Titulus 34

De Treuga & Pace. XXXIV Rubrica.

SUMMRIA 1 Treuga quid sit 2 Paxquid sit 3 Bellum justum quid si 4 Bellum injustum censetur quinque modis 5 Treugae species quot sunt 6 Treugae quid operantur

EGimus supra de oficio Judicum ecclesiasticorum, ac quorum officium specialiter pertinet, pa¬ cem inter subditos tenere, & reformare 90 distinctio discordantes, & c. dissentientes, & qui¬ pertreugam ad pacem devenitur, videa mus de treuga, & pace. Quid sit treuga, Quid pax. Quid sit justumbellum, De cujus belli treuga hic ioquatur, Quo sint species treugae, Quid operetui

Quid sit, treuga. Securitas personis & rbus ad tempus praestita, discor¬ dia nondum finita, quod in lege dicitur foedus vel indu¬ cia. f. de cap. & postlimi. rever. non dubito & l. postliminium. § induciae.

Quid pax. Discordiae finis, & tamen pas treuga vocatur. 3.44. sic illic.

Quid sit justum. bellum, Dicit decretum quod militare pec¬ catum non est, 23. 4. 1. militare. quod verum est, si a princi pe indicatur, ut sequitur. infra spniliter pro defensione sua seu patriae suae, vel legum paternarum, ea. q. 7. si nulla & quando bellum justum est, non solum haeretici, sed omnei capiuntur & spoliantur, & spolians dominus rei fit. exq.. dicat. di s5o. jui naturale. ff. de acqui. rer. demi naturalem, § ulu sed quod dicit Ambro. indec. dicat. videtur sibi contradice re, quia in prin dicit, quod res capta est victoris: postea vi detur dicere, quod sit regis, & in Gen. 16. cap. in fi. ita dixit A braham, Non accipiam ex omnibus quae tua sunt. ad hoc dic quod Abraham non suberat illi regi, nec erat de regno suo, & ideo praeda erat in sua potestate, alioquin si non fuis¬ set sua, non posset dedisse decimas Melchisedech. imo ne¬ Abraham legitur ibi aliquid cepisse, sed solam praedam fa ctam illi regi recuperasse, quae & ante quam rex ei occur¬ reret, in manibus suis erat, sicut dicit litera. unde potuii inde dare decimas, post occursum vero eidem regi reddi dit omnia. sed regi sufficiebant animae Abraham vero ne¬ quicquam inde colligere voluit, sed liberaliter omnia re¬ stituit, & ideo dixit, Non accipiam ex omnibs quae tua sub audi, fuerunt & sunt, quia tibi omnia restituam. verum s quis sub aliquo militet, tota praeda est domini: sed domi nus ipse tenetur ipsam aequaliter dividere. ea que. i. militare & haec divisio fit secundum qualitatem personarum. sic & de cimae dantur episcopo, ut eas dividat, 12. q. 2. concesso quoc ergo dicitur ea quae in bello capimus, nostra fieri, ut indl naturalem, verum est, quod sunt capientis, sed tenetur ill dare domino. ut dividat secundum merita personarum. Jo est ergo justum bellum, quod edicto perpetuo principis geritur de rebus repetendis, aut propulsandorum homi num causa. 23. 4. 2 justum & §. eum ergo. & breviter qui au thoritate sui judicis recte interveniente, accipit gladium sive jubentis, sive consentientis, justum est. 23. 9 3. §. ecce quod super hoc vide quod no. infr. de resti spo. §. I. sub §. intelligendum vers. item no. & seq. & accidit. ea. q4. ille gladium. & qui. s. militer &c. seq. & cregnum & §I. &c. seq. & § praererea. qui ergo au thoritate propria accipit gladium, gladio feriendus est 24. q.1§ 1. Sunt tamen qui dicunt bellum? injustum cen¬ seri quinque modis Primo, ratione rei, ut si non est de re petendis rebus vel pro defensione patriae. 23. q. 2.c.. & q. uli sinulla. Secundo, ratione causae, ut si voluntarie, non neces fario pugnetur ea qui. i noli. Tertio, ex animo scilicet quan¬ do fiat ad vindictam. ea. que. quid culpatur. Quarto, si non fiu authoritate principis. ea q. 2.0.i. Quinto, ratione personae ut puta quia ecclesiastica est, cui non est licitum effunde re sanguinem, nec per se, nec per alium, ea causa. q. ult. §. 1 & c. clerici. & ca. his a quibus & infra de voto. ex multo. §. sin. II hoc etiam est dissensio. Quidam enim dicunt, quod cleric possunt uti armis defensionis tantum, ut clypeo, lorica sed non impugnationis, ut ense, lancea, aliquo gladio Ali¬ dicunt, quod in necessitate inevitabili pro se tantum, non pro aliis ad defendendum possunt omnia arma sumere sed si aliter possunt evadere, non sumant. inf. de hom interf. cisti. &c sicut dignum. &c. suscepimus, &c.significasti. 23. quaes ult. convenior. & secundum hoc intelligunt. inf. de cle percu praesentium &c. continentia. Alii dicunt, quod authoritate Papae haec possunt, alias non. Gratianus dicit, quod pos sunt, non in persona propria, sed per alios. ea que. ut pridem scilicet hortando eos ad pugnam. Jo. dicit in dist. quod ni¬ possunt, sive sint in sacris, sive non. ea. q. c.i. & 2.c. & his quibus nisi forte pro defensione sua & vehementissim, cogente necessitate, & nisi contra paganos jussu majoris & nisi habeat judiciariam potestatem. & sic intelliguni c. quae videntur contradicere, vel nisi pro defendenda justiti consilio episcopi. depae. distinct. 5. falsas. sed ibi loquitur di milite, vel alio officiali laico. Alii dicunt indist. quod cleri e ci possunt uti armis e se, suaque defendendo, vel recuperando ut in allegatis dec. de homicidio, & de app. significarum & de resti. spo olim causam. & i.dist jus naturale. nec obst. car allegata pro Jo. quia loquuntur de his qui sumuntarm voluntate, non necessitate, vel defensione; licet enim cle ricis, & maxime qui jurisdictionem habent temporalem hortari alios ad arripiendum arma pro defensione oppre sorum, & ad impugnandum inimicos Dei. Item pro sua & patriae suae. seu legum paternarum defensione, & pace fustitia tuenda: bellum enim geritur, ut pax acquiratur haec probantur de paen. dist. 5. falsas. & 23. qu. I. noli. & q. ulii §. his ita. usque adalium. §. in registro & c. scire, ut dicit Pap¬ scire vos oportet, quod nunquam ab aliquibus homine nostros sinimus opprimi, sed si nulla necessitas incurris poenitentialiter judicamus, quia nostri gregis in omnibu ultores esse debemus, & praecipue adjutores. Nec obst. ill duo C quae ibi sequuntur, reprehensibile, & sine morte qui¬ loquuntur secundum quod dicit Gra. in seq. §. in episcope qui non habet temporalem jurisdictionem. In constitu tionibus tamen legatorum Apo. se. in provincia editis con tinetur, quod si quis clericus sine licentia episcopi sui cul tellum cum cuspide detulerit, non gaudebit privilegi¬ clericali. Verum si quaeras quid circa hunc articulum te nere debeas, satis innuitur in praemissis juribus, & in hi quae not. inf. ne clerici vel mo. §. quae sunt permissa clericis sec quicquid dicant constitutiones, & quicquid vent tam ie canonica, quam divina, clerici nostri tempori? in omnib & per omnia facti sunt militares. Lex autem asserit, quo¬ hi qui bus populus Romanus bellum indicit, vel ipsi po pulo Romano hostes proprie dicuntur, caeteri latruncul ff. de ca & postli. rever. hostes, unde videtur quod bellum, quo¬ tota die exercent principes nostri tomp ris, est injustum & quod etiam per diffidentiam fidem sibi remittere no possunt, cum enim natura inter nos quoddam jus cogna tionis constituerit, hominem homini insidiari nephas est ff dejusti & jure. ut vim. quia hoc jus per pactum renunciar non potest ff de pact jus agnationis. C. de pa po abdicatio etiam si ad invicem consentiant ff de pactqus publicum. nam civili rationaturalia perimere non potest. 5 distinct. §. 1.ff. de cap dimi eas. & Inst. de jur. nat. gen. & civ. §. sed naturalia. tales ei go puniendi sunt, quia non debet remanere malitia impi nit a. f a lleg Aquil. ita vulneratus. circa fi. & de fidetus. si a reo § fi. & ad hoc ff. de pact. si unus. §. illud & § seq. & generalite prohibitum est, ne quis sibi jus dicat. C. ne quis in cau. su¬ ju dicet. & unde vi. si quis in tantam ff. quod met. caus. extat edi ctum, nec licet movere, nec portare arma inscio princi pe. C. ut ar. usus inscio prin. intersit. in rubro & i nigro. lib. i nam & qui injussu, id est, sine jussu principis bellum geri tenetur ieg. Jul majestatis. f. ad leg. Iul. maje. I3. ad idem ij auth. de man prin colz. & de armis. col. 6. quamvis necessit. te imminente sufficiat authoritas magistri officiorum, sic ut traditur. C. de fab. I fi. l. 11. solet tamen princeps aliqui bus concedere; quando ad inspiciendos agros, vel ob ali am causam proficiscuntur, quo cingulo possint uti. quo¬ tamen ad nullius laesionem respicere videatur. C. de praepe¬ sacri cubi.I.si.li. i2. Est tamen in I. contra arg. quia si cum ali qua gente foedus amicitiae non habemus, hi hostes qui dem non sunt, homo tamen noster liber, qui ad eos perve nit, servus eorum sit, & quod de nostro ad eos perveniti psorum fit. & econtra, quod de suo ad nos pervenit, no strum fit ff deca. & postli. rever. l.§. §. in pace. Sed illud potes intelligi, quando fit authoritate judicis, & dicitur pax re spectu belli, hostium populi Romani. Sed & si quis assal sinos receptaverit, hodie est a pop. Ro. perpetuo di ffida tus, & possunt bona occupari, ita quod nulla alia diffidan tia requiritur. videtur ergo, quod in aliis requiratur, & quod ex quo quis alium diffidavit, ipsum juste impugnat arg. in auth. d. n. de homi. extra pro humani. § fi. sed & illud in tellige, quando intervenit authoritas juris, vel judicis. S ergo aliquis ceperit hominem nostrum sine authoritati judicis vel consensu, potest peti per interdictum de libere¬ homine exhibendo. res vero per vi bo, rapt. cautio per edi ctum, quod me, cau. C. quod me. causa. l. 2.ff. vi bo. rap. praetor aii Sed si authoritate judicis rem nostram occupaverit quis justam causam habet detinendi, & ideo habet exceptio nem. sic intelligi potest f de lib ho exhi. l2&; & de li. exhi l. I. §. in hoc interdicto. tamen & illud dico, quod si inferen ti injuriam inferatur injuria repellendo ob tuitionem su corporis, repellens non tenetur. ff. de just. & jure. ut vim. E ad leg. Aquil. sed & si quaecunque. infra de reg. jur, quod non est licitum. 23. quaest. ult si nulla. Sed quid si quis non habeat co piam judicis, recurrat ad principem, alias illicite aget, nec propter periculum rerum aliquis debet violentiam infer re sine authoritate judicis, quia expedit potius, post tuni cam relinquere pallium. infra de homi suscepimus, quod cre do verum, si non potuit retinere res sine periculo morti: alicujus: alias si non immineret periculum mortis, re suas posset retinere arg. inf. de sta mo. in singuli § si ff. de mini in causae.I. & quae in frau. cre ait praetor. § si debitorem & arg infr de jureju. verum. Sed ut aliquam doctrinam habeas de ha¬ materia, notabis quod multiplex est bellum. Unum, quoc est inter fideles & infideles, & hoc justum est, respectu fi delium. inf. de haer excom. Aliud, quod est inter infideles, Lin & inde. & hoc multiplex est: quia aut fit authoritate judi cis, aut authoritate juris, aut propria voluntate. Si fiat au thoritate judicis legitimi, puta quia hi contra quos autho¬ ritatem dat immediate subsunt ei, & habet jus exercend merum imperium, nec est author in causa propria, nec e rat justum. potest induci ad hoc. ff. quod me causa. continet Igitur contra non subditos non dabitur actionem: nan actor sequitur forum rei, ut not. infra de foro comp. § quil ex causis, circa princip. unde nec est unus pro aliopignoran dus, vel impetendus. ut C. ne uxor pro ma. & ne filius pro patre per totum. & in auth. ut non fiant pignoratio. col. 5. vide quoc not. infra quod me causa. §. qualiter retractetur. nisi forte in de¬ fectum judicis injuriantis nolentis jus reddere, ut 239.2 cap. 2. quia unus judex supplet defectum alterius, ut nocam supra de off. deleg. §. quod sit ejus officium versic sed per quam & infra de foro comp. §. quibus ex causis. versic. sed nunquid judex secularis. & adde infra eod. §. ergo. Is etiam qui not habet merum imperium, hanc authoritatem dare nor potest. ff. de jurisdict. omn judi. I3. & 4. & junge ea quae not supra de off deleg § quae delegari poss. rer delegantur, & § si qui delegare. Item nullus in causa propria author erit, ut ap¬ paret in his quae not. supra eo. §. versic. est ergo jusium bellum & versic. lex autem. & de off. ordinat. §. quid pertinet sube. est au¬ tem archiepiscopus, versic. permutat sociis. Item errorjudicis non excusabit saltem a toto. supra de temp. ordin. dilectus§ cum igitur. & detransl. episcopi. inter corporalia. §. ultim. Nan & si probabilis esset, tamen comperto errore esiet tatista ciendum. infra de frig fraternitatis §. quamris. & infra de pur vulg significantibus. est tamen prima facie pro authori: a te judiciaria, hisi aperte apparet contrarium praesumen dum, argumen ff. de acquir. poss. juste possidet. & ne vis fiat e qui in poss. mis. est. I. 1 supra de renuncia. in praesentia. Frgi qui authoritatem judicis legitimi non errantis impugna alium, juste impugnat: impugnatus autem se injuste de fendit: quia tanto magis apparet de contumacia, & prae sumptuosa rebellione argu. de pon. dist. 6 §. 1.ad fi. sup. de majo & obed si quis ff de rei vend. qui restituere. Idem est, si fiat au thoritate juris, ubicunque scilicet a jure conceditur, cuc ad illum cui jus concedit, sicut est ponere exemplum pe jura. infra eo. versic. quid ergo & seq & in auih. d. nu. ut no supr. eod. versic. sed & si quiuis assassinos. & in C. ubi, vel quando licet uni cuique sine judice se vindic. l.i. & 2Item & in proximi vel vi cini injuria repellenda: sed & praelatus, ad quem uterqui

ADDITIO. e Clerici possunt uti armis. Adde doct. in cap significasti. de hom doct. in cler. si furiosus de homis gladius pertinet, contra injuriantes ecclesiae suae utroque gladio authoritate propria uti potest, & debet. & proba tur in auth.d.n. extra, de sent excommunic. dilecto §. & quiden cum liceat. In supradictis & consimilibus casib. is qui gla dio utitur, juste facit: & per consequens, qui defendit se temerarie se defendit: sapienter autem faceret, si se emen daret & corrigeret vita .n suam. infr. dejud, cum non ab homi ne. Sed si non interveniat authoritas judicis vel juris, hin inde injustum est, quo ad impugnantes: sed quo ad defen dentes, hinc inde justum est: de justitia, & jure, ut vim. quo qualiter intelligendum sit, no. inf. de restit, spol. §. quis postula tus versic. intelligendum est autem, & seq. Ut autem in summ praedicta recolligamus. aliud potest dici bellum Rom¬ num, puta quod est inter fideles & infideles: & hoc justum ut no supr. eod. §. vers. unum. Hoc autem voco Romanum quia Roma est caput fidei nostrae, & mater 25 9. 1.ls ita. C.d. sumina Trin.I. sin. 24 q. I haec est fides, &c. quontam. inf de haer. a abolendam. Secundum, quod est inter fideles pugnantes au thoritate judicis: & hoc judiciale potest dici, & est justum secundum ea quae not. sup eo versi si fiat. & versi ergo qui au thoritate judicis. Tertium, quod faciunt fideles judici con tumaces, & potest vocari praesumptuosum, & est injustum ut not. sup. eo. versi ergo qui authoritate. Quartum, quod faci unt fideles authoritate juris, & hoc potest dici licitum, 8 est justum. Quintum, quod faciunt fideles contra autho ritatem juris, & hoc potest dici temerarium, & est injustum ut de his duobus no. sup. eo. versi idem est. Sextum, quod fa ciunt fideles propria authoritate, alios impugnantes, & hoc potest dici voluntarium, & est injustum. Septimum quod fideles faciunt defendendo se authoritate juris cor tra voluntatem impugnantes, & hoc potest dici neceisa rium. & est justum & de his proximis duobus not. sup eo¬ persi sed si non interveniat. ergo in Romano, judiciali, licito necessario non tenetur quis ad restitutionem. In praesum ptuoso vero temerario, & voluntario tenetur quilibet ac restitutionem. secundum hoc intellige infr. de jurejur sicui & infra. Quid ergo de comitibus nostris, qui tota die sin¬ authoritate principis arma sumunt, & sumi faciunt, & v¬ sallos proprios exhaeredant? Non dubito, quin ad restitu tionem teneantur, nisi servent juris ordinem, qui est, ut s vasallus vult stare juri, audiatur: si contumax est, impu gnetur. quod potest fieri authoritate juris, vel judice prae cipiente f.de rei vend. qui restituere C. de episco. & cler si quis ij hoc genus. C. de his qui latro. occul Iult. § 1. alias si obediens sit tunc non est utendum gladio C. de offi cir. iud lIC. de act. & obli. negantes. C. de glad. I. unica. lib. .1. nulli enim licet arma su mere ad alium impugnandum sine authoritate juris ve judicis, alias poenam habet, cum intelligatur violentia in ferri f quod me cau. extat. ff de usufruct. aequissimum ff. de jur priva. creditores ff. de orig jur. l. 2. § post originem f. de religio. ( sum. su ossa respon. I.ff. de publ. & vecti licitatio S quod illicite ( de ludae. nullas. & in quaestionibus feudo. de pace tenend per totum est tamen contra argu. in constitutionibus seuc de investitura, quam Titius accepit. ca, sin. in si &c. quae fui pri. cau. benesi. ainii. §. illud tamen. sed illud intelligi potes quando authoritas judicis habetur. Si ergo dominus, qu immediate subest principi, de vasallo proprio conquera tur, & velit tutiorem viam eligere, quo ad animam, con sulo quod non dicat sibi, vel authoritate principis gladii assumat, sed ad dioec. vasalli recurrat, adcujus monition si obedire noluerit, excommunicabitur ratione peccati anf. de judic. novit. sup.tit.I. solitae. infra de censi. omnis anima & s per annum excommunicatus steterit, ex tunc dioec ipsun & res ejus exponet. arg. 1. qu. 3. rursus & cap. quisquis, infrad haere. excommunicamus. §. I. sic recurrere debet brachium saeculare ad ecclesiasticum. sicut econtra fit infra de judi¬ cum non ab homine. §. ultumo, & infra de excess. prae l tanta m fi. & in hoc casu etiam videtur loqui. infra de hom postulasti. ho¬ est quod forte innuitur, quando dicitur, quod unus gla dius altero semper eget. 10 dist si in adjutorium. & cap. sequ pon. distinct. cum ad verum. & cap. duo sunt, & in Lombarda, u episcopi, & Comites invicem sibi auxilium dent. in rubr¬ & nigro.

De cujus belli treuga hic loquitur. De Roma no non: quia ab illo null die abstinendum est. 23.q. ultim. sinulla. infra de rejur. quo non est licitum, nec necessario, quia necessitas legi no subjacet, ut not. infra de observ. jeju §. 1. versicul. & nunqui¬ in voto. si autem hoc intelligas de injusto, scilicet volun tario, hoc nullo tempore faciendum est. n. 43. Iulianus. &c. si dominus. 23. 4. 2.c. 2. Solutio. Potest hoc intelligi de justo bello, a quo & si nullo tempore sit cessandum, minus tamen ei vacandum est his temporibus & diebus de quibus hae¬ decr. supponit. & hoc idem innuit illud decretum, si nulla cum dicit, Si inevitabilis urget necessitas, vel importuni tas. Idem potest intelligi de injusto bello, quod & si nullo tempore faciendum est, minus tamen his temporibus & diebus quam aliis. Potest ergo intelligi de judiciali, & lici to, indistincte, & de voluntario, non praesumptuoso, & te merario, non tamen quod Papa propter hoc approbar velit talebellum, sed quia & si in totum corrigi non pos sit, homines refraenentur utrinque

Quot sunt. species treugae? Due, conren tionalis & ca nonica Conventionalis dicitur quae ex conventiona reci pit formam, sicut & contractus quilibet. f. de posi. l. §. si con veniat. ff. de reg. ju. contractus & sicut in ultimis voluntati bus voluntas est lex. in auth. denupt. §. disponat. coll. 4 & hae¬ hosti Romano servanda est. 23. q. 1noli. 22. quaest. 4. innocens quod intellige, si & infidelis fidem servat fideli, alias non infra de jurejur. pervenit. 2. 28. q.1. si msidelis. C. de transact. si di versa pars, & Icum proponas. ff. loca. quaero. §. inter locato rem 95 distinct. esto subjectus. contra.i.quae st. 3. inter rerba. in fiz. q. 5. quod Deo pari. 224. 2. utilem. nec obstat. cnoli. quia, & si nor sei vet infidelis fidem canonicam, dum tamen servat con ventionalem, servanda est ei. & est ratio, quia grave est si dem fallere ff. de const. pecu l.i. & publica dicitur, respectu belli Romani. ff de pac. conrentionum. quinimo quantum cunque frangatur conventionalis, nullatenus est frangen da, seu vindicanda, secundum militum legem, seu consue tudinem approbatam. Item canonica est illa treuga, de qua¬ hic loquitur, & istam aliqui habent perpetuam, aliqui tem poralem. Perpetuam habent clerici, monachi conversi peregrini, & rustici cum animalibus & ministris omni bus rusticanis, dum sunt in agricultura, & redeunt, & va dunt. infr. eo. innoramus 24 qu. 3. siquis Romipetas. infra de pereg cap. unico. habent autem hoc privilegium rustici, quamdiu fuerint in agricultura, sicut milites, dum militant. C.de rest mili. I. si. & C. quibus non obstat lon temp praescr. Is. sic clerici, & monachi, & conversi, dum in ecclesus canonice regulari ter vivunt, gaudent privilegio clericali. infra de vit & hon cler. c. fi. & de cler. conjug. Ioan. & c.diversis C de episc. & cleri Igeneraliter. & sic legati gaudent privilegio, dum in lega tione consistunt. ff. dejudi. l. 2.§. plane. de quo dic, ut notat infra de exc ept. §. ultim. ver. item effectu. sicut & animalia, qua ad agriculturam pertinent. Cquae res pign. obli. possunt. I.pi gnorum. si vero cum laicis communem vitam suscipiunt merito cum eisdem communem in legibus sentient disci plinam. infra de statu mon. recolentes. §. 2. A en poralem vero habent omnes communiter, & durat a quarta feria poss occasum solis, usque ad secundam feriam ante ortum solis feria quinta, propter Ascensionem Domini, feria sexta pro pter Domini passionem, die sabbati, quia dies est requiei die Dominica, propter Resurrectionem. Item ab adventu Domini usque ad octavas! piphaniae, & a Septuagesim: usque ad octavas Paschae. inf eo c. i. ad has treugas observan das, tres funiculi colliguntur, dioecesanorum excommu nicatio, confirmatio, id est, comprobatio, similis expositio sup de offileg studuisti vicinorum episcoporum, & mutui auxilium & consilium a coepiscopis impendendae. inf. eod c.i.9i. dist praecipimus. &c perlatum. Sed quaeritur, an episco pi constituantur transgressores, si hos non servent, & po test dici, quod non, eo quod non sunt haec moribus uten tium, approbata. 4.dist. §. leges

Quid operatur? Tuitionem, & sicuritatem, ut patet, in descriptione, & qui ei frangit, cogendus est per excommunicationem & satisfa ciendum, & praelati mutuum consilium & auxilium sib praestare debent ad pacem, & treugam firmiter observan¬ dam. inf. eo. c.I. inf. de transa. c. si. in prin. & in consti feud. de prohi seu. ali per Fed imperialem oo dis praecipimus. & 3. q.1.nulli. Fra ctor seu violator pacis excommunicadus est, secundum cano nes, infeo.c.i.sed secundum leges capite puniendus. ff. deremil.I si. in fi. In summa hoc sciendum, quod quilibet praelatus, & maxi¬ me episcopus prius de plano, & absque coactione, postmo¬ dum autem jurisdictione, & potestate, debet discordantes ac concordiam revocare 98. dist.c. & seq 7. qu.si primates, & liti gantes reconciliare ff de usufr si usus fructus S aequissimum f ae offi. praesidis. Iillicitas. §. ne potentiores. Sed objicitur, si si inter litigantes componatur, remanebunt crimina impu nita. quod est contra legem. ff. ad legem Aqui. lita vulneratu Item expedit crimina nocentum esse nota ff.denjur. Leun qui. ius. de col. deteg c.i. & 2. ad quod respondeo, quod dixi su perius, locum habet in causis civilib. & in actione injuri¬ rum, quam quilibet remittere potest, si injuria non cotin gat ecclesia. 23. q. 4. l118 qui 63. dist Salonitanae & si sit facta, no facienda ff de pactis.I si unus § pacta. Item hoc intelligo inc vilibus actionibus, eodem salvo, quod in quibusdam casi bus remedium compositionis locum non habet, inf.tit. i. f. Item hoc intelligo, ubi de crimine civiliter agitur: nan & si crimen quis remittere nequeat, potest tamen, nedun a civili actione, sed & ab accusatione desistere. infr. de acci veniens. & c. licet § pea quando autem ab accusatione impu ne possit desisti, & quando crimen in abolitione venia notatur. inf. de calu. qualiter sine metum caluminiae. Item jude ex officio suo puniet. ut apparet in his quae no. inf. de accu sub rub. de crimi. sine ordine puniendis, & sic non remanebun maleficia impunita. Item notandum, quod episcopus prae priam injuriam vindicare non potest. 23. 4. 4. inter querela¬ sed eam debet remittere, quia ei sanctitas ignoscendi glo riam dereliquit. C. de episc. & cler si quis in hoc genus. videtu tamen quod ad dimittendum non debet esse nimis facili: nam publice interest, poenas facile non dimitti, ne ad m¬ leficia temere quisquam prosiliat. C. de poenis. I si operis. veri Dominus dicit, Dimittite, & dimittetur vobis Lucae 6. 2 lioquin trademini in carcerem infernalem. Matih 18. se haec & similia intelligas, quo ad rancorem. quod autem it juriam ecclesiae episcopus possit remittere, quibusdam a gumentis suaderi potest. nam episcopus pater est ecclesij. 95 dist. esto. pater injuriam filiis illatam remittere potest. de injur. I sed & si anas. S filiofa. Item actio injuriarum non es in bonis ecclesiae, antequam intentetur, & lis super ea cor testetur. ff. de injur. I. injuriarum actio. unde cum non sit in bonis ecclesiae, potest episcopus eam remittere sine conser su capituli inf. de his quae fi. a prael, cum Apostolica. sed hoc no puto fore verum, nec obstant argu. superiora. nam & sidi catur. Episcopus pater est tamen ecclesiae procurator. inf de donat. c. 210 q. 2. casellas. 12. q. 1. c. alt. 124. 2 sine excep in illa, ci Apostolica favor religionis attenditur. sumina autem es ratio, quae pro religione facit. f.derelig l. sunt personae, & pr cipue qua ibi melior sit conditio ecclesiae, ut ibi dicit. & de hoc. not. inf. de male §. I. versi, si quis verbis tantum