Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in libros sententiarum

Liber 4

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum sacramenta nouae Legis causent gratiam.

Quaestio 2 : de diffinitione sacramenti

Quaestio 3 : de institutione sacramentorum

Quaestio 4 : Utrum constent ex rebus, et verbis

Quaestio 5 : Utrum convenienter fuerit instituta

Quaestio 6 : Utrum sacramenta legalia conferrent gratiam

Distinctio 2

Quaestio 1 : De institutione sacramentorum novae legis an sint a Christo instituta

Quaestio 2 : de baptismo Ioannis

Quaestio 3 : utrum gratia, quae est in sacramento novae legis differat a gratia, quae est in virtutibus, et donis

Distinctio 3

Quaestio 1 : De forma baptismi, an possit mutari

Quaestio 2 : Utrum plures possint unum baptizare

Quaestio 3 : utrum baptismus debeat fieri in aqua

Distinctio 4

Quaestio 1 : utrum baptismus deleat omne culpam, et omnem poenam

Quaestio 2 : Utrum character in baptismo imprimatur

Quaestio 3 : de baptismo flaminis, et sanguinis

Quaestio 4 : De carentibus usu rationis, utrum sint baptizandi

Quaestio 5 : De ficte accedentibus, utrum baptismus, cessante fictione, habeat effectum suum

Distinctio 5

Quaestio 1 : Utrum Christus secundum quod homo potuerit dimittere peccata

Quaestio 2 : Utrum malus minister possit baptizare

Quaestio 3 : Utrum liceat petere, vel recipere baptismum a malo ministro

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum ad baptismum requiratur nativitas ex utero

Quaestio 2 : Utrum intentio in baptismo requiratur

Quaestio 3 : An fides requiratur in baptismo

Distinctio 7

Quaestio 1 : De confirmatione secundum se

Quaestio 2 : Utrum confirmatio characterem imprimat

Quaestio 3

Quaestio 4 : Utrum episcopus sit proprius minister huius sacramenti

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum

Quaestio 2 : Utrum eucharistia fit tantum sumenda a ieiunis

Quaestio 3 : De forma huius sacramenti, scilicet utrum una dependeat ab alia.

Distinctio 9

Quaestio 1 : utrum peccator sumat corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum peccatori liceat sumere corpus Christi

Quaestio 3 : Utrum polluto liceat sumere corpus Christi

Quaestio 4 : Utrum peccatori sit deneganda communio?

Distinctio 10

Quaestio 1 : utrum corpus Christi sit in sacramento altaris, realiter, et essentialiter

Quaestio 2 : utrum Christus sit in altari totaliter

Quaestio 3 : utrum Christus sit in sacramento altaris localiter

Quaestio 4 : utrum Christus sit in altari visibiliter

Distinctio 11

Quaestio 1 : utrum panis, et vinum sit conueniens mateteri huius sacramenti

Quaestio 2 : Vtrum conuersio sit completa ratio essendi corpus Christi in altari realiter

Quaestio 3 : utrum Deus possit conuertere omnem creaturam in suum corpus illo modo conuersionis, quo conuertit panem

Quaestio 4 : utrum Deus possit conuertere vnum corpus in plura corpora, sicut econuerso facit

Distinctio 12

Quaestio 1 : utrum liceat pluries in die communica re

Quaestio 2 : utrum Deus possit facere accidens sine subiecto

Quaestio 3 : utrum in sacramento altaris sint accidentia sine subiecto

Quaestio 4 : utrum species in sacramento altaris possint aliquid immutare

Quaestio 5 : utrum speciebus vini possit liquor aliquis admisceri sine hoc, quod desinat ibi esse sanguis Christi

Distinctio 13

Quaestio 1 : Utrum non sacerdos possit conficere

Quaestio 2 : utrum sacerdos teneatur celebrare

Quaestio 3 : de haereticis, utrum sint exterminandi

Quaestio 4 : utrum plures sacerdotes possint eandem hostiam consecrare

Distinctio 14

Quaestio 1 : utrum poenitentia sit sacramentum

Quaestio 2 : utrum poenitentia sit virtus

Quaestio 3 : de poenitentia in comparatione ad alias virtutes

Quaestio 4 : de subiecto poenitentiae

Quaestio 5 : de continuatio ne poenitentiae

Quaestio 6 : de solenni poenitentia

Quaestio 7 : de effectu poenitentiae, utrum sit necessaria ad salutem

Distinctio 15

Quaestio 1 : utrum peccatum impediat satisfactionem

Quaestio 2 : utrum restitutio sit pars satisfactionis

Quaestio 3 : utrum eleemosyna sit satisfactionis pars

Quaestio 4 : utrum ieiunium sit pars satisfactionis

Quaestio 5 : de oratione, utrum sit satisfactionis pars

Distinctio 16

Quaestio 1 : de remissione venialium, utrum possint remitti sine mortalibus

Quaestio 2 : Vtrum poenitentia possit per aliquid impediri

Quaestio 3 : de circunstantiis, an sint confitendae

Quaestio 4 : utrum poenitentia habeat partes

Distinctio 17

Quaestio 1 : de contritione, utrum deleat peccatum

Quaestio 2 : utrum sit necesse confiteri sacerdoti statim de omnibus

Quaestio 3 : utrum confessio sit facienda proprio sacerdoti

Quaestio 4 : an confessio possit fieri alieno sacerdoti, de licentia proprii sacerdotis

Quaestio 5 : utrum confessio dimidiata iterari debeat

Quaestio 6 : utrum omne impedimentum quod si esset manifestum faceret confessionem itera ri, quando est occultum facit similiter iterari

Quaestio 7 : confitens et non poenitens impleat praeceptum de semel confitendo in anno

Quaestio 8 : utrum confessio facta ab illo qui non est contritus valeat

Distinctio 18

Quaestio 1 : utrum excommunicatio debeat esse in Ecclesia

Quaestio 2 : quis possit excommunicare: vtrum scilicet excommunicatum possit excommunicare

Quaestio 3 : utrum in iure debeat esse aliqua excommunicatio lata

Quaestio 4 : de effectu excommunicationis

Quaestio 5 : de absolutione ab excommunicatione

Quaestio 6 : utrum minor excommunicatio, repellat a sacramentis

Quaestio 7 : de suspensione: utrum impediat absolutionem

Quaestio 8 : de inter dicto: utrum violans interdictum sit irregularis

Distinctio 19

Quaestio 1 : utrum claues sint in Ecclesia

Quaestio 2 : de ministris habentibus claues, utrum quilibet a quolibet possit absoluere quemlibet a quolibet

Quaestio 3 : de correctione fraterna. utrum cadat sub praecepto

Quaestio 4 : de denunciatione, utrum debeat eam praecedere fraterna correctio

Distinctio 20

Quaestio 1 : utrum aliquis in morte possit vere poenitere

Quaestio 2 : utrum impleta poenitentia a sacerdote iniuncta qualicunque: sit homo ab omni alia poena immanis

Quaestio 3 : utrum vnos pro alio possit satisfacere

Quaestio 4 : de indulgentiis, utrum tantum valeant, quantum sonant

Distinctio 21

Quaestio 1 : de Purgatorio quaeritur, utrum ibi culpa remittatur

Quaestio 2 : de generali confessione utrum deleat omnem culpam

Quaestio 3 : de sigillo confessionis, utrum scilicet sacerdos teneatur caelare peccata sibi dicta in confessione

Distinctio 22

Quaestio 1 : utrum peccata semel dimissa redeant

Quaestio 2 : utrum damnato ad mortem, petenti confessionem debeat negari

Quaestio 3 : de forma huius sacramenti, utrum haec sit conueniens forma huius. Ego absoluo te etc.

Distinctio 23

Quaestio 1 : de extrema vnctione, quo ad essentiam, utrum habeat determinatam materiam

Quaestio 2 : de ministro: utrum sacerdos possit hoc sacramentum ministrare

Quaestio 3 : de subiecto, utrum solus infirmus debeat inungi

Quaestio 4 : De effectu extremae vnctionis.

Distinctio 24

Quaestio 1 : utrum ordo sit sacramentum

Quaestio 2 : de charactere, utrum in quolibet ordine imprimatur character

Quaestio 3 : de annexis ordinum: an corona sit ordo

Quaestio 4 : utrum distincti ordines habeant distinctos actus

Quaestio 5 : utrum ministri debeant habere vestes speciales

Quaestio 6 : utrum in ecclesia sit aliqua maior potestas sacerdotali

Quaestio 7 : de episcopatu utrum sit ordo

Distinctio 25

Quaestio 1 : utrum omnes episcopi possint conferre ordinet

Quaestio 2 : de tempore ordinandorum, et in speciali causa quaeritur, utrum curatus teneatur infra annum ad sacerdotium promoueri

Quaestio 3 : de impedimento ordinis

Quaestio 4 : utrum Papa possit committere symoniam

Quaestio 5 : utrum symonis mentalis obliget ad resignationem beneficii per eam obtenti

Distinctio 26

Quaestio 1 : quid est matrimonium, et utrum sit coniunctio maris, et foeminae

Quaestio 2 : an matrimonium sit licitum

Quaestio 3 : utrum matrimonium sit in praecepto

Quaestio 4 : utrum matrimonium sit sacramentum

Distinctio 27

Quaestio 1 : utrum rite contracta possint dissolui

Quaestio 2 : utrum consensus sit causa effectiua matrimonij

Quaestio 3 : utrum matrimonium soluatur per ingressum religionis

Quaestio 4 : utrum cum bigamo liceat dispensare

Distinctio 28

Quaestio 1 : an sponsalia iurata faciant matrimonium

Distinctio 29

Quaestio 1 : an metus matrimonium impediat

Quaestio 2 : an conditio impossibilis apposita sponsalibus, vel matrimonio vitiet, aut vitietur

Distinctio 30

Quaestio 1 : de errore, an impediat, et dirimat matrimonium

Quaestio 2 : de matrimonio beatae Virginis, utrum fuerit verum matrimonium

Distinctio 31

Quaestio 1 : an matrimonium habeat bona excusantia

Quaestio 2 : utrum propter bona matrimonij excusentur coniuges a peccato

Quaestio 3 : utrum fine praedictis bonis possit actus matrimonij excusari

Distinctio 32

Quaestio 1 : utrum coniunx teneatur reddere debitum petenti

Quaestio 2 : utrum vnus coniunx sine licentia alterius possit vouere continentiam

Distinctio 33

Quaestio 1 : utrum vnquam licuerit habere plures vxores

Quaestio 2 : de virginitate utrum fit dignissima virtutum

Distinctio 34

Quaestio 1 : utrum matrimonio sint assignanda aliqua impedimenta

Quaestio 2 : utrum impotentia ad actum matrimonij impediat matrimonium

Distinctio 35

Quaestio 1 : utrum ex causa fornicationis liceat coniugem dimittere

Quaestio 2 : utrum dimittens vxorem ob fornicationem possit alteri nubere

Distinctio 36

Quaestio 1 : utrum seruitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : utrum seruus possit contrahere matrimonium sine consensu domini sui

Distinctio 37

Quaestio 1 : utrum sacer ordo impediat matrimonium

Quaestio 2 : utrum vxoricidium impediat matrimonium

Distinctio 38

Quaestio 1 : utrum bene definiatur votum a Magistro in litera dicente, quod votum est etc

Quaestio 2 : de diuisione voti

Quaestio 3 : de voti obligatio ne et virtute, utrum. scilicet votum solemne dirimat matrimonium post contractum

Quaestio 4 : de voti dissolutione et liberatione, et in sponsali utrum episcopus possit dispensare in voto religionis

Quaestio 5 : De vtilitate voti, et virginum consecratione.

Distinctio 39

Quaestio 1 : de dispari cultu, utrum impediat matrimonium

Distinctio 40

Quaestio 1 : de consanguinitate, utrum impediat matrimonium

Distinctio 41

Quaestio 1 : de affinitate, utrum impediat matrimonium

Quaestio 2 : de publicae honestatis iustitia, vtrum scilicet ex sponsalibus contrahat aliquod vinculum attinentiae, quod possit matrimonium dirimere vel impedire

Quaestio 3 : de illegitimitate, utrum scilicet aliqua prolessit illegitima

Distinctio 42

Quaestio 1 : utrum cognatio spiritualis et legalis quae est adoptatio impediat matrimonium contrahendum, et dirimas post contractum

Quaestio 2 : utrum scilicet liceat agere vel accusare ad diuortium celebrandum

Distinctio 43

Quaestio 1 : utrum resurrectio omnium hominum sit futura

Quaestio 2 : utrum aliquid corruptum possit per naturam idem numero reparari

Quaestio 3 : utrum illud cuius essentia periit totaliter per annihilationem, vel in parte per corruptionem, vt sunt omnia corporalia sub homine pos sit virtute diuina idem numero reparari

Quaestio 4 : utrum resurrectio mortuorum fiat in instanti vel in tempore

Distinctio 44

Quaestio 1 : utrum ad hoc quod idem homo numero resurgat, requiratur quod corpus eius formetur ex eisdem pulueribus in quos fuit resolutum

Quaestio 2 : utrum corpora gloriosa futura sint impassibilia per aliquam formam sibi iuhperrentem

Quaestio 3 : utrum virtute diuina corpus gloriosum possit esse cum alio corpore glorioso

Quaestio 4 : an corpus gloriosum moueatur in instanti ratione suae agilitatis de loco ad locum

Quaestio 5 : Vtrum corpora gloriosa habeant claritatem

Quaestio 6 : utrum corpora damnatorum post resurrectionem patiantur ab igne passione proprie dicta

Quaestio 7 : utrum animae damnatorum ante resumptionem corporum patiantur ab igne corporeo

Distinctio 45

Quaestio 1 : utrum suffragia viuorum prosint defunctis

Quaestio 2 : vtrum suffragia facta pro aliquo, sibi soli valeant, et non aliis pro quibus non fiunt

Quaestio 3 : de receptaculis animarum post mortem

Distinctio 46

Quaestio 1 : Utrum scilicet iustitia sit in Deo

Distinctio 47

Quaestio 1 : utrum generale iudicium sit futurum

Distinctio 48

Quaestio 1 : utrum Christus iudicaturus sit in forma humana

Quaestio 2 : utrum motus coeli cessabit

Distinctio 49

Quaestio 1 : utrum intellectus creatus possit videre Deum clare et immediate

Quaestio 2 : utrum videntes deum videant omnia in eo

Quaestio 3 : utrum beatitudo principaliter consistat in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 4 : de obiecto fruitionis, utrum scilicet Deus sit immediatum obiectum fruitionis

Quaestio 5 : utrum viatori possit communicari visio Dei intuitiua quae non sit beatifica

Quaestio 6 : utrum beatitudo sanctorum post resurrectionem sit fatura maior quam sit modo

Quaestio 7 : Vtrum omnes homines summe et de necessitate appetant beatitudinem

Quaestio 8 : utrum beatitudo educatur de potentia creaturae

Distinctio 50

Quaestio 1 : utrum beati videant omnes poenas damnatorum

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 4

Utrum episcopus sit proprius minister huius sacramenti
1

QVAESTIO QVARTA. De confirmato, & confirmante pro tempore, & loco.

2

Thom. 3. q. 72 art. ii.

3

QVARTO Quaeritur, vtrum episcopus sit proprius minister huius sacramenti. Et videtur, quod non, quia plus est minores ordines conferre, quam confirmare: sed illos potest conferre, non episcopus: pu ta praeibyter, cardinalis. ergo &c.

4

CONTRA, quia confirmare est proprium eporum: vt dicit dist. 68. quaeuis. Et di. 95. Presbyteros.

5

Ad euidentiam huius quaestionis sci endum est, quod cum tres personae conueniant in confirmatione. scilicet con firmans confirmatus, & tenens: primae duae. scilicet confirmans, & confirmatus: sunt de necessitate: quia idem non potest seipsum confirmare, sicut nec baptizare extra de bap. c. Debitum.

6

Tertia est de congruitate, & de necessitate non sim pliciter, sed praecepti: si adsit facultas. secundum haec igitur circa quaestionem istam tria sunt videnda. Primo, de per sona tenente. secundo, de confirmata. Tertio, de confirmante.

7

QVANTVM ad primum sunt. 5. conclusiones. Prima, quod ideo tenens conuenit huic sacramento: quia ille, vt infirmus petit confirmari, & ideo alio est, vt baculo substentandus. Propter quod dicunt aliqui, quod mulier tenere virum non debet: quia repugnat significationi. Vider tamen, quod mulier possit tenere, sicut & in baptismo: quia non significat, quod ipsa teneat, sed quod ille ab alio teneri indiget.

8

secunda conclusio est, quod non plures vno tenere debent, sicut nec in baptismo, in quo tamen contraria consuetudo forte excusat: de conse. dist. 4. Non plures. Et qumos erat, crimen non erat.

9

Tertia conclusio est, quod sicut in baptismo non baptizatus non debet tenere baptizatum, sic nec in confirmatione non confirmatus non debet tenere confirmandum: de conse. dist. 4. In baptismate.

10

Quarta conclusio est, quod nec qui leuauit in baptismo, debet tenere in confirmatione, nisi in necessitate.

11

Quinta conclusio est, quod non debent se mutuo tenere consanguinei, vel affines: quia ad amicitiam sufficit eis vin culum naturale, & carnale.

12

CIRCA secun dum sunt quatuor conclusiones. Prima, quod omnis homo qui fuit capax bapt ismi, debet, & potest confirmari. Vnde de conse. di. 5. Oens fideles per manus impositionem &c. spiritum sancti post baptismum recipere debent. Qui dicit omne nihil excepit, & concipit foemininum: quia in Christo Iesu non est masculus, nec foemina: quia & mulieres pro Christo di micauerunt. Et sic non solum masculi, sed foeminae, & hermofroditi, & monstruosi quicumque ex quo Christiani sunt possunt confirmari.

13

secunda conclusio est, que non solum adulti, sed etiam paruuli possunt confirmari: quia & si nunc non habeant, tamen forte postea habebunt confiteri: & tunc magis parati sunt, inquantum minus ficti. Christus etiam paruulis manus imposuit. Tamen quia hoc sacramentum ite rari non debet: nec sic praesumit de conuersato inter Christianos, quod fuerit confirmatus: sicut, quod fuerit baptizatus ideo non expedit, quod paruuli confirment, quousque sint circa septennium, vt magis recolere possint, quibus & propter hoc solet dari alapa. Et in illa aetate non ante debet dari tonsura clericalis: de tempore ordi. c. vlti. lib. 6. licet secundum legem Moysi ad militiam non ascribantur, nisi a. 24. annis, & supra: quia statim armabantur ad bella. sed licet sacramentum confirmationis aequaliter det paruulis, & adul tis: non tamen praeceptum eius, quod ecclesia facit, ligat nisi adul tos. Vnde baptizari paruuli morientes sine distinctione saluantur ante confirmationem: non sic adulti, si neglexerint, vel contempserint.

14

Tertia conclusio est, quod surdi, & muti, & huiusmodi possunt confirmari, quia & istos Chri stus tetigit. Vnde expuens tetigit linguam, & misit digitos in aures: vt dicit in Marco.

15

Quarta conclusio est est, quod infirmi, & morientes debent, & possunt confirma ri, quia tunc imminet pugna inuisibilis contra hostem. Et si dicatur, quod contra illam non est confirmatio: potest dici, quod si nobiles imminentibus conflictibus mortalibus facium se fieri milites, ne moriantur non milites: multo magis vt morientes annumerentur militiae Christi, & nobilitentur: non solum vt agricolae de simplici familia debent se si possunt fa cere confirmari. Christo autem, qui omnia portabat, & portat verbo virtusis suae non competebat confirmatio.

16

QVANTVM ad tertium sunt tres conclusiones.

17

Prima, quod solus episcopus habet ex officio confirmare, sicut & chrisma conficere: licet non sequat: solus habet materiae consecrationem. ergo solus habet vsum quia oleum ad cathecumenos, & ad infirmos solus consecrat: qui tamen non solus vtitur: sed etiam simplex sacerdos.

18

si autem episcopus quencumque hominem, siue subdi tum, siue non subditum confirmet, est confirmatus, quamuis non debeat, non subditum confirmare, sicut nec ordinare. Non tamen confirmans alienum suspensus est a collatione con firmationis, sicut ille a collatione ordinum, & tonsurae: de tempore ordi. c. 2. & lib. 6. quia hoc non est expressum: sed generaliter prohibitum est: ne exteris sacramenta ministrent. 16. q. 1. Interdicimus.

19

Archiepiscopus autem lices possit dare indulgentias per totam prouinciam: de poe. & re. c. Cum ex eo. licet etlam possit audire confessiones subdito rum suffraganeorum, quando visitat diccesim eorum: de cen sibus. c. vlt. lib. 6. Non tamen licite potest confirmare subditos eorum: quia non habet potestatem, nec iurisdictionem in eos: vi sitans, nec non visitans: nisi in casibus in iure concessis, & ex pressis. Ille autem non est de illis. ergo &c.

20

Electus autem, & confirmatus, sed non consecratus etiam subditos non solum non debet: sed non potest confirmare: sed alius eps de voluntate eius potest: quia ea, quae sunt iurisdi ctionis, cum sit confirmatus: non autem ea, quae sunt consecrationis: quia non est consecratus. Vnde potest demandare, quod est iurisdictionis, sed non potest per se conferre, quod est consecrationis. Non tamen esset irregularis, si confirmaret: licet exercens ea, quae sunt ordinis sacerdotalis non habens ipsum sit irregularis: quia non est expressum de illo, sicut de isto.

21

Idem de archiepiscopo ante obtentum pallium consecrationis, sicut de episcopo confirmato, sed non consecrato dictum est.

22

secunda conclusio est, quod simplex sacerdos excommissione Papae potest confirmare, & minores ordines conferre: quando Papa conse cratus sit, non autem maiores. Nec ex commissione cuiuscunque inferioris potest praedicta. Ratio est, quia cum episcopatus non addat aliquid supra sacramentum per relationem ad corpus Christi verum, sed solum per relationem ad corpus mysticum Papa per hoc, quod est episcopus summus episcoporum, non dicit habere plenitudinem potestatis per relationem ad corpus Christi verum, sed ad mysticum. Potestas autem perfecta super corpus Christi mysticum supponit, & requirit potestatem super verum: quia ab ea descendit. Vnde solus sacerdos potest absoluere in foro poenitentiali, & ba ptizare ex officio. Et ideo promouere ad illas perfectiones, quae non respiciunt corpus Christi verum: sed corpus mysticum potest Papa, qui habet plenitudinem pontificalis potestatis sacerdoti committere, qui habet actum suum super corpus Domini verum: non autem diacono, nec alteri inferiori: qui non habet potestatem super corpus Christi verum. simplici etiam sacerdoti non potest committere, quod pro moneat ad perfectionem, quae respicit corpus Christi verum, sicut sunt sacri ordines. secus autem est de minori bus ordinibus, & confirmatione, quae respiciunt corpus Christi mysticum: supra quod est plenitudo potestatis com mittentis. Et commissarius est capax potestatis perfectae super corpus mysticum, cum habeat potostatem super verum. supra ordines vero maiores, quae immeliate respiciunt eor pus Christi verum non habet Papa plenitudinem potestatis vt possit eorum collationem committere simplici sacerdoti: li cet sit capax. Quia vero diaconus, & caeteri inferiores sa cerdotes non sint capaces potestati perfectae super corp mysticum, ad quam pertinet confirmare, & ordinare, cum non habeant perfectam potestatem super corpus Christi verum. ideo Papa non potest eis committere hoc: licet non fit defectus committendis, qui habet talem pertectam. Item inferior Papae non posset committere sacerdoti confirmationem: quis ipse non habet plenitudinem potestatis. Item dico, quod Papa non posset confirmare siue chrismate: quia non potest mutare formam, vel materiam sacri.

23

sed contra

24

ea, quae dicta sunt, arguunt aliqui multipliciter. Primo, quod Papa non possit mutare ministrum sacramenti confirmationis: quia de integritate cuiuslibet facii sunt materia, forma, & mi nister: sed Papa nihil potest immutare circa materiam, & formam sacramentorum. ergo nec circa ministrum. Aut ergo sacerdos simplex ex institutione diuina est minister con firmationis: & tunc absque commissione Papae potest cam conferre, aut non est minister, sed solus episcopus, & tunc ex quacunque commissione non potest.

25

sed forte ad hoc dicet, quod minister non sit de integritate sacri, si cut materia, & format quia materia, & forma sunt intrinseca sacramento: minister autem extrinsece se habet ad ipsum pro pter quod aliqua variatio potest fieri circa ministrum: non autem circa materiam, vel formam, quod patet in sacramento poenitentiae, in quo potest fieri per Papam circa ministrum variatio: sicut quando Papa dat aliquibus priuilegium absoluen di, qui prius absoluere non poterant: & ab eis aufert. quan do vult, vel etiam ab aliis, qui prius habebant potestatem. Nus quam autem potest mutare materiam, & formam sacti poeniten tiae. Et similiter videt, quod possit facere circa alia sacra mu tando ministrum, non autem materiam, vel formam.

26

sed hoc non valet. Primo, quia Papa circa sacramentum poenitentiae non mutat ministrum: quia minister eius est omnis sacerdos: cum omni sacerdoti dicatur in sua ordinatione. Accipite spiritum sanctum, quorum remise. pec. &c. sed subtrahit materiam isti, vel illi, sicut sibi placet, & alteri tribuit. Quod est pro tanto: quia cum sacim poenitentiae sit iudiciale materia huius est peccator subditus. Potest autem Papa facere, quod subditus isti sacerdoti sibi amplius non sit subditus: & sic sub trahit materiam absoluendi: qua subtracta non potest absol uere, vel ligare: sicut si sacerdoti subtraheretur panis, & vinum non posset conficere. similiter Papa potest alicui subdere subditum, qui prius ei subditus non erat: & tunc potetit eum absoluere, qui prius poterat ex defectu materiae. Non mutat ergo Papa ministrum poenitentiae sicut nec in aliis sacramentis, sed dat materiam, vel subtrait.

27

Vel potest alio modo dici, quod Papa ministrum alicuius sacramenti mutare non potest: potest tamen praecipere, quod nullus sacramenta recipiat a tali, vel tali ministro. Et tunc recipiens contra inhibitionem Papae peccat, nec recipit gratiam. Et quantum ad sacramentum poenitentiae, aut nihil omnino recipit, nec sacramentum, nec rem sa cramenti: non quia sacerdos non sit minister, sed quia con fessio non est integra, quando tacet peccatum, quod actu commit tit contra inhibitionem Papae faciens, & sic est defectus in materia: aut si non tacet, nihilominus non recipit rem sa cramenti. scilicet gratiam cum actu committat culpam: est tamen verum sa cramentum. sed quia totus effectus poenitentiae est remissio culpaei. ideo sacramentum est in tali iterandum: sicut esset aliud sa cim, per quod nihil penitus est factum.

28

Non va letetiam, quod dicit, quod minister extrinsece se habet ad sacramentum: materia vero, & forma intrinsece: quia sicut minister conferens se habet extrinsece ad sacramentum, sic & suscipiens ipsum. sed vbi suscipiens aliquod sacramentum determinatus est: sicus in extrema vnctione infirmus, vel in ordine masculus per Papam mutari non possunt: & tamen si fiat, verum est sacramentum: vt si sanus inungatur, vel mulie rordinetur. ergo similiter circa ministrum facientam nihil omnino mutari po test absque eu acuatione sacri, quamuis extrinsece se habeat ad sacramentum.

29

Tertio, patet idem principaliter sic: dispensare sacramenta, quorum actus respiciunt corpus Christi mysticum non connenit Papae, & episcopis ratione iurisdi ctionis: quia cum Papa electus, & episcopus confirmatus habeant plenariam iurisdictionem, antequam sint consecrati, possent tunc sacra conferre, seu dispensare quod falsum est. ergo non con uenit eis ratione iurisdictionis: sed ratione consecrationis: sed ea, quae consecrationem respiciunt non consecrato committi non possunt: vt habei extra de conse. ec. vel al. c. vlt. ergo Papa, vel epraes non possunt committere non cpoo q possit talia sacra conferre.

30

Quarto sic. Papa non habet maiorem potestatem, quam epraes, nisi in foro causarum. fi ergo ex commissione Papae simplex sacerdos potest confir mationem, vel minores ordines conferre: idem poterit sacer dos quilibet ex commifsione proprij episcopi, quod a nullo concedit.

31

Quinto sic. sicut in baptismo con fertur potestas suscipiendi sacramenta, sic in ordine confert potestas dispensandi ea: sed Papa non potest facere, quod non baptizatus suscipiat verum sacramentum. ergo non potest facere, quod non ordinatus illa ordinatione, qua quis recipit potestatem dispensatiuam confirmationis, vel ordinis possit haec sacramenta conferre.

32

sexto, quia mirum esset, si aliquis posset in actum, respectu cuius non habet potentiam: sed secun dum istos character ordinis, vel baptismi sunt potestas suscipiendi, & conferendi sacramenta: nullus autem pote st habe re characterem ordinis, vel baptismi ex commissione Papae: sed requiritur susceptio sacramentorum. ergo non habenti cha racterem ordinis per susceptionem sacramenti non potest per quencunque committi actus illius sacramenti. Tunc deducat, vt prius, quia minister confirmationis aut est ordinatus ordinatione episcopali: aut simplicis sacerdotij: si episcopali, committi non potest non episcopo, si simplicis sacerdotij non est necessaria commissio: nisi forte propter prohibitio nem ecclesiae ad vitandum culpam inobedientiae. Ex his pa tet, quod ex commissione cuiuscumque nullus posset conferre sacrm, quod non posset conferre ex se.

33

septimo, ratio praecedentis opinionis non videtur concludere. Cum enim dicit, quod Papa habet plenitudinem potestatis super corpus mysticum: verum est illam, qua potest sacramenta dispensare, sed non committere: cum haec sit potestas consecrationis, in qua cum ipso communicant omnes episcopi. Aliam potestatem habet, quae est iurisdictionis, quae est in statuendo, citando, excommunicam do, suspendendo, in qua nullus ei aequat. Et hanc potest committere, cui vult, vel in toto, vel in parte. sed de hoc nihil ad propositum: sed solum de potentia, quae committi non potest.

34

Octauo, quod dicitur, quod illa commissio non potest fieri nisi sacerdoti, qui habet potestatem super corpus Domini verum non videt cogere: quia a corpore Domini, vt con sideratur per se, vel in se: puta passo vel mortuo fluit gratia in corpus mysticum, & non ab ipso solum, vt est in sacramen to· sacerdos autem non habet potestatem super corpus Domini verum, vt est in se: sed solum prout est in sacramento. Et ideo quantum est de virtute rationis, non est necesarium, quod sibi soli competat dispensatio sacramentorum: per quae effluit gratia in corpus Chri mysticum.

35

Quod etiam patet, quia alius a sacerdote potest conferre baptismum: quantum est de ra- tione sacramenti: licet ex institutione ecclesiae solus sacerdos habeat authoritatem ministrandi.

36

Ad primum argumentum contra id, quod dicit, quod presbyteri cardinales conferunt minores ordines: dicendum, quod aeque dubium est de minoribus ordinibus, sicut de confirmatione. Noenim claret, quomodo possint a non episcopo conferri si solus episcopi scopus ex ordinatione Christi sit horum sacrorum mini ster. si vero omnis sacerdos sit minister, si ex ordinbtione ecclesiae tescruat solis episcopis: tunc quilibet sacerdos potest vere confirmaro, & minores ordines conferre: licet peccet conferendo, faciens contra praeceptum ecclesiae. Eccle sia enim potest ministrum sacramenti suo statuto ligare: sed non potest irritare sacramentum concurrantibus his, quae sunt de necessitate sacramenti. Et si hoc est verum:tunt Greg. potuit conferre sacerdotibus, quod licite confirmarent: quia alias peccassent confirmando, licet vere confirmassent. si autem non est ita, sed solus episcopus est minister: nescio cur non pos sit dici, quod Greg. cum fuerit homo, & non Deus, errare po tuerit. Et per hoc patet ad secundum.

37

Videtur autem, quod proprius minister confirmationis sit episcopl: per id, quod dicit: de cons. di. 5. c. Manus. Minister autem mino rum ordinum videt esse simplex sacerdos: vt patet per illud, quod dicitur extra de ordinato ab episcopo, qui renuncia uit episcopatui. c. 1.

38

sustinendo autem communem opinionem potest responderi ad ista per ordinem. Ad primum dicendum, quod cum sacerdos fiat episcopus, & minister huius sacramenti sit sacerdos episcopus, quia nec potest esse episcopus, nisi sit sacerdos, imo non videi alius character, sed idem vtriusque: plenior tamen episcopi committere sacerdoti simplici est non mutare ministrum quo ad substantiam:

39

Ad cuius euidentiam est sciendum, quod forte ex dispensatione Papae ex chrismate non consecrato: & de oleo non benedicto possent sani confirmari, & morientes inungi, & esset eadem materia: quia consecratio illa nihil reale addit, sed puram relationem rationis dicit. Vnde Christns mate riam instituit, sed sanctificationem ecclesiae commisit. vnde Papa, qui est super totam ecclesiam, non potest quidem materiam mutare, sed eius consecrationem potest mutare, vel omittere, quia sic Christus instituit, quod oleum, vel chrisma sit materia: eodem modo, quo fuerit per ecclesiam determinatum. Vnde forte non idem modus est consecrandi apud omnes. Et quia consecratio illa non est sacim, sed aliquid sacramentale. ideo videtur esse in dispositione ecclesiae. sicut autem nullum est matrimonium inter personas, quas ec clesia reddit illegitimas, sic non esset confirmatio, nec vn ctio, si fieret de materia contra ritum ecclesiae praeparata. ergo a simili si consecratio episcopi non sit sacramentum, sed sacramentale, videtur, quod Papa possit circa illud dispensare: vt s. minister conferens illa sacramenta, quibus aliquis praeficitur corpori Christi mystico, sic sit a Christo determina tus, quod scilicet sit sacerdos, secundum quod placuerit ecclesiae ipsum consecrare. Vnde qui praeest toti ecclesiae, potest ei commit tere sine hac consecratione. sed quia generaliter statuit, quod non episcopus hoc non faciat. ideo qui contra hoc agit nihil facit. Determinationem enim sacerdotis Christus ec clesiae commisit, sed quod sacerdos esset, hoc determinauit. Vn de forte Papa facere posset, quod simplices sacerdotes episcopum consecrarent. sed respectu aliorum sacramentorum, quae respiciunt corpus Christi verum, Christus determina uit non solum, quod esset sacerdos: sed etiam qualis sacerdos: quia episcopus. scilicet secundum ritum ecclesiae consecratus. Vnde modo consecrandi ecclesiae commisit: sed eum consecratum noluit esse vlteriori ritu, quae simplicem sacerdotem. Et quamuis ista non probentur: tamen isto modo esse potuit. Et isto modo sal nari potest, quod ecclesia Romana facit: de qua supponendum est, quod non errat.

40

Ad illud, quod dicunt de suscipiente, & conferente: dicendum, quod actio transiens non solum essentialiter, sed etiam subiectiue differt ab agente, sed patiens est idem subiecto cum ea. Vnde essentialius se habet patiens ad actionem transeuntum, quam agens. Vnde dissimile est de vtroque.

41

Vel dicendum, quod sicut Papa non potest mutare subiectum a Deo determinatum: sic nec agens a Deo detorminatu. sed subiectu quidem est nque a Deo determinatum totaliter, & simpliciter, & tunc Papa nihil pont: aliquando conditionaliter. scilicet sopposita ordina cione ecclesiae, sicut in matrimonio vir, & mulier. Vnde ibi potest Papa facere personas illegitimas, & legitimas. Et similiter est ex parte ministri, quando est determi natus totaliter, & simpliciter Papa nihil potest: puta sacerdos est determinatus ad inungendum, & ad absoluendum. quando autem est determinatus sub conditione, cuius impletio ost in potestate ecclesiae, tunc Papa potest. Et sic supponitur esse hic: sicut econtrario supponitur in suscipiente omnia iacramenta praetor baptismum, & matrimonium, quod baptizatus est susceptiuus, & non alius. Vnde nec Papa facere potest, quod non baptizatus possit aliquod sacramentum recipere: quia sic Christus ordinauit. si autem simpliciter ordinauit, quod folus sacerdos sit susceptiuus episcopalis consecrationis: tunc Papa non potest dispensare. Vnde quia supponimus, quod ecclesia non errat in his, quibus ecclesia dispensatiue vtitur: supponendum est a Christo determinationem vltimam eoclesiae commissam esse. In quibus vero nondum attemptauit supponendum est a Christo determinationem factam esse.

42

Ad tertium dicendum, quod non est simile: quia licet episcopi scopus non possit committere non consecrato in episcopum ea, quae sunt episcopalis consecrationis: puta dedicare ec clesias, & huiusmodi: Papa tamen posset non episcopo, imo etiam non sacerdoti: nisi illa, quae includunt missae celebratio nem committere, quia talia sunt de iure positiuo. De his vero, quae sunt de iure diuino, nihil licet inferiori Papa, sed Papae sic, secundum distinctionem factam.

43

Vel Potest dici, quod non consecrato non possit committit etiam a Papa, sed consecrato in sacerdotem, licet non sit consecratus in episcopum, possunt aliqua committi a Papa, & non ab alio, sicut illa, de quibus agitur. Vnde Decretalis illa: de consec. eccle. non est ad propositum, quia loquit de episcopo, qui ea, quae sunt consecrationis non potest non epraeo com mittere, imo nec tonsuram conferre: cum tamen constet, quod huiusmodi Papa committat: quia cum habeat plenitudinem pontificatus: ea, quae sunt pontificum etiam non pontifici amittit: quod non potest facere particularis pontifex. Perfectum enim est, quod potest sibi simile generare. Et quandoque vnus episcopus alteri committit, quod ordines in sua diccesi teneat, vel huiusmodi: ille, qui ordines confert iure suo, & authoritate sua confert, non committentis: quia etiam non con secratus committere potest. Propter quod oportet, quod is, cui committit: qui iure suo hoc facere habet, sit consecratus illa consecratione, ad quam hoc pertinet. sed quando ex commissione Papae confirmat, vel dat minores ordines: non sua authoritate, sed vice Papae hoc facit, quia si potest facere perfectum episcopum, sicut vult. scilicet mutando materiam, & formam: potest & partialem episcopum facere. i. in parte dare alicui potestatem episcopi, vt epraes est, non: quam habet, vt eps, & sacerdos. i. collationem maiorum ordinum, quae respiclunt corpus Christi verum.

44

Ad quartum dicendum, quod licet Papa non habeat maiorem potestatem in conferendo sacramenta per se, quam episcopus: tamen habet maiorem potestatem in conferendo ea per alium: quia conferre est consecrationis, sed committere est iurisdictionis. Est autem Papa maior in iurisdictione, quam alius epraes: sed aequalis est in consecratione: quia aequalis est vtriusque consecratio. cum sit eadem. Vnde episcopus factus Papa non amplius consecratur. Et potest poni exemplum in episcopo, & in inquisitore: quia non habet epraes maiorem pote statem in cognoscendo de crimine haeresis per se: imo de pari currunt: sed episcopus cum sit ordinarius, habet maiorem in comittendo, quam inꝗsitor, qui committere non potest.

45

Praeterea, consequentia apparet falsa in omnibus consecrationibus, quae sunt sacramentales, & non sacramenta: quia ita potest episcopus per se in illis, sicut Papa: sed Papa potest eas committere non episcopo: non autem hoc potest simplex episco pus. Vnde in Decretali aliqua, Papa dissimulando ratam habet consecrationem factam a simplicibus sacerdotibus, ad quod ratihabitio inferioris nihil faceret.

46

Ad quintum dicendum, quod sicut Papa non potest facere, quod non baptizatus suscipiat alia sacramenta: quia character baptismi est sim pliciter potentia passiua ad alia sacramenta: & nemo recipit ilIud, cuius non habet potentiam receptiuam: sic non potest facere Papasq non ordinatus, qui caret charactere ordinis possit conferre confirmationem, vel minorem ordinem: quia cha racter ordinis est potestas actiua ad conferendum ea. Vnde bene oportet, quod characterem sacerdotalem habeat: cui Pa pa hoc committit: sed non, quod habeat ordinem episcopalem, sicut diceret, quod character ordinum inferiorum est potestas fa ciendi ex officio: quod sine illis homo ex se facere non po test, sed ex commissione. Ita etiam ordo episcopalis est prans conferendi ordines ex se, sine quo ex se: & ex proprio officio nullus potest conferre. sed ex commissione Papae sacerdos potest illud, quod episcopus potest ex se in talibus: quasi non fit ordo potestas conferendi, sicut character baptismalis recipiendi. sed aliquis ordo est potestas faciendi, quod ali ter fieri non potest, vt sacerdotium conficiendi, & ligandi, & absoluendi, & episcopatus ad maiores ordines ordinandi, quod alius non potest. Est autem potestas in aliis faciendi ex officio ordinare, quod alius non pont: nisi ex commisso, & vice alterius. Et sic ordo inferiorum ad suos actus, & episcopi scopatus ad minorum collationem, & consecrationem proportionaliter, & conformiter se habent.

47

Ad sextum di cendum, quod minister est duplex: vnus simpliciter, qui sic potest facere hoc, quod nullus alius, & talis per Papam non potest poni, nec amoueri, sicut sacerdos est minister conficiendi: quia nec prohibitio Papae impedit, quin sacerdos possit conficere, nec facit eius commissio, quod non sacerdos conficiat. Et sic nullus est minister consirmandi, vel ordinandi minores ordines. secundo, est alius minister non simpliciter, sed ex officio: qui. scilicet potest aliquid ex officio suo, quasi ordinarie, quod alius iure suo non potest, sed tam tum ex commisso: & talis minister per potentiam poni pont: licet per Papam ille, qui ex se hoc habet, amoueri non pos sit, sicut confiteri fidem pertinet ad confirmatum, & ad mino res ordines actus illi: quos tamen superior alteri potest committere: vt fiant ab alio licite: authoritate etiam minoris praelati, quam sit papa. sed non potest facere, quin ad istos ex officio istud pertineat: licet possit prohibere, quod officium suum non exerceant. Et sic minister confirmationis, & collationis minorum ordinum est episcopus, vt ad ipsum solum per tineat ex officio, quod Papa sibi auferre non potest: licet possit eum ab executione suspendere. sed hoc ipsum potest Papa non episcopo committere: tum tamen sit sacerdos: quia ille est minister simpliciter, & imperfectus de se, nisi maior consecratio, vel superioris commissio suppleat.

48

Ad septimum, in quo innuunt talem rationem. Quia aut intelligitur Papam habere plenitudinem potestatis ratione consecrationis, vel ratione iurisdictionis, non ratione consecrationis: quia quantum ad istam omnes episcopi sunt sibi aequales. si ratione iurisdictionis sic est verum: sed ad illam non pertinet commissio talis. ergo Papa non potest committe re sacerdoti confirmationem, & minores ordines conferre. Di cendum, quod Papa habet plenitudinem potestatis etiam quantum ad consecrationem: in qua etiam alij episcopi sibi non aequantur: quia licet omnia sacra possint alij episcopi conferre, sicue ipse: tamen in sacramentis conferendis alij tenent ad modos consecraui di, ad quod ipse non tenetur. Item in multis consecrationi bus ipse habet potestatem excellentiae: quia sine illis potest res consecrare, ex quo consecratio est per institutionem ecclesiae.

49

Item quod dicunt, quod ad plenitudinem iurisdictio nis: in qua nullus ei aequatur, non pertinet commissio, falsum est. Omnis enim commissio ad iurisdictionem pertinet: quia in iurisdictione continetur iudicis dandi licentia. ff. de iu re omni. Iud. lib. 1. Et licet per se ordinare, & confirmare sit consecrationis: tamen hoc committere est iurisdictionis. Vude non sacerdos curatus potest commitere audientiam confessionum sacerdoti, & non consecratus episcopus committit episcopo ordines conferre in sua dioecesi.

50

Ad octauum dicendum, quod licet gratia fluat a Christo non solum prout est in hoc sacramento, sed etiam prout est in se, & prout est in aliis sacramentis, quamuis sacerdos non habeat potestatem super ipsum, prout est in se: habet tamen potestatem super ipsum: prout est in hoc sacramento, & in aliis: quia omnia alia ordinantur quodam modo ad istud. Et ideo llle, qui ex officio habet potestatem in istud sacramentum. scilicet eucharistiam ex hoc ipso aptus est, vt habeat potestatem in alia ex commisso.

51

Potuit tamen Deus aliter ordinare: sed supponimus, quod sic ordinauerit: ex quo ecclesia Romana sic facit.

52

Quod autem dicit, quod non sacerdos potest baptizare: & sic confert sacramentum gratiae, qui non habet potestatem super corpus Christi verum: dicendum, quod hoc est ex ordinatione Christi, & non Papae. Et similiter matrimonium contrahunt, in quo dat gratia non sacerdotes, quod non est ex commissione Papae, sed ex ordinatione Dei. sed ex commissione Papae fieri non potest, quod ille conferat sacramentum gratiae, qui nec est sacerdos, nec alias sine ordinatione Papae illud conferre posset. Tunc enim Papa haberet potestatem excellentiae in sacramentis, si ad libitum posset ministrum statuere, vel destituere.

53

Ad argumentum dicendum, quod aliqua sunt episcopi vt episcopus est quantum ad posse simpliciter, & totaliter, quae non possunt committi non episcopo, sicut illa non presbytero, sicut conferre maiores ordines, aliqua autem sunt episcopi: vt episcopus est non quantum ad posse simpliciter sed quantum ad posse ex officio, sicut confirmare, & ad minores ordinare. Et ista a solo Papa possunt committi non episcopo: vt fiant authoritate summi epi.

54

Ad illud de Greg. non bene dicit: quia extra de consue. c. 4. ex presse dicitur, quod si simplex sacerdos sine commissione con firmat, non solum peccat, sed inaniter confert, & veritas sa cramenti non subest, & multo magis de minoribus ordini bus. ergo illud membrum, quod dicit sacerdotibus compete re, sed superioribus reseruatum non valet. Aliud vero, quo dicit Gregorium errasse, est peius.

55

Ad secundum cum dicit, quod simplex sacerdos est minister minorum ordinum: dicendum, quod verum est ex commissione iuris: vt abbates lectoratus secundum quosdam antiquitus, vel ex commissione Papae, vt presbyteri cardinales aliter non. Vnde dicitur de ordinatis ab illo, qui renun. episcopi. qui tales ordines quandoque a non episcopis conferuntur: quando. scilicet cis committitur, & non ex officio, vt de aetate, & quali. Cum contingat. 70. dist. Qm̃ videntur. Et si diceremus subdiaconatum, & minores ordines ab ecclesia institutos propria autho ritate: tunc Papa pro libito posset horum collationem conmittere, etiam non sacerdoti, sicut consecrationes alias, quae non sunt sacramenta.

56

Tertia conclusio est, quod ex commissione electi in Papam, & nondum consecrati non potest hoc simplex sacerdos: licet posset episcopus electus in Papam ante coronationem, per quam quidem non recipit consecrationem. Et si presbyteri cardinales Papae non electo, vel electo: nondum tamen consecrato conferant minores ordines: hoc est ex iuris concessione, vel ex con suetudine, quae iuri aequipollet, si sit per Romanam ecclesiam approbata. sed Papa non consecratus conferre mi- nores ordines committere sacerdoti non potest: quia cum oporteat principale agens, vel instrumentale esse tale for maliter, vel virrualiter, quod est nobilius, & ordo, vel or dinatus sit altior status in ecclesia non ordinato, vel non ordine, cum sacerdos iure suo hoc non possit, videtur

57

necesse. quod committens iure suo hoc possit. Vnde cum iure suo nullus non ordinatus hoc possit: quia est inferior or dinato: imo cum nullus nisi episcopus iure suo hoc possit videtur necesse: quod Papa hoc committens sit in Papam con secratus: ita, quod ista commissio est simul, & iurisdictionis, & ordinis: quam solus Papa potest facere non consecrato episcopaliter: dum tamen sit consecratus sacerdotaliter. Nec hoc aliter probari potest, nisi quia ecclesia Romana sic vtitur, & creditur non errare. Ipsa etiam tenet, quod si sim plex sacerdos sine Papae commissione confirmet, vel ordinet, quod nihil agit.

58

Ex his patet ad argumentum in oppositum.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 4