Quaestio 2

Articvlvs I. An innascibilitas sit in genere relationis

AD primum sic proceditur. 1. Dicit Augustinus, quod cum dico ingenitus, negatiua particula non id efficit, vt quod sine illa relatiue, dicitur, illa praeposita substantialiter dicatur: ergo adhuc dicit relationem.

2. Adhuc dicit Augustinus, quod sicut ingenitus ad genitorem, ita non genitus ad non genitorem refertur: ergo dicit relationem.

3. Persona a persona non distinguitur nisi per relationem: distinguitur autem per proprietatem ingeniti, seu innascibilitatem: ergo &c.

4. Omne praedicabile reducitur ad aliquod genus: ergo ingenitus reducitur ad aliquod genus: quaeritur ergo ad quod? nec est inuenire praeter genus relationis, negatio enim non ponit in aliquo nouo genere &c.

Contra. 1. Negatio addita termino relatiuo tollit relationem: ergo remouet ab eo genus relationis.

2. Non est relatio: ergo negatiua particula mutat eius praedicamentum

3. Quicquid est in aliquo genere, de illo praedicatur genus generalissimum: sed de ingenito non potest praedicari genus generalissimum, quia terminus negatiuus non ponit aliquid de genere entium: ergo non est in aliquo genere.

4. Non homo praedicatur de quantitate & qualitate & caeteris generibus: ergo non dicitur secundum genus substantiae: ergo a simili ingenitus non dicit rem de genere relationis.

5. Per quamlibet relationem refertur habens illam ad aliquid: sed per ingenitum non refertur Pater ad aliud, quia nec ad Filium, nec ad Spiritum sanctum, nec ad creaturam: ergo non dicit relationem.

6. Omnis relatio in Diuinis dicit respectum ad principium, vel ad illud quod est ex principio: ingenitus vero non dicit respectum nec ad principium, nec ad id quod est ex principio: ergo non significat relationem.

7. Omne relatiuum habet suum correlatiuum: sed ingenitum nullum habet correlatiuum: ergo non est relatiuum.

Respondeo. In genere aliquo dicitur aliquid esse dupliciter: vel per se, vt quod recipit praedicationem generis: vel per reductionem, & hoc dupliciter; vel directam vt principia illius generis, sicut punctus & vnitas est in genere quantitatis; & materia & forma in genere substantiae: vel indirectam scilicet per aliud, vt priuationes & negationes reducuntur ad idem genus cum suis affirmationibus, per quas habent esse & cognosci. Haec vero reductio sit non per ipsam negationem quae in nullo genere ponit, sed per rem negatam: omnino enim in non esse intelligitur sse, in negatione affirmatio, vt dicit Philosophus.

Ad 1. Negatio tollit relationem. Resp. Quamuis remoueat praedicationem generis, non tamen reductionem ad genus.

Ad 2. De non relatione. Resp. Quamuis relatio non praedicetur de non relatione, tamen reducitur ad genus relationis.

Ad 3. De generalissimo. Resp. Hoc intelligitur de ijs quae sunt in genere per se, scilicet per rectam ordinationem, vt species & indiuidua: non de ijs quae per reductionem.

Ad 4. De non homine. Resp. Quamuis non homo possit supponere pro quantitate, vel qualitate, vel huiusmodi, estt amen in genere substantiae: non per praedicationem sed per reductionem indirectam.

Ad 5. Per quamlibet relationem refertur habens illam. Resp. Hoc intelligitur de relatione significata affirmatiue, non negatiue.

Ad 6. Omnis relatio dicit respectum. Resp. Innascibilitas dicit respectum ad principium, non tamen ponendo illum, sed remouendo,

Ad 7. Omne correlatiuum &c. Resp. Hoc verum est de ijs quae sunt relatiua secundum modum existendi, non de ijs quae sunt relatiua secundum modum intelligendi tantum, nam talia non ponunt sua correlatiua in actu, sed in ntellectu. Sic ingenitum ponit no genitorem in intellectu secundum Augustinum. Vel hoc verum est de ijs quae sunt relatiua per se, non per reductionem: id est per positionem, non per negationem.

Articvlvs II. An innascibilitas sit notio Patris.

D secundum sic proceditur. 1. Ingenitum de Patre aut dicitur negatiue, aut priuatiue: si negatiue, ergo nihil ponit in ipso: ergo nullam notionem: si priuatiue, ergo ponit in ipso imperfectionem.

2. Secundum Augustinum, cum Pater dicitur ingenitus, ostenditur non quid sit, sed quid non: sit: sed quid non sit non notificat ipsum: ergo non est notio.

3. Si negatio haec notio est, cum haec negatio conueniat Diuinae essentiae, ergo in ipsa est aliqua notio, quod falsum est,

4. Sicut conuenit Patri esse ingenitum, ita non spiratum: fed non spiratus nullam ponit in eo notionem: ergo nec ingenitus.

Contra. 1. Augustinus. Alia est notio Patris qua dicitur Pater, alia qaa dicitur ingenitus

2. Omne illud quo vna persona ab alia distinguitur, notio est: sed talis est ingeneratio seu innascibilitas: ergo est notio¬

Respondeo. Ingenitum dupliciter accipitur: aut enim priuatiue, sic Deo non conuenit: aut negatiue, & hoc dupliciter: aut enim dicit negationem in genere, & sic idem est quod non ens ab alio generatum, & sic conuenit Spiritui sancto: aut dicit negationem simpliciter, & sic idem est quod non ens ab alio, & hoc modo potest accipi dupliciter: vel vt sit pura negatio, sic conuenit essentiae, nec est notio; vel vt sit negatio fundata super contrarium, scilicet super rationem vniuersalis principij, siue coniuncta contrario: sic conuenit Patri, & est notio indicans in ipso dignitatem primi principij, siue magis principij non de principio: nam per rationem principij ponitur in ipso duplex notiopaternitas & communis spiratio: per rationem non de principio ponitur in ipso tertia notio, scilicet innascibilitas. Aliqui vero dicunt quod non ens ab alio prout dicit negationem simpliciter, dupliciter accipitur: aut nullo modo ens ab alio, nec in se, nec in aliquo alio, & sic Hatri conuenit: aut non ens ab alio in se, sic conuenit essentiae; Pater enim nullo modo est ab alio, essentia vero quamuis in se non sit ab alio: est tamen ab alio in persona Filij & Spiritus sancti.

Ad 1. Aut accipitur negatiue aut priuatiue. Resp. Negatiue accipitur; sed tamen aliquid ponit dignitatis, quia non est pura negatio, sed negatio fundata super dispositionem contrariam, quia super vniuersalitatem principij.

Ad 2. Quid non sit nihil notificat. Resp. Secundum quod est pura negatio nihil notificat, sicut si de homine dicatur iste est non malus homo.

Ad 3. De Diuina essentia. Resp. Ingenitum aliter accipitur prout conuenit essentiae, aliter prout conuenit Patri.

Ad 4. De non spirato. Resp. Non spiratum intelligitur in ingenito prout dicitur de Patre; sic enim dicit negationem simpliciter non in genere. Dicitur autem potius ingenitus, quam non spiratus, quia nemoto primo modo emanat onis & principaliori significatione, ex consequenti intelliguntur alij remoueri,[

ARTICVLVS III. An innascibilitas sit idem quod paternitas.

AD tertium articulum sic proceditur. 1. Sicut se habet nascibilitas ad Filium, sic innascibilitas ad Patrem: sed nascibilitas est eadem cum filiatione: ergo innascibilitas cupaternitate.

2. Dicit Philosophus. 1. Priorum. Quod primum & principium idem dico: sed innascibilitas dicit rationem primi, paternitas rationem principij: ergo idem.

3. Relatio in Diuinis constituit personam: ergo vnius personae vna est relatio.

Contra. 1. Relationes diuersificantur penes terminos: sed innascibilitas priuat principium a quo sit, paternitas ponit principium alicuius quod ab illo sit: ergo sunt diuersae relationes.

2. Plus differunt priuatiue opposita, quam disparata: sed generatio & communis spiratio cum sint disparata non sunt eadem notio: ergo multo magis generatio & ingeneratio cum sint opposita.

3. Secundum Augustinum aliud est esse Patrem, aliud ingenitum, vnde quamuis non esset Pater, nihilominus intelligi posset ingenitus: ergo non sunt eadem notio paternitas & innascibilitas.

4. Possibile est ingenitum inueniri sine Patre, vt in Adam in paradiso, & e conuerso vt in Cain: ergo non significant eandem proprietatem.

Respondeo. Innascibilitas & paternitas in Patre differunt: quarum differentia tripliciter potest colligi. Primo, quia imnascibilitas dicitur negatiue, paternitas positiue: secundo quia innascibilitas dicitur per comparationem ad principium, paternitas per comparationem ad id quod est ex principio: tertio quia innascibilitas vt est notio praesupponit paternitatam quia prout est notio non est pura negatio sed fundata super rationem vniuersalis principij vel illi coniuncta, ergo praesupponit in eodem habitudinem principij secundum intellectum, ergo paternitatem & communem spirationem in generali, licet non in speciali. Hinc est quod non potest esse idem quod paternitas, quamuis inseparabiliter comittetur eam in Diuinis, non inferioribus.

Ad 1. Sicut se habet nascibilitas ad Filium. &c. Resp. Non similiter se habet, quia nascibilitas & filiatio dicunt respectum ad idem: sed innascibilitas & paternitas ad diuersa

Ad 2. De primo & principio. Resp. Primum dicitur dupliciter vel ante quod nihil, vel post quod aliquid: secundo modo est de ratione principij; primo modo non generaliter, sed de ratione principij non de principio.

Ad 3. Relatio in Diuinis constituit personam. Resp. Non quaecumque relatio constituit personam; sed vna quae prior est & principalior.

Articvlvs IV. An innascibilitas constituat personam Patris.

D quartum articulum sic proceditur. 1. Sicut paternitas soli Patri conuenit, fic innascibilitas: ergo qua ratione paternitas personam constituit & distinguit, eadem innascibilitas,

2. Magis pertinet ad dignitatem innascibilitas, quam paternitas, quia paternitas communicatur creaturis sed non innascibilitas: sed persona constituitur a proprietate ad dignitatem pertinente: ergo magis constituitur ab innascibilitate quam a paternitate.

3. Nihil habet esse eo quo dat alij esse: sed Pater paternitate dat Filio esse: ergo paternitate non habet esse; sed nec communi spiratione, quia illa non est eius propria: ergo mnascibilitate.

Contra. 1. Sicut se habet filiatio ad Filium, sic paternitas ad Patrem: sed filiatio sola constituit personam Filij: ergo sola paternitas personam Patris.

2. Illa est maxime proprietas personalis a qua persona denominatur: sed a paternitate. persona Patris denominatu: ergo ipsa est proprietas eius personalis.

Respondeo. Innascibilitas proprietas est personae, non personalis, oportet enim, cum persona sit aliquid distinctum & positiuum & quasi lubjectum proprietatum omnium, quod proprietas personalis sit proprietas proprie positiue dicta, non negatiue: opertet etiam quod sit proprietas propria non communis alteri personae: & quod sit prima proprietas distinctiua personae: innascibilitas vero negatiue dicitur non positiue quamuis super positionem fundetur: communis vero spiratio non est propria: vtraque vero secundum intellectum praesupponit paternitatem: ideo neutra harum est proprietas personalis, sed paternitas sola quae est proprietas affirmatiua, & propria in qua consistit prima ratio principij.

Ad 1. Sicut paternitas soli Patri conuenit &c. Resp. Non sequitur, quia plus exigitur ad proprietatem perfonalem, quam conuenire vni soli, vt dictum est,

Ad 2. De maiori dignitate &c. Resp. Quamuis paternitas communicetur creaturae, non tamen ideo indignior iunascibilitate: sicut bonitas communicatur creaturae, non tamen immensitas, nec ideo bonitas indignior est immensitate.

Ad 3. Resp. Cum dicitur nihil habet esse co quo dat alteri esse, hoc pronomen: eo potest construi in similitudinem quasi causae formalis, & sic falsa est propositio, nam per formam suam res habet esse, & per eandem causat esse in altero: aut quasi causae efficientis, & sic vera est: Pater vero habet esse personale distinctum paternitate quasi formaliter non effectiue.