Titulus 18

De Locato & conducto. Rubri¬ ca XVIII.

SUMMARIA 1 Locatio quid siu 2 Conductioquid sit 3 Locator quis dicatur 4 Conductor quis dicatur Qualiter contrahatur 6. In quibus rebus consista Quae actiones nascantur ex hoc contractu 8 Actiones quales sunt perpetuae haeredibus dantur & in haere 9 Emphyteusis quid sit, seu dicatur I0 Emphyteusis in quibus rebus consistat 11 Emphyteusis qualiter contrahatur 12 Natura hujus contractus quid sit 13 Quae actio ex hoc contractu nascatur

QVoniam Locatio contrahitur ad simil tudinem emptionis, in tantum quod in quibusdam casibus quaeri soleat, utr e sit venditio an locatio. ut not. infra eod §. in qui bus. & probatur. ff.eod. l.i. & 2. dicto de venditione, est sub sequenter videndum de locato & conducto. videamus Quid sit locatio, Quid conductio, Quis dicatur locator Quis conductor Qualiter contrahatur, In quibus rebu consistat, Quae actiones nascantur ex hoc contractu, Qui bus dentur, & in quos, & ad quid, & quales sint. Postea vi deamus de jure emphy. Quid sit emphyt. In quibus rebu consistat. Qualiter contrahatur. Quid sit de natura huju contractus, Quae actiones ex illo contractu nascantur.

Quid sit locatio. Per me, vel rei ad usum facta con venta. alias si res, vel species daretur, non locatio sed contra ctus innominatus, do ut facias, ex quo agetur praescripti verbis, ut ff. communi divid. si convenerit. & depo.l.. §. si qui servum. ff. de prae seript. verbis. naturalis. §. at cum do ut facia¬ ergo contra partionarium colonum videtur danda pra

cessio, mercede in pecunia numeranda con¬ scriptis verbis, vel utilis actio pro socio, ut ff.cod si merces. apparet. Et hoc patet

Quid sit conductio Quis contrariorum eadem est disciplina. 11. qu. 3. aestimant ff. dererum permutat. I.i. Institut. qui sui juris relal sunt. respons. 1. & de libertinis. §. I. Sed & quandoque juxti vulgare Gallicorum, locatio sive conductio seu empti¬ firmata dicitur, infra eodem nostra, infra ne cler. vel mona. s. cundum

Quis dicatur locator Is qui pretium reci- pit

Quis conductor, is qui pretumdonat und versiculus "Qui locat ille capit, conducit qui pretium dat" Si ergo domum meam inhabitare patiar certa merced mihi data, vel danda: tu conductor, ego locator dicar: u ff. eod. si tibi & Iqui fundum & I.si quis fundum. C. eod I3. & nemo. & I conductoris. Item si operareris in re mea certa mes cede tibi danda. tu locator operarum tuarum, ego condu ctor earundem dicor. F. eod. qui operas. Sed respectu, egi locator, & tu conductor diceris. ff.eod. Item quaeritur. §. I. 6 §. sigemma & S sifullo & l. si opus Item quandoque diceri redemptor: ut ff eod qui insulam. §. qui aedem & lea lege §. ul C. eod. si bi. Et haec est emptio mirabilis in pecunia & oper¬ communi sumptu facta. sed respectu operae econtra est, S saepe unum pro alio ponimus, ut ff. deaction. enpt. & rend.I vetere.

Qualiter contrahatur Quibuscunque modis contrahitur em ptio & venditio. & ideo quaecunque in superiori tractati de consensu, re, & pretio dicta sunt, hîc repetita intelligan tur, quod dic, ut not supra tituli. & §. i. & 2. mutato tamer pretio pro mercede, licet & quandoque pro mercede po natur. ff. eod qui insulam §. qui aedem

In quibus rebus consistat. In his in quibus em ptio, quod dic, ut not. supratit. §. quibus. nam ejusdem naturae sunt: unde de quibusdar contractibus dubitatur. an sit venditio, vel conductio, ve locatio. ut ecce artifex convenit mecum ut ex auro su mihi pro trecentis annulos faceret certi ponderis, & cer tae formae, & magis est emptionem esse, quod si aurum de¬ di mercede constituta pro opere, locatio est, ut f. eod. l.a.c 2. Servitutes b autem praediales locari non possunt, & ta¬ men vendi possunt, ut ff.eod. I.locare servitutem. Sed perso nales, ut usufr. locantur. ff. de usufr l. 6. §. i. nam & obligar possunt, ut dicam infra de pig. quae res. Item miles vel curi. lis conducere non potest, ne amisso usu armorum ad o pus rurale se transferat, subvenitur tamen ignoranti, u C. eod. cui alleg. & l. milites & I.ult. ff. eod si ignorans idem vide tur in clericis, ut infra eod. necler. vel mo. c.1. &c. sacerdotib ( ca. sed nec procuratores & eadem ratio est. C. de episcop. cler. repetita. & de testa. consulia divalia. quia vituperium es ei, si velint videri periti forensium, ut ibi. Locatio auter ad tempus, & in perpetuum fieri potest. f. si ager rectigali li. & 2. & succedit haeres in locatione, sive conductione re corporalis, etiamsi usus locatus sit. C. eod. viam. & de usufi si domina. Hoc autem quod dixi de usufrum. intelligas quan do a proprietario locatio processit. secus ab ulufructus rio. tunc enim per mortem usufructuarii extinguitur S locatio, ut C. de jure dot. si socius. & Institut. de usufruct. §. sini tur & eod tit. §. ultum. Quid ergo, si clericus locavix usqu ad. an. fructus praebendae suae, ut inf. eod vestra. infrae prae¬ vic. su. querelam. cum comparetur usufructuario, sive usu rario, ut infra de pecu.t. ult. succedit etiam haeres locatori nisi locator locavisset quo ad vellet. ff. eod l. 4. quod dit, u not. infra ne cleric. vel mona. vers. item praelatus, & seq. In rebu etiam ecclesiasticis fit locatio quaedam, aliquando usqu ad 30. annos, aliquando usque ad certum tempus. aliu¬ quod dic, ut not supra de preca. & ria. & seq. Vasalli auten usque ad 20. ann. feudum locare possunt, & dicitur livel lus de hoc tamen dic. ut not. infra de feud. §. quidolim. & quid hodie. Et nunquid operae liberi hominis in perpetu iocari possunt, fertur Y. dixisse, quod non, quia jus libel tatis infringeretur. argu ff decondit. Lucius. §. 2. Az2. cor tra pro ipso. supra de serris non ordin. eo libentius. & quia po test liberari praestito interesse, vel per alium facere, hisiij contrarium actum esset, scilicet quod per seipsum faci ret. C. deepisc. & cler. I. si quis & l. seque ad similitudinem. & tadu. tollend l. I §. ne autem. ff. de solut. inter artifices. Et nut quid potest ex vi locationis compelli aliquis praecise opt rari? Respondeo, sic. & in hoc omnes Doct. Bononien consenserunt, secundum Azon. & hoc usque ad certur tempus. C. eod. si hi contra. Item opera mensoris non dici tur locari, & quod datur ei, non merces, sed honorariun appellatur. Idem in advocato, ut diximus supra de postu.( quis postulare. ff. si mens. falsum mo. dixe l. I. §. ideo autem. Iden est in proxeneta. ff. de proxenetis. l. 2. an preshyter possit locar operas suas. not. infra de simo. qualiter committatur. vers & sun haec Mar.

Qua actiones nascantur ex hoc contractu, qui bus dentur, & in quos, & ad quid Et quidem ex hoc contractu nascuntur actiones duae, sci licet actio locati, quae datur locatori. Item actio condu cti, quae datur conductori. Primo videndum est de actio ne locati. Ad quid competat. In primis venit ea merce solvenda, & ut pacta observentur. C. eod legem. F eod. in lg § si dominus. & Idominus. §. ultim. Et si instrumentum fur dis seu vas culonus recipiat aestimatum, periculum a ipsum pertinet, scut observatur in dote. f. eodem, cum fu¬ aus & l. quaero. §. ultim. habentur & alia exempla. ff. eod. item si lege. & l. ea lege. Sed quo tempore erit solvenda me ces? Videtur quod in princ. potest enim expelli inqu linus, nisi solvat pensionem. C. eodem, l. 3. supra de jureju querelam. supra de dilation. literae. 10. quaestion. 2. hoc jus. §. qu vero ff. eodem, quaero. §. inter. Imo in medio: argum. C. de¬ vo. diver. judic. cum per hanc. §. penultim. Imo in fine sicu & cum aliquid debetur in diem, f. de verborum signifi qui ho anno. & l. eum qui literalis, f.de migran.l..§sipensio. Azo. pu tat servandum, quod actum est. alias consuetudo regioni sequenda est, si non apparet minimum sequimur, & in fine dicit esse solvendum, f. de regu jur. semper, argumen infra de censi ex parte, & de sepul. certificari. Vel potest distir utrum promiserit inquilinus solvere annuatim, vel quo libet anno. per I. C quando dies legace.l.i.Instit. de verborum ol ligat. §atsiita. Item quod sine die promittitur, statim de betur. Institut. de verborum obligat. Somnis autem. Sed & con suetudo, patrisfam. locatoris, potest dici spectanda, ut a gument. f.de pigno. I.universorum, no. de consuetu. § & de vin tute, versic. specialissima. Sed si paena remittatur conductor a locatore, si ipsum expelleret, inest conditio. si satisfeceri de pensione, ut ff. eo. quaero. §inter. Sed si inquilinus paratu est satisfacere potest, domino resistere. Item potest inquil nus expelli impune, si dominus probet domum sibi nece sariam, vel si ipsam reficere voluerit, vel si inquilinus mal versetur ibi, quod tenet porcos in solario, vel cum condu xit ad 5. an fundum, stetit perbiennium, quod non solvii sed quod supra dixide causa necessitatis, intelligitur quan do non imminebat tempore contractus, puta quia poste duxit uxorem, alii hoc intelligunt, quando tempore loca tionis habebat locator aliam domum, quae postea chasma te periit: nam si aliam non haberet, deberet sibi imputari quia hoc non prospexit evenire posse, ff. eodem titul. si qui domum, §hic subjungit, tu intellige ut praemisi: nam si nece sitas immineat, quae non imminebat tempore contractu: expelli potest, & est remittenda pensio juxta lapsum tem poris, seu pro rata, ut infra eodem propter sterilitatem, §verus invito, C. eodem, l.3. unde sumpta fuerit decretalis, & Ijud cio, ff. eo.l. quaero §inter. & l.item (qui impleto, supra de preca. sinal. in fine; excipe casum supra positum, scilicet quando in probe versetur, quia tunc non fiet remissio, secundum A zo. sed & dabitur domino act. leg. Aquil. Alii dicunt, quo in hoc casu fit remissio, in primis vero duob. casib. scilice quando domus locatori necessaria est, fit remissio pro rat¬ sicut quando domus eget refectione, quae non immineba tempore contractus vel non, vel providebit dominus d alia domo aeque bona inquilino, fi eod cum in plures, in pri¬ cip. secundum Goff. jura tamen supra inducta indistinct loquuntur. Item si inquilinus aliqua parte praedii utatur nulla fit remissio, ut notat. infra eodem sub § propter sterilita tem, versic. item fit rem issio propter casum. Et licet conducto in casib. similiter possit domum relinquere: si tamen ant tempus in locatione expressum conductor sine probab li causa exeat, et dimittat domum locatam, agit locator ei conducto, id est ex locato ad interesse, ff. eodem habitatores Sverum, & I.dominus, §qui contra legem. Conductor etian improbe versari intelligitur, si non servat. I. conductionis & sic opera rustica suo tempore non exercet, ne intem pestiva cultura fundum deteriorem reddat, & curam vil larum gerere debet, ut incorruptas teneat. Item si propte inimicitias culpa coloni ortas damnum detur, tenetur, solu. matrimon. in his, respon.i.ut si inimicus ejus arborem e: ciderit, tenetur ex locato, sed si ipse excidat, & ex locato. I. Aquil. & arbo. fur caesa, & interdicto, quod vi aut clam sed si una via recuperat suum, locator altera expirat ffeo si merces, Sconductor, & Sculpae, & I. sivulneratum. Sed & in probe dicam ipsum versari, si secum teneat publicas mere¬ trices, vel alios publicos peccatores, ut argument. in autl de lenonibus, § sancimus, collat. 2. & scenicas mulieres, collat. 5. ( infra de statu. mo, capit final §1 & 45 distinct. sed illud. Item conductor columnam transportandam conduxit, vel de lia, tigna, vel similia si fregerit culpa sua, vel illorum, qui rum opera utitur, tenetur, sed si adhibet diligentiam quam ac hibuisset diligens paterfam. securus erit, ut ff. eodem si mer ces, § qui columnam. Et in hoc contractu venit culpa levis, ci gratia utriusque celebretur, quamvis quidam contraxerin, Institut. quibus mod. re contra. ob § ultim. Sed & licet de dam no ab alio dato non teneatur, ut ff.eo. sed & de damno, tene turtamen de custodia, ut f. eo qui mercedem. Et videtur Job quod si quis mercedem accipiat pro custodia, tenetur etian de levissima culpa, quod admitto secundum AzO. ut Inst tut. de contrahen. empt. & vendit. & si fugerit, & supra deposii? bona fides, § deculpa. Sed casus fortuitus non venit nisi pe speciale pactum: quod dic ut notat. supra commo. § & n quantum, persicul tenetur, ad hoc, f.eodem si merces, Svis major & Ivideamus, §si hoc, & §. ultim. si quis fundum, respon i. & §. & l. Marcus §domum, l.ultim. Culpa autem conductoris se vitiae annumeratur: an si magister scholari oculum effo derit severius cum calce percutiendo, quia levis castigatis tantum ei permissa est: ut infra eodem item quaeritur, Citem Juli ff ad legem Aquil. sed & si quacunque, Sultim. & l. sequ infr. de homi. ad audientiam. Item imputatur ei, si pallium meun per errorem dederit alii, quia non toleratur error in facte proprio. Item si vestimenta polienda acceperit, & mure roserint, de culpa tenetur, f. eodem item quaeritur, §si fullo? Sitem si pallium: & ad Velleian quenquam, idemque est, si cor pus sibi locatum deterius fieri patiatur, ff. eodem videamus, item prospicere, & Iin lege locationis Item si vitulos pascendo: vel aliquid sarciendum, vel poliendum, vel gemmam scul pendam vel includendam conduxit, tenetur, exceptos vitio materiae frangatur, nam tunc non tenetur, nisi per sr¬ ciale pactum, f. eodem si quis fundum, §siquis vitulos, l. iten quaeriturs si gemma, item & cisiario id est carrucario sive au rigae nimium contendendo, dum caeteros transire non per mittit, currum evertit, & servum vel bovem occiderit, te netur ex locato, debuit enim temperare cisium seu currum & voluntatem suam: ut ff. eodem item quaeritur, responi. Iten si cum non posset resistere exercitui: vel domino renunci are, neutrum fecit, nec aufugit, de damno ab exercitu da to tenetur, ut ff. eodem l.item quaeritur, §exercitu. Item sim¬ invito ponat rem meam in alia navi, quam in ea quam con duxeram ff.eo. item quaeritur §1. Tenetur etiam conducto rem restituere, impleto tempore conductionis: alias ad in teresse damnabitur f. eo. videamus § qui vinum, & si contu maciter non restituit, juratur contra eum in litem, ff.eod. cui §1. quia haec actio bonae fidei est: ut ff. de in litem jurano in actionibus. Item agi potest cond. exl. & si usque ad diffini tivam sententiam conductor litem expectaverit, condem natur in rem & aestimationem: ut C. eodem si quis conductio nis, & I. conductores. Item locator vel ejus singularis succes sor, ut emptor potest authoritate sua expellere conducto rem: nec enim possidet conductor temporalis, sed domi nus ff.eodem cum in plures §eod. & de acquir poss. qui universa¬ per colonum, & C. eod. per emptorem. Si tamen conductor in terverteret possessorem, non liceret domino eum expel lere, nisi incontinenti. Sed nec liceret etiam alii mancaie suo ff.de vi & vi arma, colonus, & I. cum fundum. Sed colonu perpetuus, vel qui ad magnum tempus conduxit, impur expelli non potest, cum habeat jusjuran. & naturalem pos sessionem. f. ager. vect. l.i. & 2. de superfic. I.. §I. C. de fun. patri jubemus, lib. 10. supra de preca, cap. ulti. infra ne praelat. vi su que relam. Sed notandum, quod quandoque locator agit ut re stituatur tantundem sibi in eodem genere: nam duo sun genera rerum locatarum, scilicet ut aut idem reddatur, si cut est cum vestimenta curanda fulloni dantur: & tunc ha bet locum regula, quia non solet locatio mutare domini um, ut f. eo. solet, aut locantur aliqua ut reddantur ejusdem generis, veluti cum argentum pusillatum id est purgatum, e pusillum factum propter putredinem detrahendu datu fabro, ut ex eo vel quolibet argento vasa fierent, nam & in hoc casu in creditum itur. f.eodem in nave, & no. simile: quam do depositarius recipit pecuniam non consignatam, supr. depo. § quid si depositum, & conductor aliquando transfer dominium in locatorem, ut si ei insula fulcienda locata si sua impensa, f. eodem item si pretio. § cum insulam & tene tur de culpa sua, & eorum quorum opera utitur. f.eo.ride amus ff. si mens. fal. mod. dixe. I. ulti §1. & de negot. gest nam & servus Sult. argum. supra de offic archi ea quae. nec impeditu haec actio propter remissionem mercedis, ff. co, si tibi. Ha bet etiam dominus jus hypothecae, nam si locetur urbani praedium, omnia invecta & illata tacite obligantur domi no etiam ignoranti, sed invecta in praedio rustico, ita de mum tenentur, si domino sciente intromissa sint. C. eoden certi, & res secundi conductoris scil. qui a meo conductor. conduxerit, C. eod. nemo, obligatur mihi non ad universan pensionem, sed quatenus dare debet, feodem si in l. §si colo nus, & de pigno act. I. solutum § solutam, & hoc forte in urba no praedio tantum locum habet secundum AzO. Et si ta cite removetur contractus, ut quia ad quinque annos facti erat conductio, patior quod ultra quinquennium ibi sis renovatur in aliis quinque annis, in rusticis praediis: sed it urbanis, prout quisque inhabitaverit, ita obligatur, nisi in scriptis certum tempus comprehensum sit. f. eodem iten queritur. §fia. prout inhabitaverit id est ut tenetur ex pri mo tempore convento, vel ex prima habitatione tantu, u si nihil videatur reconduxisse, vel ut videatur reconduxiss in id tantum tempus, quo inhabitaverit postea, vel ut vide¬ tur reconduxisse in id totum tempus, quo inhabitaveri ex prima inhabitatione, & fit haec revocatio tacita, ita d¬ mum si dominus sanae mentis erat, ff. eodem leg. qui ad ce tum, & in his tacite jus hypothecae intelligitur renov. tum, si tamen conductoris erant: nam si alterius, consen sus inde domini necessarius esset, ff. eodem item quaeritur, ulti. C. eod. si cum Hermes. Debet etiam fieri opus arbitrio k catoris, si dictum sit, alias arbitrio judicis committitur,s eod si in lunde si opus approbandum sit, sufficit conducte ri, f eod si prius, & si non erat approbandum & approbavi tutus est conductor, vel si stetit per ipsum, quo minus aj probaret, ff. eodem opus, & l. ea lege, §ulti. & I. cum in plures,

NUnc videamus de actione ex conducto. Ex condi cto actio datur conductori, & competit ex his car sis: ut puta, si rem quam conduxit, non liceat ei frui, vel non praestatur quod in contractu convenit, f. co. ex conduct Sed distingue, an prohibeatur a locatore, vel ab alio, qu prohibere potest. & tunc tenetur locator ad interesse, quo¬ & lucrum condactoris continet, ff. eodem si fundum que mihi, ibi nam si & colonus tuus, & leg si in lege, § colonus, & §. tem inutiliter. In casibus tamen potest impune expelli, u notat supra eodem § responso. I. versicul. item potest inquilinu & sequent. & si locator necessario reficit rem locatam,s non voluntarie reficit, tenetur ad interesse, ff eodem sifus dum, Sultim & Iqui insulam, & l& haec distinct. Aut proh betur ab extraneo, quem locator prohibere non potest,e si hic locavit scienter rem alienam, agit conductor ad ir teresse, nisi ei possit imputari quod non prospexit hoc evi nire posse, puta, si usufructuarius fundi mihi locavit fur dum usque ad quinquennium: secus si locavit mihi ut de minus: sed si bona fide locavit, credens rem suam esse, tum tenetur locator ad exonerationem mercedis tantum pri rata, ff. eodem si tibi alienam, & leg. nos videamus, & leg si qui domus, & I. si uno §plane, & I si fundum, & leg. & haec distinctiu Tenetur etiam locator praestare conductori vasa oleari & vinaria, quocunque nomine censeantur, ff. eodem se addes, §illus.

PRopter sterilitatem contingentem agitur ad exonerationem mercedis, nisi possit cum ubertate praeceden tis anni, vel subsequentis recompensari, ut infra eodem pro pter sterilitatem, & C.eodem, licet unde sumptum est, responsio. infr. §excepto, ff.eodem ex conducto §si vis. Dicitur autem ste & rilitas, a quando colonus non recipit, seu recolligit semen suum, secundum quosdam, ut in dicto § sivis, versiciu sed & si labes, & leg si uno Subicanque. Sed Joannes Baptist intelligit sterilitatem secundum vulgi opinionem, ut sid cant homines communiter bonum tempus est vel malum argumentum ff. defundo instruct. legat cum delanionis, §. as nam, infra de sponsali. ex literis, & hoc verum est, de steril tate, quae contingit casu fortuito, & extra modum consu¬ tum, secus si vitio rei contingat: ut si vinum coacuit, ve si segetes inherbis corruptae sunt: nam hoc damnum c) lonus ferre debet, ff. eodem ex conducto, § sed si utendo, & § vis, & Sultimo & leg si uno. §cum quidam. Hoc quod dixid vitio rei verum est, quando aliquid potest imputari colo no: ut quia tenuit vinum juxta ignem & ideo coacuit, ve non foedavit seu extirpavit fundu, et ideo seges consun pta est, est etiam culpa, si non reddidit decimas: & ideo brucis vel locustis consumptae sunt segetes 16. quaestio.i.. vertimini, secus si non reperitur in aliqua culpa, secundun quod dominus Gregor. videtur velle, infra eodem propti sterilitatem. Vel forte canones benignius agere volunt, sic de infra de testa filius noster Faustinus, argument. infra de de¬ nat per tuas. Vel potest intelligi Gregor. quando fundu Pestifer est, quod etiam redhiberi deberet, argument de aedil, ac paedium. Fiat etiam remissio ista, si fundus ter motu vel chasmate ita perierit, ut nusquam sit, vel vicur sum hostium fructus amissus est: secus, si exercitu lascivi am aliquid abstulerit, quod referas ad modici 2num, Feodem ex conducto §. & penultim & de censi. fo¬ vid. §. 1. Dicunt autem compensari sterilitatem, quand bis tantum quam solitus erat habere verbi gratia, consue verat habere. 10. modo habet 20. cum proximo praecede: ti anno non recollegisset semel, ut supra dixi, sed Job. di cit tunc compensandum, quando tantum habuit, quod fa cta compensatione hinc inde neuter annus dicatur steri lis verbi gratia, consueverat habere tempore ubertatis, ser fertilitatis, de tribus sestariis terrae 30. sestaria, & dabat an nuatim pensionem trium solid. si habet 15. non dicitur an nus sterilis, & sic solvet omnes tres solid. uno anno habu it nihil, & ideo nihil dabit, quia fit remissio sequenti ha buit 30. & sic facta recompensatione cum precedenti, neu ter dicetur sterilis, dabit igitur 6. solid. & sic solvet pr praecedenti anno, & praesenti. Sic fit remissio & recompi satio insolidum: sed si uno habuit 10. fit remissio pro rat scilicet quia remittuntur 12. dena. & duo solidi solvuntur ergo si in sequenti habet 20. redduntur quatuor solidi, hoc est quod dicit pro rata, in cap propter sterilitatem, sic ei iam fit recompensatio cum ubertate praecedentis anni, qui¬ si primo anno fuit ubertas, & in secundo sit sterilitas, nof remissio, & si per errorem facta subvenitur, secus si scien ter, fi eodem, si uno. Et notandum, quod dicit, praecedenti anni, vel sequentis, & non dixit praecedentium, vel sequen tium, unde ubertas secundi anni proximi praecedentis ci dit lucro coloni, sed contra, quia singularitas resolvenda es in pluralitatem. arg. infra de privi. ut privilegia a Sulti ff. de ne go. gest. leg 3. & quia non habuit lucrum, non debet haber onus. C. de cad. tol. una §pro secundo, ccontrario, ut infra de sepul cap. iff deregu. jur secundum naturam, & eadem ratio aequi tatis est, ergo idem jus supra de rescript inter caeteras, & deci stitut. translato, & haec duo aequiparantur, quia dicitl. co lonus modicum damnum referre debet, quia nec modi cum lucrum ei aufertur, ff.eodem si merces, §vis, & leg. habiti tores, ergo a contrario magnum ei auferendum est, und videtur quod etiam pensionem debeat augmentare, argu de testi ex eodem supra de his quae fi. a ma par. capit. cum Apo stolica. §ulim. Dixit AzO, quod si casu fortuito contingi ubertas, augmentatur pensio, sicut & supra diminuend dixit, quando casu fortuito sterilitas contingit, secus sid ligentia coloni. C. de fund. rei priva. leg. 2. & de communi agr deser.I. ultim. lib ii & de allu. & pal ultim. argument. supra d restitut. in integr capit. 1. contradicit tamen. C. de leg. qκod f¬ vore. Sed an fiat compensatio B cum ubertate annorum praecedentium, di. utrum scienter, vel ignoranter remissi facta fuit, ut supra dixi. Loquor autem de colono, quinmi mis colit, secus in partiario, scilicet qui debet habere quo tam partem fructuum, non quantam: nam si quotam de bet lucrum & damnum partiri inter ipsos, quasi jure so cietatis, f eo. si merces, § apparet. Item fit remissio propterc¬ sum fortuitum, quo conductor impeditus, frui non poti it corpore conducto. § eodem ex conducto. Sitem cum quidi & lqui insulam, §aedilis, vel propter necessariam refectic nem domus, ut dictum est supra § quae actiones, si tamen e ductor rustici praedii, vel urbani, paulominus commod aliqua parte praedii uteretur, non fit remissio, sed tunc tar tum quando magno incommodo afficitur, ut ff. eodem h bitatores, & I. si merces, § sed vicino. Et sic casus fortuitus no cet locatori corporis in mercedem, ut non habeat nisi pri rata, secus in eo qui locat operas suas tantum, vel locat re & operam, vel accipit speciem ex innominato contractu ut aliquid faciat: nam totum recipit, nisi mora vel culp imputari possit, puta si operatus fuit alii eo tempore, qui mini commode poterat operari, in hoc concordant lege circa honoraria advocatorum, & mercedes operariorus exceptorum id est alio dictante, qui mortuus est scriber tium, vel scriptorum, & notariorum, & comitum praesi dis, ff. devar, & extraordinar. cog. leg. 1. § penultim. & de statu l be. cum haeres, § penultim vel antepenultim. C.de cond. ob causam leg penultim ff.eodem qui operas, & l. sed addes, § penultim, & ul alias est I. & incipit, diem functo, alias defuncto, & de assessori. diem, & tamen ar. contra, ff. de condict. causa data, si pecuniam Si quis autem operas locaverit duobus primo satisfacie dum est primo conductori, ut ff. eod. in operis. Quid si nor apparet quis primus, sorte dirimendum est, ar ff. deJud bis tribus & l. sequent. C. com. de lega. I.ultim. Sed quaero qua re in locatione operarum, non obstante casu fortuito, a gitur ad totam mercedem, & in locatione corporis remi titur? Respondeo, natura res omnes gratia hominis con paravit, ff. de usur ideoque tunica & res accedit corpori, in est hom ini locanti operas, non econtra, ut ff. de evict justij fune. Item si ego loco rem corporalem, & ipsa res deficit nullo modo intelligitur servire res quae non est, & quae sen su caret, secus est in homine, cujus animus inspicitur, ut f destatu. libe, cum haeres, § Stichus, nec obest, si moriatur, qui¬ adhuc vivit anima, quae idem compositum intelligitur ha bere, sed hoc intelligo, quando sine culpa incidit in ca sum fortuitum, alias ex delicto suo hoc privilegium habe bit, ut argument? f. de neg gest. sive haereditaria & de locato. merces, Sculpae, & de interdictis & releg. relegatorum infine, & supra de aeiat. & qualit. capit. i. Agitur & contra locatorem quando locat mihi servum incertum, si malum posteam hi repraesentavit, vel si certum malum scienter locaverit alias contra, ut ff. eodem si domum, §1. & leg. cum in plures, servum, qualiter autem teneatur quis de vasis vitiosis, di stinct. ut dixi sapratitul I § quibus mensuris. Venit & in ha ac. dolus & culpa domini horreorum & si promisit custo diam, possunt renunciere custodiam custodiae, & si poni custodes me sciente ad ipsos exhibendos tantum tenetui nisi dolo vel lata culpa malos exhibuerit. Idem est, si cla ves mihi tradidit, si nihil horum intervenerit, de levi cul pa tenetur: & de levissima, si custodiam repromisit, ut f eodem qui mercedem, & leg dominus horreorum, C. eodem, leg. & Ijudicio, & l.ex diri Institut de contrahenda emptio. §. quo¬ si fugerit. Et si specialiter promisit casum, tenetur, ut no tat. supra de commo. § inquantum, versicul tenetur. Si condi ctor fundi aliquid necessario, vel utiliter expenderit age do, vel aedificando, vel instituendo aget contra locatorem ut ea recipiat, quamvis non convenisset, & per doli exce ptionem sumptus poterit retinere, f. eodem dominus, §. 1 C leg penultim. responsio.i. Item potest conductor agere, ut si bi liceat tollere ostia, vel alia quae ibi aedificavit, sine laesi one tamen aedificii nam in pristinam faciem aedes redde re debet, nec debet locator viam angustare inquilino, qu minus possit in aedificiis arcam inferre, f. eodem, sed addes, si inquilinus ostium, & & si inquilinus arcam, & junge hic quo notat. supra de causa possess. sub rubric. de causa proprietatis, § i. versiculo. Item per ipecificationem, & sequent. Si qui¬ autem scholaris conduxit hospitium, non debet alius schoe laris conducere ipsum in praejucicium inquilini, nisi ten pore conductionis emerso: quod qui fecerit, excommi nicatus est ipso jure, sic intelligunt quidam infra capitul. & debet publicari anno quolibet in medio magistrorun & scholarium, ne quis allegare possit ignorantiam, ut bidem. Alii dicunt hoc speciale in civi. Bono. in qua loqui tur: quia cum constitutio illa odiosa sit, & contra leg. C. e¬ demne cui. non est extendenda. Sed certe videtur esse in ducta non inodium, sed in favorem pauperum clerico rum, & hoc est quod ibi dicit in laesionem, vel praejudicii & ideo contraria ratione videtur extendenda, ad hoc in fra de deci. ex parte, ff.de libe. & posthu, cum quidam, & supra d jur. calum, capitul. 1. & videtur extendenda ad omnes illos qui sunt de jurisdi. domini Papae, puta clericos, certe & a omnes scholares, qui pro majori parte clerici sunt, secu de aliis, in quibus Papa jurisdict. non habet, argument. 8. distinct judicatum, & capit sequent. Unde & Lauren. ipsun intellexit extendi ad omnes illos qui gratia scholariu sun ibidem, exceptis meretricibus, quas vilitas vitae non faci dignas observatione legum, C. de adult. quae adulterium, a gument. f derei vendit. quae religiosis irfra de paro. super eodem infra de verborum signific. cum in partibus, nam & odia quan doque ampliantur. ffde his qui notat infamia, leg. 2 § exerci tum, & ideo extenditur ad scriptores, nisi forte uxora:i sint Et si dicis dubitari, utrum sit odiosa vel favorabilis, respon deo, sufficit, quia perinde est ac si favorabilis esset, ut fi de condi indeb sufficit, & ad quid fuisset apposita, nisi ipsa u teremur in judiciis, ut supra de constitut & ad quid esset cen firmata authoritate Papae, nisi vellet ipsam generalem in¬ nuere: nam sufficiebat authoritas legatorum, quamvi postea provinciam exiissent, ut supra de offic. legato. nemini praeterea sententia excommunicationis medicina est, qua re extenditur, argumentum 2. quaestio.1. multi infra de sen tent. excommunicat, capit. penultim. & ideo semper, in dubi¬ servanda est, ut infra de eleric. excommun. ini. illud, § licet au tem. Patet autem ex praemissis locationem, similitudinem habere cum emp. sed tamen differunt, ut notat. de preca. § quid sit precarium. Item quia in venditione spectat pericu lum ad emptorem, etiam ante traditionem rei, ut sup. de terminavimus, aliud in locatione ut ex praemissis patet Item venditor tenetur, ut rem tradat vel interesse praester¬ sed conductor aliquando excusatur, ut quia res erat a liena, quam bona fide locavit, vel quia usibus ejus neces saria. Item locatio non titulus usucapiendi, vel domi nium transferendi; nisi in casu; ut diximus supra. Quibu¬ dentur, & in quos, & ad quid, dictum est supra eo. §. quae a ctiones, ver. sed notandum, & sequ. & not. infra eodem sequen tibus

Et quales sint; perpetuae haeredibus dantur & in haered ff. eodem sed addes, §ex condu cto, bonae fidei sunt, ideo admittunt usuras secundum lo ges antiquas, C eodem praeses. Tenetur fidejussor conducto ris, si obligaverit se in omnem causam. ff. eodem quaero, iden putat Azo. & si simpliciter intercedat, f. de fidejus. si quis pr eodem §sinummos, l. amissi, respons.i. & Ssi fidejussores, & I. si u proponis, & Istida stiplilatus, & l. inter, &Isi a colono, & ut lega to. no. cau. l...b. Uissime. Sed si pro sorte tantum intercedat non tenetur de usuris, nec econtra, nam ad alterum tanti obligari potest sicut & pignus, ff. de pig act. solutum, §. si in sorte duntaxat, & est argument. quod si quis fidejubeat ali quem judicio sisti, non teneatur ad mulctam, quam Judei ex officio suo aliquando inducit, scilicet quando sub pem centum librarum citat: & si intercedat in 10 non tenetu ultra ff de fidejus si in pignore, &I fidejussores, respon.i & legu tnn ff. de eo quod certo loco centum, & ad munici.l. Lucius, §Pau cus Sed contra infra de fidejus.c. 2. & 3. quod dic ut no anfr. di fidejus§ ad quid sidejasso.

POtuit eimphyteuta, &c potest quaeri, quare haec decret ponitur sub hoc titul. non sub praecedenti,? Respon contractus em phyteucarius ab aliis putabatur emptio: al aliis locatio. Sed Zeno Imperator diffinivit ipsum contra ctum esse per se medium inter locationem & emptionen suis proprietatibus insignitum: & licet dixerit ipsum ac neutrum praedictorum contractum inclinare. C. de jure em phy li. tamen semper magis similis est locationi, cu domi nium retineatur, & aliquid certum annuatim recipiatur, & ideo ponitur sub hoc ti sicut & Imperator Justi posuit ip sum sub eo tit. Instit eodem § eod. § adeo autem, post titulum de contrah. empt. & vena

Quid sit, seu dicatur, emphreusis En phytheusis Graece Latine melioratio dicitur, ab initio enim sterilia tantum ber hunc contractum concedebantur: sed postea permis sum est de fertilib & fructuosissimis emphyteuticari pol se & dicitur contractus emphyteuseos, vel emphyteuti cus, seu emphyteuticarius, i. meliorationis, & consistit ii reb. soli tantum. Ecclesiastica autem emphyteusis, in hi¬ immobilib, consistit, quae ad haec congrua videntur oeco nomo, & aliis gubernatoribus, ut C de sacrasanct. eccl. authen perpetua 10. q. 2 hoc jus, persi perpetua. & de hoc dixi supra de preca §. ria & sequem

In quibus rebus consistat proxime dictum est.

Qualiter contrahatur. Scriptura inter¬I veniente, non ali ter: ut C. eod l.i.ibi, scriptura interveniente, &c. Item consensi utriusque id est domini & emphyteutae, adhibito in ho¬ scilicet ut statim dominus aliquid pro re accipiat, scilicet quod inter eos convenerit, vel pecuniam vel aliam rem. I tem ut de caetero singulis annis duos Raymundinos, uni vel duos Turon. vel simile solvat, puta reditus in spem, u Institut. eo. §adeo. Et contrahitur aliquando ad tempus, i¬ est usque ad 10, vel 20. annos, in quo succedit haeres. Item in perpetuum, & tunc non aufertur emphyteutae: vel ejus ha redibus quandiu solverint pensionem. Item inter certa personas, puta usque ad secundum vel tertium vel quart gradum. Item sicut renovatio fiat, ut in d §adeo, & no, supr de preca § rie

Quid sit de natura, hujus contractus, ut contrahentes aliquid p cti sint, observetur: & si nihil paciscuntur de natura pensi solvi debet, nisi res ex toto perierit. Si autem particula ei iam minima remansit, quamvis septem partes perierint spectat damnum ad emphyteutam, secundum Azonem sic intelligitur, C. eo. l. 1. Alii vocant particulare damnum sci medietatem arg ff. de usu etiam partis, & de verb. signifi. nome filiarum § portionis, quod aequius est, ar, sup, ca. proximo, & in his quae no sup eo. sub S proptersterilitatem, & seq. Item est d natura contractus, ut liceat domino suum emphyteutan propria authoritate expellere, si per triennium in secula ribus, vel per biennium in ecclesiasticis cessaverit; quo pensionem non solverit, nec apochas tributorum dom nocum praescriptione sua reddiderit, etiamsi emphyteu tae dominus paenam, si expelleret, promisisset. Item in sin plicibus colonis biennium spectatur tantum, & dies ass gnata pro domino interpellat, unde emphyteuta excus¬ ri non potest, quod ab eo pensio non fuerit requisita. C. eoc leg. 29 sin autem nihil, & Sneautem, in authent. de non alien au permut. rebus eccles. § scire, collatio 2. ff loca quaero. § interlocato rein, secundum Azo. Alii contra, argum. C. ne quis in caus sua judic. & C. unde vi si quis in tantam, argument. supra de el ctio, consideravimus, & de conces. praebend. post electio. bo me cre. Quod verius videtur, quod non propria authoritat sed per judicem expellatur, ut hic dicit, ibi, nisi celeri res & supra cap proxim. infin. & de rebus eccl. non ali. si quis presb¬ terorum, infra de reg. non est nobis, dico enim celerem satisfa ctionem, antequam patiatur se trahi ad judicium, arg. su de foro compet sidiligenti, ideo si in solutione cessatum sit, a gendum est coram judice, ut supra de dila. bonae, & ff depu? re tiga, cotem ferro, §agri, & sic potest intelligi, supra de restitu spol. conquerente, & hoc patet, C. eodem l. 2 101, nulla enim ali gatione, &c. nam coram quo fieret allegatio, nisi coram, Ju dice. Vel dic celerem satisfactionem, sicut notat. secur dum Goffre. supra de rebus eccles. non alien § quae sit paena, v celerem intelligas, & sequent. Vel arbitraria, supra de off dele. de cau ff. de jur. deli. l.I. sup. de transact. c fi. Imo hic videtu appellare celerem satisfactionem, oblationem, obligatio nem, & consignationem, ut C. eodem, leg. 2. in in. Quid si em phyteuta dedit in dotem b emphyt. de consensu domini salvo debito canone, quod fieri potuit, ut infra de donat. 1 ter pir. & uxor nuper, nunquid incidit in commissum, si ma ritus in solutione canonis per triennium cessaverit? Dic¬ quod sic: ad ipsum enim spectat solutio, quamvis uxo contrarium pacta esset, ut C. de pact ex conventione, & C. sin censu, vel reliquis, & leg 1. 2. & 3. & ff. de impensis in rebus dota. s. neque, de usufr hactenus, erg) si non solvit, committitur, ai depig lex vectigali, & sic alienatur fundus dotalis necessari. alienatione culpa mariti, vel dolo interveniente, sic si nor cavet de damno infecto, ponitur vicinus in possessioner fundi dotalis ex secundo decreto, & dominus fit, ut ff. d fundota. I. i. ipse tamen maritus de dolo suo sive culpa ol ligatus remanet mulieri, ff. sol. mair si constante, §si maritus & leg i§maritum, licet non teneatur, si dos publicata sit subaudi, propter culpam mulieris, ut ea. I si constante, §. bona. Quid ergo si factus sit non solvendo. forte habebit re cursum mulier adversus dominum in subsidium, argum ff. de eo per quem fact. est, leg. ultim. & dedolo eleganter, §penuli argument. est ex eo, quia si propter culpam praelati eccl sia amittit feudum, non privatur ecclesia feudo, nisi viv te praelato qui in culpa fuit, & sic recuperat feudum e¬ mortuo, vel remoto, ut in constitut feud. de pacetenenda, §. clericus, nam & reipublicae interest, ut dotes solvamus mu lieribus, ut ff. de jure do. led.i. & 2 & sol. matr. leg1. Quid si em phyt promisit paenam, si non solveret, contractu rema nente in sua firmitate, non solvit, dominus vult repeller ipsum, emphyt. offert paenam, & dicit se non esse expe lendum? Dicas quod nihilominus expelli potest, secur dum Azo. quia poena gratia servantis pactum fuit apposi ta, arg ff. de transact. si quis major, & in favorem suum, ure non debet retorqueri in ejus laesionem, ff. de lege conmi leg. 1. & 2. C. de legi quod favorabile, nec putat AzO. quod pro pter haec verba, rato manente contractu, paena saepius( mittatur, sed semel tantum, quia illa verba referuntura contractum emphyt. non ad stipulationem paenae, nec nim stipulatio contractus dicitur, fi de verb, sign iffi. Labeo, se si ita dictum est, contractu remanente, cum eadem paen obligatione infirmitate sua saepius posset committi stipu lat. argument. ff. detransact. qui fidem, C. de transact. cum pr ponas, utraque tamen quaestio scholastica potest esse. Qui si haereditate domini jacente labatur triennium vel bier nium? Respondeo, securus est emphyteut. quia non f¬ itcui solveret, argum F de l, commis statim, Sult im ff.de us¬ pecuniae, f.de verb. obl.diem. Quid si pactus est, ut nunquer repellatur, licet cesset in solutione? Non valet secuncun P. argument. f de pro socio, & si convenerit, & de precario, cur precario, supra de prec, capit ultim. contra ff. depig. act si conrere rit ff comm.di. in hoc judicio, §si quem, & dedi pig si creditor, ultim. & est verius, ut pacto stetur, secundum dm. Quic si ex pluribus unus non solvit, puto omnes repelli, argu¬ ff. de verb oblig. leg. 2 & de cond. & demon. cum fundus ff sa-erci, cum idem. Hoc est etiam de natura contractus, ut licea emphyteutae emponemata sua id est meliorationes sua alii vendere, domino tamen primitus requisito coram tu¬ stibus & de praedicto quantum re vera invenire peotest, di minus enim cuilibet emptori praeferendus est, si comp. rare velit: sed si licentiam dat, vel non respondet lapsis tempore denunciationis duobus mensibus licet emphi teutae etiam sine consensu domini vendere, dum tamen ca veat a personis prohibitis, sunt autem personae prohibita hae, quae duriores & potentiores sunt, vel non solvendo argument fi qui satisda cog leg. 2. & de ali ju. mu, cau fac. leg 2 &3. vel sicut dixi supra de preca. §ria. ver. potest oeconomu & parentes ejus prohibentur. Et dominus emphyteutan novum necesse habet suscipere & in possessionem miti re, non quidem per proc. sed per seipsum, vel per literas si as, vel per assertionem suam, seu depositionem coram gistro census factam, & sic ponitur, deposuerunt, Cde tes iestium, vel per literas tabularii coram testib. praesidem v defensorem locorum celebrandas, nec licet domino o casione ista excipere ultra quinquagesimam partem pret vel aestimationis loci, qui ad aliam personam transfertui loco cujus quinquagesimae quasi generalis consuetudo tr¬ cenum induxit tantum enim in compluribus locis acc pitur pro laudismo. sed si dominus nullo de praedictis mo dis vult consentire, licet emphyteutae etiam domino no consentiente ad alios jus suum transferre. Sed & si emphj teura aliter versatus sit, jus suum amittat, ut infra eo c sin I. C. de jure emphyt. leg ultima, unde haec decr. sumpta est. Ho si velit vendere: nam si donare vult, hoc facere potest, etian domino irrequisito. C.defund. pat. leg. I. Institut. eodem § adeo forte & pignori dare: argum F. de pig lex & de pig actio tu tor, § ultimo, sic mulier quamvis fidejubens Velleiano ju vetur, non tamen donans, F ad Velleia. sed si ego in fin & es ratio, quia facilius mulier se obligat, quam alicui done ut ibi, si ergo potest donari simpliciter, multo fortius car sa doris, argument. C. comihun. de lega leg. ultima, & auther tic. res, & de lit. leg. ultim argument. contra, infra de dena. i ter rir. & uxor. nuper, sed illud in feudo temporali. Nunqui ergo, si res emphyteucaria in dotem detur, dominus h bebit laudismum suum, vel consensus ejusdem require dus est? Hoc vidi de facto, & dico si ab extraneo detur,n requirendum consensum domini: quia donatio simple est respectu mulieris, argumentum. C. dejuredo. leg. uli ma, ff. de legat.i.si domus, §ultimo, & in aliis concord. quas n¬ tat. supra in illo versicul. hoc si velit, sed secus, si detur a pau pro filia, quam habet in potestate, alias idem quod in e traneo, ut C. de pact. conren. leg ex morte, § sin & aestimata ex gitur consensus domini, & laudismum habebit, argume C. de jure dot. quoties si aestimationem donet, nec credo quod exigatur, argum. C. sol. mat. dos & de bonis materni leg. 2. de impu. & aliis substi. leg. ultim. nam jure naturali re manet in dominio mulieris, ut C. dejure dot. leg. in rebus Quid si dedi tibi rem in emphyteusim, deinde tu alii das me consentiente, & iste secundus emphytheut. vult alie nare, cujus consensus est requirendus, nunquid meus ve tuus? Dixit Azo. quod meus, nam tu alienando necci viliter nec naturaliter possideas, arg. ff. de relig leg. 251. & a Silla, leg 2. 51. C. deposi authentic. sed jam cau. AzO Et facit pr eo f. de servis expor.I. pe f. de fur inter omnes, respon.i. in fin. ff. d cond fur. sed nec. & leg praecedenti, §ulti. Sed est contra arg.s de fur. si dominium, & l.siis qui rem §I. sed pro Azo. est fi. quil mo. usufr. ami. Pompo ff. de acque pos. qui universas, Sulti & l. qui¬ ris § 1.

Quae actio; exhoc contractu nascatur. Condi ctio ex leg. Zenonis, ad petendum can al eo cui datum est, in emphyteusim. Quid si alii concessit es emphyteuta? Dicunt quidam secundum emphyteuntan conveniri condi. ex leg. ad exemplum tributorum, se hoc absurdum est, quod factum privati reipubl. adaequ¬ tur, dicam ergo dominum possessorem vendicare, & s ille se defendit propter concessionem primi, replicabi dominus, non est aequum fidem servari quam promisi au thori tuo, quia tu non servas mihi ea quae author tuusm hi convenit: argument. C. de pactis cum proponas, sup. de ji rejurand pervenit, debet enim vti accessione cum sua ca¬ sa, suisque vitiis & honorib ff. de acque possess. Pompo. §. cum qui¬ infra de decimis, pasto. & cap. cum non sit in homine, sed e condi. darem domino, nisi ipse induxerit, secundum em phyteutam in possessionem, quasi cum ipso videatur con tractum, secundum Azo, Certum autem est, quod domi nus civiliter possidet, directum habet dominium, emphy teuta vero tantum naturaliter, sicut & usufructuarius, de acqu. poss. naturaliter sed & vtilem habet rei vendit. ff si¬ gerve.li.i. Ex praemissis patet, quod contractus iste loc¬ tio est, nec venditio. C. eodem leg. in princip. nam hic contra ctus in reb. soli tantum celebratur, illi autem in reb. on nib. Item in hoc non exigitur pecunia, sed potest dari&: lia res, ut supra dixi. in illis vero exigitur. Item per hun contractum non fit alienatio, sed per venditionem fit. Iten per locationem non habei nuis regulariter jus in re: hin est quod conductor nec vendit, nec vendicat rem: emphi teuta vero facit utrunque, secundum Azo. Hoc autem no¬ tandum, quod si emphyteuta potest probare per duos ar nos proxi praeteritos in ecclesiasticis, vel per tres in seci larib. solvisse canonem, quamvis antea cessaverit per de¬ cem vel plures annos, tutus est, nec expelli potest, vt C. d apochis, l.pen.li.10. & junge quod no. sup. eodem sub § propterst. rilitatem, ver. & notandum quod dicit, & praeced Quid ergo si i qui facit censum eccl. pro domo quam tenet, vel fundo cessat perbiennium, quod non solvit? Respondeo, aut e¬ clesia habet ratione dominii, & de hoc constat, & tunc inci dit in commissum, ut io. quaest. 2. hoc jus, infra de loc. & condi¬ cap penultim & ult. in fi. Aut ratione eleemosinae, ut C dee psc. & cle nulli. 61. & tuc si causa alimentorum relictum est res vidietur affecta, ut C. de aliment. & cib. relic. leg. 2. Sed si d xit testator, tantum relinquo ecclesiae super tali domo, & ac jecit, usque ad certum tempus, non videtur res obligata, a¬ hocff. de leg. I. quidam testamento, & de contrah. empt. & vendi leg. ult. § ult. & de annuis leg Caius Seius, & de alim. & ciba. rel Lucius Titius, & de legat. 3. Paulo Calimacho §ultim. Sed si d xit, quod in perpetuu praestaretur, tunc quilibet possesso tenebitur, ut ff. de usufru. hactenus, & sic videtur consensu ecclesium requirendus, cum sua intersit, arg ff.de offic. archi. a hoc Sultim. infra de his quae fi. a praelat. c. ultim ff.de aqua plu a in concedendo, C. de autho tu. leg. ultim. usus fr. autem in testa mento relinqui potest, ut ff. de usufr. I3. Si non dixit, in per petuum, vel ad tempus, praesumo, quod in perpetuum re linquit, ff. de an. leg. annua in fi. Si non constat utrum relictun sit, & ecclesia habet majus dominium civitatis praesumer dum est, quod ratione dominii debeatur, ut infra de cens¬ omnis aniuia, nisi probetur exemptio, ut supra de cau. poss.( proprie, capit. ultin. Quid si ecclesia non habet dominium ra tione eleemosinae, praesumitur relictam fore, cum com missio odiosa sit, & tamen summa ratio est, quae pro religione facit, ut ff de relig, & sum, fu. sun persone