Quaestio 1

Articvlvs I. De definitione persona.

AD primum articulum sic proceditur Boet. lib. de duabus naturis dicit: Persona est ra tionalis naturae indiuidua substantia, & probat partes definitionis ex eo quod persona non dicitur in genere accidentium, sed solius substantiae. nec in substantiis inaniinatis, sed animatis tantum nec in omnibus animatis, sed tantum in rationalibus; nec in secundis substantiis vniuersalibus sed in singularibus. Patet ergo quod persona est rationalis naturae indiuidua substantia.

Contra. 1. Sicut se habet definitum, ita partes definitionis ad partes essentiales definiti; cum ergo omnis definitio sit composita ex partibus quia non potest fieri definitio vno nomine, opor. tet quod omne definitum sit compositum: sed non omnis persona est composita, scilicet Diuina: ergo non continetur sub definitione illa.

2. Magister dicit lib. 3. dist. 12. Quod illa definitio non conuenit personis Diuinis: ergo in sufficiens est.

3. Rationale est differentia animalis: sed a quocumque remouetur genus remouetur & differentia: ergo cum ab Angelo & a Deo remoueatur genus animalis, remouetur & haec differentia rationale: ergo eis non conuenit definitio personae: ergo est insufficiens.

4. Natura rationalis praedicatur in recto de persona: ergo male ponitur in obliquo in definitione illa.

5. Multiplicato definito multiplicatur quod in recto continetur in definitione sua, vt multiplicato homine multiplicatur animal & rationale & mortale: ergo multiplicata persona multiplicatur substantia in eius definitione in recto importata: sed hoc in Deo non potest fieri: ergo descriptio illa personae Deo non conuenit.

6. Aut substantia stat ibi pro essentia, aut pro hypostasi: si pro essentia, contra: essentia non est indiuidua cum sit communicabilis: si pro hypostasi, contra: hypostasis, vt dicit Boetius est substantia indiuidua: ergo est ibi nugatio¬

7. Indiuiduum dicit accidens, sicut caetera nomina quae significant intentiones animae: ergo male ponitur in definitione personae quae est in genere substantiae. 8. In Diuinis non est differentia naturae & substantiae, nec est ibi indiuiduum secundum Augustinum: ergo non conuenit personis Diuinidefinitio illa.

9. Persona aut est idem omnino quod naturae rationalis in Deo, aut non: si idem, ergo male ponitur in obliquo in definitione eius, cum omnes obliqui sint transitiui: si non idem, ergo in persona est compositio.

Respondeo. Quaedam sunt nomina primae impositionis, vt ea quae significant rem naturae alicuius quae est in genere determinato, vt homo, linea, albedo: quaedam vero secundae impositionis vt ea quae significant intentionem animae quae circuit omne genus vt genus, species, indiuiduum. Persona ergo cum sit in genere determinato scilicet substantiae, nomen est prime impositionis, cui accidit nomen secudae impositionis scilicet indiuidua: & ideo tria continet in sua definitione. Aliquid enim ponitur ibi vt genus scilicet substantia: aliquid vt differentia specificans genus, scilicet naturae rationalis: aliquid vt intentio sub qua significat nomen personae scilicet indiuidua: significat enim substantiam non quamcumque, sed rationalem, non quamcumque sed singularem. Ea vero quae ponuntur in hac definitione possunt dupliciter consideraris vel stricte secundum proprietatem vocabulorum. sic non conueniunt personis Diuinis: vel large, sic conueniunt, secundum scilicet quod rationale sumitur pro intellectuali, & indiuidua proincommunicabili, & substantia pro existentia: vnde dicit Ri card. de S. Vict. quod persona est rationalis naturae incommunicabilis existentia.

Ad 1. In contrarium de partibus definitionis Resp. Compositio ex partibus potest intellig dupliciter; vel secundum rem, vel secundum rationem: primo modo compositio est in definitione personae & definito secundum quod conuenit personis creatis; secundo modo inquantum couenit personis increatis. Vel dicendum quod ea quae in obliquo ponuntur, non faciunt compositionem in definitione vel definito, nec ea quae dicuntur priuatiue: vnde cum dico, rationalis naturae, & indiuidua, non facio ibi compositionem. Vel dicendum quod secundum Auicennam, definitio po est considerari dupliciter: vel secundum id quod significat, vel secundum modum quem significat, siue vt res vel vt ratio. Primo modo genus & differentia non sunt partes eius, quia vtrumque praedicatur de re per de finitionem significata, vt animal & rationale de homine: pars autem non praedicatur de eo cuius est pars: vtrumque ergo nominat totum, scilicet, genus vt indistinctum, differentia vt distinctum: & genus quamuis non sit materia, fluit tamen a natura materiae; & differentia quamuis non sit forma solum, fluit tamen a natura forme. Secundo modo genus & differentia sunt partes definitionis & definiti secundum modum significandi, non secundum esse.

Ad 2. De Magistro. Resp. Reuera, sicut Magister dicit, definitio non conuenit personis Diuinis secundum quod vocabula accipiuntur stricte, sed secundum quod large.

Ad 3. De rationali. Resp. Rationale dupliciter accipitur: vno modo communiter prout dicit potentiam discernendi: alio modo stricte prout dicit potentiam discernendi per inquisitionem, per collectionem: primo modo commune est Deo & Angelis & hominibus, & sic ponitur in definitione: secundo modo proprietas est hominis seu differentia animalis.

Ad 4. Natuta rationalis praedicatur in recto &c. Resp. Natura Diuina quamuis praedicetur in recto de persona, nihilominus differt a persona ratione, sed non re; & conuenienter ponitur in obliquo. Natura vero creata dupliciter potest significari, vel in abstractione vt pars, sicut cum dico, humanitas, & hoc modo non praedicatur de persona: vel in concretione vt totum, sicut cum dico, homo; & sic praedicatur. Ibi vero ponitur natura vt pars, scilicet formaliter & abstracte: & ideo bene ponitur in obliquo.

Ad 5. De multiplicatione substantiae. Resp. Secundum vsum antiquum quo substantia significabat hypostasim non erat inconueniens: sed secundum vsum communem quo significat essentiam, inconueniens esset: ibi vero supponit pro hypostasi.

Ad 6. Quod obijcitur, pro quo stat ibi substantia. Resp. Substantia quatuor modis accipitur. Vno modo dicitur substantia essentia, sic quidditas cuiuslibet generis vel speciei dicitur substantia: vt, quid est albedo ?color. Secundo modo dicitur substantia indiuiduum in genere substantiae quod dicitur substantia prima. Tertio modo significat substantiam secundam, vt genus vel speciem substantiae. Quartomodo accipitur communiter ad vtrumque, secundum quod abstrahit a prima & secunda substantia: & sic accipitur hic, & per indiuiduum quasi per differentiam trahitur ad standum pro substantia. prima: sicut cum dico animal rationale mortale. animal significat naturam communem generis prout abstrahit ab omnibus speciebus, & per disferentias additas contrahitur ad speciem quae est homo.

Ad 7. Indiuiduum dicit accidens. Resp. Quanis sit accidens, tamen cenuenienter ponitur ad designandum illud principium quo sit indiuiduatio: quod quia non ita notum est, conuonienter loco eius ponitur intentio nota: frequenter enim loco formae vel differentiae essentialis quae gnota est, ponitur accidentalis nota,

Ad 8. In Diuinis non est differentia naturae & substantiae. Resp. Quamuis non sit differentia secundum rem, est tamen secundum rationem: & quamuis indiuiduum non sit in Deo, ibi accipiendo proprie, est tamen accipiendo large scilicet pro incommuni cabili.

Ad 7. Aut est idem &c. Resp. Idem est secundum rem, sed differens secundum rationem.

ARTICVLVS II An persona dicatur uniuoce de personis creatis & increatis.

AD secundum sic proceditur. 1. Uniuoca sunt quorum nomen commune est, & ratio secundum nomen importata communis, vt paet per interpretationem Boetij lib. de duabus naturis ergo persona vniuocum est Deo & creaturis.

2. Complementum personae consistit in indiuiduatione seu incommunicabilitate, indiuiduis vero seu incommunicabilis ratio in negatione: idem vero secundum negationem vniuoce dicipotest de quibuscumque. distantibus: ergo & de Deo & de creatura: ergo persona de Deo & creatura dicitur vniuoce.

3. Aut vniuoce, aut aequiuoce, aut analogice: non aequiuoce, quia ratio substantiae non conuenit aequiuoce Deo & creaturae; nec analogice, quia omne nomen dictum analogice de Deo & creatura per prius dicitur de Deo, e contrario vero nomen personae ab humanis ad Diuina transsatum est secundum Augustinum de Trin. ergo dicitur vniuoce.

Contra. 1. Quae non conueniunt in aliquo genere, nihil de eis potest praedicari vniuoce: ergo de Deo & creatura nihil potest praedicari vniuoce,

2. Persona dicit esse distinctum: sed alia est ratio distinctionis, vt ostendit Richardus de S. Victore, in hominibus, & Angelis, & Deo: ergo alia ratio personae.

3. Nihil positum in definitione personae conuenit vniuoce Deo & creaturis, vt patet per singula: ergo nec persona. Iuxta hoc quaeritur, posito quod dicatur analogice, de quo dicatur per prius. Videtur quod de Deo quia omne quod reperitur in Deo & in creatura, per prius est in Deo, per posterius in creatura: ergo & persona.

Contra. Id quod ab vno transfertur ad aliud, per prius est in eo a quo trasfertur: sed nome personae a creatura transfertur ad creatore: ergo, &c.

Respondeo. Nomen personae secundum veritatem est in Deo & in creatura, non secundum simifitudinem tranflatiuam: omne vero tale per prius est in Deo secundum rem quam in creatura: ideo dicendum quod nomen personae de Deo & creatura dicitur, nec omnino vniuoce, sed analogice, ita quod quantum ad rem significatam per prius est in Deo, per posterius in creaturis: quantum ad modum significandi vel ad impositionem nominis, e conuerso: sic enim contingit in omnibus quae dicuntur de Deo proprie non translatiue. Nomen autem personae secundum Boentium primo impositum est rebus humanis, & inde vsus nominis transsatus est ad Diuina

Ad 1. Nomen & ratio communis est &c. Resp. Non est commune communitate aequalitatis, sed analogice.

Ad 2. De complemento personae. Resp. Quauis indiuiduum & incommunicabile de ratione nominis importet negationem, non tamen puram sed fundatam super rationem alicuius principij distinguentis. in quo non vniuocatur Deus & creatura. In definitione etiam personae non ponitur hoc nomen solum, indiuidua, sed alia quae affirmatiue dicuntur, quae non conueniunt vniuoce Deo & creaturae.

Ad 3. Non dicitur per prius de Deo, sed de creatura. Resp. Quoad rem significatam per prius dicitur de Deo: sed quoadmodum significandi, vel quoad vsum nominis per prius de creatura

Ad 1. in contrarium. Quae non conueniunt in aliquo genere. Resp. De eis quae non conueniunt in aliquo genere generalissimo bene potest dici aliquid analogice, vt ens de substantia & accidente, sed non vniuoce.

Ad 2. De differenti ratione & modo distinctionis. Resp. Persona non significat modum distinctionis specialem, sed abstrahit ab omini speciali modo distinctionis: vnde nihil prohibet quisuconueniat Deo & creaturae analogice.

Ad 3. Nihil positum in deffinitione conuenit vniuoce Deo & creaturis &c. Resp. Licet non conueniat vniuoce, conuenit tamen analogice.

Ad illud quod quaeritur, cui conuenit &c. Resp. Per prius, vt dictum est, conuenit Deo, per posterius creaturae.

Articvlvs III. An nomen personae sit commune personis Diuinis.

AD tertium sic proceditur. 1. Quod est commune in Trinitate, in singulari praedicatur de tribus: sed persona non sic praedicatur: ergo non est commune.

2. Nihil quod de ratione sua ponit incommunicabilitatem, potest esse conimune: sed tale est persona: ergo non est quid commune.

3. Si est commune, aut communitate accidentali, aut essentiali: si accidentali, ergo accidens est in Deo si essentiali, ergo cum multiplicetur in suppositis, erit uniuersale, omne enim commune essentialiter multiplicabile in suppositis est vniuersale: sed in Diuinis non est vniuersale: ergo videtur quod persona nullo modo sit commune.

Contra. 1. Dicit Augustinus, quod ideo dicuntur tres personae, quia commune est eis esse personam.

2. Omne nomen quod sub se recipit signum distributinum vniuersale, omnis, vel quilibet, & hutusmodi, commune est non singulare: sed hoc nomen, persona, tale est: ergo est commune¬

3. Omne nomen quod praedicatur de singulis suppositis alicuius nature, commune est illis: sed rale est nomen personae: ergo &c.

Iuxta hoc quaeritur, vtrum eadem sit commuuitas in Diuinis essentiae & persone.

Et videtur quod sic. 1. Quia dicit hic Magister, cap. Sciendum, quod non inuenitur aliquid vnum quod illi tres communiter sint, nisi essem tia: ergo si persona commune est, communita eius non est alia a communitate essentiae.

2. Augustinus. Hoc est Deo esse quod personam esse: ergo communitas persone est communitas essentiae.

Contra. 1. Essentia communicatur sine multiplicatione, persona cum multiplicatione: ergo non est eadem communitas vtrobique.

2. Essentia communis est, ita quod non recipit, determinationem aliquam aut distinctionem in se, vnde non potest dici haec essentia, non illa essentia: persona vero vtrumque recipit: ergo non est eadem communitas essentiae & personae.

Respondeo. Duplex est communitas: scilicet, rei, qua aliquid idem numero conuenit pluribus: & rationis, qua aliquid secundum vnam rationem conuenit pluribus. Primo modo sola essentia Diuina communis est in diuinis: secundo modo persona communis est. Hunc autem molum communitatis diuersi diuersimode assignant. quida enim dicunt, quod nomen personae comune est communitate negationis, quia indiuiduum quod cadit in definitione personae, dicit negationem: communitas autem negationis non facit vniuersale: ideo quamuis sit commune, non tamen habet rationem vniuersalis. Sed quia persona de ratione sua non dicit negationem tantum, imo etiam positionem: ideo dicunt alij quod communitas haec est intentionis solius fundatae super intellectum, non super rem, sicut duo indiuidua conueniunt in ratione indiuidui. Sed quia persona non nominat tantum intentionem imo potius singulare determinati generis, cui accidit talis intentio: ideo dicunt alij quod est ibi communitas rationis fundatae super rem communem non vnam numero, sicut in homine & asino communitas animalis: illa autem res super quam fundatur, proprietas personalis est, non haec vel illa: vnde communitas super quam fundatur est ratio relationis. Sed quia hoc nomen, persona, cum proprietate etiam essentiam significat: deo alij dicunt quod est ibi etia praeter haec, communitas proportionis vel habiudinis ad vnam rem numero, scilicet essentiam diuinam: persona enim dicit habentem naturam. ipsam communem sub proprietate incommunicabili. Importat ergo respectum, ad naturam communem & ad proprietatem.

Ad 1. Onine quod est commune in Trinitate &c. Resp. Intelligitur hoc de communitate rei eiusdem numero, sicut essentia communis est: non autem de communitate rationis. Ad.. De incommunicabilitate. Resp. Quauis id quod est persona sit incommunicabile, tamen intentio personae communicabilis est: sicut quauis hoc quod est indiuiduum sit incommunicabile, tamen intentio indiuidui communicabilis est: sicut e contrario intentio generis & speciei non est communicabilis suis indiuiduis, quauis natura ipsa generis & ipeciei communicetur eis.

Ad 3. Aut est commune communitate acci¬ dentali, aut essentiali. Resp. Potest dici quod communitate essentiali, nec tamen est vniuersale: quia aliud est esse vniuersalis in diuersis inferioribus; sed idem est esse personae in diuinis personis, quia in Diuinis non est nisi vnum esse: vnde idem est esse paternitatis in Patre, & filiationis in Filio.

Ad Quaest. De communitate. Resp. Alia est: communitas essentiae, alia personae: sed communitas personae in parte causatur a communitate essentiae, scilicet a communi habitudine ad vnam & eamdem essentiam, sicut communitas suppositi rationalis.

Ad 1. Non est aliquid commune &c. Resp. Non est aliquid praeter essentiam commune in Deo communitate rei, sed rationis

Ad 2. Hoc est Deo esse quod personam esse, Resp. Quamuis sint idem secundum rem, differunt tamen ratione: & secundum hoc communitas personae alia est quam sit essentiae.

ARTICVLVS IV. An persona idem significet in singulari & in plurali.

AD quartum sic proceditur. 1. Persona in singulari significat substantiam secundum Augustinum: sed in plurali non potest significare substantiam: ergo non idem significat in singulari & in plurali.

2. Hoc nomen Deus, quia in singulari significat substantiam, non potest habere plurale, nisi in significatione aliqua impropria: ergo similiter persona.

Contra. 1. Numerus pluralis geminat suum singulare: quod autem geminatur non mutatur. sed manet idem multiplicatum: ergo idem significatum manet.

2. Persona in singulari significat primam substantiam, secundum Augustinum, & in plurali etiam, quia aliter non conuenienter responsum esset ad quaestionem quid tres? ergo in singulari & in plurali significat idem.

3. Sicut accidentia rei non mutant rei essentiam, sic nec accidentia nominis eius significationem, idem enim significant albus, alba, album: pluralitas vero & singularitas accidentia. sunt: ergo non mutant nominis significationem.

Respondeo. Licet opinio quorundam fuerit quod persona aliud significabat in singularialiud in plurali: tamen communis opinio & veritas est, quod idem significat vtrobique: nam & in plurali & in singulari significat substantiam simul & proprietatem. Sed quia proprietatem significat quasi vltimam differentiam completiuam, simpliciter dicitur significare relationem, secundum quid vero substantiam, quia significat rem de genere substantiae, sed suo proprietate relatiua. Hoc autem quod significet relationem, verum est prout accipitur in Diuinis scilicet gratia materiae; non secundum rationem personae generalem.

Ad 1. De Augustino. Resp. Et in singulari & in plurali significat substantiam, sed cum proprietate, quae proprietas determinat generale nomen substantiae ad standum pro prima substantia: & si vteremur hoc vocabulo in Diuinis sicut olim pro hypostasi, non esset inconueniens tres substantias dicero, sed vsus in Diui¬ nis contradicit.

Ad 2. De hoc nomine, Deus. Resp. Non est simile, quia Deus significat substantiam sine proprietate, & substantiam quae, est essentia, non quae est hypostasis.

ARTICVLVS V An possit dici alia persona Patris, alia Filij, alia Spiritus sancti.

AD quintum sic proceditur. 1. Essentia, quia est communis tribus, non recipit relationem diuersitatis, non enim alia est essentia Patris, alia Filij, alia Spiritus sancti: ergo a simili nec persona debet recipere

2. Magis vnum est vbi non est alia natura, nec alia persona, quam vbi alterum tantum: sed Deus est maxime vnum: ergo non est in ipso nec alia natura nec alia persona.

3. Ubi omnimoda simplicitas, ibi nulla alietas personae: ergo cum in Deo sit summa simplicitas, non potest in Deo dici alia persona.

Contra. 1. Augustinus. Alius est personaliter Pater, alius Filius,

2. Symbolum dicit. Alia est persona Patris, alia Filij, alia Spiritus sancti.

Respondeo. In Deo est vnitas essentiae, & pluralitas personarum: nec vnum repugnat alteri: quia sit personarum plurificatio penes proprietates relatiuas, non absolutas. Quamuis ergo non possit dici alia essentia, tamen potest dici alia persona, quae non est alietas nec pluralitas simpliciter, sed quaedam

Ad 1. Quia essentia communis est tribus &c. Resp. Non est simile, quia communitas essentiae est communitas rei eiusdem numero: sed communitas personae communitas rationis.

Ad 2. Magis vnum est &c. Resp. Loquendu de alietate personae, quae est alietas simpliciter scilicet absoluta, verum est, haec enim includit in se alietatem essentiae: sed de alietate relatiua non est verum, quia haec non impedit quin omnia sint vnum in essentia.

Ad 3. Ubi omnimoda simplicitas ibi nulla alietas. Resp. Verum est hoc de alietate simpliciter quae est alietas absoluta, talis autem non est alietas personarum.

ARTICVLVS VI. An possint dici tres personae eiusdem essentia.

AD sextum articulum sic proceditur. 1. Augustinus dicit hic cap. Sciendum. Tres personas eiusdem essentiae dicimus: tres personas ex eadem essentia non dicimus.

2. Quamuis idem sit essentia & persona, tamen conuenienter dicitur vna essentia trium. personarum: ergo & tres personae vnius essefitiae.

3. Conuenienter dicitur, tres personae eiusdem dignitatis, potestatis, honoris & huiusmodi: ergo eiusdem essentiae.

4. Idem & diuersum sufficienter diuidum ens: aut ergo sunt eiusdem essentiae, aut diuersae: non diuersae: ergo eiusdem.

Contra. 1. Deus significat essentiam: sed non dicuntur tres personae eiusdem Dei: ergo nec eiusdem essentiae

2. Secundum Philosoph. omnes obliqui tran¬ sitiui sunt: ergo requirunt diuersitatem: nulla autem diuersitas est essentiae.

3. Omnes genitiui construuntur in habitudine alicuius causae: inter essentiam & personam nulla est habitudo causae.

4. Eadem ratio rei & vnius rei, vt hominis & vnius hominis vt dicit Philosophus lib. 1. Elenchorum: sed non dicuntur tres personae essentiae: ergo nec vnius essentiae.

Respondeo. Cum quatuor sint causarum genera, habitudo causae materialis nullo modo cadit in Deo, nec respectu sui, nec respectu creaturarum: habitudo vero causae efficientis cadit in Deo proprie, solum respectu creaturae rum, non respectu sui; sed tamen aliqua habitudo vel similitudo huiusmodi reperitur ibi respectu personae ad personam, scilicet habitudo principij: habitudo vero causae formalis informantis nullo modo cadit in Deo respectu creaturarum, nec proprie respectu sui, sed secum dum rationem solum intelligendi se habet essentia ad personas in ratione formae non causae Hinc est ergo quod omnis obliquorum transitiua constructio in diuinis sit secundum habitudinem vel causae efficientis, vt cum dicitur Filius Patris vel formalis vt cum dicitur, tres personae vnius essentiae: & quamuis hoc conuenienter dicatur propter indifferentiam nominis, tamen melius dicitur, tres personae vna essentia propter indifferentiam rei

Ad 1. in contrarium. Deus significat essentiam. Resp. Verum est, sed significat eam non in abstractione per modum formae, sed in concretione per modum suppositi, ideo non posset esse constructio formalis, sed quasi possessiua: haec autem est formalis: essentia vero ad personas se habet in ratione formae, non in ratione possidentis.

Ad 2. Omnes obliqui transitiui sunt. Resp. Duplex est transitio, quaedam quae requirit diuersitatem rei, & quaedam cui sufficit diuersita rationis.

Ad 3. De habitudine causae. Resp. Essentia se habet ad personas in habitudine causae formalis, non tamen secundum rem, sed secundum modum intelligendi.

Ad 4. Non potest dici tres personae essentiae. Resp. Quamuis eadem sit ratio hominis & vnius hominis secundum rem, non tamen secundum modum intelligendi vel significandi: similiter essentiae & vnius essentiae: vbicumque enim sit constructio de significatione essentiae, requiritur duplex genitiuus, quorum vnus determinet alterum, vt mulier egregiae formae; vel vnus habens vim duorum, vt vir sanguinum

ARTICVLVS VII. > An possint dici tres persona, tres res, vel tres entes.

AD septimum articulum proceditur sica Dicit Augustinus quod tres personae sunt, tria quaedam: ergo tres res, & tres entes.

2. Agustinus Pater & Filius & Spiritus sanctus sunt res incommutabiles quibus fruendum est: ergo sunt plures.

3. Quaecumque redifferunt, sunt plures res: personae re differunt: ergo sunt plures res.

Contra. 1. Damascenus dicit quod personae re conueniunt, differunt ratione: ergo sunt vna res

2. Res dicitur absolute: ergo dicitur de tribus in summa singulariter, non pluraliter.

Respondeo. Res in Diuinis communius accipitur quam ens, vel essentia: quia ens significat essentiam solum, res vero communiter accipitur ad essentiam & personam: res enim dicit quidditatem entis ens vero esse eius, & in hoc differunt, vt dicit Auicenna. Unde potest res significare quidditatem rei extra animam vel in anima: ens vero significat esse rei extra animam. Hinc est quod res in Diuinis dupliciter dicitur, absolute & relatiue: a forma enim absoluta in Diuinis res dicta vnica est: a forma relatiua sunt plures. Ens vero vnicum est, quia dicit essentiam quae vnica est. Ens tamen essentiam significare dupliciter potest, vel substantiue, sic non potest dici tres entes: vel adiectiue, sic potest.

Ad 1. Sunt plures res &c. Resp. Secundum quod res accipitur notionaliter, sic sunt plures res: sed hoc modo res non conuertitur cum ente, vnde non sequitur quod sint plures entes substantiue. Per quod patet ad 2. & 3.

Ad 1, in contrarium. Ttes personae conueniunt re. Resp. Res accipitur ibi essentialiter

Ad 2. Res dicitur absolute. Resp. Prout res accipitur absolute, essentialiter dicitur: prout dicitur notionaliter, relatiue, relatione implicita, non explicita,

LITERAE EXPLICATIO.

QVibusdam videtur quod nomine persoQuae. Sed opinio falsa est, quia sequitur quod potest dici, tres essentiae, quia. Habent commune id quod est essentia

[Quadam tamen necessitate.] Contra. Hoc nihil videtur cum plurale non sit nisi singulare geminatum. Resp. Semper significat substantiam proprietate determinatam, quae tamen in singulari potest poni pro essentia, in plurali non potest poni: ideo quoad vsum nominis debet significare persona in singulari essentiam, non in plurali¬

[Tres personas ex eadem essentia non dicimus.] Ratio est quia haec praepositio ex denominat habitudinem causae efficientis, vel materialis: genitiuus vero petit denominare habitudinem causae formalis.

[Hic personae nomine] Hoc non dicitur quoad proprietatem significationis, sed quoad identitatem rei.

[Non est prorsus aliquis in Trinitate gradus.I Contra. Augustinus 9. Confess. Pater & Filius non differunt substantia, sed tantum in gradu, Item subauctoritas dicit gradum in feriorem ratione praepositionis: sed in diuinis est subauctoritas: ergo & gradus. Resp. In gradu proprie dicto est inferioritas & ordo: sed Augustinus accipit gradum pro ordine naturae, non proprie. Nomen vero subauctoritatis non inuenitur a sanctis dictum, sed a Magistris: si tamen ponitur in Deo, ex eodam sensu accipiendum est vt dicat ordinem naturae non gradum.