Caput 9

CAP. IX. Quod nec homo nec Angelus cum quantacunque gratia ante lapsum potuit perseuerare finaliter, vel ad tempus sine alio Dei auxilio speciali.

OStenso, quod homo post sapsum per gratiam reparatus non potest solius liberi arbitrij viribus, seu etiam gratiae creatae quantaelibet, sine alio Dei auxilio perseuerare finaliter, nec ad tempus; Restat ostendere consequenter quod homo nec Angelus ante lapsum quantacunque gratia creata suffultus sic potuit perseuerare finaliter, vel ad horam: hoc nempe per rationes ostendentes conclusionem principalem capituli proximi similiter ostendetur. Item si liberum arbitrium in gratia ante Iapsum sic perseuerate valebat, valebat similiter tentationem quamlibet superate, & peccatum quodlibet praecauere, & cum iam post lapsum non sit infinite debilius, quia sic totam suam fortitudinem penitus amisisset, posset & nunc cum tanta gratia quantam tunc habuit tentationem aliquam superare, tentationem scilicet debiliorem in tantum, in quantum ipsum liberum arbitrium est debilius nunc quam prus,sicut proportionalitas debita clare probat; quod est contra quartum capitulum huius secundi. Vel etiam sic ad idem, quantum liberum arbitrium est debilitatum per sapsum, tantum habeat gratiam ampliorem, ita quod semper eadem proportio conseruetur, &c. sicut prius. Et si quis voluerit respondere dicendo, quod ante sapsum nulla fuit difficultas omnino resistere tentatori, sed post sapsum semper est aliqua difficultas, quare ratio non procedit: Imo illa responsio retrocedet: Si enim liberum arbitrium propriis viribus, vel cum gratia sine alio Dei auxilio tunc potuit sine difficultate omni tentationi resistere, posset & nunc, licet cum difficultate? aliqua. Difficultas enim nequaquam totam liberi arbitrij possibilitatem excludit, & impossibilitatem includit, quia si sic esset, nequaquam difficile, sed impossibile diceretur; adhuc enim vires liberi arbitrij licet debilitate & cum difficultate aliqua resistentes alicuius tentationis seu tentatoris vires excedunt. Multi quoque sancti in hoc statu sine aliqua difficultate aut molestia, imo cum magna facilitate & laetitia tentationes quamplurimas, vt creditur, superabant, multa quoque peccata de quibus nullatenus tentabantur sine dificultate aliqua, imo & cum facilitate maxima praecauebant. Nec est omnino clarissimum, quod Angelo vel homini ante lapsum nulla fuerit penitus difficultas: Mirum enim videtur si homo tunc potuit omne pondus sine quacunque difficultate, imo & aequali facilitate qualitercunque mouere; Nec minus videtur mirabile si omnem literam seu colorem in // qualicunque lumine intenso vel remisso, & ad quamlibet distantiam magnam vel paruam, sine aliqua difficultate, incertitudine aut errore, imo cum aequali facilitase, certitudine & verificatione tunc potuit discreuisse; ista tamen propensiori studio derelinquo, prosequens quod incaepi. IlSanctus igitur Augustinus loquens de homine ante lapsum Enchirid. 88. sic dicit; Sic factus est homo rectus, vt & manere in eadem rectitudine, posset non sine diuino adiutorio, & suo fieri peruersus arbitrio. Idem de eodem de correptione & gratia 48. sic ait, Tunc dederat homini Deus bonam voluntatem; in illa quippe eum fecerat rectum; dederat adiutorium sine quo in ea non posset permanere si vellet, & capit. 44. de homine & Angelo ante lapsum, Si, inquit, hoc adiutorium vel angelo vel homini cum primum facti sunt, defuisset, quoniam natura talis non erat facta, vt sine diuino adiutorio posset manere si vellet, non vtique sua culpa cecidisset; adiutorium quippe defuisset, sine quo manere non posset; & infra eodem, primus homo vt reciperet bonum gratia non egebat, quia nondum perdiderat; vt autem in eo permaneret, egebat adiutorio gratiae sine quo omnino non posset. Idemque de natura & gratia 50. recitatis cuiusdam argumentis per locuma si¬ mili ostendere molientis, quod non peccare in nostra potestate sit positum, ita dicit; Sicut istae similitudines falsae sunt, ita & illud propter quod eas voluit adhibere; sequitur enim, & dicit, Simili ergo modo de non peccandi possibilitate intelligendum est, quod non peccare nostrum sit, in nostra scilicet potestate; & addit Augustinus, Si de integra & sana hominis natura loqueretur, quam modo non habemus, nec sic recte diceret, quod non peccare nostrum tantummodo sit, quamuis peccare nostrum esset natura, & ibi esset adiutorium Dei, & tanquam lumen sanis oculis, quo adniti videant. Idem quoque ad idem: 14. de Civitate Dei penult. dicit ita, Cur non permitteret Deus vt a malo Angelo primus homo qui rectus, hoc est bonae voluntatis creatus fuerat, tentaretur, quando quidem sic erat institutus, vt si de adiutorio Dei fideret bonus homo, malum Angelum vinceret; si autem creatorem atque adiutorem Deum superbe sibi placendo desereret, vinceretur, meritum bonum habens in adiuta diuinitus voluntate recta, malum vero in deserente Deum voluntate peruersa; quia & ipsum fidere de adiutorio Dei non quidem posset sine adiutorio Dei, nec tamen ab his diuinae gratiae beneficijs sibi placendo recedere non habebat in potestate: Nam sicut in hac carne, viuere sine adiutorio Dei & sine adiumentis alimentorum non est, non autem in ea viuere, in potestate est, quod faciunt qui seipsos necanti Ita bene in ea viuere sine adiutorio Dei etiam in Paradiso non erat in potestate, erat autem in potestate male viuere. Ex his ergo patet prima pars conclusionis principaliter ostendendae ex quibus etiam cum corollario proximo & rationibus ipsum probantibus patebit similiter & secunda.