Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in libros Sententiarum

Liber 1

Prooemium

Prologus

Quaestio 1 : De scientia theologiae

Praeambulum

Distinctio 1

Praeambulum

Quaestio 1 : De usu

Quaestio 2 : De fruitione

Distinctio 2

Praeambulum

Quaestio 1 : De unitate essentia

Quaestio 2 : De pluralitate personarum

Distinctio 3

Praeambulum

Quaestio 1 : De cognitio Dei

Quaestio 2 : De modo cognoscendi Deum

Quaestio 3 : De medio cognoscendi Deum

Quaestio 4 : De imagine Dei

Quaestio 5 : De imagine memoriae, intelligentiae, et voluntatis in speciali

Quaestio 6 : De imagine mentis notitiae et amoris

Quaestio 7 : De differentia praedictarum duarum imaginum

Distinctio 4

Praeambulum

Quaestio 1 : De veritate divinae generationis

Quaestio 2 : De veritate propositionum generationum Diuinam significantium

Quaestio 3 : De veritate praedicationis circa Divina

Quaestio 4 : De natura huius Termini Deus

Distinctio 5

Praeambulum

Quaestio 1 : An essentia Divina sit generans

Quaestio 2 : An essentia sit genita

Quaestio 3 : An generatio fiat de essentia

Distinctio 6

Praeambulum

Quaestio 1 : An Pater genuit filium necessitate vel voluntate

Praeambulum

Distinctio 7

Quaestio 1 : De potentia generandi in comparatione ad generantem

Quaestio 2 : De potentia generativa per comparationem ad genitum

Quaestio 3 : De potentia generandi in comparatione ad potentiam creandi

Distinctio 8

Praeambulum

Quaestio 1

Quaestio 2 : De veritate divinae essentiae

Quaestio 3 : De aeternitate divinae essentiae

Quaestio 4 : De divina immutabilitate

Quaestio 5 : De divina simplicitate

Quaestio 6

Distinctio 9

Praeambulum

Quaestio 1 : De distinctione geniti a generante

Quaestio 2 : De ordine Patris Filii

Quaestio 3 : De aeternitate generantis et geniti

Quaestio 4 : De coaeternitatis significatione

Distinctio 10

Praeambulum

Quaestio 1 : De modo quo Spiritus Sanctus procedit

Quaestio 2 : De proprietate Spiritus Sancti

Quaestio 3 : De communitate nominis Spiritus Sancti

Distinctio 11

Praeambulum

Quaestio 1 : De processione Spiritus sancti a Patre et Filio

Distinctio 12

Praeambulum

Quaestio 1 : De ordine processionis Spiritus Sancti

Distinctio 13

Praeambulum

Quaestio 1 : De processione

Quaestio 2 : De comparatione generationis et processionis

Quaestio 3 : De ratione ingeniti

Distinctio 14

Praeambulum

Quaestio 1 : De processione temporali Spiritus Sancti

Distinctio 15

Praeambulum

Quaestio 1 : De missione in communi

Quaestio 2 : De missione Spiritus Sancti

Quaestio 3 : De missione Filii

Quaestio 4 : De termino missionis

Distinctio 16

Praeambulum

Quaestio 1 : De missione visibili

Distinctio 17

Praeambulum

Quaestio 1 : De essentia caritatis

Quaestio 2 : De augmento caritatis

Distinctio 18

Praeambulum

Quaestio 1 : De ratione doni in seipso

Quaestio 2 : De ratione doni in comparatione ad alias personas

Quaestio 3 : De dono Spiritus Sancti in comparatione ad alia dona

Quaestio 4 : De dono Spiritus Sancti in comparatione ad eos quibus datur

Distinctio 19

Praeambulum

Quaestio 1 : De aequalitate personarum divinarum

Quaestio 2 : De illis in quibus assignatur aequalitas personarum

Quaestio 3 : De rationibus per quas probatur personarum aequalitas

Quaestio 4 : De exclusione numeri a personis quo impugnatur earum aequalitas

Distinctio 20

Praeambulum

Quaestio 1 : De aequalitate personarum in potentia

Distinctio 21

Praeambulum

Quaestio 1 : De dictionibus exclusivis

Distinctio 22

Praeambulum

Quaestio 1 : De Divinis Nominibus

Distinctio 23

Praeambulum

Quaestio 1 : De nomine et significatione personae secundum se

Quaestio 2 : De Quibusdam Nominibus inclusis in intellectu personae

Distinctio 24

Praeambulum

Quaestio 1 : De uno in divinis

Quaestio 2 : De numero in divinis

Quaestio 3 : De termino significante unitatem et numerum in Divinis

Distinctio 25

Praeambulum

Quaestio 1 : De ratione personae eiusque significatione quando iungitur terminis distinctivis

Distinctio 26

Praeambulum

Quaestio 1 : De hypostasi

Quaestio 2 : De proprietatibus personalibus secundum quod significantur Nominibus propriis

Distinctio 27

Praeambulum

Quaestio 1 : De proprietatibus personalibus in generali, secundum quod significantur aliis nominibus

Quaestio 2 : De proprietate verbi specialiter

Distinctio 28

Praeambulum

Quaestio 1 : De Differentia proprietatum in eadem persona

Quaestio 2 : De innascibilitate

Quaestio 3 : De proprietate imaginis

Distinctio 29

Praeambulum

Quaestio 1 : De communi spiratione

Distinctio 30

Praeambulum

Quaestio 1 : De quibusdam relationibus quae dicuntur de Deo ex tempore

Distinctio 31

Praeambulum

Quaestio 1 : De significatione cuiusdam appropriabilis, nempe aequalitate

Quaestio 2 : De appropriatis secundum Hilarium

Quaestio 3 : De appropriatis secundum Augustinum

Distinctio 32

Praeambulum

Quaestio 1

Quaestio 2 : De appropriatis pertinentibus ad Filium

Distinctio 1

Praeambulum

Quaestio 1 : De comparatione Notionum ad essentiam

Quaestio 2 : De comparatione notionum ad personas

Quaestio 3 : De comparatione Notionum ad essentiam

Quaestio 4 : De comparatione notionum ad adiectiva sive essentialia sive personalia

Distinctio 34

Praeambulum

Quaestio 1 : De identitate essentiae et personae

Quaestio 2 : De praedicatione essentiae de personis

Quaestio 3 : De appropriatione quorundam attributorum ad personas

Quaestio 4 : De translatione nominum ad divina

Distinctio 35

Praeambulum

Quaestio 1 : De scientia secundum se

Distinctio 36

Praeambulum

Quaestio 1 : De rebus a Deo cognitis

Quaestio 2 : De medio per quod Deus cognoscit res

Distinctio 37

Praeambulum

Quaestio 1 : Qualiter Deus est in rebus

Quaestio 2 : Qualiter se habeat Deus ad locum et motum

Quaestio 3 : Qualiter se habeat Deus ad locum et motum

Quaestio 4 : Qualiter spiritus creatus seu Angelus sit in loco

Quaestio 5 : Qualiter Angelus moveatur de loco ad locum

Distinctio 38

Praeambulum

Quaestio 1 : De causalitate scientiae Dei

Quaestio 2 : De infallibilitate scientiae Dei

Distinctio 39

Praeambulum

Quaestio 1 : De invariabilitate scientiae divinae

Quaestio 2 : De numero scibilium a Deo

Quaestio 3 : De Dei providentia

Distinctio 40

Praeambulum

Quaestio 1 : De praedestinatione secundum se

Quaestio 2 : De certitudine praedestinationis

Quaestio 3 : De reprobatione

Distinctio 41

Praeambulum

Quaestio 1 : De divina electione

Quaestio 2 : De causa praedestinationis

Quaestio 3 : De causa reprobationis

Quaestio 4 : De praescientia Dei

Distinctio 42

Praeambulum

Quaestio 1 : De potentia Dei secundum se

Quaestio 2 : De iis quae subiecta sunt omnipotentiae Dei

Distinctio 43

Praeambulum

Quaestio 1 : De infinitate divinae potentiae

Quaestio 2 : De necessitate operandi in Deo

Distinctio 44

Praeambulum

Quaestio 1 : Qualia possit Deus et qualiter

Distinctio 45

Praeambulum

Quaestio 1 : De voluntate Dei generaliter

Quaestio 2 : De causalitate divinae voluntatis

Quaestio 3 : De multiplicitate voluntatis Dei

Distinctio 46

Praeambulum

Quaestio 1 : De voluntate Dei per comparationem ad effectum

Quaestio 2 : De utilitate mali

Distinctio 47

Praeambulum

Quaestio 1 : De efficacia divinae voluntatis

Distinctio 48

Praeambulum

Quaestio 1 : De conformitate voluntatis nostrae ad divinam

Quaestio 2 : In quo teneamur conformari voluntati divinae

Quaestio 3 : De casibus specialibus circa conformitatem voluntatis humanae ad divinam

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 4

De termino missionis
1

QVESTIO IV DETERMINO MISSIONIS.

2

CIrca quartum de termino missionis quaeruntur tria. Primo ad quos siat missio. Secundo an siat maior post Incarnationem quam ante. Tertio an sit missio aeterna & temporalis

Articulus 1

Ad quos stat missio.
3

Articvlvs I. Ad quos stat missio.

4

AD primum sic proceditur missio est ad sanctificandam creaturam: sed contingit sanctificari irrationalem creaturam vt templum & vasa sacra, &S acrmenta: ergo contingit per sonam diuinam mitti ad ipsam.

5

Contra mitti est cognosci esse ab alio: sed soli creaturae rationali conuenit talis cognitio: ergo ei soli sit missio.

6

Iuxta hoc quaeritur, An siat ad Angelos & comprehensores; vel ad homines solos, & ad viatores. Videtur quod ad solos viatores. Quia Angeli & Beati, cum sint in termino, iam non sunt susceptibiles amplioris sanctificationis vel gratiae: ergo nec missionis.

7

Contra dicitur hic Spiritus sanctus mitti ad Angelos.

8

Iuxta hoc quaeritur. An siat missio ad viros sanctos. Videtur quod sic. Nam Spiritus sanctu in die Pentecostes missus est ad Apostolos, qui erant sancti

9

Contra missio sit ad reuocandam creaturam rationalem a temporalibus ad aeterna, secundum Augustinum: sed sancti iam sunt reuocati.

10

Iuxta hoc quaeritur. An facta sit missio ad Sanctum Sanctorum. Videtur quod non, quia non sit missio nisi ad distantem: Christus nunquam tuit distans, nec secundum quod Deus, nec se cundum quod homo.

11

Contra missio visibilis est signum missionis inuisibilis: Ad ipsum vero facta est visibilis missio.

12

Respondeo. Ad primum. Missio personae Diuinae sit in dono gratiae gratum facientis secundum quod incipit creaturam inhabitare nouo modo, sicut lux in oculo caeci illuminati: Illi ergo soli creaturae sit missio, quae huius gratiae est susceptibilis: ergo creaturae ratio¬ nali, non irrationali.

13

Ad arg. De sanctificatione creaturae irrationalis. Resp. Sanctificatio illa accipitur aequiuoca ad sanctificationem, de qua loquimur, vel saltem analogice, secundum eandem rationem omnino: quia de quibusdam dicitur sanctitas vt de signo: de quibusdam vt de causa: de sola rationali creatura vt subjecto: sicut sanitas aliter dicitur de vrina, aliter de medicina, aliter de a nimali.

14

Ad 2. quaest. Resp. Quamuis in Angelis & beatis non siat gratiae vel sapientiae intensio; tamen sit quodammodo extensio, ex eo quod aliqua reuelantur eis de nouo, ex quibus non magis diligunt Deum, quamprius, sed sub aliqua noua ratione seu consideratione, & sic potest dici ad eos fieri mssio.

15

Ad arg. Sunt in termino. Resp. Beati quantum ad praemium essentiale sunt in termino, sed quantum ad alia adhuc possunt proficere.

16

Ad 3. quaest. Resp. Augmentum gratiae in sanctis dupliciter potest fieri, vel secundum intensionem in eadem specie: vel secundum extensionem ad nouum aliquem actum, vel vsum alterius speciei: primo modo no dicitur mitti persona, quia non incipit esse in eis nouo modo: secundo modo sic, quia incipit esse nouo quodamodo,

17

Ad argum. De reuocatione &c. Resp. Finis iste, scilicet reuocatio a sensibilibus ad aeterna, missioni non est essentialis, sed accidentalis ex statu eius, ad quem sit missio, quando talis est quod indiget reuocatione.

18

Ad 4. quaest. Resp. Quamuis simul tempore fuerit natura Christi humana & eius gratia tamen naauraliter praecessit natura gratiam: vnde potest dici ad ipsum secundum naturam humanam in ipso instanti conceptionis facta missio inuisibilis, & Filij per sapientiam, & Spiritus sancti per gratiam: sed postea non nisi visibilis tantum, quia non profecit in gratia vel sapientia. Ad arg. Nunquam fuit distans. Resp. Quamuis missio localis non siat nisi ad distans, missso tamen causalis potest fieri ad coniunctum, vt amplius, vel modo altero coniungatur.

Articulus 2

An missio stat maior post incarnationem quam antea
19

Articvlvs II. An missio stat maior post incarnationem quam antea.

20

AD secundum articulum sic proceditur 1. AEqualis est semper in sole corporali radiorum corporalium emissio: ergo multo magis in Sole spirituali emissio radiorum spiritualium: ergo in Patre missio Filij & Spiritus Sancti.

21

2. Secundum Augustinum caelibatus Ioannis non praefertur coniugio Abrahae, & sancti antiqui proponuntur nobis in exemplum perfectae virtutis: ergo non erat minor sanctificatio tunc quam modo: ergo nec minor missio.

22

3. Deus aequaliter se habebat ad creaturam tunc & modo: ergo aequalis erat missio actiua, & ex parte Dei, tunc & modo: er go & missio. passiuaex parte creaturae, cum sit immediatus effectus illius,

23

Contra. 1. Augustinus super illud Ioan. 7. Nondum erat Spiritus sanctus datus &c. Dicit, quomodo intelligitur hoc, nisi, quia missio Spiritus sancti futura erat, qualis numquam antea fuerat. 5. Maior est gratia & sapientia noui testamenti, quam veteris: ergo cum penes haec duo attendatur missio, mator est in nouo testamento missio quam fuit in veteri

24

3. Missio visibilis signum est missionis inuisibilis: sed in nouo Testamento multo maior fuit missio visibilis: ergo & inuisibilis

25

Respondeo. Loquendo de missione ex parte mittentis aequalis est missio inuisibilis Filij & Spiritus sancti, & in nouo, & in veteri testamentis: loquendo ex parte eorum ad quos fuit gene raliter missio, non est aequalis, quia sancti noui Testamenti magis dispositi sunt ad recipiendum propter impedimentum peccati Adae remotum. & beneficium doctrinae Christi, & gratiae in Sacramentis praestitum; specialiter tamen quantum ad aliquas personas aequalis tunc fuit missio.

26

Ad 1. De radiorum emissione. Resp. Ratio concludit aequalitatem ex parte mittentis, non eorum, ad quos sit missio.

27

Ad2. De caelibatu Ioannis. Ratio illa concludi quod non minor fuit tunc quoad aliquas perso. nas specialiter, non generaliter.

28

Ad 3. De missione actiua. Resp. Missio actiua duo dicit & actionem Dei, & effectum in creatura; quoad primum aequalis erat; quoad secundum non.

Articulus 3

An sit missio aeterna et temporalis
29

Articvlvs III. An sit missio aeterna & temporalis.

30

AD tertium articulum sic proceditur. 1. Gregorius eo mittitur filius, quo generatur. Et Beda dicit, quod Spiritus sancti missio, est eius ipsa processio: cum ergo Filij generatio, & Spiritus sancti processio duplex sit, aeterna scilicet, & temporalis, similiter missio vtriusque duplex erit.

31

2. Sicut missio dicitur per respectum ad creaturam, ita donum: sed donum dicitur Spiritus sanctus ex tempore, & ab aeterno: ergo & missio.

32

3. Omnis actio, quae habet Deum, vt terminum a quo & ad quem aeterna est: sed missio. qua Deus mittit Deum, talis est: ergo aeterna

33

4. Sicut processio importat respectum a quo & ad quem, ita missio: ergo sicut ratione illius duplicis termini distinguitur duplex processioita debet distingui duplex missio.

34

Contra 1. Missio semper ponit nouum modum existendi in aliquo vel nouum effectum; aeternum vero non est nouum.

35

2. Augustin. dicit non eo quod de Patre natus est Filius, missus dicitur, sed quia ex tempore cuiusquam mente percipitur.

36

Respondeo. Missio duplicem respectum importat: aeternum & temporalem, est enim missio ab aliqua re aeterna ad aliquam rem tempora lem: sicut vero totum copulatum pro altera parte falsa, falsum est, eo quod destructa vna parte destruitur totum integrale; ita coniunctum ex aeterno & temporali temporale iudicatur: hine est quod missio teporalis est, non aeterna

37

Ad 1. Eo mittitur filius. Resp. Gregorium loqui de generatione temporali, vel mitti accipit, secundum aptitudinem non secundum actum. Quod opponitur ex Beda de missione Spiritus sancti, quae est eius processio. Resp. Loquitur de temporali processione.

38

Ad 2. De ratione doni. Resp. Non est simile quia donum potest dici ab aptitudine dandi solum, vel ab actu simul: sed missum non nisi ab actu mittendi cum sit participium, similiter missio cum sit nomen verbule, vnde importat actualem relationem ad creaturam non aptitudinem.

39

Ad 3. Omnis actio &c. Resp. Missionis terminus in quem non est Deus, sed creatura.

40

Ad. 4. Sicut processio importat respectum &c. Resp. Processio importat respectum communiter, vel vt in objectum, vel in subjectum: sed missio importat nouum effectum, vel modum existendi in eo ad quod mittitur, ideo processio potest esse aeterna, sed non missio.

Expositio litterae

41

EXPOSITIO LITERAE. VN tantum donum est in quantum datur. ]

42

Contra ergo non ab aeterno est donum. Resp. Dari accipitur hic communiter vel actu vel aptitudine proutverbum hoc (datur) potest consignificare praesens confusum vel determinatum.

43

Spiritus sanctus seipsum dare non potest] Contra. Non sequitur, Pater potest generare Filium & Filius non potest hoc: ergo Pater potest aliquid quod non Filius. Resp. Non est simile, quia generare pure est actus notionalis, sed mittere eo quod importat effectum in creatura, partim est actus essentialis

44

[Si seipsum dat, a seipso procedit) Contra Pater dat seipsum non tamen a se procedit, vel mittitur. Resp. Non est simile, quia Spiritur sanctus quicquid agit habet ab alio, sed Pater non, ideo suum dare non est mitti.

45

[Secundum genituram ineffabilem missus non videtur quibusdam.] Contra Gregorius Eo mittitur filius quo generatur. Resp. Loqui tur de generatione temporali, vel Iy, eo, dici causam in aptitudine non in actu.

46

[Vt sit homo, quod semel tantum factum est.] Contra in conceptione semel fuit homo; in resurrectione iterum: ergo bis. Resp. Hoc aduerbium, semel, potest determinare hoc participium, Missus, & sic verum est: vel hoc verbum, sit, & sic falsum.

47

[Nec vt esset Angelus.] Contra Malachiae 3. & Angelus testamenti. Resp. Angelus fuit officio, non natura

48

[Secundum quod aliquid aeternum mente capimus &c.

49

Contra forma nunquam excedit id cuius est forma: cum ergo corpus sit in mundo similiter anima.

50

Econtradicit Augustinus, Quod verius est anima, vbi amat quam vbi viuificat

51

Item substantia spiritualis dicitur esse in loco per operationem: cum ergo anima operetu circa obiectum suum, ibi est

52

Resp. Anima comparatur, & ad corpus, cui dat esse naturale, non enim est aliud esse animae quam quod dat corpori; & ad obiectum suum supremum, aquo accipit esse gratuitum: in corpore ergo, ad quod comparatir per relationem essentialem, habet esse simpliciter: vbi vero est objectum suum, ad quod habet re lationem acciden talem, habet esse secundum quid, scilicet per assimiationem: Et quia illud esse est nobilius & anmae vtilius, ideo dicitur verius esse vbi amat.

53

Quod opponitur de substantia spirituali. Resp. Circa obiectum operatur. Non prout est in ipsa re, extra animam, sed prout est per similitudinem sui in anima.

54

[Principium totius Diuinitatis) Contra Diuiuitas non habet principium nec partes. Resp. Intelligitur id est omnium personarum, in quibus est tota Diuinitas.

55

Sed contra Principium est ergo sui ipsius. Resp. No dicitur Pater, totius Diuinitatis principium extra sed intra, sicut fundamentum totius domus, non tamen sui.

56

[Vel si melius dicitur Deitatis. ] Contra. Idem est Diuinitas & Deitas. Resp. Quamuis idem sint, re, differunt modo significandi, quia Diuinitas videtur dicere Deitatem participatiue non essentialiter.

PrevBack to TopNext