SVMMARIA I. Ratiocinatio quid si 2. Obligatus ad ratiocinia quis dicatur 3. Ad ratiocinia quare quis obligetur 4. Quis qualiter obligetur ad ratiocinia Obligatus ad ratiocinia quis impediatur

INter alia impedimenta, quibus ali quis ab ordinib. repellitur connumeratur obligatio rationis redden dae, vel sic, ne dum obligatus servili condi tione arcetur ab ordinibs quinimo & obli gati ad ratiocinia, 5i. dist pertotum, & sic dicamus de obligi tis ad ratiocinia ordinandis, vel non, videndum est ergo. Quid sit ratiocinia, Quis dicatur obligatus ad ratiocinis Quare obligetur quis, Qualiter obligatur. Quis obligatu impediatur, Et qualiter hoc impedimentum fuerit intro ductum

Quid sint ratiocinia. Et dicendum, quod sunt rationum redditi ones, ad quas aliquis obligatur administratione reipub vel privatae, quae alias vocantur actionalia, seu rationalis & quae fideliter sunt scribenda: caeterum si non fiant, au facta non exhibeantur, puniendus est is, qui hoc facere de buit, F. de tutel. & ratio. dist.I..resp. & §. o ffic. & seq & l. ultim C. de cur. fur. Iult. §. ult. in prin C. de epis. audien de creationib. 11 9. 2. hoc hujus placiti

Quis dicatur obligatus adratiocins oi¬ cunque alienam ac ministrationem suscepit, ut procurator ad negotia, & pro curator ad litem, ff. de his, ff. de mand. I. si remunerandi, & l.s protur. §. 1. Item actor qui ab universitate constituitur a¬ praesentes literas tantum, & cum decreto, ss. quod cujusque uni.no.l.i. & latem eorum, § si decuriones. Item executor sci licet sententiarum, C. de exc. rei judic. executorem, qui saevi praeceptis obedire non debet, alias non ordinatur, 51. distm aliquantos. Item executor testamentorum, infrade testan tua nobis, & c. Joannes. Item curator pupillorum, intelliga ad litem, Inst. de aut. tut. in fi C. de in lit. dan. tut. & cura, ad litem nam pupillis tutor datur, adultis curator, Instit. quibus mi tut. in si.m princ. & de cura, in princ. de his omnibus habesn princip. hujus c. & generaliter qualitercunque administra verit quis vel administrat, etiamsi sit negotiorum gestor tenetur reddere rationem, & reliqua praestare. i. ea, qua penes ipsum sunt de administratione quam gessit, vel essi potuerunt, sed dolo vel culpa sua impedivit, f.detut. &r. distr. leg. 1. & ultim. etiamsi indebitum receperit, restitueri tenetur, fi. de procu. qui proprio, §. ut in caeteris, & nihil di administratione penes eum remanere debet, ff. de ma¬ dat. idemque, & leg. ex mandato, reddit ergo rationem qui libet gestor negotiorum, ff. de negot. gest. leg. 2. Debeni autem rationem reddere de quartitate solidorum, & spe tierum, nec non jugorum, sive viriliorum, sive centuri orum, haec nomina possessionum pro quibus functione suscipiunt, quod si hanc formam non custodierint, pae nam 10. librarum auri patiuntur, & tormentis subdun tur: & si praeses provinciae hoc non vindicaverit, paenan 10. librarum patitur, debet etiam scribere redditurus ra tionem, an pecunia soluta sit, vel securitas praestita, & hae litera contra pedagiarios & bajulos comitum, & baronu & pontificum ponitur in auth. de collatoribus S, puabemus, nisi

Quare obligetur? quis Quis voluntarie se immiscuit administrationi, seu gestioni alienae, unde necesse habet exequ quod incepit, Institut. mandati §. mandatum, C. de act. & obli sicut in imitio, nec enim debemus beneficiis hominum de cipi, sed juvari, infra de con.c.unico, infr. de test. Jo. & ex quod meo ad alium aliquid pervenit, bonum & aequum est, ut illud mihi reddat, ffi si ser. pet. si me & Titium, & quia alieni nullus scienter retinere debet, infra de praesc. quontm omme infra de testam. filius noster, nec alii solvi potest, alioquir onus non remittitur, sed augetur, inf. dejurej. eam te, cre dimus etiam illi cui debetur in mortali peccato constituto subtrahi non debet. infr. de deci. tua nobis. §. utrum vers praere textu nequitiae clericorum, ergo secundum Aug. non dimittitur peccatum, a nisi restituatur ablatum. 14. 4. 6. sires & secundum Inst. omnes scire debent, quod suum non est, ho ad alios modis omnib pertinere, quod si alius hoc contre ctaverit, furtum committit. C. unde vi conquerebatur arg suj de elect dudum 3. resp.

Qualiter obligetur. Recipiendo mandatum vel immiscendo se gestio ni, ut administratione rerum alienarum, & si dolus, vel cul pa ei imputari potest, vel si de alieno ad ipsum pervenia ex ipsa gestione, ut patet in his quae no sup eod. §. quis dica cur. & S qualiter obligetur

Quis obligatus impediatur. Et quidem sirerm tiocinia publica sint, quae officis les curiae ex administratione aliqua ad rempublicam pert nente gesserunt. C. de epis. & cler. officiales, sive privata, de qu bus posui multa exempla, sup. eod §. quis dicatur, sed circi¬ hanc materiam distinguendum est. Quia si obligatus a¬ ratiocinia vult promoveri, & perseverat in officio secul¬ rium personarum non miserabilium, promoveri potest 2193.c.1. &2. infrane cler. vel mon. c.1. & 2&c. sed nec procurat. ones. Si vero persona cujus administrationem gerit, sit ec clesiastica, vel secularis, sed miserabilis, puta caecus. pau per, infra de censi licet, vel pupillus, vel vidua, quia pupillis & viduis, tu eris adjutor, ut infra ne cler. vel mon.c.i.versic.in placius, sic tamen ut jus alterius non offendas, infra de fo¬ comp. ex tenore, in hoc casu promoveri potest, si aliud cano nicum non obsistat. 16. dist pervenit. 89. dist indicatumd. quae. quo monachi, & quaest. 7. in nova. Verum si administratio fi nita sit, & sic non perseverat in offic. si tamen remanetol ligatus ex causa rei, quousque rationem reddiderit, in qu considera ea quaenot. infra eodem §. quis dicatur. versic. d bent: & nisi reliqua praestiterit, promoveri non debet 51. di praeterea. C. deepiscop. & cleric. officiales, obligatus enim rei publicae ex administratione repellitur ab nonoribus, sec si ex causa mutui, vel alia simili causa obligatus sit, no arcetur f.demun. & hono rescript. §. debitores, C. de episcop. c cler. quisquis emersis. Obligatus autem privatae personae liquando prohibetur: unde subdisting. quia aut in ips remotione removetur ei quaestio, vel iam mota est: & tum si convenitur de perfidia seu dolo, non promovetur ant decisam litem. 81. distinct tantis Daniel 23. distinct. illud. infr¬ de accu. episcopus. C. de procur reum. & est ratio, quia si cor demnaretur, infamis esset. f. de his qui not. mfra furti. §. per sed fama ordinandi in nullo vacillare debet. 33. distinct. latci & in hoc casu loquitur, infra eodemc. unico, ad fin. ibi. si enm ante libertatem, &c. ideo dicit ibi, Ecclesia infamatur, qui ex promotione infamium dedecoratur. Verum quia po set conveniri in fraudem, ut impediretur ejus promotio consulo quod judex intendat qualitatem, & merita per sonarum, considerando utrum is qui se opponit, sit am cus vel inimicus, argumen. infra de spno sicut nobis, & ex per sonis dicta penset, C. si quis impera. maled. leg. unica, infra d transact. cap. fin. non tamen recipiat dubium pro notorio vel econtra, infra de appell. consuluit I. sup. derescr. cum conti¬ gat. § pen ergo si habet suspectum negotium: non tamen mnino assignet tempus, intra quod is qui opponit se, pro cedat, & probet quod intendit: quo transacto, non audi¬ tur, argum. infra de conpers conjug ex publico, infra de clan. des cum inhibitio infra qui fil sint leg. lator. C.de inge. & ma. diffama ri, f. de accusa. cum Titio, nisi ex magna causa, argumen. infr. in integ. rest.c. si infra de exce. pastoralis, infra qui mat. accusar possunt. c sin ff de edendo, argentarius. Si convenitur ex culp¬ tunc potest promoveri, non obstante creditoris reclam¬ tione: quia aut absolvetur, & tunc bene est, aut condem nabitur, & tunc saltem cedit bonis, nec aliud habuisset a gens, etiamsi ordinatus non esset, quia inanis est actio, qui excludit inopia debitoris, infra de restitut. spol. olim, infrad solutio. Odoardus, quod dic, ut ibi not. in summa, nec fi deterior agentis conditio, cum jam adversarius praeven tus sit, quo ad forum, infra de foro comp. proposuisti, quod dic utibi no. in summa. Aut nulla movetur quaestio, nec es mota, & tunc consulo, quod ordinator inquirat de statu ordinandi, & si inveniat quod teneatur ex doio, vel fraude vel aliud impedimentum canonicum, de quibus dixi sui de scru. § quae sit forma. & de temporibus ordinationum. §. & qua luer, versic. ibi praeceden. eum rejiciat ex officio, sicut tacere de criminoso quolibet, & infam 2quaest. 7. alicui 7. qu. 1. infa mes, infra de exce exceptionem ff de postu. quos praetor. alioquir si nullum impedimentum repetit, ipsum poterit promo¬ vere, argumen supra de scru.cumco, infrade prae sum .c. sin. iden est, si onera deposuerit, & rationem reddiderit, nisi cano nicum obsistat, sic intellige, infra eodem cap. 1. ibi, Gratus epi scopus dixit, sipost deposita onera, &c. Alanus tamen, & Guil Naso, scholaris suis, indistincte notaverunt obligatum ac ratiocinia nullatenus ordinandum 51. distinct per torum, C de episcop. & cler officiales, & quia hoc ca. non distinguit, sec dicit quod ex ordinatione talium ecclesia infamatur, egi tamen non puto, quod ad unum verbum capitaneum si tam solennis, & rationabilis distinctio cancellanda, arvu men. supra de elect. eccles z. §. denique. Quid de curialibus? S saeva, vel turpia, vel inhonesta exercuerunt, etiamsi ab ad ministratione libertati sunt, tamen impediuntur, puta mi lites sunt executores, apparitores, seu praecipientes, ve exercentes, 51. distinct.c. i.2. & 3. 47. dist. clericus, de consec. dis 2 pro dilectione, ergo si in causa sanguinis officium suum exercuit, vel ministerium quis praestiterit, tanquam judes vel advocatus, vel procurator actoris, vel rei, vel assessor vel apparitor, vel scriptor sive praecipiendo, sive exequen do, sive scribendo, sive conficiendo, sive dictando, sive su corporalem exhibendo praesentiam, irregularitatem in currit, nec promoveri potest, 51. distinct. aliquantos, & cap. quis post susceptum, infra de cleric. vel monac.c. sententiam, infra de exces. prael. ex literis, § sin & de hoc not. infra de postu §. qui pertinet ad officium, versic. illud tamen sciendum. Caeterum s in civilibus & pecuniariis causis officium suum impedi unt, a promotione non excluduntur, 61. distinctio, Osius, sic intellige quod dicit, infra eodem cap.i.in princ. Officium su um ideo dixi, quia non cuilibet clerico, nec in quolibet foro, nec pro quolibet permittitur postulare, quod dic, u not. infra de postula. Quid de obligato ex causa pignoris? No videtur, quod promoveri possit ante redditam rationem, argumen infra de pign significante, &c.cum contra. Quid de fi liis usurariorum: Videtur quod non sunt promovendi, argumen. in his quae not. infra de fil presb. §. quae est causa, versic tertia causa, & argumen. C. de incest. nupt humilem, quod credo verum, si filius succedat in vitium: secus si repudiet haere¬ ditatem, & dignus sit, vel clamores patris emendet, infra de usur tua nos, 1 quaest. 4. ego. Quid de illo, qui juravit solve re ad certum tempus, vel scribere, vel aliud honestum o pus facere, nunquid potest ordinari tempore pendente cum nondum adimpleverit quod juraverit? Dicas quod sic, quia si solvendo est, solvere potest: si nihil habet, inanis est actio, &c. ut not. supra eodem in distinct. versic. si rero con venitur ex culpa: scribere enim potest, & aliud honestum o pus facere post ordines, dummodo per hoc non impedia¬ tur divinum officium, 2i. quaest.aclericus, vel alium subroge¬ loco sui. C. de episcop. & cler. quisquis sensibus & l. in ecclesiis, & I. ad sionilitudinem, secundum Goffred. hoc puto verum, ni¬ si manus personae electa non esset, nam si juraverit, quoc scribat in persona propria, non licebit ei subdelegare, nis de consensu illius, cujus juravit, argum. C. de cadu. toll. I. u nica, §. ne autem, C. de decur. nullus, qui lib. 10. inf. dem offic. deleg c fin. ff. de solu. inter artifices. Quid si talis vult intrare religio¬ nem? Dicas idem, quia excusat ipsum zelus religionis, & afflatus Spiritus S. 19. quaest2. quae sunt, infra de regula, licet infra de voto scripturae, monasterium autem tenetur de his quae contulit eidem ingressus, vel quae acquisivit ex perso na ipsius, puta per successionem haereditatis, B vel alio modo, 19. q. 3. si qua mulier. C. de episcop. & cler. Deo nobis. §. 1 quod si monasterium non satisfacit, nec monachum de fendit, patietur missionem in possessionem bonorum eo rundem, argum ff. de capitis dim. tutelas, §. si. libertate, Institut de acqui. per arrog. §. in. vel monachus in monasterio faci et quod promisit, dum tamen non impediatur observan tia regularis, alioqui contra C. de episcop. & cleric. omnes, e& Igeneraliter, & auth. ibi sign. sed neque, vel saltem faciet pe¬ alium quod juravit, sicut dixi in cle supra codem versic. qui de illo. His autem quae dixi signatur contra 53. distinci legem, 54. distinct. quicunque Solutio. Illa intelliguntur de per petuo obligatis, puta servis, curialibus & caeteris similil qui habent perpetuum impedimentum: illa vero quae dix de temporalibus impedimentis. Nunquid ergo potesta qui juravit tenere regimen civitatis per annum: nunqui¬ magister qui juravit tenere regimen scholarum per annum nunquid capellanus, clericus, vel serviens, quijuravit e¬ clesiae, vel domino servire per annum, potest religionen intrare? Tales quaestiones & consimiles solutae sunt pe praedicta. Potest enim, quia nec juramentum violat, qu illud in melius commutat. infra de jurejur. pervenit. secun dum Goffr puto quod in omnibus potest se obligare: se¬ consulo, quod prius servet, & adimpleat quod juravit, quam intret, quia tutius est ei, quam si ad religionem transiret juramenti religione contempta, nisi ab illo cui juramen tum praestitit, posset licentiam obtinere. infra de jureju. di¬ bitores, & expressum est, istud consilium. infra de spon. com missum. 22. q. 4. §. ult. nec obstat, infra de voto scripturae, nec. in fra de jurejur pervenit. quia illa intelligo, quando promissic facta est Deo tantum. alia vero quando homini juratum est, in quo casu Deus in testem induci videtur, infra de ju rejur. & si Christus, §. Apostolus, quinimo quasi fidejussor in ducitur Deus, ideo falsidicus testis tribus personis obno xius est, infra decrim. fal. cap. 1. quare quando homini jur¬ tur, Deus contemnitur, proximus decipitur, & ipse deie rans infamatur, non est ergo mirum, si difficilius frang tur triplex funiculus, quam simplex, infra de treu. & pa cat 1. Deus etiam tanquam plenus misericordia, remittit d facili, non sic homo: ut probatur infra quod metus causa.c fi¬ mfra de verbo. sign. ex parte, &c. cum olim, nec verisimile est ipsum cum alterius jactura velle fieri locupletiorem, ars de cond. indeb. nam haec natura ubi etiam tantum Deo jura tum est, non diminuitur in casibus praemissis servitiun juratum domino, sed potius cumulatur

Et qualiter hoc impedimentum fuerit introdu ctum, in curialib. tres ratione sunt. Prima, quia quidam eorum sunt viles personae, frequenter contrahunt irregularitatem ex officio suo. Se cunda, quia multum molestatur ecclesia, & incommo da multa patitur, propter tales, quando revocantur, se repetuntur, unde dicit 51. distinct. cap. praeterea. quod ma jor est tristitia de revocato, quam fuerit nata gratia de a scito. Tertia ratio est, quia praesumitur contra eos, quoc non transeunt ad clericatum voto religionis, sed ut fugi ant ratiocinia dominorum suorum, 51. distinct. cap. i. 2. & 53. distinct. legem. In aliis vero ratio est, quia ecclesia infama tur id est oneratur, cum conveniatur, & etiam de facto al quando pignoretur, & multa damna alia patiatur, ut infr¬ eo. c. unico

PrevBack to TopNext

On this page

Titulus 19