Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Quaestio 1 : De scientia theologiae
Distinctio 1
Distinctio 2
Quaestio 1 : De unitate essentia
Quaestio 2 : De pluralitate personarum
Distinctio 3
Quaestio 2 : De modo cognoscendi Deum
Quaestio 3 : De medio cognoscendi Deum
Quaestio 5 : De imagine memoriae, intelligentiae, et voluntatis in speciali
Quaestio 6 : De imagine mentis notitiae et amoris
Quaestio 7 : De differentia praedictarum duarum imaginum
Distinctio 4
Quaestio 1 : De veritate divinae generationis
Quaestio 2 : De veritate propositionum generationum Diuinam significantium
Quaestio 3 : De veritate praedicationis circa Divina
Quaestio 4 : De natura huius Termini Deus
Distinctio 5
Quaestio 1 : An essentia Divina sit generans
Quaestio 2 : An essentia sit genita
Quaestio 3 : An generatio fiat de essentia
Distinctio 6
Quaestio 1 : An Pater genuit filium necessitate vel voluntate
Distinctio 7
Quaestio 1 : De potentia generandi in comparatione ad generantem
Quaestio 2 : De potentia generativa per comparationem ad genitum
Quaestio 3 : De potentia generandi in comparatione ad potentiam creandi
Distinctio 8
Quaestio 2 : De veritate divinae essentiae
Quaestio 3 : De aeternitate divinae essentiae
Quaestio 4 : De divina immutabilitate
Quaestio 5 : De divina simplicitate
Distinctio 9
Quaestio 1 : De distinctione geniti a generante
Quaestio 2 : De ordine Patris Filii
Quaestio 3 : De aeternitate generantis et geniti
Quaestio 4 : De coaeternitatis significatione
Distinctio 10
Quaestio 1 : De modo quo Spiritus Sanctus procedit
Quaestio 2 : De proprietate Spiritus Sancti
Quaestio 3 : De communitate nominis Spiritus Sancti
Distinctio 11
Quaestio 1 : De processione Spiritus sancti a Patre et Filio
Distinctio 12
Quaestio 1 : De ordine processionis Spiritus Sancti
Distinctio 13
Quaestio 2 : De comparatione generationis et processionis
Quaestio 3 : De ratione ingeniti
Distinctio 14
Quaestio 1 : De processione temporali Spiritus Sancti
Distinctio 15
Quaestio 1 : De missione in communi
Quaestio 2 : De missione Spiritus Sancti
Quaestio 3 : De missione Filii
Quaestio 4 : De termino missionis
Distinctio 16
Quaestio 1 : De missione visibili
Distinctio 17
Quaestio 1 : De essentia caritatis
Quaestio 2 : De augmento caritatis
Distinctio 18
Quaestio 1 : De ratione doni in seipso
Quaestio 2 : De ratione doni in comparatione ad alias personas
Quaestio 3 : De dono Spiritus Sancti in comparatione ad alia dona
Quaestio 4 : De dono Spiritus Sancti in comparatione ad eos quibus datur
Distinctio 19
Quaestio 1 : De aequalitate personarum divinarum
Quaestio 2 : De illis in quibus assignatur aequalitas personarum
Quaestio 3 : De rationibus per quas probatur personarum aequalitas
Quaestio 4 : De exclusione numeri a personis quo impugnatur earum aequalitas
Distinctio 20
Quaestio 1 : De aequalitate personarum in potentia
Distinctio 21
Quaestio 1 : De dictionibus exclusivis
Distinctio 22
Quaestio 1 : De Divinis Nominibus
Distinctio 23
Quaestio 1 : De nomine et significatione personae secundum se
Quaestio 2 : De Quibusdam Nominibus inclusis in intellectu personae
Distinctio 24
Quaestio 1 : De uno in divinis
Quaestio 2 : De numero in divinis
Quaestio 3 : De termino significante unitatem et numerum in Divinis
Distinctio 25
Quaestio 1 : De ratione personae eiusque significatione quando iungitur terminis distinctivis
Distinctio 26
Quaestio 2 : De proprietatibus personalibus secundum quod significantur Nominibus propriis
Distinctio 27
Quaestio 1 : De proprietatibus personalibus in generali, secundum quod significantur aliis nominibus
Quaestio 2 : De proprietate verbi specialiter
Distinctio 28
Quaestio 1 : De Differentia proprietatum in eadem persona
Quaestio 2 : De innascibilitate
Quaestio 3 : De proprietate imaginis
Distinctio 29
Quaestio 1 : De communi spiratione
Distinctio 30
Quaestio 1 : De quibusdam relationibus quae dicuntur de Deo ex tempore
Distinctio 31
Quaestio 1 : De significatione cuiusdam appropriabilis, nempe aequalitate
Quaestio 2 : De appropriatis secundum Hilarium
Quaestio 3 : De appropriatis secundum Augustinum
Distinctio 32
Quaestio 2 : De appropriatis pertinentibus ad Filium
Distinctio 1
Quaestio 1 : De comparatione Notionum ad essentiam
Quaestio 2 : De comparatione notionum ad personas
Quaestio 3 : De comparatione Notionum ad essentiam
Quaestio 4 : De comparatione notionum ad adiectiva sive essentialia sive personalia
Distinctio 34
Quaestio 1 : De identitate essentiae et personae
Quaestio 2 : De praedicatione essentiae de personis
Quaestio 3 : De appropriatione quorundam attributorum ad personas
Quaestio 4 : De translatione nominum ad divina
Distinctio 35
Quaestio 1 : De scientia secundum se
Distinctio 36
Quaestio 1 : De rebus a Deo cognitis
Quaestio 2 : De medio per quod Deus cognoscit res
Distinctio 37
Quaestio 1 : Qualiter Deus est in rebus
Quaestio 2 : Qualiter se habeat Deus ad locum et motum
Quaestio 3 : Qualiter se habeat Deus ad locum et motum
Quaestio 4 : Qualiter spiritus creatus seu Angelus sit in loco
Quaestio 5 : Qualiter Angelus moveatur de loco ad locum
Distinctio 38
Quaestio 1 : De causalitate scientiae Dei
Quaestio 2 : De infallibilitate scientiae Dei
Distinctio 39
Quaestio 1 : De invariabilitate scientiae divinae
Quaestio 2 : De numero scibilium a Deo
Quaestio 3 : De Dei providentia
Distinctio 40
Quaestio 1 : De praedestinatione secundum se
Quaestio 2 : De certitudine praedestinationis
Distinctio 41
Quaestio 1 : De divina electione
Quaestio 2 : De causa praedestinationis
Quaestio 3 : De causa reprobationis
Quaestio 4 : De praescientia Dei
Distinctio 42
Quaestio 1 : De potentia Dei secundum se
Quaestio 2 : De iis quae subiecta sunt omnipotentiae Dei
Distinctio 43
Quaestio 1 : De infinitate divinae potentiae
Quaestio 2 : De necessitate operandi in Deo
Distinctio 44
Quaestio 1 : Qualia possit Deus et qualiter
Distinctio 45
Quaestio 1 : De voluntate Dei generaliter
Quaestio 2 : De causalitate divinae voluntatis
Quaestio 3 : De multiplicitate voluntatis Dei
Distinctio 46
Quaestio 1 : De voluntate Dei per comparationem ad effectum
Quaestio 2 : De utilitate mali
Distinctio 47
Quaestio 1 : De efficacia divinae voluntatis
Distinctio 48
Quaestio 1 : De conformitate voluntatis nostrae ad divinam
Quaestio 2 : In quo teneamur conformari voluntati divinae
Quaestio 3 : De casibus specialibus circa conformitatem voluntatis humanae ad divinam
Quaestio 2
De potentia generativa per comparationem ad genitumCIrca secundum per comparationem potentiae generatiuae ad genitum quaeruntur duo. Primo, an potentia generandi sit in Filio. Secundo, an Filius possit generare,
Articulus 1
An potentia generandi sit in Filio.D primum sic proceditur. 1. Nulla scientia, vel voluntas est in Patre quae non sit in Filio: ergo & nulla potentia.
2. Pater generat Filium aequalem sibi: non aequalitate molis: ergo virtutis: ergo omins virtus, quae est in Patre, est in Filio: ergo & virtus generandi.
3. Perfectior est generatio caelestis carnali: si ergo carnalis generatio communicat genito potentiam generandi, multo magis caelestis.
4. In splendore creato, cum generatur, est potentia alium splendorem generandi: ergo multo fortius in splendore aeterno, id est, Filio
2. Potentia generandi dicit generationis actiuum principium: sed principium generationis actiuum non est in Filio: ergo &c.
3. Prustra est in aliquo potentia, quae nunquam exit in actum: sed in Filio potentia generandi Filium nunquam exit in actum: ergo frustra esset.
Respondeo. Cum dicitur potentia generandi, hoc gerundiuum generandi potest esse gerundiuum verbi actiui, vel passiui, vel verbi impersonalis. In primo potentia generandi dicitur potentia, per quam generat: secundo modo per quam generatur: tertio modo potentia, per quam generatio sit: primo modo potentia generandi est in solo Patre; secundo modo in solo Filio; tertio modo in Patre, & Filio, & Spiritu Sancto. Habet autem ortum haec distinctio ex eo quod in Patre ipsa natura idem est cum paternitate, in Filio cum filiatione, in Spiritu Sancto cum processione, sed differunt ratione: sicut eadem aqua in sonte coniuncta est proprietati fontalis originis, in riuulo proprietatis priginis a fonte solo, in lacu proprietati processionis ab vtroque.
Ad 1. Nulla scientia vel voluntas &c. Resp. Non est simile de scientia & voluntate, quia non sic ordinantur ad actum notionalem, sicut potentia generandi, quae est ad generandum: non enim per scientiam sit generatio, vel per voluntatem, sed per naturalem potentiam.
Ad 2. De aequalitate virtutis. Resp. Quamuis omnis potentia sit in Filio, quae in Patre; non tamen ad omnem actum eiusdem: potentia vero generandi non tantum nominat essentiamt. potentiae, sed ordinem eius ad actum. Unde in argumento est fallacia accidentis.
Ad 3. De Patre carnali &c. Resp. Ratio conimunicationis totius potentiae generatiua carnalis non est perfectio ipsius generationis, vel generantis, vel geniti, sed est imperfectioni admixta, quia non communicatur totum vnigenito, quod est generantis, nec sufficienter saluatur in vno genitonatura communis. Hoc vero in Deo non contingit.
Ad 4. De splendore. Resp. Non est simile, quia lux creata in splendore vno non se sufficieter multiplicat, & ideo requiritur multiplicatio amplior: secus est in luce increata,
Articulus 2
An Filius possit generareAD secundum sic proceditur. 1. Potentia non impedita potest exire in actum: in Filio est potentia generandi non impedita: ergo potest exire in actum generationis.
3. Posse generare est aliqua dignitas in Patre. sed quidquid dignitatis est in Patre, etiam est in Filio: ergo.
4. Actus naturae est in omnibus naturae suppositis vt ratiocinari, & ratiocinatio: sic ergo cum posse generare sit actus diuinae naturae erit in omnibus suppositis diuinis.
5. August. dicit. Quod Filius non generare non potuit: ergo potuit generare: cum duae negationes aequiposleant vni affirmationi.
Contra. 1. Qui non potest esse pater non potest generare: sed Filius non potest esse pater, quia sequeretur consusio personarum: ergo &c. 2. Secundum Ansel. lib. Cur Deus homo, minimum inconueniens est Deo impossibile: sed plures patres aut filios esse in Trinitate est incoueniens, quia induceret confusionem: ergo impossibile.
Respondeo. Cum personae diuinae non essentia quae communis est, distinguantur, sed proprietatibus relatiuis, proprietas personalis vnius non potest inesse alteri, quia iam personae non distinguerentur: Filius ergo non potest esse Pater: ergo non potest generare: quod non est ex impotentia, sed ex improprietate, sicut quod homo non possit esse brutum.
Ad 1. De potentia non impedita Resp. Verum. est de potentia ordinata ad actum illum: sed potentia Filij non est ordinata ad actum generationis
Ad 3. De dignitate. Resp. Eadem dignitas, quae est in Patre, ex eo quod generare potest, est in Filio ex hoc quod generatur: quia dignitas de essentialibus & absolutis est,