Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 31
De officio judicis ordinariiSUMMARIA i. Judex ordinarius quis esse possit 2. Judicem ordinarium quis constituere possit Ad officium ordinarii quid pertineat Judex justitiam denegans conveniri potesi Judices non debent tantum parcere quin corrigani Judex bonum exemplum praebere debe Judex in correctione debet esse benevolus Jurisdictio ordinarii qualiter finiatur
Audivimus de ordinariis in specie quia de legatis qui ordi narii sunt, & de officio delegati, dicamus die & officio ordinarii, Quis dicatur ordinarius S quis possit constituere ordinarium, Qui: possit esie ordinarius, Quid pertinet ad officium suum Qualiter impeditur, & qualiter finiatur Quis possit esse ordinarius. Is qui suo jure vel beneficio principis jurisdiction. universaliter exer cere potest. f. dejurisd. omn. jud. more ma jorum. & I. seq. & qui universaliter, dico ideo, quia si prir ceps unam causam vel etiam 10. non tamen universalite deleget, non propter hoc dicitur is cui committitur ordi narius, ut not. supra deleg §. quis delegari. ideo camerarium vice cancellarium, auditorem, contradictorem, audito rem camerae domini Papae ordinarios judicamus: ergi judices ordinarii sunt Archiepiscopi, Episcopi, ex quo co firmati sunt: nam ex tunc potestatem judicandi habeni supra de elect. transmissa. &c. nostri. sed ante confirmationen in casibus, quod dic. ut not. sup. de elect. quid operetur. quili bet etiam praelatus ordinarius videtur. infra de jud. decerni mus. 15. quaest. 4. c.i. quod dic, ut notatur infra eod. §. quid per unet. vers. quid de subditis, & infra eod quis possit. vers. item uni pruuas
Quis possit constituere ordnarium Princeps universitas, consuetu do. Princeps, a quo primates Patriarchae inter quos nihi interest, nisi quantum ad sonum vocis. 99. dist. §. &c. i.&. Archiepiscopi. Episcopi jurisdictionem receperunt. infi eod duo simul ab isto legati procedunt. supra tit. 1. c. 1. & sin. & in sum. hoc de principe ecclesiastico, & ordinaria ju risdictione ecclesiastica, quae Evangelica voce Domin primatum obtinet. 2. dist. in novo. &c. seq. ideo Papa omne judicat, sed a nemine judicatur. supra de elect. licet. in fin. 9 qu. 3. aliorum. Sed & imperator princeps est in secularibus qui & judices ordinarios seculares constituit, ut Duces Marchiones, Comites, & similes: sed Papa videtur majo co. sup. de elect. venerabilem. duo ergo sunt principes, ut no sup. de conft. §. qualiter. & cui obediendum est ex praecept Domini. imf. de majo. & obed. solitae. &c. & omnes. de censi. omni amima. Item universitas facit judicem ordinarium eliger do ipsum, sed privatus non potest. C. de jur. omn. qud priva torum. & I. sin. & in auth. de defens. 101. §. 3. col. 3. eod. cum abeccle siarum. infrae de jur. decernnnus. & de major. & obed, cum in ecele siis. & c. dilecta. potest igitur dici, quod omnes ministri ec clesiae, qui per electionem creantur, jurisdictionem ord¬ nariam habent, ex quo administrationem consequuntur nisi consuetudo contrarium operetur. quod credo verum secundum Joan. sed tales judices ordinarios facere no possunt. en auth. de man. prin. §. eos autem, col 3. Item consue tudo dat iurisdictionem ordin. infra eodem. duo simul. 9. qui. conquestus. supra de offic. Archi.c. fin. adeo. quod si consuetud¬ sit, quilibet potest esse ordinarius familiae suae. infrade for comp. cum contingat. ad sin. ad idem. C.de ma.li. & sin Item lex. f dejurisd. omn. jud.. & quia. quod exemplifica. ut not. infra de arb. §. 1. in fin
Quis possit esse ordinarius. Qui non prohibetur. contine¬ tur autem prohibitio versu isto "Conditio, sexus, dis. retio, aetas, fama." Et quamvis. supra de offic. deleg. §. cui. haec exposita inveni re posses, tamen hîc expono. Conditio, ne sit servus. Sexus, ne foemina. 33. q. uli. mulier nisi in magnatibus ut reginis, & com itissis, & similib. consuetudocontra operetur. ins de arb. dilecti. vel nisi habeat administrationem. infra de ma¬ jor & obed. dilecta. Aetas, ut si major 20. ann. nisi a princip. constituatur. sed dic, quod hoc locum habeat in delegato sup de offic. deleg. §. cui. ordinarius enim, ex quo pubes est forte poterit judicare de consilio assessoris, argum. 3. q. 7. tria. & expressim. ff. de reju. quidam consulebat. ideo sequitu discretio, quia pupillus judicium non habet. infra de regu la cum virum, in fin. C. de fal. mo. L. I. ideo non potest esse ju dex, quia judex non debet carere discretione, seu judicio iufide consan c. L. Fama, ne sit infamis. 3. q.7. infamis. Item id eo, quia non debetesse excommunicatus, vel schismati cus, vel haereticus. infra cod. quod sedem. in fin. 24 qu. audivi mus iufra de haeret. excommunicamus. hoc si sit notorius. nan si occultus, valet sententia. infra de sent. & re jud. ad proban dum. unum tamen not. quod licet infamia impediat ord narium judicare de jure, merito tamen potest repelli pe exceptionem, quandiu ab ecclesia toleratur, & tenet ser tentia ab eo lata. 7. q. 4. nonne. infra de coha. cler & mu. vestr. delegatus autem repellitur per exceptionem. supra dere script. sciscitatus
Quid pertinet ad officium: suum Ut habeat curam subditorum suorum. 8. q. 1. qu. episcopatum. ut pro posse singulos adjuvet, singulos rele vet. 8. q. 1. elemens. Non ergo spoliet illos, quibus tenetu paterna provisione consulere. infra derestit. spoliat, conque rente. infra de natis ex libero ventre.c.unico. Ut largam manun habeat, necessitatem patientibus succurrendo, & alienam inopiam suam credat. 86. dist. fratrem nostrum. verum pro multis necessitatibus, quae occurrunt, potest episcopus: subditis cum charitate moderatum auxilium postulare infra eod, conquerente. §. sin infra de censi. cum Apostolus. §. inhi bemus puta si ecclesia sit debitis onerata. si proprii reditu: non sufficiant. 10. q4. 3. cavendum. infra ut bene, eccles. sme dimin cap. 1. sin. sed non debet hoc facere gratia turpis lucri. 164.1 praedicator. si ergo quaestio fit inter episcopum & subditos quae sit causa rationabilis, superioris arbitrio decidetur argu. infra de jure patr. nullus. 10 4 3. cognovimus. II. q. 1. sicleri cus. Vt tamen scias, quod nihil potest exigere episcopus nisi ostendat per canones sibi licere. 10. qu. 2.c. pen. &c.m. inj & quaest3 per totum. 9. q. 3. conquestus. 16. qu. I. constitutum. & nulli. 18. quaest. 2. c. i. debet etiam cuilibet jus suum reddere hoc enim summum bonum in rebus est. 12. qu. 2. cum devo tissimam. unde imperator in votum gerit nihil in judiciis praeterquam justitiam locum habere debere. C. de app. eo¬ qui. respon.i. & debet reddijus sine delectu personarum. inj de jud. novit. §.i.vers. caeterum scriptum novimus. in l. & licet con tumacia exigente poena duplicatur. infra ut lite non contest. quo niam fre. in fin. 28. distinct. siquis autem ff. de poen. aut damnum. § quisquis. non tamen praetextu delicti debet justitiam dene gare. f. ex quibus causis major. sed & si praetorem. §acti argum infr. depriv. dilecti. &c. quanto. & excommunicatum just. judicabit, quia non consideratur in hoc favor excommu nicati, sed aequitas judicantis. infr. de exce, cum inter priorem §. I. Judex autem & civitas justitiam denegans conve¬ niri potest, & impeti. 23. q. 2. dominus. & qui s. administratores. 3 q7 qui bene in authent. ut differentes judi. §. penult. msin. col 9 & C. de app. si collationem. & hodie judex secularis, qui cleri¬ cis vel perionis ecclesiasticis justitiam denegaverit, tertic requisitus jurisdictionem amittit. ut in l. Feaerici, quae inci pit. Hac edictali. quam posui infra de for, compet. § quibus causis vers. doctores. & seq. Debet etiam punire delinquentes, se cundum statuta canonica, quae non debet ad quaestum pe cuniae convertere, vel in gravamen aliud commutarem, infr eod irrefragabili § fin. inf. de vit. & hon. cler clericorum § penult. non enim res sunt quae delinquunt, sed ipsae personae quae res possident, at illi, scilicet plerique judices reciprocant ordinem, id est, convertunt, u. d. contrarium ordinem ser vant. Eos quidem qui digni sunt poena, dimittunt: aliori autem auferunt res, alios pro illis punientes, quos forte ad illorum vocat successionem. in authent. de mand. princ. § oportet, col. 3. puta ascendentes usque ad 4. gradum. Sed nec uxo dotem vel nuptialem donationem amittere debet: his personis deficientibus non sit lucrum substantia judicis vel eorum officialium, sed fisco applicatur. in authentic. ui nulli judici. §. ult. col. 9. ergo non debet peccatum in pecu niam converti. infra de poen licet. ne judices alienam liten reputent suam praedam. C. ad IJuliam. repet. omnes ad idem 16. q. 1. praedicator. in auth. ut jn. sine quoquo suffrag §. cogitatio. ab illo. vers. ad horum furum. alias furtorum merito relat: occasione, &c. usque ad §. haec omnia, col. 2. sed contra. qui¬ bene imponitur poena pecuniaria pro delicto. 24 quaest vos. 18. qu. ult. §. sin. infra eod. dilectus filius infra de deli pue.c.i.ii de ra. in Archiepiscopatu. infra de maledict. c. 2. ad fin. Sol. si qui accusatus sit & convictus, & certa poena reperitur in jure illa infligenda est, non mollior vel durior: alioquin jude infamis fit. C. de vi. pu. seu prira servos. qui in fin. C. ne san. bapi reite. I. 3. in in. quod intelligo, nisi causa subsit, alioquin con tra. ff. de poen. respiciendum. & l. aut facta. in fin. & Ihodie. & f de his qui no. infa quid ergo. §. poena gravior. C. imquibus cau. infa trro. & si severior. mfra de transl, cap. fin. m princ. ubi vero certa poena statuta non est, vel ex officio mero & puro inquiri¬ tur, judex procedere debet aequitate servata, semper in humaniorem partem declinando, secundum quod perso na, loca, causas, & tempora viderit postulare infra detrans¬ act. ex parte. Non tamen debet levare pecuniam ex avari tiae fomite, quod intelligo fieri, quando sibi retinet. & si loquitur primae concord. nisi forte ubi statutum est, si qui¬ tale quid commiserit tantum solvat. tunc enim potest le vare, & sibi retinere sic loquitur secundum quosdam, infi tod dilectus & infra de delictis puerorum. referente. veruntam tale statutum non videtur rationabile, quod dic, ut not. su pra de consuet. §. qualiter probari debet. versic quod de consuetu dine sive statutis Generaliter etiam punire potest pecunia riter causa correctionis, quod praesumo fieri, quando nor sibi retineret, sed in piis causis expendit. sic intelligo con traria supra signata, quia sive plectendo, sive ignoscend hoc solum bene agitur, ut vita hominum corrigatur. 2 g. 5. prodest severitas. ad hoc C. de modo mul. Is intellige etian quando mulcta levatur propter delictum, de ipsa satisfa ciendum est laesis, ut in authent. de man. prin. §. quod si delin quentes, col3. regulariter etiam, quo ad correctionem per tinet. puto quod sit ea poena, quae magis timetur infligen da. infra ut lit. non contest. quontam frequenter. §. fin. 23. qu4. e¬ vindicta. Inquirat ergo scelera, ulciscatur convictos, & pu niat. infra eodem, cap. 1. condolendo his quos puniet. nan vera justitia compassionem habet, falsa dedignationem 45. distinct. rera justitia. 45. distin. hoc habet proprium: no declinet etiam ad dextram, vel sinistram, non corrump¬ tur in munere, non timore, non odio, vel amore: his enim quatuor modis consuevit pervertere judicium. 9. 9. 3. qua tuor. & cap. seq. unde versus "Si lis inciderit, te judice dirige libram Iudicii, nec flectat amor, nec munora palpent Munus enim a norma recti distorquet acumet Iudicis, & terra involvit caligine mentem Auri sacra fames, quae non mortalia cogit" Imo & qui recte judicat, si praemium remunerationis ex pectet, fraudem ideo in Deum perpetrat, quia justitian acceptatione pecuniae vendit, quam gratis debuit impar tiri. i1. q. 3. qui recte. Et quamvis non liceat judici vender¬ justum judicium, licet tamen advocato vendere justum pa trocimum, & assessori rectum consilium. pr que 3. non licet i¬ quaest5. non saue & spe praemiorum assessor est invitandu C. de officio assed Iprima. sed & salarium debet habere f. d offic. asse diem functo. Sed nunquid judices debent haber expensas, & quidem munera prohibentur, non sumptu: I. 9. I. judices. & breviter tam praelati qui privati, cum pri causis sibi commissis proficiscuntur, expensas exiguni nec obstat. infra de vi. & ho. cler. cum ab omni. illa enim not interdicit sumptus, sed conventionem de certa parte liti¬ quae interdicitur procurationi. ff. de pon. sumptus. ff. man salarium. C. de procu. litem. C. man si contra litium. & quae in terdicitur fidejussori promittenti judicatum solvi. f.d nan. si remunerandi. §. fin. secundum Goff. tu dic, ut not. infr¬ devit. & hon. cler. §. & in quibus eorum honestas, rersic. Item consi stit in hoc, ut judicium. Non debet parcere quin corrigat ex quo sibi de delicto tanquam judici constat, & debet di ligenter inquitere. infra eod c. 1. &c. irrefragabili. & haber vicarios necessarios, quibus tenetur de proprio necessari ministrare infra eod. quontam. & cap. inter caetera. inf. de vit. ( hon. cler. cum ab omni. ne gravet subditos. 10 9. 3. illud quo dic, ut not. sup. de offic. Arch §. quod sit ejus officium. vers. ego pu ro, ubi etiam dixi de procuratoribus recipiend. Non sit ne gligens, quia sanguis subditorum a Deo, coram quo tene tur de omnibus rationem reddere, de manib. suis in die ju dicii requiretur. sup. de offic. arch c. i in sin infra de regula. c sin inf. de stat. inon. cum ad monasterium. §. Abbas. & in auth. d.n. ex trade sent. & rejud. cum aeterni tribunal. Caveat, quod bonum exemplum praebeat. sup de elect, cum in cunctis nam e¬ quae a praelatis fiunt, de facili trahuntur a subditis in exem plum. inf. de voto. magnae § & quidem Greg. scire debent prae lati qui perversa unquam perpetrant, tot mortibus dign sunt quot ad subditos suos perditionis exempla trans mittunt. in. q. 3. praecipue. nec excusatur pastor, si lupus oven 7 comedat, & ipse nesciat. infra de reg. jur. c. pen.† In corre ctione debet esse benevolus. 45. distinct. licet. in judicio iu stus. 3. q. 12. judicet. in animadversione misericors. 45. dis vera. sed nec debet excandescere adversus illos, quos ma los putat: neque praecibus calamitosorum illachrymar oportet: id enim non est constantius & recti judicis, cu jus animi motumv. ltus Letegit. ff. de ossic praesid. observan dum. ergo inter utranque personam judex sit medius nu¬ la interlocutione dijudicantis quid senserit. C. ad I. Corne de falsis. ubi falsi examen. sed misericors sit erga corrigibi les, & erga incorrigibiles sit severus. supra de postul. praelat c. I. § penult. supra de elect. cum in cunctis. § penuli, infra de vit & hon. cleric. ut clericorum. §. ne vero. 28. distinction. quia suni culpae. 62. distinct. docendus. 45. distinct. disciplina. 23. quaest. 4 est injusta. Occultos peccatores celet, non publicet: sive hoc sciat tanquam sacerdos. nfra eodem, c. 2. sive tanquam homo, ex quo probari non potest, nec putat ad injuriam suam episcopus pertinere, quod illi non creditur. nam & si scrupulo propriae scientiae se dicat communicare nolle quamdiu excommunicatio scilic. occulto non commun caverit proprius episcopus: tamdiu eidem episcopo ab a¬ liis non communicetur episcopis, ut magis caveat episco pus, ne dicat in quenquam quod aliis non potest convin cere documentis. 6. quaest. 2 si tantum. & cap. placuit. potesi tamen in occulto eum vitare, & monere, ut poenitentiam agat. infra de sentent. excommun porro, & ca. cum non ab homi¬ ne. 1. respons. non tamen publice prohibere. infra desim. ex tuae. &c. Matthaeus. sed potius pallio operire. 91. distinctio i2 scripturis. Congregare etiam debet pecuniam relictam ir refectione pontium & viarum ponendam, super quo vi de mauthent. de man. princ. & de desen. ci. col. 3. & ut nulli ju dicum. coll. 9. per totum. & quod notatur supra de immun. ec cles. §. a quibus muneribus versicul. verum ad extraordinarium & sequent
SUnt autem distinctae jurisdictiones, & gradatim ascen dunt & descendunt. unde Papa superior est omnibus 9. qu 3. per principalem. & cap. praeced. & seq. & legatus pos ipsum, quantum ad provinciam sibi commissam, quia vi ces Papae gerit: ut not. supra tit. I. §. quid perimet. vers. uen ad officium legati. consequenter. Primas seu Patriarcha, qui judex est Archiepiscoporum & Episcoporum, Suffraga neorum, deinde archiepiscopus qui judex est suffragane orum, suorum clericorum, suae dioecesis: demum episco pus, qui judex est abbatum, archidiaconorum, priorum & clericorum suae propriae dicecesis. postremo, archidia conus qui judex est archipres byterorum Archipresbyre presbyterorum propriorum, parochianorum, ideo dici tur quod appellatio gradatim facienda est. infra de appeldi¬ lectus filius prior, & conventus de lacu. 2. quaest 6. anteriorum. tre tamen personae sunt, quibus quilibet subesse intelligitur immediate: quod dic, ut notatur supra de offic. Archiprob. 5 quae pertinent. rersi. ex hoc no & sicut ad Papam appellari po test omisso medio. 2. qu. 6. ad Romanam. &c. seq. sic ad Le gatum ipsius. supra tit. 1. & c. novit. Item, Primas seu Patri archa judex est provinciae suae, sicut Archiepiscopus. sec nec plus juris habet in respectu. infra eod. duo simul. Est au tem Archiepiscopus judex suae provinciae. 9. q. 3. c. 1. &2 & nullus tamen primas in suffraganeorum suorum dioe ces. ordinationem aliquam facere potest, nisi communi cato consilio episcoporum, vel de consemu dicec. sed ipso consulto hoc potest. 9. qu. 3. salvo. &c. seq si alias hoc facit irritum est. 9. q. 3. nullus primas. &c. seq. nec enim habet ju risdictionem in suffraganeorum subditos. ideo & si offi cialis vel alii subditi suffraganeorum citati per archiepi scopum non veniant, non potest in eos censuram ecclesia sticam exercere. ut in authent.d.n. de for. comp. extra eod. Ro mana. § sin & hoc intelligas verum, nisi in casibus. infra co¬ pastoralis. inf. de exces. praela. sicut unire. in sin qui autem sum casus, his versibus comprehende "Officium varium, forus, appellatio, crimen Peccans, non parens, res, consultatio, dese. Praesul, canonici tumidi, sententia nequam Visitat, indulget, custos, quia Papa dat usu¬ Permutat sociis suspectum cumque remittit Casibus his primas subjectio praesules arcet" Magister schol. Officium varium. Primus casus, quand scilic. subditi deviant a consuetudine Metropolitanae ec clesiae in divinis officiis. 12. distin. de his de conserrat. distinct¬ institutio. quod intellige, quando non habent certam, vel habent turbam, quia tunc recurrendum est ad consuetu dinem Metropolitanae ecclesiae. infra de censi. super eodem n fra de spons. duo. tuas. alioquin non sunt consuetudine unius ecclesiae aliorum contrariae subvertendae, ut nota tur supra de consuet. §. quae cui praejudicet. versicul tollitur. te netur etiam suffraganea ecclesia servare sententiam in terdicti, quam Metropolit. ecclesia servat. sup de postu prae¬ capit. prims. Forui. Secundus casus, scilicet si clericus, ve laicus conqueritur de injusta excommunicationem. supr de officio delegat. cum contingit. infra eodem, ad reprimendan idem si clericus conveniat episcopum civiliter, sequitu enim forum episcopi. mfra de foro competent. cum sit generali nam si episcopus conveniat clericum subdirum, eligend sunt arbitri. sexta, quaest. 1. clericus adversus. alias incipit, si cle ricus & potest cogi per episcopum ad arbitrios eligendo argum. supra de officio delegat. suspicionis. infra de foro compe siquis clericus. est ergo Archiepiscopus competens jude; suffraganei. decima quaestion 3. quia cognovimus. in authent. d sanct. episc. §. si autem. collat. 92. q. 7. Metropolitanum. Appe latio. Tertius casus probatur supra de officio delegat, capi primo. infra eodem, duo sonul. & cap. pastoralis. Crimen. Quai tus casus, scilicet ubi inter episcopum & clericum agita tur quaestio criminalis. 8. qu. cap. 1. Peccans. Quintus ci sus, scilicet ratione delicti qui communis est omnibus 3. quaest. 6. capit. primo. & cap. secundo. C. ubi de crim. agi. opori authent. qua in provincia. 6. qui 3. placuit. & in alio casu. supra d rescript. ad haec sumus. & infra de inftitut. ex frequentibus. No parens. Sextus casus, quando scilicet subditus conquer tur de injusta episcopi excommunicatione, & absolutur per archiepiscopum non vult parere mandatis suffag¬ nei infra eodem. ad reprimendam. in fin. Res. Septimus casus qui communis est omnibus: nam ratione rei, de qua lit gatur, sortitur quis forum, infra de foro compet. sane. & ca m. Consultatio. Octavus casus, si suffraganeus est, cor sulat Metropolitanum. 17. dist. multis. maxime in his qua statutum provinciae contingunt. nam hoc ad Metropolit¬ num pertinet. g quaest. 3. Archiepiscopus. idem si de commi ni consilio statutum factum sit. infra de accus. sicut olim. ma xime in his, in quibus vertitur periculum animae. infrad instit. ex frequentibus. & in his potissime quae respiciunt s¬ cramenta ecclesiae. infra deceleb. miss. perniciosus. de cons dis I. alcaria. 1. Deses praesul. Nonus casus, si episcopus negli gens est, devolvitur potestas ad Archiepiscopum. 9. que cum sunus. infra eod. ad reprimendam. &c. quanto, &c. significavi & cap. irrefragabili. §. excessus. argum. infra deforo compet. ex tenore. & c. ex parte. supra de offic. delegat. prudentiam. §. sext etiam. si episcopus negligens sit circa executionem ultima voluntatis. n authen. de eccles. tit. §. si autem pro redemption & seq. collat. 9. & casus iste multa comprehendit, ut app¬ ret in his quae notantur supra de officio delegat. §. cui possuni versicial. quid subsit. Sed quid si episcopus sit excommun catus: nunquid devolvitur potestas ad Metropolitanum non, sed ad Papam. licet alias puniri possit, si sit in mor¬ petendi absolutionem. argum. infra de conces. praeb. quia d versitatem. & est expressum mauthent.d.n. de sup. negl. prae Romana. sed videtur quod in hoc casu potestas ad capitu lum devolvatur. argum. dictis jur. & infra de major. & obee cum olim. &c. his quae. Canonici tumidi. Decimus casu: quando scilicet canonici in contemptum episcopi, si sin causa rationabili interdicunt ecclesiam cathedra em, ub hoc possunt de consuetudine. infra de appell. dilectus alio quin contra. infra de his quae fiunt a major. pirt, cap. quaesi hoc autem in casu Metropol. cognoscit tanquam deleg¬ tus a Papa. inf eo. irrefragabili. §. excessus. & 5, caeterum. Sent. tia nequam. Vndecimus casus, quando scilic. evidens est sententiam Episcopi nullam esse infde app solicit idinem? si vero notorium. idem est hodie in injuriis notoriis, contr ipsum vel nuncios suos commissis, per quas ipsius juri dictio impeditur: quia tale punire potest, ut in zuth.d. ne tra. de poenis. Rom. Visitat. Duodecimus casus. inf. de praesci¬ cum ex offi. inf. de censi sopitae. & cnuper de quo dix. supr. de offi¬ Archid. S.quod sit officium vers. alii contra. & seq. Indulget. Tei tiusdecimus casus, nam generalem remissionem per to tam provinciam facere potest. infra depen.c. pen. Custo: Quartus decimus casus, quando scil. vacat ecclesia suffra ganea, & non supersunt canonici, qui custodiant bon mensae episcopalis: vel supersunt, sed minus idonei, vet suspecti. 12q. 2 non liceat, sed caveat, ne quid surripiat, alio quintanquam furti aut latrocinii reus suo privetur hono re sicut servatur in episcopo res parochialis ecclesiae vaci tis surripiente. 10. q si quis episcopus. dicunt etiam quidam quod judex est, quando duo in suffraganeam ecclesian contentio se eliguntur, & hinc inde sunt omnia aequali¬ potest enim gratificari cui vult. 63. dist. c fia quod non pla cet Guillel. Nas. dicit enim quod ubi aequaliter hinc ind omnia occurrunt: neutra electio approbanda est: requiri¬ tur enim hodie, quod in alteram partium major & sanior pars capituli concordet sup. de elect. quia propter & cap. eccle sid. 1. & 2. Quia Papa dat 15. casus, quando scil est per speci ale privilegium Papae in aliis casibus decoratus. ins. eod du¬ simul z; qu. 2. cap. 1.2. & 3. Vsus. 16. casus consuetudo enim cu juslibet ecclesiae servanda est. unde unus Metropol. pin guius jus habet altero, secundum quod usus est, & prae icripsit. 9 4. 3. conquestus. inf. de exce praela. accedentibus infrd jud. novit resp. i. quia jurisdictionem dat consuetudo, ut no sup. eo §. quis possit, versic. item consuetudo. & probatur in auih d .n.extra. eod. tit. Romana. §. non sic autem. & de foro compe. Ro mana §. i. & 2.de appel. Romana. resp. 1. ad fin. & §. debet. Permu tat sociis. 17. casus, scil. quando Episcopus permutationi facit cum capitulo suo, quae non debet fieri sine authorita te prael. infr. de re eccl. non alienan.c.i. &c. cum Apostolica. & d re permut. quaesitum nec potest episcopus fieri actor in pro pria re. Instit. de autho. tuto. in fin & ff de autho. tut l. 5. secus,s Episcopus alii permutaret, quia tunc videtur sufficer consensus capituli. inf. de re. eccles. non alienan. ut supra ad fin vel dic, quod illud sit de speciali indulgentia, ut innuit. ali as contra, quia jurat nihil alienare, sine consensu superio ris, ut ibidem respon i. & inf. de feudc. 2. & de ecclaedi. t. sin. Su spectus cumque remittit. 18. casus, quando scil. episcopu¬ recusatus ex justa causa remittit causam ad superiorem inf. de app. cum speciali. § causa, quod dic ut no. inft. de app. sul rub. de recu. §. quis cognoscet, ver. puto. Quid de subditis subdi torum episcopi, idem secundum Joan. & Laur. arg inf eod cum ab ecclesiarum, & ca quanio inf. de extes. prael. c 2 18. q 2 co gnovimus. & intelligunt hoc de subditis subditi praelati qu per electionem creantur. ut tetigi. supra io. §. quis possit con stituere. vers. item universitas. & S. quis dicatur ordinarius. & pro his 23. q. 4. cap. 1. 93. dist. legimus. infra de nninuni. eccles. no minus. quia universitas dat jurisdictionem, ut probant di ctae concord. Hugo. Tan. & Vinc. contra dicunt, quod e piscopus indistincte audire potest causas omnium in ci¬ vitate vel dioeces. consistentium, quia judex est totius di¬ oeces. inf. ecod. c. 19. qu. I. de persona. & qu. 3. qui resistit. infr de for¬ comp. cum contingat. & cap. seque excipiunt exemptos. infrad privil. ex parte. contra alios etiam procedet Episcopus, ni si longeva consuetudo eum impediat, vel indulgentia spe cialis tunc enim non cognoscet, nisi per appellationem deferatur ad ipsum, vel aliquis de aliis casibus interveni at. sic intelligunt. infra de exces. prael cap. 2. & cap. accedentibus infra de stat. mona. in singulis. 16 qu I. constitutum. & cap. nulli consuetudo autem non praescripta non obest episcopo sup de offi. Arch. cum satis. alii ergo praelati inferiores sunt mi nores sub illo, & aliquam habent iurisdictionem, scilicet modicam coertionem tantum, secundum Gul. Nas. inf. eo si sacerdos. & eap. cum ad ecclesiarum. Pro & contra. inf. eo. con querente & cap. dilectus. pro Ioan. infra eo. irrefragabili§. exces sus. In multis ecclesiis & diversis, diversae sunt consuetu dines: ideo dico consuetudinem cujuslibet observandam quae jurisdictionem tribuit, ut not. supra eodem. §. quis possi constituere. versitem consuetudo. & de offic. Arch §. quod sit eju officium. vers. tertii dicunt. & sequen. Si vero non apparet de¬ consuetudine opinioni Hugo. Tanc. & Vinc. dicunt stan dum, super quo vide quod not. supra de offic. Archid §. qua pertinent. vers. ex hoc. no. & inf eod. vers notarerunt. & seq Ho¬ tamen teneas, quod quicunque habeat curam, potest ex communicare, nisi consuetudo vel inhibitio superiori hoc impediat. arg. sup. de elect dudum. Greg. §. tandem. infrad sent excommun. siquem. quod dic, ut not. inf. de sent. excom. § qui possit excommunicare. sub §. nedum autem
SVnt autem quaedam quae spectant ad officium Episcopi lege jurisdictionis, quaedam ex lege dioecesana. ha¬ enim duplici I. Episcopus utitur lege jurisdictionis & di oecesana. ad leg. jurisdictionis pertinent ea, quae consi stunt in conferendo. judicando, & puniendo, subjiciend sicut canonica obedientia subjectio, reverentia, institu tio, & destitutio, correctio, & reformatio, censura ecclesi astica, jurisdictio, & causarum omnium ad forum eju spectantium cognitio, & examinatio, emendarum satisfa ctio. infra eodem, dilectus. §. unde praefatus. poenitentiarun impositio, & sacramentorum ecclesiae collatio. probantu haec infra eodem, conquerente. §. 1. ab illo. versic. habeas canoni cam obedientin. usque ad illum versicul. synodum. Lex vere dioecesana in recipiendo consistit. unde ad ipsum pertine synodus, & synodaticum sive cathedraticum decimatio num seu mortuariorum canonica portio, annua visitatio & procuratio. colliguntur haec omnia infra eodem, conqui rente §. 1. ibi, synodum & synodatici, &c. & cap. dilectus. inj de sent. & re jud. cum inter vos. infra de censi. olim. &c. cum cano nicis. Quandoque tamen lex dioecesana comprehendit jurisd. & econtra, frequenter enim ponitur una pro reli qua: ut apparet mfra de restit. in integr. auditis. & de praesci¬ auditis, infra de reg. ex parte. cum autem hae leges diversa sint, pactum super una habitum, alii non nocet. infra eod dilectus ff. de pact. si anus. §. animadvertendum. Notaverun autem antiqui, quod quantum ad legem iurisdictionis subsunt Epilcopo ecclesia, monasteria omnia, nisi special exceptionis privilegio sint munita. 50. dist. accedem. 18. qu.¬ hoc tantum. &c. monasteria. &c. cognovimus. 16. quaest 1. Interdi cimus. sed a lege dioecesana sunt omnia monasteria & re gulares ecclesiae exemptae in favorem religionis. 10. qu. cap. 1. & cap. 3. cap. inter caetera. 16. qu.i. placuit omnibus, & cat cum pro utilitate. 18. quaestz. cum sit necessarium. ergo non con gentur venire ad synodum, nisi populum habeant, vel ni si ratione capellarum non exceptarum. sic intellige 18. q1 2. Eleutherius. & cap. Abbas. infra de privileg. ex ore. Item ve nire coguntur, si consuetudo sit, 1s quaest. 2. si servitium c. praec. in fin. §. fin. infra de major. & obed. quod super his. 18. d stinction. Episcopus. non debet quod aliqui habent pro pale¬ Item non coguntur solvere cathedraticum. 10. quaest. 3. in ter caetera. nec partem decimarum. 16. quaest. i. cum pro utili tate. & §. quaesti, & cap. decimas. nec partem mortuariorum vel oblationum, infra de stat. mon c. I. quod dic, ut notatur infra de sepul. sub §. vetus. & §. & a quibus, & de stat inon § & 1 quibus teneatur episcopo. nec episcopum ad missas publicas vel ordines faciendos suscipiunt, 18. quaestion. 2. luminoso & cap. dudum. praestant tamen servitium ab initio imposi tum in ipsa fundatione, vel ex consuetudine debitum, quaest. 2. Eleutherius, & cap. servitium. & infra de jure patron praeterea quoniam adrocati, infra de censi quanto item tenetu ad procurationem, quae ratione visitationis debetur, infr¬ de praescript. cum ex off. infra decensi. sopiiae. &c. cum nuper. 8 sic videtur, quod visitatio sit de lege jurisdictionis. Secu lares vero ecclesiae, etiam quoad legem dioec. subsunt, 10 qu. I. de his, & cap. antiquos, 12. qu. 2. sane c. statuimus. Capel lae etiam monachorum subsunt Episcopo, quantum ac utranque l. infra eod conquerente, 16. qu. 2. sane infra de privi cum & plantare, §. mecclesus, infra de praeb. avaritia, &c. de mo na. &c. in Lateran. supra de sup. neg prael c 2. nisi monasteri: exempta sint cum capellis suis, infra eod gravem, & infrad privil. quoniam, &c. cum capella, & c. exore, in fin. & arg. 15. qu 2. visis, infra de cap. imo. in ecclesus. sed capella nimis excre scentibus forte privilegiis expirabit, argu infra de deci. suj gestum infra de verbor. sign. quid per novale. Abbas etiam ex emptus potest praescribere capellam contra episcopum quamvis subditus non posset, infra derescript. auditis, & cum ex officii, & cap. veniens. requiritur tamen titulus. quo dic, ut not. infra ae praescript. sub rub. de praeser. rerum immobi lium, §. quae exigantur, sub §. verum quicquid, vers. quartam, e seq. Consuevit etiam dici, quod duobus modis fiunt ca pellae religiosorum, scil. aedificatione, & donatione: si aed ficatione, monachi habent temporalia, & episcopus spir tualia, infra de cap. inon. c.i. 16. q. 2. sane c. pen. & ult. & q. 5.c. 1.3 & 3. Si donatione, aut donatio facta est ab episcopo, aut a pa trono. Si ab episcopo, aut sub certa forma, aut cum omin jure, aut simpliciter. Si episcopus conferat capellam religio sis sub certa forma, tunc non habebunt plus juris in capel la, quam forma contineat ff de pact. in traditionib. Si cum omn jure, tunc habent religiosi temporalium & spiritualium ac ministrationem, sacerdotum institutionem, & destitu tionem. 16. quaestion. 2 sis. & sic intelligitur, quod capell¬ pleno jure pertinent ad religiosos, 16 qu. 2§. sin. in quo casi non coguntur episcopo presbyteros praesentare, ut a con trario sensuanf. de praeb. in Lateran §. .ibi, pleno jure remanet tamen jus episcopale in ordinatione, in jurisdictione, ii visitatione, in altarium consecratione, & similibus. 9. qu¬ per singulas. Si autem simpliciter concessit episcopus capel lam religiosis, in qua certam percipiebat fructuum porti onem, illam tantum concessisse videtur, infr. de don pastoralis argi. infr. de jure patr. quod autem consul. §. unico. ff. de contral onption qui tabernas. ff de leg. 1. si domuu, § sin. & tunc intelli gitur dedisse jus instituendi, 16. quaestio. 2. visis. secundum quosdam dic contra. supra de sup. neg prael. c 2. si vero nihil percipiebat omnes proventus concessisse videtur, mfr. d. don pastoralis, & est mirabilis haec distinctio, quod quando episcopus minus habet in ecclesia, intelligitur plus dedis se. sed ideo est, quia donationem interpretari debemus, ut magis valeat, quam pereat, infra de verborum significa. abba te, §. contra quod fuerat. Quid si non apparet qualiter sit con¬ cessa, sed tamen de concessione constat? Simpliciter prae sumetur concessa, argum ff. de ser si cui, infradepririleg qui¬ circa, secundum quosdam, dic ut no. infra eodem, rersic. quid si apparet & praecedentibus. Quod si a patrono conferatur de consensu episcopi, vel ab episcopo de consensu patron uterque quod suum est dedisse videtur, infra de donat pasto¬ ralis. Donatio autem facta ecclesiae a patrono sine con sensu episcopi non valet, quamvis teneret donatio. si jus patronatus conferret, sicut intelligo infrade jure parro. il¬ lud, & c. nullus quamvis alii aliter intelligant. quot dic, ui ibi nota. §. qualiter transferatur, versic. donatio. Quamvis et iam donatio per episcopum facta justum titulum trans ferat praescribendi, nfra de jure patron. cura. & infra de cens¬ significavit. non tamen plenum jus, nisi & consensus sui ca¬ pituli intercedat, infra de his quae fiunt a praeltua, & c pastora lis infra de donatio. cap. pastoralis, nsi. Et no. quantumcun¬ que episcopus generaliter ecclesias conferat, vel a so exi mat, semper videtur quatuor retinuisse. Primum scilice correctionem, 169 2.visis. Secundum scilicet visitationem Tertium scilicet procurationem, quae ratione visitationis debetur, infr de censi cum venerabilis &c. venerabili. Item quar tum scilicet cathedraticum, infr de donat pastoralis, non ob stat, inf. de relig. do constitutus, quia ibi Papae confirmatio in¬ tercessit. Sicut ergo subditus non potest jurisdictionem episcopalem a se in totum rejicere, infra de foro comp si dili genti, & c. significasti, & supra de renun. admonet. sic & episco pus abdicando a se episcopale imperium non amittit, arg f.de officio praesidis, legatus Caesaris, fi de pac jus agnationis. sic nec vasallus potest feudum alienare sine consensu domi ni, nec dominus in alium transferre dominium, sine con sensu vasalli, ut in const. feu. de seu. non alie sine consensu mal imperialem, §. 1. & §. praeterea ducatus. sic patronus quan tumcunque jus patronatus remittat, generaliter tamen quaedam jura retinet in liberto, puta reverentiam. & hoc ponunt quidam pro quinto arg. C de bo. liber. I sin. Ubi ve ro ecclesia ad monasterium pertinet pleno jure, a ha¬ bet monasterium in ea institutionem, destitutionem, in vestituram, fidelitatem, obedientiam, correctionem, & quaedam alia, infra de majorit. & obed is qui, infra de sentent. & re judic. cum inter vos, in princip. & episcopus nihiloninu desuper est, nisi privilegium vel praescriptio, vel contraria consuetudo obest ei, ut patet ex praemissis: sed ubi plenc jure non pertinet, tunc habet ibi monasterium tempora lia & repraesentationem presbyteri vicarii tantum, qui non debet ab episcopo recipi, nisi per monachos sufficieni portio assignetur pro se, & recipiendis hospitibus & juri¬ bus episcopalibus persolvendis infra de praeben. de mo. Quod si religiosi negligentes fuerint, episcopus debet hoc face re jure suo, infra de supp. neg. prael. sicut contra, quod nor prodest praescriptionem vel consuetudinem allegare, ins de praebend. exturp. respon. 1. est ratio, quia hic vertitur peri culum animarum, ergo consuetudo contraria non valet supra de consuet. cap. fin. nec praescriptio, nec constitutio contraria, infra de praescript. quontam omne. Secundum hoc intellige, quod presbyter debet de tem poralibus monachis, & de spiritualibus episcopo respondere. infra de praebend. in Lateranens. & de capel. monach. cap. primo & de privileg. cum & plantare, §. in ec. lesiis. Sed quali¬ ter sciam, utrum ecclesiae non pertineant pleno jure ad monachos, eo ipso quod repraesentant episcopo presby terum, ut patet ex praemissis, vel si s. bi episcopale jus per pit episcopus, infra de privileg quoniam per confessio postea e nim omnino locum habet, c. supra de suppl. neg. prael. c. 2. Se¬ qualiter possunt omnia temporalia pertinere ad mona chos ex concessione episcopi, cum ipse episcopus non po set, ipsa sibi retinere, nec censum de novo imponere, ve antiquum augmentare, nec partem reditum suis proprii¬ usibus deputare, inf. de censi prohibemus. nec plus juris po fit in alium transferre; quod ipse habeat, ff. de contrahend¬ empt allenatio. ff.dem acquir. rerum domini. traditid. fi. dereg jui uermoplus juris, inf. de iurepatr. quod autem infirn. resp. nor porest episcopus transferre, & hoc nisi ex causa, puta pro peter paupertatem meniae religiosorum, quae non suffici ad fostentationem ipsorum, ex hac enim causa potest an necti ecclesia praebendae. inf. de praeb. expo suisti. multo forti us religiosorum imensae communi. argu. infr. dem vit. & hon iler. quonion. in quo casu potest conferri ecclesia, nedun ricans Peligiosis, infderest spol. cum venissent, inf. de dona, con fustationib. Ted necessarius est consensus capituli, quo a hoc, ut plenum jus acquiratur, ut dixi supra. & probatur in de exces. praela. sicut in jure & infr. de his quae fiunt a praelato sin con scap tua. &c. pastoralis inf de don pastoralis alias autem ne¬ religiosi hoc facere possunt propria authoritate, infra d praeb. avaritiae, &tc. de monachis, inf. de censi prohibemus, &c. sej &t c. significavit. Quid si dubitetur, utrum ab initio donat fuerit ecclesiae, sic temporalia in usus religiosorum cede rent. Dic inspiciendam interpretationem consuetudini praescriptae supr de tonsut, cum dilectus. §. 2. Quid si non ap pareat de consuetudine, nec de dona. resp. de jure commun id rectorem pertinet obventiones, salva portione can nica episcopi, inf. de decimis, cum in tua. &c. cum contingat, e c. quoniam infra de his quae fiunt a praelat. c. pastoralis & sempe praesumo contra monachos, nisi authoritatem episcop probene intervenisse, inf de praeb avaritiae, inf. de censi prohib mus, &c. praeterea &c. sicut. Quid si religiosi talia exigun Dico, hoc non possunt, supra de sup. neg praela c. 2. nisi forti ratione privilegii, arg. inf. de exces. praela. accedentibus, ad sin a hoc infra decensi scientes, &c. ecclesius, infrade jure parr. praete ea quia ad hoc, ut aliquid tale exigatur, videtur esse priv legium episcopi speciale, infra eod, conquerente. §. fin. infrad censi cum Apostolus, § inhibemus. ubi hoc Archidiaconis & archipresbyteris prohibetur. & junge quod not. supra u supplne prael §. quot modis, pers. suppletur & mbeneficiis. Uni etiam not. quod fructus ecclesiarum, in quibus habent tam tum ius patronatus, non possunt sibi appropriare, suprad sup. negk. prael.c. 2. Cathedraticum bautem est. 2. sol. 10. qui 3 placuii mfra eodem, conquerente. & usualis monetae, ff de leg. 3. nummis ff. de contrah. empt. imperatores. verius puto, ut tam in quanti tate; quam in qualitate pecuniae inspiciatur consuetud¬ regionis, 10 qu. 3. nec numerus, infra de censi ecclesiis, c.olim, di hoc plenius notatur infra de censi, cap. ex quibus causis, respon I. vers. seq. Visitabit autem episcopus suam dicec sicut no suprae de offic. Archid. §. quid sit ejus officium. vers. ego puto & ir visitatione primo discutiet clericos, qualiter baptismam nistrant, & alia ecclesiastica sacramenta qualiter se haben in ecclesia & in vita: si omnia recte, Deo gratias: sin au tem instruat eos, & puniat puniendos, & hac nocte qui venit, sequenti die in mane convocata plebe, doceat eo: errores fugere, specificando crimina mortifera, & quo sibi nolunt, aliis ne faciant, & ut resurrectionem & dien judi cii, & alios articulos credant, & in bonis operibus si exerceant, & sic episcopus de ecclesia illa ad aliam profi ciscatur, 10. q. 1. placuit. Si videat aliquos amovendos, ipso amoveat. supra de rescript. dilectus filius Abbas. ita quod si contumacia incipiat, servet illum ordinem, de quo dic tur, Coerce monendo, corrige suspendendo, excommu nica degradando. 23. q4. 4. forte. in fin. 24. dist. quorundam. 8. dist. honoratus. Si vero a crimine incipiat, quod degradatio nem requirit, tunc incipit a degradatione, & finitur in ex communicatione, 81. dist. dictum. & deimum potestati tra ditur seculari. nfra de jud. cum non ab homine. sicut legitur infra de verb. sign. novimus. aliis tamen verbis utitur Apost dicens, Argue, increpa, obsecra, in omni patientia & do¬ ctrina, argue de peccato, obsecra pro justitia servanda, in crepa, timorem divini judicii comminando, sed haec locum habent in occultis peccatis, & in judicio divino, 2. qu. 1. peccaverit. in sin. frater Rayn. Subditus autem justo praecept. judicis possibili pariter & honesto obedire debet, non ali I1. q. 3. si dominus, & cap. sulianus. supr. de temp. ord. ad aures. & cap dilectus, fquae sententiae sine ap res. sin f. de condi insti con ditiones, & I filius 3. distinct. erit, in dubio etiam obediendi est, 23.q.3 quid culpatur, in fin. mfr. de ma. & obed si quis renerit & cap. illud. Item is qui ex officio ordinariae potestatis po test absolvere, potest & absolutionem denegando com mittere, inf. eod. cap. sin. secus si ex commissione competat, puta Papa, vel ejus poenitentiarius mandat alicui episco po, quod aliquem absolvat, quia tunc non committitur sive non subdelegatur, supra de offic deleg. quoniam Apostoli ca, §. pen. in fin. Si quis autem impetraverit, ut sibi liceat ex cessus corrigere tam autoritate ordinaria, quam Aposto licâ, non datur potestas super exemptis, infr eod grare ne¬ juri communi derogatur, inf. eo. licet enim. ordinarius pro curat sibi mandari ea, quae suo jure facere potest, ut magis timeatur. II. dist. quis nesciat. & ne sibi forte in putetur, quod sic recepi in mandatis, non possum aliud facere. ad hoc, in fra de insti. ad decorem. superior etiam saepe intendit remit tere, non committere, ff. deossic. praesi. saepe. sic & causae ap pellationum temerariarum remittuntur, non conmittu tur, infrade app. ut debitus. Sed ad officium ordinarii perti net, ne poenitentia seu confessio detegatur, infr. eo.c2qu0o dic, ut infra de poen. §. in quo tenetur sacerdos. Item, quod nul¬ lus in illicita copula remaneat, & in hoc negligentia seu malitia delegati suppleat, inf eod. significapit. & ut sponsali¬ legitime contrahantur, super quo vide infra de spon. & pe¬ totum tractatum 4. lib. Item quod accusatio, inquisitio, & denunciatio legitime fiat. super quo vide totum tractatum lib. & si quis impetraverit absolutionem causa tacita, u ipsum nihilominus coerceat, infra eod ex parte. Item quo quilibet rite conveniatur in judicio, & rite procedatu usque ad diffinitivam sententiam, & super hoc vide totum 2. librum. Item quod clerici vitam honestam ducant, & re suas bene disponant, tam temporales, quam spirituales si bi commissas. super quo vide totum 3. librum. Item, quod ac summam Trinitatem respiciendo ministri ecclesiarum cre entur canonice, qui curam habeant, tam intra, quam ex tra ecclesiam, secundum quod ipsorum officium, & ordi¬ requirit, & consuetudo approbat. super quo vide totum tractatum istius libri. Quando autem praelatus religiosu¬ visitat: e non debet secum intromittere seculares, nisi for¬ te duos, vel tres de canonicis propriis, & illos in decenti habitu, quos tamen voluerit, aliis religiosis adjunctis infi¬ eod. ut justa. ideo dicit de canonicis, quia sine eorum consi lio talia fieri non debent, infra de accusa qualiter 2. i5. q. 7. Epi¬ scopus nullus, 86. dist. si quid tero, canonici autem sine episco po corrigere possunt, si de consuetudine sit, infra eod irri fragabili. Ratio diversitatis haec est, quia cum canonici plu res sint, possunt inter se deliberare, & consilium habere Episcopus vero quia solus est, habet necesse consilium a liorum requirere, quia rae soli, a &c. infra de sta mona mo¬ nachi. & omnia fac cum consilio, & postea non poenitebis C.deingenuis, si aviam. melius ergo est & honestius, quod ha beat consilium suorum, quam extraneorum, inf. de his quae fiunt a praela novit. nisi ubi sui indignos reddunt, in quo ca su religiosi succedunt. sup. de elect. ne pro defectu. infra de con ces. praeb. nulla. religiosos autem intelligo, non tam habitu quam scientia, & honestate. infra de sepul. in nostra. §. nos ve ro. infra de sepul fraternitatem. inf. de voio. ex inulta ad fin.r.sp.¬ infra de consan.c.i. ad fin
Qualiter impediatur Per suspensionemordi narii, si ab officio suspen datur. Item per excommunicationem, quia & suspensum ab officio, intelligo suspensum ab ordinaria potestate, & excommunicatus excommunicare non potest. 24. qu. iau¬ divimus. nec alios judicare infra de sent & re judi. ad proban dum. inf. de cle excom. mi. si celebrat. si vero ordinarius sit alia in mortali crimine constitutus, & sic de merito vitia judi care non possit. 3. q 6 qui sine peccato. &c. judicet. &c. seque d potestate tamen jurisdictionis potest, quamvis fuerit to leratus, ut not. supra eod S. quis possit esse ordinarius. vers. unum tanenno. in his autem casibus, scil. quando suspensus ve excommunicatus est, ut not. supra impeditur jurisdicti¬ ordinaria universaliter: in spiritualibus vero negotiis, si ve causis impeditur per alios modos praeter suspensionem & excommunicationem, scil per appellationem, recusa tionem, relationem, ad superiorem, negotii revocationem per alios factam commissionem, & per alios modos, quo per se notare potest quilibet studiosus
Et qualiter finiatur. QVatuor modis. Primo per mortem ordinarii, qui¬ mors omnia resolvit.: im auth. ae nupt. §. demceps. col. 4. quae sen sinc app. rescin.I pen. Secundo per renunciationem supra de renunc & per totum. Tertio, per depositionem. inf de dol. & contu. veritatis, & infra de exces. praet. ex literis. Quar to, per translationem. 21. q. 2. si quis jam translatus. Finitu autem his quatuor modis juris. ord respectu personae, & personalium. realia enim dignitas retinet. ff. de censi aeta tem. ff. de aqua quotid. & aestiva. l. 1. §. aequissimum. supra de us pall. ad hoc. infra de sede vac.c.i.ideo sede vacante jurisdicti¬ penes capitulum residet. infra de ma & obe, cum olim infrad haere. ad apolendam. respon. I. infra cod. irrefragabili. arg. supra d consue, cum inter vos. & ubi non potest per se. alios advoca 7. 9. L. pontifices. & hoc intellige de consuetudine speciali secundum Goffre. aliter non esset ordinaria jurisdictio secundum ea quae no. supra eo. §. quis dicatur. & §. quis posu constituere ergo intellige dejure communi, & a lege habe hanc jurisdictionem, sicut universitas, sicut collegium li citum. unde constitutionem facere potest, ut not. suprad consti. §. quis possit. vers. item capitulum & vers. item ciritas e Jeq. non tamen habet exercitium, nisi sede vacante. in fin C. de cura fur. I.pen. sede autem institura, habet exercitiun praelatus, sed de consilio capituli, ut pater in his quae no supra eo §. quid pertinet. vers. si. qui incipit, quando autem. moi tuo ergo praelato, & etiam mortuis omnibus de capitulo excepto uno, jus totius corporis, cujus praelatus capu est, & canonici membra in ipsum recidit & per ipsum: tinetur. ff. quod cujusque univer. sicut inunicipium fr. de leg. 1 grege. quod dic, ut non infra de majo. & obed. §. & ad quid supr de elect. qualiter. sub secunda forma. vers. quid ergo, si omnes de linquunc. Sed & finitur sive suspenditur jurisdictio ordi narii per revocationem, quoad causam revocata est infr¬ ad app. ut nostrum. Item ordinaria juri sdictio legati finitur ut not. supra tit. I. §. & qualiter finiatur
On this page