Isdem quoque rationibus potest aliquis impugnare immutabilitatem voluntatis diuinae, & eisdem defensionibus potest defendi. Potest etiam & alijs rationibus specialibus sic argui contra illam, Deus creauit totam naturam rationalem ad beatitudinem, & voluit tunc quod tota beatificaretur, & nunc non vult, imo vult contrarium, videlicet, quod magna pars eius sustineat miseriam sempiternam. Item quando Iudas fuit in charitate, & gratia, Deus voluit eum saluari; haec enim secundum Augustinum 15. de Trinitate 18. sola diuidit inter filios regni aeterni, & perditionis aeternae, & gratia efficit gratum Deo, nunc autem vult eum damnari; & ita vniuersaliter de iustis casuris, & iniustis surrecturis, & finaliter permansuris. Item Deus offensus peccantibus & auersus, per preces, & alia merita conuertitur, & placatur; & e contra de iustis peccantibus; Alias enim preces vanae, & inutiles viderentur, & peccata impunita relinqui: & haec videtur fides generalis Ecclesiae, & continentia veteris testamenti & noui; Vnde Ierem. 18. ait Dominus, Repente loquar aduersum gentem & aduersum regnum vt eradicem & destruam, & disperdam illud. Si poenitentiam egerit gens illa a malo suo quod locutus sum aduersus eam; agam & ego poenitentiam super malo quod cogitaui vt facerem ei: Vt subito loquar de gente & de regno, vt aedificem & plantem illud, Si fecerit malum in oculis meis, vt non audiat vocem meam, poenitentiam agam super bono quod locutus sum vt facerem ei. Item Ezech. 33. Si dixero quod vita viuet, & confisus in iustitia sua fecerit iniquitatem, omnes iustitiae eius obliuioni tradentur, & in iniquitate sua quam operatus est, in ipsa morietur: Si autem dixero impio morte morieris, & egerit poenitentiam a peccato suo, vita viuet, & non morietur. Item Ionae 3. Quis scit si conuertatur & ignoscat Deus, & reuertatur a furore irae suae, & non peribimus? Et vidit Deus opera eorum, quia conuersi sunt de via sua mala, & misertus est super malitiam, quam locutus fuit, vfaceret eis, & non fecit. Item Zachar. 1. Conuertimini ad me, & ego conuertar ad vos dicit Dominus. Item dicit Hieronymus in expositione Amos Prophetae, & allegatur in Canone de poenitentia dist. 1. Si agamus; Si agamus poenitentiam ipsum quoque Deum suae poenitebit sententiae; & rursus; Promittit prospera, si poenitentiam egerimus, quod si negligentia dissoluamur, & illum poenitebit sponsionis, promissaque mutabit; Idem super illud Dan. 4. & allegatur in Canone vbi prius. Quamobrem, Peccata tua elcemosynis redime, & iniquitates tuas in misericordijs pauperum, si forte ignoscat Deus delictis tuis; quod si praedixit, scilicet Daniel, sententiam quae mutari non potest, quomodo hortatur scilicet ipsum Nabuchodonosor ad eleemosynas pauperum, & misericordiam, vt Dei sententia permutetur? & respondit dicens quod facile soluitur exemplo Regis Ezechiae, quem Esaias dixit esse moriturum, & Niniuitarum, quibus dictum fuerat, Adhuc 40. dies sunt & Niniue subuertetur; & inde ad preces Ezechiae & Niniue Dei sententia mutata est. Rursum bona agenti si asserit polliceri indulgentiam, alioquin & in reuerentia loquitur Deus se mala minari super gentem, etsi bona fecerit misericordias clementia commutare rursum asserit polliceri, & si male fecerit, dicit suam mutare sententiam, non in homines, sed in opera quae mutata sunt. Neque enim hominibus Deus irascitur, sed vitijs, quae cum in homine non fuerint, nequaquam punit quod mutatum est. Totum etiam nouum testamentum, quid aliud sonat, vel docet, nisi poenitentibus & conuersis misericordiam Dei, & amicitiam in praesenti, & gloriam in futuro, ac impoenitentibus & auersis horum contraria, quae sine mutatione voluntatis diuinae non fiunt. Adhuc autem & legitur saepe de Deo, quod ipsum poenituit de bono aliquo, & de malo; quomodo ergo non est mutabilis voluntatis? Vt quid etiam verax Deus nos ad orationem & preces toties excitaret, dicendo, Petite & accipietis, quaerite & inuenietis, pulsate & aperietur vobis, & Quicquid petieritis Patrem in nomine meo dabit vobis, & oportet semper orate, & nunquam deficere, cum multis similibus, nisi preces huiusmodi diuinam flecterent voluntatem, & alquid quod pro nobis non prius disposuit, impetrarent? Si enim ab initio immutabiliter voluit omnia omnibus euenire, cum secundum capitulm oum. voluntas eius sit efficax, & infrustrabilis omni modo, & sine precibus non minus quodlibet dispositum pro quolibet eueniret; omnes ergo preces, omnes quoque Letaniae, quibus Sanctos rogamus orare pro nobis, vanae & superfluae videbuntur. Item Deus non est minoris potentiae quam figulus: sed figulus potest habere diuersas, & contrarias voluntates ad inuicem succedentes; ergo est & Deus hoc potest; & illud videtur argumentum Domini Ierem. 18. dicentis ad Ieremiam: Surge & descende in domum figuli, & descendit, & ecce faciebat opus, & dissipatum est vas; conuersusque fecit illud vas alterum, sicut placuerat in oculis eius, & dixit Dominus ad Ierem. Nunquid sicut figulus iste, non potero vobis facere domus Israel? Ecce sicut lutum in manum figuli, sic vos in manu mea, repente loquar &c. superius allegata. Item Deus potest facere, & saepe facit multos nouos effectus immediate per seipsum, & a voluntate antiqua non potest // immediate prouenire actio noua, vt dicit Philosophus 8. Phys. & Auerroes similiter in comment. 8. 15. ac alijs; ergo hoc est per voluntatem nouam. Voluntas ergo diuina mutatur. Ad primum istorum patet per praehabita circa corollarium vigesimi tertij; veruntamen pro intellectu Sanctorum, potest dici, quod Deus sic creauit rationalem naturam, quod tota fuit capax beatitudinis, & tota fuisset beatitudinem consecuta, nisi gratis peccasset, & sic se indignam ad beatitudinem reddidisset. Pro secundo argumento sciendum, quod charitas ad propositum accipitur dupliciter in scriptura, scilicet pro charitate increata & creata; Charitas increata adhuc dupliciter scilicet communiter & essentialiter, & sic competit toti Trinitati, & cuilibet personarum; Proprie quoque ac personaliter & sic appropriatur Spiritui Sancto tantum; & accipitur etiam proprie pro voluntate diuina; vt patet per August. 15. de Trinit. 19. & 20. ac alijs locis mutis. Charitas vero creata est effectus huius charitatis increatae in cordibus fidelium, quo chare diligimus Deum & proximum; Vnde Apostolus ad Rom. 5. Charitas Dei diffusa est in cordibus nostris per Sp. Sanctum, & sic est vna virtus Theologica; imo secundum eundem Apostolum 1. ad Cor. 13. maior trium Theologicarum virtutum, quod satis apparet per sententiam omnium Doctorum poene concordem. Aliter autem accipitur charitas minus ad propositum, pro charitate naturali, morali. seu passionali, qua quis ex natura, seu ex virtute morali, aut ex passione habet sibi quid charum, Vnde 2. Machab. 14. Alchimus autem videns charitatem Nicanoris & Iudae ad inuicem &c. & secundum Philosophum 5. Metaph. quasi per totum, & alibi multis locis; & sicut patet etiam ex 2o capitulo, Omne quod dicitur de diuersis, dicitur de aliquo eorum primo, per cuius participationem & attributionem variam caeterorum ad ipsum, modis suis comperit alijs: sic & charitas primo dicitur de charitate increata essentiali, ex qua velut originali fonte, caetere sicut riuuli quodammodo deriuantur. Gratia vero potest similiter accipi, vt videtur; Est enim gratia increata, & creata, siue gratia gratificans, seu gratis dans, & gratia gratis data: Gratia increata & gratificans est diuina voluntas non propter aliquod meritum antecedens, nec propter aliquam retributionem, aut vtilitatem propriam subsequentem, sed gratis volens aeternaliter bonum alicui, temporaliterque dans sibi; Gratia vero creata, seu gratis data est effectus huius gratiae increatae. Secundum membrum huius distinctionis est omnibus satis notum, sed primum non est omnibus ita notum, sed potest innotescere ex illo Apostoli ad Eph. 1. Benedictus Deus Pater, qui praedestinauit nos in adoptionem filiorum secundum propositum voluntatis suae, in laudem gloriae gratiae suae, in qua gratificauit nos in dilecto filio suo, in quo habemus redemptionem per sanguinem eius, remissionem peccatorum, secundum diuitias gratiae eius. Ecce quod voluntas Dei est gratia gratificans, quia gratis vult bonum alicui, & ideo dicit Glossa, Gratia praedestinauit nos, id est, sola gratia praeelegit, id est, voluntate gratuita. Est etiam gratia gratis dans bonum, quia redemptionem & remissionem peccatorum, vbi similiter patet effectus gratiae gratis dantis. Ideoque dicit Augustinus 9. super Genes. ad literam 26. quod in voluntate Dei est gratia per quam salui fiunt peccatores; & istam distinctionem ponit Petrus Lumbardus 2. sentent. distinct. 27. 5. plane. Vtraque vero gratiarum istarum potest intelligi generaliter & specialiter. Potest enim dici gratia gratis volens & dans generaliter quodcunque bonum, vel specialiter volens alicui bonum iustitiae & gloriae sempiternae, & dans sibi aliquam specialem virtutem, qua possit consequi tale bonum, & correspondenter per omnia dicitur gratia gratis datat Haec etiam gratia increata gratificans seu gratis dans, quae est diuina voluntas, potest accipi dupliciter, sicut charitas; Communiter & essentialiter, & sic competit toti Trinitati & cuilibet personarum; & specialiter ac personaliter & sic appropriatur spiritui sancto; vt patet per Augustinum 15. de Trinit. 20. ideoque Scriptura creberrime attribuit gratiam spiritui sancto, velut speciali quodammodo & proprio Autori. Aliter accipitur gratia minus ad propositum pro illo quod refertur Deo pro beneficio gratioso sicut dicimus, Gratias agamus Domino Deo nostro: Hae etiam omnes gratiae secundum quandam imitationem accipiuntur similiter in creaturis; voluntas enim creata volens & dans gratis bonum alicui creaturae potest dici gratia gratificans, & dans gratis, & bonum datum potest dici gratia gratis data: Dicitur etiam gratia illud quod recipiens pro tali beneficio refert danti. Inter autem omnes has gratias, Primo dicitur gratia de gratia essentiali increata, quae omnes alias gratias destillat gratissime & deriuat, sicut de charitate charissima superius erat dictum. Voluntas etiam Dei accipitur multipliciter, scilicet proprie pro voluntate sua essentiali, quae vocatur ab Apostolo ad Rom. 12. beneplacens & perfecta; Improprie autem & figuratiue accipitur pro suo effectu, siue pro suo signo, vt patet per Augustinum 22. de ciuit. Dei. 2. & per Hugonem de Sacram. lib. 1. par. 4. & per Petrum Lumbard. I. sent. dist. 45. & est quidam color Rhetoricus quem Tullius vlt. suae nouae Rhetoricae denominationem appellat. Cum igitur accipitur in argumento, quando Iudas fuit in charitate & gratia, Deus voluit eum saluari, loquendo de charitate, & gratia increata specialiter, quatenus scilicet Deus habet aliquem sibi charum, & gratificat eum ad vitam aeternam, non est verum; quia Iudas nunquam fuit in tali charitate, vel gratia; quoniam Deus nunquam habuit eum gratum, aut charum ad vitam aeternam. Si autem loquatur de charitate gratiaque creatis, & de voluntate Dei proprie & essentiali, non est verum, quia Deus nunquam sic voluit Iudam saluari, & cum hoc probatur, quia sola charitas diuidit inter filios regni, & perditionis, loquendo de charitate creata, non est verum. Multi enim peccatores surrecturi & permansuri finaliter hanc non habent; multi quoque Iusti casuri, & sic permansuri finaliter illam habent. Sed sola charitas increata, quae hos habet charos ad regnum, & hos non habet, diuidit inter filios regni, & perditionis, sicut in principio lucem a tenebris diuidebat; & de illa charitate loquitur ibi Augustinus, vt patet capitulo allegato, & capitulo sequenti diffuse. Et quod haec charitas, scilicet chara Dei voluntas immutabiliter, & infallibiliter diuidat hos ab illis, per 20um. 2Ium. 22um. & decimum faciliter apparebiti Haec enim charitas est Spiritus Sanctus, diuidens singulis prout vult 1. ad Cor 12. & hoc expressius sentit Apostolus supra, eodem 4. cum quaerit, Quis enim te discernit? quasi velit quaerere, quis discernit te electum a reprobis, & innuere, quod solus Deus te sic discernit; Et sic exponit Augustinus hanc Autouitatem multis locis; quorum vnus scilicet de Correptione & gratia, allegatur in Glossa, cum dicit Quis enim te discernit a massa perditionis? nullus nisi Deus, solus ipse separat te a perditis; sed quia homo inflatus posset respondere, vel voce, vel cogitatione, & dicere discernit me fides mea, & iustitia & oratio mea, occurrit Apostolus dicens, Quid habes, quod non accepisti? ideoque haec quaestio sequitur immediate aliam quaestionem. De gratia quoquo est similiter dicendum per omnia, quae & qualiter efficit, vel non efficit quempiam gratum Deo, Si autem loquatur de voluntate signi seu effectus voluntatis diuinae, cum praemittitur quando Iudas fuit in charitate, Deus voluit eum saluari, verum est. Et cum arguitur vltra; Nunc non vult eum saluari, ergo voluntas Dei mutatur, loquendo vniformiter bene concludit, scilicet, quod effectus & signa voluntatis diuinae mutantur, nec hoc est contra 23. capitulum, quoniam illud probat immutabilitatem voluntatis & volutionis diuinae essentialis & intrinsecae, beneplacentis & & perfectae. Aliter potest dici, videlicet quod Iudas, quando fuit in charitate & gratia, fuit charus & gratus Deo, secundum praesentem tunc iustitiam qua bonus erat, & sic scriptus fuit in libro vitae. sicque Deus voluit eum saluari, non autem penitus absolutem, & hoc patet per beatum Ambrosium super illud ad Rom. 9. vt ostenderet diuitias gloriae suae in vasa misericordiae quae praeparauit in gloriam, sic dicentem, Sunt quidam quibus gratia data est in vsum, vt Sauli, sudae & illis discipulis, quibus Dominus dixit, Nomina vestra scripta sunt in coelo, & post abierunt retro. Sed hoc Dominus de eis dixit propter iustitiam cui deseruit bant, ac si diceret, Digni estis nunc vita aeterna, quia erant boni; secundum praescientiam vero, in numero malorum erant; & allegatur haec Autoritas in Glossa diffusius; et hoc propter istam autoritatem tenet Petrus Lumbardus 3. Sentent. dist. 21. 1. Similem distinctionem de Filijs Dei facit, Augustinus de Correptione & gratia 28. & 20 docens, quod quidem sunt filij Dei secundum praedestinationem & praescientiam, quidam secundum susceptam temporaliter gratiam; & sub alijs adhuc verbis; Aliqui sunt filij Dei Deo, aliqui vero nobis, id est, aliqui secundum diuinum iudicium, aliqui secundum humanum; Et supra 24. facit distinctionem similem de Electis; Et infra, 73. de filio pacis. Has autem distinctiones Augustini recitat Gratianus diffuse de Poenitentia dist. 4. Si ex bono. Pro tertio argumento sciendum, quod offensa Dei, & eius placatio, ira, vel amor, sententia boni vel mali, & similia, possunt dupliciter accipi, scilicet pro voluntate, seu volutione diuina sic affecta, vel pro talibus eius effectibus siue signis; sicut de eius voluntate nunc est dictum. Vnde & Augustinus 2. ad Simplicianum 20. docens, quomodo passiones humanae possunt Deo attribui, videlicet separando indignum a I digno, sic ait, De ira hominis detraho turbulentum motum, vt remaneat vindictae vigor, atque ita vtcunque assurgo ad notitiam illius, quae appellatur ira Dei. Item de misericordia si auferas compassionem cum eo, quem miserearis, participatae miseriae, & remaneat tranquilla bonitas subueniendi, & a miseria liberandi, insinuatur misericordiae diuinae qualiscunque cognitio. Zelum quoque Dei non repudiemus & aspernemur, cum scriptum inuenimus, sed auferamus de humano Zelo pallidam tabem doloris, & morbidam perturbationem animi, remaneatque illud solum iudicium quo corruptio castitatis impunita esse non sinitur, & assurgimus vt incipiamus aliquo modo capere zelum Dei. Quapropter cum legimus etiam Deum dicentem, Poenitet me, consideremus quod esse soleat in hominibus opus poenitendi, proculdubio reperitur voluntas mutandi, sed in homine cum dolore animi est. Reprehendit enim in se, quod temere fecerit. Auferamus ergo ista quae de humana infirmitate atque ignorantia veniunt, & remaneat solum velle, vt non ita sit aliquid quemadmodum erat, sicque potest aliquantum intimari menti nostre, qua regula intelligatur, quod poenitet Deum: Cum enim poenitere dicitur, vult non esse aliquid, sicut fecerat, vt esset; sed tamen & cum ita esset, ita esse debebat, & cum ita esse non sinitur, iam non debet esse ita perpetuo quodam & tranquillo aequitatis iudicio, quo Deus cuncta mutabilia incommutabili voluntate disponit. Qui & super illud Psalmi 82. In ira tua turbabis eos, Meminerimus, inquit, sane iram Dei sine vlla affectione turbulenta nos debere intelligere. Ira quippe eius dicitur ratio iusta vindictae, tanquam si lex dicatur irasci, cum ministri eius secundum eam commoti vindicant. Quod etiam ira Dei, offensa, & similia sumantur quandoque pro diuinae voluntatis sic affectae effectibus siue signis, praecedentia manifestant. Primo igitur modo loquendo, offensa Dei, seu ira immutabilis est om¬ nino; secundo modo frequenter mutatur, & sic dicitur voluntas diuina mutari non per mutationem fui sed aliorum; vt patet per Augustinum 5. de Trinit. vlt. & 22. de Ciuit. Dei 2. sicut 23. allegauit, & in hoc sensu procedunt autoritates Prophetarum, & Ieronymi allegatae. Multae quoque tales prophetiae comminatorie multa praedicunt, nec eueniunt; non enim hec praedicunt vt eueniant: vnde Ieronymus in Glossa autoritatis Ezechielis 33. allegatae: Non statim sequitur, vt quia Propheta dicit, eueniat quod praedicit; Non enim praedicit vt veniat. sed minatur ne veniat. Nec quia Deus loquitur, necesse est fieri quod minatur, sed vt poeniteat cui minatur, & non fiat quod futurum est, si verba Dei contemnantur; ita quod in talibus prophetijs videtur semper intelligi conditio quaedam talis, nisi poenitueritis de peccatis. Vn¬ de & in prologo Glossae super Psalterium, ponitur duplex prophetia, scilicet secundum praedestinationem, quam necesse est semper impleri secundum tenorem verborum; & secundum veomminationem, vt 40. dies sunt & Niniue subuertetur, quae non semper impletur secun¬ dum verborum superficiem, sed secundum tacitae intelligentiae significationem; & simile habetur in Glossa super illud Mat. 1. Hoc autem totum factum est, vt adimpleretur quod dictum est per Prophetam dicentem; Ecce virgo, &c. Hoc etiam vult Augustinus super illud Psalmi 30. Incerta & occulta sapientiae tuae manifestasti mihi, dicens; Sub hoc merito Niniuitae poenituerunt, & certam misericordiam meruerunt. Stetit ergo Niniue, & non est euersa. Ego autem puto impletum esse, quod Propheta dixit; Respice quae fuit Niniue, & vide quia euersa est in malo, & aedificata in bono; & sic intelligit Gregorius 16. Moral. 4. super illud Iob 22. Qui sublati sunt ante tempus suum, cum dicit; quod Deus plerunque mutat sententiam, consilium nunquam, id est, sensum verborum, non dispositionem eius aeternam; & sic expos nit eum Glossa, Esaiae 38. Sic plerunque sit mutatio diuinae sententiae, quod non semper ad literam adimpletur. Illud autem de poenitentia Dei obiectum soluitur per praemissa, quod & septimum huius soluit. Ad aliud autem quod arguitur de orationibus & letanijs, patet per finem 23. Non enim est imaginandum, quod Deus prius quicquam velit, vel non velit, & more instabilis hominis vincatur precibus,: & mutetur, nec quod Sancti in Coelo multiplicatis precibus flectant voluntatem diuinam, sicut homines in terra humanam, sicut ex praecedentibus satis constat. Dicitque Petrus Lumbardus 4. Sent. dist. 45. vlt. Oramus Sanctos vt intercedant pro nobis, id est, vt merita eorum suffragentur nobis. Sancti enim non orant De um facere hoc vel illud, nisi viderint Deum sic velle, nisi forsan sit quicquam tale, super quo ignorant voluntatem diuinam, sicut nos in pluribus ignoramus. Sed hic potest aliquis sic instare; Si Deus velit aliquid facere, frustra videtur orare eum quod hoc faciat, & si nolit aliquid facere, ad nullas preces hoc faciet, ergo superfluunt omnes preces. Item tunc non esset generaliter orandum pro omnibus, nec pro quolibet proximo viatore: Constat enim quod triticum non crescit sine zizanijs; nec grana sine paleis; & quod ciues ciuitatis Dei, & ciuitatis diaboli semper currunt promiscue in praesenti. Quare constat Deum nolle omnes saluari. Si ergo voluntas // sua per nullas preces possit mutari, quicunque orat pro omnibus, scit se non exaudiendum a Deo; quare sine spe & vane scienter sic orat. Ad primum istorum dicendum quod supponit vnum falsum, horrendum cuilibet Christiano, quod & repugnat Christi operibus & doctrinae; videlicet, quod frustra sit Deum orare, vt suam faciat voluntatem. Christus enim imminente sua tristissima passione contristatus & moestus sic orauit; Pater mi, si possibile est, transeat a me calix iste, veruntamen non sicut ego volo, sed sicut tu vis, Mat. 26. Et infra eodem; Pater mi, si non potest hic calix transire nisi bibam illum, fiat voluntas tua; qui & Mat. 6. nos docuit sic orare; Pater noster qui es in caelis, sanctificetur nomen tuum, adueniat regnum tuum, fiat voluntas tua, sicut in caelo, & in terra. Licet enim velit bonum aliquod nobis dare, non vult tamen nos penitus otiari, sed vult quod semper diligentes & vigiles haec per preces, & // caetera merita impetremus. Vix igitur meo iudicio aliqua vtilior, aut esficacior oratio in quibuscunque prosperis vel aduersis, de eligibili aut fugibili qualicunque poterit inueniri, quam quod homo ex toto corde, ex tota mente, & ex omnibus viribus ac medullis, in omnibus & fingulis Domino semper dicat; Fiat voluntas tua. Sic enim fiet vt homo nihil sui sibi retineat, sed & se totum, & omnia se concernentia quouismodo diuinae totaliter subijciat voluntati, Dei tantummodo nusquam sui in maximo, & in minimo volens integerrime gloriam & honorem, nihil curando penitus, aut timendo, sed amplectendo laetissime si oporteat, propter Deum, iacturam rerum, honoris, & famae, infamiam, irrisiones, persecutiones, & qualescunque miserias, excepta displicentia Dei omnipotentis sola. Hoc enim, & sic nullus potest dicere sine infima humilitate, & altissima charitate; & si quis non potest statim hoc & sic dicere, de hoc poeniteat, & velit hoc, ac dicat sic vtcunquu & oret, vt possit sic dicere libere & perfecte, & adhuc talis oratio est indubitanter piurimum fructuosa. Pro secundo videtur dicendum quod quidam sunt simplices habentes zelum Dei, sed non secundum scientiam, qui nesciunt quod filij regni & perditionis sunt semper mixti in praesenti, vel si qui essent aliquo modo filij perditionis, credunt se posse piis precibus mutare voluntatem diuinam, & impetrare, vt efficiantur filij regni, qui generaliter orantes pie pro omnibus, non peccant, quoniam ignorantia & pia intentio hos excusat; imo & merentur plurimum sic orando. Vnde B. Aug. 22. de Ciuit. Dei. 2. distincta voluntate duplici Dei, vna scilicet essentiali & aeterna, & alia quam vult Deus & efficit in cordibus electorum, sic dicit; Secundum ergo hanc voluntatem qua Deum velle dicimus, quod aliquos efficit velle a quibus futura nesciuntur, multa vult nec facit: Multa enim volunt fieri Sancti eius ab illo inspirata sancta voluntate, nec fiunt sicut orant pro quibusdam pie sancteque, & quod orant, non facit, cum ipse in eis hanc ordinandi voluntatem Sancto Spiritu suo fecerit; ac per hoc quando secundum Deum volunt & orant sancti, vt quisque sit saluus, possumus illo modo locutionis dicere; vult Deus & non facit, vt ipsum dicamus velle, qui, vt velint isti, facit, Simile habetur 3. Reg 8. quod ait. Dominus ad Dauidem, quod cogitasti in corde tuo aedificare domum nomini meo, bene fecisti hoc ipsum mete tractans, verum non aedificabis mihi domum; vbi Glossa, Argumentum, quod voluntas alicuius actus placet, etsi no actus. Hoc idem patet per Aug. Enchirid. 8. & per Anselmum multis locis ostendentem, quod rectitudo voluntatis est velle, sicut Deus vult eam velle, non autem velle id quod vult Deus; quod & Petrus Lumbardus I sent. dist vlt. manifestat. Alij autem scientes, vel opinantes praedicta, non possunt, vt videtur, orare absolute pro omnibus vt saluentur; hoc enim ratio clare probat. Quis enim rationabiliter craret, nisi se exaudiendum speratet, imo & quando crederet contrarium pro constanti? Quis enim rationabiliter aggreditur opus quodcunque sine spe, imo cum de desperatione qualiscunque fructus aut finis? hoc est enim contra omnem rationem agentium & naturam; Omnia namque agentia tam naturalia quam voluntaria propter aliquem finem agunt, vt patet per Philosophum 2. Physe49. & quantum ad voluntatia in Philosophia sua morali quasi per totum. Vnde & Apostolus 1. ad Cor. 9. Debet in spe, qui arat, arare, & qui triturat, in spe fructus percipiedi; Et 2. Machab. 12. Nisi eos qui ceciderant, resurrecturos speraret, superfluum videretur & vanum orare pro mortuis; qui ergo non sperant omnes saluados, sed sciunt contrarium, non debent orare absolute pro omnibus vt saluentur. Imo si quandoque generaliter orant pro omnibus vt saluentur, oportet quod tacitem saltem intelligant de omnibus praedestinatis ad vitam, vel optent quod oratio sua valeat omnibus si quantum & vt coram Deo placitum fuerit & acceptum; non quod per orationem suam a Deo quasi inuito quodammodo velint aliquid extorquere. Primo autem istorum modorum orauit Saluator dicens, Ego pro eis rogo, non pro Mundo rogo, sed pro his quos dedisti mihi, quia tui sunt, Ioan. 17. & huic consonat dictum Aug. 2I de Ciuit. Dei 24. supra 23. allegatum. Quod si Ecclesiae esset certa, qui adhuc existentes in via, sunt praedestinati cum Diabolo in ignem aeternum, non magis oraret pro eis, quam pDiabolo; Alioquin enim pium esset nominatim orare pro illo certae, quia reuelatae, perditionis filio Antichristo. Qui ergo nuc sunt certi, saltem in genere quod in praesenti via & vita semper sunt tales, no debent orare pro omnibus absolute, sed aliquo dictorum modorum. Sed hic potest aliquis replicate, quod tunc nullus debet orare pro quocunque viatore: Nescit enim an sit praedestinatus, an finaliter reprobatus. Dicendum qui credit quempiam esse saluandum, vel per preces suas posse saluari, bene potest orare pro eo etiam etsi sit damnandus, sicut superius de omnibus erat dictum: Si enim nesciat vel dubitet, potest orare, saltem sub tacita conditione praedicta; Hanc autem conditionem tacitam iuris diuini, quilibet videtur habere si habeat charitatem, qua voluntatem diuinam praefert in omnibus propriae voluntati: Absolute autem omnino non videtur orandum pro aliquo viatore. Ad aliud principale de figulo patet per praedicta; Successio enim voluntatum contrararium in ipso non est sine impotentia & imperfectione, quia cum potentia praecedente actum, quae necessario imperfectionem importat, sicut praehabita manifestant, Deus antem est infinitae perfectionis & actualitatis; Ideo non est in potentia ante actum ad volutiones contrarias successiue. Hoc igitur non est impotentiae, aut imperfectionis in ipso, sicut praecedentia docuerunt. Autoritas autem Ieremiae intelligit, quod Deus potest mutare effectus suae locutionis, aut cogitationis, sicut figulus mutat effectus suae artis, arte semper eadem immobili permanente, & talis mutatio est possibilis in voluntate diuina, sicut superius est ostensum. Nec haec ponit aliquam mutationem intrinsecam in essentiali voluntate Dei, sed extrinsecam in regnis, & gentibus permutatis. Quod autem obijcitur de illo processu 8i. Phys. non procedente sed claudo, reijcitur euidenter per 34aa. partem corollarij primi huius.

PrevBack to TopNext

On this page

Caput 25