Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 14
De aetate et qualitate et ordine praeficiendorumSVMMARIA. L Minor 30. aunis in episcopum non est praeficiendius 2. Mores clericos nobilitam 3. Rector parochialis cclesiae quis admitti non debet, nisi sit in s¬ 4 Praelatus an possit compellere clericos invitos ad ordines susci piendo Clericus coactus ad ordines suscipiendos, an recipiat charact. 6 Defectus scientiae nimius in episcopo, quis dicatur
DIctum est supra de ordinandis Sed quia ordinandi prae¬ ficiendi sunt, cum nullus ordinandus fits ne titulo, ut not. infr. de praeb. §. illud. in summa videamus de praeficiendis. Vel sic dictum est &c. ut supra, & quia si episcopus aliquem ordinaverit sin¬ titulo, cogendus est, ut ordinatum praeficiat, etiamsi a pr¬ decessore ordinatus fuerit, nisi per exceptionem repell possit: videmus de his, quae requiruntur in praeficiendi & sic de aetate & qualitate, & caetera. Sed contra. Episco pus enim illos debet idoneos reputare, quos ad ordine jam recepit, infra eod. accepimus. §. pen. ibi eo praesertim, qui ad obtinendum beneficium ecclesiae, &c. Ex quibus ve bis praecedentibus & sequentibus satis convincitur, quo¬ episcopus de rigore juris non potest se tueri contra cler¬ cum, quem ordinavit, excepta aliqua tamen aequitate pe fata potest. quia delictum personae non debet redundare in damnum ecclesiae. 16. qu. 6. siepiscopum. sed nihil est quo magis officiat ecclesiis. ut supr. de elect. c nihil est quod magi & eanfr. de praeb. c. grave. Sed contra, quia non potest venir contra factum suum. inf. de fil. presby. veniens, & de cler conju diversis. vel verum est, ubi propter defectum vult eum re movere vel repellere: secus, si propter vitium personae in eod. c. accepimus. in isto enim casu laederetur publica hon¬ stas, & utilitas, ergo judex occurrere debet. ff. de postula quos praetor. inf. de excep. I. exceptionem. 36. q. 19. c. quod quis inf¬ de reb. eccl. non alie. c. siquis presbyterorum. & sic non facit Pa pa injuriam ordinato. nam & si ponamus, quod uterque ir culpa sit, & quod episcopus nihil possit objicere superi¬ ri, tamen non praejudicatur, quo minus examinet eum qu ab eo petit beneficium, quia ad hoc tenetur ex officio. suj de ele, cum nobis olim. §. pen. Nec obstat, quia de delicto uniu saepius quaerendum non est f naut. cau. sta. licet. §. pen. infr.d offic. leg. licet. quia verum est, quo ad hoc, ut puniatur seu in modum accusationis. porro in modum exceptionis saepe & saepius quaeri potest. inf. de testi ctestimonium. Item ad mi nus locus est gratificationi, sed aequius est, quod gratifice episcopo, qui in alterius factum aliquam potest allegar¬ ignorantiam, quam promoto, qui de facto suo certus erat sup de rescr ab excommunicato & sup. tit. I.c. I. & 2& f. pro suo Cult. & sic imputatur ei, quod non procul prodiderit cri men suum. inf. de cor. vitia exposuisti. 50. dist. ex poenitentib 55. dist quia simpliciter. 54. dist. si servus. Item hoc notandum est, quo quamvis esset indignus, vel insufficiens tempore ordina tionis, non ideo minus cogetur praelatus providere, dum modo vitium vel defectus purgatus sit, ut patet inf. eo. c. ac cepimus ibi, ut si ordinatus, pro quo scribimus, idoneus habe atur no. non dicit, Habebatur. arg. sup. de ele cum inter cano nicos, & si contradicit. sup de ele. dudum 1u.1. principatus. Sec amittit exceptionem propter culpam suam, exquo res ca non offenditur. Item quamvis episcopus ob deli ctum praesens possit ordinatum repellere, etiamsi non ap ponatur in literis. non puto tamen, quod propter defecti ipsum repellere posset, nisi hoc apponeretur. & secundi hoc intellige quod dicit. inCeo accepimus §. ul. Vel dic, quoc ex quo quis ordinatus est, & vocatus ad militiam clerica lem, stipendia quibus sustentetur percipere debet, & sic ir ecclesia praeficiendus est. 23q9. militare infr. de praeh. extirpan dae. §. 1. & in praeficiendis quasi eadem requiruntur quae in ordinandis, ideo post tractatum Ordinandorum, videa mus de aetate, &c. subaudi, & scientia. haec enim quatuo principaliter requiruntur, scilicet Aetas, Qualitas, Ordo Scientia: de singulis igitur videamu:
Aetas. Quia minor 30. annis non est praeficiendus in episcopum. quod dic ut non supe. de elect. §. qui eligi. vers. anni 30. minor tamen aliquando praeficitur, sed solo Papa dispensatur. hoc sup. de ele, cum nobis olim. §. sin. e inc innotuit. §. ult. & de transl episc. c1 2. 3. & 4. infr. de offic. leg quad ranslationem. In dignitatibus autem inferioribus & i ecclesiis parochialibus aetas 25. annorum determinata est in qua sufficit, si ultimus annus coeptus sit. a sup. de ele, cum i in cunctis. §. inferiora. Sed objicitur, quia tales debentessi presbyteri. inf. eo. c. l. 60. dist.c. 12. &3. sed non debet fieri pres byter ante 30. ann. Sol. Tempus sacerdotii arctatur in his de quibus proxime dictum est, secundum Goff. dic ut no supra de temp. ord. §. & cui post regulas. sub §. sed & praeter. vers requiritur. Verum in hoc casu secundum Tan. & sequace suos, nullus similiter dispensat nisi Papa: quia si praelatu contraveniat, punitur sup. de elect nihil est. ergo ex quo me retur poenam, non habebit praemium dispensandi. arg infr de do. inter virum & uxor.c. & si necesse est. cum suis concord Praeterea, lex dicit, quod nullus potest dispensare in aeta te, nisi princeps, quamvis possit inquiri veritas per alium C dehis qui ve aeta. unpe.l..& 2. ergo standum est legi, nisi ca non contradicat, quia & ipsis utimur in foro nostro, defi¬ ciente jure canonico. 10. dist. c. 1. &c. siin adjutorium. infra di nov. oper. nunc. c. I. Joannes contra & dixit, quod praelati ir hoc dispensare possunt B quantumcunque hoc necessitas e vel utilitas ecclesiae requirit arg. infra eo. inde eorum tuam.6 c. quaeris. inf de conces praebenccum nostris, cum suis similibus & intelligebat, quod praelatus puniri debeat, si indiscret. dispensatur, secundum Goff. in illa cum in cunctis, loqui tur de jure communi, in illa indecorum, ostendit a quo anno possint episcopi dispensare. nam & morum probi tas supplet defectum aetatis. 77. dist. r. 1. C. de praeposi sacr, scri scire & Lunicuique. lib. 12. & idem eodem modo dissentiunt infra de praeben. de mulcta. Consentio tamen cum Joan. quo usque videam jus expressum, dicas quod praelatus in his ne¬ discrete nec indiscrete dispensare potest, contra, sup. de ele dudum. c. 2. §. nos igitur. Sol. illam intelligo, si indiscrete dis pensat, & idem intellige in omnibus defectibus qui infa miam non inducunt: nam tales soli Papae relinquo, qui so lus infamiam remittere potest. f.de postu. l.i. §. de qua tractatur infr. de sent. & re jud. ca. cum te. Si enim vera esset ratio Tan credi, sequeretur quod nec in simplicibus dispensare pos set, quia & si illa indigne conferat, punitur. inf. de praeb gra ve. & hoc etiam contra ti. qui scripsit, quod in minoribu posset dispensare, nec ob quod qui habet duos personatus infamis videtur, quia illud intelligo cum sine dispensatio ne tenet, vel cum dispensatione, vel indiscreta. Scio tamen quod non intelligentibus apparebo mihi ipsi contrarius tamen, sicut Papa intromittit se de episcopatibus, & nul lus alius, ita episcopus de personatibus & ecclesiis sibi con missis. inf. de exces. praelat. sicut unire. & quamvis concilium Turonense prohibeat divisionem praebendarum, vel per mutationem personatuum, tamen contra dispensatur. ins de rerum permut. quaesitum. Et si tu dicas standum legi in a tate, tibi gratias refero dicit enim lex, quod impuberes ad mittendi non sunt ad honores, etiam ex causa ff. dejure im muni. l. 2. §. puberes. ergo a contrario puberes admittendi sunt ex causa, sicut dicit casus legis. f. ac decurio. non tantum. §. non alias. sic ergo concordant omnino cum decretali; qua elicio arg. a contrario. inf. eo. indecorum. necobst. I.G. de hi qui veniam aetat. impe. quia ibi loquitur quo ad admiistra tionem rei privatae, non est tantus favor rei privatae sicu publicae. Item quia illud non fit tantum ex necessitate quantum ex benignitate. Dico ergo, quod instante neces sitate ecclesiae, potest episcopus dispensare in defectum nam video quod cum peccatore dispensat, necessitate exi gente inf. eod quaeris quanto magis ergo cum illo qui pati tur defectum, contra concilium dispensare poterit in ho¬ casu nec intelligitur facere contra concilium, quia sen per intelligitur ab illa prohibitione seu praecepto, exce pta necessitas tacite quae non habet legem. infra de reg. 111 quod non est & de observ jejunii concilium. nam & a sacramen to videtur excepta. fi qui satisd. cogan.l.ult. inf. de jurejur. bre vi. Sicut enim juramentum contra utilitatem ecclesiae prae stitum perjurium est. inf. de his quae fi a maj parc. cumin cun ctis. sic concilium contra utilitatem ecclesiae promulgati vel intellectum irrationabile judico, & si ratione caret con cilium seu intellectus, caret & jure. inf. dist. consuetudo supr de consuet, capit.i. & de constit. quae in ecclesiarum. & cap. ecclesia & infra de sentent. excommun. noverit. ex quo etiam rationt caret, extirpandum est 68. distin corepiscopi. 36. dist. §. ecce ub dicitur, quod talis debet esse episcopus, qui omni poscen ti sciat reddere rationem. Qui ergo voluerit contradicere dicat rationem, & ero cum eo. Sed male intelligit ecclesi asticas regulas, qui hoc negat. 7 qu..scias. nsin. nec obst. c prae cedens, in fin. quia iliud de episcopis. mfr. de exces prael sicut unire 7. q4.I. episcopus infin nam ex necessitate instante, diaconiss. minor. Iannis allumitur. in authent. quomodo oport. episcop.? quanta igitur. coli. ad hoc iq. 7. tali. & c. stilla. Item in praeben aetas desideratur, quia pueri ad praebendum idonei no reputantur. infra de praebend super inordinata. quod dic, ut ib not. hoc de rigore juris. nam consuetudo curiae ad prae sens stat opinioni
Qualitas. Quantum ad mores? hi enimclericurm nobilitant, non genus. infra de praeb. venera bilis. §. nos igitur. quod dic ut nont. infra de inst. §. quis institu vers. instituendus. Item quod non sit excommunicatus, ve suspensus, vel interdictus. infra eod, cum bonae. & adde quo¬ not. supra de temp. ordi §. & qualiter. §. & cui. & supra de elec §. quis eligi
Ordo. Quia etiam ad ecclesiam parochialem admitti non debet, nisi sit in sacris, sed tamen in hoc c in dignitatibus minoribus possunt episcopi dispensare se cundum omnes, ut infra eodem. praeterea. Respondeat erg¬ Tancre. & sequaces. quare non in aetate, cum illud videa tur minus periculum, quam in ordine. aetas enim multo ties anticipatur. infr. de despons. impub. puberes & solo lapsi temporis suppletur. ordo vero non datur nisi per manu impositionem. mf. de sacra non iteran.c.ult. ne onus ejusden sive ministerium aliquis scire potest, nisi expertus, ide¬ subdiaconus eligi potest, etiam in episcopum: quia cun ministret altari, particeps est secretorum, & sacerordo es inf. eo. a multis. in princ. & infin. & necesse est, quod is qui el gitur in sacris sit. 60. dist. c.ult. & per totum. sup. de elect, cum n cunctis. & c. dudum. Inno. Idem videtur in acolyto, si talis sit, quod in brevi possit ordinari. quod concedo in episco patu ex dispensatione Papae tantum, & idem visum fuit a liquibus ex dispensatione Metropolitani. 60. dist. in episco pum. inf. eo. a multis. respon. I. ad sin. cum illud per nullum ju expresse revocetur. ego tamen credo hoc tacite revoc. tum. argum. in his quae not. supr. eod. §. aetas. 18. distin. multis. i. fin. 56. Apostolica. &c. Cenomanensem. &c. quia simpliciter. in de cor. vitia. c. 2. & vide quod not. infra de fil. presoyter. §. in vers. circa hoc notandum. ergo in episcopatibus solus Pap¬ dispensat, in minoribus autem dispensabit episcopus ne cessitate, vel utilitate urgente, unde cum abbate in tali ar¬ ticulo dispensat. mfra eodem, tuam est & alia ratio quare subdiaconus eligi potest, quia ita conjunctus est ecclesiae quod de caetero non potest pedem retrahere. inf.ro. a mul¬ tis. §. verum. & cum diaconus eodem privilegio gaudet. inf. de serris non ordma nuranur. Sed cum plures invenian tur, qui aetatem anticipant, quam qui sine experientia ex ercitium ordinis habent, hi qui concedunt, quod in ordi¬ ne valeant episcopi dispensare multo fortius hoc debeni concedere inaetate. Circa hoc quaeritur, utrum praelatu possit? compellere clericos imoitos e ad ordines recipi¬ endos? & videtur quod non 6.dist.c& 2&c. ubi ista. Sed quidam canones innuunt contrarium. 74. dist. si qui cleri &c. placuit. Sol. Non compelluntur absoluta coactione, ut in primis concord. sed conditionaliter compelluntur, ui in contrariis. Sed qualiter compullentur per subtractio nem beneficii, vel dignitoeis. 74. dist episcoporum. Sed con tra, qui aliter compellendi sunt, scili. ut minores, & poste¬ riores majoribus & prioribus tempore in sede, & in per ceptione beneficii praeferantur, ut si majores videntes mi nores promotos honorem quem refugerant appetere co gantur, & quaestum. 74. dist.c. consuluit. hanc consideratio nem videtur habuisse Greg. inf. de majo & obe statuimus. So lu. Primum jus loquitur, quando necessitas ecclesiae, se¬ cundum, quando utilitas ejusdem ecclesiae exigit, ut cleri¬ cus ordinetur. secundum Hug haec solut. videtur impro bari. inf. eod. quaerns. ibi loquitur de necessitate vel utilitat. alternative, & in utroque casu dicit eodem modo clerici compellendum. Ideo dicunt alii, quod cum diversae poe nae statuantur, potest incipere judex, a qua maluerit: ad a liam, si protervitas contumacis exegerit, nihilominus pro cessus. inf. ut lit. non conte c. quontam frequenter. §. ult. Frate Raymundus distinguit, utrum si clericus habens dignita tem vel beneficium, cui certus ordo annexus est: puta ab bas est, vel decanus, vel praepositus, vel archipres byter, qui debet esse presbyter, vel archidiaconus, qui debet esse di aconus: & tunc per subtractionem beneficii compellitur inf. eo. c. 1. 61. dist.c. nullus. nisi forte justa causa excuset cleri cum, in quam sine culpa sua inciderit. supra de elect, cum in cunctis inferiora. & §. haec sane. nec obstat appellatio. ut ib dicit. 60. dist. iniovamus. quidam tamen non admittunt hum casum: quia si aliqua justa causa interveniente, promove ri non possunt, praelationes amittunt. inf. eod c.i. Sed quod ibi dicit, quod si aliqua justa causa prohibente subaudien¬ dus, in quam inciderit culpa sua. puta quia maritus ipsum inveniens cum uxore, cepit vindictam de fratrib. vel ipse met credens placere Deo, fecit sibi virilia amputari. inf. d cor. vitia. ex parte Bartholomaei, &c. significarit. alioqui con tra, quia non est addenda afflictio afflicto. infr. de cler. aegro c.i. 55. dist. praecepta ff. de sta hom qui furem. ff. de post. l.1.§. casum hoc breviter intelligo, quod si culpa non praecessit casum ei imputabitur, sicut nec medico imputatur, si potionen dat, & infirmus aliquo fortuito casu moriatur, ita quoc medicus non deprehendatur in culpa antefactum, vel in facto, vel post factum. inf eod. ad aures. Ante factum depre henditur in culpa, quando non est peritus in arte, vel quam do intromisit se de ministerio alieno: puta religiosus es qui intromittit se de chirurgia, quod officium ad ipsum nor pertinet. infr. dehomi c. tua nos. In facto autem deprehenditu etiam culpa, quando non dedit potionem juxta traditiones artis, imo innitebatur prudentiae suae contra jura. suprad conft.c. &c. ne innitaris. Ex post facto in culpa deprehendi tur, quando circa custodiam infirmi non apponit diligen tiam, quam deberet, nec excusatur, si custodiam minui diligentem dimiserit, ubi videbatur periculum immine re arg. infr. de offic. arch c. ea quae. caveat ergo ne plures cura simul, & semel recipiat, quia si infirmitas continuam diligen tiam exigit plurib. intentus. &c. & dum ad utrunque festinat, & inf de eler. conju.c. diversus haec triplex culpa colligitur. inf eod adaures, & fad laquil. I qua actione §. fi. & l. seq. Ergo se cundum fra Raym. quando certus ordo annexus est be neficio, per subtractionem beneficii compellitur. quo intelligo ut praemisi. Sivero beneficium non habeat ar nexum certum ordinem, & necessitas ecclesiae requirit quodclericus promoveatur, si clericus excusat se occasio ne criminis quod se commisisse proponit, aut aliud impe dimentum praetendit, intelligas in quo inciditculpa su tunc episcopus debet promoveri inferiores idoneos, & i psum etiam clericum, nisi alias sit valde utilis, & necessa rius illi ecclesiae a dicto beneficio penitus amovere. infv. e Equeris. §.. & sic potest intelligi 74. dist. consulni. Ubi vero prae tendit impedimentum temporale, puta infirmitatem, ve perpetuum ex delicte suo non proveniens, non solum ni cogitur, sed si ejus non admittatur excusatio, a tali grava mine poterit appellare, sicut & tutor appellat ob excusa tionem rationabilem non admissam. ff. quando appell. sit.I. §. si quis tutor. Sed & videtur sufficere, si se probaturum of ferens admissus non fuit. inf. de app interposita. Quod si sol¬ voluntate renuit ordinari, nihil praetendens, nisi quia non vult, debet compelli appel. re per subtractionem officii, & beneficii. 74. dist. 3. & 4. Sed si necessitas vel utilitas eccle siae non exigit. invitum cogere non debet: & si hoc facit puniendus est 74. dist.c..&2. &c. ubi ista. Dicitur autem uti litas ecclesiae exigere, quando indiget aliquibus ministri in certis officiis. nam certa ministeria certos requirunt or dines, unde serviendum est ecclesiae in eo ordine, quem i psius cura requirit. inf. de praeb. extrrpandae §. qui vero parochi alem, ergo in ecclesia cathedrali, vel conventuali quae plu res diaconos, plures subdiaconos, & sic de reliquis, requi rit in diversis ordinibus constitutos, bonus episcopus ar bitrabitur cum nec unus semper de facili servire posset urg. inf. de off. archid c2. de off. archipresb C2. quod dic. ut no. in inf. de praeb. §. cui conferenda sit. vers. sed nunquid pueris. In ho ergo casu, quando ecclesia est servitoribus destituta. mfr¬ de cle. non resid. cum ad haec. & requirit utilitas ecclesiae, quo ille ordinetur, cui episcopus praecipit, quamvis in ecclesi praeter hunc quem episcopus cogit, alii idonei valeant re periri, necessitas vere exigit, quado nullus alius idoneu in ecclesia reperitur. Sed quid si episcopus dicat, Proba ex cusationem, quia non sufficit de re nisi probetur. ff. de pr¬ cur. quae omnia inf. de conc. praeb. cum super quaestione. &c. ex par ce, Asten. ad fi. inf. de his quae fi. a ma par, cap. c. I. §. 1. dico, quo nihil habet necesse probare. inf. eo quaeris. resp. 1. ibi secret. commisisse dicentes, id est, injudicio animae nam si in ju diciali removeretur. 24. dist.c. ult. & esset notorium juri anf. de cohab. cler. & mul. c. ult. secundum Goff. hoc non ad mitto, quia propter talem confessionem, sc in poenitenti, factam, nulla poena infligeretur. inf. de off. ord. si sacerdos. di¬ ergo secreto non tanquam sacerdoti, nec tanquam judici sed tanquam socio, vel se excusando ab eo quod praecipitu judice tamen non sedente pro tribunali, vel sedente, se¬ solo. vel dic bonam gl. Goff. ad excludendas fraudes & ma litias. intelligas tamen, quod non prodat peccatorem, se¬ procedat, ac si nihil audisset. & adde quod not. inf. eo. verj quid si utilitas. Potest etiam dici, quod hic confertur no tanquam sacerdoti, nec tanquam judici, sed tanquam epi scopo ordinatori, quasi hoc sit mistum forum inter poen tentiale, & judiciale: quod dic, ut non. sup. de scruti §. ult. ver quid si confiteatur. & adde huic materiae, quod non sup. de ele? quis possit eligere sub §. & qui nullo jure. Quaeritur etiam utrum coactusF recipiat characterem, cum invitus ordina tus sit? ad hoc dicas, quod sic, si coactio fuit conditionali arg74. dist. ubi ista 65 ist. de Iudaeis. 1. q.1 quod quidam qui salt indirecte noluit. 154. 1. merito. Si vero coactio fuerit abso luta, tunc non recipit characterem ordinis, sicut nec bapt smi. inf. de bap majores. § pen & ult. Sed nunquid conditiona liter coacti teneantur continere dicunt quidam, quod si¬ nam licet non debuerint sic compelli, tamen ex quo susce perunt, continere debent, & ad hoc compellendi sunt, n ordo videatur contemni. arg in dictisc. de Iudaeis. & c.omerito maxime cum ordo sacer votum continentiae habeat an nexum arg 33. dist. diaconi. 34. dist. cum in praeterito. Joannes i dem si non fuit coactio, quae poterat cadere in constanté ins. quod met. causa. c. pen. alioquin contra. ins. quod met. causa. 1. inf. de spons. veniens. 2. &c. consulti. integritas enim corpori suaderi potest, non imperari. 334.. integritas. nec debetu continentia, nisi voluntaria. 31. distin antetriemium. 20. 43 praesens clericus. Sed pone, quod non tenetur continere, qui¬ ordinatus est tali metu interveniente, qui potuit cadere in constantem, nunquid utetur privilegio ciericali? vide tur quod sic: dum tamen clericaliter vivat. arg32. dist. siqu vero sunt clerici nisi transeat ad actum penitus contrarium 88. dist. quisquis vel dic, quod si prius habebat uxorem legi timam, sine peccato poterit illa uti. & secundum hoc potes solvi praecedens quaestio, si tamen ipsa se continere vellet & ipse nollet non haberet privilegium: sed si ipsa nollet, & ipse vellet, quantum in se esset, & viveret clericaliter, pri¬ vilegium retineret, ut dictum est. argu. 28. 9 2 multorum. S vero ante uxorem legitimam non habebat, praecise cogi tur continere arg. in a.c. de Iudaeis. secundum Goff. Quid si clericus petit ordinari, sed praelatus contradicit, qui forte novit secretum impedimentum? respon. Si est clericus se cularis, & secretum crimen non est enorme, moneri de bet ut desistat: sed si monitus adhuc instat, prohiberi non potest. supra de temp. ord. ex literarum. si vero sit enorme prohiberi potest, quia aequiparatur mediocri manifesto ut sup. de temp. ordS & cui: sub prima regula. §. hodie standum & seq. Idem intelligas si praelatus scit clericum impedi tum ob defectum natalium. arz. sup. de elect. innotuit. vel ol irregularitatem, puta bigamiam, vel aliam. In his enim ca sibus non ordinabit, nec facient ordinari. Sed opponitur de corpore Christi, quod est majus omnibus sacramen tis. de consec. dist. 2. nihil & tamen de ipso dicitur, quod di spensator non prohibeat pingues terrae, id est, peccatore mensam Domini manducare. Sed exactorem timere mo¬ neat. de consec. dist. 2. non prohibeat. & Dominus Judae buccel lam tradidit: de consec. dist. 2. sancta,. & c sicut Iudas, scilicet di¬ Jovis sancti, cum praecedenti die proditionem fecisset. d consec dist. 2.liquido. Ad primum respon. quod illud locum habet in corpore Christi, ad quod suscipiendum sola con tritio facit habilem. de consec. distinct. 2. quotidie. Secus in ordine ad quem nec peracta poenitentia facit dignum,s de crimine eorum agatur, ut not. in d. §. & cui. sup. de temp ord. vers. hodie. Ad secundum sic respon. hoc fecit Domi nus, qui superior est omni jure, cui dici non potest, cu ita facis. quod tamen ideo fecit, ut nos instrueret occul¬ ros peccatores per tolerantiam sustinere. 2qu. 1. unus in fi vel responde ad utrunque simul, & dic aliud in sacra mentis necessitatis, & aliud in sacramentis dignitatis. g. 1§. sed notandum. Si ergo decr. illa, ex literarum. Io quitur in seculari, cujus peccatum occultum, nec enor me, tamen est notum praelato, vel quando habet benefi cium, cui certus ordo annexus est, unde habet jus peten¬ di: secus si non habeat jus. supra de temp. ord. ad aures: ve dic, quod prima decr. loquitur in seculari, secunda in re¬ gulari, qui voluntatem non habet, & ideo magis adstri ctus est obedire quam secularis. 12. q. 1. nolo. non dicati: secundum Goffred. Sed qualiter impedietur clericus se cularis, etiam ob enorme peccatum occultum: nam s praelatus hoc scit tanquam sacerdos d celare debet. inf. de offi. ord. si sacerdotes. 33. quaest. 5. Christiana. 32. distinct erube scant. & sic justam causam non reddit, potest haberi re cursus ad superiorem. infra de jure patron nullus. forte spe ciale est hoc, quod non devolvetur potestas ad superio rem per negligentiam. arg. 99. 2. c.1 & 2. Alii dicunt con trarium, & quod etiam episcopus cum sciat peccatum, tan quam Deus, non dicitur facere contra conscientiam, si eum tanquam episcopus promoveat, quia tanquam aliu scit, & tanquam alius ordinat. arg supra de elect. cum interu¬ niversas, ad fi. Quid si utilitas ecclesiae exigit, quod aliquis ordinetur, tamen episcopus non ex causa, sed exodii fomi te movetur ad ipsum compellendum non videtur quoc inferior debeat obedire: quia licet ordinatio sit utilis, ta¬ men episcopus sic praecipiens deponi debet. arg. 45. dist. c. 1. & c. episcopum. inf. eo tuam. dic contra, quia ex quo malun non est quod praecipitur, semper obediendum est. 173 quid ergo. 23. quaest. 1. quid culpatur. ad fi. 24. q. 5. manifestum & vide quod not. supr. eod. ver. quid si episcopus Circa hoc no tandum, quod qui reputat dignus ad unum ordinem, ve honorem, non debet indignus ad alium reputari. infr. ec accepimus. 74. dist. gesta. i.qu.. sicut Christus argum. inf. de accus¬ tio. nonnulli. inf. de sent. excom. in praesentia ff. de lib. causa. qui sciens. ff. ad l. Iul. de adult. si uxor. in fi. ff. sol. matr. viro atqu uxori
Scientia exigitur? minens, sed competens tole ratur. supr. de renunc. nisi cum pridem. §. pro defectu. quae autem dicatur competens, dete¬ minare non possum, quia secundum varia loca variae re gulae tradendae essent, ideo arbitrio judicis relinquendun de eo quod cler lo. da opor. ideo in arbitrium. inf. ae off. deleg de causis. §. 1. hoc est boni viri. ff. de verb. oblig. continuus. arbi trabitur ergo judex in omnibus, sed in canonico eminen tem scientiam non requiret. infr. de praeben. venerab. in fi. in sacerdote requiret, quod sciat librum sacramentorum, le ctionarium, antiphonarium, baptisterium, computum canones poenitentiales, est illud nf de contrah. emp. c. 2. &s miles. de quib not. sup. de paenit. §. quae poenitentia sub §. ut auten sacerdos psaltertum, homilias per anni circulum diebus Do minicis: & aliis diebus apertis, quorum si unum deficit vix in eo nomen sacerdotis constabit. 38. dist. quae ipsis. 8 secundum quod majorem parochiam habet, majus requi ret. infra eod. cum sit ars. Nimius autem defectus in ep¬ scopum, si Donatum non audierit. infr. eo .c. si. de cujus de ctrina & scientia dicut not. supr. de temp. ord. §. cui sub octa ctava regula doctorum. Item scientia attendenda est respe ctu loci, quia licet habeat competentem scientiam in A gensi ecclesia, non tamen in Tolosana supr. de ele. mcau sis. in fi ad idem. supra de ele scriptum § fi. caveat tamen judex ne dicat sufficientem eum qui insufficiens est vel ecor verso. argum supr de rescript, cum contingat prope fi. vers. caete rum. ergo in majori loco propter majorem utilitatem major scientia requiritur supra de translat. episcopi. cap si. prope fi. quia circa majora, majus periculum vertitur 42 dist quiescamus
On this page