Titulus 15

De Sacra Unctione. Rubrica XV.

SUMMARIA. Vnctionis species quot suni 2 Vnctioquid su 3 Vnctionem quis recipiat, & a quo 4. Christiai bis munguntur 3 Substantialia in consecratione Episcopi & Iejunium an requiratur in ordinibus conferendis 7 Missa an sit de substantia ordinandorum 8 Regis unctio a quo fia¬ 9 Vnctionis Episcopalis effectus quis su 1o Vnctionis sacerdotalis effectus quis si¬ Vnctionis regalis effectus quis si 12 Vnctionis Christianorum effectus quis siu 13 Vnctionis ecclesiae, altaris, & calicis effectus quis su 14 Mos Apostolicae sedis est servandus in ordinibus conferendis

QUoniam in superiori tractatu de ordinandis & praeficiendis legi mus, quorum aliqui qui praeficiuntur d gnitatibus inunguntur, subjicitur haec ru brica de sacra Unctione. in qua videndum Quot sunt unctiones, Qui & quo inungantur, a quo, qualiter fiat, Quis sit effectus

Quot sunt unctiones? Duxenterior. scil cet & interior. per ex teriorem visibiliter corpus inungitur, per interiorem in visibiliter cor: id est anima. Sed hoc ideo dicit, quia secur dum quosdam, anima sedem habet in corde, ut ideo dici hoc, quia non fructificat unctio in anima, nisi ex corde 8 ex voluntate. Vincen. quod verius videtur. arg. 22. q. 5. qu perjurare. unde qui petiit, contradicit in baptismo, nec ren nec characterem recipit sacramenti. inf. de bap. majores. §. sfi arg. 24. dist gesta. sic ponitur hic cor pro anima, & ipsam si gnificat. anima enim, secundum diversa officia quae habet varia sortitur nomina, unde versus "Pluribus officiis animae sunt nomina plura Dum sentit sensus, ratiodum iudicat, & mens, Dum quid commemorat, animus, dum cogitat, & cor" Hanc autem interiorem unctionem tribuit Spiritus san ctus, scil. sive charitas, quae tanquam radix illa erit nam ra dix ardente sole non arescit, sed nutritur calore ipsius. di poen.dist. 2. quaerendum. ver. Item Aug. super epistola Joa exterio significat interiorem. Interior autem non solum est signum id est, signatum exterius, sed etiam sacramentum, id est, si gnum sive signatum invisibilis gratiae: quae si digne suma tur, augetur sine dubio. quod designat secundum Vin. 1mi eo. c. unico. §. i.ver. unctio visibilis, &c. ego tamen sic expono non solum est signum, sc. invisibilis gratiae, sed etiam sacra mentum, id est. sacramentalis character, qui semel admis sus, nunquam amittitur. inf de divor. quanto §. si rero altir& dicitur sacramentum, quia sacrat mentem, id est, sanctifi cat, & purificat, & Domino unit. inf. eo §. quia vero episcopus inf. de bigamis debitum. de cons.dist. 4.c.i. & 2. &c. proprie und sequitur, quia si digne sumitur, &c. vel dic non solum es signum, i character impressus in anima, sed sacramentum id est, gratiam, conferens, sicut sacramentum. nam in quoli bet sacramento gratia confertur, praeterquam in matrimo nio, ad hoc 75. dist. §. 1&c.& c. quod a patrib. & seq. u.que. multae &c. multi. quia si digne sumitur, id est, sumens est sine mor tali peccato, ipsa interior unctio, vel agit, id est, creat nov gratiam, puta castitatem in illo qui solebat esse dissolutus & sic per consequens, salutem quam quis per gratiam consequ consuevit, vel auget, id est, ampliat veterem gratiam: ut si ante libenter dabat pauperibus, nunc libentius erogabit: quod designat, sc. exterior unctio: non enim interius gratia pe sacramentum unctionis confertur, nisi exterius inunga tur ad hoc inf. de bapti s debitum. § fi. Sed quid est unctio, i quod ipsum verbum sonat siu, ff judicatum solvi. judicatum secundum Goffred. negari non potest. Sed quid est sacri unctio domine Goff. & quidem puto, possit magistraliter sic describi: Sacra unctio est sacri olei materialis deliba tio, secundum formam ecclesiae traditam: quae si digne su mitur, interius fortius quam exterius operatur, ut pate ex praemissis. & inf. eod resp. 1§.1.

Qui & quo inungantur. Chrismate quod ex oleo & balsamo conficitur, caput & manus episcopi consecrentur. Qui¬ autem significetoleum, a & quid balsamus, quid unctio capitis. quid manuum legitur. inf. eo § ad exhibendum. & S hoc unguentum, & durat usque ad §. unde in veteri, quae omni super ipsa litera plenius explanavi. In veteri autem Test ungebantur reges. b 71.dist. c. 1. 85. dist. ca. 1. & incapite. sed I hodie unctio capitis in brachium est translata, ut princep¬ non in capite inungatur, sed in brachio sive humero vel i armo: in capite vero summus Pontifex, quia personan capitis, id est, Christi in pontificali officio repraesentat. un gitur etiam Pontifex chrismate, sed princeps oleo delini tur, ut scias quanta inter authoritatem pontificalem, & re galem potestatem sit differentia denotanda. de quo dic, u no. inf. de ma. & obe. §. quis cui. vers. & nunquid impera. & vide supra de constitut. §. qualiter const. ubi invenies alias re missiones. Quid autem haec significent, & quare sic fieri debeat, plene exposui in litera infra eod. & durat a §. und in veteri, usque ad §. quia vero Christus. Unguntur etiam manus sacerdotum. inf. eod. §. quia vero non chrismate quam vis hoc Goffred. notaverit, sed oleo benedicto. Haec enin est differentia, inter istos, sicut respondit mihi dominus no ster, quem super hoc Lugduni consului, & comprobatur ei libro pontificali, qui ordinarius dicitur. & 23. dist praeterea ubi hoc not. Hug. & a tempore consultationis citra sic est a prae latis in istis partib. observatum. dicimus tamen, quod illa ora tio. Consecrare & sanctificare digneris Domine manus i stas, &c. episcopis & presbyteris est communis 16. q. 1§. hoc idi & §. seq. ecce sufficienter per quem do. Goff. deceptus fuit Non solum autem Reges & sacerdotes inunguntur, sed & omne Christiani bis ante baptismum sc. oleo benedicto primun in pectore: deinde inter scapulas, & bis postbaptismum sed chrismate sacro primum in vertice, demum in fronte & quod ita sit, & quare sic sit, habes inf. eod ab illo. §. quia ve ro Christus usque ad §. ungitur praeterea. Ecclesia etiam ungi tur chrismate. cum dedicatur, altare cum consecratur primo oleo, secundo chrismate calix cum benedicitur, sec chrismate tentum sicut haec omnia. in episcopali ordina rio plenius continentur & probantur. inf. eo. § ungitur

A quo, & qualiter fiat. Et quidem epscopu exemptus a summo pontifice, non exemptus a suo metropolitano, vel primate, ve patriarcha, vel alio de mandato suo, super quae vide quo¬ no. supr. de temp ord. §. & qualiter. vers. & hoc sciendum. & se¬ supr. de elect §. a quo confirmanda sit. De forma vero ordinan di, seu consecrandi episcopos legitur. 23. distinct. episc. & 8. dist.c.i.infr. eod usque ad §. unde in veteri. qualiter autem ali clerici ordinentur, legitur. 23. dist presbyter. &c. seq. usque a cap. psalmista. & no. supr. de temp. ord. §. & a quo. & S qualite Quid si contra formam ecclesiae ordinetur quis, nihil agi tur. argum. 12q. 2. sine except. 35. q. 5. alter de consec. distinct 4. revera. 68 distinct. cor. episcopi. C. de legi non dubium. supr. dere scrip. cum dilecta. §. pen. & ult. quod intellige, cum aliqui¬ substantiale omittitur. argum. inf. de stamon. cum ad monast rium in fi de cond appo.cfi 32. q. 2. solet quaeri. nam substantia lia immutari non possunt. Inst. de haere. quae ab intest. defe¬ minus. ff. de capi. dimin. eas obligationes. & si unum de sub stantialibus omittatmr, non valet quod agitur. argum. 3. distinct quae ipss. Sed quae dicuntur substantialia? Trespo in consecratione episcopi est de substantia liber, qui poni tur super cervicem consecrandi. 23. dist. episc. secundum Gof arg75. dist.c.. &c. quod die Dominico, sed secundum Hug. I1 talibus. non est incautum nil temere asserere. Item nume rus consecrantium, sc. quod minus sint tresc unus princi paliter consecrans, & duo coadjutores, & caeteri consecri tes, ut no. sup. de temp. ord.ind. vers & hoc sciendum & probatu 66. dist. §. porro. Item quod unus totam consecrationem per ficiat. nam si unus partem unam faciat, & alius partem al teram, nihil agitur: vel si unus Episcopus manum impo nat. & simplex presbyter, vel etiam alter Episcopus ben¬ dictionem infundat. 23. dist. quorundam. Quod autem tib dicitur ordinem, quem adepti sunt, intellige de facto: mittant, sc. de facto. illa enim verba factum tantum resp ciunt, sic si unus baptizandum immergat, & alterverb¬ proferat: vel si unus dicat, Ego te baptizo, & alter in nom ne patris, &c. nihil confertur: sacramenta enim ecclesiast ca unitatis sunt, & dividi non debent. de consecr. distinct. 2. quia passus 24. 4. 1.c. loquitur. hoc intelligo de verbis substar tialibus, unde nihil ageretur in missa, si verba canonis, sci Hoc est corpus meum, &c. &. Hic est calix meus, &c. div¬ derentur, ita quod unus presbyter diceret unam partem & alius aliam: secus de his quae verba canonis praecedun & sequuntur, quae dividi possunt, & per plures expleri ne cessitate instante 7. qu. .c. illud & cap. nihil. Quid si duo Epi scopi simul ordinant, uterque manus imponit, uterque ver ba profert in integrum? videtur quod nihil agatur, quia u nus Deus est tantum, sup. de sum. Trinit. c. I. que repraesenta consecrator: unde unus debet esse celebrans, & alii cele brantes dicuntur. sup. de elect. quod sicut. §. super eo. dic con trae quia licet dicens sit, quod unus hoc faciat, tamen a plu ribus fieri potest nam Jacob. Alphaei primus Hierosoly morum archiepiscopus a Petro, & Jacobo Zebedaei, & Joan. Apostolis ordinatus est. 70. distin. §. porro. & alii Apo stoli simul consecraverunt, sive manus imposuerunt. quo¬ idem est, ut probatur. 75. dist. quod die Dominico. & de ho¬ tangitur. inf. tit. I. c. presbyter. sic dico baptismum conferr si duo simul immergant, & simul verba proferant, quam vis fieri non debeat, ut patet in his quae not. infra de cog sp 5.1. si plures judices, vel arbitri simul pronunciantes ean dem sententiam proferunt. imo nec alter valet, nisi om nes pronuncient. ff. de re jud. duo ex tribus. ff. de arb. item si u nut. §. utem si plures. cum ergo tres episcopi sint de substan tia, quamvis unus principaliter consecrare dicatur, ta men omnes pronunciare debent. Haec vero quae sequun tur non putamus esse de substantia, scilicet unctionem unde non iteratur consecratio, sed suppletur. inf. eo. resp. Item manus impositionem, vel si quis pro chrismate ole¬ fuerit delinitus mfitit. 1. cap. 1. Licet autem aliqui dixerini quod sufficit sola manus extensio. argum ff. de acque poss. quod meo nomine. Dico autem, quod necessarius est corporalis tactus, qui tamen si omissus sit, supplendus est. infr.tit. I.c fin. Item tempus ordinationis & aetas ordinandi & quo a suo episcopo ordinetur quilibet, & quod debita inter stitia observentur, non sunt de substantia nec alia de qui¬ bus dixi sup. de temp. ord. §. qualiter. vers. per praelatim. & praeced. & seq. Sed nunquid j ejunium est de substantia videtur quod sic. argum sup. de temp. ord. literas. 75 distinc quod a partib. ergo si a pranso conferatur vel recipiatur or do, nihil agitur. argum. 67. distinct. reliqui. de consec. distinct. liquido & aist 4. ut jejuni. &c. ut Episcopi. nam idem videtu in aliis sacramentis, ut ibi, maxime autem in ordine: qui¬ Paulus, & Barnabas jejunii manus imposuerunt. 75. dist quod die Dominico. Hugo tamen dixit, quod pransus con rert, & recipit quodlibet sacramentum, excepto sacramen to Eucharistiae, quod non credit confici. nisi a jejuno. de cons. dist. 2. liquido. Lauren. Joan. Bertrandus dicunt con¬ trarium ex eodem in decreto. quamvis enim ibi statuatur ne pransus conficiat, tamen ut ibi dicitur: Dominus pos coenam discipulis suis corpus & sanguinem tradidit, erge prima missa fuit post prandium celebrata. ideo dicit Decre tum, quod pransus possit in coena Domini celebrare. d. cons. dist. 1. sacramenta. unde prohibitio postmodum subse cuta ob honestatem sacramentorum inducta est, sicut & illud prohibetur, ne quis testimonium dicat, nisi jejunus inf. de test. c.1. & quod juramentum a jejuno praestetur: hoc enim honestatis est, & non necessitatis. 22. q 5. honestum, quoc credo verum, quo ad hoc de quo hic quaeritur: veruntamer graviter peccat qui pransus celebrat. etiam si cibum ve potum minimum receperit. 7. q.1.nihil. ad fi. de consec. dist. 2 tribus quod dic ut not. inf. de consec. eccles. dist. 2. & S quali ter. Sed nunquid missa d est de substantia? aliqui di¬ cunt quod sic: aliqui dicunt, quod non. de hoc tamen teti¬ gi. sup. de temp. ord. § & qualiter. ubi Hug, & de usu pal § uli vers fi. & §.i. consilium tamen est, quod in noc, & in aliis quae in ordinationibus observare mandantur, nec constat utri de substantia sint, vel de solennitate, nec per aliquod jus invenitur, quod omissum suppleri debeat, quod tutius est praesumatur. Judicetur ergo nihil actum fuisse. argu in hi quae not. sup de scruti. §. quae sit forma. vers. unum tamen scias. ite retur igitur, quia non intelligitur iteratum, quod ambigi tur esse factum. inf de preshy. non bapt veniens 68 dist preshyte ri. de consec. dist.i.solennitates. Hoc si probabiliter dubitetur quid enim si episcopus librum non tradidit, vel calicen vel urceolum, vel candelabrum, vel ostiarius non tetigi ostium, vel campanam non pulsavit, vel similia; quae levi¬ sunt, omissa fuerint, forte talia contemni potuerunt, nec oberunt ordinato. argum. ff. de ven. inspi. l. 1. §. fi. maxime cum haec tradantur in signum executionis concessae. arg supra de consuet. ca. 2. & not supra de ordinatis ab Epis §..rers Bertrandus. Patet ex praemissis, quod quaedam sunt obser¬ vanda circa ordines, quae judicantur substantialia, si ali¬ quod istorum omissum est, totum iterandum est, ut not sup eo vers sed quae dicuntur. & seq Quaedam vero solennia, si ali quod istorum omittatur nihil iteratur, sed caute supple tur quod incaute fuerat praetermissum: ut no. sup. eo. 5 vers. haec vero. & seq. Et qualiter haec suppletio fieri debeat dic ut no. supra tit. I. §. & quae sunt iteranda vers sed quare est prohibita. & quousque haec suppleta fuerint, executio dene gatur. argum. 52dist solicitudo ff. de ven. inspi.l.i. §. si cui & seq Quaedam vero dubia, quia dubitatur: utrum sint de sub stantia vel solennitate, & sic quod tutius est eligitur: quia iteratur, ut no. sup. eo. vers. sed nunquid Quaedam vero dicuntur honesta, sive levia, quorum omissionis occasio ne nihil de necessitate putamus supplendum, minus ite randum, ut no. supra eo. pers. haec si probabiliter. Sed & si haec supplenda duxerimus, non erramus: quae enim causa du bitationis tollendae ordinibus inserimus, commune non lae deret. argff. mandati. qui mutuam. & bonarum mentium est, ibi timere culpam, ubi culpa minime reperitur. 5. distin. a ejus vero concubitum. unde talem devotionem non credi mus improbandam. ins. de purisic. post partum. c.unico. ad fin maxime cum de consuetudine sic servetur. argu. de conse dist. 2. de trinita. Unctio autem sacerdotis, a quo & qualite fiat, patet ex his quae not. sup. cod §. vers. sed quae dicuntur. 6 seque. & §qui & a quo. vers. unguntur etiam manus, & supr. d 8 temp. ordin. §. & a quo & §. & qualiter. supra cod. §. Vnctio regi a quo fiat. Si quaeras de Imperatore a Papa vel alio de ma dato suo. supra de elect. venerabilem. §. I. vers. sed & princep. alii vero Reges a suis Metropolitanis, sicut Rex Alem¬ niae promovendus in Imperatorem a Coloniens. & sicu Rex Franciae a Remens. & Rex Angliae a Cantuariens. & sic de aliis. in quibus apparet prisca consuetudo, quae cui libet ecclesiae servanda est. 25. quaestion. 2. c. 1. 2. & 3. suprad translat. Episc. quanto. respon. 1. quod si quis de novo inung velit, consuetudo obtinuit, quod a Papa petatur, sicut fe cit Rex Aragonum, & quotidie instat Rex Scotiae: nan ab illo omnis dignitas ecclesiastica originem sumit. 22. diss c. I. & utrunque gladium habet. 11. dist. c. 1. 63. dist. tibi Domi no. unde & Reges deponit. ut 15. quaest. 6. alius. &c. nos san ctorum. &c. curatos. I. quaest. 4. quia praesulatus. 69 distinct. du¬ sunt. & non solum regnum constituit, imo transfert. supr¬ de elect. venerabilem. I.respons. & not. supra de elect. §. quis elig sub §. item sciendum. potest igitur, si vult, super hoc aliqu ecclesiam speciali privilegio decorare. infra de offic. ordin duo. qualiter autem Rex inungatur, per librum pontifici alem seu ordinarium, poteris edoceri. Sed & consuetudi¬ antiqua circa hoc observatur: nam & supradictorum R. gum Franciae & Angliae capita inunguntur. Unctio at tem Christianorum omnis fit a simplici sacerdote quadru plex, ter enim inunguntur oleo sancto usque ad baptismi completum: sed primae duae oleo sancto, tertia chrisma te. & sic intellige. II. distinct. ecclesiasticarum. & sic dictio, c leo, ibi, posita semel propriam & impropriam seu dupli cem significationem retinet. nam ponitur oleum pre chrismate, sicut & econverso chrisma ponitur pro olec 95. dist. illud quarto etiam junguntur in extremis, quae ve catur extrema unctio. de qua not. infra tit. I. §. quot sunt spi cies. sub §. i. vers. quintum. quinta vero quae fit in fronte? minori Episcopo non confertur. infra eodem, §. quia ver Christus vers per frontis chrismationem. De supradictis omni bus inunctionibus a quo, & qualiter fiant, me breviter ex pediens, dico quod excepta quadruplici, de qua proxim dixi, caeterae a minore Episcopo non fiunt. 6S. distin. quam vis corepiscopi. & duobusc. seq. & not. supra de usu pallii. § qui sit pallium. supra de ord. ab Episcopo. §. quid juris, vers. vel loco Inunctio vero ecclesiae vel altaris fieri habet cum missa, & aliis solennitatibus quae leguntur, de consecr. distin...ci. & quae deficiunt quo ad modum, in libro pontificiali qui di citur ordinarius, plene poteris reperire

Quis sit effectus. Effectus unctionis Episcopa iis est, ut per ipsam matrimoni um contractum inter ipsum & ecclesiam consumetur quod dic ut not. supr. de transla. Episcopi. §. & qualiter. vers verum, & seq. & ut executionem habeat eorum quae Ep o scopalis ordinis sunt, de quibus tetigi. supra eodem. §. pro¬ vers. ult Effectust vero unctionis sacerdotalis est ut mis sam celebret, & alia quae ad sacerdotale officium perti nent, inunctus valeat exercere. supra de sum. trin. c. I. §. un¬ vero est. ut tamen de unctione substantiali hoc intelligas quod dic ut not. supra eodem. §. prox. vers. patet Quid si qui¬ praetermisso aliquo ordine, non tamen sacerdotali, in Epi scopum promovetur, & conferat ordines, nunquid valet dicas quod sic, dummodo non conferat illum ordinem quem non habet: quia tunc nihil ageret. I. q. 1. gratia. & q 7. Daibertum. secundum Goffr. de hoc not. infra de cler. pe Isaltum. promo. De eo autem qui nullos ordines habet, 8 celebrat, dicetur infra de presb non bapt. Effectus unctioni regalis est, ut augeatur ei gratia ad officium, quod ei com mittitur exercendum: quod quale sit, not. supr. de elect. 2 quis eligit. vers. item captio. & ut honorabilior habeatur. inj de majo. & obe solitae. respon 1. §. i. Effectus unctionis Chri stianorum perfectae sunt, ut recepto sacramento fidei, sci licet baptismo, deleatur originale peccatum, & ut inun ctus nomen Christiani accipiat, ut a Christo Christian dicantur, tanquam uncti deriventur ab uncto, ut in odo rem, id est exemplum unguenti, id est mortis illius, scili cet Christi cujus nomen, id est gratia nominis, oleum, id est per oleum est effusum, id est esse effusa intelligitur, o mnes concurrant, id est simul cum eo in perfectione dile ctionis currant, parati si oportuerit pro eo mori, sicut ipse mortuus est pro ipsis. intellige. infra eod. §. quia vero Chri stus. vers. ante baptismum. & praecedentibus, argum. 6. qu.I. in scri pturis. & junge quod not. infra de bapt. § quis sit effectus. Ef¬ fectus? autem unctionis ecclesiae, & altaris & calicis est, u eis major reverentia debeatur, & ut ordines facilius exau¬ diantur, ut dicetur nf. de consec. eccl. vel altar. ideo est, quam citius fieri poterit, consecranda. infrade consec. eccl. vel alta c. fin. Item ex quo semel injuncta sunt, & Deo dedicata, ac humanos usus non convertuntur. infra de reli. domi. ad haec caetera quae deficiunt in dicta summa. & infra de celeb. miss plenius explicabuntur. In summa not. quod in ordinibus conferendis? & Episcopis consecrandis mos Apostolica sedis servandus est, hoc excepto, quod inferiores uti pos sunt baculo pastorali, quo tamen Romanus Pontifex non utitur, tam propter mysticam rationem. infra eodem. §. tun propter historiam. Martialis enim unus de discipulis Petri quem posuit Dominus inter discipulos, cum dixit, Nis efficiamini sicut parvulus iste, non intrabitis, &c. missus est postea a Petro una cum alio, scilicet beato Materno, ad praedicandum in Germaniam: qui cum iret mortuus est & collega, scilicet beatus Maternus rediit ad Petrum, & ait Petrus, Accipe baculum, & tange eum, & dic. In nomi ne Domini surge, & praedica, & ivit. & 40. die a tempor mortis computando venit ad eum, & retigit ipsum, & re surrexit & praedicavit, & sic Petrus intelligitur a se remo visse baculum, & subditis concessisse: ex tunc enim fertu¬ Apostolico baculo caruisse, tum propter mysticam ratio nem, quam his versibus comprehendas "Attrahe. substenta stimula vaga morbida lenta Attrahe per primum, medio rege, punge perimum" Vin, vel dic, quod baculus habet in summitate recurvati onem quasi ad trahendum, quod non est necessarium in Romano Pontifice: quia nullus abeo divertere potest si naliter, ecclesia nempe non potest esse nulla. 20. q. 1. puden da nec unquam moritur. 12. qu. 2. liberti. Vel dic, quod hoc ideo est, quia per baculum designatur coertio sive casti gatio, ideo alii pontifices a suis superioribus recipiunt ba¬ culum: quia ab homine recipiunt potestatem. Romanu: vero Pontifex ipsum non recipit, ut detur intelligi, quo a nemine judicatur. 19. dist nunc autem. & sup. de elect. licet in sin. & quod a solo Deo recipit potestatem terreni, simul & coelestis imperii. 21. distin. omnes. secundum Vinc. Vel ho¬ ideo, quia per baculum significatur regnum quod recipi inferior a superiore, & habet recurvationem, ut sciat se recurvandum, & deponendum, nisi recte agat. sedes Apo stolica a nemine regitur, imo omnes regit: ideo appella tur ordo omnium. 25 qu. 1§. his ita. utitur praelatus hoc ba culo in praedicationibus. 45. dist. disciplina. non tamen in introitu missae. de consec dist. I. nullus Episcopus, hoc de ju re scripto. nam de consuetudine, etiam in introitu missae vidimus contrarium observari