Titulus 38

De Procuratoribus XXXVIII. Rubrica

SUMMARIA I. Procurator quis proprie dicatur 2 Procurator qualiter constituatur 3. Procuratorem quis dare possit 4. Vniversitas proturatorem constituere potes 5. Excomonunicatus ad defendendum cogitur dare procuratori 6. Servus procuratorem non constituit 7. Minor 25. annis procuratoron constituere non potest Procuratorquis dare possii Laicus in mere spiritualibus an possit constitui procurator 10. Procurator in qua redari possis II. Procuratoris officium quod sit 12. Procurator ad quid teneatur. 13. Procurator actoris aliquando cavet, & aliquando non 14. Procuratoris effectus quis si¬ 15. Mandatum procuratoris qualiter finiatur

AVdivimus de advocatis, qu patrocinium praestant litigantibus, & glori osae vocis confisi munimine laborantium spen δ vitam, posterosque defendunt C. de advoc. diver judi. advocati. videamus de Procuratoribus, qui vicem liti pantium supplent, Quis dicatur procurator, Qualiter con stituatur, Quis dare possit, Quis dari, Et in qua re, Quo¬ sit ejus officiu, Ad quid teneatur, Quis sit effectus, Et qua liter mamdatum finiatur

Quis dicatur procurator. Is qui ne gotium madato domini gratuito administrat ff eod.l.i. negotium unun vel plura, f. deneg gest l. i. §. negotium, ff.vi. bo. rapt. leg. 2§. quo¬ ait. Quae descriptio magnam calumniam recipit, secun dum legistas, ideo autem dicitur, Mandato domini, &c. ui excludantur curatores, tutores, collegia, & praelati eccle liarum, qui procuratores constituere non possunt, sed syn dicum vel actorem. ff. eo.l. nec civitas, C. eo. l. neque tutores, insi tit. i.c. unico. nisi forte praelati suo nomine, non ecciesiarum conveniantur: tunc enim per procuratorem agent, & de¬ fendernt, in auth. de sanctis. episc. §. si quando. Quod autem ibi dicitur causam monasterii agi per procuratorem impro prie ponitur procurator, id est syndicus, & sic potest intelligi, infra de jura, cal cum causam, infr eodem, quia, vel dici potest, quod causae corporum seu collegiorum agantur pe procuratorem, scil. cum lite jam contest. syndici, vel acto res constituunt procuratorem, quod licet, & est in hoc differentia inter procuratorem adjudicia, & procuratoren ad negocia, nam procurator ad judicia non constituit pro curatorem, nisi lite contest. cum jam dominus litis est effectus, ut in I praealle neque tutores, vel nisi procurator sit inr suam, qui & ante lit. contest. constituere potest. C. de do. I. illam sed procurator ad negocia procuratorem constituit qui docunque, f. mand I si procurator. §. i. Gratuito autem, ideo dici tur in descriptione: quia si interveniat merces, locator dicitur operarum, non procurator: & locatio contracta vi delbitur, non mandatum, contraria ergo est officio mer ces f. mand. l.1. §. 2. Sed si procurator gratis mandatum re cipiat, & postea dominus remunerandi laboris causa ali quid ei donaverit, nihilominus erit mandati actio. C. eo. item. ff mand. l..§ fin. & I.si remunerandi, in princ. Suscipit au tem. ideo subjicitur: quia procurator tenetur, non ideo qui¬ gerit, sed quia gerendum suscipit f. man.Isi remunerandi.( 1. sed secundum jura nostra, planum est: quia non facimu: vim in nominibus. nam sive dicatur procurator, sive syndi¬ cus, sive oeconomus, sive asinus, sive etiam nullum nom exprimatur, nihil ob. dummodo de mente constituenti liqueat, infra eodem petitio, tales ergo subtilitates merito re cusabit judex ecclesiasticus, ff. quibus modis pig. vel hyp. sol sicut in re corporali. § si debitori, ergo secundum nos, meli us & convenientius potest describi sic: Procurator est qu negotium gerendum suscipit ab eo qui potest mandare quia episcopus dominus non est, sed procurator, inf. de d c. 2. & tamen procuratorem constituit. inf. eo. auditis, hoc lo cum habet & in multis aliis, in auth. de sanct. epi. §. reverendis fimi, sub illo versi si quando colo. per quem §. dominus Jaco de Bel. hoc approbat, sed Azo aliter intellexit, quem secutur est Goffrecd

Qualiter constituatur. Inter praesentes, & inter absentes. Item ad unam rem, & ad plures in perpetuum, & in diem, & sub conditione, nec refert per quae verba, utrum dicat, mando, rogo vel volo ff. co. l.1 23. & 4ff. man. l. I. ubi dutem, aliquis con stituit specialem procuratorem ad judicium, debet appo ni in literis quis & adversus quem, & in qua causa consti tuit. f eo. si procurator, infra. eo. c.i.C. de satisdando, Lunica, & de hoc facienda est fides judici. ff. rem ra. ha. nec satisdatio. ff.d probatio. quinquaginta 2. qu. 7. plerique C. de condi. ab turpem cau somdeg.

Quis dare possit. Quicunque non prohibetur lege f. eo. mutus. Sed & procuratos ad negocia procuratorem constituere potest ante litis con test. secus, si ad judicium, fi mand si procuratorem §.l. C. eo. ne que & Inulla. Ex hoc patet quare episcopus potest consti tuere procuratorem, quia ipse est procurator ad negocia, & quilibet minister ecclesiae procurator vocatur, 1 q. 3. sal nator, ante f. quod quidam admittunt post lit. contest. ad ex emplum tutori, ar. C.eo. neque & ubicunque invenies, quod e piscopus constituit procuratorem; expone procuratorem Lactorem, vel oeconomum, vel syndicum. Gul. Na. contra dicit, quod ante lit, cont praelatus, & quilibet sacerdos no mine ecclesiae suae, vel suo, procuratorem constituere po test, ita quod procurator jurabit de calum. & praelatus eris testis in causa ecclesiae, quia non dicitur sua seu ecclesiae: i mo nec debet agere sine procuratore haec omnia proban tur, inf. de rest. spol. olim, in prin & in si. & de fid inst inter dilectos in prin. & infi & deju. cal. c. 23. 4c. cum causam, inf de testi insu¬ per, &c. cum nuncius 14. qu. 2. super prudentia, & §. qu. 3. quia episco pus, nec ob C. de jur, cal auth. principales, quia corrigitur pe I. Henrici canonizatam, inf. ae jur cal.c..vel dic, quod loqui tur de aliis privatis personis, non de praelatis, vel clericis. I tem non ob. quod dicunt, quod debent jurare de veritate dicenda, ad exemplum minoris, minor.n. jurat in causa sua & praelatus in causa ecclesiae suae. Item non est simile quoc dicunt de tutore: quia tutor nihil juris habet in reb. pupil li: nec de illis vestire, nec pascere se potest, nec aliquid do¬ nare, C. de admi. tut. lex, secus in praelato qui vestitur & pasci se de reb. ecclesiae, si tamen sibi sua non sufficiant, & etiam donat, 12. qu. 1. ex his, & inf de praeb. cum secundum, & de donat. cae terum. & jus habet in eis, 16.qu. 7. c. 1.12. q4. 2.nulli, &qu.i.episcopus Si .n. semper oporteret praelatum constituere actorem, qu constitui non potest sine decreto superioris ff.quod cuju univ nulli, & litem suffragium §si decuriones. hoc inconven ens sequeretur, quod sine authoritate majoris in judicic esse non posset, & hanc opinionem Naso videtur appro bare Gre. inf de jura, calu c.ul. quod dic, ut no. sup. de rescr. § quae possunt objici, ver 99 & sup. eo. §. 1 ver sed secundum jura no¬ stra. Item? universitas procuratorem constituere potest. inf. eo quia in causis, sup. dem rescr. ex parte decani, vel oeconomum. inf. de capell. mona. c. 2. de reli. domi. constitutus, & duob. c. sequ. & procurator a procuratore ad negocia constitutus alium procuratorem constituere potest, & sic in infinitum, & u nus alteri tenetur: sed lis tantum aestimatur quantum in¬ terest domini principalis primo constituentis, f deneg gest si quis mandato Lucii §. Titii, nec invitus donat, vel non ha¬ bens liberam voluntatem, inf. eo accedens, nec invitus datur C. eo. invitus, quod invitus intelligitur qui expressim non consentii, f. eo filius, § invitus. Sunt autem quaedam perso nae, quae in propriis personis non admittuntur ad agendum, ad defendendum autem? coguntur dare procuratorem, u excommunicatus, inf. de ind. int. lleximus, secundum Gof. i¬ mo & in propria persona se potest defendere, insr. deexce p cum inter propriam, &c. venerabilem, nec ob.c.intelleximus, qui¬ de honestate loquitur. Quid.n. si gravis esset causa: & qui¬ dem nullo modo cogetur, inf eo. querelam. Item secundum Gof. cogitur illustris persona C. eo. quicum & in auth. ibi, si gnata, quod jus. & in auth. ut ab illustri, & qui super illustre iunt, eo quod terribiles adversarii sunt, ut ibi. Item episco pus §. 4. 3quia episcopus, quod contingit triplici ratione. Pri ma. quia secundum Apostolum, servos Dei non oporte litigiosos esse, 2. qu. 7. sic ut sacerdotes. Secunda, ne cogantu recedere ab obsequiis divinis, C. de episc. & cler.I. ommnes qui Tertia, quia causae materiam criminibus creare solent. de jad properandum, in prm potest addi & quarta: quia com paratur illustri, C. de epis. aud episcopale, & quod dixi in epi scopis, locum habet in praelatis majoribus & etiam in mi noribus & in collegiis, quorum singula singulos syndico habere debentg. 43. cum simus, & dicemus, infra ut prox. se eundum Gof. dic ut no, sup. tit. 1S quis non, ver. item prohibe tur episcopus. Constituit procuratorem paterfa filiusf. com stituit quandoque, ut si habeat peculium castrense, vel quas adventitium, & pater ejus sit absens, & pater procurator Feo. I filius, f. de jud si longius, & de jurej.I. sed si unuss filio. Iten liber homo? servus a enim non constituit procuratorem nisi ipse sit in quasi possessione libertatis, & moveatur e quaestio status, vel ipse moveat aliis alias causas, quia inte rim se pro libero gerit ff. eo.l. servum, resp. 1. & §1 f. de libe. car e Iordim. C. de asser tol. l.1. Item major 25. annis, e nam mino 7 non constituit per se, sed cum authoritate tutoris, ve tutor seu curator dat ei actorem vel post lia se cont proc C.eodem l. neque. Hoc tamen fallit in his in quibus mino pro majore habetur. Ut in matrimonio contrahendo, in quo minor 25. annis, major 12. vel 14. pro majore habetui mfra de despons impub. ex literis. & cap. attestatione, unde & pe causam matrimonialem agere potest, & per procurato rem, infra de restit. spo. ex parte. Item in religione assumenda 20. quaest. 1illud 20 quaest. 2. cap. 1. & 2. infra de regula, cum vi rum, cum scimus, & quando electus est supra de elect. dudun 1. Item cum veniam aetatis impetravit, dum tamen mi jor sit 20. annis, C. de his qui vt. aeta. impe leg 2. Item in sacr¬ ordine assumendo, 77. distinct, cap. 1. 2. & 3. Item cum mor tem parentis exequitur, vel cum agit de testamento par tis, 15. qu. 3. de crnine, versic. Iten pupillae. Item cum agitur di recuperanda possessione, C. qui leg person ha. leg. ulti. Iten cum agit de thoro violato, ff. ad l. Jul. de adul. I.si maritus 5 Jul. Item cum agit de interdicto de lib. hom. exhib. ff. de libi hom exhib leg 3 § si mulier. Item cum secundum canones gitur contra patrem, 2. quaestio. 7 quaeritur. quod dic, ut no tat. infra de confes. § qualiter intelligatur, versicul. sunt auten casus, cum enim pro majori habeatur, in praedictis ad agen dum admittetur, si casum de his fieri contingat, & per con sequens, ad procuratorem constituendum. Sed nunqui¬ admittitur in causa restit. in integ. videtur quod sie: arga ment. f. de mino. leg l. & leg. 3. § sed & utrum, & § sed an hoc au xilium, & §si quis minor. & sequent & l. ait praetor, §restitu tus, nam & in voluntate sua est, utrum hoc beneficio ut velit, ff. de min. si judex, nisi forte prodigus sit, in quo casi etiam cognati ejus admittuntur, sed & pater ipso nolen re admittitur, ff. deminori patri, quod debet intelligi secur dum quod dixit, f. de min. I 35 sed utrum, & Spen. alias eo in vito nullus audietur, ergo & ipse cujus solius volunta spectatur, admittendus est, & est ratio: quia totum hoc de pendet ex officio judicis, f. de min. quod si minor, §. fin. und & si tutores non petant pupillo, nihilominus restituitur ff de min. Aemilius, dicas quod fatuus est qui talem admitti sine tutoris vel curatoris authoritate, arg ff. de administ. tu leg. 1. §pe. & fi. de authoritate, tut accipientis, nec.n.aliter audi tur, nisi 25. an. impleverit, & intra utile tempus sit f. demis intra utile, vel nisi habeat authoritatem praedictam, & sic in tellige, f de minor. illud § si talis. Constituunt praelati pro curatorem in propriis negociis, infra eodem petitio, in com munibus vero quae contingunt ipsos, & capitula sua se conventus cum ipsorum assensu. infra eodem cap. sin. sicu e contrario, infra de jud causam, & hoc tam in agendo, qui in defendendo, & si opponas & dicas, Praelatus ex officit suo tenetur, & potest defendere ecclesiam in causa commu ni, supra de rescript. edoceri, ut not. supra de transact. §. quis po test, versicul sed quare, & seqe ergo potest dare procuratoren in causa eadem sine consensu capituli, & conventus, insta bo: & procurator ad agendum qui mandatum suscepit, te netur & potest agere ex officio suo, non potest tamen con stituere procuratorem ante li. contest. C eo. neque f mandati, procurator, nisi esset datus in rem suam, C. de don. l. illam, se cundum Goff. dic, ut not. supra de rescrip. §quae possunt obji¬ ci, versicul. 99. in distin.quae incipit, cum quaeritur utrum prae latus. Possunt etiam procuratorem constituere non ex communicati: excommunicati f enim nec constituere possunt, infra eo .c. si. nec constitui, infra de proba post cessioni & ut brevius dicam, constituere potest omnis ille qui nor prohibetur, est enim edictum de constituendo procura¬ torem prohibitorium ff. eo anutas, quod autem dixi, excon municatum non posse procuratorem constituere, intellu gas, verum esse, quando actor est: secus, si reus sit: quia tumc & potest & debet per alium respondere, infra de ju meelle ximus, secundum Gos. quod dic, ut no, sup. cod ver. sunt au tem quaedam

Quis dari. Qui habet personam standi in judi cio, & quicunque non prohibetur. Con stituitur procurator patertamilias ff. rod filiusfam ff. eoden filius § ipse quoque, infra codem non mjuste. Item major 25 an nis non mino ff. rod. minor, sed si minor sua sponte interve nerit pro absente, sanctius est talem admittere, quam ab¬ sentem gravi condemnatione afficere, C. eodem exigendi quamvis quod ibi dicitur, quidam exaudierint, cum mi nor allegat causam absentiae, non causam causae. Item com stituitur compos mentis, non furiosus, f. eod l. 2. §furiosus Item homo bonae famae, non infamisz quaestio7. capit prm quidam tamen exponunt ibi procuratores, id est, advoca tos: vel intelligunt illud in procuratore Episcopi, seu Col¬ legii per id quod legitur, 5. quaestio; quia episcopus, secus in procuratorem privati, & hoc propter l. Institut de exceptio in fin. sed dici potest, quod aliud sit secundum canones, & aliud secundum leges. Item nec servus institui potest pro curator, quia injudicio interesse non potest, C. de jud ser pus, & videtur, quod circa procuratorem generalis regu latradi potest, ut quilibet constitui possit procurator prae sente, vel absente adversario, nisi certa lege prohibeatur Instuut. de his per quos agere poss. §sin. Item & alia subjici po test, quod procurator volens tantum, & expresse consen tiens constituitur, ff. eodem, filius, §. invitum, & Codic. eodem mvitus, sed haec ultima regula fallit in constituente, nan quidam compelluntur constituere procuratorem, ut ex communicati conventi, & illustres agentes vel respondem tes in pecuniariis causis praelati & collegia, ut notat. supr. eodem quis dure, versicul. suntautem. Non solum autem pa terfamilias, quinimo filius familias dari potest solus, & ci aliis, & melior est conditio occupantis, id est illius qui pri mo litem contestatus est, argum f rem ratam haberi, ampliu non pet. secundum Jacobum de Belvi. imo qui primo feci citari, arg. C. de nova. l. 3. sup. de offi. deleg gratum, & relatum, e c. licet, alii dicunt, qui primo ad sententiam pervenit, ff. d. peculio, si vero de noxalibus si quis. Si vero diversis temporib potior est ultimus, inf. eo non injusia f.eo. si quis cum procu ratorio nomine, in si. & Ipluribus, nec est vis secundum D meum, utrum insolidum constituerit quemlibet, vel sim pliciter, quamvis Azo aliter intellexerit, quia semper age unus, non plures, si tamen occupaverit, ut inf. eo. dilectus filius & ff. co. qui duos, ff. man. creditor duobus & de admi. tut decreto nisi sint ad administrationem rerum tantum constituti vel nisi expressim dicatur, quod unus sine reliquo nihi faciat. ut l. per duos, & l. praece. & de exerc. act Li §si plures. Quic si simul veniant, uterque admittitur, & si unus negat, & alter confitetur, dicas quod statur resp. illius qui dixit contra do minum: quia tales personam domini repraesentat, arg ff. di interrog actio. de aet. §1. secundum sa de Bel. & Gul. Na. 14. 4. 25 I. vel ne repugnantia hoc contingat: dic quod si simul ve niant, secundu. Jo. eligere debet judex magis idoneum, ar de popula ac si plutes, f. de collu. dete. I. ul ff. de liberali causa l.sff de lib. hom. exhi. leg. 3. S hoc interdictum, potest etiam unus alii cedere, arg. sup de rescrip. pastoralis i. resp. ad fi. Ut autem ha dissensiones pro magna parte vites, consulo quod sic con stituas, scil. quemlibet in solidum, & quod occupatio un us non possit alium impedire: sic hodie potest unus inter esse, cras alius, secundum Bo. sic & principalis aliquand per se, aliquando per procuratorem causam exercet saepi us in eadem instantia variando, ut inf de rest spol. ex conque stione, tamen fatuus est, qui tale procuratorium admittit quia nec aliquo jure cogitur, & si sit consilium magistrale quod& si constituenti expediat, non tamen adversario, ni unodie procedente alius cras veniat, & neget, quod aliu confessus erat, & sic in supradictam absurditatem incida adversarius, vel excuset se, dicens; quod non habet acta, ne scit quid alia die factum fuerit, & sic dilationem impetre in praejudicium adversarii contra mentem jurium ff. eoti mcausae, & loomnium, f.de exerci. ac. ne in plures, infra de doloc contu finem, sed & lite contest. cum uno omnino hoc cons lium evanescit, ut patet C. eod neque. Is vero qui non habe personam legitimam standi in iudicio; puta quia excom municatus est, procurator esse non potest, infra de proba post cessionem, quinimo si una cum excommunicatis consti tutus sit, vel ab excommunicatis, vel ipsorum nomina in instrumento procurationis scripta inveniantur, non vale constitutio, infra eo.c.ss. & hoc est verum, quando notoriu erat excommunicatus: secus, si occultus, ut innuit proxi. prope sin. & extra. supra de rescr. ipso jure, infra de excep. exceptio onem & de sent. & re jud ad probandum, alias autem quod ci occulto factum esset, non irritaretur, sed ex quo facta es set fides, amplius non procederet ante absolutionem, aro¬ op. infra eodem auditis, f.de off. praet. Barbarius, C. de testa.l.i. & si fuit judicatum in curia Ro. in quadam causa, quae verte batur inte r Gul. Baronem clericum convicinum meum ex una parte: & canonicos Uleien. ex altera: sicut audiv a Praeposito, contra quem sententia lata fuit, sed tamen mul ti dicunt contrarium. & hodie patet, quod processus irri tus est, ut in extra. ipso jure superiora quae dixi, hodie ex pressius comprobantur in auth.d.n. de excep. extra pia consi gderatione, § si vero post modum, & §. sin. item monachi g prohibentur, quia debent esse segregati a curia temporalium mfra de syndico, c.I. & no. sup. tit. 1. § penult prope fi imo & cle ricus in quolibet gradu constitutus, non debet fieri pro curator litis, in auth de sanctis. episc. § Deo amabiles, & seq. §. lium autem, infra ne cler. vel mona. sed nec procurationes, & cat Iversi. conductores, sed in spiritualibus credo quod possunt & pro his forte, pro quibus possunt postulare: etiam in ci vilibus quod dic ut non supra tit. I. § qu id pertinet, unde mo nachus de licentia abbatis potest esse procurator ecclesis suae, & etiam aliorum necessitate, vel utilitate urgente, 16 q.i.inonachi, in fi. & c qui vere. &. distinct. pervenit, & sup. de con sue, cum dilectus, infra de appell. Nicolao. Sed nunquid laicu 9 in mere spiritualibus potest constitui procurator? no videtur, arg. supra de ele Massana, & inf. dear. contingit, & de ju di. decernimus, & cquanto, sicut nec clericus in civilibus pr laicis admittitur, ut prox. dictum est, sup. eo. § & supra co.ti 1§ quid pertinet, sed contra, quia jura praedicta non prohi bent, quod laicus non possit esse in spiritualibus tanquan procurator, sed quod non sit tanquam principalis, seu jv dex, vel assessor, vel praecipiens, ut sup. de const. ecclesia, & in de reb. eccl. non alien. eum laicis, & de deci tua, & infra & edicti istud prohibitorium est. ut dixi supra in prin. hujus § & pro batu r, fraeo. mutus, & videtur casus, quod possit, infratit. i. unico, sed intelligas Faustum laicum fore, & est casus, inf. eo¬ tuae, & de rest. spol. ex conquestione. Solu Quatenus tangit prin cipaliter laicum, potest procurator infervenire: sed quate nus ecclesiam tangit principaliter, non credo quod possi ut probantjura superius allegata, & S9. dist. quia in quibusd & daobusc. seq. supra de off. ord. ut juxta, & i6 qu. 7. nova actioni infra de his, quae fi. a prael. c. si. Sed nec suspectus constitui de bet: quod dic, ut not. infra de syndico, §si quis syndicus, versicu quod puto. Sed & regulariter quicunque non prohibetur, po test constitui. ff. eodem muus

Et in qua re in cirilibus ante lit, contest & pos C. eodem l. 2. & I.nihil arbitramur, & in causa appell. fi. an causae app. per alium red. pos.l.i hoc possun facere privati, sed illustres necesse habent. C. eo. leg. pen. & i auth ibi posita, & secundum hoc episcopi illustres dicuntur S. quaest. 3. quia, quod dic ut not. supra de postu. § quis non, ver sic. item prohibetur episcopus. Et est hoc verum, quando quae stio est pecuniaria, & privata, nam si vertatur super re de bita usui pu. non potest intervenire procurator, nisi ex par te rei f. de popula actio. qui populari, nisi forte actor afficia tur privato incommodo. ff. eodem licet, & l. mutus, § in popula ribus & I non cogendum Squi ita, & ne quid in loco publico, ei qui Sed & si de patrimonio publico quilibet admittitur ad de fendendum & ad agendum syndicus, infra tit. i.ca.i.ff. quoc cujusque univer no.l.i. Sin autem quaestio criminalis est, & pae na major relegatione sit imponenda, non admittitur pro cura. nisi ad allegandas causas absentiae, sic loquitur, 5. qua reos, 23. que 5 reos, infra de accu sveniens. Si vero relegationis Fae na, vel minor inferenda sit, tunc admittitur, f. ae pub jud leg pe Sadcrimen, & de paenis, absentem §adversus, & an causae ap pellatio, per alium reddi possint, leg. 1. §1.unde & in levibus cri¬ minibus admittitur, ff. de accus levia, & in crimine suspect tutoris, f.eo. tit. non solum, § sin. sed illud quando praetor con tra absentem processurus erat, ut no. infra eodem versic. ub autem de fama. secundum hoc intellige, g. qu. 3.imcriminibus, & per totum, infra de accusa. veniens. Et haec intelligas vera quando criminaliter agitur ad paenam accusando, secuss criminaliter: quia tunc causa pecuniaria inducatur: & di quolibet crimine agi potest criminaliter vel civiliter. Ca¬ I. Corn. de fal. leg. ult. & ad hoc infra de testib us extra mediatores Item secus, si agatur de crimine per inquisitionem: qui¬ tunc potest constitui procurator, infra eodem mnostra, & d rejudi. cum I. & A. Item secus si patronus accuset liber tum ex causa ingratitudinis: quia tunc & patronus ager¬ per procuratorem potest criminaliter, & libertus se de fendere per procuratorem potest, ff. eodem sed haere. § 1. I tem secus, si appellavero a sententia, quia servus meus ac bestias est damnatus, hic enim cum privato incommodo afficiar, procuratorem dare possum, ff. de app. Lucius. Un de & servum in criminalibus defendere possum, ff. de accu sicui, §ff. Item secus, quando quaestio mixta est inter cri¬ minalem, & civilem, ut si accusetur uxor de adulterio co¬ ram ecclesiastico judice, ad divortium faciendum, infra eo tuae ut lit. non contest.c.i.& infra de rest. spo. ex quaestione. Item s modum denuciationis agatur, cum quaestio popularis sit ad defendendum admittitur procurator, & sic similiter potest intelligi, infra eodem in nostra. Item fallit in illustrib hC. de injur. I. f. & 3. q4. 9 absens, & §seq. nisi in criminalibus & hoc verum est in crimine injuriarum: secus, si in publici criminibus. C. de accustunc. Ubi autem de fama agitur, non admittitur procurator ad defendendum, nisi speciale man datum habeat, vel alias praetor contra absentem processu rus esset, ff. eodem non solum, in fin. multo minus ex parte a ctoris, argument ff de actio & obli. Arrianus, & de superficie, leg I. §. ait praetor, & dedo. excep pure. in sin ff. an cau. appellatio per alium red. possint, leg. 1. prope fi. & de paenis, in servorum, in sin. Sed si agatur de muneribus & honoribus admittitur cum prohibitum non inveniatur, imo concessum, infra de dol. & contum. c. fin. supra de majo. & obed cap. si. & infra eo dem accedens, & supra de electio. dudumi. His autem quatu or modis cognitionem numerus dividitur: aut enim agi tur de pecunia, aut de paena corporali, aut de fama, au de muneribus & honoribus ff. de var. & extraordinar. cog. I cognitionum, & quod dixi de lite pecuniaria, intelligas ve rum, nisi forte agatur de toto patrimonio alicujus, ub cum gravis sit causa, procuratorem constituere non co gitur quis, infra eodem querelam, argument. nfra quod met cau. Abb. & de don. c. si. quia amissio rerum altera mors est unde dicitur, quod non est subveniendum in necem me am, ff. de min. in causae, item videtur, si de majori parte to tius patrimonii sit quaestio, ut in auth.d.n. de restitut. extra frequens, §illum autem, & junge quod notat. infra quod mei cau. §. qualiter distinguatur, versicul. invenio tamen, & supra de rescript. Squod continet jus commune, versi. non solum autem Sed nunquid si aliquis sit justo impedimento detentus, o venire non possit, tenetur mittere procuratorem? vide tur quod sic, infra dedol. & contu. cum dilectas, S sed contra quaectio 3. si egrotans i8 distinct episcopus, 65. distinct. si quis in metropol. infra de appellatio. constitutus, & argument. infra eo dem titul cum pariti. Econtra videtur, quod non teneatu procuratorem mittere, infra eodem titul. querelam, & de¬ judic. cum Bertoldus, §postmodum. I. §cum igitur, ff. dere jud quaesitum, supra de offic. delegat. consultationibus. Ad hoc di xit Vincen. quod reus citatus ad causam, si ardua est, & no¬ potest venire, non tenetur pro se mittere procuratorem ut in illa querela, nisi specialiter in citatione apponatur ut in illo. sed contra, in actore vero dicit, quod tenetur vt nire vel mittere. f. de divers. & tempo leg. i. Jo. And. dicit quod actor & reus justa de causa impediti non tenentu mittere, nisi contineatur in citatione, quod veniant, ve procurato: em mittant, alioquin sufficit mittere talem qu alleget causam absentiae, infra de judic teneor. Si tamei aliquis longo impedimento detentus est, & tale sit negoci um quod per procuratorem expediri possit: ita quod ju dex plene valeat instrui per procuratorem, tunc tenetu venire seu mittere, & illam decretalem, querelam, intelligi quando talis erat causa, & sic involuta, quod per procura torem non poterat de facile expediri

Quod sit ejus officium Mandatum sio injunctum exact diligentia servare, de offic. deleg, cum olim. Abb. & ut liten exequatur, usque in fi. Nam spernere mandatum licet, a finire necesse est. Institut. mand. §. nandatum. nisi renunc atum sit, quod licet, ut ita tamen quod integrum jus sei vetur mandatori per se, vel per alium negocium explici do: alias in caput mandatarii redundabit, Isi manda ero, § sicutff nanda. cogitur autem procurator litem contestari si dominus eo praesente satisdedit judicatum solvi, nisi ii casibus qui enumerantur, ff. eodem filius, §. altim & i seque Item ad officium ejus pertinet appellare si sententia lat fuerit contra ipsum: vel si justa causa eum exculet, denum ciare debet domino, quod appellet, si putaverit appellan dum, appella. tamen prosequi non tenetur, infra eodem ni injuste, § potuit C. eodem invitus. & de appellatio. si actor fi.mar si procuratorem, § si ignorantes. Item ad officium ipsius pe tinet, ut dominu defendat id est faciat omnia quae domi nus faceret, si praesens esset, quiplene tenetur eum defen dere, nec fit causa deterior in aliquo, praeterquam in satis dando, ff. eodem sed haere. §. defendere, & de interrog. actio sis ne § si defensor, alias est lex. Et debet defendere in omnibus actio. & insolidum, nam si unus velit defendere in 5. & ali us in 5. non admitterentur, fi eodem ovinium, & leg sequen Sed si contractum sit cum plurib personis, & plures pro curatores intervenire possunt, ff. eodem si quis cum §. unu lttis. Si autem cum uno contractum fuerit, haeredes eju: unum procuratorem constituere jubentur, ff. de judi. so jam tamen, §. penultim ne per plures adversarios distring. tur qui cum uno contraxit, fro, de exerci. actio. leg. 1. §. penul & Ine inplures. Ipsi tamen haeredes, si inter se agant, plu res procuratores debent dare, alias non posset res exped ri circa condemnationes, & adjudicationes, ff. eodem lice §. si plures, per quod patet, quod sententia ferenda est in personam procuratoris, non domini, sive dominus ab in itio litem contestatus sit, infra de religion. domibus constitu tus, ut patet in princip. & in fin sire procurator, infra de capel monach. cap. 2. Codic. de sentent. & interlocutor. omnium judi leg. 1. quod est contra.m. ut notat. infra de sentent. & re ju dic. sub rubrica de sentent. § qualis, sub§. justa versicul. sed qui¬ non procurator, & sequent. §. hoc, de procurat. speciali. Sed 8 generalis ad negocia generaliter agere & experiri potess infra eodem petitio; & si dominus ita renotus sit, quod intr 20. dies qui dantur ad deliberandum, consuli non pos sit, major dilatio danda est: quae si negatur, juste appella bitur, infra eodem dilectus. Utrum autem generalis procu rator transigere possit, vide supra de transact. §. quis possit & generaliter ad ipsius officium pertinet, ut proponen do. quae proponenda sunt, & etiam respondendo fideliter se habeat, nihil de contingentib. omittendo: quia de omni bus tenetur reddere rationem, C. man. procuratore, C. eod. si pro curator, & sup. de oblig. ad ratio. plenius not.

Ad quid teneatur. Ad negocium sibi injunctum fideliter exequendum ut proxime dictum est, nec enim sufficit talem diligenti¬ am adhibere, qualem suis rebus adhibet, imo major ab eo exigitur, C. mand. in re in indatas, ideo dicitur, quod ne gligentia, quae in propriis rebus culpanda est, in alienis ess vituperanda, argumen. ff. solu. matrimon. etiam, §. prmo stem tenetur probare mandatum, vel cavere, habita dist Si cum quis dicat se procuratorem rei, nunquam admitti tur, tanquam procurator, nisi probet mandatum & suffi ciens, ideo hoc dico: quia si datus sit tantum ad agendum; non sufficit, cum respondere teneatur: & ideo principa lis qui tali procuratore dimisso illicentiatus recessit, ir expensis condemnandus est, infra eodem constiturus. Pater ergo, quod vocatus ad judicium ad tria tenetur: venire justis praeceptis parere, & sine licentia non recedere, 11 quaestio3. certum in auth. de litig § si vero inter praedictum, col¬ lat. 7. admittitur tamen tanquam defensor: quia publice interest absentes per quemcunque defendi, F. eodem ser¬ vum quoque, §. publice, sed in utroque casu cavere tenetui judicatusolvi, nisi dominus pro eo satisdederit: quia ne mo alienae litis idoneus defensor intelligitur sine satisda tione, ff. eodem qui proprio, § qui alium. Et si dominus ipsum relevare velit extra judicium sub hypotheca rerum suari satisdat, ut haeredem suum obligatum relinquat. Inst. de sa tisd § si vero, & ô seq. & haec cautio tres habet clausulas, di dolo malo, scilicet non adhibendo & defendendo, & de ec quod vox sonat ff jud sol.l. judicatum solvt.I. Sed hon tene tur de rato cavere, nisi in casib. specialibus, in quibus one ratur duplici cautione scil. in duplicibus judicus, f. eo si de functus, §. ult. Item in causa status & restit. in integ. & ub tutor tanquam suspectus accusatur, & in rei vend. f eo no solum, §si status, & Sest & casus, & Sult. & l.Pompo §. sed & is hoc in proc. rei

PRocurator autem actoris aliquando cavet, aliquan¬ do non. Si enim certum est, quod non habet mandi tum, nunquam admittitur, nisi sit conjuncta persoria, qui cum cautione de rato admittitur, nisi contraria volunta apparet, de hoc supra de rescript. nonnulli, & cap. ex parie de cani. ff. eodem Pompo. in fin. ideb enim hae persona quamvi conjunctae cavere tenentur: quia quanquam lex eis age re permittat, non tamen procuratrices constituit, ff desud solvi, leg. 3. & f eodem non solum, §. side dote. Hoc si non constat de mandato: & etiam si constet, tenentur eavere de defendendo eos quorum nomine agunt, ff. eodem omni um, & C. de fatisda. lig. una. & accedit ff solu. marrmon si cun dotem, §. si pater. Quae est ergo differentia inter conjun ctam personam, & extraneam; cum nulla sine cautioni admittitur, & quaelibet cum cautione, ut infr. & supra pa tet. respon. Si constet, quod extranea non habeat man datum, non admittetur, etiam cum cautione de rato: sec conjuncta admittitur, quamvis constet, quod mandatum non habeat, dummodo non appareat de contraria volun tate: ut dixi, & secundum hoc videtur, quod clericus in telligatur conjuncta persona ecclesiae suae, cum admittatur cum cautione de rato, licet mandatum non habeat, supra de officio deleg. coram, & concanonicus, argument. supra di officio deligat tum injure. Sunt autem conjunctae persont a fratres, patrui materterae, & affines, f. eodem sed hae, & omnes hodie usque ad quartum gradum, infra de consam non debet, quia lex antiqua loquitur secundum tempus, it quo licitum erat filiis duorum fratrum se matrimoniali ter copulare, C. denuptiis, in celebrandis, & Institut. de nupi §. duorum, & est arg. in legibus quas notat. supra de postu. S fi sub §. illud, in summa, quod de quarto gradu intelli¬ gatur, & si forte leges loquantur de gradu legali, secundi Goffred. Item forte, & patrinus, infra de cog. spirit. per to tum, & vide super hoc supra in summa de offic. delegat. §. pen & ult. Si vero certum est, quod procurator habeat man- datum, cavere non cogitur, ff. eodem si procuratorem. Cod. d fitisdat. leg. 1. hoc verum est, nisi conveniatur: quia tun¬ tenetur cavere judicatum solvi, cum sustineat partes rei ut dixi supra prox alioquin denegarentur ei actiones, f eodem mutus, § pena. Sed nunquid procurator actoris con stitutus ad agendum, videtur constitutus ad responden dum? Non videtur: argumentum infra eodem accedens, i sin. & cap. constitutus, & quia concedendo unum speciali ter, videtur & alium prohibere, Codic. eod. maritus, infra d praesump. nonne. cum si. sed contra: quia videtur datus ad id sine quo mandatum expediri non potest, f. eodem ad re mobilem, & leg. ad legatum, potest dici, quod in hoc casu no admittitur ad respondendum tanquam procurator, se¬ tanquam defensor, ut statim proxi. dixi in procurator rei, quod verius videtur. Est autem vis, utrum admitta tur tanquam procurator: quia tunc contra dominum man datur sententia executioni, vel tanquam defensor: qui¬ tunc contra ipsum, ut patet, infra eodem § versicul. qualiter f. eodem si procurator, §. ultimo. Ut autem omnia pericul¬ melius vites, dicas, Constituotalem procuratorem in ta li causa ad agendum, & respondendum, excipiendum replicandum, allegandum, & protestandum cujuslibe generis juramentum, & omnia alia proponenda & facien da, quae in dicta causa necessaria vel utilia videbuntur, a gument. infra de dolo & contu. capit. ultim: & sic praemissis ca sibus specialibus subjicitur clausula generalis. si notat. in frade commodato. Sed si de mandato dubitatur, & ager¬ vult, resecatis superfluis dissensionibus, dico quod in ipsi us procuratoris est electione, utrum velit cavere, aut ma datum probare, quia ad haec duo tenetur sub disjunct. ( eodem leg. 1. f. ut in pos. I. si is a quo. § si procurator, ff. de min. il lud & leg. sequent. ergo in ipsius potestate est quid potius e ligat. ff. de jure do I plerunque. C. de cond. indeb. si quis servum Hoc verum est, praeterquam in casibus in quibus exigitu speciale mandatum, ut impetratione rescripti, supra dere script. nomulli, ideo forte quando est procurator univers tatis, inspicitur instrumentum procurationis, ut appare at de nominibus. infra eodem c. si. & dicetur, infratitul.I.iten exigitur speciale mandatum in petenda restitut. in inte infra de restitut. in integr. coram foelicis. ff. de mino. illud & i1 quibusdam aliis casibus in summa Azo. no. Item sunt ca ius, in quibus aliquis admittitur, & contra voluntaten expressam, ut in liberali caussa. ff. de lib. causa leg. 2. & quando quis ad mortem condemnatus est, ff. de appell. no tantum

Quis sit effectus. Ut quicquid seceritin ud cio, ex quo apparet de mandato legaliter facto, omnimodo ratum sit, inf. eodemc.x.inj ubi praecipitur, quod episcopus debeat mittere procura torem cum consensu, & subscriptione presbyterorum? clericorum: per quod videtur quod praelatus sine consen su capituli non possit rem deducere injudicium, sicut ne¬ capitulum sine consensu episcopi, inf. dejud, causam quae sun enim unum corpus, & ideo non licet membra a capite di¬ cedere, vel econtrario, infra de his quae sfi a prael sine consens¬ capituli novit. &c. quanto. hoc etiam naturali ratione pro batur, nam unus sine reliquo alienare non potest, hoc cer tum est, ergo nec litigare: quia in judicio videtur quodam modo contrahere, ff. de pecu. licet, §. si filius, & expressim d cit lex, quod qui non potest rem alienare, non potest ean rem injudicium deducere, f. dejure delibe. ait praetor, quo quidam indiff. admittunt. Alii indistincte contradicunt cum administrator utilem actionem habeat. ff. quod cuju que tinirer. nom. I.sin. & quod rectores faciunt, tota univer sitas facere videtur, f. de condictio. & demonstrat. I. municip bus, ff. an municipa. inuniceps. Alii distincte utrum negoci¬ sint communia, & tunc vera est prima sententia: vel dis creta, & tunc ultima vera est argument. supra de rescripi. docen, & hanc ultimam videtur magis approbare consue tudo & jus. C. de episcopis & cleric. nemini. §. In autem, & a sacrosan. eccle, sancimus, ff. quod cujusque univer.no. nulli. ub dicit lege. & argumentum infra de appellatio. per tuas. & in hac opin. est Gul. Na de hac materia dic ut notat. plene su pra de rescript. Squae possunt objici, versicul. 99 in distinct. qua incipit, cum quaeritur, utrum praelatus. Sed nunquid confes b sio a procuratore S facta nocet domino? Dicunt quidan quod sic. & pro his supra de postul. prael. cap.i. infra de capel mo. dilectus. sicut & confessio advocati, infra de censibus olim & de appellatio. cum causam, sed contra, ff. de interrog act. sisi ne Ssi defensor, & de confessis. cerium, §. si quis & ad l. Aquil pro inde §1. Alii dicunt, quod non praejudicat, nisi de hoc ha¬ beat speciale mandatum, vel nisi sit generalis procurator scilicet quod habeat generalem administrationem omnii bonorum, vel nisi datus sit in rem suam sicut nec pactum nec juramenti delatio a procuratore facta nocet domino ff. de jurejur. juijurandum. §. fi. & l. sequent. Tertii dicunt quod confessio defensoris non nocet, sed procuratori: bene, cum mandatum habeat: sed tamen dominus potest probare errorem procuratoris, sicut & proprium. Cdeju¬ ris & facti ignor. error. Jo. est in prima opinio scilicet quod noceat, infra eodem c. i. nec expectanda est ratihabitio do¬ mini, arg ff. de condict. indeb. si procurator. & l.indebitum, nam delinquendo circa judicium semper domino praejudicat nisi fines mandati excedat, supra de off deleg. cum olim Abhas factum enim procuratoris domino praejudicat, etiam i gnoranti, infra de re jud. suborta. f.de tributo actio. I. procuto ris. Sed contra, ff. eo. I. ignorantis, nec contumacia procura toris domino obest, fi si quis jusdic. non obtemp. l. i. §. si procu rator, nec scientia domino ignoranti nocet, ff. de libe. cau.! in servo, nec delictum ejus, mauth. de eccl. tit β si quis in suo col. 9. nec dolus, f.de excep. doli siprocurator. Sed haec non pro ficiunt, secundum Jo. nam ejus taciturnitas nocet. 2. 4. 6. biduum, vers. si adversus, & infra de rest. im integr, cum venissent ante fi. & dolus. ff. detribu. act. procu. & contumacia, C. de ero gat. mili. an.l.in executione, lib. 12 etiamsi ipse procurator ma¬ le gerat negocium, tenetur actione mandati. C. eodem pro curator. imputetur ergo sibi, qui talem eligit, ff. de min. cunm mandato, nam cum prosit domino, si procurator obtinet, etiam injuste, ff. eodem qui proprio §. procurator, ut in caeteris sic & nocere debet, argument. 4. qu. 3. versic. item si quis testib & 3. q. 8. cujus in agendo, alioquin talem inconstantiam me rito recusabit iudex f. eodem in causae. Mirum tamen vide tur, quod in re spirituali noceat, infra de rest. in integr. cap. 1 §. sin. & supra de off. deleg. coram, cum non possit haberi recur sus contra procuratorem, & sic intelligatur non solvendo unde non deberet nocere ff. de dolo eleganter, § pen. sed illuc intelligitur, quando dolum commisit: secus, si negligen ter versetur, sed ad hoc potest peri restitut. nomine eccle siae. Alii dicunt, quod post lit. contest. vera est sententia Jo¬ ff de doli. except. si procurator, § si post lit. sed ante lit. contest non nocet procuratoris contumacia domino ignoranti scienti vero obest: si non purgaverit eandem, quod de no vo adjectum est a compilatore, infra ut lit non contest. cap. 1 secundum Goff. quod dicut no. msra de dolo & contum su rubricella de contumacia § qualiter, versicul. sed nunquid contu macia. Et illud notandum, quod dominus tenetur procu ratori ad expensas moderatas, quas in negocio seu judi cio fecit. inf. eodem cum pro causa ff. eodem qui proprio, §. lit. im pendia. sed cum dist. quia si mandatum habeat, etiamsi con trariam sententiam reportet, nihilominus aget: si sine man dato non agit, nisi obtineat. C. .man. Ietiam, §iudica. sol. jum tamen, §. in hac. Tenetur etiam dominus aliquando pro curatori ad salarium solvendum: sed secundum leges, & dominos legum distinguitur: quia aut fuit promissum per stipulationem certum salarium, & tunc agitur condit. cer ti. ut Instit. de verbo. oblig. in princ. ff. si cert. pet. si quis certum, au nudo pacto in ipso mandato, vel ante, vel post incontinem ti, & sic vestitur pactum nudum cohaerentia contractus C. de pact. in bonaefidei, secundum doctrinam traditam, supra de pact. sub §. superest, ver. id aperte, & sic agitur ac. man. C. man l.. ad sin. aut nudo pacto, & ex intervallo, & tunc agitur of jud. sic intellige, f. man salarium. Aut salarium fuit promissum incertum re, & genere, puta dixit, Bene remunerabo te, & tun nullo modo peti potest, C. man. sala, ff.man. qui mutuam o. pen Aut fuit incertum re, sed certum genere: puta dixit, Dabe tibi equum, non dixit quem: vel faciam te militem, non dixi qualiter, vel quantum daret pro militia, & tunc agitur praescript. verbis, & redigitur ad arbitrium boni viri, f. d praescript. verbis, si tibi polienda f pro socio. si socittatem, ff. de l¬ 1a. 2leg. 1. in fin. ff. de legat. 3 si filiae & notat. de simo. materia supra de postul. θ quis postulare, versicul & illud notandum, & se¬ quenti

Et qualiter mandatum finiatur Morte mandatoris, seu mandatarii re integra, ut no sup. d osi. deleg. & qualiter, tamen si post mortem ignoranter es pleatur, oritur hinc inde actio ff. man si praecedente. Item fini tur per revocationem, sed dist. quia aut quaeritur de prae judicio revocantis, & tunc indistincte tenet revocatio: u supra de reser. ex parte decani, & infra eod. auditis. Aut de prae judicio adversarii, & tunc refert, utrum mandatum revo cetur post litem contest. & haec revocatio processum judi cii non impedit, nisi perveniat ad judicem, vel adversari um, quibus de mandato semel fuit facta fides, infra eoden mandato, ffaeo si procurator, C. de satisda. l. 2. procurator tamer qui celat revocationem, obligatur, ff.de do. eleganter, §si dol ma procura, ubi dicitur, quod si per collusionem absolutu sit adversarius, procurator tenetur: sed si solvendo non est cum adversarius particeps sit doli, datur mihi actio contri eum de dolo ff. mandati, si procuratorem, §. 1. Si vero revocati¬ fit ante litem contest & judex, vel adversarius certificatur sit de mandato, vel certificari possit, sed revocatio ad ipsun non pervenit, idem ut pridem, quia excusata, debet esse i gorantia, f quod jussu leg. 1. §. sed ego ff jud. solvi. si ante mano si procurator( si ignorantes, & l. inter causas, & I si mandavero sicat, & de interrog act. de aetate §. ultim. supra de const. cognoscen tes, hoc indistin. sensit Bandinus, & etiam videtur loqui supra de rescript. ex parte decani, sed est argument. contra, f de manumis. vin. sipater. Quid si perveniat ad judicem vel ad versarium id super quo jam est conclusum. non impedit sed alia impedit, infra eodem auditis. Ubi autem non fuit fa cta fides de mandato, sed alius recepit eum sine satisdatio ne, imputet sibi, cum ipsam exigere posset, ut not supra § ad quid teneatur, quia revocatio valet, sic intelligo, infra eod in nostra, & cap. ex insmuatione, & contrarium sensum, inf¬ eo. mandato, & l. inductas, inf. eo. versic. potest & illud Si ergo ac versarius vigilavit, & petiit satisda. non est in damno: qui¬ satisdatio de rato praestita ad interesse committitur, ff.ren ra. hab. l. 2. & alia, scilicet judica. sol. executionem patietur quia is qui eam praestitit, obtulit se liti, ff. eodem Plautius. de re jud leg 4. Potest & illud dici, quod quandocunque fi revocatio ante lit contest. tenet, quia procurator invit¬ domino nihil potuit in judicium deducere, f. co. in causaes de sol. cum quis, §1. & ideo tenetur procurator tanquam prin ceps delicti, f.aeser. corrup. in hoc judicio, si tamen solvendi non sit, habet ac. quam dixi: arg. ff. man. inter causas, inf. de ap significante, & f. de jud de qua re, §2. & sicer pet. ejus qui, sed me lius est, quod istas intelligas secundum praemissam distin ctionem, ut supra not.

POssunt tamen plures exceptiones opponi contra pro curatorem: quarum quaedam tangunt personam do mini, quaedam personam propriam, quaedam rem supe qua litigatur, & quaedam judicia respiciunt. Quarum quae dam tangunt personam domini, puta non potuit te con stituere procuratorem. Quia minor erat 25. annis, Qui furiosus. Quia procurator ante lit contest. Quia non e rat dominus. Quia filiusfam. in adventitiis multo minu in profectitiis: quia in adventitiis pater est legitimus ad ministrator C. de pon. mater, l. 1. nec in his potest filius agere vel experiri etiam in persona propria sine consensu patris C. de bo. quae lis. cum non solum, & cum oportet, vel quia excon municatus, infra eodem c.si. vel quia invitus dedit, infr. eoden accedens. Item non admittitur, sed respuitur, quando pro curator perfidus est, & negat omnia, sed dominus bona famae & honestae, ff eo si actor, vel quia dominus novit meli us veritatem, C. eo. I. ult. & vide super hoc supr. eodem §. siqui dare & accedit, ff. eo, filius, sed hoc quod dictum est de filio fallit, quando injuria facta est filio, & pater abest, ff. dejud si longius, & de injuriis, sed si unus § filio. Quaedam personan propriam: ut quia potest esse procurator, cum sit minore restitueris, & etiam fidejussores tui, ff. eo minor, nisi secundi quod legitur. C. eo. exigendi. Item quia surdus vel mutus F. eodem leg. 2. §. furiosus, & leg. imutus. Item quia est accu satus de crimine, C. eodem terum. Item quia est faemina vel miles, nisi secundum quod legitur, ff.codem filius. §. vei¬ rani, & lsaeminas, & leg. neque faemina, & nisi in alio casu, in fra de confir.uti. cum dilecta, §. ultino. & hae exceptiones sun¬ ante litem contest. opponendae, ut notat. infra de except §, & quando, super quo vide quod notat. supra eodem §. qui dari. Quaedam rem super qua litigatur, ut quia est crimi nalis, vel pecuniaria, et publica, quod dic, ut plene dix supra eodem §. & in qua re. Et quaedam judicia respiciunt ut quia non admittitur, nisi de rato caveatur, vel judicati solvi. quod dic, ut notat. infra eodem §quid teneatur, & ha exceptiones si sunt ante lit. contest. omissae. postea non op ponentur, ff. eodem Pompo §. rati, nisi incontinenti forte, ar gument. Codic de pactis, petens, supra de ele. off. Item falsus ess procurator non habens mandatum, hoc etiam post sen¬ tentiam admitteretur, nfra eodem innostra, in sin. C. eodem licet, infra de except. cum venerabilis. In summa notat. quoc sunt tria specialia in omni causa consortium ejusdem litis Primum est, quod quamvis constet alterum mandatum non habere, admittitur tamen pest lit. contest. nomine a liorum praestita cautione de rato. C. de consor. ejusdem litis,I 2. supra de conftitut. cum M. Fer. Secundum est, quod post litem contest. de rato cavet, quod est contra illud ff. eodem Pompo. §. rati. Tertium est, quod in causa criminali admit titur unus pro se, & pro aliis, 1.qu. 5. statuit. 3.g. 6. hoc quippe se cundum Guliesmum. Na. Sed qui dixit secundum specia¬ le dixit, quod placuit: quid enim si quis post litem con tes. a domino veniat, & dicat se habere mandatum, sed pro bat, nunquid necesse habebit de rato cavere? Quis auten de calumnia jurare debet, in summa de juramento calum niae invenietur, & mfra tit. I.S & de differentiis