Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Summa theologiae

Pars 1

Prologus

Quaestio 1 : de sacra doctrina, qualis sit, et ad quae se extendat in decem articulos divisa

Quaestio 2 : de deo, an deus sit

Quaestio 3 : de dei simplicitate

Quaestio 4 : de dei pfererciione

Quaestio 5 : de bono in communi

Quaestio 6 : de bonitate dei

Quaestio 7 : de infinitate dei

Quaestio 8 : de existentia dei in rebus

Quaestio 9 : de dei immutabilitate

Quaestio 10 : de dei aeternitate

Quaestio 11 : de unitate dei

Quaestio 12 : quomodo deus a nobis cognoscatur

Quaestio 13 : de nominibus dei

Quaestio 14 : de scientia dei

Quaestio 15 : de ideis

Quaestio 16 : de veritate

Quaestio 17 : de falsitate

Quaestio 18 : de vita dei

Quaestio 19 : de voluntate dei

Quaestio 20 : de amore dei

Quaestio 21 : de iustitia et misericordia dei

Quaestio 22 : de providentia dei

Quaestio 23 : de praedestinatione

Quaestio 24 : de libro vitae

Quaestio 25 : de divina potentia

Quaestio 26 : de divina beatitudine

Quaestio 27 : de processione divinarum personarum

Quaestio 28 : de relationibus divinis

Quaestio 29 : de personis divinis

Quaestio 30 : de pluralitate personarum in divinis

Quaestio 31 : de his quae ad unitatem vel pluralitatem pertinent in divinis

Quaestio 32 : de divinarum personarum cognitione

Quaestio 33 : de persona patris

Quaestio 34 : de persona filii

Quaestio 35 : de imagine

Quaestio 36 : de persona spiritus sancti

Quaestio 37 : de nomine spiritus sancti quod est amor

Quaestio 38 : de nomine spiritus sancti quod est donum

Quaestio 39 : de personis ad essentiam relatis

Quaestio 40 : de personis in comparatione ad relationes sive proprietates

Quaestio 41 : de personis in comparatione ad actus notionales

Quaestio 42 : de aequalitate et similitudine divinarum personarum ad invicem

Quaestio 43 : de missione divinarum personarum

Quaestio 44 : de processione creaturarum a deo, et de omnium entium prima causa

Quaestio 45 : de modo emanationis rerum a primo principio

Quaestio 46 : de principio durationis rerum creatarum

Quaestio 47 : de distinctione rerum in communi

Quaestio 48 : de distinctione rerum in speciali

Quaestio 49 : de causa mali

Quaestio 50

Quaestio 51

Quaestio 52

Quaestio 53

Quaestio 54

Quaestio 55

Quaestio 56

Quaestio 57

Quaestio 58

Quaestio 59

Quaestio 60

Quaestio 61

Quaestio 62

Quaestio 63

Quaestio 64

Quaestio 65

Quaestio 66

Quaestio 67

Quaestio 68

Quaestio 69

Quaestio 70

Quaestio 71

Quaestio 72

Quaestio 73

Quaestio 74

Quaestio 75

Quaestio 76

Quaestio 77

Quaestio 78

Quaestio 79

Quaestio 80

Quaestio 81

Quaestio 82

Quaestio 83

Quaestio 84

Quaestio 85

Quaestio 86

Quaestio 87

Quaestio 88

Quaestio 89

Quaestio 90

Quaestio 91

Quaestio 92

Quaestio 93

Quaestio 94

Quaestio 95

Quaestio 96

Quaestio 97

Quaestio 98

Quaestio 99

Quaestio 100

Quaestio 101

Quaestio 102

Quaestio 103

Quaestio 104

Quaestio 105

Quaestio 106

Quaestio 107

Quaestio 108

Quaestio 109

Quaestio 110

Quaestio 111

Quaestio 112

Quaestio 113

Quaestio 114

Quaestio 115

Quaestio 116

Quaestio 117

Quaestio 118

Quaestio 119

Pars 2

Pars 1

Prologus

Quaestio 1 : de ultimo fine hominis

Quaestio 2 : de his in quibus hominis beatitudo consistit

Quaestio 3 : quid sit beatitudo

Quaestio 4 : de his quae ad beatitudinem exiguntur

Quaestio 5 : de adeptione beatitudinis

Quaestio 6 : de voluntario et involuntario

Quaestio 7 : de circumstantiis humanorum actuum

Quaestio 8 : de voluntate, quorum sit ut volitorum

Quaestio 9 : de motivo voluntatis

Quaestio 10 : de modo quo voluntas movetur

Quaestio 11 : de fruitione, quae est actus voluntatis

Quaestio 12 : de intentione

Quaestio 13 : de electione, quae est actus voluntatis respectu eorum quae sunt ad finem

Quaestio 14 : de consilio, quod electionem praecedit

Quaestio 15 : de consensu, qui est actus voluntatis in comparatione ad ea quae sunt ad finem

Quaestio 16 : de usu, qui est actus voluntatis in comparatione ad ea quae sunt ad finem

Quaestio 17 : de actibus imperatis a voluntate

Quaestio 18 : de bonitate et malitia humanorum actuum in generali

Quaestio 19 : de bonitate et malitia actus interioris voluntatis

Quaestio 20 : de bonitate et malitia exteriorum actuum humanorum

Quaestio 21 : de iis quae consequuntur actus humanos ratione bonitatis et malitiae

Quaestio 22 : de subiecto passionum animae

Quaestio 23

Quaestio 24 : de bono et malo in animae passionibus

Quaestio 25 : de ordine passionum ad invicem

Quaestio 26 : de passionibus animae in speciali. et primo, de amore

Quaestio 27 : de causa amoris

Quaestio 28 : de effectibus amoris

Quaestio 29 : de odio

Quaestio 30 : de concupiscentia

Quaestio 31 : de delectatione secundum se

Quaestio 32 : de causa delectationis

Quaestio 33 : de effectibus delectationis

Quaestio 34 : de bonitate et malitia delectationum

Quaestio 35 : de dolore, seu tristitia, secundum se

Quaestio 36 : de causis tristitiae seu doloris

Quaestio 37 : de effectibus doloris vel tristitiae

Quaestio 38 : de remediis tristitiae, seu doloris

Quaestio 39 : de bonitate et malitia tristitiae seu doloris

Quaestio 40 : de passionibus irascibilis et primo, de spe et desperatione

Quaestio 41 : de timore secundum se

Quaestio 42 : de obiecto timoris

Quaestio 43 : de causa timoris

Quaestio 44 : de effectibus timoris

Quaestio 45 : de audacia

Quaestio 46 : de ira secundum se

Quaestio 47 : de causa effectiva irae, et de remediis eius

Quaestio 48 : de effectibus irae

Quaestio 49 : de habitibus in generali, quoad eorum substantiam

Quaestio 50 : de subiecto habituum

Quaestio 51 : de causa habituum oqouantum ad generationem ipsorum

Quaestio 52 : de augmento habituum

Quaestio 53 : de corruptione et diminutione habituum

Quaestio 54 : de distinctione habituum

Quaestio 55 : de virtutibus, quantum ad suas essentias

Quaestio 56 : de subiecto virtutis

Quaestio 57 : de distinctione virtutum intellectualium

Quaestio 58 : de distinctione virtutum moralium ab intellectualibus

Quaestio 59 : de comparatione virtutis moralis ad passionem

Quaestio 60 : de distinctione virtutum moralium ad invicem

Quaestio 61 : de virtutibus cardinalibus

Quaestio 62 : de virtutibus theologicis

Quaestio 63 : de causa virtutum

Quaestio 64 : de medio virtutum

Quaestio 65 : de connexione virtutum

Quaestio 66 : de aequalitate virtutum

Quaestio 67 : de duratione virtutum post hanc vitam

Quaestio 68 : de donis

Quaestio 69 : de beatitudinibus

Quaestio 70 : de fructibus spiritus sancti

Quaestio 71 : De vitiis et peccatis secundum se

Quaestio 72 : De distinctione peccatorum

Quaestio 73 : De comparatione peccatorum ad invicem

Quaestio 74 : De subiecto peccatorum

Quaestio 75 : De causis peccatorum in generali

Quaestio 76 : De causis peccati in speciali

Quaestio 77 : De causa peccati ex parte appetitus sensitivi

Quaestio 78 : De causa peccati quae est malitia

Quaestio 79 : De causis exterioribus peccati et primo, ex parte dei

Quaestio 80 : De causa peccati ex parte diaboli

Quaestio 81 : De causa peccati ex parte hominis

Quaestio 82 : De originali peccato quantum ad suam essentiam

Quaestio 83 : De subiecto originalis peccati

Quaestio 84 : De causa peccati secundum quod unum peccatum alterius peccati causa est

Quaestio 85 : De effectibus peccati. et primo, de corruptione boni naturae

Quaestio 86 : De macula peccati

Quaestio 87 : De reatu poenae

Quaestio 88 : De peccato veniali et mortali

Quaestio 89 : De peccato veniali secundum se

Quaestio 90 : De essentia legis

Quaestio 91 : De legum diversitate

Quaestio 92 : De effectibus legis

Quaestio 93 : De lege aeterna

Quaestio 94 : De lege naturali

Quaestio 95 : De lege humana

Quaestio 96 : De potestate legis humanae

Quaestio 97 : De mutatione legum

Quaestio 98 : De lege veteri

Quaestio 99 : De praeceptis veteris legis

Quaestio 100 : De praeceptis moralibus veteris legis

Quaestio 101 : De praeceptis caeremonialibus secundum se

Quaestio 102 : De caeremonialium praeceptorum causis

Quaestio 103 : De duratione praeceptorum caeremonialium

Quaestio 104 : De praeceptis iudicialibus

Quaestio 105 : De ratione iudicialium praeceptorum

Quaestio 106 : De lege evangelica, quae dicitur lex nova, secundum se

Quaestio 107 : De comparatione legis nova ad veterem.

Quaestio 108 : De his quae continentur in lege nova

Quaestio 109 : De necessitate gratiae

Quaestio 110 : De gratia dei quantum ad eius essentiam

Quaestio 111 : De divisione gratiae

Quaestio 112 : De causa gratiae

Quaestio 113 : De effectibus gratiae. et primo, de iustificatione impii

Quaestio 114 : De merito

Pars 2

Prologus

Quaestio 1 : De obiecto fidei

Quaestio 2 : De actu interiori fidei

Quaestio 3

Quaestio 4 : De ipsa fidei virtute

Quaestio 5 : De habentibus fidem

Quaestio 6 : De causa fidei

Quaestio 7 : De effectibus fidei

Quaestio 8 : De dono intellectus

Quaestio 9 : De dono scientiae

Quaestio 10 : De infidelitate in communi

Quaestio 11 : De haeresi

Quaestio 12 : De apostasia

Quaestio 13

Quaestio 14 : De blasphemia in spiritum sanctum

Quaestio 15 : De caecitate mentis et hebetudine sensus

Quaestio 16 : De praeceptis fidei, scientiae et intellectus

Quaestio 17 : De spe

Quaestio 18 : De subiecto spei

Quaestio 19 : De dono timoris

Quaestio 20 : De desperatione

Quaestio 21 : De praesumptione

Quaestio 22 : De praeceptis pertinentibus ad spem et timorem

Quaestio 23 : De caritate secundum se

Quaestio 24 : De caritatis subiecto

Quaestio 25 : De obiecto caritatis

Quaestio 26 : De ordine caritatis

Quaestio 27 : De principali actu caritatis, qui est dilectio In octo articulos divisa

Quaestio 28 : De gaudio

Quaestio 29 : De pace

Quaestio 30 : De misericordia

Quaestio 31 : De beneficentia

Quaestio 32 : De eleemosyna

Quaestio 33 : De correctione fraterna

Quaestio 34 : De odio

Quaestio 35 : De acedia

Quaestio 36 : De invidia

Quaestio 37 : De discordia

Quaestio 38 : De contentione

Quaestio 39 : De schismate

Quaestio 40 : De bello

Quaestio 41 : De rixa

Quaestio 42 : De seditione

Quaestio 43 : De scandalo

Quaestio 44 : De praeceptis caritatis

Quaestio 45 : De dono sapientiae

Quaestio 46 : De stultitia

Quaestio 47 : De prudentia secundum se

Quaestio 48 : De partibus prudentiae

Quaestio 49 : Utrum convenienter assignentur partes prudentiae

Quaestio 50 : De partibus subiectivis prudentiae

Quaestio 51 : De partibus potentialibus prudentiae

Quaestio 52 : De dono consilii

Quaestio 53 : De imprudentia

Quaestio 54 : De negligentia

Quaestio 55 : De vitiis oppositis prudentiae quae habent Similitudinem cum ipsa .

Quaestio 56 : De praeceptis ad prudentiam pertinentibus

Quaestio 57

Quaestio 58

Quaestio 59

Quaestio 60

Quaestio 61

Quaestio 62

Quaestio 63

Quaestio 64

Quaestio 65

Quaestio 66

Quaestio 67

Quaestio 68

Quaestio 69

Quaestio 70

Quaestio 71

Quaestio 72

Quaestio 73

Quaestio 74

Quaestio 75

Quaestio 76

Quaestio 77

Quaestio 78

Quaestio 79

Quaestio 80

Quaestio 81

Quaestio 82

Quaestio 83

Quaestio 84

Quaestio 85

Quaestio 86

Quaestio 87

Quaestio 88

Quaestio 89

Quaestio 90

Quaestio 91

Quaestio 92

Quaestio 93

Quaestio 94

Quaestio 95

Quaestio 96

Quaestio 97

Quaestio 98

Quaestio 99

Quaestio 100

Quaestio 101

Quaestio 102

Quaestio 103

Quaestio 104

Quaestio 105

Quaestio 106

Quaestio 107

Quaestio 108

Quaestio 109

Quaestio 110

Quaestio 111

Quaestio 112

Quaestio 113

Quaestio 114

Quaestio 115

Quaestio 116

Quaestio 117

Quaestio 118

Quaestio 119

Quaestio 120

Quaestio 121

Quaestio 122

Quaestio 123

Quaestio 124

Quaestio 125

Quaestio 126

Quaestio 127

Quaestio 128

Quaestio 129

Quaestio 130

Quaestio 131

Quaestio 132

Quaestio 133

Quaestio 134

Quaestio 135

Quaestio 136

Quaestio 137

Quaestio 138

Quaestio 139

Quaestio 140

Quaestio 141

Quaestio 142

Quaestio 143

Quaestio 144

Quaestio 145

Quaestio 146

Quaestio 147

Quaestio 148

Quaestio 149

Quaestio 150

Quaestio 151

Quaestio 152

Quaestio 153

Quaestio 154

Quaestio 155

Quaestio 156

Quaestio 157

Quaestio 158

Quaestio 159

Quaestio 160

Quaestio 161

Quaestio 162

Quaestio 163

Quaestio 164

Quaestio 165

Quaestio 166

Quaestio 167

Quaestio 168

Quaestio 169

Quaestio 170

Quaestio 171

Quaestio 172

Quaestio 173

Quaestio 174

Quaestio 175

Quaestio 176

Quaestio 177

Quaestio 178

Quaestio 179

Quaestio 180

Quaestio 181

Quaestio 182

Quaestio 183

Quaestio 184

Quaestio 185

Quaestio 186

Quaestio 187

Quaestio 188

Quaestio 189

Pars 3

Quaestio 1

Quaestio 2

Quaestio 3

Quaestio 4

Quaestio 5

Quaestio 6

Quaestio 7

Quaestio 8

Quaestio 9

Quaestio 10

Quaestio 11

Quaestio 12

Quaestio 13

Quaestio 14

Quaestio 15

Quaestio 16

Quaestio 17

Quaestio 18

Quaestio 19

Quaestio 20

Quaestio 21

Quaestio 22

Quaestio 23

Quaestio 24

Quaestio 25

Quaestio 26

Quaestio 27

Quaestio 28

Quaestio 29

Quaestio 30

Quaestio 31

Quaestio 32

Quaestio 33

Quaestio 34

Quaestio 35

Quaestio 36

Quaestio 37

Quaestio 38

Quaestio 39

Quaestio 40

Quaestio 41

Quaestio 42

Quaestio 43

Quaestio 44

Quaestio 45

Quaestio 46

Quaestio 47

Quaestio 48

Quaestio 49

Quaestio 50

Quaestio 51

Quaestio 52

Quaestio 53

Quaestio 54

Quaestio 55

Quaestio 56

Quaestio 57

Quaestio 58

Quaestio 59

Quaestio 60

Quaestio 61

Quaestio 62

Quaestio 63

Quaestio 64

Quaestio 65

Quaestio 66

Quaestio 67

Quaestio 68

Quaestio 69

Quaestio 70

Quaestio 71

Quaestio 72

Quaestio 73

Quaestio 74

Quaestio 75

Quaestio 76

Quaestio 77

Quaestio 78

Quaestio 79

Quaestio 80

Quaestio 81

Quaestio 82

Quaestio 83

Quaestio 84

Quaestio 85

Quaestio 86

Quaestio 87

Quaestio 88

Quaestio 89

Quaestio 90

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 26

de passionibus animae in speciali. et primo, de amore
1

QUAESTIO VIGESIMASEXTA DE PASSIONIBUS ANIMAE IN SPECIALI. ET PRIMO, DE AMORE IN QUATUOR ARTICULOS DIVISA

2

Consequenter considerandum est de passionibus animae in speciali. Et primo, de passionibus concupiscibilis; secundo, de passionibus irascibilis.

3

Prima consideratio erit tripartita: nam primo considerabimus de amore et odio; secundo, de concupiscentia et fuga; tertio, de delectatione et tristitia.

4

Circa amorem: consideranda sunt tria: primo, de ipso amore; secundo, de causa amoris; tertio, de effectibus eius. Circa primum quaeruntur quatuor. Primo: utrum amor sit in concupiscibili. Secundo: utrum amor sit passio. Tertio: utrum amor sit idem quod dilectio. Quarto: utrum amor convenienter dividatur in amorem amicitiae et amorem concupiscentiae.

Articulus 1

utrum amor sit in concupiscibili
5

ARTICULUS PRIMUS UTRUM AMOR SIT IN CONCUPISCIBILI

6

AD PRIMUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod amor non sit in concupiscibili. Diciturenim Sap. viu: "Hanc, scilicet sapientiam, amavi et exquisivi a iuventute mea". Sed concupiscibilis, cum sit pars appetitus sensitivi, non. potest tendere in sapientiam, quae non comprehenditur sensu. Ergo amor non est in concupiscibili.

7

2. PRAETEREA, amor videtur esse idem cuilibet passioni: dicit enim Augustinus, in XIV de Cir. Dei: Amor inhians habere quod amatur, cupidilas est; id aulem habens, eoque fruens, laetitia; fugiens quod ei adversatur ,. timor. est; idque si acciderit sentiens, tristitia est. Sed non omnis passio est in concupiscibili; sed timor, etiam hic enumeratus, est in irascibili. Ergo non. est simpliciter dicendum quod amor sit in. concupiscibili.

8

3. PRAETEREA, Boitybios: in iv cap. de. Div. ponit quendam amorem naturalem. Sed amor SATA magis videtur pertinere ad vires naturales, quae sunt animae vegetabilis. amor non simpliciter est in. concupiscibili.

9

SED CONTRA EST quod Philosophus dicit, in II Topic., quod. amor. est in. concupiscibili,

10

RESPONDEO DICENDUM quod amor est aliquid ad appetitum pertinens: cum utriusque obiectum sit bonum. Unde secundum differentiam appetitus, est differentia amoris. Est enim quidam appetitus non consequens apprehensionem ipsius appetentis, sed alterius: et huiusmodi dicitur appetitus naturalis. Res enim naturales appetunt quod eis convenit secundüm suam natüram, non per apprehensionem propriam, sed per appreherisionem instituentis. naturám, ut.in I.libro. dictum. est. - Alius:autem. est appetitus: consequens apprehensionem ipsius appetentis, sed ex necessitàte, non ex iudicio libero. Et talis est appetitus sensitivus in brutis: qui tamen in hominibus aliquid libertatis participat, inquantum obedit rationi. - Alius autem est appetitus consequens apprehensionem appetentis secundum liberum iudicium. Et talis est appetitus rationalis sive intellectivus, qui dicitur voluntas.

11

In unoquoque autem horum appetituum, amor dicitur illud quod est principium motus tendentis in finem amatum. In appetitu autem naturali, principium huiusmodi motus est connaturalitas appetentis ad. id in quod tendit, quae dici potest amor naturalis: sicut ipsa connaturalitas corporis gravis ad locum medium est per gravitatem, et potest dici amor naturalis. Et similiter coaptatio P appetitus sensitivi, vel voluntatis, ad aliquod bonum, idest ipsa complacentia boni, dicitur amor sensitivus, vel intellectivus seu rationalis. Amor igitur sensitivus est in appetitu sensitivo, sicut amor intellectivus in appetitu intellectivo. Et pertinet ad concupiscibilem: quia dicitur per respectum ad bonum absolute, non. per respectum ad arduum, quod est obiectum irascibilis,

12

AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod auctoritas illa loquitur de amore intellectivo vel rationali.

13

AD SECUNDUM DICENDUM quod amor dicitur esse timor, gaudium, cupiditas et tristitia, non quidem essentialiter, sed causaliter.

14

AD TERTIUM DICENDUM quod amor naturalis non solum est in viribus animae vegetativae, sed in omnibus:potentis animae, et etiam in omnibus partibus corporis, et universaliter in omnibus rebus: quia, ut Dionysius dicit, rv cap. de Div. Nom.:. Omnibus est pulchrum. et bonum amabile; cum unaquaeque res habeat connaturalitatem ad id quod est sibi conveniens secundum suam naturam.

Articulus 2

utrum amor sit passio
15

ARTICULUS SECUNDUS UTRUM AMOR SIT PASSIO

16

AD SECUNDUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod amor non sit passio. Nulla enim virtus passio est. Sed omnis amor est virtus quaedam, ut dicit Dionysius, v cap. de Div. Nom. Ergo amor non est passio.

17

2. PRAETEREA, amor est unio quaedam vel nexus, secundum Augustinum, in libro de Trin. Sed unio vel nexus non est passio, sed magis relatio. Ergo amor non. est passio.

18

3. PRAETEREA, Damascenus dicit, in II libro, quod passio est motus quidam. Amor autem non importat motum appetitus, qui est desiderium; sed principium huiusmodi motus. Ergo amor non est passio.

19

SED CONTRA EST quod Philosophus dicit, in VIII Ethic., quod amor. est passio.

20

REsPONDEO DICENDUM quod passio est effectus agentis in patiente. Agens autem "naturale duplicem effectum inducit in patiens: nam primo quidem dat formam, secundo autem dat motum consequentem formam; sicut generans dat corpori gravitatem, et motum consequentem ipsam. Et ipsa gravitas, quae est principium motus ad locum connaturalem propter gravitatem, potest ^ quodammodo dici amor naturalis. Sic etiam ipsum appetibile dat appetitui, primo quidem, quandam coaptationem ad ipsum, quae est: complacentia ? appetibilis; ex qua sequitur motus ad appetibile. Nam appetitivus motus circulo agitur, ut dicitur in III de Anima: appetibile enim movet ap- petitum, faciens se quodammodo in eius intentione; et appetitus tendit in appetibile realiter consequendum, ut sit ibi? finis motus, ubi fuit principium. Prima ergo immutatio appetitus ab appetibili vocatur amor, qui nihil est aliud quam complacentia appetibilis; et ex hac complacentia sequitur motus in appetibile, qui est desiderum; et ultimo quies, quae est gaudium. Sic ergo, cum amor consistat in quadam immutatione appetitus ab appetibili, manifestum est quod amor est passio: proprie quidem, secundum quod est in concupiscibili; communiter autem, et extenso nomine, secundum quod est in voluntate.

21

AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod, quia virtus significat principium motus vel actionis, ideo amor, inquantum est principium appetitivi motus, a Dionysio vocatur virtus.

22

AD SECUNDUM DICENDUM quod unio pertinet ad amorem, inquantum per complacentiam appetitus amans se habet ad id quod amat, sicut ad seipsum, vel ad aliquid sui. Et sic patet quod amor non est ipsa relatio unionis, sed unio est consequens amorem. Unde et Dionysius dicit quod amor est virtus unitiva: et Philosophus dicit, in II Polit., quod unio est opus amoris.

23

AD TERTIUM DICENDUM quod amor, etsi non nominet motum appetitus tendentem in appetibile, nominat tamen motum appetitus quo immutatur ab appetibili, ut ei appetibile complaceat.

Articulus 3

utrum amor sit idem quod dilectio
24

ARTICULUS TERTIUS UTRUM AMOR SIT IDEM QUOD DILECTIO

25

AD TERTIUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod amor sit idem quod dilectio. Dionysius enim, iv cap. de Div. Nom., dicit quod hoc modo se habent amor et dilectio, sicut. quatuor et. bis duo, rectilineum. et habens rectas lineas. Sed ista significant idem. Ergo amor et dilectio significant idem.

26

2. PRAETEREA, appetitivi motus secundum obiecta differunt. Sed idem est obiectum dijectiotiis et amoris. Ergo sunt idem.

27

3. PRAETEREA, si dilectio et amor in Mita differunt, maxime in hoc differre videntur, quod dilectio sit; in bono accipienda, amor autem in malo, ut quidam dixerunt, secundum quod Augustinus narrat, in. XIV de Civ. Dei. Sed hoc modo non differunt: quia, ut ibidem Augustinus dicit, in sacris Scripturis utrumque accipitur in bono et in malo. Ergo amor et dilectio non differunt; sicut ipse Augustinus ibidem concludit quod. non est aliud amorem dicere, et aliud dilectionem dicere.

28

SED cowNTRA EsT quod Dionysius dicit, iv cap. de Div. Nom., quod "quibusdam Sanctorum visum est divinius esse nomen amoris quam nomen dilectionis."

29

RESPONDEO DICENDUM quod ijaiiteiné nomina inveniuntur ad idem quodammodo pertinentia: scilicet amor, dilectio, caritas et amicitia. Differunt tamen in hoc, quod amicitia, secundum Philosophum in VIII Ethic. est quasi habitus; amor autem et dilectio significantur per modum actus vel passionis; caritas autem utroque modo accipi potest.

30

Differenter tamen significatur actus per ista tria. Nam amor communius ? est inter ea: omnis enim dilectio vel caritas est amor, sed non e converso. Addit enim dilectio supra amorem, electionem praecedentem, ut ipsum nomen sonat. Unde dilectio non est in concupiscibili, sed in voluntate tantum, et est in sola rationali natura. Caritas autem addit supra amorem, perfectionem quandam amoris, inquantum id quod amatur magni pretii aestimatur, ut ipsum nomen designat.

31

AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod Dionysius loquitur de amore et dilectione, secundum quod sunt in appetitu intellectivo: sic enim amor idem est quod dilectio.

32

AD SECUNDUM DICENDUM quod obiectum amoris est communius quam obiectum dilectionis: quia ad plura se extendit amor quam dilectio, sicut dictum est.

33

AD TERTIUM DICENDUM quod non differunt amor et dilectio secundum differentiam boni et mali, sed sicut dictum est. In parte tamen intellectiva idem est amor et dilectio. Et sic loquitur ibi Augustinus de amore: unde parum post subdit quod recta voluntas est bonus amor, et perversa voluntas est malus amor. Quia tamen amor, qui st passio concupiscibilis, plurimos inclinat ad malum, inde habuerunt occasionem qui praedictam differentiam assignaverunt.

34

AD QUARTUM DICENDUM quod ideo aliqui posuerunt, etiam in ipsa voluntate, nomen amoris esse divinius nomine dilectionis, quia amor importat quandam passionem, praecipue secundum quod est in appetitu sensitivo; dilectio autem praesupponit iudicium rationis. "Magis autem homo in Deum tendere potest per amorem, passive quodammodo ab ipso Deo attractus, quam ad hoc eum propria ratio ducere possit, quod pertinet ad rationem dilectionis, ut dictum est. Et propter hoc, divinius est amor quam dilectio.

Articulus 4

utrum amor convenienter dividatur in amorem amicitiae et amorem concupiscentiae
35

ARTICULUS QUARTUS UTRUM AMOR CONVENIENTER DIVIDATUR IN AMOREM AMICITIAE ET AMOREM CONCUPISCENTIAE

36

AD QUARTUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod ANS) amor inconvenienter dividatur in amo2A rem amicitiae et concupiscentiae. 4mor Nenim est passio, amicitia vero est habitus, ut dicit Philosophus, in VIII Erhic. Sed habitus non potest esse pars divisiva passionis. Ergo amor non convenienter dividitur per amorem concupiscentiae et amorem amicitiae.

37

2. PRAETEREA, nihil dividitur per id quod ei connumeratur: non enim omo connumeratur animali. Sed concupiscentia connumeratur amori, sicut alia passio ab amore. Ergo amor non potest dividi per concupiscentiam.

38

3. PRAETEREA, secundum Philosophum, in VIII Ethic., triplex est amicitia, utilis, delectabilis et honesta. Sed amicitia utilis et delectabilis habet concupiscentiam. Ergo concupiscentia non debet dividi contra amicitiam.

39

SED coNTRA, quaedam dicimur amare quia ea concupiscimus: sicut dicitur aliquis amare vinum propter dulce quod in eo concupiscit, ut dicitur in II Zopic. Sed ad vinum, et ad huiusmodi, non habemus amicitiam, ut dicitur in VIII Ethic. Ergo alius est amor concupiscentiae, et alius est amor amicitiae.

40

REsPONDEO DICENDUM quod, sicut Philosophus dicit in II Rhetoric. bonum. Sic ergo motus amoris in duo tendit: scilicet in bonum quod quis vult alicui, vel sibi vel alii; et in illud cui vult bonum. Ad illud ergo bonum quod quis vult alteri, habetur amor concupiscentiae: ad illud 5 autem cui aliquis vult bonum, habetur amor amicitiae.

41

Haec autem divisio est secundum prius et posterius. Nam id quod amatur amore amicitiae, simpliciter et per se amatur: quod autem amatur amore concupiscentiae, non simpliciter et secundum se amatur, sed amatur alteri. Sicut enim ens simpliciter est quod habet esse, ens autem secundum quid quod est in alio; ita bonum, quod convertitur cum ente, simpliciter quidem est quod ipsum habet ? bonitatem; quod autem est bonum alterius, est bonum secundum quid. Et per consequens amor quo amatur aliquid. ut ei sit bonum, est amor simpliciter: amor autem quo amatur aliquid ut sit bonum alterius, est amor secundum quid.

42

AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod amor non dividetur per amicitiam et concupiscentiam, sed per amorem amicitiae et concupiscentiae. Nam ille proprie dicitur amicus, cui aliquod bonum volumus: illud autem dicimur concupiscere, quod volumus nobis.

43

Et per hoc patet solutio ad secundum.

44

Ad TERTIUM DICENDUM quod in amicitia utilis et delectabilis, vult quidem aliquis aliquod bonum amico: et quantum ad hoc salvatur ibi ratio amicitiae. Sed quia illud bonum refert ulterius ad suam delectationem vel utilitatem, inde est quod amicitia utilis et delectabilis, inquantum trahitur ad amorem concupiscentiae, deficit a ratione verae amicitiae.

PrevBack to TopNext