Titulus 14

De Precariis XIV Rubrica.

SUMMARIA. Contractus qui vocatur precaria, quid su 2 Contractus qui dicitur precarie, quanto temporet duret 3 Contractus qui vocatur precarium quomodo concedatur

DIximus lienationem rerum ecclesia¬ sticarum in genere prohiben dam: sed quia per alios contractus possum sine poena in alios transferri, quorum con tractus precarium invenitur, quia & aliuc est precaria, & aliud precarie, & aliud precarium, videa mus de precariis. De differentia eorundem, & aliorum quorundam contractuum, qui dissimiles sunt, quamvi in quibusdam similes valeant reperiri. Differentiam au tem istorum his versibus comprehendes "Rie, ria, rium, tria sunt quibus est caput unum" Hoc est unum, principium scilicet preca

RIA, cum moritur citra, nec vult renovari. Hoc est, contractus? qui vocatur precaria, est quaedam ususfr. personalis, seu temporalis praestatio, quae conceditur al ecclesia homini cum moritur id est usque ad mortem suam ideo dixi, Personalis, quia non transit in haeredem citra, ic est, vel citra mortem scilicet usque ad certum tempus, vi¬ delicet usque ad 35. ann. in auth de alie. & emphy§u rero ali quis & seq col 9. nec vult, & cap. hoc planum & no. quod hae precaria ita conceditur secundum leges. si laicus habe vineam valentem decem li. & vult dare ecc. ad precarium ecclesia dabit sibi duas vineas, & aequivalentes, & hoc,s transfert possessionem & dominium, & usumfruct pene ecclesiam incontinenti. nam si velit usumfruct. retinere ir vita sua, dabit ecclesia unam vineam aequivalentem tan tum, & sic laicus dicitur habere has duas vineas ad preca riam C. de sacr sanct. eccles. qubemus §. si. auih. de non alienan au perinut. rebas ecc. §. hoc igitur increpans, col 2.de alie. & emphyt. § si rero aliquis volueritquamlibet rem immobilem, alias incipit §. si quis voluerit. & §. sivero voluerit reim immobilem, col. 9. 10 4 2 hoc jus. ver. si economus, & § sequ. Sed secundum canones be nignius agitur, respectu contrahentium, & asperius respe ctu eccles. quia in quo casu dixi supra duas vineas dandas concendunt canones tres: & in quo casu dixi dandam un vineam, concedunt canones duas. 10. 4. 2 precariae, & non es facienda precaria, vacante ecc. 13. q. 2. precariae. Potest auten quilibet recipere precariam, nisi sit oeconomus, vel con sanguineus oeconomi, quia his personis prohibetur. 10. 4 2. hoc jus ver haec usus praestatio. & res quae a laico recipitu non debet esse tributis gravata, ultra quam sit illa quan laicus ab ecclesia recipit. ut C. de sacrosanct. ecc. auth haec usu praestatio. Et si precaria irrationabiliter fiet, potest revocari per successorem. non obst. poena apposita per praelatum ideo quod contractus ratus esset, ut inf. eo. c. 2. Est autem ir rationabiliter facta, si dentur tres vineae aequivalentes, ub transfert vineam suam: hoc secundum leges, licet canone hoc concedant, ut not. supra. Vel forte canones loquun tur, ubi persona est senex, vel debilis, vel pauper, quia tal¬ debet ecclesia etiam de suo proprio subvenire. 16 91. quo mam. 2 4 2 gloria episcopi. not. supra tut. i. §. & quib. ex causu. Rie, magis vivit postlustrum nempe renascens, id est, contractus, qui dicitur precar? magis durat, quam homo vivat, scilicet, quia transit in hae redem: sed de quinquennio in quinquennium est revo candus: ut infra eodem. cap. 1. & puto quod praestatur sul certo censu: quia forte est terra minus utilis, & dabitu usque ad quinquennium alicui rustico, cujus labore me liorabitur terra illa supratit .ad aures. Quid si in fine quir quennii non revocetur per ecel videtur contractus tacit renovatus. ar ff eo. in reb §. ult. C. loca legem quidem & expre sum videtur. f loca. & condu Item quaeritur §. qui impleto. Se dico contra. est enim hic speciale, quod non videatur ri novatus, nisi expressim dicatur. & est ratio, ne ecclesia a mittat jus suum: quia cum transeat in haeredem, & prael¬ ti saepius mutentur: eccl. possent de facili jus suum ami tere. 12.q. 2. longinquitatem. alias incipit. saepe fic. 169. 2. cleric & quia quod precario possidetur non praescribitur: ut i c clerici sic. C de praescrip. 30. ann. male agitur. Isti contractu pro voluntate concedentium, revocari non possunt. u inf eo precarium. S ult. in hoc casu simile est commodato. ti I.c. unico § unico non cogitur autem quis facere precarian nisi velit: & precaria in plurali, & singulari invenitur. 10. 2 precari?. sed precariae in plurali tantum. Item precari¬ ponitur aliquando pro precario, unde dicit I. quod preci ria justa est, sed non pergit ad judicii rigorem. loquitur quando duo praedones tenent rem precario, licet enim ste contractus justus sit, ex quo voluntatae domini incipium rem possidere, tamen non agent inter se communi div¬ nec si caderent a possessione, possunt ipsam repetere cor¬ judice. & sic quamvis justa sit precaria tamen non pergi ad rigorem judicii. sic loquitur ff communi diri.I. commun divi § inter praedones. & de hoc no sup. de praes. sub rub. de usu¬ 5. quae non. rer dicuntettam quidam

Rium, sicut ego, moritur cum vult suus actor, id est contractus? qui vocatur precarium, conceditur sicut ego, scilicet qui concedo. volo moritur, &c. quia conc¬ dens quandocunque vult, potest ipsum revocare. Vider dum igitur, Quid si precarium. In quibus rebus consista Qualiter constituatur, qualiter solvitur. Quibus actioni bus repetatur, Contra quem detur, Et intra quod ten

QUid sit precarium e quod precibus utendum conce itur, quamdiu patitur qui concessit: ut infra eodem. ultim in princip & distat a donatione: quia qui donat, no habet animum repetendi & est simile comodato: quia qu commodat, non facit rem accipientis ffeod.l.i.d Sed dista a commodato, quia commodatum intempestive non ri vocatur ute infratitu. i. cap. unico Item rei commodat: possessionem retinemus. f commoda. rei commodatae, sec precario rogans possidet naturaliter. ut ff eod. & habet. §.p. sed duo insosidum possidere non possunt: ut f. eod. duo. locato autem differt: quia locatum non est gratuitum: u mf.loca & condu & junge quod no. infra de locato. sub § pro pter. ad in ver patet. & seq Item emphyteuticarius contr ctus a praedictis omnibus differt: quia potest in alium tran ferri, domino requisito: ut dicam inf locat & condu. sub §. po tuit. A venditione autem differt, quia ibi intervenit pre tium, & si traditur res vendita a vero domino eidem satis factu, vel habita fide de precio, transfertur dominium, ne de caetero recuperare poterit, nisi per distractum similen contractui, ut non inf. de empt & ven. ff de pact. ab enptione. quando li abemptio. dist. I. i. A donatione etiam differt pri carium: nam qui donat, sic dat ut non recuperet: sed qu precario concedit, potest illud, quandocunque placuit, re vocare. inf. eod c)

IN quibus rebus consistat. In mobilibus & immobilibus, in corporalibus, & in incorporalibus, nam servitu precario potest concedi. ff. eo.l. 2. §. uli. & l4. respon. 1. Sed in re proptia precarium non consistit. ff. eo. I4§. item si rem s¬ qui iantum ad proprietatem. sed quantum ad usum posse sionis, seu detentionis, bene consistit: ut si rem neam ha¬ beas obligatam secundum quod communitates Lombal diae faciunt scholaribus tota die, & in hoc magna utilita consistit. ff. eo. certe. §. ult. & Isi debitor. sed & si proprietariu reus posic ione rogatur ab eo qui possidet maxime pro¬ possessore, tenet quidem precarium, & incipit possesso precario possidere, nec mutat sibi causam possessioni cui a domino conceditur precario. sed volunt ate su a desi nit possidere ex prima causa, & incipit possidere ex secu¬ da fieo unusquisque & I si is qui pro possessore respI. Et si durar te & precario prorogatur in ulterius tempus, non mut¬ causam possessionis ff.eod sed si manent.

QUaliter constituatur inter absentes, & inter praeser Tres, per nuncium, & epistolam ff. eo precario. Aliquar do autem rogat quis omnem possessionem, quandoqu naturalem tantum, & in hoc casu utitur interdicto ui pos. contra omnem, praeter eum qui rogavit quandoque re gat solummodo detentione fi de acque posse sl. Pomponius. §. is qui ff. eo. & habet §. eum qui & l.certe §. qui & Iqui precaric Si tamen dominus in furore sit, non videtur precario con cedere. f. eo. l. 4. §. ult. & 6. in prin

QUaliter solvitur. debitore solvente pecuniam creditori ff eodem si debitor. Item & siusque ad certum tem pus concessum sit, tempore adveniente solvitur: & etiam ante tempus, si dominus revocare voluerit. ff eodem. cun precario. non enim potest in hoc casu res aliena per con ventionem aliquam invito domino retineri, ut ibidem. 8 infra eod ca.ult. ver aut. Item solvitur morte rogantis, sed ni c oncedentis, ut infra eod c.ult. ver solvitur tamen aliqui libi habent, vel etiam concedentis. sed falsa est litera, ut pate ff eo cum. precario. §. unico. Licet autem sic solvatur prec¬ rium, interdictum tamen durat: quia datur haeredi, & i haeredem ff. de direr. & tempo praeser, cum haeres. Item si res lienetur, solvitur. si is cui alienata est revocare velit. ins. eod c. ult rer. aut in hoc, igitur erit jus in hoc casu. utrum revo cet, vel non: quia si revocat proponet interdictum nom ne suo: sed si non revocat nomine alienantis, sic intelli gas f eo quae situm §. quod a Titio & § illud

QUibus act. repetatur, cum naturaaequum sit, tamdiut se libertate mea uti posse, quamdiu voluero. non ul tra datur non solum interdictum hoc de precario, sed e iam praescriptis verbis civilis actio ff. eo.l secunda & l.duo ult. hoc si actum est in concessione, ut revocare liceat, alia non nam si simpliciter concessum est, necessarium est ho interdictum. ff. eod interdictum. Item potest agi certa con dictione ex stipulatum, si stipulatum fuerit, & cessat inter dictum ff. eo. & habet §. cum quis Illud tamen dist utrum con cedens sit dominus, vel non. eo. quaesiuum. resp 1. Et quan vis non sit concessum sibi & suis specialiter, nihi lominu & videtur de suis dictum fi eo cum precario.

COntra quem detur. Contra illum qui rogavit sive pe se, sive per procur. vel neg. gest sive per servum rogan tem nomine meo: nam si suo, teneor tantum de peculic vel de in rem verso ff. eod in reb. §. 1. & I. certe. §. 1. & Isi servu tuus. Quid si mandato tuo alicui dedero, tibi volens con cedere, teneris mihi. sed illi concedere nolo mandat tuo, tamen teneris mihi actione mandati. aliud de prec¬ rio, quod si dederis non mandato meo, sed potius me sua dente, teneris actio. in factum, vel praescriptis verbis. ff.eod quaesitum. respon. 1. Item datur contra illum qui adoptavi precario rogantem. ff. eod si adoptavero. Item datur. contr eum qui de dolo fecit, quo minus possideret, & haeres ei dolo defuncti tenetur: quatenus ad eum pervenit de su¬ insolidum ff. eod quaesitum. §. eum quoque. & §. ult. Datur e contra pupillum licet tutor non intervenerit: nam qui cunque habeat, officio judicis tenetur restituere: si non ha bet, pupillus non tenetur. ff. eod. I.ult. §1. Tenetur autem i qui recepit de re rogata, & partu & dolo, & lata culpa no levi, nisi post lit. contesta. & tenetur ad interesse, si in pr stinam causam restituatur, quia alias non videtur reddi tum, & tenetur de servitute amissa culpa sua. ff. eod. quaes tum §. & illud. & §. ex hoc. & §. si servitute. res enim reddita sed deterior facta, reddita non videtur. f. commo. 135.. Di citur autem precarium. quasi precibus rogatum, & ex li beralitate descendit. ff.eo.12. & Iquaesitum §. eum quoque & interdictum. & ideo si cautum sit de restituenda; cessat ho¬ interdictum ff. eo. & habet. §. tum quis

ET intra quod tempus. Certe etiam post annum: qui¬ cum nunquam in longum tempus concedatur, absui dum esset dicere, ipsum locum non habere post annum f. eo. quaesitum §. pe. & potest dici actio praescript. verbis, qui datur pro precario bonae fidei esse ff. ecb. l. 2. sicut & illa, qua est de aestimato & permutato. Inst. de actio. §. actionum. Ex tra summam notanda sunt 4. negativa de interdict. Primi est, quia nullum infamat. ff. de vi & vi arma. neque Secundum quia nullum proponitur solenniter. Instit. de interdict §. ult Tertium, quia in nullo interdicto habetur ratio fructuum ante lit contesta. nisi interdicto. unde vi ff. de inter. I. interdi ctis. & de vi & ri ar. l. §. ex die Quartum, quia nullum reddi tur inter non subjectos. C. de interdi. I. 2. Item possunt nota ri5. affirmativa. Primum est, quia personalia sunt, licet scri pta sint in rem, & ideo datur contra quemlibet possiden tem. ff. de interdi. l. 1. 6 pen. Secundum in omni interdict. habetur ratio fructuum post lit. contest ff. de interdict. Ian tep. Tertium loco cujuslibet interdict. datur actio in fa ctum. Inst. de interdi. in prin. & in fi. ff. de act. emp & ven.l. ülcin Quartum, quod prius voluerit cognosci de possession quam de proprietate. C. de interdicti. incerti aliud secundun canones. sup. de cau. pos & proprie pastoralis. Quintum, illa quae annua sunt ad agendum, perpetua sunt ad defenden dum. C. de excep. licet. f. de excep. doli. pure. §. ult. & de interdic l. pen.