Titulus 16

De Deposito XVI. Rubrica.

SUMMARIA. i Depositum quid sit. Et unde dicatur. num. 3 Depositum in quibus rebus consista 4 Deponere quis possil Actio depositi cui detur 6 Actio depositi contra quem detur 7 Actio depositi quando detur 8 Actio depositi inquantum datur 9 Actio bonae fidei qualis siu

ACtum est de commodato, sequitur de Deposito videamus, quid sit Depositum, Unde dicatur, in quibus rebus consistit, Quis possit deponere, Cui detur aiectio depositi, Et contra quem, Et quando, Et inquantum, Et qualis sit actio

Quid sit: depositum Quod custociendi ai¬ cui datum est, sive tradi¬ tum, & dicitur depositum inter clericos, commodatum inter vulgares: ideo decr alludit vulgari. infra ro.c.. & con trahitur re obligatio. Instit. qui. mo re conir. ob § pen. Rei au tem depositae, sicut commodatae, possessionem & domi nium retinemus. ff. eod. licet nisi deponam quod contine tur numero, pondere, vel mensura, non obligatum, ve clausum. hic enim exceduntur notissimi fines depositi, & transfertur dominium: sin autem obligatum, vel clausum deponerem, videtur prohibuisse ne depositarius utere tur, nisi in contrarium ageretur expressim ut ff. eod. l licet §rει. & l Lucius & Idie. §. qui pecuniam & l. Quintus mihi in cipit, Cecilius. & I seque si sacculum

Vnde dicatur Exde, & positum: nam praepostio, de, auget, positum ut significe de custodia mea seorsum positum, & in tua translatum ergo aliud est pono, aliud depono, secundum Jaco. de Be ut ff. eod l.i. respon 1 sic praepositio aliquando auget, ut 35. di c. iff pro socio, cum duobus. §. damni. & de lib & posth. Galla.? ille casus aliquando diminuit. ut supr. de consuetu. ad audier tiam inf. de fidejusso alias nihil operatur. ut f de dote praele. ut de versu "Sape precor mortem, mortem quoque deprecor idem" Sed & si mandatum praecedat, mandati ageret, ut feo li( quod si rem tibi. alias semper agendum est depositi, licet? de custodia rei habenda videatur mandatum: quamvis: liqui dixerunt semper utraque agi posse per l. proxim. in ductam. sed intellige ut praemisi, secundum Azo.

In quibus rebus consistat. In rebus mobilibus & se moventibus tantum, nis apud sequestrum deponatur. quod proprie fit: cum cor troversia inter plures suborta ipsi in solidum certa cond tione rem custodiendam tradunt, & reddatur sc. ei quiv cerit, sed cum rem communem plures deponunt, pro pa¬ te utriusque deponit. deponentes autem penes sequestrun possessionem amittunt, nisi actum sit expressim, ut caus custod ae, tantum sequestrum detinet. ff. de verbor sig sequi strum & ff. eo. I proprie & l. praecedent. i apud quem §ult. & Il cet. & de act. poss. I.interesse supra de judic. examinata. Sequeste autem semel officio suo suscepto sine causa non renul ciabit, & tunc raro restituetur venienti, imo deponi di¬ beat arbitrio judicis, apud aliquam aedem sacram. f. eo. I¬ §. ult. & in hoc casu convenit actio depositi sequestrari: quod est adjectio non proprium nomen actionis f. eoden si in Asiam. §. cum sequestro Debet etiam sequester ibi ren exhibere, ubi convenit, si alternative habet elect. si copi lative, ut apud dignam, & si Stichum. in omnibus nihi certum dictum sit, denunciandum est ei, ut apud praeto rem exhibeat, ut f. eod. l.. apud quem. §. in sequestrum. Sole autem fieri depositum cum chirographo, id est, scriptur quae dividi solet per alphabetum, & unam partem retine depositarius, altera remanet deponenti, ut ex junctur partium probatio fiat, sed haec probatio nec juris est, ne dejure: quia privatae scripturae non creditur, nisi habea subscriptionem trium testium fide dignorum ut C. qui po in pig. ha scripturas. & in auth. de fid. instr. §.1. & junge quo e no, sup. de fid nstr. S. quibus instrumentis.

Quis possit deponere. Is qui commodare: ut not. sup. tit. 1.§ quis commodari

Cui detur actio depoliti. Ei qui deposuit perf vel per alium, vel per servum. & si plure sint domini, cuilibet pro parte competit actio. ut f. eodl § si servus meus & si servus deposuit. & S. si duorum. Item pe servum haereditarium acquiritur haeredi futuro, & ei cu bona fide aliquis servus servit, vel qui in ipsum habet: sumfr. si tamen rem, quae ad peculium ipsorum pertinei deponant. ff eod l. i.§. non solum. & §. item si servus haereditariu Datur etiam furi & praedoni, ut f. eo l. 4§ si praedo. sed non a gentactione furti, quia nemo ex improbitate sua talen consequitur actionem ut ff. defurt. itaque Veruntamen in terdictum, unde vi, aliquando datur praedoni expulso d praedio. ut f devi & vi arm. l.1. §. qui a me & est ratio, quia ni praedoni datur, nemini daretur, non dominio, quia expul sus non est, & ideo datur, ne invasio secunda remanea impunita. Sed si fur agat depositi, & dominus rei ven con tra depositarium, potior est causa domini, F eo. bona fides. si ergo dominus praeferendus est furi de aequitate justitia quae jus suum cuicunque tribuit, ut ibi dicit. & 1292. cum d votissimam. & Instit. dejust & jur. inprin. Sed contra, qui prohibetur, ne quis extrinsecus, interdicat depositi resti tutionem in auth. de deposi. & denunci, col. 7. resp. Dominu Interdicit non extrinsecus, sed intrinsecus. vel non est in terdicenda extrinsecus, id est. extra judicium, sed coran Judice. Item contra ff nau cau. stab. I1§. Idem Pomponius alia est lex. & incipit, parui. Solutio, speciale est in illa actio ut non domino, sed inferenti res reddatur. vel melius non loquitur in fure, in quo speciale est, quod non sibi, se¬ domino reddatur & modo solvitur aliud contrarium C. loca, & condu. si quis conductionis. Sed & si fur rem subreptam apud proprietarium ignorantem deponat, nu lum est depositum, & proprietarius rem depositam rest tuit, possessionem condicet, non proprietatem. sic est ir telligendum. f. eo. bona fides per I ff. de condi. indeb. I. indebiti sed & finumnos. & de condi. cau.da. dedi. § subtilius. Est enit de natura depositi, ut ipsa res deposita restituatur, sicu not. in commo. supra titul. I§. & inquantum. versic. directa ho tamen fallit in 4. casib. Primus est, cum quis gladium de ponit demum furiosus factus ipsum repetit. 22. 4. 2. nequi Secundus, si deponens fuerit deportatus: nam bona eju in publicum deferuntur fie. bona fides. Tertius, quando fu deponens, & dominus rei depositae concurrunt in petitio ne. no. sup. eo. ver sed si furagat. Quartus, cum fur rem futti vam deponit apud illum cui subripuit, vel apud propri¬ tarium, sicut probantur jura inducta, sup. cod §. ver. sed & furrem subreptam. Sed nec contra legem sequestrationis es restitutio facienda. ut no sup. eo. §. in quib. Item non ob de ponenti compensatio, ne contractus, qui ex hona fide ni scitur, ad perfidiam revocetur: ut Insti. de act. §. m bonae fide C. de compensat. I.ult. infra cod c. ult. § sane sed in aliis contri ctibus compensatio admittitur, si causa liquida sit hincin de, vel facilem exitum habere possit, ut infra eod .c.ult §. ul¬ Item si intra duos menses probari possit, ut ff. de jute fisci nufertur. §. qui compensationem. & est ratio, quia tempu judicati ultra progreditur. supra de sentent. & re jud quod a consultationem. & C. de usuris. rei. ju.l. 12. & 3. De debito au tem, super quo lis contest compensatio admittitur, ut ff.d compensa. I. in compensatione. & de eo quod natura debe tur. ff. de compensat. etiam, & de eo, cujus solutionis term nus nondum venit. ff. decompensat. si cum mili. Dicunt ai tem quidam, ipso jure compensationem fieri. argum. Co compen. si constat. & Iult. Dominus meus contra immo de¬ bet fieri per judicem: ut C. de compen. l. 2. & I. si propter fra ctus. Fit autem compensatio de pecunia ad pecunman non ad speciem ff. de cond. indeb si non sortem. §. si essent. f. d pig. ac si convenerit. 2. quia corpora propter pecuniam no sunt diminuenda. ff de inpensis in rebus dota. factis. quod d citur, nisi forte juretur in litem contra reconventum re ven. cum rem dolo malo desierit possidere, ut ff dereive si culpa non fraude. tunc enim nulla est differentia inter per sonalem actionem & realem. sic intelligitur C. de comp. l.u in prin. Dolus etiam cum dolo a compensatur, ut ff. dedolo. si duo, & culpa eum culpa f. de compens. si ambo. & delictur cum delicto. §. sol. mat. viro atque uxore. infra de adul. c pen &ult. sed deposito non objicitur compensatio, etiam ri tione expensarum. ut C. eo. Ipen. licet aliqui contradican per I. f. de acquir. poss. si quis rem. & defurtis. si is qui rem con modasset. sed loquuntur in commodato, non in deposite Sed & si extraneus nunciet depositario; ne mihi rem me restituat olim me cavente, ut ipsum indemnem servaren meam consequebar, ut C. ao. I. pen. §. quod in scriptis hodie vi ro remittitur: & si per denunciatorem restitutio de facti fuerit impedita, tenetur mihi de casu fortuito, etiam si re penes me foret peritura, & si depositum consistebat in ni mero, pondere vel mensura, tenetur mihi ad trientem v suram. secundum l. a tempore denunciationis, & eaeden poenae imponuntur ei qui inquilinis denunciat, nepensit nem solvant: ut in authen. de deposito & denunciationibus ii quilinorum. col. 8. Ubi autem plures deposuerunt, potes alter agere insolidum, si hoc actum sit, alias pro parte ta tum; quia & duo haeredes deponentis pro parte agunt. cod. l. 1.§. si pecuniam sacculo. nec obst. f commo si ut cerio. §. ul quia ibi actum erat, quod quilibet commodatarius insi¬ lidum teneretur. nec ob. f. de verbor. obliga stipulationes no dividuntur, quia illud intelligitur, quando unus ad totan rem tenetur. vel est obligatus insolidum. nec obst f. eodes duo. quia ibi tenetur quilibet haeredum insolidum: ideo qui uterque in culpa sive dolo reperitur. alias pro parte teni¬ rentur, etiam si pecuniam depositam inter se divisissent. Se¬ & si restitutio rei pro parte fieri non potest, agitunus a redum insolidum. Sed cavere debet, quod contra aliut defendat, ut ff. eod l. a § si pecunia. Si vero duo deponantho pacto apposito, quod non reddatur uni sine altero, servi dum est pactum: & ideo si uni reddat, neuter agere pot¬ rit, si depositarius neget se reddidisse, nec alicui redder cogetur. non enim illi cui reddidit, quia agere non potest nec illi cui non reddidit, quia non tenetur sine altero & in hoc casu quidam Philosophus liberavis quandam ancill a suspendio, penes quam duo remquandam deposueran tali pacto, quod si uni sine altero redderet, suspenderetu secundum Azo. Datur autem utilis actio ex parte extra nei, ut C. ad exhibendum si res. Item si creditor non vult pe cuniam ablatam recipere, & debitor deponat competi utilis creditori contra depositarium, ut C. de usur. acceptan Item si pater a sponso receperit res oblatas nomine fili suae, & sponsae, ipsa praesente, dabitur forte sibi utilis, si su juris erat. ff eo. die. sed si in absentia filiae tenetur pater act negot. gest f de nego gest fidejussor §i gnoranter. ad hoc ffana dati. si renumerandi. §. primo

Et contra quem Contra depositarium, etian si pupillus sit, dummodo dol fecerit, vel locupletior factus sit, depositi. l.i. §. an in pupi¬ lum Item contra filiumfamil. insolidum contra patrem d pecul. vel contra dominum, sed contra manumissum con petit insolidum. si tamen penes se habeat, alias non ten¬ tur, licet de delicto teneatur indist. ff. eodem si apud fitium & l1.§. si apud servum. Item contra haeredem depositari etiam ex dolo defuncti, multo fortius ex suo dolo ff.dea & obl. ex deposi. & si plures sint haeredes, tenentur pro haer¬ ditariis portionibus ff. eod si hominem. §. datur. Sed & contr haeredem putativum competit, ut pretium reddat, si vet didit, vel actiones praestet, si pretium non exigit. ut ff eo.l 3. & 4. Sed nunquid & contra ecclesiam pro re deposita¬ gi potest? sic secundum quosdam, adeo quod ex quo ri deposita in thesaurariam, vel sacristiam infertur, ecclesi obligatur, sicut nauta & caupo de rebus invectis & illati f. naut cau.sta.l.. & I. parui, § recepit. & lita. ar. C. de his qui la tro occul. I.I. dicas contrarium, scilicet quod nunquamte neatur ecclesia, nisi quando depositum fit praelato, & con ventui sive cap. praesentibus & recipientibus, nisi inquarn tum locupletior esset. ut inf.cod.c.i. & patet in his quae no infrade fidejuss§ & quis

Et quando Quando depositum tenuit: si enir non tenet: ut quia rem meam pene me deponis, non agitur depositi, quia nec depositum, ne commodatum, neque precarium, neque conductio, nec in re mea propria, nisi scienter hoc faciam. ut ff. eo. qui ren & de regul. jur. neque pignus, & de preca cerre. § ulti. & de cor nabend. enptio, suae rei & l. si in emptione. §. rei suae. C. loca. qu rem. Si vero tenet, agitur quandocunque placet deponen ti, & ante tempus adjectum. ut f eo. l.. §. ult C. eod si quis pe cunias. infra eod. bona fides. §. sane nisi in casibus quos notat supra eod cui detur. ver. est enim de natura. & sequ. Item agitu antequam depositarius admiserit dolum vel culpam. qui¬ enim si furiosus sit, vel non extet haeres, vel bonorun possessor, Ieod l. 1§. idem Pompon quaerit. in sin. Item si til mandavi, ut rem meam deponeres penes Titium, & is ser vandam recepit amore mei, tu mihi mandati. Titius depo siti tenetur. Sed si amore tuo tu mihi depositi, & ipse tit tenetur, quam mihi cedes, si te conveniam & si tibi dixit quod smollet custodire, tu ipsemet servares, agetur nihi lominus mandati: & forte nihilominus depositi: Feo. la. si terogavero: & accedit in ea. l. §. idem Pompontus, quaerit si tib. & §. idem Pomponius quaerit si apud ii

Et in quantum Intantum, ut dolus praestetur tantum, ut fF eod l. 1§. in conducto & lata culpa. ut ff. cod. quod Nerva. Probabitur autem de lus, vel lata culpa per praesumptionem, ut infra eod. bonass des. respon.i. & dic ibi bona fides abesse praesumitur, subau di & dolus adesse si rebus tuis salvis, &c. ideo dixit Azc quod lata culpa est dolus praesumptus: quia prope dolun est f. mandati fidejussor respo.i.dolo comparatur. ut fl. si men sor falsum modum dixerit. L. §. lata, sed secundum Aristo nihil est idipsum cui est simile, sic intellige quod lata culpi cadit in crimen. doli f. de act. & obl l. §. 1s quoque & quod do lum repraesentat. ut fa si quis test. liber esse jus fu. l. 1§. non au tem & quod pro magna negligentia est. f de verb. sig magni nam si vere dolus esset, veniret in I. Cor. de siccar. quod l. ne gat ff ad leg. Corn, de sicar.m. l. exemplum posui sup tit 1S. pen ver. lata. Et iterum si deponis penes me servum vinctum & ego solvo misericordia dectus, teneor ff.eod si hominem Item quando res suas salvas habet, praesumitur contra i psum, ut infra eodem bona fides, & ff. eod quod Nerra ff. commo dati. si ut certo. §. quod vero & de dam. infect. utique in fin. exem plum, si res suas ponat in arca, & depositas dimittat ex tra, in domo, vel in bancha. Sed de levissima culpa non te netur depositarius, ergo non de casu fortuito, nisi sit in me ra vel in culpa, vel nisi obtulerit se deposito, vel nisi rece perit aliquid pro custodia, vel nisi gratia depositarii fia¬ depositum. ut inf. c. bona. §. 1. & 2.quia unus. §. debet subaudir per alium ff. eod l1 § saepe & § si quis in pristinum ff. eodem. si i Asiam. §. ultim. fi si cer. pet si quis nec causam. Item si dolus in tervenit. ut supra vel pacto interveniente, ut C. eod. I.i ffeo l. I. §. si convenerit ff. de regul. su. contractus, quod dic ut nota sup. de commo § pen. & hoc intelligas, quando culpa praeces¬ sit casum. alias si violenter auferretur, non tenetur depo sitarius, nisi in duob. casibus, scilicet quando recepit mer cedem, vel quando se obtulit. licet in aliis casibus de omn casu fortuito, & in his, & in aliis de culpa etiam levissimi teneatur. Depositarius vero utendo re deposita obligatur furti f de condi fur. qui furtum. hoc nisi expressim esset pro hibitum,. ne utatur. ff. eod. si saccalum. alias non committit dum tamen putaret dominum permissurum, etiam si mi nus probabiliter hoc putaret. ut f. defurtis qui rem. est tam contra arg ff eo. si servus. Et si res deterior reddatur, redditi non videtur fae.l. 1§. sires. Sed & accessione veniunt in ha¬ act. quamvis depositae non sint: puta ut homo sit vestitus vel equus qui capistro detinebatur, positus sit: nam solu equus depositus est. ff. eod l. §. quae deposi. secus si dixissem Depone equum cum capistro: tunc enim utrunque esse depositum ff. commo. si ut certo. §. si me. & de usufr legae l.xilli Item tenetur haeres de pretio rei ignoranter venditae, & E si haeres nihilominus ab eo lucrum extorquetur. ut feo! § ult. & l. 2. & 3. Item si causa tumultus, ruinae, naufra. incem dii, fuerit depositum, in duplum fit condemnatio ff eo l. 15 haec autem separatio. in fi. §.1.& 2. hoc si depositum inficietur non alias: ut Inst §romnes autem. Haeres autem de dolo pro prio in duplum tenetur, sed de dolo defuncti, in simplum F eod. l.1. §. 1. & I. quod tumultus. Est autem pondus auri, ve argenti depositi, & species nominanda. Idem in purpur infecta vel lata, & si deponens fit incertus de pondere, e juranti, succurritur. f. eo.l.a§ si quis argentum. recipletur ei iam libellus incertus, sed erit judex certificandus ante sen tentiam. Item numerus abjiciendus est, & color vestis u ff de fur. in ac. Et si cista. rebus diversis plena deposita sit, po test agi ad cistam, & ad singulares res, ut ffeodem. Ia. §. si ci sta. Item in hac actione juratur in litem ut fie. l.. §. in deposi.

Et qualis sit actio bonae fidei. Famosa. ut C. eod quu depositum. Item praetoria in 4 praemissis ca sibus, non aliis, imo civilis. Item privilegiata est: quia pra fertur chirographarius. sed si plures agant, non habeturri tio temporis. ut ff. eo si hominem §. quoti. & Iquod privileg. 8 accedit fi de privil. cre. si veniri §. in honis. & L.quod quis, & a reli.I.pe & qui po in pig ha interdum. C. qui po in pig. hab Is. 6 Leos ff. de peculio. deposui. & de bonis autho jud pos. cum anus. ( C. de hon. authen. judic. posl. ultim. nascitur autem haec acti antequam dolus, vel lata culpa commissa sit, ut ff. eoden l. 1§. idem Pomponius. infra eodem. bona. §. sane. Contraria au tem depositi datur depositario & ejus haeredi, in qua ve nit impensa utilis. f de neggest. at qui natura §. ult. & manda ti. si vero non remunerandi. §. usuras autem ff. eo. act. & de usu. qu semisses §. ultimo. Item venit in ea interesse, ut si servum fi rem deposueris penes me, & damnum patiar. hoc si scier ter. Quid si ignoranter: Dixit Pla quod potes ipsum pr noxa relinquere. argu. f. de pig. act. si servus pignoratus. AzC contra: quia non debet alicui officium suum esse damne sum ff de fur si servus communis. §. quod pero. Est autem hae actio civilis & personalis, nec in iitem juratur, ut ff.eod. l.ei Item bonae fidei est. Institu. de act. §. actionam. Famosa no est. ff. dehis qui no. insa furti. §. ult. est enim regularis, quo nulla actio contraria infamat. ut ibi. fallit hoc in contrari mandati, quae infamat. Hoc autem scias, quod quatuo sunt actiones ex contractibus descendentes, scil mandat depositi, tutelae, pro socio. & quatuor ex delictis prov nientes, scilicet vi bon. rapt. furti, injuriarum, doli mal quae infamant: ut ff. dehis qui no. infam furt. §. mandati. & s¬ quenti. & l.i. unde versus "Iudice damnatos, infames reddit ub que Quod vi dirumpitur injuria, furta, dol qu Actio mandati, tutelae, depositiqu Directo si pro socio communis utrique"