrumpitur in nobis nisi tribus de causis: scilicet aut propter corruptionem obiecti: aut propter corruptionem medii: aut tertio propter obliuionem: neutrum est in proposito igitur. Confirmatur exemplo. Tum de piscopo qui erat comprehensor: et tamen habuit habitum scientiae quo res cognoscebat in genere proprio. Tum de angelis quie simul habent matutinam et vesparti nam cognitionem: et ita non repugnat habitui scientiae remanere in glsia sicut quidam male sunt suspicati: esset enim magnum quod homo toto tempore vitae suae laboraret ad habendum scientiam: et pus modum in istanti mortis totum perderet.

¶ Tertia conclusio est / de euacuatione fidei et ita actus credendi / et est haec. Fidei virtus et spei in glsia non locantur. Probatur de fide: quia dicit Paulus. Fides est argumentum rerum non apparentium. Cum igitur in glesia sit certa manifestatio relinquitur: quae enim apparent teste Bregfidem non habent sed agnitionem. vnde Augustinus 5. de trini. Mens quippe cum fidem suam videt qua credit quod non videt: non aliquid sempiternum videt: quando ei nos ad speciem per fidem perductos esse gaudebimus iam no fides erit qua credantur quae non videntur: sed species qua videantur qua credebantur. Et si dicatur quia plus repugnat ha bitus fidei peccato quam glesiae: et tamen stat simul cum peccato mortali? Dicendum quod licet plus repugnet fides peccato mortali inquantum virtus quam glulie: non tamen inquantum est de non apparentibus: ideo stant simul: nec dicitur fundamentum edi ficii spiritualis nisi in via: immo visio in patria est fundamentum edificii: vnde et licet matuti na cognitio in angelis vespartinam non exclu dat: bene tamen visio fidem. Ratio est: quia fides dicit non apparere: visio apparere: non ita est in matutina et vespertina cognitione: vt patet clare. Idem censendum de spe. Unde dicit. Spes quae videtur non est spes id est res sperata quae videtur non est spes id est non est sub iecta spei: spes enim est de futuro ideo merito euacuatur gloria habita. Unde illud. Spes illorum immortalitate plena est: intelgitur de re sperata: quia saluati sunt securi de iua gloria. Noc oportet quod si damnati semper sunt in desperatione: quod per oppositum saluati in spe: quia desperatio augmentat malum in damnatis: non sic spes bonum in beatis vnde illud desiderium in beatis: de quo In quem desiderant angeli prospicere non est futuri: sed iam habiti. Quantum ad tertium articulum sunt tres difficultates.

¶ Prima est. Quae est ratio quare charitas amittitur in via per peccatum: Dicit Tho. q. 1. artitcu. i. quod stante scientia in vniuersali potest in par in ticulari peccare appetitus sicut stante in incontinente haec maior. Omnis luxuria est fugienda: peccabit in particulari incontinens ita stante quod charitas praecipiat summum bonum diligere: poterit tamen deficere appe titus et peccare in particulari circa bonum creatum. Ex quo clare innuitur esse de mente sua quod stante scientia in vniuersali et particu lari nequit peccare appetitus. Et contra hoc dictum est articulus expressus: qui ditit quod stante scientia in intellectu in genera li et particulari non possit deficere voluntas / error: ideo ratio aliunde sumenda est: scilicet voluntas dei quae nobis in hoc manifetis docetur exemplis: vt saul qui prius fuit bonus: postmodum malus. Dauid prius bonus post homicida: rursus bonus et sio de consimilibus.

¶ Secunda difficultas An in patria vnicus sit actus cuilibet correspondens habitui scientiae? Dicendum quod non vnde licet non sit discursus temporalis a principiis ad conclusiones sicut modo sunt: tamen varii actus secundum variationem obiectorum: cum Augustinus teste: obiectum et potentia pariant noticiam.

¶ Tertia difficultas. Utrum simul fides et spes euacuentur? Dicendum / quod simul tempore: quia simul dotes eis cor respondentes videntur: scilicet visio fidei et tentio spei: prius tamen natura fides quam spes. Ex quo patet ad quaestionem: quod videlicet in parte ordo charitatis: quia vsque ad tertium gra dum et scientiae habitus: sed non fidei actus: scilicet credere remanent in patria. Tunc ad argu nenta.

¶ Ad primum negatur minor et dum probatur per Augstin. in li. de vera relig. perfecta iusticia etc. Dicendum / quod diligere plus maiora bona: potest intelligi extensiue: et tunc linus plus diligit petrum quam seipsum id est ad plus: quia petrus est in altiori gradum quam linus: et li nus hoc valde diligit. Aut intensiue: et tunc linus magis se diligit quam petrum: hoc est dictu: intensius diligit sibi inesse suam beatitudinem: quam diligat petro in¬ esse suam. Primo autem modo intelligitur auctoritas Aug. ideo non obuiat.

¶ Ad secundum dicendum ad maiorem: quod ratio maio ris luminis nihil facit ad propositum: sed so lum oppositio ad statum gloriae. Et quia fides habet oppositionem illi statui ratione enigmatis: non autem scientia: quia ei non repugnat claritas: ideo non est ratio similis hincinde.

¶ Ad tertium patet idem quia cardinais virtus non includit imperfectionem oppositam gloriae sicut fides: licet fides in lumine praecedat scientiam: et in nobilitate virtutem cardinalem: tamen id non obuiat. Et tan tum de praesenti quaestione.

¶ Ex praesenti autem distinctione etc. Prima conclusio: potest amitti ipsa charitas: et hinc amitti est auctoritas. Dicit conclusio quod charitas potest in via acquiri et perdi. Et ponitur a principio distin. vsque ibi. Aduertendum etiam est etc.

¶ Secunda conclusio. Cuacuantur fides / scientia / spes / separanturque amicitia. Dicit conclusio quod charitas differt ab his tribus / fide / speet scientia: quia euacuantur in patria: charitas non. Et ponitur ab illo capsAduertendum etc. vsque ibi. Nunc inam super est etc.

¶ Tertia conclusio. Ordo charita tis in christo patrie fuit: sed non vie lex est. veritatis. Dicit conclusio: quod christus habuit ordinem charitatis patriae non viae. Et ponitur ab illo capitulo. Nunc iam superest etc. vsque ad finem distinctionis.