Titulus 26

De Maledicis. Rubr. XXVI.

SUMMARIA Maledicorum quot sint genera 2 Et qui adniitantur ad eorum accusationem Genus quodlibet maledicorum qualiter puntatur 4 Blasthemantes Deum, vel quemlibet ejus Sanctum, qua poen puniantur 5 Jurantes per caput, per ventrem, per capillum, &c Christi: qua liuer & quomodo peccent, & puniantur 6 Poena blasphemantium quare potius imponitur pecuniaria quam corporalis. Et cui applicetur.7

PEr relationem & superbiam delir quit clericus, nor solum percutiendo, sed & maledicendo ideo apponitur rubrica de Maledicis, non bo de clerico maledico, ut quidam libri habem sicut in antiquis intitulatum erat. Sed debes habere, d maledicis in genere, quia prima decret. pertinet ad cler cos, secunda ad laicos, ergo utrosque includere debes, hi videndum, Quot sint genera maledicorum, Qui admit tantur ad accusationem cujuslibet, Qualiter quodlibe genus puniatur

Quot? sint genera maledicorum Et certe tria Alii enim maledicunt, siv blasphemare praesumunt Dominum Jesum Christum Alii personas hominum. Alii facta ipsorum, & dicuntu maledici, quasi male dicentes. Generaliter enim potes dici maledicus is, qui obloquitur de alio homine, detri hendo ei, &t eum obloquiis deprimendo infra eodem, cap. de quo notatur infra eodem §. persic. alii maledicunt aequa les. Dicitur maledicus blasphemus Dei, & Sanctorum infra eodem, statuimus. Quamvis autem primo tractan dum esset de maledicis Dei, tanquam de praecipuis. argu mentum supra de summa Trinitate. quae primo intitulatu in ipso libro, tamen primo tractabimus de maledicis ho minum, ut innuit ordo Decretalium, infra eodem, & es ratio, quia ab ipsis argumenta sumemus ad poenas male dicis majestati altissimae infligendas. Sciendum igitur quod maledici hominum dividuntur, quia, Alii maledi cunt Principem. Alii superiorem suum, cui subsunt tar quam domino, Alii aequales sibi, vel inferiores, vel supe riores, non respectu subjectionis, sed respectu nobilitatis morum, scientiae, dignitatis, divitiarum

ALii maledicunt Principem scilicet ecclesiasticum, i¬ est Romanum Pontificem, vel secularem, id est Impe ratorem, nam hi duo Principes sunt, ut oo distinct. duo sun quippe Imperator August & tales aliquando maledicun verbis, aliquando autem delinquunt opponendo se & mo vendo contra eos. Si quis tantum verbis principi ecclesi¬ stico maledixerit, dicendo publice aliqua verba in depre¬ sionem offici sui & beneficii, arbitrarie puniri debet pe judicem proprium, si clericus sit talis, quod ejus exempl caeteri territi contra Romanam ecclesiam de caetero nor prorumpant, ut infra eod ca.i. Idem credo de laico, quia ne mo principi suo detrahere debet, ut 23 quaesti paratus. Se¬ contra, quia si calore iracundiae fit, non debet ad poenan trahi 29. 3. §. notandum, & cap siquis iratus. nam sanctitas cui libet sacerdoti ignoscendi gloriam derelinquit, ut C. ad episcop. & cle. si quis in hoc genus. 13. qu. 4 inter querelas. Dicun quod hoc contingit propter injuriam Romanae ecclesi¬ illatam, quam remittere non debet, & si suam remitter vellet, argum. 63. dist. Salonitanae, in quo casu loquitur 23. 4. Guilisarius, &c.si is, arg. infra de sentent. excommun. cum des deres. §. ultim & cap contingit. & sic etiam non ob. C.ne quis i causa sua judicet. & f. de arb. Iult. Vel dic, quod bene potes quis punire propriam injuriam sibi factam, maxime, si si periorem non habet, argum. 45. dist & qui emendat. & dict jura loquuntur de benignitate, sive de consuetudine, qui nec aliquis tenetur remittere injuriam sibi factam, nisi v lit. de poen distin. 5. c. ultim. 23 qu 4 si illic secundum T. non cre do verum, quod aliquis debeat ulcisci propriam injuri. etiamsi superiorem non habeat, unde super illud Ioanns Ego non quaero gloriam meam, est qui quaerat, & judice dicit Greg. illatas contumelias patris judicio reservat, u nobis profecto insinuet quantum patientes esse debemu dum adhuc ulcisci non vult, & ipse, qui judicat. hoc ide dicit, quia sicut ibidem praecedit, Pater omne judicium d dit filio, quasi dicat, Grego. considera, miser homo, nan judex judicium est, & tamen non vult in facto proprio ju dicare, ergo nec alius hoc praesumere debet, quantum es de stricto jure, nisi alius supponat se mandatis suis, in quo casu si immoderatum quid praecipiat, redigetur ac arbitrium boni viri, ut supra dejurejur veniens, & cap. Quin tapallis, & licet Papa solutus sit legibus C. de legi digna vox tamen ipse delegat. infra eod, cap i. ad quod accedit ff. deos praesi senatus & de jurisd. omn. judi. qui jurisdictioni. & I. prae tor hoc probatur supra de restitut. spol, conquerente. & supr de accusat. qualiter. 2. in fin. respon. 1. ibi, non tanquam iden sit accusator, &c. dico etiam, quod persona, & dicta per sanda sunt, ut infra sequitur in proxim. versicu. quamvi commissam contra ecclesiam punire possit, quod dicu not. supra de senten & re ju. sub rub de sent § quis debet, versicu Item ratione rei, & se. Sin autem aliquis dixerit Imperate rem perfidum, atrocem, rufum, vel quid simile, profundi si ex levitate processit condemnandus est, id est, pro cor temptu puniendus est. Secus, si ex certa scientia hoc no dixit, lubricum enim linguae non est de facili, ergo aliquand ad poenam trahendum, ut ff. ad l. Iul mai famosi. Sed si e infamia, sive furore, subaudi, non ficto, sed vero contir git: tunc est miseratione dignissimum, ut ff. de ofsic. praes congruit, & de poenis. respiciendum, & dere mili. omne §. ultin Sed si deliberatione habita hoc dixit, puniendum est, u dixi. ergo eum qui talia protulit, dicimus remittendum id est, transmittendum ad principem, qui perpendet e qualitate personarum, utrum crimen praetermittendun sit, an exquiri debeat, & punire: sic intellige C si quis inp rato. maledixerit. I.unica. eo. modo dic de maledico Papa hoc excepto, quod non remittitur ad Papam, sed jude hoc aestimabit, ut infra eod.c.i.& arg. supra de transact c.si. Po test& illud dici, quod hoc locum habeat, quando privatiun maledixerit, sed decre. quando publice, nam in publico nor est ludendum tali ludo, maxime inter la cos, qui ecclesi¬ Ro. & clericis oppido sunt infesti. 2911 laici. unde ex ho punitur clericus, etiamsi dicat hoc ludendo, quamvis la cus non puniretur, ut C. si quis imperato. maledis. I. unica quia dicit, si ex levitate contemnendum est. id est, despi ciendum, & est ratio ut supra de excess praela quam su grate & iiquaestio.3. praecipue, & supra de turejuran, cum quidam & de vo. & voti redempt magnae. §. 1. & quia non debet prae bére laicis pravum exemplum, & secundum hoc potes exponi, ut poena illius scilicet clerici maledici, aliis, sciss cet laicis & clericis terrorem, &c. ut 2. quaest 7. quia propier supra de ludae. ad liberandum. & de caluin. c. 2. Aliquando ve ro tales delinquunt facto opponendo, & moliendo con tra Principes, incidunt in I. Iul. maje. qua tenentur & on nes hi, qui contra urbem Roma. sive populum aliquid mo liuntur, vel quod is, de quo quaeritur, ad hostes profugit vel ipsos qualifercunque juvat, scilicet armis, vel pecunia vel consilio, vel quod subjectas provincias nititur rebelle facere, vel quod seditionem movet, in civitate, vel quoc magistratus occidatur, vel Princeps, vel hi qui circa latu ejus militant, vel qui arma sumit, vel qui occupat loc¬ contra Rempubl. ideo hoc crimen appellatur perduellio nis, secundum quosdam: quia his casibus probatio per duellum admittebatur. secus in inferioribus, sed secun dum Azo. alia est ratio nominis scilicet quia perduellio nes dicuntur hostes, ut ff de verb sign. quos hostes, unde dici tur crimen perduellionis, id est, hostile. de his ff eod la& 2 & 3&4. & haec ultima ratio vera est, prima falsa, ut nota supra de cleric. pugn. in duel. §. an sit offerendum. Porro si alia committatur crimen laesae majest. non contra Principem vel publicam rem, non dicitur crimen perduellionis, sec laeiae majesta tantum, ut patet infra per exempla hoc pro batur ff. ad leg. Iuli majest. Iultim. & est ratio, quia verbum, urbis simpliciter prolatum, Romam significat, ut Institu de jur na gen. & civil. §. sed jus, & supra de roto magnae respons 1. & supra de off. vica. tua. & infra de poenis significavit. Com mittitur ergo crimen laesae majesta tamen non perduel lionis, cum quis statuas Principis, aut imagines jam con secratas conflavit, secus, si nondum essent consecratae, ve si essent reprobatae, quod hodie intelligi potest de imagi¬ nibus ad honorem Domini consecratis. Item secus in eo qui vetustate consumptas reficit, & in eo qui in lapide ja ctato in certo fortuito statuam attigerit, ut ff. eodem. Ista tuas, & Inon contrahit. & I. cujuscunque in si ltem tenetur ha¬ lege, qui hoc crimen accusatum de custodia fecerit exire ut F eodem. l4. insin. Et qui obsides sine jussu Principis in terfecerit, & qui de provincia non discessit, cum ei succes sum sit, id est cum successor in regimine advenerit, ut f e¬ la & 2. Est & aliud crimen, quasi laesae majest. ut in privat carceris exercitio, & in falsa moneta, ut C. de privat car. I.u nica & de fal. mon. Ipen. Sed crimen simoniae ad instar cri minis laesae majest. persequitur 6. 41§. porro, supra de simon licet Heli § pen. & crimen haeresis, supra de haer. vergentis. Ali maledicunt superiorem suum, cui subsunt tanquam do mino, quod faciendum non est, sive dominus spiritualis sit, sive temporalis, ut supra de majo & obed. omnes, & de cens si omnis anima 23 95. paratus. maxime cavendum est de spi ritualibus, quia diis, id est sacerdotibus non detrahes, sup de haeretic. cum ex injuncto §. ultim. supra de major & obedien solitae. & de utroque habes. 23. quaestio. 5 § ipsis autem principi bus, & cap sequent. si apud carnales, &c.dicat & § seq praeterea & cap. sequenti

ALii maledicunt aequales sibi, vel inferiores, vel supe riores, non respectu subjectionis. &c. quod & prohibi tum est, quia nedum principibus, sed nec fratribus de trahendum est. 6 quae stione prima, ex merito, & duobus capii sequenti. sed nec superior inferiori suo detrahere debet unde nec sui commendandi causa debet aliquis dicere quo minor alius fiat. 99. distinctio. nullas, & capit. ecce. ti quaestione 3. si quis rero, inde & David detrahentem proxi mo suo hunc persequebatur. 23. quaestione 4 nimium, & ca pit qui peccat, tales etiam homicidae judicantur, ut de poe niten distinctio i. homicidiorum, & de his dic, ut notatur. su¬ pra de crimin. falsi §. qualiuer. versicul. in fin. & infra de injuriis § quot modis

Alii facta ipsorum. quia quidam sont qui vituperant quicquid alii dicunt vel faciunt, licet dubia essent in meliorem partem inter pretanda, ut infra de regu jur. cap. estote. 1. quaest. 7. sancimus supra de procu. in nostra. in fin. de scru. in ordina. fa.cap. unico & de praesump. cap. ulti. s. de rebus dub quoties, & lin ambiguis aliud si evidens bonum sit, vel evidens malum, quia tun nobis licitum est judicare, ut supra dejurejurand. & si Chri stas, §. quidam. & de electio. Osius & de cleric. non refid, capit. infra de regul jur. estote ff. de verbo signisic. probrum, & de adul si adulterium

ALii blasphemant Dominum Jesum Christum, a ali quando facto, & sic habet locum supra de Iudae. & de hae reticis, per totum, aliquando verbis, & hic habet locum ist titulus

Qui, admittantur id accusationem eujusl bet. Et certe in maledice principis, sive spiritualis, sive temporalis, quilibet admi¬ titur, sive sit miles, sive sit minor, infamis, pauper, famili¬ ris, pater, filius, libertus, patronus, mulier: nam conjur¬ tionem Lucii Catilinae Julia mulier detexit, & Marcun Tullium consulem in judicium ejus instruxit, ut ff eode¬ famosi. & I. seq. servi etiam torquentur contra dominos fi deculorum, scilicet quia fidem faciunt, vel quia scindun carnem, tormentaque spreta omni praerogativa accusan ti, & ejus accusato infliguntur, ut C. eod nullus, & lult. A. accusationem autem maledicorum hominum aliorum non videtur admittendus, nisi is cujus interest, ut infra d excess. praela. gravem, multo minus ad accusationem ille rum, qui facta vel dicta reprehendunt, non personas, lice judex haec & his similia ex officio punire debeat, ut sup. d offi. ord cap.i. dicitur tamen, quod quodlibet crimen secun dum cano. publicum est, ut not. supra de collusio. § qualuc ver. si vero criminalis. Sed ad accusationem maledicorun Dei proculdubio quilibet admittitur multo fortius, qu in superioribus, quia frater, uxor, vel servus, non est sub ditus huic servituti, ut not. de haer. §. qualiter devitetur, & a divor § quot modis. ver non solum

Qualiter quodlibet genus puniatur. Et cer te in crimine laesae maj sta, filii delinquentes puniuntur, quia licet non decap ientur, sunt tamen infames, nec alicui succedunt, licet f liae de bonis maternis Falcidiam habeant, ut C. eodem I per¬ & ff. de poems. I. crunen. Crimine etiam commisso, nihi alienari potest, nec emancipatio fieri, vel manumissio, u C eodem I penultim. §. emancipatio alias contrarium est, ut s de donat. post contractum. Item accusatio inchoari potes post mortem. ut Ceodem. Iultim quod intelligas de crim ne perduellionis: ut ff eodem. I. fina. quod dic, ut notatur supra eodem. §. sub §. alii maledicunt principem. versi aliquand¬ tales autem delinquunt. Et notandum, quod qui patese cit conjurationem, antequam usus esset, vel ad actum processisset, veniam meretur, & praemium. Sed si ad ctum jam processerat, veniam meretur, non praemium ut C eodem I. penultim in fine. Sed si aliquo istorum modo rum non excusetur, reus hujus criminis, sive perfeceri crimen, sive ad actum processerit, dando vel recipiend sacramentum super crimine committendo, vel aliud s mile faciendo, gladio debet feriri, & ejusdem bona omni¬ publicari. eadem enim severitate voluntas sceleris hujus qua & effectus punitur, ut C. eodem. I. penultim posita 6. qua l. 5. verum. persicul. quisquis. cum similibus. nam & poen hujus legis sive contra principem, sive contra Rempub quis molitus fuerit animae amissionem continet, ut Instis ae pablic jud. § 3. in quo casu crimen morte non extingu tur licet in aliis casibus, scilicet quando nec contra Prin cipem, nec contra Rempubl. committitur, extinguitur. ad l. Iul majest. I.sina. Et a denudante quaeritur de particip bus quod in hoc casu speciale est, ut supra de confess. capit. Hae poenae locum habent in maledicis in facto. Secus,s verbis, quia tunc arbitrarie puniuntur, ut notatur. supr edem §. i sub §. alii maledicunt principem. versicul. si quis ver bis & versi. sequenm

POrro si quis domino suo superiori maledixerit, arbi trarie punitur, ut proxim. dictum est. sed si facto conju rationem faciendo, vel consilium, vel auxilium inimici dando, degradatio sequi debet, sive decapitatio, maxim si eum percusserit. 11 quaestione prima, conspirationum, & ca conjurationum. Sed & dicit ca. quod si quis clericus con tumeliam aut convitia episcopo intulerit, degradatu incontinenti traditur curiae seculari, & tanquam mem brum putridum ab ecclesia, in qua beneficiatus est, ab scinditur, ut II. quaestione prima, si quis sacerdotum supra d major. & obedient. si quis infra de excessi. praelat. gravem.I tem si episcopum dominum suum publice denegaverit ut ibidem videtur si ei auxilium non praebuerit & occi di permiserit, vel si manus violentas in eum intulerit, u ff de re milita. omne delictum. §.. & § ultim & l. milites. §. 1re rerens miles. nec mirum. nam qui episcopo suo non obe dit, indubitanter reus & reprobus existit, & Deum scan dalizat, qui ejus sacerdotem vel episcopum scandalizat 93 distinctio nulla ratione. & cap sequent. ii. quaestio 3. si auten vobis. & duobus, cap sequent. ubi dicitur, quod talis deponen dus est, & de tali potest intelligi, quod clericus maledicus si in judicio de hoc fuerit convictus, degradetur. 46 disiin clericus maledicus & junge quod notat supra de haered §. qui pena feriatur. versic.

QUi vero aequalibus, vel aliis dominis maledicunt ver bo, vel facto, puniuntur arbitrarie: facta scilicet a sti matione injuriae arbitrio judicis, secundum injuriae quan titatem, & etiam qualitatem; & hoc si civiliter agatui Sin autem criminaliter, extraordinaria poena officio ju dicis maledico irrogatur, ut Institutio. de injur. §. in suminu judicantur etiam in foro poenitentiali homicidae, ut nota tur. supra eodem. §. 1. verfici. I. alii maledicunt aequales non ta men ideo, quia ita grave sit crimen detrahere, sicut occide re, sed quia sicut homicida poena punitur aeterna, unde ir Evangelio, Qui dixerit fratri suo, Racha, reus erit gehen nae. & de his omnibus dic prout notatur. supra de crim. fal §. & qualiter versicul. in fine. & de homic. S quot sint species rersic spiritualis & infra de injur S. quot modis & versicul, sequen. Sed & hanc poenam generaliter omnes maledici sustinent quia infames sunt, & ab ecclesia extorres redduntur. e quaestione prima, deteriores & nisi poeniteant, regnum De non possidebunt, & maledicti erunt. nam & ait Salc mon Sicut avis in incertum volans, & passer quolibet vagans supple quandoque retro volat, sic maledictum frustae prolatum venit super eum, qui misit illud uquaestioni; il lud plane in fine

BLasphemantes autem Deum, vel aliquem Sancto¬ rum suorum, puniuntur, ut infra eod, cap. 2. cujus verbi sunt haec, Statuimus, id est firmum & perpetuum statu tum facimus, inviolabiliter observandum, ut si quis lai cus, clericus enim non debet publice paenitere, ut supra di biga cap 150 distin. quicunque & s. distin qui in aliquo hoc ei iam apparet ex versu infra posito, per temporalem contra Deum, vel aliquem Sai ctorom. nec mirum si socii De privilegio gaudent, quia etiam socii Imperatoris, ut nota supra codem. §. I. sub§. alii maledicunt Principem, rer. aliquaen do vero. & argumen ff. de rei vend quae religiosis & supra de ju dic. quanto maxume beata, & cap. bene dicit. quia major & di gnior est, ut infra de poen nora quaedam. & ideo sua major in juria reputatur. nam considerata persona, judicamus ma jorem injuriam; vel minorem, Instit de injur. §. atrox infrd sentent. excommun. cum illorum. quare tales magis sunt pu niendi, ut 24. 41. qui contra pacem linguam in blasphemi am, dicendo, quod Deus non est potens, ipsum vituperan do, sicut ribaldum. qui enim blasphemiam dicit in Deum peccare dicitur in Spiritum sanctum, & tale peccatum nequ in hoc seculo, nec in alio remittetur. 25. dist. qualis. subaudi nisi paenituerit. 50. distin ferrum, supta de sum. trin cap 1§. pen quod dic, ut not. infra de poen. §. de quibus peccatis, sub §. sed E quicunque peccat. Quid si jurat per caput, per ventrem, vel per corpus, vel per capillum? Si hoc facit affirmando sicut Burgundiones. & dicunt per animum Dei, non habe locum litera: secus, si hoc fecit detestando vel vituperan do, quamvis iratus, sicut iidem Burgundiones & Franci genae dicunt, per ventrem, vel per caput, quando irati sunt noc probatur 22qu. i si quis per capillum. & in auth. ut non lu ccu contra naturam, coll. 6. Hoc autem secundum Goff inte ligas, cum blasphemia non calore iracundiae, non ebriet. te, vel dementia prolata est, alias cum bla phemo beni gnius ageretur. 2qu. 3. si quis iratus & ca notandum. C. de rebu credi. l. 2. C. de injur si non convicii. secundum Goffred. put quod contra irascentes Deo, vel ipsum causa iracundi: blasphemantes, haec poena spiritualiter sit inducta, nec nim aliquis ipsum blasphemat de facili, nisi iratus, & d hoc satis denotat mens verborum, relaxare praesumpse rit, tamen inter iracundiam, & iracundiam distinguas: qui tanta posset esse, ut dementiae aequiparetur, & tunc potes habere locum quod dicit Goffr. sed quo ad verba dicta in depressionem Romanae ecclesiae, ut inf eod. ca. i. potius ha bet locum, quod dicit, & adde quod not supra eod §1 sub? alii maledicunt Principem. versi. sin autem aliquis dixerit Im peratorem publice relaxare: secus ergo, si privatim: qui tunc non puto, quod publicam poenitentiam agat. sic suj cap. proxim per episcopum suum, quasi dicat, quod per a lium reconciliari non possit, cum sit de majoribus crimi nibus imo maximum inter omnia 5o dist in capite. & 2696 c. sin. poenae, id est, poenitentiae spirituali subdatur inferiu annotatae, videlicet ut septem diebus Dominicis profor bus ecclesiae in manifesto, dum aguntur missarum soler nia, blasphemus existens ultimo illorum die Dominio pallium & calciamenta non habeat, ligatus corrigia circ collum, septemque praecedentibus sextis feriis in pane & a qua jejunet, ecclesiam nullatenus ingressurus: quia qu peccat in Deum, peccat in ejus ecclesiam, & ideo privatu ingressu. sic 12 quaesti de viro. 17. quaest 4 sicut. nec ejus po na remittenda est, qui peccat in Deum. 63 distinct Salonit. nae. 23. quaestio. 4 si is qui. Quolibet quoque praedictorum dierum tres, si poterit, alioquin duos reficiat pauperes, si ve unum, & si nec ad hoc ejus suppetant facultates, id ij poenam aliam commutetur. 82 distin. presbyter. supra de do¬ & contum. finem. & devo, cap. 1. 22. qu. 4. innocentes. ff. de peni.I. Cui etiam si renuerit recipere peragere paenitentiam su pradictam, ecclesiae interdicatur ingressus, & in obitu e¬ clesiastica sepultura, sic supra de usur. quia in omnibus. Se¬ dicet quis: Nimis apparet dura haec paena. respon. De rior est lex, quae dicit tales capite puniendos, cujus verb sunt haec, dixerat supra, luxuriantes contra naturam de capitari debent, sequitur his, sive & istis adjungimus, al stinere ab hujus blasphemis verbis, & jurare per capillos & caput, & his proxima verba, subaudi prohibemus.S autem contra homines factae blasphemiae. impunitae no relinquuntur, multo magis qui ipsum Deum blasphe mat, dignus est supplicia sustinere, ut in authen. ut non lu xur. contra natur. circa medium. col. 6. Eleganter loquutu est Justinianus sacratissimus Imperator, quasi dicat, e persona injuriam aestimamus, ut dixi supra super verbo in¬ ximebeatam, sed esto, quod Papae vel Imperatori maledi catur, vel etiam interficiantur ab aliquo, & quod sit statu ta poena, quod currat per civitatem is qui hoc fecerit, ve sic arbitrarie puniantur nunquid magis punitur hic de linquens, quam si decapitaretur pro injuria quacunqu vis Deo illata? Nulla vel minima est comparatio servi a¬ dominum, ideo dicit Innoc. gravius fore aeternam, quan temporalem laedere majestatem, ut supra de haered verge ris. nec debemus dissimulare ejus opprobria, qui probr nostra diluit, ut notatur supra de Iudae § & in quibus gra en tur. versicul. cum autem, nec mirum, nam is etiam qui bu manam naturam non erubuit, dignus est pecuniis & glo ria, & aliis omnibus condemnari, ut in au.hent. ut defun.se¬ funera eorum non injurian. §. 1. colum. 5. Gravior etiam es poena canonis antiqui, qui dicit clericum degradandum iaicum excommunicandum, sive anathematizandum. 2. quaestio.i. si quis per capillum: ideo dico hodie poenitenti corrigendum clericum, & arbitrariam non hanc. quae pu blica est, sed occultam agere debere: sed laicus hanc po nitentiam aget: si laicus vel clericus rebellis fuerit, vel pius in hoc delicto commiserit, habet locum poenae legis ut laicus decapitetur in foro civili, in canonico anathe matizetur, id est, ecclesiae interdicatur ingressus. &cut su pra dixi, clericus vero degradabitur, ut dictum est, argun supra de cle. vena capit.. & supra cap proxim. Facta igitur in telligitur gratia a domino Gregor. qui ab initio parcit, & meliorem & leviorem poenam imponit, cum majorem infligere posse, & sic non est quaerendum, sicut quidan idiotae faciunt, de decret ista: sed gratias agendum est ut argumentum supra utbene. ecclisi. ut nostrum §. I. de aetat & qual accepimus, & hoc juste dixi, quod crescente contuma cia, crescere debet & poena, quia hoc dicit Innocen. supr. ut lite non contesta. quoniam frequenter §. ultim. & sic dictum patris Juris sequor. nam & sufficit sequi sententia discre torum, etiam si male dicerent, ut ff. de ju. pat. divi fratres Per temporalem praeterea §. iste sic potest continuari Dixi supra quam poenitentiam debeat agere blasphe mus, & si ipsam recipere nonvult, debet ei interdici gressus ecclesiae, & carebit ecclesiastica sepultura. Sed & talis rebellis aliam poenam temporalem patietur, & ho est praeterea per temporalem, &c. Sed non credo, quo iste sit verus intellectus, ideo sic continua, dixi blasphe mum per spiritualem Judicem spiritualiter puniendum sed quia pro quolibet peccato duplex poena debetur. spi ritualis & temporalis, de poenitent distinct. i. §. 1. & etiam no tatur supra de rap. §. qua poena. sub §. in summa. versicul. Iten secundum canones, talis nectemporalem effugiet ultionem & hoc est praeterea, id est, praeter poenam superius ascri ptam, quae temporalis est, & per spiritualem potestaten infligitur, imponetur & temporalis, quare statuimus re pete, quod per temporalem potestatem, &c. ? Sed quae ritur quare haec poena pecuniaria additur? Respondeo quia communiter magis timetur, quam etiam corpora iis, & ideo illa imponitur, quae magis timetur. supra ut lit non contesta. quoniam frequenter. §. fin. secundum Goffred sed contra ff de poenis. in servorum. in fin. dic, quod licet mi nima corporalis gravior sit qualibet pecuniaria, tamen al aliquibus facilius sustinetur, sed certe pauci tales sunt qui magis vellent corporaliter puniri, quam solvere tan modicam pecuniae quantitatem, ideo non facias compa rationem de pecuniaria poena ad corporalem, sed auda cter potes facere ad spiritualem, de qua praemisit, qui¬ hodie magis timetur paena quinque solidorum quam eti excommunicatio. vel melius dic, quod alia ratio reforma pactum, ut not. sup. eod c super verbo, per temporalem praeterea coactionem, scilicet excommunicationis. Si necesse fue rit. puta quia temporalis potestas non eurat, licet admoni tus sit per episcopum, ut paenam levet. sic sup de haer. ad abo lendam. § statuimus, & § seq. & cexcommunicamus. §. imovean tur & § seq. Adhibita contra eam sc. potestatem, alias con tra eum scilicet potestatem. utrunque enim dicere possumus ut sup de jud. s ult. & de homic. tua nos § ad ult. vel dic contri eum, scilicet blas henum, subaudi, & fautores & defen sores suos, qui forte non permittunt eum puniri sic. C. d his, qui latro vel ali. occul.l.i. sup. de haer ca.2. &c. excommunica mus. §. credentes & sic una potestas juvatur per reliquan, & unus gladius per reliquum, quia unum jus semper altero eget, ut io. dist quantum. 96 dist. cum ad rerum. sup. de off. ord.. I. & quoniam. 1:I.I. c. 2. in fi Si dives fuerit 40 &c. Et si adhuc scilicet ad 20. solidos saltem solvendos. Non sufficiant; so lidi. &c. quasi dicat ultra 40. non condemnabit. & si mul tum fuerit dives, nec quinque, quamvis pauperrimus sit sed inter 40. & inter 5. sicut videbitur, poterit condemna re. sic sup de decim ca.1. & supra. de appel oblatae §. i. & de donat Apostoliuae § pen & de censi cum Apostolus in fin. & accedit. sup de offic. delegat. de causis. & in lib feudo. de pace tenenda capit. quis alium infra de pac. edictum. & cap. sequenti & § sequentil Ulualis monetae argum quod ubicunque in lege ponitu certa quantitas pecuniae, intelligitur de moneta, quae pe terram currit. contrarium notant doctores aliqui. de ho¬ nota. supra de Iudae. sub rubri de ser. Iudae. rersic. sed cujus mone tae. & equent. & supra de contrahend. empt. & vendit. S quibu mensuris. rersic. & sunt haec vera. est autem motus dominu Gregor. ex eo, quod lex debet esse communis quantum possibile est & convenire consuetudini regionis, ut 4 di stinct. erit autem lex unde & verba secundum intellectum communem patriae exaudienda sunt, ut supra de spon ex li teris, & qui. deflum l.i. & ff de legi si serrus plurium Ssi numerus & de ligat3. numinis. & de fundo instruct. & instr leg. cum dela nionis 9 asinam ff de legi. de quib. & de reg jur. semper. sup de se pult de uxore. in fin si ergo vendo certo pretio, & non deter mino moneiam, subauditur, de moneta quae currit in ter ra: sic intelligitur de mensura regionis consueta. ff. decon trah empi &. end. Imveraiores supra de censibus ex parte. Quic si diversa moneta, una major, altera minor in casu istiu decre. videtur quod minimum imponere debeamus, cum poenalis sit argum. de paen dist 1 §. paenae, & ff de paenis, inter pretatione.I. si praeses. & argum ff. dereg jur. semper. & suprad censib. ex parte. ff. de liber. & posthumis, cum quidam. In con tractibus autem fiet interpretatio contra illum, cujus gr¬ tia pactum apponebatur, vel apponi debuit, sive sit vendi tor, ut sic quaeras de pretio, sive sit emptor, ut sic quaera de mensuris, ut notat. supra de contrahend. empt. §. quib. me suris. ad si. & probatur ff. de pac. veterib. & f. de contrahen. emp¬ siim empt. & locati & conducti. insulam & junge quod nota supra de cens. §. ex quibus causis. Poena mulctetur opposit in adjecto, quia mulcta est in potestate judicis, poena au tem minime: ideo a mulcta appellatur sed a poena no¬ appellatur, ut f. de verb. signi, si qua poena est, sed dic quod ic eo hoc dixit, quia a quadraginta usque ad quinque mu ctari dicitur, cum arbitrium sit, & nihilominus poenari spectu terminorum, quos excedere non licet. ff. de praev¬ ricat. praevaricationis. in fin. C. de mo. mulct. eos. & qui accidi C. de appellatio. & in multis. & ff. ad Turpil.l.i. §. sin autem. ne tamen habet quilibet potestatem mulctandi. ut C. de mod mulcta procuratores & l. sequent. quod dic, ut notat. supra d sentent. & rejudic. sub rubrica, de sentent. §. quo remedio sub? sed & casui sunt. Sed cui applicabitur haec poena? D cunt quidam quod hoc crimen ecclesiasticum est, idec que solvenda est Episcopo in usus pauperum converten da. argum. supra de Iudaeis, cum sit nimis absardum § si suprad usuris, cum iu. §. 1. vel si vis, distingue personas, & distribu poenas, & poena clericiblasphemantis solvatur episcopo & poena laici potestati, secundum Goffred. in dist. puto quod haec poena solvatur illi; qui condemnat, hoc est, po testati seculari, ut innuit supra, ibi, per temporalem pra terea potestatem, &c. absurdum enim videtur mihi, quo judex temporalis mulctaret, & Episcopus mulctam rec peret, & quamvis hoc crimen ecclesiasticum sit, tamen e certa scientia dominus Papa potestati seculari hoc con mittit: qui cum imburset pecuniam, ad ulciscendas tale injurias facilius inclinabit animi sui motum, qui si nes gens fuerit, per episcopum praecipitur coerceri: distincti¬ etiam personarum non habet hic locum, quia nec ad cle ricos haec extenditur decretalis, ut patet in hoc, quod no sup. ea. decr. super verbo, si quis nullam. in hoc scilicet quinqu solidos solvat. Quid si non habet 5. solidos? Respon. curra per civitatem, vel in poenam aliam temporalem commu tetur, ut no. sup eo. respon.i. super illo verbo. id in poenam liam commutetur. & arg. ff. de jurisd. om judic si quis id quo¬ unde dic nullam in hoc misericordiam scilicet quin pr niatur in 5. solidos, vel alias temporaliter. Haec enim clar sula, secundum Goff non est ad poenam superiorem spiri tualem, sed ad hanc proximam pecuniariam referenda haec etiam quae hic dicuntur de poena temporali, Judic sedente pro tribunali fient. Porro in judicio animae discre tus sacerdos moliendo rigorem, circa superiorem spiri tualem poenam poterit dispensare, nec negabit misericor diam Dei. apud quem nullas patitur veniae moras conver sio nec misericordiae Dei mensuras possumus ponere nec tempora diffinire. 25 q.6. his qui in tempore &c. his qui di versorum secundum Goffred quia ubi paterfa. largus es dispensator non debet esse tenax: nam si Deus benignu est: ut quid sacerdos ejus austerus vult apparere? Ut 20 dist. all gant. Sed cum haec poenitentia, seu poena satis levi sit, prout notatur supra eodem. cap. super verbo, supplicia su stinere. rersicul gravior: consulo episcopo ad quem perti net, ut notatur. supra eodem. super verbo, per episcopum suun quod secundum hunc canonem poenitentialem imponat si unquam potest, 26 quaestio. 6 sacerdotes, nec tamen nego quin ex causa valeat dispensare, 26 quaest. 7 poenitentibus, in de paeniten. significavit. Quid enim si sit aliqua persona nob lis, vel in dignitate posita, quae potius vellet dare pecunian magiam pauperibus, quam hujusmodi poenitentiam a gere? merito in hoc casu erit peccatum ele emosynis red mendum argument. infra de sentent. excommu. mulieres, §. d his vero. maxime si mortuus sit, vel in periculo constitutus 13q4. 2 animae defunctorum. 26. qu. 7.c.& sedu. de poen dist. 6. §. i. c. qui vult confiteri. Quod statutun, scilicet quod supra sta tuimus. Inter alia. & c ut efficacius teneantur. Jurat enin Judices, & consules. & potestates servare statuta civitatis sive aliquando, & in aliquibus locis de consuetudine quando ad regimen assumuntur, ut supra de jurejur. venie¬ tes, & ideo hoc dicit, ut saltem juramentum suum verean tur: quod si hoc facere nolint, excommunicari possunt: u supra not super illo verbo, si necesse fuerit. sed & si no apponatur, nihilominus teneri debet, cum omnes liget, u supra de constitut. ca.ult. & ex hoc not. quod Judices tempo rales in ecclesiasticis, & spiritualibus etiam in foro su¬ quamvis non subsint temporaliter domino Papae, necessi habent judicare secundum canones, ut supra de testa rel¬ tum, & de judi. clerici & de secund nupt. ca. si. in auth. de ecclesi¬ sticis tit. § si vero ecclesiasticis, coll 6n. literam autem hujus §. si ordinabis in constructione, praeterea repete, statuimus quod per temporalem potestatem mulctetur blasphemu coactione diaecesani episcopi, adhibita contra eam, scil cet potestatem, si necesse fuerit, subaudi, mulctabitur au tem blasphemus, si dives fuerit paena quadraginta solido rum usualis monetae: alias si non est tantum dives, repet¬ mulctabitur paena solidorum 30. sive 20. scilicet si nec 3 solvere potest, & si ad id, scilicet ad 20. non sufficiat, repet mulctabitur paena 5. solidor. nullam in hoc, & c. expone, u supra plene dixi