Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 17
Qui filii sint legitimiSVMMARIA I Filiorum genera quot sint. Et qui succedant. 3. Et qui alantur.a 2 Spurii qui dicantur 4 Filii serrorum suscepti ex legitimo matrimonio, legitimi no¬ 5 Spurius omnis potest succedere matri 7 Matrimonium inter quos filios sit prohibitum 8 Filiatio qualiter probetur. Etquae sit causa legitimationis. 10 9 I.legitimi qualiter & a quo ligitimentur u Pap.1 non potest legitimare, quo ad haereditatem temporalem nij? in patrimonio B. Perri. Et an possit dispensare cum fili adul erino. 12 13 Imperator an possit auferre jus quaesitum 14 Legitimatus a Papa simpliciter, vel in forma communi, aas legitimatus ad dignitate
EGimus suprade matrimoniis, & qui proles est unum de bonis m¬ trimonii, nec tamen quaelibet, quia nec qua libet habetur ex matrimonio: & ideo v deamus, Qui filii sint legitimi, dicente Quot sunt genera filiorum, An utrumque genus succedat, al¬ tur, An inter utrunque sit matrimonium interdictum, Quali ter probetur filiatio utriusque generis, Qualiter & aqu filii legitimentur, vel sui fiant
Quot sunt genera filiorum: Et quidem septem¬ nam alii sunt legitimi a & naturales, ut suscepti ex legitimo matrimonio. 32. q. 4. liberi dicuntu etiam filii legitimi, secundum legem veteris Testamenti ex dominis & ancillis, de voluntate uxorum suscepti, v 32 dicat Isinael. recurrat. Alii legitimi & civiles. de his no supra de cog. lega. Alii legitimi & spirituales. de his no. sup de cog. spiri. Alii naturales tantum, ut nati ex concubina in dubitato affectu habita. Alii naturales ab initio, sed ei post facto naturales & legitimi. & hi possunt dici legiti mati infra eod. tanta. Alii spirituales tantum. unde omnes sumus filii Papae, vel quasi infrade crim. falquam grari. Ali neque naturales, neque legitimi, respectu patris, ut spurii scilicet nati ex incestuoso, vel per legem etiam humanan damnato coitu. ut infra eod. § sequ. rers spurii. Dicuntur autem spurii, e vulgo quaesiti, quasi de spuma rivalium sivae corrivalium nati: quae autem sit differentia inter spu rios & manzeres, & nothos, de quibus habes infra cod. pe venerabilem. §pen. dic ut not. supra de fil. presb. illa enim di ferentia quae ibi not. invenitur in historiis in rubrica, quil non est fas ecclesiam Dei introire. Vel potest dici manzer di¬ scorto natus: spurius, qui patrem ostendit, quem nomi nare fas non est, scilicet de adulterio natus. nothus vero natus de incestu: naturalis, de concubina: haec distincti filiorum, sive pars ejus habetur 26 quae st. 6. deinde opponitu 33 distinct. si quis viduam. & in authentic. quibus modis nat eff sui. mi. col. & §. si quis autem, coll. 7. & mauthentic. ut licea matri & aviae. §. sinal. collat. 8. 30. quaestion. 1 omnes. & quaest. 3 ita diligere. Haec autem distin. secundum jura civilia & ca nonica fit, non naturalia. nam sicut ab initio omnes liber nascebantur, sic naturales, ut probant cap. superius alles quare hodie etiam spurii naturaliter generantur: non ta¬ men sunt legitimi. unde sicut medela adinventa est, ut ser vil ibertatem consequantur: sic quod etiam illegitimi legiti¬ mari mereantur, ut in authentic. qui mod nat. effi. leg § noviss mus, collat. 6. & qui mo. na. effi. sui. in i.col. coll. 7. vide super ho quod no supra de consang. & affin. § & unde dicatur, & de filii presb. Squis dicatur filius presbyteri
An utrumque genus succedat. Et quidem primi, scilicet legitimi & naturales succedunt, & omnibus praeferum tur. ut in authent. de suc. ab intest. colla.9 & C. de suis & leg. per ti tum, & mauth. in successione, & dicuntur legitimi, ex qu publice in facie ecclesiae contraxerunt parentes, quamvi inter eos matrimonium non possit esse: dum tamen alte conjugum habeat fidem, ut infra eodem. cum inter so. & capi ex tenore, secus, si ambo sciunt impedimentum, ut infra e¬ dem referente. Item secus, si clam contraxerunt, & imp¬ dimentum ignorabant: quia tunc non excusantur filii su scepti ex tali matrimonio, antequam esset per ecclesian comprobatum. Puto tamen, quod si nascatur post con probationem matrimonii, quamvis antea concepti sint legitimi erunt, sic intelligo infra eodem, quod nobis, argum f. de stat hom & ser. & l. quim utero. & Institut. de ingen. §i. & si econtra conceptus ex matrimonio putativo, sed public contracto ante sententiam: sed post sententiam divorti natus, legitimus reputatur, ut infra eodem, cum inter, supe hoc vide supra de clandesti. despon. § quam paenam, super verbo commenti. suscepta, & super verbo, etiam in conspectu ecctesiae. A lii tamen hoc largius intelligunt dicentes, quod etiam na ti ante approbationem, legitimi censentur post approbat onem, & facit pro eis favor prolis, & supra de clandest. despi¬ capit. 2. infra eodem, tanta, sed contra eos est odium parentum argum. supra de fil. presbyt. literas, & mens & verba concili generalis, supra de clandest. despon. cum inhibitio §si quis vero & seq. & isto addito temperamento, quod dixi, nec obs decre a nobis, quia jam responsum est, nec decreta. tanta quia loquitur in filiis susceptis ex concubina. Sed qua poterit ratio reddi, quod filii suscepti & nati in concubini tu legitimentur per consequens matrimonium: suscepi vero & nati in matrimonio clandestino, illegitimi cense anturicum utens matrimonio caste vivat 31 distin. Nicena Alios vero luxuriose: & sic plus videtur habere luxuri castitatis, contra l. in auth. de restitut. & ea quae parit in ii. mer se. §unum siquidem, collat. 4. respondeo. Hoc facit constitu tio ecclesiae, & diversa consideratio, prima enim non con siderat peccatum, vel odium parentum, sed favorem pro lis tantum: ideoque est tantum favorabilis dilatanda, seci da vero considerat peccatum & odium parentum, non fi vorem prolis, & ideo restringenda est, & stricte interpri tanda, prima etiam a jure civili juvatur, ff. de concub leg 1 8 licet uterque peccent mortaliter, tamen magis scandaliza tur, & magis contenni videtur ecclesia in casu ultimo, quan in primo, & ideo delinquentes districtius vult punire. pr niutur autem magis parentes in filios, quam etiam in se ipsos ff.quod met,. caus isti quidem, & ideo etiam in filios pr nit ipsos, vnde hoc dicitur esse parentum supplicium: i authentic. quibus mod nat. effi. leg. § final. collat. 7. ad hoc, inf¬ eodem per venerabilem, § videbatur, ver ipse quoque & §sin. & ad de, quod no. infra eodem fina, subs legitimantur, vers. vere au tem, & versic sin. Hoc etiam no. quod filii servorum su scepti ex legitimo matrimonio legitimi non sunt; nequ quo ad ordines, neque quoad haereditates: quia cum pater n hil proprium habeat, filius eisuccedere non potest: und etiam filius sacerdotis legitimus patri non succedit in ha reditate spirituali, ut no. supra de fil. presby. Item commiss. crimine laesae majestatis matrimonium non solvitur: &t. men filii non succedent. C. ad I. Jul. ma. quisquis 6. qui. i§ veri versic. si quis, idem in crimine haeresis, infra de haere vergenti Legitimi vero & civiles sunt adoptivi, & hi aliquando su¬ cedunt, aliquando non, quod dic, ut non supra de cog. l§qu sit effectus, & rersicu sequent. Spirituales autem, & legitim sunt filioli: & hi, quo ad successionem, extranei reputantur Naturales tantum, scilicet nati de concubina unica, qua¬ in domo & indubitato affectu conjuncta est. utff. de concul l. 2. & 3. & tali quae in uxorem haberi posset: ut C. de concul Lunica, ex testamento succedunt, & si quidem pater legi timam prolem habuit, licet naturalibus, & matri eorum unciam relinquere: vel soli concubinae semiunciam, nor ultra, nam quod ultra relinquitur, descendentibus, si su persunt, applicatur. Quod si descendentes deficiant, sec ascendentes supersunt, relicta legitima parte ascendenti bus. quod reliquum fuerit, licet distribuere naturalib. Sec si descendentes, & ascendentes deficiunt, licet eos insoli dum instituere. Ab intestato autem succedunt naturale una cum matre sua viriliter in duas uncias, non superstit. prole legitima liberorum conjuge Sed si proles legitima vel conjux supersint, debent naturales saltem ali a succ¬ dentibus arbitrio boni viri. Sicut autem, & inquantum, e quando succedunt liberi naturales parentibus, ita in tan tum, & tamen succedunt parentes liberis, ut par pietas ser vetur eis: & idem de naturalibus nepotibus est servandum ut in authentic. quib. mod na essi sui. §discretis, usque ad illum quontam vero, & C. denat. lib. leg ulum & in auihen ib. posita, li cet. Quod autem dixi, quod superstes conjux legitima ex cludat liberos naturales ab intestato, videtur iniquum: qui¬ agnati excludunt conjugem, ut C. unde vir. & uxor.l. unica at naturales excludunt agnatos in duas uncias, non super stite conjuge: ut supra patet, ergo naturales saltem in du as uncias excludunt conjugem: quia si vinco vincenten te, multo fortius vinco te, ui ff. de diver. & tempor praescrip¬ de accessionibus, sed hic fallit regula illa, & est forte ratio fa vor & honor matrimonialis, propter quem noluit lex quod vivente uxore legitima, naturales succederent in me moriam matrimonii praeteriti, nec mulier inde scandaliza retur, argument. C. de rer. amo l. 2.ff. rerum amota. l.2. Item fal lit regula in alio casu ff ad Tertullia.l.2objicitur. Item fi. qu pot. in pigno. habe. Claudius. Est etiam in mari triplex ge nus piscium, murenae, locustae, purpura: quorum pisciun unus ab aliovincitur: non econtra, nam murena a locusti vincitur, locusta a purpura, purpura a murena, habet ergi¬ conjux potestatem diaboli, quia naturaliter obest, & sib nihil prodest. Ab initio autem naturales, sed ex pest fa cto legitimi: quod contingit per subsequens matrimoni um, & aliis modis, de quibus dicitur, infra eodem, § qualiter & a quo naturales & legitimi in omnibus aequiparentur Spurii autem, manzeres, & nothi, c cum jura agnationis, non habeant, ut notat. supra de consanguin & affin. § & und dicatur, nec patri succedunt, nec alicui ex paterna linead si quidem talibus relinquatur, restituendum est soboli le gitimae, aut fratri, aut sorori, aut patri, aut matri, si praedi cti non extant: si extant, & dissimulaverunt, vel tacuerun intra duos menses invadit fiscus res tales, & torquet ama siam, ut veritatem dicat, de rebus sibi, vel aliis relictis, ut i authent quibus mod. nat. effi sui. Sultim & C. de natur. lib.i. hae res etiam institutus si talibus legatum tacitum conferat quartam suam amittit. C. ad leg Falcid. etiam ff. de usur, cum qui dam, Stacito, f.de his, qui. ut indi aufert haere l haeres qui & l. ij fraudem, imo etiam secundum d. meum, spurius nulli suc cedit, scilicet ex incestuoso coitu natus. ut C ad Orsi. si qu. illustris, secus de vulgo quaesitis, quia nullius jura sangui nis retinent, & matribus succedunt: multo fortius natura lis, idem intelligas de proximioribus lineae maternae, & e contra sic intelligebat. ff.unde cogn hac parte, & I. si spuriut, e Instit. ad senat, consul. Orsi. §novissmmo. Alii dicunt, quod illi lex, si qua illustris, specialis est in illustribus, quibus castita tis observantia praecipuum debitum est, ut ibi dicitur, tal enim non succedit natus de incestuoso coitu, sed aliis be ne succedit, scilicet matribus inferioribus, patri vero siv superiori, sive infimo nullo modo: quia hoc est paternun supplicium, ut in auth. quib. mod. nat. effi. sui Sultim collat. 6 ff. solu. inatrimo. I si ab hostibus, & sic magis punitur in patre quam in matre, quia & hoc fieri debet, ut 32 quaestio. 2. indi gnantur. Videtur tamen, quod dominus meus dicat meli us: quia tales parentibus non succedunt, ut in authen. quil mod. natura effi. sui § ultim, collat. 7. sed appellatione paren tum pater & mater continentur, utff. demius vo. l. 4. 51. d verbor. signific. si appellatione, & hoc est, quod indist. dicit d decret, infra eodem per venerabilem, §ultn. quia si tales neque a patre, neque a matre alendi sunt, ut dicunt authen. multi minus succedunt. Et hoc intellige de natis ex incestuos¬ coitu, per I. canone comprobante, hoc ideo dico, quia se cundum canones omnis coitus prohibetur & damnatur excepto conjugali: unde fornicari omnibus omnino no licet, id est nemini, sive clerico, sive laico aliquo modo licet. 88. distinct fornicari, & secundum hoc intellige, 3 5. 43. c. I. & 2& cap. quaedam lex, & quaestio 7. capit. unico. Verunt. men satis posset dici, quod omnis spurius posset su¬ cedere matri. d nisi illustris sit: ut ff de mofficioso testament., suspecta § de inoffici. nam omnis filius illegitimus est, nisi e justis nuptiis susceptus, ut patet in his, quae notantur s pra de matrimoniis, §ubi, & ad idem de consecration. distincti¬ quart firmissime, & argumentum, imfr. eodem, per venerabilem 9 ultimo, in fine, ubi dicit tales privandos, secundum leg. h reditate paterna, notat. non dicit materna: & ideo videtur quod in authentica quibus mod. natura effi. legiti. §1. hoc no men parentum pro patribus tantum supponat, sed dom nus meus intellexit, ut dixi, & ubi inveniebat, quod spu rius agere non posset, exponebat, id est, vulgo quaesitus, auderetos ponere incoelum: & junge quod notat. supra a successio. ab intestato. Sfina subs certa, & sec
An utrunque genus alatur. Nati exinc stuoso coitu nequaquam secundum leges, ut notatur supra eodem proxim. versicu videtur tamen, & infra eodem por venerabilem. §. ultim. sed si¬ cundum canones benignius agitur, quia volunt, quod e iam tales secundum facultates utriusque parentis, alar tur, ut supra de eo, qui duxitm matrimonium, quam poli per¬ dulterium, cum haberet, in fin. & est ratio diversitatis jurisc vilis, & canonici: quia civile habet originem ab homine sicut jus gentium, ut Institut de jure natur. §. jus autem geni um, & ideo rigidum, sed canonicum, a jure naturali proc dit, quinta distinctione §1. & ideo benignius agit: nec mirum si vult, quod inspecto jure naturali homines filios suos lant, nam & animalia ex hoc jure foetus pariunt & educant ut Institut. de jure natur. in principio, imo secundum jus c: non. instante necessitate, pasce fame morientem: quia non pavisti, occidisti, & secundum hoc quodlibet genus al debet, ut 8o. distin pasce. Tamen & secundum 5o. distin. nan minores triennio magis egent solatio materno, quam p¬ terno: ut supra de convers. in fin, capit. ultim. ideo ab ipsa ma tre ali debent, quod dic, ut notatur infra de infan & lang. ex pos. § sin. qui parentes alere teneantur, & junge, quod notatu supra de tempo. ordin. § & cui. versicul. septima regula, hospit. lem.
An inter utrumque sit matrimoniumi terdictum. Inter le gitimos, & naturales sic, quod dic, ut no. sup. de consan. §( unde dicatur. Item inter naturales, & legitimos, quod dic ut no sup. de cog lega. inter naturales, & spirituales, ut no supr spiritualis. Quid de legitimis civilib. nunquid possunt simu contrahere? Videtur, quod sic: quia hoc edictum prohibi torium est, ut sup. de spon. cum apud contra, quia eadem rati¬ publicae honestatis justiciae remanet inter eos, nam legit mi loco naturalium habentur, quare non possunt simu contrahere, ar. 30. qu. 3. ita diligere dicas, quod super hoc Pap¬ consulendus est, quia de novo emergit, & ideo novo jur indiget, ar f. de ven. inspi.l. n prin. in dubio tamen pro ma trimonio judicarem ar sup. de testi licet ex quadam, in fi. ma xime, quia tales prohibitiones modicae sunt rationis, u apparet in his, quae no. sup. qui cle. vel vo. C quis vovens, ver. e go monacha. & seq. Quid de expositis, & vulgo quaesitis? pol iunt contrahere cum quolibet: quia non deficit jus, sed pro batio, ut no. sup. de consan. §& unde dicatur: & ver sequen¬
Qualiter probetur filiatio futriasque Et quidem maternitas legitima, & naturalis per te stes probari potest, scil. per obstetrices, quae interfuerunt: i ff de vent inspi. l.i § de inspici & ô sequ. paternitas autem pro batur per nuptias, nam quicunque semel apposuerit, mari to acquiritur, qui est dominus ventris. Et est ratio, vt no su pra de natis ex libe. ven. §i. ver. sed quae est ratio, hoc est, quod di cit lex illa: quia mater semper certa est: filius autem is est quae nuptiae demonstrant, ut ff. de in jus vo quia semper, nis forte maritus avunculum inveniat, quando patet, quod su us non est, utff. de his, qui sui. vel alie jur sunt filium ff de lib. ( posth si posthumus §ultim. & de Car. edict. leg. 1S Pomponius, sta tur etiam in hoc casu verbo viri & mulieris, scil. patris e matris, si ipsum filium nominent & appellent, & affectun paternum gerat erga eum, talibus enim praesumptionil violentis stabitur prima facie, nisi contra probetur, ut supr de praesum assnte, & cap illud, & f. de adopt. leg. ultum §. si vero maxime si inveniatur in possessione filiationis, potest t. men probari contra, & sic solvitur. C. de probat. non nudis epistolis, & de testa. neque professio. & ff. de prob. Imperatores, grand ergo praejudicium facit pro filio professio patris, utffr. de li¬ agno. l. 1.. Jul & quamvis ab initio negaverit, si tamen pos ea devictus praecibus aliquorum, ipsum tanquam filiun tenuerit non poterit postea denegare, vt nota supra depro bat per tuas, sed contra infra eodem per tuas, imo simile, qui ibi statur verbo viri, & non solum illi, sed testibus, ideo, u proles legitima reputetur, nam& si aliquem filium nom naverint, statur eorum verbo contrario: nec creditur fil us in casu, quem habes, infra eodem transmissae, & est rati in illo casu, quia si ibi statur verbo parentum contrario proles non censebitur illegitima, nam ibi fuit nutritus pu er tempore illo, quo pater putativus habebat uxorem le gitimam, quam expulerat, & adhaerebat matri putativs & ideo a vicinia, ut ibi dicit, puer ille, spurius credebatur qui in dubio debet legitimus censeri, ergo expositus debe legitimus reputari, arg supra eo. lator, & c. ex tenore, & tamer no praesumitur matrimonium, nisi probetur, ut3o. qu. 5. ali ter, certe idemvidetur dicendum in exposito: quia non con sueverunt exponi pro majori parte, nisi illegitimi, nam pa rentes legitimi licet pauperes, eos nutriunt, prout possum argum. ff. de legi. nam ad ea. Item legitima, & civilis per teste probabitur, ut ff. de prob. ab ea parte. C. deado. I.ult. & de eman¬ 4. Item legitima, & spiritualis per testes, ut supra de cog sp¬ veniens, & c. ult. Naturalis tantum per testes & famam, & recognitionem, & affectionem: ut supra de probati per tua C. de nupt si vicinus, f. deritu nup. in liberae, & de concu. in conci binatu 32. quaestio. 4. libe. Quid de spuria paternitate: cert vulgo conceptus non potest patrem ostendere, utff. desta hom. vulgo natus, de adulterio ostendit: sed non licet nomina re, ut & ibi. Institut. de nupt. § si adversus, veruntamen, & ho probatur per famam, & affectionem, & nominationem sive confessionem illius, qui dicitur filius, argument. mfrd pur, ca. accedens, sup. de rescr. inter caeteras, & defil. presby Mich el, & per totum, potest tamen filius sacerdotis purgare se si sola infamia laboret, ut infra de pur ca accedens. In summi not. est circa hanc materiam, quod ad probandam filiatio nem prodest parentum professio ff. de proba etiam matris,i de li. agno. I1. §. Jul. Item affectio supra de praesum. afferte. C. d rei uxor. act. leg. unica. §sileat, & argument C. de adop. leg pen§ vero 32. qu. 4. ea est vindicta. C. de inofsic. testament. si mater ff.d ritu. nupi. non solum, ff.quod met. cau. isti quidem ff. de adul. quo in capit. sed licet haec pro filio praesumptionem inducant non tamen probationem faciunt, quo ad succescionem, e sic intellige. C. de probat. non nudis, & alias leges contra, si pra signatas, sic & si pater filium neget praesumptio est ci tra filium, sed non convincitur, unde nec neganti statur,f de lib. agnoscendis, leg. 3. ff. de inoffic testamen. sed instituta, §1. s. cundum Goff. dic, ut dixi supra eodem § per totum
Qualiter & a quo filii illegitimi legitimentur. vel sui fiant. Et quidem legitimantur pe principem temporalem, quo ad temporalia, per spiritu¬ lem, quo ad spiritualia, quia jurisdictiones sunt distincta ut in auth. quomodo opor. Episcopo, in prin.col.I.de confe. distin. celebritatem, in fi non ergo Papa debet intromittere se de l¬ gitimatione b facienda, quo ad temporalem haereditatem sed debet hoc dimittere Imperatori: ut S. dist auo jure, inf er lator, &c. causam, alias poneret falcem in messem alienam ut supra de ele venerabilem, quod non est faciendum. uto. q. c. 1. Sed contra, quia Papa etiam de temporalibus se potest. debet intromittere, infra eo. c.i.20. qu 3. praeses. 15. q. 6. alius 24 qu. loquitur. H.dixit, quod Imperator a solo Deo habet po testatem in temporalibus. Papa in spiritualibus & sic juri dictiones sunt distinctae: ut dicunt primae concordantiae tamen coronam recipit a Papa, & gladium ab altari. 93. dis legitimos, & etiam ante fuit imperium, quam Apostolatu? Ala. & T. dixerunt, quod quamvis imperium a solo Deod catur processisse, executionem tamen gladii temporali accepit ab ecclesia, quare Papa major est, & utroque gladi¬ i uti potest, nam & dominus utroque gladio usus est, & Mo¬; ses, ad hoc, sup. de jure novit. & de majo. & obe, solitae. Ego juris dictiones distinctas assero: & utramque a Deo processisse ut dicit auth. quomodo opor. episcopos, tamen quanto alter magis Deo appropinquatur, tanto major est: ergo sacei dotium majus, quod probatur ex ordine scripturae, d. autl & sic intellige, quod non multum discrepant sacerdori & imperium: ut m auth. de alie aut permu. re. eccl § si minus, co 2. non multum discrepant quo ad principium, unde pro cedunt, sed multum discrepant, quo ad majoritatem, ind est quod caput episcopi inungitur, sed armis regis, & epi scopus chrismate, rex oleo, ut scias, quod episcopus est v carius capitis nostri, i. Christi, & ut ostendatur, quanta si differentia inter authoritatem Pontificis, & Principis po testatem, ut sup. de sa.un.c. unico. § unde in veteri Testamento, praeced. quia quanta est differentia inter Solem & Lunam tanta est inter sacerdotem, & regalem dignitatem, ut supi de majo. & obe solitae § praeterea, ad fi. Quae verba licet per do ctores diversimode exponantur: tu tamen dic, quod sicu Luna recipit claritatem a Sole, non Sol a Luna, sic regali potestas recipit authoritatem a sacerdotali. non econtra sicut etiam Sol illuminat mundum per Lunam, quando pe se non potest scil. de nocte, sic sacerdotalis dignitas clarif cat mundum per regalem, quando per se non potest sci ubi agitur de vindicta sanguinis, ut no sup. de cle. vel mon. quae sunt permissa elericis, versicu. episcopus unde & I. seculari debet servire canonicae. 10. distinctio lege, infra de privil. c. pit. 2. Per hoc etiam innuitur, quod septies millies & se¬ centies & quadragesies quater, & insuper ejus medietat est major sacerdotalis dignitas, quam regalis. Legitur e nim sic in 5. lib. Almagesti demonstratio. Ptolomaei 18. propositae Manifestum est, quod magnitudo Solis continet magni tudinem terrae centies septuagesies septies, & insuper jus quartam, & octavam. In eo. Palam est, quod magnitu do Solis continet magnitudinem Lunae septies millies 8 sexcenties & quadragesies quater, & insuper ejus medie tatem. In eodem. Itaque magnitudo terre continet magn tudinem Lunaetrigesies id est 30. vicibus & nonies, & quai tam & vicesimam ejus: licet & 1. & 3. conclusionem appe suerim, ideo quia aliqui contrarium asserunt, tamen p¬ tet, quod per secundam conclusionem quam posui supr eodem versicul. palam id quod asserui, supra eodem versic. per ho etiam innuitur. Et in summa hujus majoritas comproba tur. Tum ratione ordinis scripturae, ut dixi supra versic. go. Tum ratione subjecti, quod nobilius & majus est ar¬ C. de sacros. eccl sancimus 12. distin. praecipimus, & quanto qui meliorib. praeest, tanto magis ipse major & honestior est in authentic. de defen civi. § nos igitur, collatso 3. Tum ration naturali, ut patet supra eodem versic qui verba, & sequent. tem contra, sicut & supra praeter naturalem & humanan rationem filius Dei incarnatus, & natus est, sic jurisdicti¬ spiritualis, quam ecclesiae relinquit contra, & supra, praeter naturam jurisdictionis, trahit ad se principalem ju risdictionem temporalem, si id quod de jurisdictione spi rituali est, in ea incidat, ut patet in his, quae no. infra versi salva reverentia, & supra de ord. cog. versicul. sed quae est ratio, & sic accessorium spirituale fortius est, quam etiam tempo rale principale, arg. supra dejurej, debitores, & haec est rati¬ etiam naturalis: quare de juramento, etsi incidenter pro ponatur in foro seculari, non poterit judex secularis co gnoscere, ar. supra de ele. venerabilem § pe & supra dejud novii 9 fi. ad hoc, supra de cele. mis. cum Marthae § quae sisti & de consi¬ eccl. quod in dubiis, idem puto si agenti objiciatur excommu nicatio. Idem si objiciatur praelato, quod non fuit canoni ce electus, unde non potest agere, ut praelatus, in his om nibus & similib. puto, quod ut ad judicem ecclesiasticum remittendum, arg. op. in auih. ut clerici apud proprios episcor conve § si vero eccl. col. C non sic: id quod de iemporali juris. dictione est. contingat incidere in foro ecclesiastico: pu tacrimen, quod paenam corporalem inducit, nec enim pro pter hoc executio sive processus jurisdictionis ecclesiasti cae suspendetur, imo de incidenti vel connexo diffinit, ins de don. inter vir. & uxor. de prudentia, &c. plerunque Potest & 1. illud dici, quod causa legitimationis etiamsi incidat in fo ro seculari, principalis est, non accessoria, non enim haere ditas trahit ad se legitimationem, sed legitimatio haeredi tatem: unde non sequitur, Iste possidet haereditatem, ergi legitimus filius & haeres est: ut patet infra eo, causam, sed be ne sequitur, Legitimus filius, & haeres est: ergo juste pon possidere haereditatem, infr. eo. quod nobis, ideo sicut dos ac cedit matrimonio, infra de do inter vir. & uxo. de prudentia & f de jur. do si quis §ibi ff man sulianus F pro socio. actione ff. fi.s fami. ercisc si filia. S hoc amplius, & Isi maritus. Haec jura pro bant, quod ibi debet esse dos, ubi sunt onera matrimonii sic & haereditas legitimationi accedit, in utroque etiam prin cipalis causa est, matrimonialis, unde videtur, quod qu potest cognoscere de principali, scil. de matrimonio nor potest cognoscere de accessorio, scilicet, haereditate vel do te: quia cui denegatur principale, & accessorium, f. dereg jur. cum principale, infra de sent. excommunic. cum illorum, lice contrarium dicatur infra eo, causam 2. So potest dici, quoc Papa voluit regi deferre: sicut ibi innuit, qui ipsarum ju dicium ad se asserit pertinere, subaudi, non tamen sic est nec ob. quod praecedit ibi, quod ad regem pertinet, non ac ecclesiam de talibus possessionibus judicare, dicas enim pertinet, sicut asserit, ut sequitur: non tamen ita est, vel di¬ pertinet. si de ipsis agatur rei vendi. quia forte actor dicit quod emit eas, vel quod sunt sibi donatae, vel quia fuit in stitutus haeres a domino, licet non esset filius, sed ubi pe tuntur ratione filiationis, & legatur legitimatio nullo mo do ad secularem pertinet judicare: sed bene pertinet ad e um executio, & admittere legitimum, ex quo de legitima tione fuerit coram ecclesia facta fides, argument. supra d ordin. cog. tuam, infra eo. referente, &c. per tuas. Hoc tamen le gistae vix concederent nobis: sed de rigore juris & ration naturali non dubito sit tenendum: nec enim praesumitu legitimus, nisi probetur, & sicut nec praesumitur matri monium, nisi probetur. 30. q. 5. c. 1. salva distinctione quan habes, supra de clandest. despon. Squam poenam, versicu pari mo¬ do, super verbo, commenti. & etiam in conspectu ecclesiae: & ver. ibi seque & est ratio, quia constat, quod homines non na scuntur matrimonialiter conjuncti, sed soluti: ideo sem per praesumuntur soluti, nisi contra probetur, quia qui se mel dominus probatur, adhuc praesumitur dominus & f lius suus. C. de probatio,. sive possidetis, & qui semel est haeres semper haeres praesumitur. ff. de minor. ait praetor, alias, & sine § penultim. in fi. & qui semel excommunicatus sempe excommunicatus praesumitur, nisi contra probetur, supr¬
ADDITIONES. g Qualiter & a quo filii illegitimi legitimentur. JAdde doct.i c. per venerabilem, eo. tit h Papa debet intremittere se delegitimatione.J Adde Anto de Rosel. & Lo. de Sardis, in suis tract. de legitimationi. Et utroque gladio. J Adde gloss. in verbo, coelestis, incapit. 1 22. distin. gloss in verbo, cum ipse in c.novit, de iudic. doci in capit. duobus, de app. Inno. inc. lices ex suscepto, de for comp. originaluer Luca. 22 de ele venerabilem §eos igitur, ver fuit quoque, nec praesumitu ligatus quis, nisi probetur. infra de cler. excom. mi proposun, pen. & ulti. quod est verum quantum ad sententiam excon eccl. nam quo ad originale peccatum, quilibet ligatus na scitur, quod in baptismo dimittitur, supra de bap. majores, sed adhuc quaeritur, & praece quo ad culpam tamen, nam fe mes remanet, de conse distin 4.ca. 2. &c. per aquam. Tum qui si per gratiam, vel sordes Judex secularis ferat sententia ad judicem ecclesiasticum occasione peccati saltem qu ad paenitentiam, recurretur, supra de ossic. ordin. cap.i. & de ji dic. novit. § pehul. ibi, cum enim non humanae constitutioni &c. non dimittetur peccatum nisi restituatur ablatum, in fra de usur, cum tu. § saper his, 14 4 6. capit.. Tum ratione cor firmationis vel infirmationis, supra de electi. venerabilem. § & 2 quod ad superiorem tantum pertinet, supra de ele. nihi est, & est de majo. & obed. cum inferior, & breviter licet persc nae seculares quantumcunque imperiales, quantumcunqu regiae subsint judicibus spiritualibus secundum omnen legem, etiam quo ad perionas, infra de poen. & re omnis ut¬ usque sexus, personae tamen ecclesiasticae nunquam sub sunt, quo ad personas personaliter, supra de rebus eecle. no alienandis cum laicis, & de constitut. eccles. & patet in his qua notat supra de immnu. eccl. §1 &2. licet quo ad res, aliquoti es subsunt, supra de ju. nimis, & de judic. novit. & patet in hi quae no. supra de foro compet. sub § liquet, versic. ego dico. & pra ced. & sequen. potest igitur clericus saltem patrimoniale r linquere feudum, quod a laico tenet saltem de licenti Papae, & sic per consequens, omne jugum jurisdictioni laicalis a se excutere: sed laicus nullo modo potest juri dictionem spiritualem declinare, supra de paroc. nullus, quis alicui praelato subsit personaliter: quia nec clericus ho potest. 93. dist. nulla ratione 9. qui. 3. cuncta per mundum, & cap. pe principalem, cum igitur personae clericorum nullo casu sul sint jurisdictioni seculari, laici vero subsunt spirituali, 8 de hac majoritate quis sani capitis dubitabit. Tum autho ritatibu. sanctorum, dicentium, quod quanta est differenti inter metalli plumbum, & auri fulgorem, &c. ut 96. dist. du sunt, &c. cum ad verum, ideo quamvis jurisdictiones sint di stinctae, quo ad executionem, tamen Imperator ab eccle sia Romana imperium tenet, & potest dici officialis ejus seu vicarius ab ecclesia Romana, in personam magnific Caroli, qui a Graecis transtulit imperium in Germanos & Papa ipsum confirmat, & inungit, coronat, vel repre bat, & etiam deponit, ut patet supra de ele. venerabilem §1. ( 2. nec enim lex Imperatoris ligare potest nisi illos, quo Romanorum lex tenet, & ecclesiae catholicae sanctio, qui extra non est imperium, ut in auth. de non alien. aut permu.vi ecc. §pen. col 2. ergo Papa superior est, arg, supra de ele innoti it. ff. de arb nam magistratus, supra de majo. & obe, cum inferio¬ veruntamen quod rite factum est per Imperatorem in te poralibus non debet infringi per Papam, nec debet se ir tromittere de subditis Imperatoris, nisi forte in casib. sicu dicitur de archiepiscopo, quo ad subditos suffraganeori ut no supra de offi. ord9 quid pertinet ad officium suum, versu est antem archiepiscopus, & seq. & hoc expressim comproba tur infra eodem per venerabilem & rationibus ibi, verum etian in aliis regionibus &c. ergo vacante regno & imperio su¬ cedit Papa ut supra de ele inter universas, & no, casus supra a foro com. quibus ex causis, versic. item incuria Romana, & se¬ nec mirum, quia Christus reliquit ipsum successorem, se vicarium suum proximiorem & majorem, ut infra eod pe venerabilem. § sane, suprade translat. quanto. Ergo quo ad ma joritatem, unum caput est tantum scil. Papa, nam unus de¬ bet tantum esse caput nostrum Dominus spiritualium, & temporalium, quia ipsius est orbis, & plenitudo ejus, ut suj de deci. tua nobis, quia omnia commisit Petro supra de ma obe. solitae, & de ele significasti, in fin. & Petrus utrumque gla dium habuit, vnde dixit, Ecce duo gladii hic, ideo etian dominus dominorum non sine causa dixit Petro. Et til dabo claves regni caelorum, & not. non dixit clavem, se¬ claves scil. duas, unam quae claudat, & aperiat ligat & sol vat, quo ad spiritualia: aliam qua utatur, quo ad tempor lia, licet hoc verbum multis aliis modis exponatur, ut no infra de pae. sub rub de remis §i. ad hoc infra eodem per venerabi lem, & rationibus 40. dist.c.1.21. dist. in novo, 20. distin. Si. cum e nim unum corpus simus in Christo, pro monstro esset quod duo capita haberemus, ut supra de offic ord quantum hoc etiam expressim innuitur. 96. di( Constantinus, si dica Constantinus non potuit illa concedere, respondebo, erg¬ nec populus potestatem suam in principem transferre quod tamen falsum esse constat, super quod vide quodno supra de const. § quis possit, rer. item populus, & seq. Sed & illuc privilegium quo ad majoritatem factum respicitcum de jure ita debeat esse: ut patet ex his quae supra & inf no Dicit tamen Vicen, Lau. & Tan.8 quod Papa non potest legitimare, quo ad haereditatem temporalem, nisi in patri monio B. Petri, ut inf eo per venerabilem, in si respo. 1Jo. dicit quod huc verum est directe, sed indirecte hoc potest, sive pe consequentiam quia eo ipso quod aliquem legitimat, qu¬ ad spirituales actus, videtur per consequens legitimatus quo ad temporales nam si majora conceduntur ergo & minora, ut inf. eo per venerabilem, resp. I. de deci. ex partez. sic & alias admittitur indirecte, per consequentiam, quod dire cte denegatur. f. de auth tu. l. 1 & 2qu.3.item servi. resp. C. de tun minte. res. petendae, in sin. & ff. de pae moris, circa princ. C. si adre¬ trans. l.1. sed illud certum est, quod Imperator legitimari potest quo ad temporalia, non quo ad spiritualia, arg oi dij pervenit, supra de deci tua & infra. Salva reverentia aliorem mihi videtur, dominum Papam habere potestatem legiti mandi, quo ad spiritualia, & temporalia, & ipsum solum ut innuitur inf. eo per venerabilem, respo..ibi, praesertim, &c cum .n. causa matrimonialis spiritualiter pertineat ad ec clesiam, adeo quod secularis Judex de ipsa cognosceren potest, etiamsi inciderit nec de legitima filiatione, ut inf latoi &c. causam 2 & supra de or. cog. tuam, & patet in his quae no iufr. de haere § qualiter devitetur, ver pe & si. denegatur cogni tio. multo fortius dispensatio. ar. C. de his qui re aeta impel & 3 & 496quamvis, &c. dudum, & infra de sent. exc. cum i lorum, imo dicit C. quod ad illum solum pertinet institutio ad quem spectat examinatio. 2q. 3§ hic colligitur, arf dere jur, cum principale, dicas tamen, quod Imperator legitima tur id est tanquam legitimum etiam spurium ad haeredi tatem suam admittere potest, & etiam in hoc potest cur filio suo proprio, non tanquam cum filio, sed tanquam sul dito dispensare, ut arg. infra eo per venerabilem §i. in fi. & f¬ adop. si consul. & f de off procon. l. 2. arg. ff. ad munici. Imperat res. Sed Papa vere legitimat, K & illegitimat, cum enim se¬ cundum leges filii duorum fratrum rite contrahant, ut In stitut. de nup. Sitem duorum, & C. de nup. celeb. & etiam secur dum I. divinam quam Judaei servant, supra de consa de infid. libus. Papa hujusmodi matrimonium illegitimum fecit, o sic filii suscepti ex tali matrimonio hodie, & secundum! & secundum can. illegitimi censentur, & ab haered. repel luntur, ut supra de consan. non debet, & no in summa S & ui de dicatur, multae enim personae prohibentur I. cano. con trahere, quae lege divina non prohibentur, ui suprae de rest¬ tut spoliat. literas, §. opinioni, nam secundum legem divi nam hae tantum personae prohibentur, scilicet mater noverca, soror, neptis, amita, matertera, uxor patrui, S uxor fratris, filia & privigna. 30. quaestio. 3. pictatium, 8. qu I.olim. 35. quaestio. 1. §1. & capit.1. & adde, quod notat. supra d rescript. § quas pires, versic. aut de factis, & versi Apostolas. Si ve ro illegitimos fecit, quanto magis poterit legitimare: nan & secundum le filii suscepti ex matrimonio contracto in ter senatorem & libertam, illegitimi sunt, idem inter pupil lam & tutorem, vel libertum suum, idem inter Judicem & sub jectam, cum qua contraxerit tempore regiminis, ut fd rit. nupt siquis in senatorio, & leg. tutor. & sequent & leg si qui in aliquo, & multa alia exempla poni possent, quae omnis per jus canonicum sunt hodie esufflata. Sed hoc intell gas in filiis susceptis ex matrimonio, in quo dispensare po test, scil. quando impedimentum a jure canonico inducti est, ut patet infra eo.c. ultim. ubi Papa censet legitimos for filios infidelium, ad fidem conversorum, quamvis in secum do, vel in tertio gradu contraxerint, ut supra de consangu non debet, ubi restringit inhibitionem: unde sunt legitmi qui olim illegitimi censebantur, ad idem, 35 quaest. 3. quae dam lex & capit. quod scripsi, supra de consanguin. quia circa Nunquid ergo cum adulterino filio dispensare pot¬ vel cum illo qui susceptus est ex matrimonio in prim¬ vel secundo gradu, in descendenti linea contracto, qui¬ nec in principali posset: ut supra de transact. c. ult non enin potest ponere os in caelum: sed cum filio sacerdotis posset quia talis constitutione canonica prohibetur matrimoni um contrahere, & sic intellige infra cod per venerabilem, resi 1. & expone adulterinis, id est sacerdotibus. ut 5o dist. Cenoma nensem, supra de fil presby c. pe. & ult. secus in spurus, & mar zeribus quia tales legitimari non possunt, uimfrac. pervi nerabilem, § ulb. Dic tamen, quod etiam cum talib. disper sare potest, & sic legitimare, id est ipsos, ac si legitimi esse ad honores suos spirituales admittere, sicut dixi sup. de In peratore Quamvis autem hoc facere possint principes, n¬ tamen convenit eis, quod privilegium hoc concedant in praejudicium illorum, ad quos haereditas devolvenda es set, si dispensatio non fieret, argum. C. de eman nec avus, sut de off. del. super eo, & de sta mona. nsingulis, §porro. Quamvi ergo Imperator sit dominus i omnium temporalium. ( de quandri prae sc bene a Zenone, & ff. ad l. Rhod. de jac praecar. noi tamen debet privilegium concedere in praejudicium alte¬ rius, vt in d. l. C de eman. I.nec avus Potest tamen dispensa m re seu legitimare, n sivult idem Papa, quo ad ecclesiastici & secularia: ubi habet temporalem jurisdictionem, & in aliis casibus vt supra dixi, & argo. quae 3. cum cuncta, &c. pi principalem, supra de appellat. si duobus, quod intelligas sic: r fiat praejudicium illi, ad quem jam devoluta est haered tas, verum eo, qui jus habet, consentiente, proderit legit matio, quo ad omnia, arg. C. de pact leg fin. alias non prod¬ e rit: nisi quo ad spiritualia, n & honores seculares, & actu legitimos, & in quib. non vertitur privatum interesse: si cus si ad hoc non est devoluta haereditas, sed devolvend¬ ut supra de consan. quia circa 3s. qu. S. de gradibus ff. derit. nupt. le¬ qui in propicia, per spiritualem, ergo legitimationem nev ter principum debet praejudicare, ut jus acquisitum auf¬ rat, sed uterque impedire potest, ne acquiratur, argum. C.d jare delib. sancimus,§ sed si legatarii, & de cond leg. ultm prop fin. Imperator autem potest auferre s etiam acquis tum jus, sed forte non sine peccato, nisi ex magna causa f eret, vel nisi donandi animum habeat: sed ea, quaeno. sup¬ de praescrip sub rub. de praescrip. rer. immo. (qui exigantur, sub verum, ver. sed nunquid majus peccatum, sed Papa non potes nisi casualiter, licet per generalem constitutionem solu Papa legitimet, & illegitimet, & sic generaliter potestas so lius Papae est specialis, quo ad secularia, in quib. vertitu privatum interesse solius Imperatoris, nisi in casu: sed qu ad ecclesiastica, solius Papae, communis autem est utriu¬ que, quo ad secularia, in quibus non praejudicatur alicu hoc salvo, quod per Papam vere legitimatur aliquando sed per Imperatorem nunquam licet aliquis per ipsum tar quam legitimus admittatur. Quicquid alias scriptum in veniatur, hoc puto jus strictum, & rationem, unde quod fe quitur infra de modis legiti. improprie ponitur legitimatio quare semper exponendum est, vel saltem intelligendun legitimantur, id est tanquam legitimi admittuntur. In hi ergo dedignantur sacrae leges canones imitari, vt not, suj In proaemio Sunde habuit origmem, versi. est ergo haec nostra scier tia. Quid si Imperator faceret legem, vel indulgeret rescr ptum, quod spurius succederet, non obst. Il. praedictis? Re spondeo, forte valeret: quia praedecessores non poterun sibi legem imponere, ut supra de ele innotuit. C. de legibus d gna ff. de arb. nam magistratus. Ipse est mundi dominus, & c mnes nationes sub eo sunt, & omnia dare potest ex cert scientia, ut ff. ad leg. Rhod de jac domine Imperator, alias inci pit, de precario, & C. de judic. Iudaei, & dequadri praescrip. ben a Zernione, S qu. i.in apibus qoi quaestio. I. Shoc si quis, versic. volumus 63. distinct. Adrianus 33. quaest. 8. convenior 8. distinct. quo jure, fi ne quid in loco public. leg. 1. merito, & §. si quis a principe con trarium teneas: quamvis enim possit illegitimos ad hae reditatem suam admittere, tanquam legitimos, sicut prae misi: tamen non potest super hoc generalem legem cor dere; quia multi sunt qui non curarent vnde filios habe rent; exquo scirent, quod sibi succederent: & sic talis le esset causa multorum mortalium peccatorum, ergo abc lenda esset, supra de praescript. c. si. infra de paem, cum inhrmita gratiam tamen potest facere per rescriptum, ut dixi, & jur ge, quod not. infra dedon. inter vir. & uxor subrubr. de dotibu promit §i. persii sin autem peccatum collatum fit. Illud solet qua 14 ri, t utrum is, quem Papa simpliciter, & in forma commun legitimat, videatur legitimatus quo ad dignitates, & di cit Goffred quod non. Item quid si quo ad dignitates le¬ gitimat, nunquid potest in episcopum promoveri? dicit Goffred. quod non: sed ad personatus, & alias dignitates minores tantum habet haec indulgentia extendi, ut supr¬ de conces praeben. & eccl. non vacan. dilectus, nam citra episco patum sunt aliquae dignitates, supra de fil presby mimis ad qua restringenda est haec indulgentia, quia odiosa ff. de liber. E posthu. cum quidam, supra de consangu. quod dilectio & supra d translat. licet, sed Goffred. in solutione hujus quaestionij consentio. Sed ubi simpliciter, & indefinite legitimat, sic ut in prox. superiori quaestione quaesitum est, contrariun potest dici: quia perinde est, ac si ab initio fuisset natus de legitimo matrimonio, hoc enim facit I mortua. infra coden tanta, multo fortius & viva ff. de constitut prn. l. beneficia. sic ut enim simpliciter restitutus ad omnia restituitur. C. d sent passis, l.i. sic sinim pliciter legitimatus ad omnia legitima tus imelligi debet: argum. 19. distinct. si Romanorum, infra d privileg. quia circa ff de offic. praesec. urb. leg. i. responsio.i. nec mi¬ reris. si magis operetur, & plenius intelligatur simplicite & generaliter legitimatio, quam certa: quia & alias con tingit, supra de do pastoralis, hoc quo ad impedimenta ca nonica: secus, de aliis, vt patet ex his, quae not supra eoden persic ego, & probatur, infra eodem tanta, & vide, quod nota supra de fil. preshyc. § quis possit, ver. quid fidi spensetur cum ali quo & seq
LEgitimantur autem filii naturales, id est tanquam le gitimi admittuntur, si pater inter vivos offerat filiun servitio civitatis, ex qua oriundus est: de seniore, vel novi Roma id est Constantinopolitana, & offerat eo curiae ci vitatis, cujuscunque Metropol. vel si pater filiam suam co pulaverit officialicuriae alicujus dictarum civ itatum: u C. de natu. li. leg 3. Instit. de nup. 9 pen & potest eos instituer haeredes insolidum, vel pro parte, si non supersunt alii na turales, & legitimi: tunc enim aequa lance eos instituere, ic est non minus relinquet legitimo, quam tali legitimato, u in auth. quibus mo na. essi sui § & quoniam hoc autem intelli gas, quando naturales ex libera sunt suscepti, nam si es ancilla, quamvis manumittantur, non tamen offerantur si legitimi supersunt: ut in auth. quibus mod nat. effi sui. §. quis igitur, versi & istemodus. Quid autem dictum est de fi ii0 oblato curiae, idem observa de filia naturali matrimo nialiter copulata curialicivitatis: de qua, vel de cujus vice ipse est oriundus, vel civitatis Metropo curiali, si oriundu¬ ut alterutra legalium civitatum. Quid enim interest, utri per filias, vel generos consulatur commoditatibus civita tum, & utrum lex novos faciat curiales, an foveat quos in venit, ut C. de na. li leg 3. Est tamen necessarium, ut oblation factae, vel copulationi filii, & filiae consentiant, ne invit transeant in potestatem: & si quidam consentiunt, quidan renuunt, consentientes tantum admittuntur, ut in authenti quibus mod nai effi. sui Sgeneraliter, sed si filii, qui non consen ferunt, reperiantur possessores paternarum opum, lice eas alienaverint, omnimodo ad conditionem in qua pa ter eos esse voluit, amplificatis opib. inviti coguntur acce¬ dere, ut C. de nat. liberis. leg. 3. S hoc hujusmodi. Item si filii se metipsos offerant, idem est, ac si per parentes, nisi legitim: proles superesset, in auth, quibus mod. nat. effi sui. § & iste mo dus, sed tamen pater ipsos offerre potuisset, ut dictum es Item filii per oblationem legitimari succedunt patri ab in testato, non tamen aliis cognatis ex parte patris, nec ipsi si¬ bi, ut in auth. quib. mo nat. effi. sui. §filium vero per hujus causa Vere autem legitimantur naturales, quando pater cun matre eorum contrahit, & licet in hoc casu scripturam exi gat: ut Instit. de nup. Sult. & C. de na liber. Icum quis & Inup.? licet distinguat similiter, utrum concubina serva fuerit vel libera, quia si serva, & manumittantur, non efficiuntu legitimi, nisi nati post matrimonium, si tamen extant leg timi, ex alia uxore suscepti, ut in auth. de trien. & semis. S ul col. 2. nos tamen indistincte dicimus, etiam priores legit mari, ut infr. eo .c..&c. tanta, in prin. & in auth. ut liberti de ca tero. § quis autem, collat. 6. nam idem dico, etiam si serva sit quamvis enim filii ex ancilla suscepti non sint legitimi, qu ad successionem, vel alios actus civiles: tamen sunt legiti mi, i. de legitimo coitu nati. quia inter tales est matrim nium, secundum nos, ut not. supra de conju. serv. veruntam si vivente uxore legitima, susceperim prolem de aliqui muliere, quamvis post mortem legitimae possim cum dultera contrahere, cui nec fidem dedi, nac de facto cun ea contraxi: nec ego, nec ipsa machinati sumus in priori mortem, secundum ea, quae not supra de co qui dux in mi quam pol. per adul. tamen proles ex adulterio suscepta leg tima effici non potest, infra eo tanta, in fi. Legitimantur eti filii naturales sine oblatione, deficiente prole legitima, s pater principi preces offerat, ut sint sibi legitimi successo res, etiam sine matrimonio, & mulier concubina jam de functa sit, vel occultetur, vel alias venire probibeatur, ve matrimonium quoquo modo impediatur, puta sacerdotio dum tamen princeps preces admiserit, in auth quib mod na effi. sui § illud tamen, idem si pater in testamento suo dixerit stos sibi velle succedere, si tamen filii post mortem ejus su plicaverint principi, & ostenderint testamentum, tunc? nim principis, & legis dono haeredes erunt, dummodo pa tris voluntatem amplectantur: ut in praedicto tit. § si vero qui solummodo. Item etiam si pater non supplicaverit, ne filius, nec in testamento voluntatem suam declaraverit dum tamen in testamento publice, vel manu propria scr¬ pto habenti subscriptionem trium testium fide dignorum sive sub gestis monumentorum dixerit hos filios suos es se, nec adjecerit naturales: & si plures sunt filii, & alter tantum hoc praebuerit testimonium, sufficit aliis ex ead matre natis, ut licet mat & aviae. § ad hoc, col. 8. & hoc intell gas, si legitimus non superest, & quando mater talis est quae potest haberi in uxorem, & quae tenetur in domo pri pria, ut in eo § & Ssi vero non haeres, & potest esse concubin liberta propria, & extranea, & ingenua, etiamsi corpori quaestum faciat, & quae in obscuro loco est nata, nam si si honesta materfamilias, cogitur eam habere in uxorem, alia I. Jul. de stupro tenetur: & quia concubinatus per l. nom assumpsit, extra paenam legis est, & sola animi destinati¬ concubinam constituit, & cujuscumque aetatis haberi potest: ni minor sit 12. annis. etiam in illo loco, in quo administrat ut ff.de concu. I1 234. & 5. & C. de concub. I1. & hoc secundun leges humanas: sed canones concubinam habere nulli per mittunt, ut no. supra eo. San utrumque genus succedat, ver spuri sed quae poterit, nec praesumitur matrimonium, nisi pro betur: ut no supra de matri S qualiter contrahatur, & accedii quod no. infra de adulti
On this page