Table of Contents
Summa Aurea super titulis Decretalium
Liber 1
Titulus 1 : De summa trinitate et fide catholica
Titulus 2 : De constitutionibus
Titulus 5 : De postulatione praelatorum
Titulus 6 : De electione et electi potestate
Titulus 7 : De translatione episcopi
Titulus 8 : De auctoritate et usu pallii
Titulus 10 : De supplenda negligentia praelatorum
Titulus 11 : De temporibus ordinationum et qualitate ordinandorum
Titulus 12 : De scrutinio in ordine faciendo
Titulus 13 : De ordinatis ab episcopo qui renunciauit episcopatui
Titulus 14 : De aetate et qualitate et ordine praeficiendorum
Titulus 15 : De sacra unctione
Titulus 16 : De sacramentis non iterandis
Titulus 17 : De filiis presbyterorum ordinandis vel non
Titulus 18 : De servis non ordinandis et eorum manumissione
Titulus 19 : De obligatis ad ratiocinia ordinandis, vel non
Titulus 20 : De corpore vitiatis ordinandis vel non
Titulus 22 : De clericis peregrinis
Titulus 23 : De officio archidiaconi
Titulus 24 : De officio archipresbyteri
Titulus 25 : De officio primicerii
Titulus 26 : De officio sacristae
Titulus 27 : De officio custodis
Titulus 28 : De officio vicarii
Titulus 29 : De officio et potestate iudicis delegati
Titulus 30 : De officio legati
Titulus 31 : De officio judicis ordinarii
Titulus 32 : De officio judicis
Titulus 33 : De majoritate et obedientia
Titulus 34 : De treuga et pace
Titulus 36 : De transactionibus
Titulus 38 : De procuratoribus
Titulus 40 : De his, quae vi metusve causa fiunt
Titulus 41 : De in integrum restitutione
Titulus 43 : De alienatione judicii mutandi causa facta
Titulus 44 : De cessione actionum
Liber 2
Titulus 2 : De foro competenti
Titulus 3 : De libelli oblatione
Titulus 4 : De mutuis petitionibus
Titulus 5 : De litis contestatione
Titulus 7 : De juramento calumniae
Titulus 10 : De ordine cognitionum
Titulus 11 : De plus petitionibus
Titulus 12 : De causa possessionis et proprietatis
Titulus 13 : De restitutione spoliatorum
Titulus 14 : De dolo et contumacia
Titulus 15 : De eo, qui mittitur in possessionem causa rei servandae
Titulus 16 : Ut lite pendente nihil innovetur
Titulus 17 : De sequestratione possessionum et fructuum
Titulus 20 : De testibus et attestationibus
Titulus 21 : De testibus cogendis vel non
Titulus 22 : De fide instrumentorum
Titulus 23 : De praesumptionibus
Titulus 26 : De praescriptionibus
Titulus 27 : Sententia et re iudicata
Titulus 28 : De appellationibus, recusationibus, et relationibus
Titulus 29 : De clericis peregrinantibus
Titulus 30 : De confirmatione utili vel inutili
Liber 3
Titulus 1 : De vita et honestate clericorum
Titulus 2 : De cohabitatione clericorum et mulierum
Titulus 3 : De clericis conjugatis
Titulus 4 : De clericis non residentibus in ecclesia vel praebenda
Titulus 5 : De praebendis et dignitatibus
Titulus 6 : De clerico aegrotante vel debilitato
Titulus 7 : De institutionibus
Titulus 8 : De concessione praebendae et ecclesiae non vacantis
Titulus 9 : Ne sede vacante aliquid innovetur
Titulus 10 : De his, quae fiunt a praelato sine consensu capituli
Titulus 11 : De his, quae fiunt a maiori parte capituli
Titulus 12 : Ut ecclesiastica beneficia sine diminutione conferantur
Titulus 13 : De rebus ecclesiae alienandis vel non
Titulus 17 : De emptione et venditione
Titulus 18 : De locato et conducto
Titulus 19 : De rerum permutatione
Titulus 21 : De pignoribus et aliis cautionibus
Titulus 22 : De fidejussoribus
Titulus 25 : De peculio clericorum
Titulus 26 : De testamentis et ultimis voluntatibus
Titulus 27 : De successionibus ab intestato
Titulus 29 : De parochis, et alienis parochianis
Titulus 30 : De decimis, primitiis et oblationibus
Titulus 31 : De regularibus et transeuntibus ad religionem
Titulus 32 : De conversione conjugatorum
Titulus 33 : De conversione infidelium
Titulus 34 : De voto et voti redemptione
Titulus 35 : De statu monachorum et canonicorum regularium
Titulus 36 : De religiosis domibus, ut episcopo sint subiectae
Titulus 37 : De capellis monachorum et aliorum religiosorum
Titulus 38 : De jure patronatus
Titulus 39 : De censibus, exactionibus et procurationibus
Titulus 40 : De consecratione ecclesiae vel altaris
Titulus 41 : De celebratione missarum, et sacramento eucharistiae et divinis officiis
Titulus 42 : De baptismo, et eius effectu
Titulus 43 : De presbytero non baptizato
Titulus 44 : De custodia eucharistiae, chrismatis et aliorum sacramentorum
Titulus 45 : De reliquiis et veneratione sanctorum.
Titulus 46 : De observatione jejuniorum
Titulus 47 : De purificatione post partum
Titulus 48 : De ecclesiis aedificandis vel reparandis
Titulus 49 : De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum, ad eas pertinentium
Titulus 50 : Ne clerici vel monachi saecularibus negotiis se immisceant
Liber 4
Titulus 1 : De sponsalibus et matrimoniis
Titulus 2 : De desponsatione impuberum
Titulus 3 : De clandestina desponsatione
Titulus 5 : De conditionibus appositis in desponsatione vel in aliis contractibus
Titulus 6 : Qui clerici vel voventes matrimonium contrahere possunt
Titulus 7 : De eo, qui duxit in matrimonium quam polluit per adulterium
Titulus 8 : De conjugio leprosorum
Titulus 9 : De conjugio servorum
Titulus 10 : De natis ex libero ventre
Titulus 11 : De cognatione spirituali
Titulus 12 : De cognatione legali
Titulus 13 : De eo, qui cognovit consanguineam uxoris suae vel sponsae
Titulus 14 : De consanguinitate et affinitate
Titulus 15 : De frigidis et maleficiatis, et impotentia coeundi
Titulus 16 : De matrimonio contracto contra interdictum ecclesiae
Titulus 17 : Qui filii sint legitimi
Titulus 18 : Qui matrimonium accusare possunt, vel contra illud testari
Titulus 20 : De donationibus inter virum et uxorem et de dote post divortium restituenda
Titulus 21 : De secundis nuptiis
Liber 5
Titulus 1 : De accusationibus, inquisitionibus et denunciationibus
Titulus 2 : De calumniatoribus
Titulus 3 : De simonia, et ne aliquid pro spiritualibus exigatur vel promittatur
Titulus 4 : Ne praelati vices suas vel ecclesias sub annuo censu concedant
Titulus 5 : De magistris, et ne aliquid exigatur pro licentia docendi
Titulus 6 : De judaeis, sarracenis, et eorum servis
Titulus 8 : De schismaticis et ordinatis ab eis
Titulus 9 : De apostatis et reiterantibus baptisma
Titulus 10 : De his, qui filios occiderunt
Titulus 11 : De infantibus et languidis expositis
Titulus 12 : De homicidio voluntario vel casuali
Titulus 14 : De clericis pugnantibus in duello
Titulus 16 : De adulteriis et stupro
Titulus 17 : De raptoribus, incendiariis et violatoribus ecclesiarum
Titulus 22 : De collusione detegenda
Titulus 23 : De delictis puerorum
Titulus 24 : De clerico venatore
Titulus 25 : De clerico venatore
Titulus 27 : De clerico excommunicato, deposito vel interdicto ministrante
Titulus 28 : De clerico non ordinato ministrant
Titulus 29 : De clerico per saltum promoto
Titulus 30 : De eo, qui furtive ordinem suscepit
Titulus 31 : De excessibus praelatorum et subditorum
Titulus 32 : De novi operis nunciatione
Titulus 33 : De privilegiis et excessibus privilegiatorum
Titulus 34 : De purgatione canonica
Titulus 35 : De purgatione vulgari
Titulus 36 : De iniuriis et damno dato
Titulus 38 : De poenitentiis et remissionibus
Titulus 39 : De sententia excommunicationis
Titulus 40 : De verborum significatione
Titulus 9
De apostatis et reiterantibus baptismaSUMMARIA. I. Apostasia quid sit. Quot sunt apostasiae species a 3. Apostasiae qualiter puniantur Et recipiens ordinem sacrum in apostasia, an sit excommunicatus 4. Poena quae sit iterantium baptisma
QVoniam haeretici & schismatici, de quibus author praemisit, in apostasiam cadunt, ideo apponit de aposta tis, annectens de iterantibus baptisma, di camus igitur, Quid sit apostasia, Quot spe cies apostasiae. Qualiter puniantur apostatae. Quae sit poe na iterantium baptisma.
Quid sit apostasia. Et quidem temerari¬ us recessus a statu fidei, o¬ bedientiae, vel religionis, quam quis professus est se tene re, & dicitur apostasia, quasi post status, id est retrogra datus status: ideo apostasia est retrostatio, vel retrogra datio, vnde apostatadicitur, quasi retrostans, ut rigesuna sexta quaestion. ultim non obserretis is non est aptus reguu Dei, cum ad aratrum manum posuerit, & respiciat retro ut duodecima quaestio.i.sancimus, & supra, de voto magnae, para grapho
Quot species apostasiae. Et quidem tres,. scil. perfidiae, inobedientiae, & irregularitatis. Apostasia perfidiae dicitur qua quis pervertitur, & recedit a fide, sicut Jul. apostata de hac, 2. quaest. 7. non potest. Et scias, quod si quis Judaeus ac fidem nostram spontanee convertatur, cogitur dimitter ritus suos: ut supra de const. transla. quia maledictus homo qui terram Domini duab viis ingreditur, nec debet qui¬ veste indui lana, linoque contexta, ut supra de elect, cum cau sam. quae melius est etiam, id est, minus malum est, vian Domini non cognoscere, quam post cognitam retroire, u infra eo. quidam. Sed apostasia inobedientiae dicitur, qua qui praeceptum majoris sui transgreditur spontanea volunta te: ut Adam, & Eva, qui sacris nolunt canonibus obedire ut supra de ma & obs c siquis, & cap illud, 2q. 7. alieni. 3. quae. 4 alieni, & de hac no. supra tit. prox. §i. vers. dicitur, & sequent Item apostas a irregularitatis est, quum quis a statu as sumptae religionis & professae, vel a sacris ordinibus rece dit, & tanquam laicus conversatur, vel habitu post posite tanquam clericus secularis, ut monachus clericus conver sus, de qualibet istarum habes, 5o distinct, cap fin. 47. distin quantam licet, 16. quaestio.i.legi 3 quaest. 4. beatus. Fit ergo ho¬ pluribus modis, dimittendo tonsuram, vxorem accipien do, ex quo is qui contrahit est in sacris, quod dic, ut notat supra qui cleri. vel voven. §quis elericus, vestem religionis ab jiciendo, ad seculum redeundo. ut supra de vi & honest. cleri ex literis, infra de excommunic. in audientia, & capit perpendi mus. 20. quaestion 3, capitulo secundo, & tertio. 27. quaestio. pri ma omnes, infra eodem cap.i. & cap. quidam, & cap penultim & ultimo
Qualiter, puniantur postatae Si sit apostasia perfidiae tanquam infames omnino repelluntur, 2q. 7. non potest. 6. qui I.infames, de consec. dist 4. celebritatem, & accufari possunt per petuo per libellum, & sine libello, & vivente apostata non tollitur accusatio tempore, eo tamen mortuo, toll tur quinquennio, & inchoari potest post mortem, sicut ir crimine laesae majest & confiscantur apostatarum bona, ni habeant liberos, vel cognatos, ut C. eo. l.1. & 2. & lapostatari de his bonis dic, ut not supra de haere. §qua poenaferiatur, ver quo autem ad poaenas, & sequent. Alieni enim sunt apostat: a testamentis, & testimoniis, e nec in statum pristinum vertuntur, etiam acta poenitentia, quod intelligas quo ac indignationem principis, non quo ad salvationem, qui ecclesia nulli claudit gremium, vt no supra de haeret. § quae do & qualiter. Expellerentur autem de civitate, nisi qui¬ poena major visa est Imperatori versari inter homines,& hominum carere suffragiis, ut C. eodem hi, qui sanctam. Se¬ ubi apostatae clerici sunt, ne praedicatione sua falsa in gri gem Dominicum contagionem generent, expelluntur d civitate, sicut omnes haeretici, ut C. de summ. Trmita. & fid catholic. leg. 2. C. eodem leg. ultim. sic ovis morbida ejicitur a ovili, ne inficiat sanas oves, supra de sta. monach. ea quae, §s cundo, & breviter cum tales haeretici sint, ut patet in his quae notant. supra eodem § proximo, versicul primo, de poena storum dic. ut notat. supra de haeret. §qua poena. Si vero si apostata inobedientiae infamis efficitur, durante aposta sia, & a testimonio repellitur, & excommunicatur; qua stio. 4. si quis a suo, i. quaestio3 siautem nobis, & si non resipu erit, degradatur, ut in sequent. versicul. & junge. quod nota supra de majo & obed. §fin. Quod si fuerit apostasia irregi laritatis, d ea durante abaccusatione & testimonio repe litur, & infamis est e ipso jure. 2. quaest. 7. alieniz qu. 4 be¬ tus, & capit si quis, nec ad dignitatem eligi potest, 16 quaesti¬ I. legi & clericus admonitus si se non correxerit, deponer dus est: 22 quaestio. 4 sine ornatu, & capit. praecipimus, ii. quaesti 3. sin autem & Tuob is capitul. sequent. Item caret privilegi clericali: ut infra eodem capitulo primo. Haec locum habeni si constet de apostasia. Sed & si quis fuerit de hac gravite infamatus, deficiente probatione, ad purgationem prae standam est censura ecclesiastica coercendus: ut infra e¬ dem tuae, sic, infra de purg can, capit accedens, supra de probat. a nostram, & capit sicut. Sed & ex quo de apostasia constite rit, & minis & blandimentis non potest induci ad maled missum habitum resumendum, potest sub gravi custodi carcerari: ita quod sibi vita misera reservetur, & sic tene¬ tur, quousque a tanta nequitia resipiscat: vt infra eodem nobis, & sic "Oderunt peccare boni virtutis aiore Oderunt peccare mali formidine poena" ff de just & jur leg 12. quaesti si peccaverit, 14. quaestio. ultima si res. 27qui. capit. ultimo, supra de temp. ord capul. ultim. 45. di stinct qui syncera. 23 quaestio. 4. debet homo, ideo etiam reserva tur sibi vita, ut vitam sibi poenam aestimet: sic in crimine lae sae majest. supra titu.i.vergentis, 74. dis quorundam. Sic & cle ricus uxorem suam ligare potest: si cum alio deliquerit, u poena docente resipiscat: 33. 9. 2 placuit. Sed & si monachu apostata in apostasia ordinem sacrum receperit: quar tumcunque reconcilietur abbati, & poenitentiam egerit, n. tamen potest absque dispensatione Sedis Apostolicae mini strare in ordine sic suscepto: ut infra eodem capitulo ultimo secus si transiens ad aliam religionem ibidem ordinetur inpresbyterum, ut supra, de temp ordin. ex parte. Sunt & alii casus, f in quib. non potest dispensare, nisi Papa quos notat supra, de tempo ordin § & a quo, & infra de poeni. sub rubr. d dispensat (quis potest dispensare subs sunt autem casus.
Sed nuquid talis est excommunicatus? Dicunt quidam, quo¬ sic, ideo dicunt, pro falsis refutandus est, 3. quaestio. 4. beatu & infra de sentent. cum non ab homine §2 supra, de vita & hon. state cleric capitul. ultimo, & infra eodem capit primo. Sed dic quod refutandus est in accusatione & testimonio, & sic in tellige, quod praemissa trina monitione, nudatur privil¬ gio clericali, ut infra de sentent. excommunic. in audientia,( c. contingit, est tamen excommunicandus, non excommi nicatus, ut iufra eo. tuae, supra de regula c.ult. 27qu.i.omnes, & quia. Sed hoc religiosus relinguens habitum, excommu nicatus est ipso jure, ut in auth. d.n.extra, ne cler. vel mo grar 13. Licet autem monachus, vel monacha pluries exieri monasterium, abbas tamen cogendus est eum volenten raverti recipere, ut 27. q.. pervenit, & cap. nec aliqua, & capii quia. 16. q. 1quidam monachi, quod & intellige secundum de terminationem C. de regul capit penult. Sed si primum mo nasterium sit de dissolutione suspectum, tunc cum omni bus bonis, quae primo monasterio obtulit, detrudendu est in monasterio arctiori, ut 279. 1. & qua monacharum, ( c. si quis rapuerit, sed secundum monasterium non habebi bona, nisi quo ad usumfructum tantum in vita detrusi, 16 quaestio. 6. de elapsis, ideoque ipso mortuo, redibunt ad pri mum monasterium, sic C. de episcop. & cle raptores, sicque rel ctum personae in detrimentum monasterii non redundat quia in vita detrusi onera personae non subit, nec obst quo¬ forte reditus bonorum ad onera plurium personaru fus ficiunt, quia & posset esse, quod non sufficerent, lex auten debet esse communis, 4. distin. erit autem lex, hoc tamen in tellige secundum dist. quam notavi supra de cleric. conjug. & in quo relevatur, versicul, solu. & sequen. Verum in cleric aliud est, nam secularis clericus statim postquam deliquit potest deponi, 48 distinct. quoniam mulia. Quid si clericus qui primam tantum tonsuram accepit ipsam dimiserit nunquid est cogendus ad ipsam reassumendam? Sic, nan per primam tonsuram clericalis ordo confertur, supra d eta. & qualc. cum contingat, talis ordo ergo clericus est, 21 di stinct clericos, 54. dist ex antiquis. ergo compellendus est a¬ tonsuram male dimissam deferendam, supra de vit. & ham cleric. si quis ex clericis. 20. q. 3. eos, secundum Goffred. quo intelligas, nisi uxorenduxerit, vel aliud interveniat. Quic si ducat uxorem? Dicunt quidam, quod si corruptam. ve secundam duxit, non cogitur deferre tonsuram, quia ta lis irrevocabiliter a clericatu recessit, 32. distinct seriatim, & omne privilegium amisit, 84. distin quisquis, caeterum si vir ginem ducat, compelli debet, praeterquam in tribus casil Primus est, quando clericus nullo modo vult retinere pri vilegium clericale. Secundus, si sine scandalo vxoris no potest deferre tonsuram. Tertius, cum justa de causa ex poscit tonsuram luxuriari, & habitum transformari supri de cleric conjug. soannes supra de vit. & hon cler argument supr quod met. cau. cisecundum Hug & Ray. Tu dic, clericum com jugatum non esse cogendum, nisi ratione beneficii eccle siastici, ut dicit illa decret. Joan. ad fin. si tamen sua sponte de ferat tonsuram & habitum, privilegium retineat clerica le: non quo ad res, ut supra de vit. & honest. cler. conjug. ex par te, & capit soan. Sed quo ad personam: 17. q4. 4. si quis suadem te. quod privilegium indultum est in favorem clericorum & odium laicorum, infra de senten excomm. contingit 2. Qui¬ si constitutus in sacris de facto ducat uxorem, demum ac clericatum redeat, nunquid potest cum tali episcopus mi sericorditer dispensare? Non videtur, nam clericus assu mendum sacrum ordinem, votum continentiae solennizar videtur, 32. dist. seriatim, hoc si postea contrahat, & vxoren cognoscat, magis delinquit votum solenne violando, quan si adulterium committeret, arg. 27. quaestio 1. mulieres, & ca te. Sed episcopus non potest dispensare super adulterium supra de judic. at siclerici, §de adulteriis, ergo nec in isto, ti tamen dic contra, ut expressim probatur, supra de cleri, con jug sane sacerdotes. Sed cui acquirit monachus fugitivus g Suo monasterio, sicut & servus in fuga constitutus: 184. Labbates ff. de acquir posses.l.. Sper servum. Quid si talis ingre diatur secundum monasterium rite & canonice, & cuju erunt quaesita tempore quo in fuga fuit? Secundi: nisi ali ud actum sit, 16. quaest. 6. de elapsis, in authent. de sanctis. episcop sinoniacus, collats. & I8 quaestio. i. capit. unico. Quid si sin licentia abbatis, secundum monasterium ingressus fueri si pristinum monasterium ipsum vagabundum neglexe rit? Ceduntbona quaesita secundo monasterio, quia pri mum monasterium ipsum pro derelicto habuit, ideoque e non acquisivit, sicut dicitur in servo pro derelicto habite qui priori domino non acquirit, C. de La. liber tollend. leg. u nica, § sancinus, sed apprehendenti eum, ff. de stipul. servi quod servus certum, si primum monasterium non neglex¬ rit, sed vagabundum repetiit, primo monasterio acqui sivit: in autheniic. de san episcop. § si vero monachus, secundun Goffred dic, ut notat. infra tit.. § fin. versic. si. Quid si fugiti vus reductus in monasterium nolit reassumere habitum Respond. Debet sub gravi custodia incarcerari, infra coc a nobis
Quae sit poena iterantium baptisma h Et qu dem secundum canones, cleric deponendi sunt, arg. de con.dis4 eos quos, & cap. quibus, Iaic vero excommunicandi, & poena plectendi graviori, vt bi, nec possunt ordinari. 51. distinct. qui in aliquo, 1q. 7. qui i qualibet, unde nec acolytus, qui ministerium praebuit ca pellano rebaptizanti fratrem suum, usus insano sortileg: rum mulierum consilio, ut ab infirmitate gravi liberare tur, si publicum sit, non potest ad ulteriores ordines pro moveri, nisi intret religionem, cujus favore cum eo dispi setur. Sed si occultum sit, & ageret poenitentiam, prome veri potest, vt relevetur in totum, praetextu aetatis tenerae vel fraternae salutis, ut infra eodemc. ex literarum. Secund legem autem cum reiteratio baptismi sit quaedam specie haeresis, imponitur poena baptizanti, & rebaptizato, qu dolo malo fecerunt, id est scientes prohibitum, aliter no intelligerentur dolosi, C. eo. l. 2. ultimi supplicii, quod mo¬ tem interpretantur, ff. depoen.ultimum. C. ad legem Cor de sica l.I. Episcopus autem sacerdotio spoliatur: ut C. ne sanctu bapti. reite. l.I. Sed secundum Azo. ideo non excusabitur poena mortis; imo graviori poena afficiendus est, cum in officio sibi deputato peccaverit, in quo plurimum honc ris sibi extiterat collatum, ut C. de epi. & cle. presb. & f. de ca( postli rever. I. 3. § inbello, & arg. supra tit. 2excommunicamus it. que§ si vero clericus, alias dicatur nobilitati parcendum, u C. de poen decurionum, supra de offic. dele pastoralis, 40. dis. hom Christianus. Sed contra supra de Jud at si clerici, per quam di cas sufficere poenam depositionis. Hoc quando certum es aliquem baptizatum fore. Secus si dubitetur, quod dic, u no. supra de baptisino, §si. versic. sed sidubitetur. Item haec ver sunt, quando perfecte baptizatus erat, sin autem erat catecht menus, vel catechizatus, seu initiatus in ministeriis o thodoxorum, & postea secundum morem haereticorun rebaptizatus, seu baptizatus fuerit imponitur baptizant & baptizato poena exilii, & decem librarum auri, ut Cne san bap. I. al. Quaeri consuevit, an in reiteratione baptismi cha racter recipiatur? Et dixerunt quidam. quod sic, & idem it reiteratione ordinis, alias per reiterationem male & in proprie diceretur injuria fieri sacramento, quod tamei dicitur inf. eo. ex literarum,. i.qui.I.quod quidam, de conse dist. 4. ost ditur. Item quia & actus, qui effectum non haberet, non in duceret irregularitatem, nam & alias non praestat impe dimentum, quod de jure non sortitur effectum, sup. ded¬ spon. imp. litera, & e accessit. Tu tamen dic. quod characte non iteratur. 67. dist §quod ergo consecratur, & casualiter pry statur impedimentum, quod de jure non sortitur effectu ut patet supra de biga. nuper, & c sin supra de despon ad audien tiam, quod etiam dicitur in hoc casu injuriam fieri sacra mento per reiterationem ad intentionem reiterantium non ad veritatem refertui
On this page