SVMMARIA t. Litis contestatio quae si 2. Lius contestatio qualiter fieri debea 3. Litis contestatio quando fieri debea Lis quare non contestetur per positiones & responsionel. Litis contestationis effectus quis su

QVia libellis oblatis hinc inde in mutuis peti¬ tionibus una & eadem die litis contest. est ideo dicamus, Quid fit litis contestatio, Qua liter fieri debeat. Et quando, Quae sit ratio quod per positiones & responsiones ad eas factas non con testetur lis, Quis sit effectus litis contestationi:

Quid sit litis contestatio. Principalis nego tii hinc inde apu¬ judicem, facta narratio, secundum Azo. a Sed hoc non pla¬ cet, quia innuit, quod per positiones contestetur, imo po tius videtur de scribi mutua petitio: ideo dico, quod liti contestatio est fundamentum judicii per petitionem in jure propositam, & congruam responsionem secutam, a nimo contestandi litem factam, quo omisso, si in formaju dici procedatur, vexantur inanibus laboribus & sumpti bus procedentes seu litigantes, ut patet in inferioribus

Qualiter fieri debeat, Perpetition eminju¬ re propositam, & responsionem secutam ad eam, ut patet supra prox & infr¬ c.. supra de elect. dudum, § licet, & Spartibus & supra tit.i. cap. ibi, mandamus quatenus, &c. & adde quod not. infra de ex cep. S & quando versicul. fin. idem si narrationi in libello pro positae respondeatur, supra de dect querelam, infra de restitu spol. cum ad sedem, resp. iarg. contra, mfra de dolo & contu. proui Sed illud intellige, secundum Ber. vel dic, ut no. infra de ex cept quis sit effectus vers. sed nunquid, & seq ergo res injudi cium non videtur deducta, si sola petiuo in judicio pro posita sit. Sed tunc, cum judex incipit audire causam pe narrationem, & responsionem: ut C. de li, contest. I. 1. Quoc ergo Greg vocat petitionem, lex vocat narrationem: un de dicit quod reus nolens jurare de calum. habendus es pro confesso, in his capitulis, quae in narratione id est in li bello comprehensa sunt, ut C. de juramen calum. l. 2. § sin au tem reus, & bene dico in his capitulis, nam si plura sunt ca pitula in libello, omnibus respondendum est, ad hoc ut si plena litis conte. facta, arg. ff. de app, cum in una, & de no. op¬ nunc de pupillo, §si plurium, 2. quaest. 3. §notandum, in verbo, plura, infra de sentent. excomm. cum pro causa. Et idem intel ligas in positione plures articulos continente, ut no. supr¬ de judic. quae sunt, versic. hoc tamen scias, & seq. Sed & si sic re spondeatur, sicut in Romana curia fieri consuevit, negi narrata proutnarrantur, & dico petita fieri non debere plena est litis conte facta, argumen. inst. qui mod tol obli. §e & prodita ff. de verborum oblig pluribus, in prin. & l. Titia. in fin Item si omnia negentur, secundum Goffred. quasi ad om¬ nia intelligatur singulariter responsum. Si plura sint dis junctive posita in libello, hoc admitto, sin autem compulati ve, oportet quod singulariter respondeatur, alioquin pro uno falso quod ibi poneretur, posset negari totus libellu sine metu perjurii: ut apparet in his, quae nota. supra de re scriptS & at ipsius interpretatione, versicul. sed si non obligavit se & secundum hoc intellige, quod not. infra eodem vers. qui¬ si ate juramentum, nec objicias de disjunctione posita in libello: quia aliquoties admittitur, argumen. infra de resti¬ spol, cum ad sedem, & no. infra de libell. obla. Squid debeat, versi cul sed & legistae, aliquoties etiam non opponitur. Lex ergi petitionem vocat narrationem, & Innoc. ut supra de elect querelam, Alexand. actionem, supra tit.i. cap. 1. Et Innoc. li bellum, supra de libell. obla, cap. 2. Grego. libellum conven tionalem: ut supra de libel. obla cap. ultim. Ignarus reclama tionem seu postulationem, supra de libell. oblat, cap. 1. Sun ergo haec nomina diversa, idem tamen significantia, & sic tam leges quam cano concordant, quod per petitionem seu narrationem, sive libellum, & responsionem adversus ipsum contestetur lis, & non per positiones, ut sequitur in tra prox. Et si contestetur: quamvis aliqui dicant liten non contestari, tamen dico li. conte. unde ferenda est ser tentia, infra. de rerum permut. cum olim, supra de contest. ecclesi Janctae Mariae, 2qu.i.nos in quemquam, & dicam mfra de confes §utrum in confessum, sut pernegationem. ut C. de jud. rem non no vam, §patroni, sed non contestatur per positiones & respon siones, ut hic, & supra de ele dudum, § licet, quae sit ratio, di cetur infra eodem §quae sit ratio. Hoc de vera li, cont. est enin & interpretativa, quod dic, ut not. infra ut lite non cont (qui si super rebus versi secundum, ubi lis quasi contestari videtur Quid si die adveniente respondeat reus, contendendum pu to: Dico litem non esse cont. potest enim esse, quod ver¬ sint quae in libello continentur, & tamen concodere vult & sic non respondet petitioni: sed contra 3 quaest. 3 offeratur dico, sic dicat, quod contendere vult, bene facit id ad quoc viginti dies dati erant. Sed non est adhuc lis contest. qu¬ re dicit lex, quod si respondeat, contendendum puto: iteri debet sibi dari tempus sive dilatio, ut veniat instructus ac respondendum, sive ad agendum, id est, excipiendum,s de eden. leg. in princ. Sic ponitur accipere, pro respondere infra de juram. calu. Imperatorum. Et ideo cauti judices fac unt apponi, Data est dies talis ad deliberandum, & respo dendum. Sed certe l.i. de eden. non probat hoc, ad quod in ducitur, imo potius contra: nec enim dicit iterum dand dilationem. Sed si deliberavit contendere, debet venir instructus ad agendum, id est respondendum, & sic ex qui habuit tempus ad deliberandum, incontinenti responde re debet. Quid si dicat, Cedo liti? Dic quod sufficit: no non tamen fertur sententia, cum nec lis conte sit, sed ma nu militari aufertur ab eo res, ffderei ven. qui restituere, qui¬ invitus nemo agere cogitur: ut not. supra de lib. obl. § utrun possit. Sed destitisse videtur non qui distulit, sed qui in toti renunciavit liti. C. depac. postquam liti ffdemi destitisse. Qui¬ si non vult respondere? dic sicut de illo qui non vult jura re de calumnia, ut not. infra de juram. cal. §ultim. vel dic quod judex potest eum pro motu mulctare ff. si quis jus di xen. non obtem. leg. unicae, aliter li non cont. non videtur quoc posset fieri absolutio, vel condemnatio, vel dic, quod vidie tur contestatus & confessus esse, ff. de interro. act. de aetate, qui tacuit, ff. sol. mat. leg. 2. Sed & ita demum contestatur,s petitioni respondeatur animo contestandi litem, secus,s reus dicat, Ego narro factum, sicut coram amico non ani mo contestandi litem, argument. infra de ord. cog. cum dili ctus, infra de testi dilecto, & argumen ff de cond. & demon.l.2.ini quibus mod pig vel hyp. sol. § debitor. S m venditione, sed si non exprimatur, videtur lis contest ff. de cond. indeb. quod quisf de verb obliga quicquid astringendae. C. de cond. cau. da si repeten edi, super hoc vide quod notat supra de constit. §quando const¬ eutio incipit arctare, I. dist. quae incipit, cum quaeritur utri protestatio valeat, versic. quid si protestatio in judicio fiai Potest autem omitti si. cont. ex certa scientia partium, it. aquod judex de plano procedat, quod dic, ut not, sup. de lil Obla. § utrum libellus, ver. & hoc verum.

Et, quando? Antequam joretur de calumnia nam juramentum hoc praestandun estpost narrationem, & responsionem, & sic postlit. con re. ut C. de jura cal. leg. 2. ergo antequam positiones fiant. Pri rmo enim juratur, quam positiones fiant, alias si quis sin¬ juramento positiones facit, & eis respondeatur, tacite re nunciatum est juramento, ut argumen. C. de juramen. cal. le¬ 2.§ sed quia veremur. Sed interrogationes procedunt lit co testa & lit. contesta calumniae sacramentum, ut patet pe ordinem, infra de proba. quoniam contra falsam, & de jur, cal c causam, in fi. Sunt igitur haec continuanda nullo actu in termedio, sicut dicitur de publicatione, & collatione, & e lectione, supra de elect. quia propter, &c. cum post petitam, lice haec stipulatio non per omnia sit sequenda, quia ille actu vitiatur, & aliquid differatur, hic autem secus, sed in ho attenditur, quia non sunt articuli transponendi. Licet: nemine hoc ita aperte audierim, tamen probabiliter dic potest, quod positione facta, & responsione secuta taciti renunciari videtur, quia non praestatur, nisi exigatur, ut in Ssed quia veremur, f.de novi ope num. de pupillo, §qui opus novum & de jureju. jusjurandum, §qui jusju. si ergo non exigatur e¬ tempore, quo debet, tacite remittitur. arg ff. de proc filiusfa. peterani, sed certum est tempus quo exigi debet scil. ante quam patroni jurent, ut C. de jura, cal. l2. patroni autem ni audiuntur, nisi jurent immediate, post lit. contest. ut C. d jud rem non noram, § patroni, & tamen de licentia judicis i proponendo factum, requiritur quandoque consilium ad vocati, ut supra de judi pastoralis. Restat ergo, quod interli tem contest. & juramentum patroni praestari debet, si exi¬ gatur, non alias: & sic qui facit, ut respondeatur position suae, tacite remittit, quasi secundum omnes doctores. Put tamen, quod nec tacite remitti possit ad minus, quo ad ju dicem pertinet, ut patet in his, quae not. inf. eo. vers. item & illud etiam, si contraria sit consuetudo, ut infra de jur calun caeterum, & hoc expressim probat lex, per quam alii no. con tra non solum de juramento partium, sed etiam advocato rum, at C. de jureju propter calu.da.l2S sed quia veremur, ibi dissimulatione verborum innuit, quod nec tacite remitt potest, & ibi pro commodo privatorum scil. pecuniario Sed communi utilitate scil. periculorum animarum vitam dorum: ideoque cessat omnis glossa contraria, ut patet in his, quae no. supra de offi. archi Squod sit ejus officium, ver quar tutem, & ibi, sed omnimodo, &c. hoc enim est de ordine ju diciario substantiali, ut not. infra de sen. & re jud sub rubr. di sent (qualiter proferri, sub Sis est ordo. Sed quid si aliqua par offerat se probaturam per testes seu instrumenta nunquic postea, ex quo semel produxit testes, ad positiones potes redire? Non puto: cum enim ponendo potuit relevari, & gravari elegerit, sibi imputet, quia mos ei gerendus est, ut ff. de prob. circa. & sibi imputet qui pro novo beneficio vetu gravamen eligit, C. de jure deli. Luli sin autem, secundum Gol & facit pro ipso ordo illius decr quoniam frequenter. Sed ni¬ puto hoc verum, quia non sunt isti actus contrarii, imoc venientes: nec est angustanda probationum facultas: ne invenio in jure hunc modum renunciationis, & vide quo no. inf de testi, cog § in quib && & quare Quamvis autem su dixerim, quod qui omisso juramento habet recursum a positionem videtur renunciare praestationi juramenti d calum. & tamen postea juramentum de veritate dicenda & offi judicis exigi potest, arg. infra de jureju. ex literis, 30. s judicantem, infra de fid insir. cum so. in fiff. de testi, curent, ne moveatur quis ex eo, quod lex illa, rem non novam dicatu per desuetudinem inumbrata, quia adhuc viget ratio qu allego, 7. di fuerant, sic supra, de jud novit Si & ae hoc, infra d proba §quid debet probari. vers. item licet. Sed nec ipsam dice abrogatam, ut patet in his, quae not. supra de consue. S& d virtute, ver generalissima Item & illud dico, quod judex pro prio motu poterit partes cogere ut jurent, & si non ad in stantiam ipsarum, sic infra de test. per tuas, &c. cum clamor, & sic potest intelligi quod innuit dictus§ sed quia veremu¬ scilicet quod nec expressim, nec tacite remitti possit, veri est, quo minus possit exigi, & ibi subaudi perjudicem, li cet putem, quod & ab aliis partibus possit exigi, quantunque fuerit renunciatum, argument. supra de foro comp. si diliger u, non obstante etiam consuetudine contraria, ut infra d jur, cal. cal. caeterum. & de fidejus. constitutus, § praesentium. Qui¬ si ante argumentum hoc fiat positio generalis, quae fier consuevit: pono quod omnia, quae sunt in libello, sunt ve ra. satis dico litem cont. quia repetitus intelligitur totus te nor ipsius libelli, & sic respondetur narrationi, & petitio ni simul & semel, unde universalis est petitio& responsio sicut dicitur de ele sup. de ele. inGenesi, hoc tamen intellige se cundum ea, quae no sup. eo §qualiter, ver. idem si omnia, & sec

Quae sit ratio, quodper positiones, & responsi ones non contestetur lis. Certe v detur ratio, ut verbis legem imponamus, & non reb. quo esse non debet, ut C. de usur. I. ali communia de leqgi leg. 2in fiu sed non est ita, imo jam tetigi unam rationem, supra §( quando, quia ex ordine judiciario hoc probatur. Item se cunda, supra proxi. quia una debet esse litis contestatio non plures, sicut una est lis, sed si per positiones contest retur, tot intelligerentur litis contestationes, quod essen positiones, arg, supra de electio in Genesi, ff. de verhor. obli. scir debemus. Item haec est differentia inter titulum de interro actio & de confess. quia de interrog. locum habet ante litis contesta ut notanfra de confess. §1. versi tamen, & sup. de ju dic. sub fiunt autem. Sed de confessis locum habet post liti¬ contest. cum positiones fiant authoritate illius tit. de confe necesse est, quod lit. conte st. praecedat, nec potest dicere quod prima positio singularis lit. contesta. faciat, quia jan daret sibi authoritatem aliis, & alia est responsio petitio nis, & alia positionis. Praeterea sicut quodlibet aedificium ex tribus constat, scilicet fundamento, parietibus, & tecte ut not, supra in proaemio, §quae sit ejus materia, ita judicium litis enim contesta. fundamentum est, positiones, & testi¬ & instrumentorum productiones parietes sunt, sententi vero tectum, ut apparet in his, quae not. infra de sen. & reju dic. in princ. & de appell in prin. & ideo si fundamentum defi ciat, d superaedificari non potest, quia male aedificaretu in aere. 1.q. 1 cum Paulus, infra de presbyte. non bapti. veniens, & cujusque rei ? principium potissima pars est fi deorig jur Li. ideo in judicio notantur tria, scilicet principium, seul tis exordium, item medium, item finis, ff. siquis jus di. non ob temp.l.i. supra de off. deleg. super quaestionum, §1. & 2. Ergoae dificati parietes non prius tignorum pondus accipient, ni si a novitatis suo humore siccentur, ne si ante pondera quam solidentur accipiant, cunctam fabricam simul ad ter ram deponant. 48. dist. cap. sin. Tamen aliquando aedificatu in judicio sine hoc fundamento, sed speciale est, ut in cas bus not. infra tit. i. sed est ibi aliud fundamentum, scilice periculum amissionis probationum, & aequitatis natur¬ lis. Item aliquando invenitur judicium sine partibus, cun fundamento & sententia, ut quando confessus condennatur sicut & aliquod aedificium sine parietibus aliquando in venitur, quia tectum hinc inde fundamento adhaeret, si sententiam in confessum latam hinc inde lit. contesta intelligo adhaerere

Quis sit effectus. Idem quod in oblatione li belli, dicut not. supra de libel obla quis sis effectus, & quia per litis conte perpetuatur lis usque ad 40. ann. ut C. de anna. exce.l.i. & de praescr. 3o. aein. I.ul Idem effectus litis conte, ut de caetero omnis dilatoria ex cep. excludatur, ut apparet in his quae not. infra de excep¬ § & quando & qualiter. f Item transmittit causam ad haere dem ex delictis defunctorum, C. ne ex delic. de fun.d.i. Iten operatur, ut fructus percepti post litem conte & expensa factae valde contingant off judi. ff. de aedi. edic. aediles, §. iten sciendum. inst. de ouf, qud Sillorum, & S praetera. Item facit pro curatorem dominum litis, C. de procu. neque. Item praestal uni ex legatariis potestatem optandi, f ae legi si pluribus. I tem ut melior sit conditio occupantis, sup. ae procur. non in juste. Item ante litis conte. non dicitur, quis agere, sed age re velle, f. rem ra hab amplius. Item in multis juris articuli inspicitur tempus litis conte f. deneg gest. litis, & de do. inte vi. & uxo. quod autem, in prin. Item effectus est, ut sententi¬ ferri possit, quia alias non ferenda, regulariter dicam, infi tit.1.ideoque, si lite non conte. fiant positiones, recipiantu testes, vel alia fides fiat, processus judicis debet irritus nun ciari, infra eodem cap. unico, supra de elect. dudum, § licet, & sic patet, quod hoc fundamento omisso inanibus sumptibus vexantur litigatores, ut not. supra, § quid sit litis contest. & s judex lit. contest. dicat, cum hoc non inveniatur in actis non creditur ei, nisi quatenus legitimis constiterit docu mentis, ut nfra de proba quoniam contra falsam. Si tamen a ctor vel reus positionem focerit, quod libello fuit respon sum, & negata omnia, & confiteatur adversarius, sufficit Secus, si neget, & sic in dubium revocet, ut supra de probat cap. uli

PrevBack to TopNext

On this page

Titulus 5